Gdy większość polskich wydawnictw podąża za trendami

Ha!art ma odwagę iść pod prąd. Poruszając się po literackich obrzeżach odkrył pisarzy i pisarki, tworzących najbardziej progresywną, eksperymentalną i najciekawszą polską prozę.

Wydawnictwo Ha!art powstało w Krakowie w 1999 r. Specjalizuje się w literaturze polskiej, eseistyce i literaturze tłumaczonej. Chętniej wydaje debiutantów. Poszukuje tekstów nie tyle najlepszych warsztatowo i literacko, co takich, które będą drażnić i wyrzucać ze strefy komfortu oraz mających potencjał do budzenia dyskusji.

Początki w Krakowie: kwartalnik Ha!art (1999–2017)

Ha!art zaczynało od wydawania kwartalnika o tej samej nazwie. Współtwórcą i redaktorem naczelnym czasopisma był Piotr Marecki, który do dziś kieruje wydawnictwem Ha!art.

Pierwszy numer kwartalnika ukazał się w 1999 r., ostatni w 2017 r. W trakcie 18 lat zostało opublikowanych 60 numerów czasopisma

Początkowo czasopismo miało charakter studenckiego magazynu interdyscyplinarnego, poruszającego tematy związane z szeroko rozumianą współczesną kulturą i sztuką oraz oddającego głos młodemu pokoleniu twórców i krytyków. Kwartalnik, po stopniowej ewolucji, przekształcił się w czasopismo literackie, z zacięciem antropologiczno-socjologicznym.

Specjalnością Ha!artu były duże przekrojowe eseje (np. „Recycling” Michała Witkowskiego czy „Europa” Igora Stokfiszewskiego) oraz działy tematyczne, których nie znajdziemy w mainstreamowych czasopismach, takie jak: sztuka nowych mediów, street art, literatura zaangażowana, camp, literatura polityczna, literatura gejowska i lesbijska, avant-pop, liternet, minimalizm, kino azjatyckie, „roczniki siedemdziesiąte”.

Ciekawostką jest to, czasopismo co numer zmieniało oprawę graficzną – logo, typografię, układ działów i artykułów, by świadomie burzyć identyfikację wizualną marki.

Korporacja Ha!art: festiwale i sesje naukowe

Twórcy kwartalnika właściwe od początku powstania pisma prowadzili także działalność wydawniczą i kulturalną. Już pod ironiczna nazwą Korporacja Ha!art organizowali festiwale literackie: poetycki – „Zapowiadający się” i młodej prozy „Tekstylia”, a także sesje naukowe i festiwale tematyczne, poświęcone mniejszościom seksualnym, literaturze politycznej i literaturze zaangażowanej.

Michał Witkowski i przełomowe „Lubiewo”

To właśnie Korporacji Ha!art zawdzięczamy odkrycie jednego z najwybitniejszych współczesnych pisarzy – Michała Witkowskiego. Autor najpierw publikował teksty i eseje w kwartalniku. Szerokim echem odbił się jeden z nich, zamieszczony w numerze o literaturze gejowskiej. Stał się on potem częścią głośnej powieści „Lubiewo”, wydanej przez Korporację Ha!art w 2004 r. Po tej książce Ha!art rozpoczął działalność wydawniczą w pełni profesjonalnie.

Debiutanckie nazwiska w katalogu Wydawnictwa Ha!art

W wydawnictwie Ha!Art pierwsze książki wydali m.in. Sylwia Chutnik – „Książkowy atlas kobiet”, Łukasz Orbitowski – „Szeroki, głęboki, wymalować wszystko”, Sławomir Shuty – „Nowy wspaniały smak”.

Ha!art cały czas szuka ciekawych młodych twórców i twórczyń, którzy eksperymentują z formą i językiem, tworzą progresywną prozę i poezję. Jest otwarty na debiutantów i debiutantki.

Najnowsze odkrycia: „Trash story” Mateusza Górniaka

Do najnowszych odkryć literackich wydawnictwa Ha!art należy m.in. Mateusz Górniak, autor książki „Trash story”, w której historię, poza bohaterami ludzkimi, opowiadają domowe sprzęty, śmieci i postaci z kreskówek.

Debiutancka powieść Górniaka Trash story to niecodzienna kołysanka dla epoki telewizji i społeczeństwa katastrofy. Narrację rozpoczyna Mati – chłopak ze Śląska, który próbuje wyjść poza klasyczne „ja” i rozsadza formy opowiadania, oddając głos… przedmiotom, kreskówkom i śmieciom. Toster mówi o dojrzewaniu, brudna fałdka na pościeli o miłości, a paranoiczny detektyw prowadzi śledztwo w sprawie konkursu na esej katyński.

Trash Story to literacki eksperyment, w którym absurd, humor i czułość splatają się w kalejdoskopie zmieniających się perspektyw. Górniak zrywa z tradycją, tworząc świat, który przypomina telewizyjny sen na jawie – pełen groteski, ironii i kulturowych przechwyceń.

Różnorodność serii wydawniczych

Wydawnictwo Ha!art prowadzi kilkanaście serii wydawniczych. Czytelnicy i czytelniczki interesujący się szeroko pojętą kulturą znajdą wiele ciekawych pozycji m.in. w Linii filmowej, Linii teatralnej, Linii konceptualnej i Linii muzycznej.

Serią prezentującą eksperymenty literackiej i dzieła będące próbą poszukiwania nowych form wypowiedzi jest Liberatura (opiekę red. nad serią sprawują Zenon Fajfer i Katarzyna Bazarnik).

W serii Eseje znajdziemy teksty autorów i autorek zarówno polskich, jak i zagranicznych, poruszających tematy społeczno-polityczne.

Natomiast w Serii Przekładów wydawnictwo Ha!art przybliża polskim czytelniczkom i czytelnikom dzieła pisarzy i pisarek z różnych zakątków świata. Są to zbiory opowiadań, powieści, eseje oraz książki autobiograficzne i reportażowe.

W ofercie wydawnictwa Ha!art znajdziemy dzieła takich twórców jak Robert Walser, Jamesa Joyce, Judith Schalansky, Peter Markus, Kathy Acker, Ishmael Reed w znakomitych spolszczeniach.

Przypominanie awangardy: zapomniani pisarze w Ha!arcie

Wydawnictwo Ha!art postanowiło sobie za cel wydobywać z niepamięci pisarzy i pisarki, których dzieła były w swoim czasie awangardowe, wyznaczały nowie kierunki i nie zasłużyły na odłożenie do lamusa.

W 2008 r. krakowska oficyna wydała „ARW” Stanisława Czycza, dzieło intermedialne, rozpisane na wiele głosów i kolorów, opowiadające o życiu i twórczości Andrzeja Wróblewskiego. Stanisław Czycz pojawił się w katalogu Ha!artu ponownie w 2016 r. , tym razem z książką – „Nie wierz nikomu” – powieścią o okresie stalinizmu napisaną z perspektywy klasy robotniczej, przez wielu uważaną za summę okresu komunizmu w Polsce.

Krakowskie wydawnictwo przypomniało także postać i twórczość Natalii Roleczek („Drewniany Różaniec”, 2009) oraz dzieła Marian Pankowskiego.

TOP 5 książek Wydawnictwa Ha!art

Jeśli zainteresował Cię profil wydawniczy Ha!artu, chcesz poznać bliżej jego ofertę, ale nie wiesz, od czego zacząć, skorzystaj z naszych podpowiedzi. Oto 5 książek, od których warto zacząć przygodę z tym wydawnictwem.

Magdalena Grzesiak, „Sublimacja. Dziesięć krótkich historii sennych”

Sublimacja. Dziesięć krótkich historii sennych to 10 opowiadań o międzyludzkich relacjach i trudnych emocjach. Autorka pisze o miłości, rozstaniu, rozpaczy przepuszczając te tematy przez filtr groteski.

W tekstach natkniemy się na m.in. latające dywany czy ryby przemawiające ludzkim głosem, co pozwoliło autorce tchnąć powiew świeżości do problematyki, opisanej przez literaturę na wszelkie możliwe sposoby.

Judith Schalansky, „Szyja żyrafy. Bildungsroman”

Szyja żyrafy. Bildungsroman to rzecz o kształceniu się i kształtowaniu, wydana po raz pierwszy w 2011 r. Opowieść o nauczycielce biologii, która kieruje się w życiu prawdą, że aby przetrwać, należy się dostosować. Wszystko, co zbudowała przez wiele lat zaczyna jednak trząść się w posadach, kiedy uświadamia sobie, że zakochała się w jednej z uczennic. Podejmuje coraz bardziej desperackie decyzje, by uratować coś, czego uratować już nie można.

Michał Tabaczyński, „Pokolenie wyżu depresyjnego. Biografia”

Osobisty esej, w którym autor opisuje 16 godzin z życia współczesnego człowieka, zmagającego się z codziennością, od depresyjnego przebudzenia po depresyjną noc. W Pokoleniu wyżu depresyjnego Michał Tabaczyński kreuje wizję rzeczywistości, która produkuje kolejnych pacjentów poradni zdrowia psychicznego.

W tych codziennych zmaganiach pocieszenie może przynieść muzyka i literatura – autor wspomina książki Davida Fostera Wallace’a, Marka Fishera, B.S. Johnsona, Cesarego Pavesego, Virginii Woolf, Stiga Dagermana i dzieli się z czytelnikami ich błyskotliwymi interpretacjami. Rzecz o depresji, ale niedepresyjna.

Barbora Hrínová, „Jednorożce”, tłumaczenie: Olga Stawińska

Na Jednorożce składa się osiem opowiadań o inności i odkrywaniu własnej tożsamości. Autorka udowadnia, że wrażliwość i kruchość, od których często uciekamy, mogą być wartością. Delikatność jest w jej opowieściach miarą człowieczeństwa.

„To, co często bywa niewidoczne i postrzegane jako marginalne lub gorsze, w książce Barbory Hrínovej Jednorożce znajduje się w centrum uwagi” – podkreślało jury słowackiej nagrody literackiej Anasoft Litera. „Hrínová w przekonujący sposób pisze o inności, nie egzotyzując i nie wykorzystując jej, dzięki czemu możemy lepiej zrozumieć różne sposoby życia czy poszukiwania własnej tożsamości”.

Piotr Marecki, „Ameryczka”

Piotr Marecki podróżuje bocznymi drogami Ameryki. Zatrzymuje się w przydrożnych barach, zwiedza dziwaczne atrakcje z przewodnikiem Roadside America, katalogiem osobliwych turystycznych ciekawostek, objeżdża znajomych, rozmawia z ludźmi. Nie ocenia, ale na bieżąco jeden do jednego zapisuje imperium.

Artur Sobiela, historyk i autor książki „Narodowy spis zespołów” tak zrecenzował Ameryczkę: „Równe czterdzieści lat temu powstał legendarny filmowy portret Ameryki: „Inaczej niż w raju” Jima Jarmuscha. To, co wówczas udało się Jarmuschowi przekazać językiem kina, w 2024 roku sformułowane jest poprzez repetytywną, niemal autystyczną narrację Mareckiego. Jej tempo idealnie oddaje dzisiejszą kondycję kraju, który już nawet nie stara się pędzić, choćby ku nieuchronnej przepaści, ale stoi i stoi w niekończącym się korku.”

Wydawnictwo Ha!art jako motor literackich dyskusji

W czasach, gdy literatura coraz częściej bywa sprowadzana do funkcji użytkowej lub powtarzalnej formy rozrywki, Ha!art nie przestaje prowokować, eksplorować i zadawać trudnych pytań.

To oficyna, która nie tylko publikuje książki — ona tworzy przestrzeń do myślenia i czucia głębiej. Zapraszamy do spotkania z tekstami, które wymykają się klasyfikacjom, burzą schematy i pozostają w pamięci na długo.

Jeśli szukasz literatury, która nie boi się eksperymentu, ryzyka i prawdziwej emocji, zajrzyj do kolekcji wydawnictwa Ha!art w Legimi — tam kryje się wszystko, czego nie znajdziesz nigdzie indziej.