Ignacy Krasicki

Wyniki wyszukiwania, prezentowane na stronie, dopasowane są do kryteriów wyszukiwania podanych przez użytkownika. Staramy się wyróżniać produkty, które mogą szczególnie zainteresować naszych użytkowników, używając w tym celu oznaczenia Bestseller lub Nowość. Pozycje na liście wyników wyszukiwania mogą być również sortowane - parametr sortowania ma pierwszeństwo nad pozostałymi wynikami.

Zmarły w 1801 r. polski poeta i prozaik. Jeden z najwybitniejszych przedstawicieli polskiego oświecenia i klasycyzmu. Biskup warmiński i arcybiskup gnieźnieński, kawaler maltański, z racji funkcji kościelnej senator Rzeczypospolitej. Człowiek kościoła, jednocześnie z przekonania nowoczesny racjonalista, autor jednej z pierwszych, opartych na stanie ówczesnej nauki, encyklopedii pt. Zbiór potrzebniejszych wiadomości. Pisał również Ignacy Krasicki bajki, satyry i poematy heroikomiczne, realizując najlepsze literce wzorce epoki. Uznawany jest za twórcę pierwszej polskiej nowożytnej powieści pt. Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki. Od swej godności biskupiej zwany księciem poetów (jako biskup warmiński podpisywał się X.B.W. – książę biskup warmiński).

Ignacy Franciszek Błażej Krasicki (herbu Rogala) urodził się w Dubiecku nad Sanem jako najstarszy syn Jana Bożego, zasiadającego w senacie Rzeczypospolitej kasztelana chełmskiego, oraz Anny z domu Starzechowskiej. Nieco już podupadła, choć należąca do magnaterii rodzina Krasickich posiadała także tytuł hrabiów Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Koligacje łączyły ją ponadto z potężnymi rodami Potockich oraz Sapiehów. Podobnie jak jego dwaj bracia, Ignacy odebrał staranne wykształcenie i wybrał stan duchowny. Nauki najpierw pobierał w Jezuickim Kolegium Lwowskim (1743-1750), a później w seminarium duchownym Ks. Misjonarzy przy kościele św. Krzyża w Warszawie. W 1759 r. został wyświęcony przez Wacława Hieronima Sierakowskiego – biskupa przemyskiego i został kanonikiem kijowskim, a następnie przemyskim. W latach 1759-1761 studiował w Rzymie. Po powrocie do Polski objął stanowisko sekretarzem prymasa Władysława Aleksandra Łubieńskiego. Wtedy też zaprzyjaźnił się z młodym Stanisławem Poniatowskim. Wraz z koronacją przyjaciela na króla Polski kariera Krasickiego zdecydowanie nabrała rozpędu. Już w 1766 r. otrzymał biskupstwo warmińskie, tytuł książęcy oraz miejsce w senacie Rzeczypospolitej. Był częstym gościem słynnych obiadów czwartkowych wydawanych przez króla, którego projekt modernizacyjny, chociażby pisząc modne wówczas satyry i bajki, Ignacy Krasicki aktywnie wspierał.

Po pierwszym rozbiorze został poddanym pruskim, co bardzo komplikowało jego położenie i sytuację polityczną. Chociaż nigdy nie złożył Fryderykowi II homagium, z biegiem czasu zaprzyjaźnił się z władcą Prus i często bywał w Berlinie. Tam też umarł i został pochowany w 1801r. Jego szczątki zostały sprowadzone do Gniezna i pochowane w tamtejszej katedrze dopiero w 1829 r.

Poematy heroikomiczne Ignacego Krasickiego

Swój literacki debiut Hymn do miłości ojczyzny Ignacy Krasicki zaprezentował publiczności w 1774 r. Utwór stał się hymnem Szkoły Rycerskiej, jak również przez dziesięciolecia pełnił rolę nieoficjalnego hymnu Polski. Został on włączony przez autora do jego pierwszego poematu heroikomicznego Myszeida. Gatunek ten, bardzo w oświeceniu popularny, brał biskup warmiński na swój warsztat jeszcze nie raz. Wydając, anonimowo, w 1778 r. Monahomachię Krasicki wywołał skandal i powszechne oburzenie. Jego piętnujący przywary zakonników, parodiujący epos bohaterski, utwór pod jego nazwiskiem ukazał się dopiero w 1802 r., już po śmierci poety. Ironiczną odpowiedzią Krasickiego na krytykę wobec Monachomachii była wydana w 1780 r. Antymonachomachia, wychwalająca przymioty mnichów.

Bajki Ignacego Krasickiego

Jednak to pisząc bajki, Ignacy Krasicki zapewnił sobie trwałe miejsce wśród najwybitniejszych twórców epoki. Cieszyły się one wielką popularnością wśród współczesnych i weszły do ścisłego kanon literatury polskiej. W większości były to utwory oryginalne, choć częściowo również naśladowania z Ezopa czy la Fontaine’a. Zbiór zawierający ponad sto bajek jego autorstwa po raz pierwszy drukiem ukazał się w 1779 r. Od tamtej pory wciąż drukowane są nowe wydania, ostatnio także w jako ebooki i audiobooki. Poprzez bajki Ignacy Krasicki realizował oświeceniowe idee literatury dydaktycznej, mającej uczyć i bawić. Dzięki jego artyzmowi dydaktyzm ten jest jednak nienachalny i lekki. Uprawiał on obie odmiany bajki: epigramatyczną (Szczur i kot, Jagnię i wilcy) oraz narracyjną (Przyjaciele).

Ignacy Krasicki i Satyry

Dydaktyczny cel miały również niezwykle modne w oświeceniu satyry. Piętnowały one wady różnych stanów i grup społecznych. W dorobku biskupa warmińskiego nie mogło więc zabraknąć również tych utworów, uznawanych ówcześnie za poręczne narzędzie edukacji i propagandy. W swojej do dziś najbardziej znanej satyrze pt. Żona modna Ignacy Krasicki wyśmiewał nie tylko niewieścią próżność i rozrzutność (co było tematem literatury dydaktycznej od wieków), ale również bezmyślne podążanie za zachodnimi wzorcami kulturowymi. Utwór ten został wydany po raz pierwszy w 1779 r. w zbiorze zatytułowanym Satyry. Za przywilejem.