Nasi przyjaciele z Frolixa 8 ebook

Przełożył

Przełożył Zbigniew A. Królicki

Dom Wydawniczy REBIS

CZĘŚĆ PIERWSZA

Rozdział 1

– Nie chcę podchodzić do tego testu – powiedział Bobby.

Ale musisz, pomyślał jego ojciec. Jeśli nasza rodzina ma mieć jakąś nadzieję na przyszłość. W czasach, które nadejdą długo po mojej śmierci – mojej oraz Kleo.

– Pozwól, że wyjaśnię ci to w taki sposób – rzekł głośno, gdy jechali zatłoczonym ruchomym chodnikiem w kierunku Federalnego Biura Standardów Kadrowych. – Różni ludzie mają różne zdolności. – Dobrze o tym wiedział. – Moje na przykład są bardzo ograniczone; nie spełniam nawet warunków kategorii rządowej R-jeden, najniższej ze wszystkich. – Wyznał to z bólem, ale musiał, żeby chłopiec zrozumiał, jakie to ważne. – Tak więc nie jestem zakwalifikowany do żadnej kategorii. Mam skromną posadę w instytucji pozarządowej… nic szczególnego, naprawdę. Chcesz być taki jak ja, kiedy dorośniesz?

– Jesteś w porządku – stwierdził Bobby z majestatyczną pewnością siebie dwunastolatka.

– Nie jestem – zaprzeczył Nick.

– Dla mnie jesteś.

Nick był zmieszany. A także – co ostatnio często mu się zdarzało – bliski rozpaczy.

– Posłuchaj – rzekł. – Powiem ci, jak jest rządzona Ziemia. Na przemian przez dwa rodzaje ludzi: najpierw rządzą jedni, a potem drudzy. Ci ludzie…

– Nie należę ani do jednych, ani do drugich – przerwał mu syn. – Jestem Stary i Typowy. Nie chcę podchodzić do tego testu; wiem, jaki jestem. Wiem, jaki ty jesteś, i ja jestem taki sam.

Nick poczuł ssanie i skurcze żołądka, objawy ostrego głodu. Rozejrzał się dookoła i dostrzegł narkobar po drugiej stronie ulicy, za gęstym sznurem skoczków i większych, obłych pojazdów komunikacji miejskiej. Poprowadził Bobby’ego w górę kładką dla pieszych i po dziesięciu minutach byli na chodniku po drugiej stronie.

– Wstąpię na kilka minut do baru – oznajmił Nick. – Nie czuję się teraz na siłach, żeby prowadzić cię do budynku federalnego.

Wszedł z synem przez bramkę do ciemnego wnętrza Narkobaru Donovana – lokalu, w którym nigdy dotąd nie był, a który od razu mu się spodobał.

– Nie może pan wprowadzać tu tego chłopca – zwrócił mu uwagę barman. Pokazał wywieszkę na ścianie. – Nie ma jeszcze osiemnastu lat. Chce pan, by ktoś pomyślał, że sprzedaję prochy małolatom?

– W moim stałym barze… – zaczął Nick, ale barman obcesowo mu przerwał:

– To nie jest pański stały bar – warknął i pomaszerował obsłużyć innego klienta na końcu spowitego mrokiem lokalu.

– Pooglądaj sobie wystawy sklepów – powiedział Nick. Trącił syna łokciem, wskazując na drzwi, którymi dopiero co weszli. – Spotkamy się za trzy lub cztery minuty.

– Zawsze tak mówisz – mruknął Bobby, ale niechętnie wyszedł, na chodnik z gęstym tłumem ludzi, jak to w połowie dnia. Przystanął na moment, obejrzał się za siebie, a potem poszedł dalej, znikając ojcu z oczu.

Nick usadowił się na stołku przy barze.

– Chciałbym pięćdziesiąt miligramów chlorowodorku fenmetrazyny, trzydzieści stelladryny i acetylosalicylan sodu do popicia – zamówił.

– Stelladryna pogrąży pana w marzeniach o wielu dalekich słońcach – zauważył barman. Postawił przed Nickiem talerzyk, przyniósł tabletki oraz acetylosalicylan sodu w plastikowym kubku. Podawszy to wszystko Nickowi, cofnął się i zadumany podrapał się w ucho.

– Mam nadzieję – mruknął Nick.

Połknął te trzy skromne pastylki – na nic więcej nie było go stać pod koniec miesiąca – i popił słonawym roztworem.

– Prowadzi pan syna na test federalny?

Nick, wyjmując portfel, skinął głową.

– Nie sądzi pan, że je fałszują? – pytał kelner.

– Tego nie wiem.

Barman oparł łokcie na lśniącym kontuarze, nachylił się do niego i rzekł:

– Ja myślę, że tak. – Wziął pieniądze i odwrócił się do kasy, żeby wbić kwotę. – Widzę, jak ludzie podchodzą po czternaście–piętnaście razy. Nie chcą się pogodzić z tym, że obleją, tak jak w pańskim wypadku, jak pana chłopak. Wciąż próbują, a rezultat jest taki sam, zawsze. Nowi po prostu nie dopuszczą nikogo do Służby Publicznej. Oni chcą… – Rozejrzał się na boki i zniżył głos. – Nie mają zamiaru dzielić się władzą z kimkolwiek spoza swego kręgu. Do diabła, w przemówieniach rządowych praktycznie sami to przyznają. Oni…

– Potrzebują świeżej krwi – zawzięcie rzekł do barmana Nick; ileż razy powtarzał to już samemu sobie.

– Mają własne dzieci – odparł barman.

– Za mało. – Nick sączył popitkę. Już czuł, że fenmetrazyna zaczyna działać, wzmacniając jego poczucie własnej wartości i optymizm; miał wrażenie, że jego ciało zaczyna płonąć. – Gdyby się wydało, że testy do Służby są fałszowane – powiedział – to ten rząd by upadł, nimby minęły dwadzieścia cztery godziny, i do władzy doszliby Niezwykli. Myśli pan, że Nowi chcą, by rządzili Niezwykli? Mój Boże!

– Sądzę, że z nimi współdziałają – powiedział barman. I odszedł, aby obsłużyć następnego klienta.

Ile razy sam tak uważałem, myślał Nick, wychodząc z baru. Najpierw rządy Niezwykłych, a potem Nowych… Jeśli naprawdę dogadali się w najdrobniejszych szczegółach i kontrolowali system doboru kadr, to mogli, tak jak powiedział barman, stworzyć samonapędzającą się strukturę władzy. A przecież cały nasz system polityczny opiera się na wzajemnej animozji tych dwu grup… To fundamentalna zasada naszego życia – to oraz akceptacja poglądu, że dzięki swej wyższości zasługują na władzę i potrafią ją mądrze sprawować.

Rozdzielił sunącą masę pieszych i zobaczył syna, który z zachwytem spoglądał na wystawę.

– Chodźmy – rzucił, pod wpływem narkotyków stanowczo kładąc dłoń na ramieniu chłopca.

– Sprzedają tu noże do zdalnego zadawania bólu – odparł Bobby, nie ruszając się z miejsca. – Możesz mi taki kupić? Dodałby mi pewności siebie, gdybym go miał przy sobie na teście.

– To zabawka – powiedział Nick.

– Nie szkodzi. Proszę. Naprawdę poczułbym się znacznie lepiej.

Pewnego dnia, pomyślał Nick, nie będziesz musiał rządzić przez zadawanie bólu – rządzić równymi tobie, służyć swym panom. Sam będziesz panem, a wtedy chętnie pogodzę się ze wszystkim, co mnie otacza.

– Nie – odparł i skierował syna z powrotem w potok ludzi na ruchomym chodniku. – Nie myśl o konkretach – powiedział szorstko. – Myśl o abstrakcjach: o procesach neutrologicznych. O to cię będą pytać.

Chłopak się ociągał.

– Ruszaj! – warknął Nick, popychając go naprzód. I czując opór syna, miał przytłaczającą świadomość klęski.

To trwało już pięćdziesiąt lat, od roku 2085, kiedy wybrano pierwszego z Nowych. Osiem lat wcześniej, nim ten wysoki urząd objął pierwszy Niezwykły. Wtedy to była sensacja: wszystkich ciekawiło, jak świeżo wykreowane w procesie ewolucji nietypowe rasy będą funkcjonowały w praktyce. Radziły sobie dobrze – zbyt dobrze, aby którykolwiek ze Starych mógł im dorównać. Podczas gdy oni potrafili zneutralizować całą wiązkę promieni, Starzy dawali sobie radę ledwie z jednym. Pewne funkcje oparte na procesach myślowych, których żaden Stary nijak nie pojmował, nawet nie miały odpowiedników we wcześniejszej mieszaninie ludzkich ras.

– Spójrz na nagłówki. – Bobby przystanął przy stojaku z gazetami.

DONIESIENIA O RYCHŁYM UJĘCIU PROVONIEGO

Nick przeczytał nagłówek bez cienia zainteresowania, ponieważ w to nie wierzył i nic go to nie obchodziło. Dla niego Thors Provoni już nie istniał, schwytany czy nie. Natomiast Bobby wydawał się zafascynowany tą wiadomością. Zafascynowany i zdegustowany.

– Nigdy nie złapią Provoniego – powiedział.

– Mówisz za głośno – szepnął Nick, zbliżywszy usta do ucha syna. Poczuł głęboki niepokój.

– Co mnie to obchodzi, czy ktoś słyszy? – wypalił Bobby. Wskazał na sunące obok nich tłumy mężczyzn i kobiet. – Przecież oni wszyscy też tak uważają. – Spoglądał na ojca, kipiąc z gniewu.

– Kiedy Provoni opuścił Ziemię i skierował się poza Układ Słoneczny – powiedział Nick – zdradził cały rodzaj ludzki, Lepszych oraz… wszystkich innych. – Głęboko w to wierzył. Spierali się o to wiele razy i nigdy nie zdołali uzgodnić opinii na temat tego człowieka, który obiecał znaleźć inną planetę, inny świat, na którym mogliby mieszkać Starzy… i rządzić się sami. – Provoni był tchórzem – ciągnął – o intelekcie poniżej przeciętnej. Myślę, że nawet nie warto było go ścigać. W każdym razie najwyraźniej go znaleźli.

– Ciągle to powtarzają – rzekł Bobby. – Dwa miesiące temu powiedzieli, że za dwadzieścia cztery godziny…

– Ma intelekt poniżej przeciętnej – ostro przerwał mu ojciec. – Zatem się nie liczy.

– My też jesteśmy poniżej przeciętnej – przypomniał Bobby.

– Ja tak – odparł Nick. – Ale ty nie.

Jechali dalej w milczeniu; obaj nie mieli ochoty rozmawiać.

Urzędnik Służby Publicznej Norbert Weiss wyjął z komputera za swoim biurkiem zieloną kartkę i uważnie przeczytał widniejące na niej informacje.

Appleton, Robert.

Pamiętam go, pomyślał. Dwanaście lat, ambitny ojciec… jak chłopak wypadł na wstępnym teście? Mocny współczynnik E, znacznie powyżej średniej. Ale…

Podniósł słuchawkę wideofonu i wybrał numer swego zwierzchnika.

Pojawiła się ospowata, pociągła twarz Jerome’a Pikemana. Malowały się na niej wyraźne oznaki przepracowania.

– Tak?

– Za chwilę będzie tu chłopak Appletonów – powiedział Weiss. – Podjął już pan decyzję? Przepuszczamy go czy nie? – Przytrzymał zieloną karteczkę przed skanerem wideofonu, aby odświeżyć pamięć zwierzchnika.

– Ludziom z mojego wydziału nie podoba się służalcza postawa jego ojca – odparł Pikeman. – Jest tak skrajnie wiernopoddańcza, że naszym zdaniem mogła negatywnie wpłynąć na rozwój emocjonalny syna. Niech go pan odrzuci.

– Na dobre? – spytał Weiss. – Czy tymczasowo?

– Raz na zawsze. Ostatecznie. Wyświadczymy mu przysługę – on chyba chce odpaść.

– Miał wysoki wynik.

– Ale nie nadzwyczajny. Do niczego nie jesteśmy zobowiązani.

– Jednak uczciwość nakazuje… – zaprotestował Weiss.

– Uczciwość nakazuje odrzucić tego chłopca. Kategoria rządowa to nie żaden przywilej ani zaszczyt, to ciężar. Odpowiedzialność. Pan tak nie uważa, panie Weiss?

Nigdy tak się na to nie zapatrywał. Owszem, pomyślał, jestem przepracowany, pensję mam marną i – jak powiedział Pikeman – to nie zaszczyt, tylko obowiązek. Jednak musieliby mnie zabić, żebym ją rzucił. Zadał sobie pytanie, dlaczego tak to odczuwa.

Status urzędnika Służby Publicznej uzyskał we wrześniu 2120 roku i od tego czasu pracował dla rządu, najpierw pod kierunkiem przewodniczącego Rady Niezwykłych, a później pod Nowym. Obojętnie która grupa sprawowała władzę, on – tak jak inni urzędnicy Służby Publicznej – wciąż pełnił swe wymagające wysokich kwalifikacji obowiązki. Kwalifikacji oraz zdolności.

On, we własnej osobie: od dzieciństwa uważał się za Nowego i miał do tego prawo. Na jego korze mózgowej wyraźnie odznaczały się węzły Rogersa i w teście na inteligencję wykazał odpowiednie i pożądane zdolności. W wieku dziewięciu lat przewyższał umysłowo dorosłego Starego; mając lat dwadzieścia, potrafił ułożyć w myślach stucyfrową tablicę matematyczną… oraz wiele innych rzeczy. Na przykład umiał bez komputera wytyczyć kurs i pozycję statku poddanego siłom grawitacji trzech ciał; dzięki wrodzonym zdolnościom mógł określić jego położenie w dowolnej chwili. Potrafił wyprowadzić wiele wniosków z danego twierdzenia, zarówno teoretycznego, jak i rzeczywistego. A kiedy miał trzydzieści dwa lata…

W szeroko rozpowszechnionym artykule przedstawił zarzuty wobec klasycznej teorii ograniczeń, ukazując w niepowtarzalny, właściwy dla siebie sposób możliwość powrotu – przynajmniej w teorii – do koncepcji Zeno ruchu wykładniczo malejącego, wykorzystawszy jako odskocznię teorię cykliczności czasu Dunne’a. W rezultacie zajmował podrzędne stanowisko w mało ważnym dziale Federalnego Biura Standardów Kadrowych. Ponieważ jego prace, choć oryginalne, nie były niczym wielkim. Nie w porównaniu z postępem dokonanym przez innych Nowych.

Oni zmienili mapę ludzkiej myśli… i to zaledwie w pięćdziesiąt lat. Zmienili ją w coś, czego Starzy, ludzie przeszłości, nie mogli zrozumieć ani poznać. Na przykład teoria aprzyczynowości Bernhada. W roku 2103 Bernhad, pracownik politechniki w Zurychu, dowiódł, że Hume w swym ogromnym sceptycyzmie w zasadzie miał rację: tylko siła przyzwyczajenia, nic więcej, łączy ze sobą zjawiska traktowane przez Starych jako ogniwa łańcucha przyczynowo-skutkowego. Uaktualnił teorię monad Leibniza do aktualnego stanu – z katastrofalnymi skutkami. Po raz pierwszy w historii ludzkości można było przewidzieć następstwa zjawisk fizycznych na podstawie zmiennych przewidywalnych, z których każda jest równie prawdziwa, równie przypadkowa jak następna. W wyniku tego nauki stosowane przyjęły nową formę, z którą Starzy nie mogli sobie poradzić, dla nich bowiem zasada aprzyczynowości oznaczała chaos: niczego nie potrafili przewidzieć.

A to nie wszystko.

W 2130 roku Blaise Black, Nowy z potwierdzoną kategorią R-szesnaście, obalił zasadę synchroniczności Wolfganga Pauliego. Wykazał, że tak zwana pionowa linia spójności może być traktowana jako czynnik odtwarzalny, przy zastosowaniu nowych metod przypadkowej selekcji równie łatwy do wyliczenia jak sekwencja pozioma. Tak więc różnica między sekwencjami została faktycznie zatarta – uwalniając fizykę abstrakcyjną od brzemienia podejścia dualistycznego – co nadzwyczajnie ułatwiło wszelkie obliczenia, włącznie z tymi, które wywodziły się z astrofizyki. System Blacka, bo tak go nazwano, na zawsze położył kres zaufaniu do teorii i praktyki Starych.

Udział Niezwykłych był konkretniejszy: zajmowali się działaniami dotyczącymi rzeczy realnie istniejących. W ten sposób – a przynajmniej tak to widział on, Nowy – zasługą jego rasy było nakreślenie podstawowych konturów przekształconej mapy Wszechświata, zadanie Niezwykłych polegało zaś na uzupełnieniu tych ogólnych struktur.

Wiedział, że Niezwykli nie zgodziliby się z taką opinią. Ale się tym nie przejmował.

Mam kategorię R-trzy, powiedział sobie w duchu. I coś niecoś zdziałałem: wniosłem drobny wkład do naszej zbiorowej wiedzy. Żaden ze Starych, obojętnie jak utalentowany, nie zdołałby tego dokonać. Może poza Thorsem Provonim. Tyle że Thorsa Provoniego od lat nie ma; nie zakłóca snu ani Niezwykłym, ani Nowym. Provoni szalał na obrzeżach Galaktyki, wściekle szukając czegoś nieuchwytnego, wręcz metafizycznego. Jakiejś odpowiedzi. Reakcji. Thors Provoni krzyczał w pustkę, mając nadzieję na odpowiedź.

Niech nas Bóg ma w opiece, pomyślał Weiss, jeśli kiedykolwiek ją usłyszy.

Jednak nie obawiał się Provoniego i jemu równi też się go nie bali. Kilku nerwowych Niezwykłych szemrało, gdy miesiące przechodziły w lata, a Provoni wciąż żył i wciąż wymykał się pogoni. Thors Provoni był anachronizmem – pozostał ostatnim ze Starych, którzy nie potrafili zaakceptować faktów, którym roiło się klasyczne, bezmyślne działanie… Tkwił w okropnej i w znacznej części nierealnej przeszłości, beznadziejnej i martwej, niemożliwej do wskrzeszenia nawet przez człowieka tak utalentowanego, wykształconego i aktywnego jak Provoni. On jest piratem, powiedział do siebie Weiss, postacią na pół romantyczną, otoczoną nimbem bohatera. W pewnym sensie będzie mi go brakowało, gdy umrze. W końcu wywodzimy się od Starych; jesteśmy jego krewnymi. Dalekimi.

– To brzemię. Ma pan całkowitą rację – powiedział do swego szefa Pikemana.

Brzemieniem, pomyślał, jest ta robota, to kwalifikowanie do Służby. Nie umiem wznieść się do gwiazd; nie potrafię gonić do odległych zakątków Wszechświata za czymś, co nie istnieje. Jak się będę czuł, gdy zabijemy Thorsa Provoniego? Moja praca, pomyślał, stanie się jeszcze bardziej monotonna. A jednak ją lubię. Nie rzuciłbym jej. Być Nowym znaczy być kimś.

Może jestem ofiarą naszej własnej propagandy, rozmyślał.

– Kiedy przyjdzie Appleton z synem – odparł Pikeman – zrobi pan małemu Robertowi pełny test… potem im pan powie, że wyniki będą dopiero za jakiś tydzień. W ten sposób cios stanie się lżejszy do zniesienia. – Uśmiechnął się drętwo i dodał: – I nie będzie pan musiał przekazywać tej wiadomości osobiście – otrzymają ją w formie pisemnego zawiadomienia.

– Mogę im powiedzieć – odparł Weiss. Jednak nie chciał. Ponieważ, zapewne, to nie będzie prawda.

Prawda, pomyślał. To my jesteśmy prawdą; my ją tworzymy: należy do nas. Razem sporządziliśmy nową mapę. W miarę jak rośniemy, ona rośnie z nami; zmieniamy się. Gdzie będziemy za rok? – zadawał sobie pytanie. Nie ma sposobu, aby się tego dowiedzieć… nie licząc jasnowidzów spośród Niezwykłych, a oni, jak słyszał, widzieli wiele przyszłości jednocześnie, niczym rzędy skrzyń.

Z interkomu dobiegł głos sekretarki:

– Panie Weiss, Nicholas Appleton i jego syn przyszli się z panem zobaczyć.

– Proszę ich przysłać – odpowiedział Weiss i rozparł się w swym wielkim fotelu ze sztucznej skóry, szykując się na to spotkanie. Na biurku leżał formularz testu; bawił się nim w zadumie i kątem oka widział, jak przyjmuje rozmaite kształty. Na moment mocno zacisnął powieki… i w myślach nadał mu dokładnie taką formę, w jakiej chciał go mieć.

Tytuł oryginału: Our Friends from Frolix 8

Copyright 1970 by Philip K. Dick, copyright renewed in 1998 by Laura Coelho, Christopher Dick, and Isolde Hackett

All rights reserved

Copyright © for the Polish e-book edition by REBIS Publishing House Ltd., Poznań 2018

Informacja o zabezpieczeniach

W celu ochrony autorskich praw majątkowych przed prawnie niedozwolonym utrwalaniem, zwielokrotnianiem i rozpowszechnianiem każdy egzemplarz książki został cyfrowo zabezpieczony. Usuwanie lub zmiana zabezpieczeń stanowi naruszenie prawa.

W publikacji wykorzystano czcionkę z rodziny Liberation (https://fedorahosted.org/liberation-fonts/)

Redaktor serii: Radosław Kot

Redaktor: Grzegorz Dziamski

Copyright © 2019 for the illustrations by Wojciech Siudmak

Grafiki: Wojciech Siudmak, www.siudmak.com

Wydanie I e-book

(opracowane na podstawie wydania książkowego:

Nasi przyjaciele z Frolixa 8, wyd. I w tym przekładzie, Poznań 2019)

ISBN 978-83-8062-656-0

Dom Wydawniczy REBIS Sp. z o.o.

ul. Żmigrodzka 41/49, 60-171 Poznań

tel. 61-867-47-08, 61-867-81-40, fax 61-867-37-74

e-mail: [email protected]

www.rebis.com.pl

e-Book: Sławomir Folkman / www.kaladan.pl