Nie znaleziono wyników
Pisząca po turecka i angielsku pisarka i publicystka obok Orhana Pamuka zaliczana do najwybitniejszych współczesnych tureckich autorów. Nominowana do Bookera laureatka wielu literackich nagród i wyróżnień, członkini Królewskiego Towarzystwa Literatury, znalazła się na liście 100 najbardziej inspirujących i wpływowych kobiet BBC. Jej teksty ukazywały się na łamach, m.in. The Guardian, Le Monde, Berliner Zeitung, The New York Times i The Wall Street Journal. Wybrana do grona autorów tworzących projekt Future Library (fabuła jej pióra, Ostatnie tabu, ukazać ma się w 2114 r.). Najbardziej znane książki Elif Shafak: Czterdzieści zasad miłości, Uczeń architekta, Bękart ze Stambułu czy 10 minut 38 sekund na tym dziwnym świecie, doczekały się tłumaczenia na blisko 50 języków, w tym polski. W marcu 2022 r. do polskich księgarń trafiła pierwsza przeznaczona dla dzieci propozycja Elif Shafak, Dziewczynka, która nie lubiła swojego imienia.
Elif Shafak na świat przyszła w 1971 r. w Strasburgu. Niedługo później jej rodzice się rozstali i Elif z matką wróciły do Turcji, gdzie w jej wychowaniu pomagała babcia ze strony matki. Po kilku latach przyszła pisarka wraz z matką, która dostała pracę w dyplomacji, wyjechała do Hiszpanii, gdzie chodziła do międzynarodowej szkoły. Jako nastolatka, poza Hiszpanią, mieszkała jeszcze w Jordanii i w Niemczech. Jak przyznaje pisarka, dorastanie w niepełnej rodzinie nie zawsze było łatwe, jednak pełne intelektualnej wolności, otwarte na świat, zanurzone jednocześnie w liberalnej kulturze zachodniej i tradycji tureckiego sufizmu wychowanie, miało fundamentalne znaczenie formacyjne i uczyniło z niej silną, niebojąca się mówić własnym głosem, kobietę. Jako 18-latka zmieniła nazwisko i zamiast nazwiska po ojcu zaczęła używać imienia swojej matki (Shafak tur. świt).
Zanim zaczęła pisać bestsellerowe książki, Elif Shafak zdobyła gruntowne humanistyczne wykształcenie; jest doktorem nauk politycznych, na Bliskowschodnim Uniwersytecie Technicznym w Ankarze ukończyła stosunki międzynarodowe, później zrobiła również dyplom z gender studies. Wykładała najpierw w ojczyźnie, następnie także za granicą, a rosnąca literacka sława otwierała przed nią drzwi kolejnych europejskich i amerykańskich uczelni – uczyła na Uniwersytecie Michigan i Uniwersytecie Arizony. Od 2017 do 2018 r. była profesorem wizytującym w Comparative European Literature w St Anne's College na Uniwersytecie Oksfordzkim.
Literackie i naukowe zobowiązania sprawiały, że pisarka często zmieniała miejsce zamieszkania, jednak zawsze miejscem szczególnym był dla niej, o czym wie każdy, kto czytał książki Elif Shafak, Stambuł, tętniące życiem, ogromne starożytne miasto położone na granicy dwóch kontynentów i dwóch światów. Jak mówi sama pisarka, Stambuł nosi w swojej duszy. Od 2019 r. jednak Elif Shafak przebywa na emigracji, ponieważ w Turcji reżimu Erdogana osoba otwarcie mówiąca o wolności, prawach człowieka, w tym mniejszości seksualnych i etnicznych, nie może się czuć bezpieczna.
Pisarka debiutowała w połowie lat 90-tych opowiadaniem Kem Gözlere Anadolu. Jednak jej pierwsza powieść pt. Pinhan ukazała się dopiero kilka lat później, z miejsca praktycznie czyniąc ją jedną z najbardziej obiecujących tureckich autorek nowego pokolenia i przynosząc nagrodę Mevlana. Również kolejna powieść pisarki zdobyła uznanie krytyki oraz kolejną nagrodę, tym razem Mahrem, przyznawana przez Związku Pisarzy Tureckich. Trzecia fabuła jej pióra, Pchli targ, stała się pierwszym w dorobku pisarki międzynarodowym, tłumaczonym na wiele zagranicznych języków, bestsellerem i uczyniła jej nazwisko znanym także poza granicami Turcji. Od tego momentu Elif Shafak książki wydaje bardzo regularnie i co roku do księgarń trafia nowy tytuł sygnowany jej nazwiskiem, a wiele z jej tytułów staje się prawdziwym literackim wydarzeniem.
W 2006 r. do księgarń trafiło pierwsze z arcydzieł Elif Shafak, Bękart ze Stambułu, książka z wielu powodów dla autorki przełomowa. Napisana oryginalnie po angielsku wspaniała powieść o ukochanym mieście, trudnych rodzinnych relacjach i jeszcze trudniejszej historii podbiła serca czytelników oraz krytyki, przez którą doceniona została nominacją do Orange Prize. W rodzinnym kraju jednak, z powodu wzmianki o wielkiej rzezi Ormian dokonanej przez Turków w 1915 r., zaowocowała procesem wytoczonym pisarce (na podstawie art. 301 tureckiego kodeksu karnego mówiącego o szkalowaniu tureckości).
W 2021 r. w ręce czytelników oddała Elif Shafak Czterdzieści reguł miłości, jedną z najoryginalniejszych i najwyżej cenionych swoich książek. Powieść to specyficzny dwugłos rozpostarty pomiędzy czasem i przestrzenią. Jednym z bohaterów jest przeżywająca kryzys życiowy Amerykanka w średnim wieku, matka rodziny, drugim, jeden z najwybitniejszych starotureckich poetów i mistyków, żyjący w XIII wieku Rumi. Czerpiąca z muzułmańskiej oralnej tradycji hakawatich, mistrzów opowieści, narracja urzeka swoim klimatem i nastrojem.
W 2019 r. wydała Elif Shafak 10 minut 30 sekund na tym dziennym świecie, powieść, która przyniosła jej nominacje do nagrody Bookera i ostatecznie przypieczętowała pisarską renomę oraz pozycję na światowym rynku literackim. Poruszająca historia życia pewnej prostytutki, przewrotnie zaczynającą się w momencie jej śmierci, jest chyba najbardziej poruszającym i dojrzałym dziełem pisarki. To przejmująca opowieść o inności i wykluczeniu, ale przede wszystkim o przyjaźni, która bywa lekiem na całe zło świata.
Niedawno też ukazała się pierwsza przeznaczona dla dzieci książka Elif Shafak, Dziewczynka, która nie lubiła swojego imienia. Pełna wschodniej magii historia małej Pelargonii, która cierpi z powodu swojego nietypowego imienia. Od dokuczających jej rówieśników ucieka w świat książek, aż pewnego dnia w bibliotece znajduje niezwykły globus, z nieznanym nikomu 8 kontynentem.