Angielski. Repetytorium leksykalne. Wersja mobilna ebook

Wstęp

Chcesz skutecznie i szybko wzbogacić swoją znajomość słownictwa angielskiego? Przygotowujesz się do egzaminu? Chcesz swobodnie podyskutować z przyjaciółmi poznanymi za granicą albo poczytać brytyjską literaturę w oryginale? „Repetytorium Leksykalne. Angielski” jest właśnie dla Ciebie.

Książka jest skierowana do uczniów, maturzystów, studentów, osób przygotowujących się do egzaminów językowych, a także wszystkich tych, którzy chcą doskonalić swoją znajomość języka angielskiego.

Opanowanie języka obcego to proces, który zakłada konieczność poznania dwu ważnych obszarów. Po pierwsze: reguł składniowych, dzięki którym wiemy jak z wyrażeń prostszych układać wyrażenia rozbudowane (ze słów zdania, ze zdań pierwiastkowych zdania złożone...). Po wtóre: zasadniczego zbioru wyrazów wraz z jego wielowarstwową siatką znaczeniową. Te dwie dziedziny to gramatyka oraz leksyka wraz z semantyką (tak się je określa w terminologii lingwistycznej). Krótko mówiąc: ucząc się np. angielskiego musimy równocześnie nabywać praktycznej umiejętności posługiwania się prawidłami gramatyki i - co niemniej ważne – aktywnie poznawać bogate słownictwoangielszczyzny.

Dla potencjalnych nabywców tej książki mamy dwie wiadomości. Pierwsza brzmi: w głębokim błędzie są ci, którzy uważają, że istnieje jakaś cudowna metoda, przy pomocy której można bez żadnego starania i pracy osiągnąć jakiekolwiek sukcesy w posługiwaniu się językiem obcym. Druga jest optymistyczna: jeśli ktoś ma dobre chęci i potrafi poprzeć je rozsądnym wysiłkiem to powodzenie jest gwarantowane.

Zasób leksykalny danego języka można przedstawiać na wiele sposobów.

W praktyce dydaktycznej spotykamy się często z uniwersalnymi słownikami dwujęzycznymi.

Pozwalają one na łatwe znalezienie znaczenia obcojęzycznego wyrazu albo obcojęzycznego odpowiednika rodzimego wyrazu. Mnogość haseł w takich leksykonach uporządkowana jest wedle możliwie prostego kryterium pozwalającego jak najłatwiej uzyskać potrzebną informację. W językach o piśmie alfabetycznym takim kryterium będzie porządek abecadłowy a np. w języku chińskim (pismo ideograficzne) będzie to kształt znaku (ideogramu).

Wyrazy zawarte w niniejszym „Repetytorium leksykalnym” usystematyzowane są zgodnie z podstawowym celem tej publikacji, jakim jest pomoc w opanowywaniu fundamentalnych zrębów słownictwa angielskiego. Tematyczny podział zasobów leksykalnych każdej mowy jest zadaniem zawsze obarczonym pewną dozą konwencjonalności. Nie da się posegregować całego ludzkiego świata (przyrodniczego i kulturowego) wedle zamkniętego systemu kategorii znaczeniowych. Zawsze można zadawać pytanie dlaczego dana tematyka została wyróżniona, dlaczego umieszczona jest w tym a nie innym miejscu…

Autorka kierowała się przede wszystkim myślą, by znajomość słownictwa angielskiego u aktywnych czytelników niniejszej książki stawała się coraz lepsza. Służyć temu mają wchodzące w skład każdej jednostki tematycznej teksty zawierające reprezentatywne dla danej tematyki wyrazy, słowniczki angielsko-polskie, nie zbędne objaśnieniagramatyczne i stylistyczne oraz bogaty zestaw różnorakich ćwiczeń (m.in. diagramów i krzyżówek).

Uczmy się zatem słownictwa! Dzięki temu nasz angielski stanie się bogatszy.

Z życzeniami sukcesów

Autorka

1. Nature Przyroda

1.1. The Universe - Wszechświat

Przeczytaj tekst o teorii Wielkiego Wybuchu. W razie wątpliwości, zajrzyj do zamieszczonych poniżej objaśniej trudniejszych słów związanych z tematem. Podobnie postępuj we wszystkich rozdziałach podręcznika.

The Big Bang theory

A: Good afternoon, dear listeners. Today our guest is Scott Jackson, a professor of astronomy at Johns Hopkins University. Professor Jackson, we appreciate that you took the time to visit us today.

B: I am very happy to be here. Thank you.

A: Professor, could you explain, in layman's terms, what is the Big Bang theory?

B: The Big Bang theory is the theory which says that the universe started from a gigantic cosmic explosion about 10 to 20 billion years ago and ever since it's been expanding. Prior to the explosion there was nothing. Space, time, matter and energy came into existence during the first moment of time.

A: What does it mean that the universe is expanding?

B: It means that distant galaxies are travelling away from us. Their velocity is proportional to their distance, which means that those galaxies twice as far from the Milky Way move twice as fast.

A: Is the Solar System expanding as well?

B: No, it is not. The force of gravity keeps us "anchored". Gravity overcomes the Universe's expansion.

A: Why did the Big Bang happen?

B: Oh, it will always be a difficult question, no matter how hard the scientists work at it. But it doesn't mean that they should stop trying.

The Universe

– Wszechświat

asteroid – asteroida

astronaut – astronauta

big bang theory – teoria Wielkiego Wybuchu

black dwarf – czarny karzeł

black hole – czarna dziura

celestial body – ciało niebieskie

comet – kometa

conjunction – koniunkcja

constellation – konstelacja, gwiazdozbiór

eclipse – zaćmienie

full moon – pełnia (księżyca)

galaxy – galaktyka

gravitation – grawitacja

interstellar dust – pył międzygwiezdny

interplanetary – międzygwiezdny

light year – rok świetlny

planetary nebula – mgławica planetarna

pulsar – pulsar

quasar – kwazar

solar eclipse – zaćmienie słońca

solar system – Układ Słoneczny

star – gwiazda

star cluster – gromada gwiazd

starry – gwieździsty

supernova – (gwiazda) supernowa

the earth – Ziemia

lunar eclipse – zaćmienie księżyca

lunar orbit – orbita okołoksiężycowa

magellanic cloud – Obłok Magellana

magnetic field – pole magnetyczne

matter – materia

meteor – meteor

meteor shower – deszcz meteorów

meteorite – meteoryt

the Milky Way – Droga Mleczna

moon – kiężyc

nebula – mgławica

new moon – nów

nova – (gwiazda) nowa

orbit – orbita

outer space – przestrzeń kosmiczna

phases of the moon – fazy księżyca

planet – planeta

the moon – Księżyc

the sun – Słońce

total eclipse – całkowite zaćmienie

UFO (unidentified flying object) – niezidentyfikowany obiekt latający

to orbit the earth/the sun – okrążać Ziemię/Słońce

to rotate – obracać się

to roatate on one's axis – obracać się wokół własnej osi

Space exploration

– Podbój kosmosu

capsule – kapsuła

extraterrestrial object – obiekt pozaziemski

lift-off – start (np. statku kosmicznego)

lunar lander – lądownik księżycowy

manned spacecraft – załogowy statek kosmiczny

orbital flight – lot orbitalny

orbital launch – wejście na orbitę

orbital station – stacja orbitalna

space probe – sonda kosmiczna

space race – wyścig kosmiczny

space racket – rakieta kosmiczna

space shuttle – wahadłowiec

Space Shuttle program – program lotów wahadłowców

space station – stacja kosmiczna

space suit – skafander astronauty

space turism – turystyka kosmiczna

spacecraft/spaceship – statek kosmiczny

spaceflight – lot kosmiczny

spacewalk – spacer kosmiczny

telescope – teleskop

unmanned spacecraft – bezzałogowy statek kosmiczny

weightlessness – nieważkość

to launch into orbit – wprowadzić na orbitę

to take the first step on the moon – postawić pierwszy krok na księżycu

to go into orbit – wejść na orbitę

to walk in space – spacerować w przestrzeni

Ćwiczenia

1. Uzupełnij zdania wyrazami z ramki.

Klucz

1. Observing a solar ______ can be dangerous, if you are not careful enough.

2. The ________ affects my sleeping patterns.

3. The Milky Way is one of countless ________ in the universe.

4. Asteroids, and comets are __________ smaller than planets.

5. I always make a wish when I see a ______ falling to earth.

6. The gravity of a _______ is so strong that nothing, even light, can escape its hold.

7. The astronaut left the capsule and took a __________.

8. Leonov was the first man to take a walk in _____.

2. Z podanych odpowiedzi wybierz właściwą, zakreślając literę a, b lub c.

Klucz

1. The earth revolves on its ______________ .

a) axe b) axis c) ax

2. Laika was the first animal ______________ into space.

a) launched b) lunged c) lunched

3. The universe is ______________ at an accelerating rate.

a) extending b) expending c) expanding

4. A lunar ______________ can be safely watched with the naked eye.

a) ellipse b) eclipse c) ellipsis

5. The moon is shining brightly in the ______________ night.

a) stirring b) starry c) staring

6. Yuri Gagarin was a Soviet ______________ who began the era of human spaceflight.

a) astronomer b) astrologer c) astronaut

3. Znajdź w diagramie 10 słów. Zostały one ukryte poziomo, pionowo, ukośnie (zarówno do przodu jak i wspak).

Klucz

4. Uzupełnij tekst słownictwem z ramki.

Klucz

The era of space exploration began in 1957 with the lift-off of the USSR's Sputnik 1, which became the first _____________________ (1) in space. The space exploration was driven by the _____________________ (2) between Russia and the USA. For roughly two decades these two world powers competed for scientific superiority and military strength through _____________________ (3) and _____________________ (4) spaceflights, space _____________________ (5) and _____________________ (6). The response to Sputnik came four months later with the ________ (7) of the USA's own Earth orbiter, Explorer 1. The space race continued with various space programs including the Apollo moon landing in 1961. While some believe that the _____________________ (8) was the end, or apex, of the Cold War, others think that the end came with the Apollo-Soyuz mission of 1975, the first spaceflight managed jointly by Russia and the USA.

1.2. Planet Earth Planeta Ziemia

A concept formulated by Anglo-Saxon biologists that treats the Earth as an organic whole, whose surface is shaped by living matter, enjoys a great popularity in contemporary natural history and among environmentalists. This concept is called the Gaia hypothesis after the Greek earth goddess. The hypothesis proposes that all living things have a regulatory effect on the geology of each planet on which they appear. The Gaia hypothesis is supported by a number of facts. It is, for instance, believed that extensive masses of organic sedimentary rocks, which have been deposited for millions of years on the ocean floors, affect the movement of continental plates and continental collision, which in turn results in such processes as catastrophic earthquakes, volcanic activity, creation of mountain ranges or formation of new continents, islands and peninsulas. The Great Barrier Reef which stretches for 2,600 kilometres along Australia's northeastern coast affects not only Australia and Oceania but also the southern hemisphere. The reef is composed of millions of tiny organisms, in particular of coral polyps that form its structure. Preserving the health of Mother Earth is one of the greatest responsibilities of man. The lack of respect that man has had for Gaia is shown through the damage done by industry, agriculture and fishery and may prove catastrophic and irreversible also for humanity itself.

Waters, water area

– Wody, akweny

brook – strumyk

canal – kanał

channel – kanał

delta – delta

estuary/firth – ujście

gulf – zatoka

lagoon – laguna

lake – jezioro

ocean – ocean

peninsula – zatoka

pond – staw

river – rzeka

sea – morze

stream – strumień

waterfall – wodospad

fresh water – woda świeża, woda słodka

inland waters – wody śródlądowe

running water – woda bieżąca

groundwater – woda gruntowa

standing water – woda stojąca

surface water – wody powierzchniowe

territorial/inland waters – wody terytorialne

Lay of the land, landscape forms

– Ukształtowanie terenu, formy krajobrazu

beach – plaża

cape – przylądek

cave – jaskinia

coast – wybrzeże

coastline – linia brzegowa

coral reef – rafa koralowa

crater – krater

crest/ridge – grań

desert – pustynia

marsh – moczary

mountain – góra

mountain ranges – łańcuchy górskie

plain – równina

pool/pond – staw

promontory – przylądek

range – łańcuch górski

river basin – dorzecze

escarpment – zbocze, skarpa

glacier – lodowiec 

gorge – wąwóz 

highland – wyżyna 

hill – wzgórze 

hillock – pagórek 

sland/isle – wyspa 

akeland – pojezierze 

owland – nizina

rock – skała

sound – cieśnina

strait – cieśnina

stream/brook – strumień

summit – szczyt

valley – dolina

volcano – wulkan

Vegetation/Flora

– Roślinność

broad-leaved forest/deciduous

forest/leafy forest – las liściasty

coniferous forest – las iglasty

jungle – dżungla

forest/wood – las

grassland – łąki

moor – wrzosowisko

savanna – sawanna

steppe – step

woodland – las, teren porośnięty lasem

W wielu przypadkach stosowanie przedimków przed nazwami geograficznymi wymyka się wszelkim regułom, opiera się bowiem na kapryśnym zwyczaju językowym. Takie przypadki najlepiej jest opanować pamięciowo.

Przedimek określony

Przedimka określonego używamy przed:

1. nazwami państw, jeśli w ich skład wchodzi rzeczownik pospolity (np. republic, state,

kingdom) oraz jeśli występują w liczbie mnogiej: the People's Republic of China, the United Kingdom, the United States of America, the Philippines, the Bahamas, the Netherlands (nazwa oficjalna to The Kingdom of the Netherlands), the Dominican Republic, the Czech Republic, the West Indies, the Grand Duchy of Luxembourg, the Soviet Union, the Russian Federation, the Kingdom of Thailand. Do wyjątków zalicza się: the Argentine (choć także Argentina). W przypadku niektórych państw spotyka się dwie formy: z i bez przedimka: (the) Sudan, (the) Lebanon, (the) Ukraine, (the) Gambia, (the) Congo

Przedimki stawiamy również, gdy mówimy o państwie w konkretnej epoce czy okresie czasu, np. the Poland of the 18th century.

2. nazwami niektórych krain geograficznych, regionów, stanów: the Far East, the Middle East, the South, the West, the South of France, the Highlands, the Midlands, the Lowlands, the Kaszuby region, the Ruhr

3. nazwami wysp, które zawierają of np.: the Isle of Wight, the Island of Soay, oraz które mają nazwy w liczbie mnogiej, np.: the Aegean Islands, the Virgin Islands, the British Isles, the Queen Elizabeth Islands, the Faroe Islands, the Canary Islands, The Solomon Islands, the Phoenix Islands, the Cook Islands

4. nazwami kanałów: the Suez Canal, the Kiel Canal, the Burgundy Canal, the Panama Canal

5. nazwami oceanów, mórz, rzek: the Pacific Ocean, the Atlantic, the Indian Ocean, the Thames, the Yangtze, the Ganges, the White Nile, the Mississippi, the Amazon, the Danube, the Elbe, the Mediterranean, the Dead Sea, the Black Sea, the Arabian Sea, the Barrents Sea

6. nazwami delt: the Nile Delta, the Mekong Delta, the Ganges Delta, the Danube Delta, the Mississippi River Delta, the Pearl River Delta

7. nazwami pojezierzy: the Great Lakes, the Lake District, the Mazurian Lakes

8. nazwami pustyń: the Sahara, the Kalahari Desert, the Namib Desert, the Gobi, the Taklamakan, the Ordos Desert, the Karakum Desert

9. nazwami łańcuchów i masywów górskich: the Alps, the Andes, the Himalayas, the Rocky

Mountains/the Rockies, the Tatra mountains, the Sierra Nevada

10. nazwami lasów: the Vienna Woods, the West Mau Forest, the Dumbrava Forest, the Bielany Woods. Przedimek określony zazwyczaj pomijamy przed nazwami lasów leżących na terenie Wysp Brytyjskich, np.: Abernethy Forest, Sherwood Forest, Friston Forest. Wyjątek stanowią nazwy lasów, w nazwach których występuje of, np.: the forest of Arden, oraz których nazwy pochodzą od przymiotnika, np.: the New Forest

11. nazwami zatok: the Persian Gulf, the Gulf of Oman, the Arabian Gulf, the Gulf of Suez, the Gulf of Mexico, the Gulf of Saint-Tropez, the Gulf of Guinea

12. nazwami półwyspów: the Jutland Peninsula, the Kamchatka Peninsula, the Iberian Peninsula, the Italian Peninsula, the Izu Peninsula, the Yamal Peninsula, the HookPeninsula, the Alaska Peninsula

13. nazwami wybrzeży: the Ivory Coast, the East Coast, the Costa Brava

14. nazwami ujść, np.: the Pentland Firth

15. nazwami cieśnin, np.: the Bering Strait, the Strait of Magellan, the Strait of Sicily, the Straits of Tiran, the Strait of Belle Isle

16. nazwami wąwozów, np.: the Avon Gorge, the Verdon Gorge, the Ironbridge Gorge, the Red River Gorge

17. nazwami lodowców, np.: the Hispar Glacier, the Khiang Glacier

18. terminami z dziedziny geografii, kóre mają charakter indywidualny, np.: the Equator, the North, the South Pole, the Tropic of Capricon, the Arctic Circle

Przedimek zerowy

Przedimka nie używamy przed:

1. nazwami kontynentów, np.: Europe, Asia, North America, South America, Antarctica (choć także the Antartic), Australia

Uwaga!

Przedimek stosujemy, jeśli w nazwie występuje słowo continent: np. the American continent, the continent of Europe

2. nazwami państw, które nie zawierają słów: republic, state, kingdom, np.: Poland, Russia, France, Japan, Ireland, Denmark, Sweden, Belgium, Japan

3. nazwami niektórych krain geograficznych, regionów, stanów, np.: Kent, Yorkshire, Kentucky, Normandy

4. nazwami miast, np.: London, Warsaw, Paris. Wyjatek stanowią The Hague i The City of The Dalles/The Dalles (w USA). W Australi Alice Springs potocznie nazywane jest The Alice. Innym wyjątkiem jest The Groyne (dzisiaj stosuje się nazwę Corunna, bardziej zgodą z hiszpańską La Coruña).

Uwaga!

Chociaż zazwyczaj nazwy miast nie wymagają użycia przedimków, to stawiamy je, gdy mówimy o mieście w konkretnej epoce czy okresie czasu, np. the Warsaw of 1939, the pre-war London

5. nazwami jezior, np.: Lake Victoria, Lake Titicaca, Lake Erie, Lake Baikal, Lake Huron, Lake Michigan, Lake Mamry, Lake Wigry

6. nazwami wysp: Easter Island, Wolin, Ibiza, Majorca, Capri, Sicily, Elba, Kotlin, Bornholm, Gotland z wyjątkiem tych nazw, które zawierają of (np. the Isle of Wight) lub są w liczbie mnogiej (np. the New Hebrides)

7. nazwami przylądków: Cape Farewell, Cape Horn, Cape Egmont, Cape Wrath, Cape Agulhas, Cape Juby. Wyjątkiem są przylądki, których nazwy zawierają of (np. the Cape of Good Hope)

8. nazwami szczytów górskich, np.: Mount Everest, Aconcagua, Mont Blanc, Mount Fuji, K2, Ben Nevis, Snowdon, Giewont, Kilimanjaro. Wyjątkiem są niemieckie nazwy szczytów, np. the Matterhorn, The Jungfrau, the Eiger oraz niektóre nazwy francuskie, np.: the Dru, the Dent Blanche. Przedimek stosuje się również przez nazwami szczytów występujących w liczbie mnogiej, np. the Czerwone Wierchy

9. nazwami wzgórz występujących w liczbie pojedynczej, np.: Bunker Hill, Kremlin Hill, Nob Hill. Przedimek stosuje się przed nazwami w liczbie mnogiej, np. the Chocolate Hills, the Pentland Hills

10.. nazwami cieśnin, np.: Barra Sound, Monach Sound

Ćwiczenia

1. Uwzględniając kontekst, uzupełnij brakujące słowa.

Klucz

1. A _____ is an area which receives very little precipitation less than 250 mm a year.

2. I used to collect shells on the _____ when I was a child.

3. The children swam in the _____ all morning.

4. The climbers will attempt to climb the _____ in April.

5. They spent the holidays in a charming farm house on the _____ of Cornwall.

6. Although Denmark is a Scandinavian country, it doesn't lie on the Scandinavian _____.

7. The Nile, stretching for 6,695 kilometres, is the longest _____ in the world.

8. Sherwood _____ is known for being home to Robin Hood and his band.

9. Coffee is grown between the _____ of Cancer and the _____ of Capricorn.

10.. The ducks were floating across the _____, looking for things to eat.

2. Znajdź w diagramie 10 słów związanych z ukształtowaniem terenu. Zostały one ukryte poziomo, pionowo, ukośnie (zarówno do przodu jak i wspak).

Klucz

3. Wstaw przed nazwami geograficznymi przedimek określony bądź zerowy.

Klucz

1._____ Nile is one of the longest rivers on Earth.

2. Bulgaria borders _____ Black Sea.

3._____ Himalayas are the youngest mountains in the world.

4. They sailed to _____ Canary Islands on a small boat.

5._____ Costa Brava is one of my favourite holiday destinations.

6. My grandfather usually walks his dogs in _____ Bielany Woods.

7._____ Mont Blanc is the highest summit in _____ Alps.

8. We took a relaxing boat ride down _____ Thames.

9. Nicholas visited his relatives who live in Irkutsk close to _____ Lake Baikal.

10. The adventurer set out on a week-long camel trek through _____ Sahara.

1.3. Climate and weather Klimat i pogoda

Climate is defined as the weather averaged over a longer period of time in a place. For example, Poland has a continental climate. It means that summers are cool (but not cold) and rainy or hot and dry, and winters are quite cold.

Weather is the condition of the atmosphere over a short period of time, such as hours or days. It means that one day the weather is too hot, and the next it is too cold.

The climate system is influenced by multiple interactions between the atmosphere, oceans, ice and the biosphere.

The atmosphere is a mixture of gases that surround the earth. It is made up primarily of nitrogen and hydrogen and it protects the earth from the sun's radiation.

Oceans cover roughly 70% of the earth's surface. They affect the earth's climate by absorbing solar radiation, stored as heat. As they move, ocean currents distribute solar radiation around the globe.

Ice covers about 3% of the earth's surface. When it melts, the ice absorbs heat energy and keeps the surface cooler.

The biosphere is the part of the earth where all living organisms – micro-organisms, animals, plants – exist. Plants convert carbon dioxide (CO2) to oxygen during the process of photosynthesis. Reduction of CO2 contributes to the stabilisation of the climate system.

Climate, weather

– Klimat, pogoda

blizzard – zamieć, zadymka śnieżna

boiling (hot) – upalnie

breeze – wietrzyk, bryza

chilly – zimny

cloud – chmura

cloud-burst – oberwanie chmury

cloudless – bezchmurny

cloudy – pochmurny, zachmurzony

cold – zimny

cool – chłodny

downpour – ulewa

drizzle – mżawka

drizzly – dżdżysty

drought – susza

dry – suchy

flood – powódź

lightning – piorun

mist – mgła, mgiełka

misty – mglisty

overcast – pochmurny, zachmurzony

precipitation – opady atmosferyczne

puddle – kałuża

rain – deszcz

rainbow – tęcza

rainfall – opady deszczu

raindrop – kropla deszczu

rainy – deszczowy

scorcher – bardzo gorący, skwarny dzień

scorching (hot) – upalny

shower – przelotny deszcz

showery – deszczowy

sleet – deszcz ze śniegiem

snow – śnieg

snowdrift – zaspa

snowfall – opady śniegu

fog – mgła

foggy – mglisty

freezing – lodowaty

frost – mróz

hail – grad

hail stone – kula gradu

gale – wichura

heat – upał

heat wave – fala upałów

hoar frost – szron

hot – gorący

humid – wilgotny

humidity – wilgotność

hurricane – huragan

ice – lód

icey – lodowaty

snowflake – płatek śniegu

snowstorm – burza śnieżna

snowy – śnieżny

storm – burza, sztorm

stormy – burzowy

sultry – parny, duszny

sun – słońce

sunny – słoneczny

sweltering – upalny, skwarny

thunder – grzmot

thundery – burzowy

thundercloud – chmura burzowa

thunderstorm – burza z piorunami

tornado – tornado

warm – ciepło

weather – pogoda

wind – wiatr

windy – wietrznie

Useful expressions

– Użyteczne wyrażenia

a 5-day forecast for … – pięciodniowa prognoza pogody dla …

above/below average temperatures – powyżej/poniżej przeciętnych temperatur

it is freezing (cold) – jest mroźno

it is hailing – pada grad

it is raining cats and dogs – leje jak z cebra

it is raining/drizzling/pouring – pada/mży/leje jak z cebra

it is snowing – pada śnieg

it is sweltering – praży

it is thundering – grzmi

sunny with cloudy periods– słonecznie znymi okresami pochmur

the sun is shining – świeci słońce

the wind is blowing – wieje wiatr

to bucket down –lać

to clear up –przejaśniać się

to freeze –marznąć

to melt –topnieć

to thaw –topnieć

What's the weather like? –Jaka jest pogoda?

Ćwiczenia

1. Uzupełnij zdania wyrazami z ramki.

Klucz

1. It was _____ hot so we went to the beach.

2. School was closed on Monday due to the _____.

3. I don't like driving when it is foggy. Most accidents are caused by thick _____.

4. The day I was trudging through _____, I got frostbite on my feet.

5. It was _____ so hard that we decided to stop under the bridge till it stopped.

6. Be careful. The roads are slippery from snow and _____.

7. The wind was _____ strongly and I couldn't keep my balance.

8. It is very important for the elderly to stay cool during a _____.

9. The sky is overcast and the sun is not likely to peek through the _____ any time soon.

10. It was a real _____. The temperature hit 36C.

11. A severe _____ has ripped off roofs and cut electricity to most houses in the village.

12. People usually spread salt on _____driveways and sidewalks.

13._____ was glistening on trees.

14. My fingers were all numb. It was _____ cold.

15. The snow has _____ and the water level has increased by 15 cm.

2. Na podstawie mapki pogodowej uzupełnij zdania 1-5.

Klucz

1. The south of England will be _____ and quite _____ (4°c) throughout the whole day.

2. South-east Britain will be _____ with just a few peeks of _____.

3. It will be _____ in the north of Scotland with a low temperature of -2°C.

4. Farther to the south, it will be warmer (3°c), but heavy _____ is expected. Drivers should take extra care on the roads.

5. In Ireland it will be ___ with occasional sun, but a lot of ___ throughout the day.

3. Wybierz prawidłową odpowiedź.

Klucz

a) Fog

1. a white or grey mass that floats in the sky

2. a cloud close to the land which makes it difficult to see things

3. a thin mass of tiny drops of water in the air

b) Hail

1. small balls of ice that fall from the sky

2. drops of water that fall from the clouds

3. balls of snow that children throw at each other

c) Sleet

1. a small piece of snow that falls from the sky

2. soft bits of ice that fall from the sky

3. half-frozen rain that falls from the clouds

d) Blizzard

1. a snowstorm with strong winds

2. bad weather with strong winds and heavy rain

3. a very violent wind

e) Drizzle

1. a sudden heavy rain

2. light rain

3. a lot of rain in a short time

f) Breeze

1. a gentle wind

2. a strong wind

3. a violent wind

4. Znajdź słowo, które nie pasuje do pozostałych.

Klucz

1. rain downpour shower drought

2. lightning frost thunder rain

3. cloud snowflake raindrop hail stone

4. blizzard snowdrift mist snowstorm

1.4. Animals -Zwierzęta

A: Why do we talk about animal rights?

B: The answer is simple: animal rights are meant to ensure that animals do not suffer from unnecessary pain. Everyone should see animals as sentient beings and contribute to the improvement of their welfare. Our behaviour should be based on the principle that each and every animal has the right to live and be free.

A: How can we improve animal welfare?

B: Animals shouldn't be used in painful experiments, kept in cramped conditions, or tortured for vivisection. They shouldn't have their furs worn as outer garments, shouldn't be hunted for a trophy or used as entertainment.

A: Other animals hunt for their prey, so what's wrong with humans hunting for animals?

B: Animals hunt to feed themselves and their brood, never for fun. When they have enough, they stop and when they are hungry they hunt again. Most people hunt for sport or just to put more food into their freezers. Eating animals is not necessary for our health. We can easily meet all nutritional needs from a wellplanned vegetarian diet.

A: What's wrong with animal testing? It is carried out to benefit humanity.

B: There are other non-animal research methods that are humane, more accurate and less expensive than animal experiments. There is widespread agreement between the scientists that non-animal testing is the future direction of medical research.

Animals and animal issues

– Zwierząta i kwestie z nimi związane

animal abuse – znęcanie się nad zwierzętami

animal rights – prawa zwierząt

animal shelter – schronisko dla zwierząt

animal testing/animal research – testowanie na zwierzętach

animal walfare – dobrostan zwierząt

biota – biocenoza

dolphinarium – delfinarium

endangered species protection – ochrona zagrożonych gatunków

endangered wildlife – zagrożone dzikie zwierzęta

marine park – oceanarium/park morski

natural habitat – naturalne środowisko

nature/wildlife reserve/animal sanctuary – rezerwat przyrody

public aquarium – akwarium (np. w zoo) przeznaczone do zwiedzania

species – gatunki

trophy-hunting – myślistwo jako rozrywka

vivisection – wiwisekcja

zoological garden/zoological park/zoo – ogród zoologiczny/zoo

Types of animals

– Rodzaje zwierząt

arachnids – pajęczaki (spiders, scorpions, ticks, mites, harvestman)

bipeds – zwierzęta dwunożne (humans, gorillas)

carnivores – mięsożerne (lions, tigers, cats, wolves, coyotes, cheetahs)

diurnal animals – zwierzęta prowadzące dzienny tryb życia (squirrels, rabbits)

herbivores – roślinożerne (deer, horses, mice, elk, rabbits)

invertebrates – bezkręgowce (worms, insects)

marsupials – torbacze (kangaroos, koalas, opossums, wallabies)

monotremes – stekowce (platypus, echidna)

nocturnal animals – zwierzęta prowadzące nocny tryb życia (owls, bats, badgers, hamsters, hedgehogs, kiwis, skunks)

omnivores – wszystkożerne (bears, pigs, dogs, foxes, monkeys)

pinnipeds – płetwonogie (seals, walruses, sea lions)

quadrupeds – czworonogi (cows, horses, dogs, cats)

rodents – gryzonie (mouse, squirrels, rats, beavers, nutrias, hamsters, guinea pigs)

vertebrates – kręgowce (reptiles, amphibians, birds, mammals, snails, frogs)

Odgłosy zwierząt

– Sounds of animals

Bees buzz, they go bzzz – pszczoły brzęczą

Birds chirp and sing, they go tweet tweet – ptaki ćwierkają i śpiewają

Cats mew, they go meow – koty miałuczą

Chicks cheep, they go cheep – pisklęta piszczą

Cows low, they go moo – krowy ryczą

Crows caw – kruki kraczą

Cuckoos cuckoo, they go cuckoo – kukułki kukają

Dogs bark, growl, they go bow wow/arf/woof – psy szczekają, warczą

Donkeys bray, they go hee-haw – osły ryczą

Doves coo – gołębie gruchają

Ducks quack, they go quack quack – kaczki kwaczą

Elephants trumpet – słonie ryczą/trąbią

Frogs croak, they go croak – żaby rechoczą

Geese honk – gęsi gęgają

Hens cackle/cluck – kury gdaczą

Horses neigh/whinney – konie rżą

Hyenas laugh – hieny chichoczą

Lions roar – lwy ryczą

Mice squeak, they go ee ee – myszy piszczą

Owls hoot, they go tu-whit/tu-whoo – sowy pohukują

Pigs grunt, they go oink oink – świnie chrząkają/kwiczą

Roosters crow, they go cock-a-doodle-doo – koguty pieją

Snakes hiss – węże syczą

Sheep and goats bleat, they go baaah – owce i kozy beczą

Turkeys gobble, they go gobble gobble – indyki gulgoczą

Wolves howl – wilki wyją

Ćwiczenia

1. Rozwiąż krzyżówkę.

Klucz

ACROSS

2. Animals with four pairs of legs such as spiders.

5. Animals that eat plants only.

8. Animals that have no spines.

9. Animals that have two legs.

10.. Animals that eat both plants and meat.

11. Animals that have four legs.

DOWN

1. Animals with sharp teeth, such as rats.

3. Animals that eat meat only.

4. Animals that have spines.

6. Animals that carry their young in a pouch on their stomach.

7. Animals that use flippers for movement on land and in the water.

2. O jakim zwierzęciu jest mowa?

Klucz

1. These animals are raised especially for their milk. In India they are subject to religious ceremonies.

2. These animals are known for their characteristic black and white stripes.

3. They are the tallest of all animals. They have long necks, which they use to reach food.

4. They are the largest of all animals. They have big ears and trunks.

5. They are invertebrate animals with eight legs. They possess venom.

6. They are aquatic birds, but they cannot fly. They are black and white.

7. They are the fastest of all animals. They are members of the cat family.

8. They are predatory invertebrate animals. They produce silk to form webs to catch their prey.

9. They are the closest living relatives to humans. They are capable of creating and using tools, and of reasoned thought.

10.. They are large aquatic reptiles. They wait for their prey to come closer, then rush out to attack. They are hunted for their skins, which are made into handbags or shoes.

3. Uzupełnij tekst wyrazami z ramki.

Klucz

________(1) are survival centres for ________(2). Well-managed zoos can educate – they provide people with close contact encounters with ________(3) in a way that they would not otherwise experience. It is very different seeing animals alive than seeing them in books or TV nature shows – I rode a _________(4) in a zoo once when I was a child, and it was in a zoo that I first saw a rhinoceros. Moreover, zoos raise public awareness about biodiversity and they promote scientific research. However, some of them seem to me to be exploitative. They pay lip service to protecting endangered ________(5) but they disregard the needs of the animals in their care. I have seen too many animals living in very cramped enclosures where they suffer from more than neglect. It is depressing to see an ________(6) walking on concrete, the ________(7) (apes) kept in small cages, or a ________(8) swimming in a tiny little pool. Animals that are supposed to roam over hundreds of kilometres just cannot be satisfied in a pen. Although I loved zoos when I was a child, I love seeking animals out in nature now. I've just returned from a ________(9) where I saw a variety of species in their ________(10) displaying their natural behaviours. Zoos would be ideal places to care for animals if they could afford to care for them properly. If they provided more humane conditions for animals, instead of wasting money on the visitor centers, more species would be saved.

4. Jakie odgłosy wyddają zwierzęta? Przyporządkuj pozycje z kolumny A do wyrażeń z pozycji B.

Klucz

A  B   A   B

1. lion a) barks 7. cat g) chirps

2. wolf b) cackles 8. bee h) hoots

3. horse c) quacks 9. hyena i) squeaks

4. duck d) neighs 10. mouse j) laughs

5. dog e) roars 11. bird k) mews

6. hen f) howls 12. owl l) buzzes

1.5. Plants - Rośliny

Nowhere else, be it a jungle, savannah or tundra, can we see such a wide variety of plants displayed as in botanical gardens. Botanical gardens house many native and exotic species of plants from around the world. The plants are grouped into several thematic areas according to their botanical family, the country of origin or economic use. The thematic areas usually include Rose Garden, Water Garden, Japanese Garden, Palm Garden, and Subtropical and Jungle Garden. The leading role of botanical gardens is scientific research, conservation of rare and threatened species, and education to increase the knowledge of plant diversity. To reduce the possibility of endangered species becoming extinct, botanical gardens are propagating them to plant back into the wild.

The first botanical gardens were set up in ancient times in order to conduct broad studies of plants, especially herbs. Most of the medieval botanical gardens were largely herb gardens that contained plants used for medicinal purposes (e.g. sage, camomile and rosemary) and for flavouring food (e.g. thyme, parsley, dill, fennel and marjoram). One of the oldest botanical gardens was the one established by the Greeks in Alexandria, which gathered plants from the whole Mediterranean region. Contemporary botanical gardens are not only centres for botanical research and education but also oases of silence and tranquility with several-hectar of horticultural display. Tender and exotic plants are cultivated in glasshouses (or greenhouses) and palm houses which create conditions similar to tropical regions such as temperature, humidity and light.

At present there are about two thousand institutions worldwide that can be considered botanical gardens. Through their efforts and care an estimated 10 thousand species of plants have been saved from extinction.

Flowers and ornamental plants

– Kwiaty i rośliny ozdobne

aster – aster

begonia – begonia

bluebell – dzwonek

cactus – kaktus

carnation – goździk

chaber – chaber

chrysanthemum – chryzantema

crocus – krokus

daffodil – żonkil

dahlia – dalia

daisy – stokrotka

forget-me-not – niezapominajka

freesia – frezja

gardenia – gardenia

gerbera – gerbera

hollyhock – malwa

hyacinth – hiacynt

iris – irys

lily – lilia

lily of the valley – konwalia

marigold – nagietek

narcissus – narcyz

orchid – orchidea

pansy – bratek

poppy – mak

primrose – pierwiosnek

rose – róża

snapdragon – lwia paszcza

snowdrop – przebiśnieg

tulip – tulipan

violet – fiołek

Trees

– Drzewa

alder – olsza

ash – jesion

beech – buk

birch – brzoza

cedar – cedr

chestnut tree – kasztan

cypress – cyprys

elm – wiąz

fir – jodła

larch – modrzew

lime – lipa

maple – klon

oak – dąb

pine – sosna

poplar – topola

rowan – jarzębina

stone pine – limba

spruce – świerk

willow – wierzba

yew – cis

Bushes/Shrubs

– Krzewy

aspberry bush – malina

bramble – jeżyna

broom – żarnowiec

currant – porzeczka

dogwood – dereń

elderberry – czarny bez

forsythia – forsycja

gooseberry bush – agrest

grapevine – winorośl

hawthorn – głóg

hazel – leszczczyna

heather – wrzos

ivy – bluszcz

jasmine – jaśmin

lavender – lawenda

lilac – bez

oleander – oleander

rosemary – rozmaryn

Other plants

– Inne rośliny

barley – jęczmień

broad bean – bób

buckwheat – gryka

camomile – rumianek

clover – koniczyna

fern – paproć

grass – trawa

maize – kukurydza

millet – proso

mistletoe – jemioła

oats – owies

rape/oilseed rape – rzepak

rice – ryż

rye – żyto

sunflower – słonecznik

thistle – oset

weed – chwast

wheat – pszenica

Useful expressions

– Użyteczne wyrażenia

to be in full bloom/blossom – kwitnąć

to be in leaf – pokryty liśćmi

to come into bloom – zakwitać

to come into leaf – puszczać liście

to cultivate – uprawiać

to mow – kosić

to pick flowers – zbierać kwiaty

to plant – sadzić

to pollinate – zapylać

to propagate – rozmnażać (o roślinach)

to scarify – spulchniać

to cut down – ścinać

to fertilise – nawozić

to fructify/fruit – owocować

to graft – szczepić

to grow – rosnąć

to sow – siać

to tend – pielęgnować

to transplant – przesadzać

to trim/prune – przycinać, przystrzygać

to water – nawadniać, podlewać

to weed – pielić

Ćwiczenia

1. Umieść poniższe słowa zgodnie z ich znaczeniem w odpowiednich kolumnach tabelki.

Klucz

ash, barley, fern, grass, clover, birch, hazel, weed, broom, ivy, tulip, hyacinth, lilac, heather, oak, daffodil, freesia, rowan, carnation

2. Rozwiąż krzyżówkę.

Klucz

ACROSS

3. To remove unwanted plants from the garden.

4. To loosen the soil with a pointed tool.

7. To put a plant into the ground to grow.

8. To move a plant from one place to another.

9. To put seeds in or on the ground.

11.. To join a part of a plant or tree into another plant or tree.

13.. To cut off branches from a tree or shrub.

14.. To produce a new plant from a parent stock.

DOWN

1. To spread natural or chemical substances on the soil to make plants grow better.

2. To give a plant or flower pollen so that it can produce seeds.

5. To bear fruit, become fruitful.

6. To grow and tend a plant.

10.. To pour water on plants or the ground.

12.. To cut grass.

3. Z podanych odpowiedzi wybierz właściwą, zakreślając literę a, b lub c.

Klucz

1. The heather is in _____ in August.

a) full bloom b) leaf c) plant

2. Cows help to _____ the soil with their manure.

a) pollinate b) propagate c) fertilise

3. The workers _____ the tree because it was a danger to public safety.

a) cultivated b) cut down c) tended

4. He was busy all day in the garden. He _____ the grass and _____ the bushes.

a) mowed, pruned b) weeded, pruned c) mowed, pollinated

5. Kate _____ the plants from seeds and cuttings.

a) pruned b) propagated c) planted

6. Tom _____ the cactus into a bigger pot.

a) sowed b) planted c) transplanted

7. Bees _____ more plant species than any other insect.

a) fertilise b) fructify c) pollinate

8. Could you _____ my flowers while I am on holiday?

a) weed b) water c) mow

9. _____ the seeds in a pot and keep it in the light.

a) Sow b) Plant c) Trim

10.. If you want to keep out unwanted vegetation, you should _____ your garden regularly.

a) water b) weed c) fertilise

Klucz do ćwiczeń

1.1. The Universe – Wszechświat

1.

Powrót

1.

eclipse

2. fool moon

3. galaxies

4. celestial bodies

5. meteor

6. black hole

7. spacewalk

8. space

2. 1. b; 2. a; 3. c; 4. b; 5. b; 6. c

Powrót

3.

Powrót

asteroid

planet

pulsar

nebula

meteor

spacewalk

constellation

galaxy

capsule

weightlessness

4.

Powrót

1. artificial satellite

2. space race

3. unmanned

4. manned

5. probes

6. landers

7. launch

8. lunar landing

1.2 Planet Earth – Planeta Ziemia

1.

Powrót

1. desert

2. beach

3. lake

4. mount

5. coast

6. Peninsula

7. river

8. Forest

9. Tropic, Tropic

10. pond

2.

Powrót

slope

gorge

mountain

sound

escarpment

valley

plain

hill

crest

3.

Powrót

1. The

2. the

3. The

4. the

5. The

6. the

7. -, the

8. the

9. –

10. the

1.3 Climate and weather – Klimat i pogoda

1.

Powrót

1. boiling

2. blizzard

3. fogs

4. snowdrifts

5. hailing

6. sleet

7. blowing

8. heat wave

9. clouds

10. scorcher

11. storm

12. icy

13. Frost

14. freezing

15. melted

2.

Powrót

1. sunny, warm

2. cloudy, sunshine

3. snowing

4. rain

5. dry, cloud

3.

Powrót

a) 2

b) 1

c) 3

e) 2

d) 1

f) 1

4.

Powrót

1. drought

2. frost

3. cloud

4. mist

1.4 Animals – Zwierzęta

1.

Powrót

ACROSS – 2. arachnids; 5. herbivores; 8. invertebrates; 9. bipeds; 10. omnivores; 11. quadrupeds

DOWN – 1. rodents; 3. carnivores; 4. vertebrates; 6. marsupials; 7. pinnipeds

2.

Powrót

1. cows; 2. zebras; 3. giraffe ; 4. elephants; 5. scorpions; 6. penguins; 7. cheetahs; 8. spiders; 9. chimpanzees; 10. crocodiles

3.

Powrót

1. Zoological gardens

2. endangered wildlife

3. animals

4. pony

5. species

6. elephant

7. gorillas

8. hippopotamus

9. wildlife reserve

10. natural habitat

4.

Powrót

1. lion roars

2. wolf howls

3. horse neighs

4. duck quacks

5. dog barks

6. hen cackles

7. cat mews

8. bee buzzes

9. hyena laughs

10. mouse squeaks

11. bird chips

12. owl hoots

1.5 Plants – Rośliny

1.

Powrót

trees

ash, oak, birch, rowan

bushes

broom, ivy, hazel, lilac, heather

flowers

daffodil, tulip, freesia, hyacinth, carnation

other plants

barley, fern, grass, clover, weed

2.

Powrót

ACROSS – 3. weed; 4. scarify; 7. plant; 8. transplant; 9. sow; 11. graft; 13. prune; 14. propagate

DOWN – 1. fertilise; 2. pollinate; 5. fructify; 6. cultivate; 10. water; 12. mow

3. 1. a; 2. c; 3. b; 4. a; 5. b; 6. c; 7. c; 8. b; 9. a; 10. b

Powrót