Mądrości Tolteków ebook

Florence Millot jest psycholożką prowadzącą własny gabinet w Paryżu. Specjalizuje się w zarządzaniu emocjami i pozytywnej komunikacji w rodzinie. Jej ulubionym tematem jest stosowanie w edukacji podejścia GSC, czyli głowa — serce — ciało*. Organizuje konferencje i warsztaty, o których pisze na swoim blogu pedagogieinnovante.com.

Aktywnie angażując się w tematykę pedagogiczną, od dziesięciu lat kieruje centrum edukacyjnym dla osób pracujących z dziećmi.

Tytuł oryginału: Les principes toltèques appliqués aux enfants

Copyright © Le lotus et L’éléphant, un imprint d’Hachette Livre

All rights reserved

Copyright © for the Polish edition by PURANA 2023

Kompleksowe opracowanie książki:

Agencja Wydawnicza Synergy Elżbieta Meissner

www.agencja-wydawnicza-synergy.pl

Zespół w składzie:

Przekład: Urszula Kania

Przekład wiersza Victora Hugo: Judyta Nowak

Redakcja: Natalia Nowak

Korekta: Anna Sadczuk

Skład, łamanie i adaptacja okładki: Barbara Kryska

Analiza tekstu: Lingventa

ISBN: 978-83-66200-92-0

Wydawca:

Wydawnictwo PURANA

ul. Agrestowa 11, 55-330 Lutynia

tel.: 71 35 92 701, 603 402 482

e-mail: [email protected]

www.purana.com.pl

Facebook: FB Wydawnictwo Purana

Zapraszamy do naszej księgarni internetowej:

www.purana.com.pl

Wszelkie prawa zastrzeżone. Żadna część tej książki nie może być powielana bądź przekazywana w jakiejkolwiek formie, żadnymi środkami elektronicznymi lub mechanicznymi, łącznie z fotokopiowa­niem, nagrywaniem lub przez dowolny system przechowywania informacji, bez pisemnej zgody wydawcy.

Przedmowa

Towarzyszenie dziecku w odkrywaniu myśli tolteckich to wspaniały sposób na poznawanie samego siebie jako rodzica. Zarówno dzieci, jak i my, dorośli, często padamy ofiarą nieporozumień dotyczących innych oraz nas samych. Dzieci, podobnie jak my, gdy nie potrafią wyrazić swoich potrzeb, wpadają w „burze emocji”. A my, jako rodzice, również musimy te momenty przejść, by potrafić skutecznie pomóc dzieciom. Musimy obalić własne stereotypy, fałszywe przekonania i odruchy, którymi kierujemy się w wychowaniu.

Poświęćmy chwilę, by zmierzyć się z nieprawdziwymi przekonaniami, które powtarzamy po naszych rodzicach i poprzednich pokoleniach, traktując je jak własne. A gdyby tak raz prawdziwie posłuchać siebie samych, by na nowo zdobyć pewność i wiarę w nasze kompetencje rodzicielskie?

W ramach wstępu proponuję krótkie ćwiczenie. Przy każdej z wymienionych niżej wypowiedzi zapytaj siebie samego: „Kto przeze mnie przemawia? Ja? Moi rodzice? Społeczeństwo? Stereotypy?”.

Celem tej książki jest wskazanie, w jaki sposób przekonania Tolteków mogą pomóc naszym dzieciom w zdobyciu większej pewności w relacjach — zarówno z innymi, jak i ze sobą. W tym celu zapraszam cię do odkrycia lub przypomnienia sobie mądrości tolteckich.

Kim są Toltekowie?

Ten wojowniczy lud żył na terenach dzisiejszego Meksyku w latach 1000—1300. Nie wiemy o nich zbyt wiele. Według legend i odnalezionych śladów ich cywilizacji, Toltekowie charakteryzowali się wyrafinowaniem w sztuce i architekturze oraz odznaczali się mądrością, do której kluczem były ich słynne umowy. Aztekowie, dumni z tego dziedzictwa, wiedzę i filozofię Tolteków przekazali dalej.

Filozofia Tolteków

Nasza ludzka gonitwa sprowadza się do chęci poznania szczęścia, dzielenia go z innymi oraz osiągnięcia bezwarunkowej miłości, nie­znającej osądzania czy złości, byśmy mogli czuć, że znaleźliśmy swoje miejsce.

Ta droga jest pełna trudności. Bo wewnątrz nas toczy się wojna, w której udział biorą trzy nieustannie walczące ze sobą jednostki.

Głowa

Chodzi o ten wewnętrzny głosik, który bez przerwy nas ocenia. Nasz umysł nieprzerwanie krytykuje („Nie uda mi się”; „A co, jeśli poniosę porażkę?”). Według myśli tolteckiej przyczyną jest w tym przypadku nasze binarne i manichejskie postrzeganie świata: po jednej stronie — dobro, a po drugiej — zło. Oczywiście my zawsze stoimy po stronie dobra, a to inni są w błędzie.

Naszą ciemną stronę — złość, smutek czy złośliwość, które są w każdym z nas, zawsze odrzucamy, choć powinniśmy je uznać.

Serce

Nasze emocje zmieniają się nieustannie, każdego dnia, nawet z minuty na minutę („Jestem smutny”, „Boję się”, „Jestem szczęśliwa”, „­Wstydzę się”…).

Ciało

Sytuacje pełne napięcia wywołują w naszym ciele bóle brzucha czy głowy, spinanie mięśni, zaburzenia snu itp.

Ponadto Toltekowie uważali, że:

Według Tolteków za wszystkie te blokady odpowiada mgła (nazywana przez nich mimote), którą wszyscy mamy przed oczami od urodzenia i która zasłania prawdziwe piękno świata.

Dzieje się tak dlatego, że na nasze postrzeganie świata od urodzenia wpływają przekonania utrwalane przez rodziców, szkołę, ­społeczeństwo, zasady moralne, media czy religię. Mówią nam one, jacy mamy być i co myśleć, by móc należeć do społeczeństwa, bez ryzyka odrzucenia, które stanowi największą obawę istoty ludzkiej. Jednak właśnie żyjąc według tych przekonań, jesteśmy nieszczęś­liwi, bo nie jesteśmy sobą. Jest to coś, co — zarówno u dziecka, jak i u osoby dorosłej — wywołuje silne poczucie braku kompetencji, samotność i niespełnienie.

Naszą tożsamość i pewność siebie zatruwa emocjonalny jad

Dziecko żyje według narzuconej mu wizji. Niemowlę, dla którego wszystko jest nowością, od urodzenia musi skupiać uwagę na tym, co się o nim mówi, myśli i co się z nim robi („Jesteś piękny”, „Jesteś kapryśny”, „Jesteś nieznośna”, „Jesteś męczący”, „Jesteś leniwa”, „Mogłeś bardziej się postarać”). Dziecko wierzy w słowa wychowujących je osób i właś­­nie takie się staje, jest więc za pośrednictwem tych słów rzeźbione i kształtowane. Nazywamy to efektem Pigmaliona.

Zanim nabędziemy własnych doświadczeń, uczymy się oczami naszych rodziców (a oni sami spętani są przekonaniami własnych rodziców, co nazywamy powielaniem wzorców).

Uczymy się poprzez stereotypy, bez samodzielnej oceny, co oddala nas od życia, od drugiego człowieka i jego rzeczywistości. Innych oceniamy z góry, nawet zanim zdążymy z nimi porozmawiać.

Dziecko, rosnąc, patrzy na świat przez okulary, choć nawet nie wie, że je nosi! Jest całkowicie zależne od dorosłych i aby przeżyć, musi im ufać i wierzyć w to, co o nim myślą. To samo dotyczy opinii nauczycielki czy kolegów z klasy. Jak nie stanąć z nimi w jednym szeregu, gdy jest się małym, słabym i odczuwa się niezbędną do przetrwania potrzebę przynależności do grupy?

Wszystkie te słyszane przez dziecko od pierwszego dnia słowa stają się jego wewnętrznym głosem.

Sędzia z zewnątrz (rodzic, nauczyciel) staje się sędzią wewnętrznym. Opinie zawstydzające (moralizowanie: „Nie wolno robić tego czy tamtego”) przeradzają się w poczucie winy („To moja wina, że…”).

Oceniamy innych, tak jak oni oceniają nas, ale siebie oceniamy dziesięć czy sto razy częściej. Okłamujemy samych siebie. Cierpimy przez nasze wyuczone przekonania, które sami wytworzyliśmy w głowie, by usprawiedliwić uczucie bezsilności. Myślenie o tym sprawia, że za każdym razem przeżywamy te emocje na nowo.

Nieustannie o tym rozmyślając, trzymamy w sobie emocjonalny jad, jakby był częścią naszego organizmu (złość, odrazę, smutek, samokrytykę itp.).

To własne przekonania o nas samych sprawiają, że cierpimy („Jest ładniejsza niż ja, sprawniejsza, inteligentniejsza”) i mimo że nas ranią, nadal myślimy tak samo, bo zawsze chcemy mieć rację.

Mądrości Tolteków wskazują nam drogę do uzdrowienia

Dla Tolteków źródłem uzdrowienia jest miłość. Kochać znaczy móc zjednoczyć się ze światem i jego bogactwem, znaleźć siłę w drugim człowieku, w sobie samym i we wszystkim innym, by poczuć więź.

Jak nawiązać tę relację z innymi ludźmi? Jak na nowo odkryć umiejętność tworzenia więzi? Oto kilka wskazówek, które daje nam filozofia toltecka.

Żyjemy w świecie zmian i przeobrażeń, w którym inteligencja emocjonalna, relacja z drugim człowiekiem oraz współpraca stają się wartościami kluczowymi do osiągnięcia szczęścia oraz sukcesu w szkole czy później w życiu zawodowym. Wykracza to daleko poza intelekt i dyplomy.

Zasady Tolteków, oparte na mądrości tego ludu, zdradzają nam sekrety komunikacji. Pomagają zrozumieć, jak funkcjonuje:

Filozofia ta oferuje klucz do bycia w zgodzie z naszymi czynami i do nawiązywania (prawdziwej) więzi z innymi ludźmi, bez strachu czy nakładania maski. Mądrości Tolteków uczą nas, jak lepiej porozumiewać się z innymi ludźmi (i samym sobą) poprzez pokonanie czterech przeszkód w relacjach:

Cztery mądrości Tolteków, które sobie przypomnicie lub poznacie razem z dzieckiem, opierają się na czterech ważnych ideach, które w książce „Cztery umowy”* mistrzowsko wyjaśnił Miguel Ruiz.

1. „Niech twoje słowa będą bez skazy”

Zasada ta mówi o istocie doboru słów, by nie nadszarpnąć zaufania do samego siebie.

Zachęca do świadomego wyrażania siebie, aby:

2. „Nie bierz niczego do siebie”

Zasada ta podkreśla, że drugi człowiek, mówiąc, zawsze odnosi się do samego siebie.

Zachęca nas do świadomego słuchania, aby:

3. „Nie zakładaj niczego z góry”

Zasada ta wyjaśnia, iż wymyślanie najgorszych scenariuszy sprawia, że jesteśmy smutni.

Zachęca nas, byśmy nie ufali wszystkim swoim myślom. W istocie:

Zamiast coś zakładać, należy więc odważyć się na zadawanie pytań i uważne słuchanie odpowiedzi, byśmy byli pewni, że zrozumieliśmy właściwie.

4. „Rób wszystko najlepiej, jak potrafisz”

Ta zasada pomaga zrozumieć, że należy umieć słuchać siebie, by lepiej radzić sobie w relacjach z innymi ludźmi.

Zachęca do uważniejszego słuchania samych siebie każdego dnia. W istocie:

Nam, dorosłym, te cztery zasady tolteckie pomagają zrozumieć:

Czy do szczęścia potrzeba wiele? A gdyby tak choć raz zamiast we­wnętrznego sędziego, tyrana, który nas paraliżuje i pozbawia całej pewności siebie, posłuchać tego cichego głosu w głowie, łagodnego i przyjaznego?

Celem tej książki jest zapoznanie twojego dziecka z filozofią, która pomoże mu w codziennym życiu i pozwoli na bardziej radosne przebudzenie w świecie. Dzieci dość długo nie są w stanie panować nad emocjami i bardzo je przeżywają. Dlatego zdarzają im się napady złoś­ci, ogarnia je lęk czy wielki smutek. Jeśli zgłębimy istotę myśli tolteckiej, zrozumiemy te ważne zasady skierowane do dziecka, które drzemie w każdym z nas.