Ari ebook

CZĘŚĆ PIERWSZA

I: Obraz

Poniedziałkowy poranek rozpoczął się tak jak zwykle, znienacka, od razu po piątkowymwieczorze.

– Witam szanowne panie, szanownych panów i szanowną Marion Girus – przywitał studentów profesor Zygmunt Frych, wyróżniając Marion, której nazwisko zwyczajowoprzekręcił.

Marion Girous miała francuskie pochodzenie i fonetycznie jej nazwisko brzmiało „Żihu”, ale profesor liternictwa za nic miał francuską fonetykę. Jej prośby kwitował pytaniem: „Czy ja wyglądam naFrancuza?”.

– A skoro już pani Girus zaszczyciła nas swoją obecnością, zapraszam! – Poklepał biurko, jakby przywoływałpsa.

Zygmunt Frych był malutkim człowiekiem o nieproporcjonalnie dużym ego. Miał pięćdziesiąt parę lat i twarz wieśniaka – czerwoną i tłustą. Usta ściągnięte w dzióbek określały z góry ustalony stosunek między nim a resztąświata.

Ari poczuła, jak ogarnia ją fala gorąca. Trzymając w ręku zadanie, na miękkich nogach przeszła przez salę. Jej drogę śledzili wszyscy studenci z roku, w tym Justyna Bugaj, która, widząc spiętą twarz Marion, uśmiechnęła się pod nosem. Masz za swoje, Girusie!, pomyślała.

Ari stanęła przy biurkuprofesora.

– Zaraz zobaczymy, co też pani przygotowała. – Jego małe, głęboko osadzone oczy świdrowały ją na wylot, gdy kładła przed nimzadanie.

Frych zdjął okulary i przeczesał palcami rzadkie włosy, układając je misternie na łysej polanie. Wyciągnął szyję w kierunku położonej przez Marion kartki i prawie dotknął koniuszkiem nosa, kiedy śledził odstępy między literami w napisie AKADEMIA SZTUK PIĘKNYCH W KRAKOWIE. Z boku wyglądało to komicznie, ale Ari nie było do śmiechu. Wiedziała, co zaraznastąpi.

– No to proszę o projektlogotypu!

Stała, nieporuszona, a on już wiedział. Na jego twarzy pojawił się mściwyuśmiech.

– Pani chyba żartuje?! Przecież to zadanie z poprzedniegosemestru.

Co miała mu powiedzieć? Że nie ma komputera? Że nie potrafi obsługiwać ilustratora? Ale chwyciła się tej deskiratunku.

– Widzi pan, ja nie mam komputera – wydusiła wkońcu.

– To trzeba było skorzystać zeszkolnego!

– Ale…

– Jakie „ale”? Co pani jeszcze chce tłumaczyć? Swoje lenistwo, swój brak umiejętności obsługi programów? Proszę mnie nie rozśmieszać! Tu jest Kraków. Jest pani na najbardziej prestiżowej uczelni artystycznej w Polsce. Może przypomnę pani, kto tu studiował: Roman Cieślewicz, jeden z największych grafików drugiej połowy dwudziestego wieku; Czesław Słania, jeden z najwybitniejszych rytowników europejskich; Adam Półtawski, autor pierwszego polskiego kroju pisma; Wiktor Górka, jeden z twórców polskiej szkoły plakatu; Franciszek Starowieyski i wielu, wielu innych. A pani przynosi mi t o , z uśmiechem na ustach. – Pomachał kartką z zadaniem, do którego akurat nie mógł się przyczepić, i pacnął niąo biurko. – Zajmuje pani miejsce studenta, który poważnie traktuje naukę, a nie unika zajęć, a później tłumaczy się brakiem komputera. To pokazuje tylko, że rozpieszczone dzieci bogatych rodziców uważają, iż wszystko im się należy! Wykazują artystyczne aspiracje, ale talentu nie posiadają za grosz! Prawdziwe diamenty nie mają szans być oszlifowane, bo takie, taki... k t o ś studiuje na Akademii. Nie będę przymykał oczu na tę degrengoladę! Ja pani nie popuszczę i nie zaliczę pani tego zadania! I taki będzie koniec pani artystycznej kariery! I jeszcze jedno! Kolejna nieobecność i skreślam paniąz listy uczestnikówzajęć!

Ari wracała na miejsce ze spuszczoną głową. Nikt mi przecież nie załatwił miejsca na akademii, przygotowałam teczkę sama i zdałam egzaminy, dostałam się jak wszyscy w mojej grupie, uczciwie. Co oni teraz o mnie myślą?, zastanawiała się. Podniosła wzrok i natknęła się na triumfujące spojrzenie Justyny Bugaj, która karmiła się jej porażką. Justyna właśnie ściągała usta i przesyłała jej całuska. Ari uśmiechnęła się do niej sztucznie, przechwyciła wątpliwy gest wsparcia i złożyła go na swoich pośladkach. Pocałuj mnie w dupę, Justyś, poklepała się po tyłku. Nie patrząc już na nikogo, wyjęła szkicownik i do końca zajęć rysowała karykaturę Frycha jako legwana wterrarium.

*

Ian wyszedł z galerii na ulicę zalaną światłem. Dzień był mroźny, ale słońce świeciło jasnym blaskiem. Szron jak brylantowy dywan wyścielał kocie łby Sławkowskiej. Mężczyzna zaciągnął się ostrym powietrzem i powiedział do słuchawki, starając się opanowaćirytację:

– Tak, jestem na miejscu, czekam na obrazy. Dojechała tylko część. Galeria? Nie nazwałbym tego galerią. Nie mają nawet alarmu. Trzeba odświeżyć pomieszczenia. Robotnicy mieli przyjść teraz, przyjdą za godzinę… Same komplikacje i dodatkowe koszty. Nie mają tu nawet porządnego ekspresu do kawy. Zaproponowano mi kawę rozpuszczalną, ze słoika. Nie rozumiem, dlaczego Shara uparła się akurat na tę galerię. – Szedł w stronę rynku i cierpliwie udzielał odpowiedzi na kolejne pytania Katherine. – Bardzo… Akurat Kraków mi się podoba. Pogoda? Nie, nie jest zimno. Taka sama jak w Paryżu. Muszę tu wszystkiego dopilnować. Zobaczymy. Jeśli dobrze pójdzie… – Jego uwagę zwróciła ruda dziewczyna z wielką teczką malarską, która spłoszyła stado gołębi, wbiegając w nie. – To wpadnę. – Nie potrafił już skupić uwagi na rozmowie. – Zadzwonię później – rzucił do słuchawki i rozłączył się. Nie, to niemożliwe!, pomyślał i zmrużył oczy, żeby wyraźniej widzieć jejtwarz.

*

Zapach gorącej czekolady snuł się uliczkami i wabił przechodniów. Przełknęła ślinę, gdy niewidzialna taśma oplotła ją i ściągnęła przed witrynę kawiarni. Na wystawie piętrzyły się poukładane michałki i kasztanki, które zdawały się wołać: „Zapraszamy, poczęstujsię!”.

– Poproszę duży kubek ciemnej czekolady z podwójną bitą śmietaną… Dopłacę.

Ari nie lubiła bezczynnie siedzieć i czekać, dlatego wyciągnęła szkicownik i narysowała projekt logotypu, który przedstawiał się następująco: tabliczka czekolady topiła się, spływając prosto na jej język. „CzekoladAri” – tak nazywałaby się jej osobista pijalnia czekolady. Żołądek dziewczyny zaburczałniecierpliwie.

Wielką szklankę wypełniała brązowa lawa, śmietana piętrzyła się jak śnieg na Mount Everest. Ten piękny szczyt, w który wbiła łyżkę, pokrywały wiórki czekolady. Zamknęła oczy i odpłynęła. Cudowna konsystencja, ciepła, gęsta, słodko-gorzka. Ktoś, kto jej sobie odmawiał, był dla siebie okrutny. Przysmak znikał ze szklanki, a wspomnienie zajęć z liternictwa zacierało siępowoli.

Siedział nieopodal i przyglądał się, jak dziewczyna pochłania czekoladowy deser. Towarzyszyły mu fascynacja i przerażenie, gdy analizował rysy jej twarzy. Tak bardzo mu ją przypominała. Zaciskał palce na uchwycie filiżanki, w której stygła od paru minut kawa i niecierpliwie czekał,aż spojrzy na niego. Chciał zobaczyć tylko kolor jej oczu, potwierdzić coś, co nie mogło być przecież realne. Dziewczyna tymczasem schowała się za flakonem z kwiatami i zaczęła wylizywać szklankę. Kiedy jej język nie był w stanie sięgnąć dalekiego dna, odgarnęła czuprynę rudych włosów i wyprostowała się. Jej twarz ozdobiły brązowe kółko wokół ust i czekoladowe plamy na nosie. Sięgnęła po chusteczkę i po raz pierwszy rozejrzała się po kawiarni. Ian spanikował i schował się zagazetą.

Ubrany był w białą koszulę rozpiętą niedbale pod szyją i marynarkę. Jego niebieski płaszcz z kołnierzem obszytym futrem zwisał z krzesła. Biznesmen albo student ostatnich lat uczelni ekonomicznej, wysnuła hipotezę. Chociaż ten płaszcz pasował bardziej do modela albo studentawzornictwa.

Do stolika nieznajomego podeszła kelnerka. Uśmiechała się tak szeroko, że można było zobaczyć jej siódemki i ósemki, potem nawet dziewiątki i dziesiątki. Feromony unosiły się wokół niej jak pszczoły nad słoikiem z miodem. Wyginała się niczym kandydatka na miss mokrego podkoszulka przed przewodniczącym kapituły konkursu w Pcimiu Dolnym. Demonstrowała pokaźny biust, podając gościowi kartędań.

– Would you like to order anything else?1 – zapytała go śpiewnymangielskim.

Uśmiechnął się obojętnie i zamówił jeszcze jedno espresso. Kelnerka podziękowała i odeszła, kołysząc się w prawo i lewo, podnosząc kolana, jakby przechodziła przez niewidzialne przeszkody. Bocianica na łowach! Ari zachichotała na tyle głośno, że mężczyzna spojrzał w jejstronę.

Aż drgnął, gdy zobaczył zieleń jej tęczówek. Fala nieuchwytnych już wspomnień, mętnych wyobrażeńi kształtów przesunęła się jak sen w jego myślach. Bezwolnie pokręcił głową, po czym natychmiast wbił wzrok w gazetę, starając się zatuszowaćreakcję.

Jak on na mnie dziwnie popatrzył, pomyślała Ari i zaczęła bawić się łyżeczką, stukając nią o blat. Mężczyzna, pochyliwszy się nad gazetą, przejechał palcami po czole. Wargi miał zaciśnięte mocno, do białości. Była nie tyle zaciekawiona, co przestraszona natarczywością jego spojrzenia. Nie patrzy się tak na kogoś, kogo widzi się pierwszy raz w życiu, pomyślała i zerknęła w jego kierunku. Brązowe oczy tego człowieka znowu na nią patrzyły. Ari z zaskoczenia otworzyła usta i gwałtownie nabrała powietrza, ale on uśmiechnął się przyjaźnie, a jego twarz stała się bardzo atrakcyjna. Miał ładny, prosty nos, ciemne, brązowe oczy, przydługie, swobodnie ułożone włosy i wyjątkowo zadbaneręce.

Rozciągnęła usta w uśmiechu zakłopotania i zamieszała łyżką w pustej szklance. Nie była kimś, kogo interesują tacy mężczyźni. I vice versa. Wyskrobała resztki czekolady, wciąż czując na sobie jego spojrzenie. Merde!2 Może jednak mu się podobam?! Podniosła głowę, żeby sprawdzić, co robi. Czytał „Le Monde”. Czyżby byłFrancuzem?

Gazeta opadła po raz trzeci i ich spojrzenia znowu się spotkały. W panice jej wzrok ześlizgnął się z jego twarzy, przejechał po stolikach, ludziach, filiżankach i zatrzymał się na kwiatku w donicy. Co za idiotyczna sytuacja. Marion już chciała wstać, podejść do niego i zapytać, czy może widzieli się kiedyś wcześniej, ale kelnerka przyniosła mu espresso. Odłożył gazetę, wypił je od razu i wstał. Rzucił na stół stówkę i zdjął z oparcia płaszcz. Niebieskie futro otuliło jego szyję. Z kieszeni marynarki wypadła muulotka.

A teraz raźnym krokiem zmierzał w kierunku Marion. Zatrzymał się i popatrzył na nią po raz ostatni. Podniosła duże, zielone oczy i nerwowo odgarnęła kosmyk włosów. Mężczyzna rozchylił usta, aby się pożegnać, ale nie powiedział nic, bo jego spojrzenie ześlizgnęło się na szkicownik, który leżał obok brudnej od farb ręki dziewczyny. Nagle suche powietrze i zapach słodkich ciastek, czekolady, owoców i landrynek zaczęły go dławić. To ona, to musi być ona!, powtarzał w myślach. Wypuścił powietrze z westchnieniem iwyszedł.

Co to miało znaczyć?, pomyślała Marion. Podeszła do jego stolika i podniosła ulotkę, którą zgubił. Była to mała broszura na temat wernisażu jakiejś artystki przySławkowskiej.

Wyjęła z kieszeni pieniądze i zostawiła na stoliku. Chwyciła teczkę i wybiegła na zewnątrz. Widziała, że mężczyzna skręca w prawo. Coś kazało jej iść za nim. Oddanie ulotki wydawało jej się dobrym pretekstem, żeby zacząć rozmowę. Już była przy kiosku, gdy ktoś złapał ją zaramię.

– Nie zapłaciła pani za podwójną śmietanę! – upomniała jąkelnerka.

Marion obserwowała niebieski płaszcz, który się oddalał, i szukała w kieszeniach pieniędzy. Wyjmowała po dwadzieścia, pięćdziesiąt groszy i podawała je dziewczynie. Ta liczyła drobne, a kiedy już doliczyła się trzech złotych, po nieznajomym nie było śladu. Cóż, to i tak było bez znaczenia. Schowała ulotkę do teczki malarskiej i wyciągnęła papierosy. Zapaliła jednego i szła wzdłuż Sławkowskiej, w stronę uczelni. Pasek teczki wrzynał jej się w ramię. Niosła w niej duże płótno i farby. Dziś chciała skończyć martwą naturę, którą rozpoczęła dwa tygodnietemu.

Słońce odbijało się w szybach sklepów i błyszczało na mokrej od topniejącego szronu ulicy. Przejechała dorożka. Jakaś para oglądała obraz w witrynie galerii. Przystanęła oboknich.

– Nie chciałabym mieć czegoś podobnego w pokoju. Po co się karmić taką deprechą? – mówiła dziewczyna do chłopaka. – Kiedyś sztuka o czymś mówiła, poruszała ważne problemy. Dziś wystarczy, że artysta ma zły dzień, namaluje takie straszydło i już wszyscy się mają zachwycać, przeżywać z nim egzystencjalne katusze. Takie same katusze przeżywam, wkuwając tablicęMendelejewa.

Marion z ciekawością przyglądała się obrazowi, o którym rozmawiali. Mała dziewczynka siedziała na podłodze odwrócona tyłem i bawiła się lalką bez oczu. Wokół rozrzucone były drewniane klocki z wytłoczonymiliterami.

– Jaki piękny! Dawno nie widziałam czegoś tak wspaniałego! – wyrwało jej się i dotknęła zimnej szyby. – Muszę tamwejść!

Oboje popatrzyli na nią jak na wariatkę, ale Marion nie zwracała na nich uwagi, chciała zobaczyć inne prace artysty. Zerknęła na zegarek w telefonie. Zajęcia z malarstwa miały rozpocząć się za kilka minut. Cóż, najwyżej się spóźnię, pomyślała i otworzyła drzwi dogalerii.

– Halo! – zawołała w pustą przestrzeń i weszła dośrodka.

Rozglądała się w poszukiwaniu kogoś, kto mógłby jej powiedzieć coś o obrazach autora, ale ku jej zaskoczeniu nikogo nie zastała. Przestronne wnętrze wyłożone było białym marmurem. Pod ścianami stały nierozpakowane jeszcze płótna, pachniało farbą. Nagle jej rozbiegany wzrok zatrzymał się na jednym z płócien. Później, kiedy Ari próbowała sobie przypomnieć tamten moment, nie potrafiła wyjaśnić, dlaczego podeszła do niewielkiego obrazu, jak to się stało, że znalazł się w jej rękach. Pamiętała tylko, że odwróciła go, i że ogarnęło ją przedziwne uczucie zdziwienia pomieszanego z ekscytacją. Na obrazie namalowana była kobieta. Zaraz, zaraz, myślała, przewracając oczami. Na ulotce, którą zgubił nieznajomy, znajdowało się zdjęcie podobnej osoby! Otworzyła teczkę i z samego dna wyszperała pogiętą broszurkę. Porównywała mały portret i czarno-białe zdjęcie, na którym znajdowała się kobieta w pracowni malarskiej. Na fotografii wydawała się młodsza, ale z pewnością była to ta sama osoba. Przeczytała napis: „Shara Dolores – artystka”. Format portretu był mniejszy niż duży zeszyt. Uwagę Ari przykuły piękne, niebieskie tło i przejmujące kolory. Nie mogła oderwać wzroku od załzawionych oczu kobiety, które wydawały się być namalowana kilkoma ruchami. To się nazywa wolność w malarstwie, pomyślała Ari z zachwytem, zastanawiając się, w jaki sposób przy tak oszczędnych pociągnięciach pędzla, można osiągnąć taki realizm. Serce dudniło jej w piersi, gdy podchodziła do okna, aby lepiej dostrzec szczegóły. To nietuzinkowe malarstwo miało w sobie znamiona warsztatu mistrzów, ale było też oryginalne. Dolores używała kolorów w zaskakujący sposób. Łączyła barwy, które nie powinny ze sobą współgrać. Obraz, mimo niewielkich rozmiarów, był jak kosmos, w którym można zanurzyć się i odpłynąć. Ari nieśmiało przejechała palcem po płótnie. Gładkie jaklustro...

Zza drzwi dobiegł kobiecy głos. Ari podskoczyła. Zdała sobie sprawę, że stoi przy oknie z obrazem, którego nie powinna ruszać, że ktoś tu zaraz wejdzie. Stukot obcasów stał się głośniejszy. Kiedy odwracała się od okna, obraz wyślizgnął się z wilgotnej od potu dłoni i uderzył o szybę. Z przerażeniem i zdziwieniem obserwowała, jak wpada do jej teczki malarskiej. Wyglądało to tak, jakby był na gumce, która wciągnęła go do środka. Ari włożyła drżącą rękę do teczki. Farby i pędzle przesunęły się z jednego jej końca na drugi. Zamiast obrazu wyjęła szkicownik. Pod palcami wyczuwała papiery, luzem wrzucone szkice, blejtram, ale obraz wyparował. Ari oblała się potem. Przez jej głowę przebiegły setki chaotycznych myśli. Nikt mi nie uwierzy! Gdzie on jest? Może go tam nie ma? Uniosła teczkę. Pasek zsunął jej się z ramienia. Łapiąc go, straciła równowagę i zrobiła krok do przodu. Teczka osunęła się na podłogę. Wtedy ktoś chwycił za klamkę. Drzwi otworzyły się. Ari straciła resztki zdrowego rozsądku, porwała teczkę z podłogi iwybiegła.

– Stój! – zawołał kobiecygłos.

Ari nie zareagowała. Wbiegła w grupęturystów.

Szła szybkim krokiem, nie oglądając się zasiebie.

Nikt nie widział mojej twarzy. Nikt nie widział mojejtwarzy…

*

Rozebrała się do sportowego topu i zdecydowanym ruchem nałożyła farbę koloryzującą na rude włosy. Jej twarz w lustrze wydawała się upiornie blada. Ukradłam obraz z galerii… „Koniec artystycznej kariery!”, wybrzmiewał w jej głowie głos Frycha, ale tym razem jego słowa ilustrowały więzienne kraty. Opadła na toaletę całkowicie załamana. To był idiotyczny pomysł, bo jeśli w galerii był monitoring, to zmiana koloru włosów nic nie da, pomyślała. Powinnam zadzwonić dotaty.

W momencie, gdy o tym pomyślała, usłyszała głosy dobiegające z klatkischodowej:

– Tamtedrzwi!

Co to?! Znieruchomiała i zaczęła nasłuchiwać. Ktoś coś mówił, trzasnęły drzwi i zapadła cisza. Zacisnęła rękę na udzie. Strużka farby spłynęła po jej szyi, ale nie była w stanie się poruszyć, żeby urwać kawałek papieru toaletowego i ją wytrzeć. Wstrzymała oddech. Każdy szmer przyprawiał ją ozawał.

– Tato, ratuj! – szepnęła.

Tata zawsze wiedział, co zrobić. I ona zrobi to, co onpowie.

Patrzyła na nierówno położone płytki na ścianie. Kradzież przy kłopotach finansowych, w jakie wpadła, to był pikuś. Wyciągnęła z kieszeni telefon i znalazła numer ojca. Sygnał przeciągał się w nieskończoność, a on nie podnosił słuchawki. Błagam cię, odbierz! Nie odebrał też za drugim i trzecim razem. Usiadła na brzegu wanny i próbowała dalej. Pomiędzy wykonywanymi połączeniami komórkazadzwoniła.

– Ari! – wykrzyknęła radośnie mama. – Widziałam, że dzwoniłaś do taty. Zostawił telefon. Coś się dzieje, kochanie?

– A dokąd poszedł? – Nie odpowiedziała na jej pytanie. Nie potrafiła rozmawiać z nią o problemach. Mama zawsze płakała, nawet kiedy nie było powodu, a co dopiero teraz, kiedybył.

– Pojechał na uczelnię. Mają jakieś spotkanie. Wróci wieczorem. Stało się coś? – zapytała ztroską.

Kolejna strużka farby ściekła po szyi Ari. Odruchowo przetarła ją ręką. Muszę jej powiedzieć! Wstała i chodziła w kółko po ciasnejłazience.

– Ari? Jesteśtam?

– Tak, tak, mamo… – Zatrzymała się na wprost lustra i już chciała powiedzieć wszystko o obrazie i kłopotach finansowych, ale w ostatniej chwili zmieniła zdanie. – Jedziemy do Kolonii z profesorem malarstwa, żeby zobaczyć galerię sztuki współczesnej. Potrzebuję tysiąca pięciusetzłotych.

Stała na środku łazienki i patrzyła na swoje odbicie. Ari w lustrze wypowiadałakłamstwa.

– To dość sporo, jak na wycieczkę – zdziwiła sięmatka.

Ari zaprzeczała głową, ale z jej ust wypływały kolejnesłowa:

– No, mamo, tydzień w Kolonii tyle kosztuje. Transport, hotele, restauracje… – Ton jej głosu był pogodny iprzekonujący.

– Wszyscy jadą? Studentów stać na takiewycieczki?

Po policzkach Ari popłynęłyłzy.

– Jasne, mamo! Jaki rodzic o zdrowych zmysłach wysyła swoje dziecko na studia artystyczne, skazując je na wieczne ubóstwo? Tylko rodzic nadziany! – siliła się na żart i pociągnęłanosem.

– No tak… Porozmawiam z tatą i zobaczymy, co da sięzrobić.

– Kocham cię. I przepraszam, mamuś – zaszlochała.

– Ale, córciu, dlaczego płaczesz? Nie przejmuj się, damy ci pieniądze na wycieczkę, skoro to dla ciebie takie ważne. No już, nie płacz. Też cię kocham. Gdy tylko tata wróci, przekonam go. Zresztą jego nie trzeba przekonywać, on zrobi dla ciebiewszystko.

Wybiegła z łazienki do pokoju i dosłownie wysypała zawartość teczki. Obraz leżał pomiędzy farbami i pędzlami. Był taki mały. Kto to jest Shara Dolores? Uniosła portret. Chwyciła butelkę z terpentyną i zapalniczkę,i wróciła do łazienki. Włożyła płótno do wanny i zajrzała w oczykobiety.

– Przykro mi – powiedziała, odkręcającbutelkę.

II: Duch z kantorka

O tak wczesnej porze krakowskie ulice witały ciszą, tylko czasami przejechała śmieciarka. Wokół latarni unosiły się kłęby pary, tak jak wokół ust Ari. Było przenikliwiezimno.

Skrzyp ciężkich, dębowych drzwi zapowiadał nadchodzące ciepło korytarzy. Wspięła się po schodach i zajrzała przez szybę do portierni, szukając znajomej twarzy panaAntoniego.

– To ja, Marion! Halo, proszę pana! – Stukała, ale najwyraźniej go nie było. – Panie Antoni, gdzie pan...? – Nie zdołała dokończyć, bo odpowiedział jej cichy głosportiera:

– Dzień dobry. Byłem na porannym obchodzie budynku. – Uśmiechnął się, pokazując sztuczne zęby. – Zima wróciła, co?

– Nie ma paniCecylii?

– Jeszcze jej nie ma, jest za pięć siódma. Dziś toprzesadziłaś.

– Przepraszam, ale nie mogłam spać. Otworzy panpracownię?

– Otworzę – powiedział i zaczął gramolić się po schodach na pierwszepiętro.

– Jak zdrowie? – zapytała.

– Oj, Marion, jak widać, ledwie chodzę. Krążenie słabe, kolana bolą, odliczam dni doemerytury.

– Tylko mi bez takich, panie Antoni. Co ja tu zrobię bezpana?

– Zaprzyjaźnisz się z nowym dozorcą… – Zaśmiał się żywo, wyraźniezadowolony.

– Nigdy!

Dobiegł ich hałas otwieranych na doledrzwi.

– Idzie stara! – skomentował, nie kryjąc niechęci dosprzątaczki.

Cecylia żwawym krokiem weszła napiętro.

– Dzień dobry! – powiedziała Ari zentuzjazmem.

– Dobry, dobry – odburknęła Cecylia i szarpnięciem przejęła klucze odAntoniego.

Szły pustymi korytarzami do odległej części budynku, w której mieściła się pracownia malarska studentów WydziałuGrafiki.

– A co ty jesteś taka nadgorliwa? – zapytała podejrzliwiekobieta.

Ari wzruszyłaramionami.

– Chciałam pomalować. Dlaczego pani pyta? – odpowiedziała, pociągającnosem.

– Jakbyś przyszła za godzinę, to też zdążyłabyś bałaganu narobić. Tu sami tacy a r t y ś c i… Byleby farba z tych mazideł ściekała na podłogę. Gówno, a nie obrazy. Dałabym jednemu i drugiemu ścierę, toby trochę więcej szacunku mieli do cudzej pracy. – Jej donośny i ochrypły głos wypełniał hol i odbijał się od ścian bezludnych i nieoświetlonych korytarzy uczelni. – Idę zapalić, a potem posprzątam… A co ty tak w tej czapce? Czerwona jak burak jesteś, zdejmijże to, zgrzejesz się iprzeziębisz!

– Nie mogę, to nowystyl.

– Eee, za głupotą nie nadążysz – dodała już dosiebie.

Ari otworzyła drzwi. W pracowni świeciło się światło. Ktoś najwyraźniej zapomniał je wczoraj zgasić. Postawiła teczkę i skrzynkę z farbami napodłodze.

Rzuciła jej się w oczy nowa kompozycja martwej natury. Wyglądała trochę jak któryś z obrazów Chardina. Na grafitowym obrusie stał biały, gliniany dzban, a obok leżała metalowa taca, w której odbijała się obrana do połowycytryna.

Równo poukładane sztalugi były oparte o ścianę, gotowe do pracy. Przesunęła jedną z nich i przykucnęła przyfarbach.

Przyszła tu tak wcześnie, bo nie mogła spać. W nocy obudził ją hałas na klatce schodowej. Potem leżała kilka godzin, nie mogąc przestać myśleć, czy zanieść ten obraz do galerii, czy może na policję, czy może porzucić go na uczelni. Bała się zostać w domu, wciąż wyobrażała sobie, że policja puka do jej drzwi. Malowanie było jedyną czynnością, która pozwalała jej na chwilę przestać myśleć o aktualnychkłopotach.

Odkręciła dużą tubę i wycisnęła biel tytanową na paletę. Następnie sienę i kadmin. Wszystko przestało mieć znaczenie. Było tylko tu i teraz, duszny zapach terpentyny, tekstura obrazu. Mieszała barwy, robiła przejścia koloru od jasnego, punktowego światła odbijającego się w miąższu cytryny do zacienienia, gdzie żółć zmieniała się wfiolet.

Wyrwało ją z tego stanu skrzypnięcie podłogi, które dobiegało z kantorka. Odwróciła się gwałtownie i nasłuchiwała, zastygłszy w bezruchu. Cisza. Przecież nikogo nie mogło tu być o tej godzinie! Stare, drewniane podłogi skrzypią tak same z siebie, wytłumaczyła sobie i podniosła pędzel. Cośzazgrzytało.

– Ktoś tujest?

Wpatrywała się w otwarte drzwi małego pokoju, przez które wpadał podłużny strumień światła. Nie lubiła takich pomieszczeń, bo zawsze wyobrażała sobie, że coś w nich jest, kryje się w ciemności i czyha na nią. W dzieciństwie tata brał ją za rękę i szli razem do piwnicy. Zapalał światłowi pokazywał, że nie ma się czego bać. Teraz Ari musiała zrobić to samo i zdemaskować prawdę o nieistniejącym potworze. Z każdym krokiem wyraźniej widziała kształt kozetki. I gdy tak szła, zdała sobie sprawę, że przecież ten mebel zawsze stał pod ścianą. Pozowała na nimmodelka.

– Kto tu jest?! – wrzasnęła.

Coś dużego poderwało się z kozetki i krzyknęło. Młodą twarz pulchnego mężczyzny wykrzywiało przerażenie. Jego oczy były szeroko otwarte, pięści zaciśnięte. Kto to jest, do diabła, i co turobi?!

– Dziewczyno, ale mniewystraszyłaś!

– Ja ciebie? Jaja sobie robisz? Dlaczego siedzisz tu po ciemku i się nie odzywasz? Jak się tuznalazłeś?!

– Zwyczajnie, zasnąłem wczoraj i zamknęli mnie… – Wypuścił powietrze i pokręcił głową. – Ja pierdolę, takiej pobudki się nie spodziewałem. – Potarł ręką czoło. Cały siętrząsł.

– No, ale jak tomożliwe…?

– Po prostu tak się złożyło. Któragodzina?

– Okołoósmej.

Włożył wielkie, zielone gumiaki, które stały obok kozetki, poprawił kraciastą koszulę i poszedłsobie.

Ari wybałuszała oczy, wciąż nie dowierzając. Słyszała, jak na korytarzu chłopak przywitał się z profesoremNowakowskim.

– A co wszyscy dzisiaj tak wcześnie? – zapytał Lucjan Nowakowski, który zjawił się w sali jeszcze w płaszczu, z aktówką w dłoni. Zanim podszedł do Ari, wydmuchał nos. – Dobrze rozpoczęłaś, bardzo klasycznie, tylko tego nie spapraj! – Odszedł, ale po chwili wrócił i dodał: – Rozmawiałem z profesorem Frychem. Masz niezaliczony poprzedni semestr z typografii iliternictwa.

– Wszystko mam już gotowe, zaliczę to w przyszłym tygodniu – skłamała, a profesor uśmiechnął sięzadowolony.

– Żeby nie było kłopotów przedwystawą.

– Nie będzie. Wybrał pan już wszystkieobrazy?

– Nie, jeszcze nie. Złapię cię na dniach, wspólnie podejmiemydecyzję.

Kiedy zniknął za drzwiami, Ari próbowała wrócić do malowania. Mieszała farby, starając się oddać kolor obrusu, ale wciąż dodawała nie tę co trzeba. Barwa była zaciemna.

Zerknęła na zegarek w telefonie. Było po ósmej. Nie mogła dłużej zwlekać. Spakowała się szybko i wyszła zbudynku.

Kraków przykrywał ciężki kożuch chmur. Dzień wstawał mętny jak brudne szkło. Minęła rower przypięty do znaku drogowego, który stał tam, od kiedy zaczęła studia,i zdążył zardzewieć. Przebiegła na drugą stronę ulicy w stronę Rynku. Tuż za Bramą Floriańską sprzedawcy kończyli przymocowywać obrazy wystawione na sprzedaż. Kiczowate pejzażyki, kwiaty w wazonie i ugłaskane akty kobiet gęsto pokrywały ścianę. Skręciła w ulicęSławkowską.

Plan był prosty: wejdzie do galerii i zostawi w niej obraz, przeprosi. Stało się, trudno! Mijali ją turyści i studenci. Stała przed galerią i czuła, że jej serce chce wyskoczyć z piersi ze strachu. Mokrą od potu dłonią nacisnęła zimną klamkę i pociągnęła drzwi. Były zamknięte. Szarpnęła jeszcze parę razy, upewniając się, czy aby na pewno. W pierwszej sekundzie wypełniło ją uczucie ulgi, ale potem, kiedy pomyślała, że będzie musiała tu wrócić raz jeszcze, opuściły jąsiły.

Przed Akademią stał gość z kantorka. Poranna mara nie wyglądała już tak strasznie w promieniach słońca. Chłopak palił papierosa. Spojrzeli nasiebie.

– Poczęstujesz?

– Jasne! – Jedną ręką podał jej paczkę, a drugą odpaliłzapalniczkę.

Zastanawiała się, czy powinna tu z nim stać, czy może po prostu odejść. Z grzecznościzostała.

– Pascal – przedstawił się i wyciągnął dużą dłoń w jejstronę.

– Marion.

Spojrzał na nią i dodał zuśmiechem:

– Girus!

Nie znosiła tegoprzezwiska.

– Ale z ciebie sztywniara! – Szturchnął ją w ramię, widząc jej minę. – Mam piersióweczkękrupniku!

– Proponujesz? – Ożywiła się i spojrzała w jego duże, żabieoczy.

Pascal nie był gruby, raczej grubokościsty, z wyraźną ciągotą do jedzenia. Wyszczerzył zęby, czym uwydatnił drugipodbródek.

– Proponuję. Możemy posiedzieć chwilę naPlantach.

Dobra! Wódka i papierosy na jej pusty żołądek, a potem pójdzie do galerii oddaćobraz.

– Skąd mnie znasz? – zapytała, kiedy szli w stronęPlant.

– Twoja sława cię wyprzedza! – Roześmiałsię.

Co miał na myśli? Zdenerwowałasię.

– Rudolf mówi, że jesteśodkryciem.

– Serio? – Nie mogła powstrzymaćuśmiechu.

– Wszyscy takmówią.

Wyjęła z kieszeni batona i zaczęła go jeść. Humor bardzo jej się poprawił. Nie zdawała sobie sprawy z tego, że jest tak rozpoznawalna nauczelni.

– Chcesz gryza? – zapytała.

– Nie, dzięki. – Zaśmiał się. – Wyglądasz nawygłodniałą.

Taka właśniebyła.

– Muszę coś zjeść, zanim wypiję ci alkohol i wyjaram wszystkie twojepapierosy.

– Chcesz cośzjeść…

– Nie, wódka i papierosy o poranku są idealne dlaartystki.

Usiedli na Plantach. Ćwierkały ptaki. Od czasu do czasu zagłuszały je samochody i tramwaje. Turyści spacerowali, jeździły rowery, ktoś śmignął na rolkach. Pascal wyciągnął srebrną piersiówkę i podałjej.

– Pokażesz, conamalowałaś?

– Naprawdę chceszzobaczyć?

Kiwnął głową. Ari ochoczo otworzyła teczkę i gdy już chciała wyjąć swoje prace, przypomniała sobie, że przecież jest tam też obraz z galerii. Zatrzasnęłają.

– Może innym razem – powiedziała szybko i uśmiechnęła się, żeby nie wyglądać nazdenerwowaną.

On spojrzał na nią zezdziwieniem.

– Nie wygłupiaj się! Pokaż!

– Nie! Lepiej dajpapierosa.

Pascal wyciągnął paczkę. Wzięła chętnie. Nie paliła, odkąd bilety na tramwaj stały się ważniejsze niż wszystkie przyjemności życia studenckiego. Podał jej piersiówkę i pociągnęła dużyłyk.

– Z jakiego wydziału jesteś? – zapytała.

– Rzeźba.

– Ooo… Wsumie…

– Co? – Uniósłbrwi.

– Pasujesz, duży jesteś, łapy masz wielkie, gumiaki. Idealnie. Gdzie schowałeś przenośną drabinę, dłuta imłotki?

– W kieszeniach! – Roześmiał się i atmosfera znowu sięrozluźniła.

Słońce nieśmiało zaczęło się przebijać przez gęste chmury. Ari położyła się na sąsiedniej ławce i obrysowywała spojrzeniem kształty chmur na niebie. Poczuła błogi stan rozluźnieniaalkoholowego.

– Skąd pochodzisz? – zapytał pochwili.

– Z Ciężkowic. Mała miejscowość pod Tarnowem. Aty?

– Północ. Łeba, miasteczko nadmorzem.

– Z daleka cię przywiało – stwierdziła.

– Chyba ciebie. Masz francuskie korzenie, prawda?

– Mój ojciec jest Francuzem, ale urodziłam się w Polsce. Zakochał się w mojej mamie i tak został. Tworzymy idealnie multikulturowąrodzinę.

– Jecie ślimaki na obiad, a potem poprawiaciebigosem?

– Zdarza się, chociaż ja nie jadammięsa.

– Ślimak to nie mięso, to cytoplazma! – Zarechotał, jakby powiedział najlepszy dowcip naświecie.

Ari też się roześmiała z tego, jak on się śmiał. Śmiech Pascala byłzaraźliwy.

Rozmowa się kleiła. Dyskutowali o studiach, sztuce, Krakowie, palili i dawkowali sobie alkohol, żeby starczył na jaknajdłużej.

– A skąd w tobie takie parcie narzeźbę?

– Lubię twarde sztuki… – odpowiedział, a ona spojrzała na niego unosząc brwi. – Lubię kamienie! – dodał. – Co sobiepomyślałaś?

Nie odpowiedziała, bo zawibrował jej w kieszeni telefon. Była podpita i w znacznie lepszym nastroju niż godzinę temu. Spojrzała na wyświetlacz. Migał na nim napis: „Mama”.

– Czekaj, muszę odebrać. – Odwróciła się do niego plecami i wcisnęła zielonąsłuchawkę.

– Ari, jesteśmy z tatą w drodze do Krakowa, możesz wysłać mi SMS-em twój nowyadres?

Momentalnie zaschło jej wgardle.

– Jedziecie? Teraz?!

– Teraz. Chcieliśmy ci zrobić niespodziankę – mówiła pogodnie i słychać było jej radość. – Mamy też dla ciebie pieniądze nawycieczkę.

– Może spotkamy się na mieście, mamo? – zapytała znadzieją.

– Kochanie, chcemy zobaczyć twoje nowemieszkanie.

– Mamo, mam malarstwo, a potem rysunek… – wymyślaławymówki.

– Ari, będziemy za dwie godziny. Zwolnij się z reszty zajęć, spędzimy trochę czasurazem.

– Wysyłam adres – poddałasię.

Odłożyła telefon. Pascal spojrzał na nią zciekawością.

– Jakiśproblem?

Problem? Raczejkatastrofa.

– Przyjeżdżają moirodzice.

– No to chyba fajnie, kasa i jedzeniejadą.

– Taaa, fajnie by było, gdyby nie kilka małych szczegółów… – Spojrzała na jego wyraźnie zainteresowaną twarz, która wydawała jej się godna zaufania. Wpadła na pewne rozwiązanie. – Może mógłbyś mi pomóc… Jakie masz mieszkanie? – zapytała.

Czoło Pascala zmarszczyło się, gdy uniósłbrwi.

– Mieszkanie? Normalne, takietrzypokojowe…

– Idealne! – ucieszyła się. – Gdybyśmy przewieźli kilka moich rzeczy i obrazów do ciebie, to możemoglib…

– O czym ty mówisz? – przerwał jejprzestraszony.

– Spokojnie, to tylko na dziś. Oni pewnie jutropojadą…

– Czekaj, czekaj… Po pierwsze nic z tego nie rozumiem. Po drugie nie mieszkamsam.

– Nie?

– Nie. Z dziewczyną i dwomakolegami.

– Oni mogą zatrzymać się u mnie, to tylko jedna noc. Odwdzięczę im się – mówiła szybko i uśmiechnęła sięprzekupnie.

– Ty jednak jesteś szalona… Dlaczego twoi rodzice nie mogą zatrzymać się u ciebie? Dlaczego masz przewozić swoje rzeczy do mojego mieszkania i dlaczego moi współlokatorzy mają spać uciebie?

– Bo cię o toproszę?

Pokręcił głową z niedowierzaniem i roześmiałsię.

– Dobra, nie było tematu. – Zasępiła się. Trzeba było wymyślić coś innego. Może jakąś awarię? Gdyby zalało jej mieszkanie, nie wchodziliby do środka. Nie, tata pewnie zacząłby szukać hydraulika, apotem…

– Powiedz, o co tuchodzi?

– Moi rodzice spodziewają się innego mieszkania niż to, któremam.

– Dlaczego?

Ari od kilku miesięcy ukrywała przed swoimi rodzicami fakt, że mieszka w ciasnej kawalerce. Chwilowe kłopoty finansowe zmusiły ją do wyprowadzenia się z dużego i wygodnegolokum.

– Płacą mi więcej za lepsze mieszkanie. Nie ma tematu, skoro i tak mi niepomożesz.

– Nie mogę powiedzieć nikomu, żeby się wyniósł ze swojego pokoju! Poza tym, jak moja dziewczyna na to zareaguje? Ona by mnie zabiła. A tak zupełnie na marginesie, jak ktoś miałby uwierzyć, że to twoje mieszkanie, skoro jest tam pełno naszychrzeczy.

– Dobrze już, skończmytemat!

– Powiedz! To ciekawe, jak ty sobie towyobrażasz.

– Normalnie: zgarniam rzeczy do worka na śmieci, wkładam swoje, wieszam obrazy i już, gotowe. Twoja dziewczyna mogłaby zostać, powiedziałabym im… – Odwróciła głowę i natknęła się na jego rozbawioneoblicze.

– Powiedz im prawdę – powiedział dobrodusznie i tak ją to ujęło, że nawet się nie pożegnała, tylko zaczęła biec na Sławkowską oddać obraz. Drzwi galerii nadal byłyzamknięte.

Ari

Copyright © Agnieszka Opolska

Copyright © Wydawnictwo Inanna

Copyright © MORGANA Katarzyna Wolszczak

Copyright © for the cover photo by © brillianata/Adobe Stock

Wszelkie prawa zastrzeżone. All rightsreserved.

Wydanie pierwsze, Bydgoszcz 2020r.

książka ISBN 978-83-7995-537-4

ebook ISBN 978-83-7995-538-1

Redaktor prowadzący: Ewelina Nawara

Redakcja: Katarzyna Chojnacka-Musiał

Korekta: Barbara Mikulska

Adiustacja autorska wydania: Marcin A. Dobkowski

Projekt okładki: Aleksandra Bartczak

Skład i typografia: www.proAutor.pl

Książka ani żadna jej część nie może być przedrukowywana ani w jakikolwiek inny sposób reprodukowana czy powielana mechanicznie, fotooptycznie, zapisywana elektronicznie lub magnetycznie, ani odczytywana w środkach publicznego przekazu bez pisemnej zgodywydawcy.

MORGANA Katarzyna Wolszczak

ul. Kormoranów 126/31

85-432 Bydgoszcz

[email protected]

www.inanna.pl

Książka najtaniej dostępna w księgarniach

www.MadBooks.pl

www.eBook.MadBooks.pl