W poszukiwaniu głębszego porządku. Recenzja „Kota niebieskiego” Martyny Bundy.
18.10.2019Druga książka, chyba najtrudniejsza. Już spotka się z oczekiwaniami czytelników, a Martyna Bunda wysoko postawiła sobie poprzeczkę debiutancką powieścią.
W Kocie niebieskim korzysta z tej samej metody obrazowania świata. Jednak zadanie jest bardziej ambitne – Bunda prowadzi nas przez 700 lat historii klasztoru kartuskiego. Od mitycznej wręcz wędrówki po kartuskiej puszczy ojca-założyciela aż po odkrycie atomu i narodziny niebieskiego kota w 2015. I tak przenosimy się w czasie, bo miejsce (ale czy na pewno) pozostaje to samo. Obserwujemy życie klasztoru, parobków, ludzi mieszkających w okolicznych wsiach. Przychodzą wojny, pożary, klęski głodu i inne kataklizmy mniejsze i większe. A w polu widzenia cały czas są te nieco magiczne, ale jak najbardziej realne niebieskie koty.
I właśnie te koty są najbardziej stałą rzeczą w chaotycznym i niespokojnym świecie. Nawet idee pojawiają się i umierają. Niektóre muszą zostać schowane przez przeora do działu ksiąg zakazanych. Ale natura człowiek jest taka, że ciągle poszukuje. Boga, myśli, drugiego człowieka, prawdy, miłości. Nie każde pytanie znajdzie odpowiedź, a na pewno nie w krótkim czasie. Bunda w prosty, ale przenikliwy sposób pokazuje, że pewne rzeczy są stałe, powracają nawet jeśli są niechciane. Jak po każdej wojnie przychodzi pokój. Po każdej katastrofie można się odbudować.
Ale pokazuje również niezwykłą podróż idei. Człowiek zaczynał badać świat bardziej go czując niż wiedząc. Szukał na oślep, mylił się, uciekał w metafizykę, duchowość, mistycyzm. W końcu zaczęło mu się wydawać, że zaczyna rozumieć świat. Poznał pierwiastki, zaczął rozkładać materię, ujarzmił energię atomową. A jednak wciąż jesteśmy bardzo daleko od zgłębienia natury świata i odpowiedzi na najprostsze pytania.
Być może gdzieś jest ukryty porządek rzeczy. Być może kiedyś go odkryjemy. Ale na razie możemy przeczytać piękną gawędę o kartuskim klasztorze i niebieskich kotach.
Martyna Bunda „Kot niebieski” Wydawnictwo Literackie