Legimi poleca: Elena Ferrante, Zakłamane życie dorosłych
06.09.2020O ile ciągle domyślać się jedynie możemy, kto kryje się za literackim pseudonimem Elena Ferrante, o tyle sięgając po kolejne jej książki mniej więcej spodziewamy się, o czym i o kim będą. Nie jest to zarzut, bowiem autorka doprowadziła niemal do perfekcji swój sposób snucia opowieści o (prawie zawsze) kobietach z Neapolu i ich drodze do wolności.
Tym razem obserwujemy to miasto skrajności z perspektywy nastoletniej Giovanny. Mieszkanie w tzw. dobrej okolicy, wykształceni rodzice, spotkania z koleżankami z tej samej grupy społecznej, z góry określone perspektywy – to jej codzienność. Codzienność, która zmienia się nieodwracalnie, gdy Giovanna chce poznać nigdy niewidzianą ciotkę. Siostra jej ojca jest przeciwieństwem osób znanych bohaterce. Niewykształcona, temperamentna za całą swą rodzinę, z pogmatwaną historią i połączona, czy też może raczej rozłączona z bratem tragicznym konfliktem, który od lat nie pozwala im nawiązać, innej niż wroga, relacji. Mimo początkowych oporów dziewczynie udaje się przekonać rodziców do zaaranżowania spotkania z Vittorią. Po kilku godzinach z nią spędzonych, życie Giovanny zmienia się na zawsze.
Wraz z bohaterką, będącą jednocześnie narratorką, przechodzimy przez okres jej dojrzewania. Dziewczyna wkrótce przekonuje się, jak bardzo tytułowe zakłamane życie dorosłych wpływa i na nią. Naturalnie budowany przez małe dziecko wyidealizowany obraz rodziców staje się powoli wspomnieniem. Odkrywanie prawdziwego świata sprawia, że Giovanna zaczyna się buntować. Jej postawa wobec poznawanej na nowo rodzinnej rzeczywistości ograniczona jest możliwościami poznawczymi, jakie ma nastolatka. Inteligentna, ale jednak nieznająca życia nastolatka.
Giovanna stara się na swój sposób naśladować dorosłych, szukać swojego miejsca, ludzi, którzy byliby dla niej oparciem. Również tych, których jako dziecko idealizowała, a którzy okazują się być pełni uczuć, o które ich nie podejrzewała. Robiący rzeczy, wymykających się jej wyobrażeniom. Jednocześnie przeżywa swoje pierwsze zauroczenia, lawiruje, próbując pogodzić potrzebę własnej niezależności z otaczającym ją, coraz bardziej pogmatwanym światem najbliższych.
Często bolączką nawet bardzo dobrze prowadzonych narracji jest finał. Tutaj, choć w trakcie lektury możemy przypuszczać, co będzie punktem kulminacyjnym powieści, autorka zostawia nas z przeświadczeniem, że Giovanna wyrośnie na silną kobietę, która mimo wielu przeciwności, z którymi przyjdzie jej się zapewne mierzyć w przyszłości, przejdzie przez życie na swoich zasadach.
Zakłamane życie dorosłych nie porusza aż tak mocno, jak Genialna przyjaciółka, czy też momentami psychodeliczny wręcz Czas porzucenia. Nie ma się poczucia, że naszą bohaterkę, mimo licznych wzlotów i (przede wszystkim) upadków, na kolejnych kartach książki dotkną traumatyczne przeżycia. Jest oczywiście pełna emocji, Ferrante ma niebywały dar opisywania ludzkiej psychiki, co czyni lekturę jej książek niezapomnianym przeżyciem i literacką ucztą, ale nie tworzy aż takiego napięcia, jak w swoich wcześniejszych książkach. Co nie znaczy, że jest to powieść gorsza.
Elena Ferrante, Zakłamane życie dorosłych (książka dostępna jest w formie ebooka i audiobooka w abonamencie Legimi)
tłum. Lucyna Rodziewicz-Doktór
wyd. Sonia Draga