0,00 zł
Książka „Kobieta na językach” to publikacja prezentująca żeńskie formy nazw zawodów i funkcji. Pokazuje, jak język polski jest różnorodny, jak ewoluuje – zmienia się wraz z rzeczywistością, w jakiej żyjemy. Jest kolejnym głosem propagującym feminatywy w drodze do zmniejszenia, czy wręcz całkowitego zlikwidowania asymetrii w języku.
Poza wykazem słów, zawiera również przykłady użycia niektórych wyrazów w zdaniu, czyli odmianę przez przypadki.
Książka może być wykorzystana jako element zajęć dydaktycznych. Udostępniana nieodpłatnie przez przez Łódzkie Dziewuchy Dziewuchom - może być powielana bez ograniczeń.
Ebooka przeczytasz w aplikacjach Legimi lub dowolnej aplikacji obsługującej format:
Liczba stron: 38
Przedmowa
Kobiety istnieją.
Ponadto pracują zawodowo i pełnią różnorodne funkcje.
Czasami to stwierdzenie może być uznane za tezę rewolucyjną. Dlaczego? Spójrzmy na rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania[1], (zawierające około dwóch i pół tysiąca nazw zawodów i specjalności), z którego wynika, że kobiety trudnią się:
pielęgniarstwem, położnictwem, są gospodyniami (czyli pracownicami usług domowych), higienistkami szkolnymi, opiekunkami: w żłobku, dziecięcymi, środowiskowymi i domowymi, ortoptystkami, sekretarkami, garderobianymi, maszynistkami (jako: operatorzy urządzeń biurowych), rejestratorkami medycznymi, fakturzystkami, kosmetyczkami, manikiurzystkami, pedikiurzystkami, wizażystkami/stylistkami, hostessami, siostrami PCK, asystentkami stomatologicznymi, asystentkami kobiety w czasie ciąży i porodu (doulami), koronkarkami, gorseciarkami, modystkami, hafciarkami, szwaczkami, pomocami: domowymi, laboratoryjnymi, krawieckimi i kuchennymi, sprzątaczkami domowymi i biurowymi, praczkami, prasowaczkami, łazienkowymi, pokojowymi, salowymi.
Ponadto w rozporządzeniu występują też połączenia:
Stewardesa / Steward,
Modelka / Model
oraz słowo „osoby” w trzech nazwach zawodów: osoba do towarzystwa, osoba wykwalifikowana w przemyśle farmaceutycznym i osoba dozoru ruchu w górnictwie otworowym.
Wytłumaczono, że: „Nazwy większości zawodów usytuowanych w klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy są rodzaju męskiego, a tylko w zawodach tradycyjnie sfeminizowanych zastosowano nazwy w rodzaju żeńskim”[2]. Dlaczego zatem użyto słowa bibliotekarz i nauczyciel?
Nie wnikając w intencje autorów, pragnę pokazać, jak język polski jest różnorodny, jak ewoluuje – zmienia się wraz z rzeczywistością, w jakiej żyjemy. Ksiażka jest głosem propagującym użycia feminatywów, wprowadzenie w obieg społeczny większej liczby nazw żeńskoosobowych w drodze do zmniejszenia, czy wręcz całkowitego zlikwidowania asymetrii w języku.
Wychodząc z założenia, że każde rozporządzenie i ustawę można zmienić (np. poprzez dołączenie wykazu nazw w rodzaju żeńskim), mamy nadzieję, że kiedyś każda osoba pracująca na jakimś stanowisku lub pełniąca określoną funkcję będzie mogła wybrać pasującą jej formę i będzie to nazwa oficjalna, nie tylko potoczna.
O negatywnym odbiorze form żeńskich przez społeczeństwo Rada Języka napisała w „Stanowisku Rady Języka Polskiego w sprawie żeńskich form nazw zawodów i tytułów: „To, oczywiście, można zmienić, jeśli przekona się społeczeństwo, że formy żeńskie wspomnianych nazw są potrzebne, a ich używanie będzie świadczyć o równouprawnieniu kobiet w zakresie wykonywania zawodów i piastowania funkcji”[3].
Zapraszam zatem do lektury.
BUDOWA KSIĄŻKI
Pierwsza część to alfabetyczny wykaz nazw, zawodów oraz funkcji w rodzaju żeńskim, w liczbie pojedynczej i liczbie mnogiej. Wybrane (w pełni subiektywnie) słowa stanowią jedynie reprezentację istniejących feminatywów (nazw żeńskich), jednak pokazują różnorodność i potencjał języka polskiego. Wykaz powstał na podstawie cytowanego rozporządzenia oraz „Słownika nazw żeńskich polszczyzny” pod redakcją Agnieszki Małochy-Krupy (wydany w 2015 roku), „Słownika języka polskiego” pod redakcją Jana Karłowicza, Adama Kryńskiego i Władysława Niedźwiedzkiego (wydawany od 1900 roku), „Słownika języka polskiego” (praca zbiorowa wydana w 1861 roku).
Drugą część publikacji stanowią przykłady odmiany nazw przez przypadki, w liczbie pojedynczej i mnogiej, ułożone alfabetycznie.
Nie wiedząc, jakim torem podąży ewolucja języka, oraz co wybierzemy jako jego użytkowniczki i użytkownicy, niektóre wyrazy zostały przedstawione w więcej niż jednej formie używanej współcześnie. Są to:
• magisterka/magistra
• ministerka/ministra
} należy zwrócić też uwagę na fakt, że słowa magister i minister mają w języku łacińskim, z którego się wywodzą, żeńską formę: magistra i ministra
• profesorka/profesora
• doktorka/doktora
• premierka/premiera
• chirurgini/chirurżka/chirurgiczka
• wójtka/wójcina
W odmianie pominęłam przypadek Wołacza, gdyż jest bardzo rzadki w uzusie językowym.
Ostatnią część książki stanowi indeks przykładów w układzie alfabetycznym z podanym numerem strony, na której znajduje się odmiana.
Wraz z książką został wydany zeszyt ćwiczeń (z zamieszczonymi na jego końcu odpowiedziami), do wykorzystania w pracy samodzielnej lub w grupie, który ma na celu przybliżenie i „oswojenie” feminatywów.
Zarówno książkę, jak i zeszyt ćwiczeń można bez ograniczeń udostępniać, powielać i rozpowszechniać.
Feminatywy
adiunktka -- adiunktki
administratorka -- administratorki
admirałka -- admirałki
adwokatka -- adwokatki
akrobatka -- akrobatki
alpinistka -- alpinistki
analityczka -- analityczki
antropolożka -- antropolożki
antykwariuszka -- antykwariuszki
aptekarka -- aptekarki
archeolożka -- archeolożki
architektka -- architektki
archiwistka -- archiwistki
aspirantka -- aspirantki
astrofizyczka -- astrofizyczki
astrolożka -- astrolożki
astronautka -- astronautki
astronomka -- astronomki
audytorka -- audytorki
baristka -- baristki
barmanka -- barmanki
bednarka -- bednarki
betoniarka -- betoniarki
biegaczka -- biegaczki
biegła -- biegłe
biochemiczka -- biochemiczki
bioinżynierka -- bioinżynierki
biolożka -- biolożki
biotechnolożka -- biotechnolożki
blacharka -- blacharki
bosmanka -- bosmanki
brokerka -- brokerki
brukarka -- brukarki
budownicza -- budownicze
bukmacherka -- bukmacherki
burmistrzyni -- burmistrzynie
ceramiczka