Samo Sedno - Asertywność w przykładach. Jak zachować się w typowych sytuacjach ebook

Chcesz zbudować kolejny poziom swojej asertywności. Czas zatem na powtórkę, utrwalenie lub uzupełnienie wiadomości. Po co? Musimy być pewni, że to, na czym będziesz budował, jest kompletne i wykonane z materiałów do tego przeznaczonych – w innym przypadku rozwijanie umiejętności będzie bardziej skomplikowane lub niemożliwe. Ponieważ zawarte w tym rozdziale treści są intensywnie omawiane i skondensowane do najważniejszych kwestii, czytaj ten rozdział z przerwami, układaj sobie powoli przedstawiony materiał w głowie.

Zacznijmy od sprawdzenia, co nazywasz asertywnością. Wyobraź sobie, że asertywność to nazwa zbioru zachowań, postaw, umiejętności, reakcji. Usystematyzuj swoją wiedzę, wykonując poniższe ćwiczenie.

Ćwiczenie

Elementy asertywności

Dokończ poniższe stwierdzenia lub odpowiedz na pytania.

1. Asertywność to...

2. Człowiek asertywny potrafi...

3. Prośby wyrażane asertywnie...

4. W zachowaniu asertywnym jest miejsce na uczucia takie jak...

5. Człowiek asertywny nie zachowuje się...

6. Asertywność wobec drugiego człowieka wyrażana jest w sposób...

7. Czym asertywność różni się od zachowania agresywnego?

8. Czym asertywność różni się od zachowania uległego?

Porównaj swoje odpowiedzi z wypowiedziami innych, którzy mają ogólną wiedzę na temat asertywności. Czy wszystko jest ze sobą spójne? Czy coś się w tych opisach wyklucza?

Przykład

Asertywność to...

1. Asertywność to:

› umiejętność wyrażania swojego poglądu (Beata, l. 40);

› mówienie „nie” bez poczucia winy (Anna, l. 26);

› sposób na sukces w relacjach z bliskimi i w pracy, sposób na to, aby robić swoje i nie dać się zalać sprawami innych (Witek, l. 37);

› umiejętność odmawiania (Kamil, l. 52);

› umiejętność współpracy i utrzymywania prawidłowych relacji interpersonalnych (Tomek, l. 40);

› sposób wyrażania swojego zdania i sprzeciwu (Wiola, l. 20).

2. Człowiek asertywny potrafi:

› odmówić, prosić, przyjąć odmowę, postawić na równi prawa obu stron (Beata, l. 40);

› odmówić i być kulturalny (Anna, l. 26);

› powiedzieć „nie” i powiedzieć „tak” wtedy, kiedy chce, i jest to z nim zgodne (Witek, l. 37);

› być sobą (Kamil, l. 52);

› dogadać się z innymi bezkonfliktowo (Tomek, l. 40);

› być sobą, nie musi udawać (Wiola, l. 20).

3. Prośby wyrażane asertywnie:

› respektują możliwość odmowy, odmienność poglądów (Beata, l. 40);

› sama nie wiem... chyba można po prostu prosić. Prośby są w porządku (Anna, l. 26);

› zawierają konkret, ale też pozostawiają miejsce na to, aby ktoś odmówił (Witek, l. 37);

› są czytelne, bez manipulacji, zastraszania (Kamil, l. 52);

› respektują punkt widzenia innych (Tomek, l. 40);

› nie są przymusem (Wiola, l. 20).

4. W zachowaniu asertywnym jest miejsce na uczucia takie jak:

› niepokój, złość, obawa, radość, zadowolenie, rozczarowanie (Beata, l. 40);

› spokój, zadowolenie, może też złość (Anna, l. 26);

› panowanie nad swoimi uczuciami, niewybijanie się (Witek, l. 37);

› opanowanie, spokój, zadowolenie, pewność siebie (Kamil, l. 52);

› zrozumienie uczuć swoich i innych (Tomek, l. 40);

› opanowanie, zrozumienie, brak zgody na to, co nie pasuje (Wiola, l. 20).

5. Człowiek asertywny nie zachowuje się:

› agresywnie, histerycznie, lękliwie (Beata, l. 40);

› niegrzecznie, agresywnie, nieuczciwie (Anna, l. 26);

› wulgarnie, złośliwie, podstępnie, ale również nie unika odpowiedzialności (Witek, l. 37);

› agresywnie, ulegle, krzywdząco w stosunku do innych (Kamil, l. 52);

› chamsko (Tomek, l. 40);

› drapieżnie, nieczytelnie (Wiola, l. 20).

6. Asertywność wobec drugiego człowieka wyrażana jest w sposób:

› odważny, stanowczy, nieagresywny (Beata, l. 40);

› łagodny (Anna, l. 26);

› stanowczy, czytelny, czasami sprytny (Witek, l. 37);

› prosty, bezpośredni (nie mydli się komuś oczu, nie zwodzi, nie robi nadziei, których nie jesteśmy w stanie spełnić) (Kamil, l. 52);

› normalny (Tomek, l. 40);

› odważny i czytelny (Wiola, l. 20).

7. Czym asertywność różni się od zachowania agresywnego?

› Szacunkiem i respektowaniem prawa do innego zdania obu stron. (Beata, l. 40)

› Człowiek asertywny nie jest niebezpieczny dla drugiego człowieka; ten, kto zachowuje się agresywnie, stwarza sytuację zagrożenia. (Anna, l. 26)

› Asertywność nie narusza granic; agresywne zachowanie atakuje granice drugiego człowieka. (Witek, l. 37)

› W asertywności każdy jest w porządku; zachowanie agresywne wyklucza bycie w porządku. (Kamil, l. 52)

› Asertywność to brak agresji. (Tomek, l. 40)

› Nie atakuje drugiego człowieka. (Wiola, l. 20).

8. Czym asertywność różni się od zachowania uległego?

› Odwagą, stanowczością, stawianiem praw i uczuć obu stron na równi; nie gasi, nie tłumi, wyraża emocje. (Beata, l. 40)

› Tym, że kiedy człowiek jest asertywny, nie robi rzeczy, które są z nim niezgodne, nie daje się przekonać, nie ulega presji, nie boi się, że się naraża albo ryzykuje, że w imię wierności sobie może się narazić. (Anna, l. 26)

› Asertywność jest wyraźna, stanowcza, a uległość jest jakby bez osobowości – nie wiadomo, co tak naprawdę myśli i chce człowiek, który tak się zachowuje. (Witek, l. 37)

› W zachowaniu uległym człowiek jest zbyt miły, zbyt grzeczny, bez własnego zdania, przyklejony do tego, co inni od niego chcą. (Kamil, l. 52)

› W asertywności jest miejsce na zrozumienie i poradzenie sobie z własnymi lękami. (Tomek, l. 40)

› Można w niej pozostać sobą, nie trzeba się chować za drugiego człowieka. (Wiola, l. 20)

Zweryfikuj swoją wiedzę, wypełniając poniższy test.

Ćwiczenie

Prawda czy fałsz

Przeczytaj kilka stwierdzeń dotyczących asertywności. Zaznacz, z czym się zgadzasz – co twoim zdaniem jest prawdą, a z czym się nie zgadzasz – co uważasz za niepoprawne stwierdzenie. Następnie przeczytaj wyjaśnienia. W ten sposób będziemy mogli aktywnie zbliżyć się do tego samego pojmowania asertywności.

Asertywność to przede wszystkim umiejętność odmawiania.

P

F

Niektórzy ludzie zachowują się ulegle, ponieważ boją się odrzucenia.

P

F

Człowiek, który zachowuje się agresywnie, narusza granice innych, ich prawa.

P

F

Wobec niektórych osób można być swobodnie asertywnym, wobec innych przychodzi to z większym trudem.

P

F

Asertywność to zbiór technik pomocnych w uzyskiwaniu tego, czego się chce.

P

F

Są sytuacje, kiedy będąc asertywnym, można coś stracić.

P

F

Asertywnym się jest albo nie jest – nie można być trochę asertywnym, a trochę nie.

P

F

Ludzie nie lubią osób asertywnych.

P

F

Asertywność jest czasami wykorzystywana przeciwko człowiekowi.

P

F

Asertywność to nieustępliwość.

P

F

Człowiek asertywny nie złości się, nie krzyczy i nie płacze, umie wszystko powiedzieć spokojnie.

P

F

Asertywność to coś więcej niż słowo „nie” – to umiejętność bycia sobą, bycia wiernym sobie.

P

F

Asertywności można się nauczyć z książek.

P

F

W przytoczonych wyżej wypowiedziach na temat asertywności jest wiele prawdy, są jednak pewne nieścisłości i uproszczenia. Oto krótka analiza wypowiedzi; jej uzupełnieniem będą dalsze rozważania.

Jak widzimy, w ogólnej wiedzy o asertywności często pojawia się opinia, że asertywność to umiejętność odmawiania (uproszczenie – bo asertywność to coś więcej niż odmawianie).