Nie znaleziono wyników
Zmarły w 1976 r. francuski prozaik, poeta i scenarzysta. Jeden z najciekawszych twórców swoich czasów. Prekursor postmodernizmu i współzałożyciel eksperymentalnej grupy artystycznej OuLiPo, autor wielu oryginalnych i niesztampowych projektów tj. maszyny do produkcji sonetów oraz ciekawych tekstów tak prozatorskich, jak i poetyckich. Swoje najbardziej cenione książki Raymond Queneau wydał po II wojnie światowej, a jego najbardziej znana powieść to Zazi w metrze. Członek Akademii Goncourtów a także jury konkursu głównego na 5. MFF w Cannes w1952. Jego imię nosi jedna ze stacji metra w Paryżu. Przez całe dekady ze względu na brak tłumaczenia książki Raymond Queneau pozostawały nieznane polskim czytelnikom. Wszystkie polskie przekłady jego twórczości ukazały się w ciągu ostatnich 20 lat.
Pisarz urodził się w 1903 w Hawrze jako jedyne dziecko Auguste Queneau i Josephine Mignot. Jego dzieciństwo było dość samotne i niezbyt radosne. Mimo że był jedynakiem, rodzice nie interesowali się nim nadmiernie i mały Raymond dorastał głównie w towarzystwie i po okiem nianiek. Jako siedemnastolatek wyjechał do Paryża, by studiować filozofię, a wyjątkowo interesowała go dialektyka heglowska. W 1925 r. zdobył dyplom licencjacki i w tym samy roku wyjechał do francuskich kolonii w Afryce w celu odbycia służby wojskowej. W Maroku i Algierii spędził blisko rok, a po powrocie do Europy podejmował różne dorywcze prace. W latach 20-tych artystycznie blisko mu było do surrealistów jednak szybko zdecydował się pójść własną ścieżką. Wtedy też zbliżył się do kręgów socjalistycznych oraz komunistycznych i mimo, że nie był wyznawca tej ideologii całe życie wyrażał lewicowe poglądy. Podczas II wojny światowej, zanim został zdemobilizowany w 1940 r., dosłużył się stopnia kaprala.
Swoje pierwsze książki Raymond Queneau wydawał jeszcze w XX-leciu międzywojennym, jednak jego ówczesna twórczość pozostawał znana nielicznemu gronu koneserów. W 1928 r. pisarz poślubił Janine Kahn, z którą przeżył 44 lata. Przez kilka lat pracował głównie jako dziennikarz i pisał, choć bez większych sukcesów. W 1933 r. powieścią Psia trawka Raymond Queneau debiutował jako powieściopisarz. Do 1937 r. ukazały się jeszcze 3 tytuły sygnowane jego nazwiskiem, żaden z nich nie doczekał się dotychczas polskiego przekładu.
W 1938 r. pisarz rozpoczął trwajaca wiele dekad współpracę z wydawnictwem Gallimard, gdzie zaczynał jako czytelnik, a doszedł do stanowiska dyrektora l'Encyclopédie de la Pléiade. Swoje teksty zaczął również publikować w Gallimard i był to prawdziwy przełom dla jego kariery literackiej. W 1939 r. powieścią Sroga zima Raymond Queneau rozpoczął nowy rozdział w swojej twórczości, choć dopiero wydany 3 lata później Pierrot mon ami okazał się znaczącym sukcesem. Pod koniec lat 40-ch w rece czytelników pisarz oddał niezwykle ciekawą pozycję, zatytułowaną Ćwiczenia stylistyczne, na którą składało się 99 różnych wariacji stylistycznych tej samej historyjki. Na podstawie tego utworu powstała w 2005 r. powieść graficzna.
W latach 50-tych pisarz cały czas poszukiwał własnych środków wyrazu. W mającej premierę w 1952 r. powieści niedziela życia Raymond Queneau odchodzi od surrealizmu i widoczne są jego pierwsze nowatorskie eksperymenty z językiem, które znajdą swoje ukoronowanie w jego najbardziej znanej u uznawanej za przełomową fabule pt. Zazi w metrze. Jednak już w Niedzieli życia, nowoczesnej mieszczańskiej tragifarsie można dostrzec wiele zapowiedzi późniejszego stylu artysty. Francuski filozof, znawca myśli Hegla, Alexandre Kojeve, nazwał nawet ten tekst powieścią mądrości.
W 1959 r. opublikował Raymond Queneau Zazi w metrze, swoją najsłynniejsza fabułę. Książka już rok później doczekała się adaptacji filmowej i rozsławiła nazwisko swojego twórcy. W 1960 r. będący od 12 lat członkiem la Société Mathématique de France pisarz założył eksperymentalną grupę literacką Oulipo, której celem było wprowadzenie do literatury założeń i zasad matematycznych. W ramach eksperymentów z tą teoria powstał m.in. tomik Sto tysięcy miliardów wierszy, nazywany maszyną do produkcji sonetów, ponieważ dawał czytelnikowi możliwość łączenia wersów w tytułową liczbę kombinacji układających się w formę klasycznego sonetu.