Sylvia Plath

Wyniki wyszukiwania, prezentowane na stronie, dopasowane są do kryteriów wyszukiwania podanych przez użytkownika. Staramy się wyróżniać produkty, które mogą szczególnie zainteresować naszych użytkowników, używając w tym celu oznaczenia Bestseller lub Nowość. Pozycje na liście wyników wyszukiwania mogą być również sortowane - parametr sortowania ma pierwszeństwo nad pozostałymi wynikami.

Amerykańska pisarka i poetka. Jej samobójcza śmierć, niemal w tej samej mierze co twórczość, złożyły się na tragiczno-romantyczną legendę, którą owiana jest postać artystki. Swoje najwybitniejsze wiersze Sylvia Plath stworzyła w ostatnich miesiącach życia i zostały one wydane już po jej śmierci w tomie Ariel. Jej liryka zaliczana jest do nurtu konfesyjnego, a ona sama do konfesjonalistów i tzw. poetów wyklętych. Jeżeli chodzi o prozę, miejsce w gronie najciekawszych twórców XX w. zapewnił Sylvii Plath Szklany klosz, powieść w dużej mierze oparta na biografii autorki.

Sylvia Plath urodziła się w 1932 r. w Jamaica Plain, stanowiącym obecnie dzielnicę Bostonu, jako pierwsza córka, wywodzącego się z niemieckiego Grabowa, Ottona Platha i Aurelii z domu Schober, której rodzina pochodziła z Austrii. Ojciec Sylvii był entomologiem, profesorem biologii na Uniwersytecie Bostońskim. Córka była z nim silnie związana i jego śmierć w 1940 r. odcisnęła na jej kruchej psychice silne piętno. Już we wczesnym dzieciństwie ujawniły się jej artystyczne uzdolnienia i zdecydowanie ponadprzeciętna inteligencja (najprawdopodobniej jej iloraz inteligencji wynosił 160), która w połączeniu z równie wyjątkową wrażliwością, pozwalały jej tworzyć wspaniała literaturę, ale również od wczesnej młodości uczyniły jej egzystencję bardzo trudną. Jako mała dziewczynka pisała Sylvia Plath wiersze, a także pięknie rysowała. Poetycko debiutowała w wieku 8 lat w rubryce dziecięcej Boston Herald, a 7 lat później, w 1947 r., jej obrazy zostały nagrodzone Scholastic Art & Writing Awards.

Sylvia Plath i Szklany klosz – życie w cieniu depresji

Duża wrażliwość i introwertyzm sprzyjały stanom depresyjnym, na które pisarka cierpiała od okresu nastoletniego. Jej równowaga psychiczna zawsze była krucha i wielokrotnie artystka potrzebowała specjalistycznego leczenia, a czasem nawet pobytu w szpitalu. Kilkakrotnie podejmowała próby samobójcze. Po raz pierwszy Sylvia Plath targnęła się na swoje życie na początku studiów w Smith College. Jako jedna z wyróżniających się studentek odbywała w Nowym Yorku staż w ekskluzywnym magazynie dla kobiet Mademoiselle. W napisanej lata później, niezwykle przejmującej, choć kameralnej, powieści pt. Szklany klosz Sylvia Plath czerpie ze swoich trudnych doświadczeń tamtego okresu. Mimo, że jest to proza, ten w dużej mierze autobiograficzny utwór, jest bardziej osobisty niż niejeden wiersz w dorobku artystki. Wydając w 1963 r. (miesiąc przed swoją śmiercią) Szklany klosz, Sylvia Plath nie była gotowa na publikację tego tekstu pod własnym nazwiskiem. Książka ukazała się pod pseudonimem Victoria Lucas. W Polsce pierwsze wydanie powieści do księgarń trafiło w 1975 r.

Po kryzysie opisanym w Szklanym kloszu, pisarka została hospitalizowana i leczona (między innymi za pomocą elektrowstrząsów), udało jej się nawet ukończyć naukę. Kolejne życiowe wyzwania i zderzenia ze światem; małżeństwo, narodziny dzieci i szukanie własnego miejsca jako artystki, znacząco nadwątlały jej siły, przynosząc kolejne, mniejsze lub większe załamania, trudne okresy, a ostatecznie śmierć z własnej ręki w wieku 30 lat. Dziś najczęściej uważa się, że powodem jej cierpień była choroba afektywna dwubiegunowa.

Sylvia Plath i Ted Hughes

W 1955 r. Sylvie Plath wyjechała na stypendium Fulbrighta do angielskiego Newnham College, będącego częścią sławnego Cambridge University. Tam na jednym z przyjęć poznała poetę Teda Hughesa, za którego wkrótce wyszła za mąż. Mimo wielkiej początkowej miłości, małżeństwo tych dwojga artystów nie było udane. Wrażliwej Sylvii ten burzliwy związek przyniósł zdecydowanie więcej cierpienia niż szczęścia. Także macierzyństwo (urodziła Tedowi dwójkę dzieci, przeszła jedno poronienie) okazało się dla niej ogromnym wyzwaniem, któremu bez pomocy i przy swoich problemach psychicznych nie była w stanie sprostać. Kiedy w 1962 r., kilka miesięcy po urodzeniu syna, mąż zostawił ją z dziećmi, oświadczając, że zakochał się w ich wspólnej znajomej Assi Wevill, był to cios, po którym Sylvia nie odzyskała równowagi. Mimo miłości do córki i syna, w lutym 1963 r. zdecydowała się na zakończenie życia. Zabezpieczywszy wcześniej pokój dzieci i przygotowawszy im śniadanie, odkręciła gaz w piekarniku. Związek Teda i Assi miał jeszcze tragiczniejsze zakończenie. W 1969 r. Assia popełniła samobójstwo w ten sam sposób co Sylvia, jednak w przeciwieństwie do niej, nie oszczędziła dzieci. Zagazowała nie tylko siebie, ale i urodzoną Hughesowi 4 lata wcześniej córeczkę. Samobójstwem zakończył również swoje życie, w wieku 47 lat, syn Sylvii Plath, Nicholas.

Dzienniki Sylvii Plath i jej ostatnie wiersze

Niedługo po śmierci ojca, w prezencie od matki, dostała Sylvia Plath dziennik. Od tego momentu (1941) aż do końca życia prowadziła ona codzienne zapiski dające pewien wgląd w jej bogate życie wewnętrzne i pozwalające nieco zrozumieć jej wrażliwości i sposób odczuwania świata. Po raz pierwszy Dzienniki 1950-1963 Sylvii Plath zostały wydane w 1982 r.

Jeżeli chodzi o twórczość poetycką, wielu krytyków jest zdania, ze swoje najlepsze wiersze Sylvia Plath stworzyła w okresie bezpośrednio poprzedzającym jej śmierć. Wtedy powstały przejmujące utwory tj. Tatuś, Ukłucia, Ariel i Krawędź. Jej drugi po Kolosie (1960) tom poezji Ariel, zawierający te wiersze, został wydany 2 lata po śmierci poetki. W 1981 r. ukazały się Poezje zebrane, za które pośmiertnie, została przyznana Sylvii Plath Nagroda Pulitzera.