Nie znaleziono wyników
Amerykańska prozaiczka, wykładowczyni akademicka i jedna z najpopularniejszych mówczyń TED (jej wykład The Beauty of Being a Misfit obejrzano ponad 3 mln razy). Autorka mocnych, wymagających formalnie narracji, pisarka, dla której nie ma tematów tabu. Lidia Yuknavitch książki wydaje, ponieważ, jak sama mówi, literatura mam moc przeciwstawiania się kulturowej i społecznej opresji. Jej najnowsza publikacja, zbiór opowiadań zatytułowany Krawędź, w Polsce ukazała się na początku maja 2021 r.
Pisarka urodziła się w 1963 r. w kalifornijskim San Francisco jako Lidia Yukman. Jej dzieciństwo i młodość nie należały do łatwych, a rodzinny dom był miejscem, w którym bez wątpienia nie powinno dorastać żadne dziecko. Jednak Lidia i jej siostra nie miały wyboru i całymi latami, przy całkowitej bierności matki, będącej alkoholiczką, zmuszone były znosić poniżenie oraz fizyczną i seksualną przemoc ze strony ojca. Ucieczką z rodzinnego piekła dla dorastającej Lidii okazał się sport – jako utalentowana pływaczka znalazła się pod opieką trenera i rozpoczęła regularne profesjonalne treningi, przenosząc się w tym celu na Florydę. Udało jej nawet zdobyć stypendium sportowe, a w pewnym momencie miała nawet szanse na kwalifikacje do amerykańskiej drużyny olimpijskiej, jednak nieobecność Stanów Zjednoczonych na olimpiadzie w Moskwie w 1980 r. oraz problemy z używkami ostatecznie pogrzebały jej karierę sportową.
W tym czasie w życiu Lidii Yuknavitch książki nie odgrywały jeszcze głównej roli, a przyszłość nie rysowała się w najjaśniejszych barwach. Po utracie stypendium sportowego, dzięki któremu studiowała w teksańskim Austin Community College, pisarka przeniosła się na University of Oregon, imała się też różnych, niekiedy ryzykownych prac, cały czas zmagając się również z uzależnieniem od alkoholu.
W 1986 r. w jej życiu miała miejsce kolejna tragedia – zmarła jej nowonarodzona córeczka. Jak pisze na swojej stronie Lidia Yuknavitch, książki, które później wyszły z spod jej pióra, miały swoje źródło właśnie w tym traumatycznym doświadczeniu, to strata dziecka uczyniła z niej pisarkę. Swoje pierwsze literackie kroki stawiała w grupie młodych pisarzy uczęszczających na warsztaty z powieściopisarstwa prowadzone przez Kena Keseya na University of Oregon. Ze stanem Oregon zresztą autorka Księgi Joanny związała się na stałe. Mieszka wraz z rodziną, mężem (trzecim, choć zdarzały jej się również związki z kobietami) i synem w Portland, a także wykłada literaturę, kreatywne pisanie i studia kobiece na University of Oregon, gdzie obroniła doktorat z literatury angielskiej.
Za swoje książki Lidia Yuknavitch była wielokrotnie nagradzana, a szczególnym uznaniem krytyki i czytelników cieszą się, niestety nieprzetłumaczone na język polski, wspomnienia zatytułowane The Chronology of Water (2011) i powieść The small backs of children (2015). Polskiego przekładu jak dotąd doczekały się jedynie trzy tytuły autorki: bestsellerowa Księga Joanny, oparty na jej pamiętnym wykładzie Ted Misfit. Manifest oraz najnowszy zbiór opowiadań, Krawędź.
Pierwszą książką pisarki wydaną w naszym kraju jest wstrząsająca dystopia Księga Joanny. Lidia Yuknavitch na jej stronach zawarła postapokaliptyczną wizję niedalekiej przyszłości (połowa XXI w.), w której ludzkość ostatecznie nie tylko zniszczyła planetę, na której żyła, ale i doprowadziła do degeneracji własnego gatunku – ludzie to blade, bezpłciowe, bezwłose istoty, w których ciężko rozpoznać niedawnych władców świata. Ten niełatwy, wymagający wobec czytelnika tekst to nie tylko oskarżenie wobec współczesnego człowieka oraz jego rabunkowej cywilizacji, ale i przestrzeń, w której wybrzmiewa wiele trudnych pytań, pytań, których zadawania na co dzień wolimy unikać.
Niecałe dwa lata (2020) po ukazaniu się Księgi Joanny w ręce polskich czytelnikow trafiła, uznawana w niektórych kręgach za kultową, oparta na pamiętnym przemówieniu TED pisarki książka pt. Misfit. Manifest. Lidia Yuknavitch przedstawia na jej stronach swoją pochwałę inności i indywidualizmu, redefiniując jednocześnie kategorię niedopasowania. Samą siebie identyfikuje jako niedopasowaną – do społeczeństwa i kultury z ich opresyjnymi normami i oczekiwaniami – i proponuje, by własnej niepowtarzalności i odrębności nie postrzegać jako wady, lecz absolutny fundament jestestwa.
W maju 2021 r. polską premierę miała Krawędź, najnowszy zbiór opowiadań pisarki, na który składają się bardzo różnorodne teksty. Jak zwykle, na stronach książki Lidia Yuknavitch nie ucieka od ostrego języka i szokujących obrazów, konfrontując odbiorcę z rzeczywistością, której najczęściej w odruchu samoobrony staramy się nie dostrzegać.