Edgar Allan Poe

Wyniki wyszukiwania, prezentowane na stronie, dopasowane są do kryteriów wyszukiwania podanych przez użytkownika. Staramy się wyróżniać produkty, które mogą szczególnie zainteresować naszych użytkowników, używając w tym celu oznaczenia Bestseller lub Nowość. Pozycje na liście wyników wyszukiwania mogą być również sortowane - parametr sortowania ma pierwszeństwo nad pozostałymi wynikami.

Dziewiętnastowieczny amerykański pisarz, poeta i krytyk literacki. Choć za życia nie osiągnął wielkiego powodzenia, niedługo po śmierci spotkał się z zasłużonym uznaniem. Uważany jest za jednego z najważniejszych amerykańskich twórców, nie tylko doby romantyzmu, ale i całego XIX stulecia. Jego poezja i proza stały się wielką inspiracją dla całej rzeszy późniejszych autorów; do fascynacji utworami Poego przyznawał się m.in. Baudelaire, Mallarmé, Huysmans, Dostojewski, Lovecraft, a w Polsce chociażby Tadeusz Miciński. Zarówno pisząc prozę, jak i wiersze, Edgar Allan Poe oferował swoim czytelnikom zupełnie nową jakość. Szczególnie jego fabuły stanowiły w ówczesnej literaturze całkowicie nowatorską propozycję. Dorobek artysty uznawany jest za prekursorski na wielu poziomach. Uznawany jest za pierwszego twórcę prozy detektywistycznej (Morderstwo przy Rue Morge) i pierwszej postaci detektywa – C. Auguste’a Dupina. Z kolei wydając Opowieści niesamowite, Edgar Allan Poe zapisał się w historii jako jeden z pierwszych autorów nowoczesnego horroru i literatury grozy. Jego wyjątkowa, makabryczna wyobraźnia stanowiła inspiracje dla całych nurtów, np. poetów surrealistycznych. Podobnie niektóre z fabularnych czy narracyjnych rozwiązań, jak chociażby psychologizm w kreacji postaci, stanowiły w prozie pierwszej połowy XIX w novum. Chociaż Edgar Allan Poe książki wydawał stosunkowo krótko (zmarł w wieku zaledwie 40 lat), kulturowe znaczenie jego dorobku jest zaiste trudne do przecenienia. Twórczość pisarza na stała się również częścią współczesnej wyobraźni i kultury masowej. Jego imieniem zostały nawet nazwane nagrody amerykańskiego stowarzyszenia twórców literatury kryminalnej (Mystery Writers of America).

Edgar Allan Poe przyszedł na świat w 1809 r. w Bostonie. Był drugim z trojga dzieci (miał starszego brata i młodsza siostrę) małżeństwa aktorów, Elizabeth Arnold Hopkins Poe i Davida Poego Jr. Imię podobno zawdzięcza jednej z postaci z szekspirowskiego Króla Leara, w którym miał grać jego ojciec, nieczujący jednak specjalnego związku z rodziną, którą porzucił już w 1810 r. Niedługo później na gruźlicę zmarła Elizabeth i trójka jej potomstwa, w tym Edgar, została sierotami. Chłopcem zaopiekowała się rodzina szkockiego kupca Johna Allana, który choć nigdy formalnie go nie adoptował, użyczył mu swojego nazwiska. Stosunki przyszłego pisarza z przybranymi rodzicami, szczególnie z ojcem, były skomplikowane i od momentu wkraczania Edgara w dorosłość ich relacja sprowadzała się do konfliktu o różnym nasileniu z momentami całkowitego zerwania kontaktów. John Allan nigdy nie rozumiał temperamentu ani melancholijnej, egotycznej osobowości swojego wychowanka, a ten, co trzeba przyznać, wystawił cierpliwość Allana na niejedną ciężką próbę. Kilka lat swojego dzieciństwa Edgar Allan Poe spędził na Wyspach Brytyjskich, gdzie odebrał gruntowne wykształcenie w szkołach z internatem. Krótki epizod studencki na Uniwersytecie Virginia, podczas którego przyszły pisarz zajmował się głównie hulankami i robieniem długów był początkiem końca dobrych stosunków z przybranym ojcem. Żeby się od niego uniezależnić w 1827 r., młodzieniec zaciągnął się na 5-letnią służbę do wojska. W tym samym roku opublikował Edgar Allan Poe wiersze zebrane w tomiku Tamerlane i inne poezje, który jednak wydrukowany w zupełnie symbolicznym nakładzie przeszedł zupełnie bez echa. W 1829 r. udało mu się uzyskać (dzięki chwilowemu polepszeniu stosunków z Allanem) zwolnienie z wojska i wstęp na wojskową Akademię w West Point, gdzie jednak również nie zagrzał miejsca, wkrótce też doszło do jego ostatecznego zerwania z ojcem.

Kolejne niespełna dwie dekady swojego życia pisarz spędził nieustannie zmagając się z problemami finansowymi. Konsekwentnie próbował żyć z pióra, co w owym czasie w Stanach Zjednoczonym miało nikłe szanse powodzenia. Większość czasu przepracował w różnych gazetach, jednak jego trudny charakter i narastający problem alkoholowy nie pozwalały mu na stabilizację. Jako 27-latek ożenił się ze swoją 13-letnią wówczas siostrą cioteczną, której śmierć na gruźlicę w 1847 r. załamała go ostatecznie. Edgar Allan Poe zmarł dwa lata później w mocno niejasnych okolicznościach jako osoba całkowicie zniszczona przez alkohol.

Edgar Allan Poe, opowieści niesamowite i inne dziwy

Na początku swojej drogi literackiej pisał Edgar Allan Poe wiersze i jego poezja do dzisiejszego dnia wywołuje silne emocje. Poemat Edgara Allana Poego, Kruk, będący najsłynniejszym wierszem w dorobku poety, uznawany jest za arcydzieło językowej finezji. Ze względu na stopień trudności jego tłumaczenie uznawane jest za prawdziwe wyzwanie i weryfikację warsztatu (w Polsce poemat przekładali Zanon Przesmycki i Stanisław Barańczak, a we Francji jeden z najwybitniejszych poetów modernizmu, Stéphane Mallarmé).

Pisarz do dziś uważany jest za obdarzonego niezwykłą wrażliwości i wyobraźnią mistrza nowelistyki. Jego krótkie formy prezentują dużą różnorodność. Niektóre swoje opowiadania Edgar Allan Poe określał mianem analitycznych. Położyły one podwaliny pod nowoczesną prozę detektywistyczną i kryminalną, a utwory takie jak słynne Morderstwo przy Rue Morgue, Tajemnica Marii Roget czy Skradziony list mimo ponad 170 lat od ich wydania ani trochę się nie zestarzały. Niesłabnącą popularnością cieszą się też opowieści niesamowite Edgara Allana Poego, czyli jego nowele grozy, mistrzowsko splatające elementy horroru, makabry i groteski. Do najbardziej znanych należą: Złoty żuk, Maska czerwonego moru czy Przedwczesny pogrzeb.