Jarosław Iwaszkiewicz

Wyniki wyszukiwania, prezentowane na stronie, dopasowane są do kryteriów wyszukiwania podanych przez użytkownika. Staramy się wyróżniać produkty, które mogą szczególnie zainteresować naszych użytkowników, używając w tym celu oznaczenia Bestseller lub Nowość. Pozycje na liście wyników wyszukiwania mogą być również sortowane - parametr sortowania ma pierwszeństwo nad pozostałymi wynikami.

Zmarły w 1980 r. polski prozaik, poeta, dramaturg, a także tłumacz i eseista. Uznawany za jednego z najwybitniejszych XX-wiecznych polskich twórców. Jeden z założycieli przedwojennej grupy poetyckiej Skamander, dyplomata, przez ponad dwie dekady prezes Związku Literatów Polskich, od lat 50-tych aż do śmierci poseł na sejm PRL. Razem z żoną odznaczony medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Za swoje książki Jarosław Iwaszkiewicz aż czterokrotnie nominowany był do Literackiej Nagrody Nobla. W historii polskiej literatury poczesne miejsce zapewniły mu przede wszystkim opowiadania. W gatunku tym stworzył własny niepowtarzalny styl, wzbogacając narrację refleksyjnym liryzmem. Utwory takie jak: Panny z Wilka, Tatarak, Brzezina czy Matka Joanna od Aniołów na stałe weszły nie tylko do polskiego kanonu, ale też do dziś stanowią przykład prawdziwego mistrzostwa małej formy literackiej.

Jarosław Iwaszkiewicz urodził się jako Leon Jaroszewicz w 1894 r. w Kalinku na Ukrainie. W rodzinie nazywany Jarosławem, przyjął to imię i posługiwał się nim do końca życia (oficjalnie w dokumentach pojawia się ono po II wojnie światowej). Wywodził się z drobnej szlachty (jego ojciec i stryj walczyli w powstaniu styczniowym) i bez wątpienia pod wieloma względami, co doskonale widać w jego twórczości, był dziedzicem związanej z ta grupą społeczną formacji kulturowej. Na stronach niemal każdej swoje książki Jarosław Iwaszkiewicz, mimo unowocześnienia i wypracowania własnej formy literackiej, nawiązuje na różnych poziomach dialog z tradycją, z której wyrósł, jej mitami i archetypami.

Wczesne dzieciństwo Jarosław Iwaszkiewicz spędził w Warszawie i tam też rozpoczął edukację. Jako dziesięciolatek wyjechał z rodziną na Ukrainę, a od 1909 r. osiadł w Kijowie, gdzie zdał maturę. Już w liceum, zachęcany przez nauczycieli i kolegów, podejmował pierwsze, głównie poetyckie, próby literackie i kompozytorskie. Podjął studia prawnicze na Uniwersytecie Kijowskim oraz muzyczne w tamtejszym konserwatorium, jednak żadnego z kierunków nie ukończył. Jeszcze w ostatnim okresie nauki w szkole średniej, a następnie jako student, przyszły pisarz odbył wiele podróży po ukraińskich i polskich dworkach, gdzie zatrudniał się w charakterze korepetytora. Później, na stronach niejednej książki, Jarosław Iwaszkiewicz refleksy tamtych młodzieńczych doświadczeń przekuwał w literackie obrazy szlacheckiej arkadii.

W 1918 r., kiedy rewolucja zaczęła ogarniać również zachodnią Ukrainę, Jaroszewicz wyjechał do Warszawy. Podczas wojny polsko-bolszewickiej służył w 221. Pułku Piechoty. W 1922 r. poślubił Annę Lilpopównę, córkę bogatego przemysłowca i dziedziczkę znacznej fortuny. Mariaż ten był nie lada awansem dla początkującego poety, jakim był wówczas Iwaszkiewicz (wiersze powstałe podczas pierwszej wojny światowej w 1919 r. ukazały się w jego debiutanckim tomiku Oktostychy) i bez wątpienia stanowił świetną trampolinę do dalszej, nie tylko literackiej, kariery. W latach 20-tych i 30-tych pisarz służył w dyplomacji, a wcześniej (1923-1925) był sekretarzem marszałka Sejmu Macieja Rataja. Jego małżeństwo, choć niestandardowe (Jarosław nie krył przed żoną swoich homoseksualnych romansów), okazało się wyjątkowo trwałe i pełne, często niełatwej, miłości.

Jeszcze w latach 20-tych zaczął dość intensywnie wydawać Jarosław Iwaszkiewicz książki. Poza lirykami była to również różnego rodzaju proza: powieści (Hilary, syn buchaltera, Ucieczka do Bagdadu, Księżyc wschodzi), opowiadania i eseistyka. Jednak dopiero w następnej dekadzie osiągnął on pełnię możliwości twórczych i dojrzałość artystyczną. To w latach 30-tych zaczął pisać Jarosław Iwaszkiewicz utwory, które zapewniły mu trwałe miejsce w historii polskiej literatury, przede wszystkim genialne opowiadania tj.: Panny z Wilka, Brzezina czy Młyn nad Utratą.

Jarosław Iwaszkiewicz, książki, sława i chwała

Podczas okupacji niemieckiej pisarz działał w konspiracji, a Stawisko, majątek Iwaszkiewiczów w Podkowie Leśnej, był schronieniem dla wielu zagrożonych osób, w tym Żydów(za swoją heroiczną postawę oboje małżonkowie zostali pośmiertnie wyróżnieni medalem Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata). Po wojnie Iwaszkiewicz stał się najbardziej wpływowym polskim literatem. Zawsze zachowywał lojalność wobec władz, od 1952 nieprzerwanie aż do śmierci był posłem na Sejm PRL, a od 1959 r. Prezesem Związku Literatów Polskich i dysponował ogromną władzą, z której korzystał. Pozwolono mu nawet zachować dom w Podkowie Leśnej, w którym po 1980 r. urządzono muzeum im. Anny i Jarosława Iwaszkiewiczów. Cały czas powojenny intensywnie tworzył i wydawał Jarosław Iwaszkiewicz książki,; kolejne opowiadania, (Tatarak, Matka Joanna od Aniołów), powieści (trzytomowa saga Sława i Chwała), wspomnienia i dzienniki. Jego nazwisko stało się znane znawcom literatury także poza granicami kraju, co zaowocowało aż czterema nominacjami do Literackiej Nagrody Nobla (1957, 1963, 1965, 1966). Jarosław Iwaszkiewicz zmarł w marcu 1980 r. zaledwie kilka miesięcy po swojej żonie Annie.