Bogaty katolik ebook

1Dlaczego warto rozmawiać o pieniądzach

Mamy mówić o pieniądzach. Spróbujmy sobie najpierw zadać pytanie, dlaczego o tym mamy mówić. Bo wbrew pozorom, kiedy uświadomimy sobie wagę tematu czy wagę sprawy, to wtedy o wiele łatwiej się do tego podchodzi i o wiele sumienniej. Parę myśli o tym, dlaczego warto w ogóle mówić o pieniądzach.

LUDZIE PROSZĄ MNIE TYLKO O PIENIĄDZE

Przez pierwszy rok po powrocie ze studiów z Jerozolimy chodziłem prawie codziennie po Plantach krakowskich. Mieszkam przy kolegiacie św. Anny i chodziłem sobie tam wieczorami na półgodzinny spacer. Przez pierwszy rok 28 czy 29 osób (rachuba mi się zgubiła) zatrzymało mnie na Plantach, kiedy byłem w koloratce. Każda z tych 28 czy 29 osób prosiła mnie tylko o jedną rzecz – o pieniądze. Nikt mnie nie poprosił o modlitwę, nikt mnie nie poprosił o błogosławieństwo, nikt mnie nie poprosił o cokolwiek innego na tym świecie. Tylko o pieniądze. Rzecz niesamowita. Co takiego jest w pieniądzach, że ludzie mnie tylko o to proszą?

CZŁOWIEK MOŻE ZABIĆ DLA PIENIĘDZY

Druga sprawa. Pamiętam taką historię, zasłyszaną w dzieciństwie, że u nas w wiosce czy w okolicach, już dokładnie nie pamiętam, po drugiej wojnie światowej pewien mężczyzna zabił swojego brata tylko dlatego, że chciał odziedziczyć cały majątek po ojcu. Oczywiście rzecz absurdalna, bo skończył w więzieniu. Co takiego jest w pieniądzach, że człowiek może doprowadzić siebie do takiego stanu, żeby zabić kogoś, kto jest jego bratem?

LUDZIE KONCENTRUJĄ SIĘ I SŁUCHAJĄ, GDY MOWA O PIENIĄDZACH

Trzecia refleksja przychodzi z ambony. Zawsze, kiedy głoszę rekolekcje czy konferencję i zaczynam mówić o pieniądzach, robi się taka cisza. Jeśli kiedykolwiek mówiliście jakąś konferencję albo mieliście jakiś wykład, to zauważyliście, że ludzie mogą po prostu siedzieć cicho, ale mogą też słuchać. Jest różnica między ciszą a ciszą. Mówca doskonale wie, czy ludzie tylko nie przeszkadzają, czy też absorbują słowa. I zawsze,kiedy zaczynałem przykłady o pieniądzach, ta słuchalność wzrastała nawet dwu- czy trzykrotnie. Nawet kiedyś sobie obiecałem, że wszystkie przykłady na kazaniach będą o pieniądzach, bo rzeczywiście wtedy ludzie się koncentrują i słuchają w sposób niesamowity. Co takiego jest w pieniądzach, że ludzie chcą o nich słuchać? Chociażby ten najsłynniejszy przykład, jak to amerykański mówca stanął przed ludźmi, wziął do ręki banknot studolarowy. Pokazał go wszystkim:

– Kto chce mieć te sto dolarów? - Każdy podniósł rękę, każdy chce mieć.

– Poczekajcie. – Wziął te sto dolarów i przedarł na pół. – A teraz, kto chce takie przedarte?

Ludzie podnieśli ręce. Doskonale wiedzieli, że banknot można posklejać.

– Poczekajcie. – Wziął te dolary, rzucił na ziemię, podeptał. – A kto chce takie podeptane?

Ludzie znów podnieśli ręce.

– Poczekajcie, to nie wszystko. – Napluł na te dolary, ile mógł. – A kto takie chce?

I tym razem ludzie podnieśli ręce. I on mówi:

– Proszę popatrzeć. Dlaczego chcemy te dolary, które są podeptane, które są oplute, które są podarte?

Dlatego że mamy doskonałą świadomość wewnętrzną, że to ciągle jest sto dolarów. Nie mamy takiego podejścia do ludzi. Kiedy człowiek jest taki opluty, podeptany przez innych, kiedy jest rozerwany przez życie, to nie traktujemy go tak samo, po ludzku, jak tych, którzy są zdrowi i piękni. Potrafimy lepiej rozumieć wartość pieniądza niż wartość człowieka.

Zauważycie, że jak się podaje takie przykłady, to słuchalność wzrasta.

ZA MAŁO ROZMAWIAMY O PIENIĄDZACH

Czwarta sprawa. Mało mówimy o pieniądzach. Szczerze mówiąc, naprawdę mało mówimy o pieniądzach i nieraz jestem zszokowany – czy w rozmowach prywatnych, czy w konfesjonale, że są problemy w rodzinach, bo małżonkowie w ogóle nie mówią o pieniądzach. Albo na przykład żona nie wie, ile mąż zarabia, czy mąż, ile zarabia żona. To są takie tematy tabu, że aż człowiek się zastanawia, dlaczego ludzie o tym nie rozmawiają. Czy to dlatego, że jest tak, jak na Podhalu mówiło się, że są dwie sprawy, o których się nie rozmawia, ale które są oczywiste – to jest seks i wiara. O tym się nie mówi, ale każdy zna drogę do kościoła i do łóżka. Że to jest normalna rzecz, nawet byśmy powiedzieli: codzienna. Natomiast są to takie sprawy tajemnicze, że wszyscy jakoś tam nimi żyjemy, ale o tym się nie mówi. Czy rzeczywiście pieniądze należą do takich dziedzin? Nie wiem. Ale fakt faktem, że za mało czy bardzo mało o nich mówimy.

PIENIĄDZE MOŻNA ŁATWO WYMIENIĆ

Kolejna sprawa. Większość rzeczy załatwi się za pomocą pieniędzy. To też jest jakiś motyw. Zauważamy, że prędzej można wymienić za pieniądz niż za cokolwiek innego. Jak wchodzę do sklepu, to nie mówię: „Proszę pana, to da mi pan ten towar, a ja za pana się pomodlę” czy „Da mi pan ten towar, a ja to odrobię, na przykład będę odśnieżał za pana” albo „Ma pan moją kurtkę, niech mi pan da w zamian ten towar”. Bardzo trudno co innego wymieniać. Oczywiście, jest to możliwe w pewnych obszarach, ale jedyną rzeczą, którą można bardzo szybko wymienić, jest pieniądz.

Tak samo odszkodowania; to jest niesamowite, że w sądzie ciągle są odszkodowania finansowe. Oczywiście są nieraz prace społeczne, ale generalnie nie ma czegoś takiego, że skoro ktoś zrobił krzywdę dzieciom, to jako wynagrodzenie musi zbudować dom dziecka ze swoich pieniędzy. Nie ma czegoś takiego, że skoro ktoś coś ukradł, to teraz będzie musiał być Świętym Mikołajem przez 20 lat w różnych instytucjach, żeby nauczył się dawać, a nie brać.

Jednak ciągle i w przypadku odszkodowań, i w przypadku wymiany posługujemy się pieniędzmi.

CZĘŚCIEJ OBRACAMY PIENIĘDZMI

Kolejna sprawa. Zauważamy, że w szkołach wprowadzono edukację seksualną. I dobrze. Religijna już jest, matematyczna jest, jest polski, geografia itd. Ale dlaczego nie ma edukacji ekonomicznej? Przecież tak naprawdę częściej w życiu obracamy pieniędzmi niż globusem.

Skoro doszliśmy do takiego pułapu, że nie wstydzimy się mówić oficjalnie o sprawach seksualnych, to być może dorośniemy również do tego, że nie będziemy się wstydzili mówić o sprawach finansowych.

LUDZIE POŻĄDAJĄ PIENIĘDZY

Kolejna sprawa. Bardzo często mówi się, że trzy rzeczy rządzą światem – seks, władza i pieniądze. Niektórzy mówią nawet o tak zwanej antytrójcy. Tak jak jest Trójca Święta – Bóg w trzech Osobach, który panuje nad tym światem, to niektórzy mówią, że jest taka antytrójca. I skoro jest taka antytrójca – właśnie seks, władza, pieniądze – to chcemy się zastanowić, dlaczego aż taka siła jest w pieniądzu. Poza tym posłuchajmy Jezusa. On mówi: „Nie możecie służyć Bogu i Mamonie” (Mt 6,24b). Mamona to jest pieniądz. Dlaczego Jezus nie mówi: „Nie możecie służyć Bogu i władzy”, „Nie możecie służyć Bogu i egoizmowi”, „Nie możecie służyć Bogu i sprawom przyjemności”, tylko mówi: „Bogu i Mamonie”? Kim jest ta Mamona? Co jest w tej Mamonie, że Jezus stawia ją jakby na równi z Bogiem albo przedstawia jak kogoś, kto jest konkurentem Pana Boga? Święty Paweł powie: „Korzeniem wszelkiego zła jest chciwość pieniędzy” (1 Tm 6,10a). Chciwość pieniędzy. To jest słowo, które tylko raz występuje w Piśmie Świętym. Może ono oznaczać miłość do pieniędzy, miłość pieniędzy, chciwość pieniędzy, pragnienie pieniędzy. Dlaczego jest aż tak źle? Można się zastanowić, dlaczego św. Paweł wypowiada takie zdanie, tak przedziwnie mocne?

JAN PAWEŁ II O PIENIĄDZACH

I jeszcze jeden argument, dlaczego warto się zająć sprawą pieniędzy. To są słowa Jana Pawła II, papieża Polaka, które wypowiedział w czasie homilii w Szwajcarii 14 czerwca 1984 roku: „Jako społeczeństwo demokratyczne czuwajcie uważnie nad tym, co się dzieje w świecie pieniądza. Świat finansów jest też światem ludzkim. Naszym światem poddanym sumieniu nas wszystkich. Czuwajcie uważnie nad tym, co się dzieje w świecie pieniądza”.

2Dlaczego pieniądz jest dobry