Bezpieczeństwo epidemiologiczne – 90 procedur dla placówek medycznych ebook

Redakcja

Autorzy:Sylwester Bryłka biegły sądowy przy Sądzie Okręgowym w Bydgoszczy, doświadczony pracownik służby bhp, inspektor ochrony przeciwpożarowej Monika Dłużewska specjalista epidemiolog w Państwowej Inspekcji Sanitarnej w Łęczycy Karolina Kołakowska adwokat w Kancelarii Brzezińska Narolski Adwokaci, ekspert z zakresu indywidualnego i zbiorowego prawa pracy Bartłomiej Rawski specjalista z zakresu epidemiologii, zdrowia publicznego, medycyny zapobiegawczej, medycyny podróży i wakcynologii

Redaktor: Anna Rubinkowska

Menedżer produktu: Aleksandra Świder

Menedżer segmentu: Alina Sulgostowska

Projekt graficzny okładki: Magdalena Huta

Korekta: Anna Pieckowska, Anna Skowrońska

Koordynator produkcji: Magdalena Huta

Druk: KRM Druk

Skład i łamanie: Dariusz Ziach

ISBN 978-83-8276-374-4

Copyright by Wiedza i Praktyka sp. z o.o.Warszawa 2022

Wiedza i Praktyka sp. z o.o.ul. Łotewska 9a, 03-918 Warszawa,tel. 22 518 29 29, faks 22 617 60 10, e-mail: [email protected] NIP: 526-19-92-256, KRS: 0000098264 – Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego,wysokość kapitału zakładowego 200.000 zł,nr rejestrowy BDO: 000008579.

Publikację „Bezpieczeństwo epidemiologiczne – 90 procedur dla placówek medycznych” przygotowano z zachowaniem najwyższej staranności i wykorzystaniem wysokich kwalifikacji, wiedzy oraz doświadczenia jej twórców. Zaproponowane w niej wskazówki, porady i interpretacje dotyczą sytuacji typowych. Ich zastosowanie w konkretnym przypadku może wymagać dodatkowych, pogłębionych konsultacji. Opublikowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako oficjalne stanowisko organów i urzędów państwowych. W konsekwencji autorzy i redakcja nie mogą ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych w publikacji „Bezpieczeństwo epidemiologiczne – 90 procedur dla placówek medycznych” wskazówek, przykładów, informacji itp. do konkretnych przypadków.

Wstęp

Kierownicy podmiotów leczniczych są zobowiązani do wdrożenia systemu zapobiegania i zwalczania zakażeń oraz zapewnienia jego właś­ciwego funkcjonowania. Ten obowiązek zyskał na doniosłości w dobie COVID-19. Epidemia wymusiła bowiem wprowadzenie i przestrzeganie szczególnych procedur, które zabezpieczą personel i pacjentów przed rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2.

Wirus SARS-CoV-2 doprowadził do trudnej sytuacji w placówkach medycznych. Jego kolejne mutacje, liczba zakażeń wśród personelu medycznego, kierowanie na kwarantannę czy izolację, a nawet zgony wśród lekarzy, pielęgniarek czy ratowników medycznych doprowadziły do tego, że placówki medyczne musiały przestawić się na funkcjonowanie w innym trybie, z mniejszą liczbą personelu i w zwiększonym reżimie sanitarnym.

Mimo dużej świadomości obowiązku przestrzegania procedur epidemiologicznych wśród zarządzających podczas kontroli sanepidu wciąż powtarzają się podobne błędy w placówkach medycznych.

Należą do nich:

•brak opracowanych i wdrożonych procedur zapobiegających zakażeniom i chorobom zakaźnym związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych dostosowanych do warunków i specyfiki gabinetu, a zwłaszcza dotyczących mycia i dezynfekcji rąk, mycia i dezynfekcji sprzętu medycznego, sprzątania i dezynfekcji pomieszczeń, postępowania z odpadami medycznymi, postępowania z brudną bielizną oraz postępowania po ekspozycji;

•brak pomieszczenia lub miejsca porządkowego wyposażonego w zlew z baterią i dozownik ze środkiem dezynfekcyjnym;

•niewłaściwe magazynowanie odpadów medycznych;

•brak przeprowadzania kontroli wewnętrznych w obszarze realizacji działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych.

Kontrole sanitarne w razie stwierdzenia naruszeń dotyczących wymagań higienicznych i zdrowotnych w pierwszej kolejności wydają decyzje administracyjne, przede wszystkim nakazujące usunięcie w ustalonym terminie uchybień i błędów.

W skrajnych przypadkach, jeżeli naruszenie wymagań spowodowało zagrożenia dla ludzi, państwowy inspektor sanitarny może nakazać w trybie natychmiastowym unieruchomienie zakładu pracy, stanowiska, maszyny, urządzenia, wyłączenie z eksploatacji środka transportu itd.

Pracownicy organów inspekcji sanitarnej mają zaś uprawnienia do nakładania grzywien w formie mandatu. Może on wynieść nawet do 500 zł. Jeżeli po upływie terminu uchybienia nie zostaną usunięte, sanepid może nałożyć kolejny mandat. Z kolei Państwowa Inspekcja Pracy może ukarać placówkę medyczną karą grzywny od 1.000 do 30.000 zł.

Biorąc pod uwagę, że nadzorowanie funkcjonowania standardów i procedur z zakresu profilaktyki zakażeń szpitalnych to jedno z zadań zarządzającego, przygotowaliśmy książkę, która pomoże wywiązać się z tego obowiązku.

Książka składa się z pięciu rozdziałów, które prezentują 90 procedur zapobiegawczych, ograniczających i po zdiagnozowaniu, z podziałem na pracowników i pacjentów.

Wytyczne zaprezentowanie w takiej formie stanowią narzędzie, które kierownicy mogą wykorzystać w swoich gabinetach, przychodniach czy szpitalach, aby zapewnić lepszą jakość opieki nad pacjentem w zakresie profilaktyki zakażeń. Mogą również potraktować je jako drogowskaz przy opracowaniu własnych procedur dopasowanych do specyfiki konkretnego podmiotu.

Życzymy ciekawej lektury i efektywnej pracy nad tworzeniem procedur epidemiologicznych w placówce medycznej!

Rozdział 1. Procedury zapobiegawcze – pracownik

1.1. Procedura podejmowania działań naprawczych przeciwko zawodowym narażeniom na COVID-19

Ważnym aspektem w walce z COVID-19 jest podejmowanie odpowiednich, szybkich działań naprawczych w przypadku narażenia zawodowego przez personel medyczny na COVID-19. Odpowiednio szybkie wdrożenie działań naprawczych (leczniczych) spowoduje minimalizację zakażenia się COVID-19 przez pracowników medycznych, bez których leczenie pacjentów byłoby niemożliwe.

Procedura:

1. Jeżeli wystąpiło narażenie zawodowe związane z COVID-19 w postaci ekspozycji skóry zarówno nienaruszonej, jak i uszkodzonej, należy usunąć zanieczyszczenia czystymi chusteczkami bądź gazą, po czym nałożyć na skórę 0,5% jodoforu bądź 75% alkoholu i pozostawić roztwór na co najmniej 3 minuty w celu dezynfekcji. Następnie należy dokładnie spłukać bieżącą wodą.

2. W przypadku ekspozycji błon śluzowych (np. oczu) koniecznie należy spłukać dużą ilością soli fizjologicznej bądź 0,05% jodoforu do dezynfekcji.

3. W przypadku urazu ostrym narzędziem należy wycisnąć krew od bliższego końca do końca dalszego, po czym spłukać ranę pod bieżącą wodą, a następnie zdezynfekować 75% alkoholem bądź 0,5% jodoforem.

4. W przypadku narażania bezpośredniego dróg oddechowych należy natychmiast opuścić obszar izolacji. Konieczne jest spłukanie gardła dużą ilością soli fizjologicznej bądź 0,05% jodoforu.

5. Następnie należy zanurzyć wacik w 75% alkoholu i delikatnie przetrzeć jamę nosową, najlepiej kolistym ruchem.

1.2. Procedura organizacji szczepień w dobie COVID-19

Celem procedury jest uodpornienie możliwie jak największej liczby pacjentów przez usprawnienie realizacji szczepień, przy zminimalizowaniu ryzyka zakażenia SARS-CoV-2 podczas wizyty w punkcie szczepień.

Procedura:

1. Organizacja szczepień:

a) należy umieścić w widocznym miejscu przy drzwiach wejściowych informację dla pacjentów:

•higiena rąk obowiązuje pacjentów zaraz po wejściu do przychodni i po jej opuszczaniu (ekspozycja instrukcji właściwej higieny rąk),

•asysta pacjenta (jeden rodzic lub opiekun) powinna mieć maseczkę zasłaniającą nos i usta,

•poradnia (nazwa) w trosce o zdrowie swoich pacjentów podejmuje działania ochronne związane w epidemią COVID-19,

•pamiętaj, zachowaj bezpieczny dystans społeczny (najlepiej około 2 metrów);

b) w poczekalniach itp. należy:

•wyeksponować materiały edukacyjne o tematyce zapobiegania zakażeniom SARS-CoV-2, np. instrukcję właściwego zakładania i zdejmowania maseczki ochronnej, higienę rąk i układu oddechowego,

•usunąć niepotrzebne rzeczy (np. maskotki, gazety),

•umieścić bezdotykowy pojemnik/bezdotykową stację do dezynfekcji rąk dłoni, chusteczki dezynfekujące, pojemnik na odpady;

c) należy zagwarantować dezynfekcję rąk w miejscach strategicznych:

•przy wejściu do poradni,

•w pomieszczeniach higienicznosanitarnych,

•w poczekalniach,

•w innych miejscach według uznania;

d) terminy wizyt należy ustalać telefonicznie (dokładna data i godzina przyjęcia);

e) punkt rejestracyjno-informacyjny musi być oddzielony przesłoną, np. szklaną, z tworzywa (minimum 2 metry odległości pacjenta od rejestratorek medycznych);

f) obowiązuje zasada dystansu społecznego minimum 2 metry odleg­łości:

•krzesła w poczekalni w odległości minimum 2 metry między sobą,

•wentylacja powietrza – np. wietrzenie pomieszczeń po każdej wizycie,

•miejsce po szczepieniu – miejsce do 15-minutowej obserwacji pacjenta po podaniu szczepionki/-ek, jeżeli brak możliwości lokalowych, może to być miejsce przed poradnią z możliwością łatwego kontaktu z personelem medycznym, np. ławka;

g) organizacja szczepień powinna obejmować separację:

•czasową, np. dzieci zdrowe przyjmowane od rana, chore zaś po południu,

•przestrzenną, np. wydzielone poradnie dla dzieci zdrowych i dla dzieci chorych;

h) zmniejszyć liczbę wizyt w poradni przez połączenie badań bilansowych z uodpornieniem, łączyć kilka szczepień podczas jednej wizyty z zachowaniem wszelkich zasad bezpieczeństwa podawania preparatów, stosować za zgodą rodzica/opiekuna preparaty wielo­dawkowe;

i) przed szczepieniem zastosować teleporadę związaną z realizacją szczepienia (ustalić datę, poinformować o konieczności przestrzegania reżimu sanitarnego na terenie poradni, dobę przed uodpornieniem zebrać wywiad epidemiologiczny dotyczący zakażenia SARS-CoV-2 i zebrać wstępną kwalifikację do szczepienia, tzw. wywiad przesiewowy).

Zasady reżimu sanitarnego dla personelu poradni

1. Personel przychodni musi być zdrowy (pomiar temperatury).

2. Dystans społeczny min. 2 metry odległości.

3. Nie wolno podawać dłoni, należy unikać uścisków na powitanie.

4. Należy unikać zbiorowości i dużych skupisk.

5. Należy stosować zasady ochrony podczas kaszlu i kichania.

6. Należy unikać dotykania oczu, nosa i ust.

Więcej znajdziesz w wersji pełnej publikacji

Tematy publikacji w pełnej wersji

Rozdział 1. Procedury zapobiegawcze – pracownik

Rozdział 2. Procedury zapobiegawcze – pacjent

Rozdział 3. Procedury ograniczające

Rozdział 4. Procedury po zdiagnozowaniu – pracownik

Rozdział 5. Procedury po zdiagnozowaniu – pacjent

Przygotowanie do wersji elektronicznej: RASTER studio, 603 59 59 71