Nie znaleziono wyników
Polska pisarka, scenarzystka i publicystka. Jedna z ikon polskiego ruchu feministycznego lat 90-tych, od ponad ćwierćwiecza biorąca udział w debacie publicznej i życiu kulturalnym naszego kraju. Założycielka Partii Kobiet. Zdobyła tytuł Fenomen 2006 tygodnika Przekrój, rok później nagrodzona Elle Style Award w kategorii: Osoba Publiczna, zwyciężczyni w plebiscycie Wysokich obcasów na Polkę Roku 2007. Pisząc książki, Manuela Gretkowska nie stara się nigdy unikać kontrowersji. Zarówno treść, jak i forma jej prozy, a także publiczne wypowiedzi, przez lata zapewniały jej etat czołowej polskiej gorszycielki. Najnowsza książkę, Wenecja. Miasto, któremu się powodzi, Manuela Gretkowska wydała w połowie 2020.
Manuela Gretkowska urodziła się w 1964 r. w Łodzi. Jak sama wielokrotnie podkreślała, nigdy nie była wybitną uczennicą, szkoła nużyła ja niemiłosiernie i była niewyczerpanym źródłem codziennej nudy. Także czytane w toku edukacji książki Manuela Gretkowska wspomina niezbyt dobrze i bez wątpienia polski kanon szkolny można uznać za antywzór jej twórczości. Studiowała filozofię na Uniwersytecie Jagiellońskim, w tym czasie nawiązała również współpracę z redakcją osławionego BruLionu. W 1988 r. wyjechała do Paryża, kontynuować naukę w École des hautes études en sciences sociales, gdzie udało jej się ukończyć antropologię kulturową. Podczas pobytu we Francji, aby się utrzymać przyszła pisarka podejmowała się różnych zajęć, m.in. sprzątała i była opiekunką do dzieci. Swoje młodzieńcze emigracyjne doświadczenia opisała na łamach debiutanckiej książki. Manuela Gretkowska do kraju wróciła na początku lat 90-tych, a jej pierwsza powieść My zdies’ emigranty, ukazała się 1991 r. zwracając baczną uwagę krytyki na młodą autorkę. Pierwsza połowie dekady to czas intensywnej i błyskawicznej kariery pisarki, która została znaną felietonistką publikującą w czołowych tytułach (Elle, Cosmopolitan, Wprost, Polityce, Machinie), a nawet redaktorką naczelną i dyrektorką literacką polskiego Elle.
Już pierwsza książka Gretkowskiej My zdies’ emigranty odbiła się głośnym echem na polskim rynku wydawniczym. Przychylnie o prozie debiutantki wyrażał się sam Czesław Miłosz i dość powszechne było przekonanie, że powieść stanowi początek obiecującej kariery literackiej. Kolejne trzy tytuły, które wyszły spod pióra pisarki, Tarot paryski (1993), Kabaret metafizyczny (1994) oraz Podręcznik do ludzi. Tom pierwszy i ostatni: czaszka (1996), nie zawiodły tych nadziei, udowadniając niezwykłą śmiałość i bezkompromisowość autorki, która szybko zyskała reputację skandalistki i postmodernistki. Scenariusz napisany do Szamanki, szalenie kontrowersyjnego filmu Andrzeja Żuławskiego, w zasadzie przypieczętował jej wizerunek.
W 1997 r. pisarka zdecydowała się na ponowny wyjazd z Polski, tym razem do Szwecji. Odbyła też wiele podróży po świecie, których owocem był Światowidz (1998). W tym samym roku do księgarń trafił tom opowiadań pisarki zatytułowany Namiętnik. W 2001 r. ukazała się słynna Polka. Manuela Gretkowska w tym beletryzowanym intymnym dzienniku zdaje relację z wyjątkowego doświadczenia, jakim jest oczekiwanie na dziecko. Ten pierwszy z całego cyklu autobiograficznych tytułów autorki spotkał się z ciepłym przyjęciem czytelników. Za Polkę Gretkowska była nawet nominowana do Nagrody Nike. Naturalną kontynuacją Polki była Europejka (2004), a później Obywatelka (2008). Obie książki wykorzystywały tę sama konwencję osobistej prozy o charakterze dziennika i opowiadały o kolejnych ważnych etapach życia pisarki, wpisujących się w przemiany o charakterze politycznym i kulturowym (wejście Polski do Unii Europejskiej, burzliwe wydarzenia na scenie politycznej Polski okresu pierwszego rządu PIS i próba wejścia autorki wraz z ruchem kobiecym na scenę polityczną).
Do bardzo osobistych tytułów należą także bez wątpienia napisany wspólnie z życiowym partnerem Sceny z życia pozamałżeńskiego. Na stronach książki Manuela Gretkowska i Piotr Pietucha opowiadają dwie zupełnie różne historie, których wspólnym mianownikiem jest miłość i namiętność. Spod pióra tego duetu wyszła jeszcze utrzymana w podobnej konwencji Miłość klasy średniej.
W autobiograficzny nurt twórczości pisarki wpisuje się także bez wątpienia Kosmitka. Manuela Gretkowska z właściwą sobie dezynwolturą snuje w niej najbardziej nieposkromione refleksje. W połowie 2019 r. do księgarń trafiło Trudno z miłości się podnieść. Manuela Gretkowska w rozmowie z Alicja Pustkowiak, wywiad rzeka tak specyficzny, jak sama artystka, będąca od lat pierwszą libertynką III Rzeczpospolitej. W dialogu ze swoją rozmówczynią pisarka nie stara się jednak ani od tej łatki odżegnywać, ani potwierdzać ją jakąś ostentacyjnie bluźnierczą frazą. W Trudno się podnieść z miłości Manuela Gretkowska nie wysila się na szczególny gest autokreacji, podkreślając, że w swojej twórczości zawsze najważniejsza była autentyczność i możliwość własne ekspresji.
W maju 2020 r. w ręce czytelników oddała Manuela Gretkowska Faworyty. Skandalizującą i bezpruderyjną powieść ubraną w historyczny kostium czasów stanisławowskich. Historia skomponowana wokół postaci trzech najważniejszych metres ostatniego króla polski, bez wątpienia należy do jednych z ciekawszych wydawnictw roku. Dla równowagi niemal w tym samym czasie pisarka opublikowała coś mniej kontrowersyjnego. W Wenecja. Miasto, któremu się powodzi Manuela Gretkowska proponuje swoje autorskie, nietypowe spojrzenie na to jedno z najpiękniejszych europejskich miast.