Aleksander Fredro

Wyniki wyszukiwania, prezentowane na stronie, dopasowane są do kryteriów wyszukiwania podanych przez użytkownika. Staramy się wyróżniać produkty, które mogą szczególnie zainteresować naszych użytkowników, używając w tym celu oznaczenia Bestseller lub Nowość. Pozycje na liście wyników wyszukiwania mogą być również sortowane - parametr sortowania ma pierwszeństwo nad pozostałymi wynikami.

Zmarły w 1876 r. we Lwowie polski prozaik, poeta i dramaturg. Weteran wojen napoleońskich i Wolnomularz. Poczesne miejsce w historii polskiej literatury przyniosły mu przede wszystkim komedie. Przez wielu uznawany jest za najwybitniejszego polskiego komediopisarza, a takie sztuki jak Zemsta czy Śluby panieńskie są grane i cieszą się powodzeniem do dzisiaj. Pisał także Aleksander Fredro utwory dla dzieci, pamiętniki oraz frywolne, sprośne, niekiedy nawet pornograficzne wierszowane teksty przeznaczone dla dorosłych czytelników.

Aleksander Fredro urodził się w 1793 r. w Suchorowie położonym nieopodal Jarosławia w zamożnej i zacnej (z senatorskimi tradycjami) rodzinie szlacheckiej. Kiedy Aleksander miał 4 lata, rodzina przeprowadziła się do Beńkowej Wiszni. W 1806 r. po pożarze, w którym zginęła matka pisarza, Marianna z Dembińskich, ojciec zabrał syna do Lwowa. Jego wychowanie było dość konserwatywne, w duchu gospodarskiej tradycji ziemiańskiej. W dzieciństwie i młodości Aleksander Fredro książki traktował raczej bez większej estymy (po latach przyznawał, że nie wykazywał specjalnych zdolności do nauki). Odebrał jednak dość gruntowne, choć nieformalne wykształcenia. Nigdy nie pobierał nauk poza domem, a jego edukacją zajmowali się domowi nauczyciele i guwernerzy.

Stary wiarus Aleksander Fredro

Bez wątpienia ważnym, formacyjnym elementem biografii Aleksandra Fredry był jego udział w europejskiej epopei napoleońskiej. Jako 16-latek przyszły autor Zemsty dołączył do armii Księstwa Warszawskiego i walczył przez wiele lat u boku cesarza. Brał udział w wyprawie Wielkiej Armii na Moskwę i przebył całą kampanię 1813–1814 jako oficer w sztabie Bonapartego. Za swoje zasługi został odznaczony Złotym Krzyżem Virtuti Militari oraz Krzyżem Legii Honorowej, a pod koniec lat 50-tych do tej kolekcji dołączył francuski Medal Świętej Heleny. Swoje wspomnienia z epoki napoleońskiej, zatytułowane Trzy po trzy, Aleksander Fredro spisał jednak dopiero po ponad trzech dekadach (lata 1846-1848).

Aleksander Fredro, czyli żywot człowieka poczciwego

Do rodzinnego majątku wrócił dopiero po upadku Napoleona w 1815 r. Gospodarował razem z ojcem, a po jego śmierci samodzielnie. Swoimi dobrami zarządzał rozsądnie i skutecznie, udało mu się nie tylko utrzymać swój stan posiadania, ale i pomnożyć odziedziczony majątek. Po młodzieńczym zaangażowaniu w walkę o wolność Polski u boku Napoleona nigdy już nie brał udziału bezpośrednio w żadnym ze zrywów niepodległościowych, chociaż tworzył Obywatelski Komitet Pomocy dla Powstania we Lwowie oraz ukrywał u siebie powstańców listopadowych.

W 1828 r. pojął za żonę hrabiankę Zofię Jabłonowską, primo voto Skarbkową, z którą doczekał się syna i córki. Niedługo później, mając już na koncie uznane komedie i inne utwory, Aleksander Fredro został członkiem Towarzystwa Przyjaciół Nauk, a w 1845 r. zakładał Galicyjskie Towarzystwo Gospodarskie. W 1839 r. komediopisarzowi przyznano Honorowe Obywatelstwo Miasta Lwowa. Był też Fredro posłem do Sejmu Krajowego oraz organizatorem Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego i Galicyjskiej Kasy Oszczędności. W 1873 r. został członkiem Akademii Umiejętności.

Aleksander Fredro, Zemsta i inne komedie

Chociaż w dorobku literackim pisarza znajdują się również inne utwory, nieśmiertelną sławę przyniosły mu jego komedie. Aleksander Fredro, niewiele starszy od Adama Mickiewicza i debiutujący w 1817 r., najważniejsze dzieła tworzył w okresie romantyzmu. Tym nie mniej, nigdy nie był twórcą romantycznym, a zarówno idee, jak i literackie prądy romantyzmu były mu raczej obce. W literaturze zdecydowanie bliższa mu były tradycje klasycystyczne i sarmackie. Pisząc swoje komedie, czego najlepszym przykładem jest Zemsta, Aleksander Fredro wykorzystywał również elementy humory farsowego i komizmu właściwego teatrowi ludowemu. Na poważnie twórczością dramatyczną zajął się jeszcze jako młodzieniec, a jego najlepsze i najsłynniejsze sztuki tj. Zemsta, Śluby panieńskie, Pan Jowialski pochodzą z lat 30-tych (nieco wcześniejsze są Damy i Huzary).

Aleksander Fredro i utwory dla dzieci

Poza świetnymi komediami pisał również Aleksander Fredro wiersze dla najmłodszych, z których wiele weszło do kanonu polskiej literatury dziecięcej. Pokolenia polskich dzieci wychowały się na takich utworach jak Małpa w kąpieli, Paweł i Gaweł czy Zupa na gwoździu, pojawiającymi się także dziś w coraz to nowych odsłonach i wydaniach.

Aleksander Fredro dla dorosłych

Niebłahą część dorobku Fredry stanowią także, należące do różnych gatunków, dzieła o charakterze obscenicznym, sprośnym, a niekiedy pornograficznym. Przypisuje się mu autorstwo słynnej XIII księgi Pana Tadeusza czy Baśń o trzech braciach i królewnie. Jednak i bez nich jego dossier literatury dla dorosłych przedstawia się dość okazale. Spod jego pióra wyszła m.in. sztuka pt. Piczomira królowa Branlomanii, czy Sztuka obłapiania. Swawolny poemat o miłości oraz wiele drobnych, acz dosadnych, wierszowanych utworów.