Być dyrektorem ebook

Okładka

Strona tytułowa

Anna Lidia Brzywca

Być dyrektorem szkoły

Poradnik dla tych, którzy nie wiedzą w co ręce włożyć

Strona redakcyjna

Redakcja: Barbara Kaszubowska

Korekta: Aleksandra Tykarska

Okładka: Marcin Koszyński

Skład: Katarzyna Gołąb

© Anna Lidia Brzywca i Novae Res s.c. 2014

Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie, reprodukcja lub odczyt jakiegokolwiek fragmentu tej książki w środkach masowego przekazu wymaga pisemnej zgody wydawnictwa Novae Res.

Wydanie pierwsze

978-83-7722-886-9

NOVAE RES – WYDAWNICTWO INNOWACYJNE

al. Zwycięstwa 96/98, 81-451 Gdynia

tel.: 58 698 21 61, e-mail: [email protected], http://novaeres.pl

Publikacja dostępna jest w księgarni internetowej zaczytani.pl.

Wydawnictwo Novae Res jest partnerem Pomorskiego Parku Naukowo-Technologicznego w Gdyni.

Konwersja do formatu EPUB:

Legimi Sp. z o.o. | Legimi.com

Od autora

Książka „Być dyrektorem szkoły” może służyć jako przewodnik czy poradnik dla dyrektora, który nie zawsze wie, w co ma ręce włożyć i nie zawsze chce powielać zasady organizacji pracy swoich poprzedników. Układ książki jest zgodny z rokiem szkolnym każdej polskiej szkoły. Bez trudu można sięgnąć do konkretnego rozdziału i dowiedzieć się jak to robią inni, zwrócić uwagę na sposób podejścia do poszczególnych zagadnień, skorzystać z proponowanych rozwiązań. Być może zastosowanie ich w praktyce przyniesie oczekiwane efekty. Warto spróbować.

Uważam, że dobrze poprowadzona szkoła, zainteresowanie uczniem w sferze dydaktycznej i wychowawczej, odpowiednie motywowanie uczniów i nauczycieli mogą poprawić sytuację każdej polskiej szkoły.

O gimnazjach mówi się dużo i często. Ciągłe utyskiwania, przykłady negatywnych zachowań młodzieży w wieku gimnazjalnym są dla mnie nie do zniesienia. Jestem oburzona takimi doniesieniami i bezradnością zarówno nauczycieli oraz dyrektorów, jak i przedstawicieli nadzoru pedagogicznego, organu prowadzącego. Wiele szkół cierpi na brak kandydatów, z jakiegoś powodu młodzież nie chce tam się uczyć. Dlaczego? Władze oświatowe są zainteresowane poprawą sytuacji, opracowuje się kolejne plany naprawcze na poziomie gmin, powiatów. Najbardziej jednak powinni być zainteresowani ci, którzy bezpośrednio kierują szkołą.

Przede wszystkim do dyrektorów i tych, którzy zamierzają nimi zostać, kieruję tę książkę, ale mogą z niej skorzystać nauczyciele i wychowawcy klas, a także przedstawiciele organu prowadzącego.

Gdy 25 lat temu obejmowałam stanowisko dyrektora Szkoły Podstawowej nr 94 w warszawskich Włochach takich pisanych ludzkim językiem poradników nie było. Owszem, ukończyłam kurs wstępny dla kadry kierowniczej i w ciągu roku jako zastępca dyrektora obserwowałam pracę i zasady działania dyrektora szkoły. A czas był taki, że dyrektor każdego ranka mówił: „pani Aniu, dzisiaj poproszę sześć zastępstw albo pięć, bo jestem zmęczona”. Wtedy każda godzina dla nauczyciela była ważna, bo od niej zależała wysokość emerytury. Wcale się nie dziwiłam mojej pani dyrektor i posłusznie spełniałam życzenie.

Tylko wciąż się zastanawiałam, dlaczego nasza szkoła ma tak słabe wyniki w nauce i zachowaniu, dlaczego kadra pedagogiczna jest tak źle wykształcona – dwóch nauczycieli z wykształceniem wyższym magisterskim, pozostali po SN. Tłumaczono mi, że to wina środowiska, że do szkoły chodzą dzieci z rodzin patologicznych, a dobrze wykształceni nauczyciele nie chcą tu pracować. Czyżby?

W 1987 roku zostałam dyrektorem szkoły. Co robić? Jestem pracowita i ambitna i nie pozwolę, aby moja szkoła tak źle funkcjonowała. Pierwsze trzy lata były trudne. Nie miałam żadnego doświadczenia, wiedzy, ale miałam intuicję. Wiedziałam, czego chcę, później przychodziły kolejne pomysły na to, jak to zrobić.

Najpierw kadra pedagogiczna. Jednemu nauczycielowi efektywnie zasugerowałam, że ma głowę do biznesu, a w szkole traci czas i pieniądze, które mógłby zarobić – odszedł. W indywidualnych rozmowach z innymi zachęcałam do rozpoczęcia studiów – sześć osób podjęło wyzwanie. Nowozatrudnieni nauczyciele mieli wyższe wykształcenie z tytułem magistra. Po czterech latach stan kadry był imponujący.

Uczniowie. Jacy byli, każdy widział – zagubieni, bez większych ambicji, zaniedbani. Trzeba było ich nauczyć, aby chcieli chcieć. W szkole pojawiły się komputery – prawdziwa pracownia, zajęcia z informatyki. Wprowadziłam język angielski od klasy 1 do 8. Zafascynowana pomysłami dr D. Nakonecznej przeprowadziłam w szkole wiele innowacji: stworzyłam klasy autorskie – językowe, biznesowe, ustaliłam koordynatorów pracy wychowawczej dla grup wiekowych. Rozwinęłam samorządność, założyłam fundację rozwoju szkoły, powołałam Ognisko Pracy Pozaszkolnej i Ognisko Wychowawcze im. Dziadka Lisieckiego. Na co dzień pracowaliśmy coraz lepiej. Efekty były widoczne na początku lat 90.

We wrześniu 1999 roku zostałam dyrektorem Gimnazjum nr 112 w Warszawie. Mając już pewne doświadczenie ze szkoły podstawowej, zbudowałam nową szkołę od podstaw. Też nie było łatwo. Pierwsze lata pod wspólnym dachem z podstawówką, ale w 2004 roku otrzymaliśmy samodzielny budynek przy ul. Solipskiej. To dopiero raj.

Pomysł na szkołę przyniósł pożądane efekty. Gimnazjum nr 112 im. Króla Jana III Sobieskiego jest szkołą publiczną, rejonową, bez wyselekcjonowanej młodzieży, ale osiągającą dobre i coraz lepsze wyniki. Według nieoficjalnych rankingów mieści się wśród 20 najlepszych publicznych gimnazjów w Warszawie.

Wieloletni staż na stanowisku dyrektora i stworzenie dwóch szkół na dobrym poziomie dydaktyczno-wychowawczym obliguje mnie do podzielenia się swoimi pomysłami i doświadczeniami z innymi. Mam moralny obowiązek pomóc im chociaż trochę w coraz trudniejszej roli dyrektora szkoły.

Refleksja poetycka

Urodziłam się

Urodziłam się by żyć,

By twardo stąpać po ziemi,

By zmagać się z przeciwnościami,

Walczyć, zwyciężać

I wciąż trwać.

Urodziłam się by budować,

Tworzyć coś z niczego,

Pielęgnować, wzmacniać, kształtować,

Dawać radość każdemu

I niczego nie żałować.

Autor: Anna Lidia Brzywca

1. KONKURS NA DYREKTORA SZKOŁY

Żeby zostać dyrektorem szkoły, trzeba przystąpić do konkursu.

Podstawy prawne to:

Art. 36a, ust. 12 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572);

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 kwietnia 2010 r. w sprawie regulaminu konkursu na stanowisko dyrektora publicznej szkoły lub publicznej placówki oraz trybu pracy komisji konkursowej (Dz.U. z 2010 r. Nr 60, poz. 373).

Cztery razy stawałam do konkursu na dyrektora, najpierw szkoły podstawowej, potem gimnazjum. Należało w określonym czasie złożyć do organu prowadzącego plik dokumentów wraz z własną koncepcją funkcjonowania i rozwoju szkoły. Pierwsza koncepcja powstała w latach 90., a następnie była kilkakrotnie modyfikowana do aktualnych warunków, nowych pomysłów i kolejnych konkursów.

Mój pomysł na szkołę podobał się komisji konkursowej. Wygrałam każdy konkurs w jednomyślnym głosowaniu.

Koncepcja funkcjonowania i rozwoju szkoły

Baza

Chciałabym, aby gimnazjum nr 112 było nowoczesną, wspaniale wyposażoną szkołą na miarę XXI wieku. Estetyka, funkcjonalność i bliskość przyrody to jej ważne elementy.

Nowy dach, jasna elewacja ścian, bez graffiti, z dużą ilością kwiatów i pnączy zwisających z balkonów każdego piętra. Piękne wejście do szkoły z windą dla uczniów niepełnosprawnych, których chętnie zapraszam do naszej szkoły. Do głównych drzwi prowadzi aleja róż. Wokół budynku dużo zieleni, klomby, fontanna. Z tyłu kompleks boisk sportowych i terenów rekreacyjnych, parking dla samochodów, druga sala gimnastyczna o prawidłowych wymiarach, ze sceną i siłownią. Całość otoczona nowym ogrodzeniem.

Wewnątrz budynku jest czysto, kolorowo, bardzo estetycznie. Na parapetach znajduje się mnóstwo roślin doniczkowych i kwiatów. Krótkie białe firanki i kolorowe lambrekiny zdobią każde okno. Na ścianach wiszą plansze, dekoracje, obrazy wykonane przez młodzież, informacje o laureatach i finalistach konkursów przedmiotowych za ostatnie lata, różnorodne certyfikaty, gabloty z pucharami w samym wejściu informują o twórczej, niepowtarzalnej pracy i atmosferze szkoły. Wysoki standard łazienek świadczy o dbałości nie tylko gospodarza obiektu, ale też całej społeczności szkolnej. Panie woźne, zadbane, w jasnych czystych fartuszkach, stale krzątają się po korytarzach, troszcząc się o ład i porządek.

Kotłownia gazowa, spełniająca wymogi ochrony środowiska naturalnego, własna kuchnia, estetyczna stołówka, sklepik szkolny, gabinet profilaktyki zdrowotnej, stomatologiczny, szafki szatniowe, nowa bezpieczna instalacja elektryczna, przestronny pokój nauczycielski z zapleczem socjalnym, gabinet odnowy biologicznej, baza sportowa z natryskami, wygodny sekretariat i gabinety – to elementy niezbędne do zapewnienia normalnych warunków pracy i nauki.

Architektura wnętrz w szkole sprzyja samodzielnemu uczeniu się uczniów. Biblioteka jest przestronna, obok multimedialna czytelnia. W gimnazjum są dwie pracownie informatyczne, inne pracownie przedmiotowe, również wyposażone w niezbędny sprzęt komputerowy i multimedialny oraz podręczną biblioteczkę tematyczną. W każdej sali jest tablica interaktywna z pełnym oprogramowaniem do poszczególnych przedmiotów i dostęp do internetu. Wszędzie dostatek pomocy dydaktycznych. Wszystko w zasięgu ręki, dostępne dla nauczycieli i uczniów. Laboratorium językowe spełnia normy nowoczesnego nauczania języków obcych. Pracownie chemiczna i fizyczna są doskonale wyposażone. Nastaje też czas elektronicznego dziennika.

Wyżej wymienione marzenia będą realizowane dzięki życzliwości i wsparciu władz oświatowych, organu prowadzącego, rodziców uczniów, a także przyjaciół i sponsorów szkoły.

Kadra pedagogiczna

„Nauczyciel musi być mistrzem i przewodnikiem,

Aby mieć szansę stać się autorytetem”.

Wszyscy nauczyciele gimnazjum, aby stać się mistrzami i przewodnikami dla młodego człowieka, powinni mieć wyższe wykształcenie magisterskie z przygotowaniem pedagogicznym i ukończone studia podyplomowe doskonalące lub dające dodatkowe kwalifikacje do prowadzenia drugiego przedmiotu lub zajęć wykraczających poza ramowy plan nauczania. Powinni być zaangażowanymi w swoją pracę fachowcami, z bogatą wiedzą, profesjonalistami, nowatorami przygotowanymi do nowoczesnego nauczania z wykorzystaniem najnowszych technologii. Muszą umieć pracować w zespole, być twórczy, kreatywni, dbać o kolejne stopnie awansu zawodowego. Powinni też aktywnie uczestniczyć w zespołach przedmiotowych, w wewnątrzszkolnym doskonaleniu nauczycieli, dzielić się swoją wiedzą i doświadczeniem z innymi, zwłaszcza z młodymi nauczycielami. Bezwzględnie wymaga się od nich życzliwości, a także tego, by byli wymagający wobec uczniów, mieli z nimi dobry kontakt, zachęcali do nauki, uczyli efektywnie, cieszyli się autorytetem wśród uczniów i ich rodziców.

Aby osiągnąć zbliżony do ideału stan kadry pedagogicznej, zamierzam:

Pracować z nauczycielami zespołowo poprzez organizowanie w ramach wewnątrzszkolnego doskonalenia nauczycieli comiesięcznych szkoleniowych rad pedagogicznych i warsztatów. Szkolenia prowadzone będą przez nauczycieli dyplomowanych i starających się o ten stopień, a niekiedy z udziałem specjalistycznych firm szkoleniowych.

Wzbogacić zasoby biblioteczne o nowości w zakresie psychologii, pedagogiki i metodyki nauczania i wychowania.

Pracować z nauczycielami indywidualnie podczas omawiania kolejnych hospitacji. Kryteria oceny lekcji i wymagania stawiane nauczycielom muszą być jasne, przejrzyste i zrozumiałe dla każdego. Będę sugerować, podpowiadać nowe, inne, ciekawe i skuteczne rozwiązania problemów dydaktycznych i wychowawczych.

Zachęcać do tworzenia nowych, ciekawych i innowacyjnych programów autorskich, do podejmowania śmiałych, twórczych działań.

Wskazywać drogę ku osiąganiu indywidualnej satysfakcji zawodowej, samorealizacji i samodoskonalenia się.

Umiejętnie motywować do podejmowania studiów podyplomowych w zakresie przedmiotów realizowanych w gimnazjum.

Kształcenie

Non scholae sed vitae discimus

(Uczymy się nie dla szkoły, lecz dla życia).

Według mnie proces kształcenia i proces wychowania są nierozerwalnymi elementami oddziaływania na młodego człowieka. Stale się przeplatają, uzupełniają i jedynie stosowane razem mogą przynieść pozytywne i oczekiwane efekty. W opisie koncepcji funkcjonowania i rozwoju szkoły postanowiłam jednak je rozdzielić, aby uzyskać większą jasność i przejrzystość.

W celu podniesienia jakości procesu dydaktycznego zamierzam:

W codziennej pracy uświadamiać uczniom znaczenie słów stanowiących motto szkoły non scholae sed vitae discimus, że rzeczywiście uczą się dla siebie, dla swojej przyszłości, dla swojego dorosłego życia; tłumaczyć i wyjaśniać, jak bardzo w życiu są potrzebne wiedza i umiejętności. Zadaniem ucznia będzie znalezienie w każdym elemencie wiedzy teoretycznej jej praktycznego zastosowania. Stale będą odpowiadać sobie na pytanie: do czego może mi się to przydać? W początkowym okresie nauki w uzyskaniu odpowiedzi na to pytanie będą im pomagać nauczyciele.

Wdrożyć programy – autorskie modyfikacje i innowacje rozszerzające program wybranego przedmiotu w każdej klasie. W najbliższym czasie funkcjonować będą klasy z rozszerzonym programem matematyki, chemii, języka niemieckiego. Rozszerzenie programowe realizowane będzie podczas jednej dodatkowej godziny w tygodniu.

Lekcje języków obcych prowadzić na poziomach zaawansowania, w grupach A i B. Dobór do grup odbywać się będzie na podstawie testu umiejętności przeprowadzonym na początku klasy pierwszej. Uczeń będzie miał w ciągu roku możliwość zmiany grupy w zależności od uzyskiwanych wyników.

Przygotować uczniów do egzaminów nadających certyfikaty z języków obcych.

Realizować treści poszczególnych przedmiotów z wykorzystaniem multimedialnych programów dydaktycznych i tablic interaktywnych. Wzbogacić zasoby biblioteczne w multimedialne programy przedmiotowe.

W nauczaniu położyć nacisk na metody aktywne, na twórcze przeżywanie uczniów, na łączenie wiedzy i umiejętności oraz na ich samodzielność. Uczniowie pod okiem nauczycieli organizować będą sesje naukowe, konferencje tematyczne, festiwale nauki poszerzające treści dydaktyczne, przygotowywać projekty, prezentacje, referaty, prowadzić fragmenty lekcji.

Wdrożyć metodę zaliczeniową dla uczniów mających trudności w nauce i indywidualny program lub tok nauki dla uczniów wybitnie uzdolnionych.

Prowadzić efektywną pomoc psychologiczno-pedagogiczną dla uczniów z dysfunkcjami i dla szczególnie uzdolnionych.

Zorganizować zajęcia pozalekcyjne w postaci kół przedmiotowych, wspierających proces dydaktyczny: polonistyczne, matematyczne, historyczne, geograficzne, biologiczne, chemiczne, fizyczne, filozoficzne, kultury klasycznej. Zajęcia te mają pomóc młodzieży w odnalezieniu własnej drogi na przyszłość, odkryciu mocnych stron, zarażeniu pasją poznawczą, a także dać możliwość osiągania indywidualnych sukcesów poprzez udział w konkursach przedmiotowych.

Wdrożyć program systematycznego badania wiedzy i umiejętności uczniów. Po każdym semestrze prowadzić sprawdziany wiedzy i umiejętności z poszczególnych przedmiotów, a także testy humanistyczne i matematyczno-przyrodnicze na wzór egzaminu gimnazjalnego. Zamierzam wykorzystać testy kompetencji międzynarodowego programu oceny uczniów PISA z ubiegłych lat i przeprowadzić wewnętrzne badanie. Bardzo mnie interesuje jak nasi uczniowie wypadną w porównaniu z uczniami 41 innych państw w zakresie myślenia matematycznego, czytania ze zrozumieniem i rozumowania w naukach przyrodniczych. Po dokładnej analizie wyników, sformułowaniu wniosków będą wdrażane programy naprawcze. Moim celem i zadaniem jest stałe podnoszenie poziomu nauczania i uczenia się uczniów, dobre przygotowanie młodzieży do egzaminu gimnazjalnego, a systematycznie prowadzona ewaluacja w zakresie kształcenia ma pomóc w jego realizacji.

Wymagać od uczniów wysiłku intelektualnego na miarę ich indywidualnych możliwości. Promować nakład pracy, samodzielność, dostrzegać nawet najmniejsze ich sukcesy.

Dobrze przygotować uczniów do kontynuowania nauki na następnym etapie edukacji w dobrych szkołach ponadgimnazjalnych. Aby uzyskać coraz lepsze wyniki w tym zakresie, będziemy stale motywować uczniów do lepszej pracy, budować wiarę w ich możliwości. Słowa: „możesz, umiesz, potrafisz” będą często kierowane do każdego ucznia naszej szkoły.

Zamierzam w sposób szczególny dbać o wymienione elementy procesu kształcenia, stale je rozwijać, doskonalić, aby szkoła nie utraciła swojego dobrego imienia, a wprost przeciwnie, aby zaliczano ją do najlepszych warszawskich gimnazjów, a nasz absolwent był wartościowym członkiem społeczeństwa.

Wychowanie i opieka

„Wychowanie jest miłością”.

W pracy wychowawczej z młodzieżą zamierzam:

Wdrażać elementy filozofii, jako źródło pracy wychowawczej. To właśnie filozofia – nauka mądrości, zawiera w sobie wartości ponadczasowe: prawda, dobro, piękno, które należałoby wpajać młodzieży. Być może nie trzeba byłoby wtedy realizować różnorodnych programów profilaktycznych, antykorupcyjnych itp. W filozofii młody człowiek mógłby znaleźć odpowiedzi na nurtujące go pytania o sens życia, o to, czym jest szczęście. Treści filozoficzne będą poruszane podczas realizacji programów nauczania przedmiotów humanistycznych i przy każdej możliwej okazji. Będzie prowadzone koło filozoficzne. Chcemy zarazić pasją do filozofii inne warszawskie szkoły.

Prowadzić działania wychowawcze skierowane na kształtowanie właściwej sylwetki absolwenta. Chciałabym, aby nasz absolwent był człowiekiem wszechstronnie rozwiniętym w sferze intelektualnej, moralnej, duchowej, społecznej i fizycznej, a w szczególności:

miał odpowiedni zapas wiedzy i umiejętności,

był świadomy swoich mocnych stron, a słabsze umiał doskonalić,

był samodzielny w poszukiwaniu wiedzy, odkrywaniu prawd i wartości,

wrażliwy na dobro i piękno,

gotowy do podjęcia dalszej edukacji zgodnie z predyspozycjami,

otwarty, ufny, optymistycznie nastawiony do świata i ludzi, skromny,

wykazywał inicjatywę, był twórczy, kreatywny,

potrafił współdziałać w grupie,

znał tradycje narodowe,

znał zagrożenia życia współczesnego człowieka i umiał im przeciwdziałać lub zapobiegać,

był sprawny fizycznie, zahartowany, zdrowy,

miał silną wolę.

Głównym celem wychowawczym szkoły uczynić wszechstronny rozwój osobowości ucznia. Równomiernie rozwijać umysł, ducha, wolę i ciało młodego człowieka.

Wdrożyć system motywujący uczniów do podejmowania działań na rzecz wszechstronnego rozwoju. Ważną rolę w tym systemie pełnić będą tzw. różyczki – dyplom pochwalny, który uczeń może otrzymać za wyraźny rozwój w zakresie umysłu, ducha, woli i ciała, szczególnie za:

wyniki w nauce na miarę swoich możliwości,

Twórczość literacką, plastyczną, artystyczną, pomoc innym,

umiejętność stawiania celów, znajdowania środków do realizacji i osiąganie ich,

właściwe postawy uczniowskie, nieuleganie nałogom,

dążenie do rozwoju własnej sprawności fizycznej, sukcesy sportowe. „Różyczki” będą wręczane na forum szkoły, podczas poranków lub uroczystości. Pięć różyczek to nagroda rzeczowa. Na zakończenie szkoły uczeń, który rozwinął w sposób widoczny swój umysł, ducha, wolę i ciało, może uzyskać statuetkę „Victoria” – to najwyższe szkolne wyróżnienie.

Systematycznie odkrywać mocne strony uczniów, wspomagać pokonywanie słabych – to zadanie dla nauczycieli i wychowawców. Z odkrywaniem mocnych stron uczniów będą się wiązać specjalne procedury, ujęte w scenariusze godzin wychowawczych. Lekcje te będą realizowane zawsze w listopadzie. Wykaz mocnych stron uczniów znajdzie się w centralnym miejscu szkoły. Uczeń zawsze może zgłosić, że odkrył kolejną swoją mocną stronę. Uważam, że każdy ma jakieś mocne strony, predyspozycje, uzdolnienia, talenty, a świadomość tego zarówno u uczniów, jak i nauczycieli z całą pewnością przyczyni się do rozwoju osobowości młodego człowieka.

Wdrażać uczniów do działań na rzecz innych, uczyć wrażliwości i szacunku dla drugiego człowieka. Chcę rozwinąć w szkole wolontariat w zakresie opieki nad dziećmi z domów dziecka, pomocy ludziom starszym, czytania książek dzieciom w świetlicach środowiskowych, opieki nad zwierzętami. Należy nadać właściwą rangę szkolnemu klubowi wolontariuszy.

Uczyć patriotyzmu, dostrzegania spraw i zjawisk otaczających ucznia zarówno w jego małej, jak i dużej ojczyźnie. Chcemy, aby nasz uczeń był dumny ze swojego pochodzenia. Służyć temu będą uroczystości i imprezy o charakterze patriotycznym, poznawanie historii i tradycji własnego regionu.

Położyć duży nacisk na samorządność uczniów. Prężny samorząd uczniowski poprzez pracę w sekcjach powinien współuczestniczyć w organizacji wewnętrznego życia szkoły. Niezbędne są gazeta szkolna i szkolny radiowęzeł.

Umożliwić prowadzenie różnorodnych działań w ramach programu profilaktyki zdrowotnej, mających na celu wspieranie funkcji opiekuńczo-wychowawczej szkoły. Gimnazjum przystąpiło do ogólnopolskiego programu „Szkoła promująca zdrowie”.

Pamiętać o tym, że sport ma w szkole należne mu miejsce – jest najlepszą formą profilaktyki. Prowadzone są zajęcia: sportowe (koszykówka, siatkówka, piłka nożna, tenis stołowy, lekkoatletyka), taniec nowoczesny, zajęcia na basenie oraz imprezy o charakterze rekreacyjnym.

Realizować programy profilaktyczne przeciwdziałające uzależnieniom, agresji i przemocy. Szkoła przystąpiła do ogólnopolskiego programu „Szkoła bez przemocy”. Naszym zadaniem jest stworzenie bezpiecznych warunków pobytu młodzieży w szkole. Ważną rolę w pracy wychowawczej szkoły odgrywa pedagog. Oprócz stałego czuwania nad sytuacją wychowawczą szkoły, pedagog powinien być terapeutą, osobą godną zaufania uczniów i ich rodziców. Dobrze prowadzona profilaktyka i monitorowanie zachowań uczniów to połowa sukcesu pracy wychowawczej szkoły i pedagoga. Dyrektor i pedagog powinni mieć ze sobą codzienny kontakt i ściśle współpracować. Uważam, że dzień bez pedagoga to dzień stracony. W szkole zatrudniony jest też psycholog.

Pielęgnować tradycje. Do nich należą: logo szkoły, mundurki uczniowskie, które młodzież nosi podczas uroczystości, egzaminów, zawsze wtedy, kiedy reprezentują szkołę na zewnątrz, coroczne sesje naukowe, sejmiki uczniowskie, KFAK (Krótki Festiwal Artystyczno-Kulturalny), ślubowanie uczniów, wyjazdy integracyjne klas pierwszych, festiwale nauki. Opracowano i wprowadzono indeksy uczniowskie.

Mieć na uwadze fakt, że patron szkoły to postać o wszechstronnej osobowości, dbający o rozwój umysłu, ducha, woli i ciała. Praca nad patronem wzbogaca i urozmaica nasze działania wychowawcze.

Powołać koordynatorów pracy wychowawczej w grupach wiekowych. Do ich zadań należeć będzie comiesięczna organizacja poranków. Główne cele to: integrowanie uczniów w szerszym niż klasowy zasięgu, tworzenie wewnętrznego życia danego poziomu wiekowego uczniów, budowanie poczucia przynależności do społeczności szkolnej, stwarzanie uczniom okazji do publicznych wystąpień, promowanie właściwych postaw, prowadzenie zdrowej rywalizacji, prezentacja sukcesów indywidualnych i całych zespołów klasowych, podsumowanie wyników w nauce i zachowaniu, motywowanie do większego wysiłku.

Wzmocnić współpracę z rodzicami. Chciałabym bardziej zaangażować rodziców do wspólnego planowania pracy szkoły, realizacji zadań, omawiania wyników, wyciągania wniosków. Podczas cykliczne organizowanych dni otwartych prezentowana będzie twórczość naszych uczniów. Organizowane będą wieczory poezji i piosenki z udziałem rodziców, spektakle teatralne, lekcje pokazowe z poszczególnych przedmiotów, warsztaty lub pogadanki pedagogizujące na temat wychowania dzieci i młodzieży.

Otworzyć szkołę dla środowiska lokalnego, nawiązać ściślejszą współpracę z mieszkańcami osiedla. Szkoła powinna stanowić pewnego rodzaju centrum kulturalne. Współpracy ze środowiskiem służyć mogą liczne imprezy organizowane w szkole: wieczory poezji i pieśni, przeglądy teatralne, wernisaże i wystawy prac uczniów, festiwale nauki. Doroczną imprezą plenerową jest KFAK, piknik połączony z przeglądem spektakli teatralnych klas i prezentacją uczniowskich talentów. Gośćmi KFAK-a są rodzice uczniów i mieszkańcy osiedla. Dla mieszkańców otwarte będą sale gimnastyczne, boiska, udostępniane stoły do gry w tenisa stołowego.

Otworzyć szkołę na Europę. Nawiążę współpracę ze szkołami państw Unii Europejskiej w ramach programu „Socrates Comenius”. Planuję wymianę młodzieży, a także doświadczeń dotyczących organizacji pracy szkoły, kształcenia i wychowania. Co roku organizowane będą sesje naukowe poświęcone państwom Unii Europejskiej, na które zapraszani będą przedstawiciele omawianych państw. Nawiążemy współpracę z ich ambasadami.

Nadal pracować nad podmiotowością ucznia zarówno w sferze dydaktycznej, jak i wychowawczej. Częściej nagradzać niż karać. Szanować godność ucznia i wymagać szacunku wobec nas, dorosłych. Wychowanie w naszej szkole polega na obdarzaniu uczniów ogromnym zaufaniem, dawaniu kolejnej szansy, aż do skutku. Chciałabym, aby każdy uczeń zdawał sobie sprawę ze swoich mocnych stron, uczestniczył w wielu sprawach dziejących się w szkole, odnosił sukcesy, które uskrzydlają i pozbawiają anonimowości.

Otoczyć troskliwą opieką uczniów z rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej poprzez: stypendia socjalne, dożywianie, zakup podręczników. Nawiązać ścisłą współpracę ze świetlicą środowiskową w zakresie pomocy uczniom mającym trudności w nauce.

Wszystkie działania wychowawczo-opiekuńcze gimnazjum będą skierowane na ukształtowanie pożądanych postaw młodych ludzi i określonej w programie wychowawczym sylwetki absolwenta naszej szkoły. Chcę stworzyć dobrą, prężną, odznaczającą się wysoką kulturą organizacyjną szkołę, mającą znaczenie nie tylko w środowisku lokalnym, szkołę, do której chętnie się chodzi, gdzie panuje wspaniała atmosfera, gdzie życzliwość i konsekwencja wobec ucznia zawsze idą w parze.

O dziwo! Zdecydowana większość pomysłów zawartych w koncepcji została wdrożona i przynosi wymierne efekty. Zrealizowałam 95% planowanych zadań. Niestety, nie mamy drugiej sali gimnastycznej ani gabinetu odnowy biologicznej dla nauczycieli, ale cóż? Marzyć można nadal.

2. ZATRUDNIANIE NAUCZYCIELI

Wygrałam kolejny konkurs na dyrektora. Teraz należy wdrożyć zapisy umieszczone w koncepcji. Krótki przegląd kadry pedagogicznej: stanowi ją 35 nauczycieli. Średnia ich wieku wynosi 40 lat. Wykształcenie: doktor – 1, magister – 33, licencjat – 1. Pod względem stopnia awansu zawodowego: dyplomowanych – 20, mianowanych – 8, kontraktowych – 6, stażysta – 1. Ale...

Od nowego roku szkolnego potrzebny jest nowy nauczyciel do określonego przedmiotu. Wiem już o tym z końcem maja. Przede wszystkim zgłaszam potrzebę zatrudnienia nauczyciela do Banku Ofert na stronie Kuratorium Oświaty i Biura Edukacji m.st. Warszawy – zainteresowanych proszę o przysłanie CV na adres e-mailowy szkoły. Otrzymuję około 100 zgłoszeń, które zamieszczam w zakładce z nazwą przedmiotu. W wolnej chwili przeglądam oferty. Spośród wielu wyławiam osoby, które mają wykształcenie magisterskie z przygotowaniem pedagogicznym, odrobinę doświadczenia zawodowego i to coś, co zainspirowało mnie podczas lektury CV: dodatkowe kwalifikacje, zainteresowania, inne informacje, a nawet zwracam uwagę na nazwę adresu e-mailowego. Żadne misie, koteczki, szczurki nie są brane pod uwagę. Nie jestem zainteresowana osobami, które w ciągu 5 lat pracowały w sześciu szkołach. Niezbyt interesują mnie też nauczyciele mianowani i dyplomowani – ci mają już swoje nawyki i najczęściej nie takie, o jakie mi chodzi. Najchętniej wybieram nauczycieli kontraktowych, którzy mają już pewne doświadczenie lub stażystów, których można ukształtować, uplastycznić, wdrożyć i nauczyć pracy według zasad obowiązujących w gimnazjum. Zwracam uwagę na zdjęcie zainteresowanego, ono też wiele mi mówi. Typuję 15 osób – to są ci, których zapraszam na rozmowę kwalifikacyjną. Staram się wszystkich umówić w ciągu 2-3 dni, spotkania wyznaczam co pół godziny.

Rozmowa kwalifikacyjna zaczyna się od miłego powitania. Przed sobą mam wydrukowane CV. Proszę o wypowiedź, dlaczego jego zdaniem jest najlepszym kandydatem na to stanowisko. Zwracam uwagę na poprawną polszczyznę i płynność wypowiedzi. Potem rozmowa toczy się wokół spraw dydaktycznych i wychowawczych – pytam, jak według niego przebiega typowa lekcja, jak radzi sobie w trudnej sytuacji wychowawczej. Rozmawiamy o osiągnięciach i sukcesach kandydata, o jego rodzinie, zainteresowaniach, pasjach, o wielu innych sprawach, o których nie ma wzmianki w pisemnej ofercie. Staram się wychwycić jego cechy osobowości, znaleźć odpowiedzi na pytania: Co nowego mógłby wnieść do naszej szkoły? Czym zarazić nauczycieli? Czy potrafi się zaangażować?

Określam moje oczekiwania wobec niego, wymieniam konkretne zadania i obowiązki. Myślę, że to jest ważne, aby już na wstępie zdawał sobie z nich sprawę.

Na koniec podejmuję rozmowę w języku angielskim lub rosyjskim, jeśli w CV umieszczona jest informacja o znajomości tych języków. Wnikliwie, ale dyskretnie obserwuję zachowania i wygląd osoby zainteresowanej pracą, zwracam uwagę na estetykę ubioru, wyraz twarzy. Nie szukam smutasów. Przy nazwisku stawiam plusy w skali od 1 do 3. Umawiam się tak, że jeśli kandydat zostanie wybrany, zaproszę go do podpisania umowy o pracę w określonym terminie.

Często poważnego kandydata (3 plusy) przedstawiam moim nauczycielom przedmiotowcom, proponuję mu obejrzenie lekcji, wczucie się w atmosferę szkoły. Opinie nauczycieli też biorę pod uwagę.

Po wszystkich zaplanowanych rozmowach pora na podjęcie decyzji. To jest trudne. Każdy dyrektor chce wybrać najlepszego. Mnie najczęściej się to udaje.

Nauczycieli zatrudniam zgodnie z ich kwalifikacjami do nauczania konkretnego przedmiotu i na mocy przepisów prawa oświatowego, a w szczególności rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudniać nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz.U. z 2009 r. Nr 50, poz. 400).

3. REKRUTACJA DO GIMNAZJUM

Kadra pedagogiczna już skompletowana. A co z uczniami? Klasy 2 i 3 już są. Pora na klasy pierwsze, a tu trzeba przeprowadzić rekrutację.

Podstawa prawna:

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 20 lutego 2004 r. w sprawie warunków i trybu przyjmowania uczniów do szkół publicznych oraz przechodzenia z jednych typów szkół do innych (Dz.U. z 2004 r. Nr 26, poz. 232) zmienione rozporządzeniem z dnia 20 lutego 2009 r. (Dz.U. z 2009 r. Nr 31, poz. 208).

Zarządzenie właściwego kuratora oświaty.

Proces rekrutacyjny przebiega zgodnie z obowiązującymi przepisami, w określonych terminach:

powołanie Szkolnej Komisji Rekrutacyjno-Kwalifikacyjnej – styczeń;

ogłoszenie zasad rekrutacji – koniec lutego;

zebranie informacyjne dla rodziców kandydatów – koniec marca;

składanie podań – kwiecień;

wywieszenie list kandydatów uprawnionych z urzędu do podjęcia nauki w szkole rejonowej – połowa maja;

składanie oryginałów dokumentów: świadectwo ukończenia szkoły podstawowej i zaświadczenia o wyniku sprawdzianu – trzy dni robocze po zakończeniu roku szkolnego;

ogłoszenie list przyjętych – pierwszy piątek po zakończeniu roku szkolnego;

odwołania od decyzji Komisji Rekrutacyjno-Kwalifikacyjnej i inne prośby kandydatów dwa dni robocze po ogłoszeniu list przyjętych.

Szkolną Komisję Rekrutacyjno-Kwalifikacyjną stanowią dyrektor jako przewodniczący, nauczyciele przewidziani do objęcia funkcji wychowawców klas pierwszych w przyszłym roku szkolnym, pedagog lub psycholog.

Regulamin rekrutacji do gimnazjum

Refleksja poetycka

Nie martw się tak bardzo, miła

Nic wiecznego na świecie, miła!

Pamiętasz? Sama mówiłaś:

Jutro będzie lepszy dzień.

Radość z troską się plecie.

Nie martw się tak bardzo,

Nie popłakuj,

Nie bądź smutna!

Aż tak jest ci źle?

Uśmiechnij się!

Chodź, pójdziemy do kina,

A może wolisz do teatru?

Twoje myśli odpoczną,

Świat zobaczysz w innych barwach.

Pogłaszczę cię, przytulę.

Nie martw się tak bardzo, miła!

Autor: Anna Lidia Brzywca

Refleksja poetycka

Gonitwa

Za czym tak biegnę,

Po co tak gnam?

Wciąż się spieszę,

Jeszcze to, tamto jeszcze,

I tak co dnia.

Pędzę na oślep,

Brak mi już tchu.

Na pewno nie zdążę,

To było na wczoraj,

Już jest za późno,

Muszę to zrobić.

Czas ucieka,

A tyle spraw mam...

Autor: Anna Lidia Brzywca

Refleksja poetycka

Motywuj mnie

Motywuj mnie, motywuj

Do dobrych uczynków.

Zachęcaj mnie, zachęcaj

Do większego wysiłku.

Pochwal mnie, pochwal

Za drobiazg, za cokolwiek.

Pogratuluj mi, pogratuluj

Najmniejszego sukcesu.

Uściśnij moją dłoń, uściśnij

Za błyskotliwą odpowiedź,

Za ten żart może nie na miejscu.

Poklep mnie po ramieniu, poklep

Za wiedzę, za pracę, za wysiłek.

Za właściwą postawę,

Za to, że tak się staram,

Że jestem taki, a nie inny,

Za to, że w ogóle jestem.

Autor: Anna Lidia Brzywca

Refleksja poetycka

Wystarczy

To już koniec! Dość! Wystarczy!

Czas odpocząć,

Inaczej popatrzeć na świat.

Jeszcze lat kilka zostało.

Chcę się cieszyć każdym dniem.

Co rano popatrzeć w niebo,

Zachwycić się słońcem,

Klonowym liściem,

Trawą na łące,

Kałużą i tęczą.

Chcę malować las jesienią,

Pisać wiersze,

Nic nie robić.

Wystarczy! Było tego na dwa życia.

Jedno już się kończy.

Autor: Anna Lidia Brzywca