Maria Konopnicka

Wyniki wyszukiwania, prezentowane na stronie, dopasowane są do kryteriów wyszukiwania podanych przez użytkownika. Staramy się wyróżniać produkty, które mogą szczególnie zainteresować naszych użytkowników, używając w tym celu oznaczenia Bestseller lub Nowość. Pozycje na liście wyników wyszukiwania mogą być również sortowane - parametr sortowania ma pierwszeństwo nad pozostałymi wynikami.

Prozaiczka, poetka i publicystka, należąca do klasyków polskiego XIX-wiecznego realizmu. Uznawana z jedną z najważniejszych przedstawicielek pozytywizmu w krajowej literaturze. Swoje utwory Maria Konopnicka poświęca, co typowe dla tego nurtu, często aktualnym w tamtej epoce problemom społecznym. Jako poetka zasłynęła głównie liryką patriotyczną i wierszami dla dzieci. W pamięci narodowej zapisała się jako autorka Roty, pełniącej pod zaborami role nieoficjalnego hymnu narodowego. W swoich Dziennikach Stefan Żeromski nazwał ją wieszczem całego pokolenia. Publikowała pod wieloma pseudonimami, m.in.: Ko-mar, Jan Sawa, Marko, Jan Waręż, Humanus, Ursus, Mruczysław Pazurek.

Maria Konopnicka urodziła się w 1842 r. w Suwałkach jako drugie z pięciorga dzieci Józefa i Scholastyki Wasilkowskich. Data urodzin pisarki zresztą przez długi czas pozostawał kwestią problematyczną, ponieważ Maria regularnie odmładzała się o kilka lat. W 1847 r. państwo Wasilkowscy przeprowadzili się wraz z dziećmi do Kalisza, gdzie upłynęło dzieciństwo przyszłej pisarki. Scholastyka Wasilkowska umarła 1854 r., a ojciec, który był prawnikiem i żarliwym patriotą, wychowywał dzieci surowo i w tradycji narodowej. W 1855 r. wysłał córki na pensję do Warszawy, gdzie Maria poznała Elizę Pawłowską, która przeszła do historii literatury pod nazwiskiem Orzeszkowej. Zapoczątkowana wtedy przyjaźń obu pisarek przetrwała aż do śmierci Konopnickiej. Jeden z braci Marii zginął w powstaniu styczniowym.

W 1862 r. Maria poślubiła o 12 lat od siebie starszego ziemianina Jarosława Konopnickiego, właściciel sporego, choć zaniedbanego majątku. Małżeństwo to nie było udane, Jarosław nie rozumiał literackich ambicji i potrzeby niezależności żony, ona zaś nigdy nie była zainteresowana karierą gospodyni domowej. W ciągu 10 lat ich pożycia na świat przyszło ośmioro dzieci (dwoje z nich zmarło przy porodzie). Swoje pierwsze utwory Maria Konopnicka zaczęła publikować jeszcze podczas trwania małżeństwa, co powodowało konflikt między nią a Konopnickim. Ostatecznie w 1876 r. pisarka opuściła męża i razem z dziećmi zamieszkała w Warszawie. Rozpoczynając życie na własny rachunek, utrzymywała się z korepetycji szybko jednak zaczęła zarabiać publicystyką. Współpracowała z prasą kobiecą, a od 1884 do 1886 r. była redaktorką Świtu, jednak linia pisma pod jej rządami okazała się za nowoczesna dla ówczesnej opinii publicznej i cenzury.

Mimo separacji, pisarka nie zerwała całkowicie kontaktów z mężem, wspomagając go nawet od czasu do czasu w miarę jak popadał w coraz większe kłopoty finansowe. Nigdy też nie związała się z żadnym mężczyzną, chociaż nie brakowało jej adoratorów. Aktualnie większość badaczy jest zgodna, że przez ponad 20 lat, aż do swojej śmierci, autorka Roty pozostawała w homoseksualnym związku z Marią Dulębianką, pozytywistyczną publicystką i działaczką społeczną. Jednak mimo wielu kontrowersji obyczajowych, które towarzyszyły jej życiu, za swoją patriotyczną postawę i utwory Maria Konopnicka została nagrodzona ogromną popularnością. Jej przypadek jest pod tym względem dość wyjątkowy, bowiem odejście kobiety od męża, samodzielne życie z pióra, liczne podróże i odważne, jak na owe czasy, feministyczne oraz antyklerykalne poglądy nie były zasadniczo pod koniec XX w. przyjmowane przez społeczeństwo ze zrozumieniem. Pisarce udała się jednak trudna sztuka życia na własnych warunkach i w społecznym szacunku. W 1903 r., na jubileusz 25-lecia pracy twórczej, wdzięczni rodacy ufundowali nawet Konopnickiej dworek w Żarnowcu koło Krosna. Pisarka zmarła w 1910 r. we Lwowie. Została pochowana w Panteonie Wielkich Lwowian cmentarza Łyczakowskiego.

Najważniejsze wiersze Marii Konopnickiej

Artystka debiutowała na początku lat 70-tych XIX w. poezją. Swoje pierwsze wiersze Maria Konopnicka zamieszczała pod pseudonimem Marko w kaliskiej prasie. Jako poetka zasłynęła przede wszystkim dzięki swojej liryce patriotycznej i wierszowanym utworom dla dzieci. O krasnoludkach i sierotce Marysi, Na jagody czy Stefek Burczymucha, mimo upływu ponad wieku od ich powstania, to absolutna klasyka, którą do dzis zna niemal każde polskie dziecko. Ogromną popularność przyniosła także pisarce Rota. Maria Konopnicka wiersz ten, recytowany i śpiewany w najważniejszych momentach XX w. historii Polski, napisała pod koniec życia, w 1908 r.

Maria Konopnicka, Mendel Gdański, Nasza szkapa i Dym – najważniejsze nowele pisarki

Podobnie jak wielu innych twórców jej epoki, spośród gatunków prozatorskich to właśnie nowele Maria Konopnicka uznawała za formę najbardziej przydatną dla pozytywistycznego autora. Krótkie formy narracyjne pisała od początku lat 80-tych aż do śmierci, traktując je jako komentarz do społecznej i politycznej rzeczywistości. Jedną ze swoich najbardziej znanych nowel pt. Mendel Gdański Maria Konopnicka poświęciła krytyce powszechnego wówczas na ziemiach polskich antysemityzmu. W wielu utworach pisarka piętnuje również niesprawiedliwość i okrucieństwo ówczesnych stosunków ekonomicznych i społecznych, opisując wiejską biedę i straszne warunki życia w miastach upośledzonych warstw społecznych: robotników, pracowników najemnych, służby. Spośród licznych tekstów dotykających problemów społecznych warto wymienić Dym i Nasza szkapę, zaliczane do kanonu polskiej nowelistyki.