Nie znaleziono wyników
Brytyjski prozaik, jeden z najbardziej znanych pisarzy wszechczasów. Uznawany za kronikarza XIX-wiecznego Londynu. Od dziesięcioleci jego powieści, opowiadania i nowele zaliczane są do ścisłej klasyki literatury światowej. Jeden z prekursorów XIX-wiecznej powieści realistycznej, najpopularniejszy autor pierwszej połowy ery wiktoriańskiej, czytany z uwagą przez samą młodą królową. Swoje książki Karol Dickens traktował jak narzędzie wpływu i głos w debacie społecznej, opisując na ich kartach ówczesną biedę, trudne położenie najniższych warstw społecznych i najsłabszych członków społeczeństwa. Sam zmuszony jako 12-latek do pracy zarobkowej, zwracał uwagę na okrutny i powszechny wyzysk dzieci w XIX-wiecznym ustroju gospodarczym. W swoich utworach, tj. np. Opowieść wigilijna Karol Dickens demaskował religijne zakłamanie purytańskiej i pozornie bogobojnej wiktoriańskiej Anglii. Do dziś popularna i wznawiana proza pisarza doczekała się również licznych ekranizacji i bez wątpienia stała się elementem kultury popularnej (już w 1913 r. w kinach można było zobaczyć adaptację Klubu Pickwicka, jego debiutanckiej powieści).
Karol Dickens urodził się w 1812 r. w Portsmouth jako drugie z ośmiorga dzieci Johna i Elisabeth Dickens. Pierwsze lata dzieciństwa pisarza upływały w harmonii i względnym komforcie. Jego ojciec, urzędnik admiralicji, przez blisko dekadę zapewniał rodzinie życie na bardzo przyzwoitym poziomie. Mały Karol przez kilka lat chodził nawet do prywatnych szkół. W 1824 r. okazało się jednak, że od dłuższego czasu było to życie ponad stan i John Dickens trafił do wiezienia za długi. Dla jego 12-letniego syna oznaczało to drastyczny koniec dzieciństwa i konieczność pracy zarobkowej. Karol trafił do fabryki pasty do butów i okres 10-godzinnej pracy w trudnych warunkach trwale przeorał jego psychikę, tym bardziej że kiedy, dzięki spadkowi po matce, jego ojciec wyszedł z więzienia, jego własna rodzicielka nie kwapiła się ze sprowadzeniem syna do domu. Doświadczenie to miało ogromny wpływ na całe jego życie i twórczość. Praktycznie wszystkie książki Karol Dickens poświęcił krytyce ówczesnych stosunków ekonomicznych i społecznych, choć sam dzięki popularności swojej prozy szybko stał się człowiekiem zamożnym i poważanym. Szczególnie w swojej najbardziej autobiograficznej powieści David Copperfield, Dickens dał wyraz swoim emocjom związanym tym okresem.
Po powrocie do domu Karol blisko 2 lata uzupełniał swoją edukację w Wellington House Academy w Camden Town. Przez kolejne półtora roku pracował w kancelarii prawnej na stanowisku młodszego urzędnika. Później rozpoczął karierę dziennikarską jako wolny strzelec. W 1832 r. rozpoczął pracę sprawozdawcy i dziennikarza parlamentarnego. Wtedy też zaczął pisać; początkowo wiersze i szkice z codziennego życia Londynu, ukazujące się w prasie, które podpisywał pseudonimem Boz i wydane w formie książkowej w 1836 r. Dzięki tym pierwszym sukcesom wiosną 1836 r. pisarz mógł pozwolić sobie na ożenek z zaręczoną z nim od roku Catherine Thomson Hogarth, z którą doczekał się dziesięciorga dzieci.
Swoją pierwszą powieść, Klub Pickwicka, Dickens publikował w latach 1836-37 w prasie. Początkowo mało popularna, wkrótce okazał się ogromnym sukcesem, który spowodował szybki awans społeczny autora i pozwolił mu skoncentrować się na twórczości literackiej.
W 1837 r. zaczęła się ukazywać druga fabuła jego pióra, Oliver Twist. Karol Dickens opisał w niej zmagania kilkuletniego sieroty z okrutną rzeczywistością XIX-wiecznego Londynu. Oliver, mimo cierpienia i przeciwność losu, nie schodzi na złą drogę i znajduje szczęście. Powieść ugruntowała rosnącą sławę i renomę młodego pisarza i stała się jednym z jego najpopularniejszych utworów. Jednocześnie była to bardzo nowatorska proza, pierwsza powieść epoki z dziecięcym głównym bohaterem.
Przez kolejne lata pisarz intensywne pracował, praktycznie co roku publikując nową powieść lub nowelę. W 1843 r. w ręce czytelników oddał Karol Dickens Opowieść wigilijną, swój najbardziej zakorzeniony we współczesnej popkulturze utwór, napisany podobno dla pokrycia karcianych długów autora. W 1850 r. ukazał się David Coperrfield, a dekadę później Wielkie nadzieje. Praktycznie wszystkie książki Dickensa, w stosunkowo niedługim czasie po angielskiej premierze, wydawane były w całej Europie. Olivier Twist np. w polskim tłumaczeniu dostępny był w 1846 r.
Pisarz wiele podróżował po Wielkiej Brytanii oraz Europie z odczytami, a nawet dwukrotnie odwiedzał Amerykę Północną (Stany zjednoczone i Kanadę). Już podczas pierwszej wyprawy do Ameryki w 1942 r. gorąco potępiał niewolnictwo rozpowszechnione w Stanach zjednoczonych. Sławny i powszechnie podziwiany Karol Dickens zmarł w 1870 r., do ostatniego niemal momentu pracując nad tekstem, wydanej już pośmiertnie powieści, pt. Tajemnica Edwina Drooda.