Cyfrowy umysł. Jak zarządzać i rozwijać biznes w erze algorytmów i sztucznej inteligencji ebook

Tytuł oryginalny: The Digital Mindset: What It Really Takes to Thrive in the Age of Data, Algorithms, and AI

Przekład: Dorota Gasper

Redakcja: Agnieszka Al-Jawahiri

Korekta: Ewa Skuza

Skład: Amadeusz Targoński | targonski.pl

Okładka: Katarzyna Konior | studio.bluemango.pl

Zdjęcie autorów na okładce © Caroline Harrah (Leonardi), © Evgenia Eliseeva (Neeley)

Opracowanie wersji elektronicznej:

Original work copyright © 2022 Harvard Business School Publishing Corporation

Published by arrangement with Harvard Business Review Press

Unauthorized duplication or distribution of this work constitutes copyright infringement

All rights reserved

Copyright © 2023 for the Polish edition by MT Biznes Ltd.

All rights reserved

Copyright © 2023 for the Polish translation by MT Biznes Ltd.

All rights reserved

Warszawa 2023

Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentów niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci zabronione. Wykonywanie kopii metodą elektroniczną, fotograficzną, a także kopiowanie książki na nośniku filmowym, magnetycznym, optycznym lub innym powoduje naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji. Niniejsza publikacja została elektronicznie zabezpieczona przed nieautoryzowanym kopiowaniem, dystrybucją i użytkowaniem. Usuwanie, omijanie lub zmiana zabezpieczeń stanowi naruszenie prawa.

MT Biznes Sp. z o.o.

www.mtbiznes.pl

[email protected]

ISBN 978-83-8231-288-1 (format epub)

ISBN 978-83-8231-289-8 (format mobi)

Obecnie, gdy każda firma musi być firmą technologiczną, rozwinięcie silnej mentalności cyfrowej jest prawdopodobnie najważniejszym krokiem zbliżającym cię do przyszłych sukcesów. Książka Cyfrowy umysł jest nieocenionym źródłem wiedzy dla każdego, kto pragnie stać się lepszym przywódcą, przygotować się zawodowo na przyszłość czy też po prostu chce lepiej zrozumieć teraźniejszość i przyszłość biznesu.

MICKEY (HIROSHI) MIKITANI, założyciel, prezes i dyrektor zarządzający Rakuten Group

Wszyscy słyszeliśmy to już milion razy: musisz być bardziej cyfrowy. Wreszcie trzymamy w ręku książkę, która nadaje prawdziwe znaczenie temu modnemu słowu. Leonardi i Neeley w sposób bardzo klarowny i zadziwiająco szczegółowy przygotowują nas na cyfrową przyszłość.

SHELLYE ARCHAMBEAU, była dyrektor zarządzająca MetricStream; autorka Unapologetically Ambitious

Jeśli nadal będziemy traktować nadejście ery cyfrowej jako rewolucję czysto technologiczną, przegapimy najważniejszy od czasów rewolucji przemysłowej przełom gospodarczy, polityczny i behawioralny. Cyfrowy umysł dostarcza nam wiedzy niezbędnej do uchwycenia tej chwili.

ELIE GIRARD, była dyrektor zarządzająca Atos

Ta przełomowa pozycja jest idealnym przewodnikiem, który pozwoli ci działać lub przewodzić innym, wspierając się cyfrową mentalnością. Rzeczowa i praktyczna. Dzięki tej książce cyfrowa transformacja staje się osiągalna dla każdego, kto chce nauczyć się nowych sposobów myślenia na temat współpracy, przetwarzania danych i zmiany, aby rozwiązać złożone problemy systemowe. Co najważniejsze, nie musisz być komputerowym guru, aby przekształcić swoją organizację z zastosowaniem tych zasad.

BILL GEORGE, wykładowca w Harvard Business School;

autor bestsellera Discover Your True North

Leonardi i Neeley napisali fundamentalny podręcznik, niezbędny dla liderów, którzy chcą prosperować w erze cyfrowej. W Cyfrowym umyśle udało im się połączyć klarowny i rzeczowy przegląd kluczowych koncepcji oraz praktyczne porady, jak wprowadzić te koncepcje w życie.

HUBERT JOLY, były prezes i dyrektor zarządzający Best Buy; starszy wykładowca w Harvard Business School; autor The Heart of Business

Dla Roddy, Amelii, Norah i Elizy, które mają znakomite umysły i – co jeszcze bardziej imponujące – odwagę, by je zmieniać.

Paul Leonardi

Dla mojej matki, najmądrzejszej osoby, jaką znam, będącej ucieleśnieniem ciekawości, odwagi i głodu wiedzy przez całe życie.

Tsedal Neeley

[1] Według Światowej Bazy Danych Gospodarczych (2019) Etiopia ma drugie co do wielkości PKB we wschodniej Afryce, ustępując jedynie Kenii, ale plasuje się w najniższym kwartylu pod względem wskaźnika rozwoju społecznego z roku 2020 (jest na 173 miejscu spośród 189 krajów). Warto zajrzeć do artykułu z 23 czerwca 2021 opublikowanego w „New York Timesie”: Famine Hits 350,000 in Ethiopia, Worst Hit Country in a Decade.

[2] Cyfrowa droga Sary do fotela dyrektora generalnego stanowi wyzwanie dla status quo na wielu poziomach – we wszystkich branżach odsetek czarnych kobiet na stanowiskach przywódczych jest nadal bardzo mały. Weźmy na przykład dyrektorów generalnych na liście Fortune 500 z roku 2021: 48 dyrektorów to kobiety (8,2 procent), z czego tylko dwie są czarne (mniej niż 1 procent z 500 przywódców).

[3] P. Weill, T. Apel, S.L. Woerner, J.S. Banner, It Pays to Have a Digitally Savvy Board, „MIT Sloan Management Review”, t. 60, nr 3 (2019): 41–45.

[4] Istnieje wiele przykładów firm, które nie tylko zachęcają pracowników, by ci rozwijali swoje cyfrowe kompetencje, ale wręcz tego od nich wymagają. W dalszych rozdziałach książki opiszemy, jak do tej sprawy podchodzą niektóre duże firmy technologiczne, takie jak Google, Amazon i Atos. Artykuł Jonathana Vaniana How Amazon Is Tackling the A.I. Talent Crunch, „Fortune”, 1 czerwca 2021, szczegółowo opisuje podejście Amazona: https://fortune.com/2021/06/01/how-amazon-is-tackling-the-a-i-talent-crunch/. Takie wymagania stawiają pracownikom także firmy niemające związku z technologią. J.P. Morgan zaczął niedawno wymagać od nowych pracowników nauki kodowania (zob.: https://www.ft.com/content/4c17d6ce-c8b2-11e8-ba8f-ee390057b8c9). Przykłady można mnożyć. Jest ich zbyt dużo, aby tu wszystkie wymienić.

[5] Cytat z przemowy Chambersa na konferencji Cisco Live 2015. Zredagowana wersja transkrypcji całej przemowy znajduje się tu: https://www.mckinsey.com/industries/technology-media-and-telecommunications/our-insights/ciscos-john-chambers-on-the -digital-era.

[6] Wiele ostatnich badań to potwierdza. Niedawny raport PWC (https:// www.pwc.com/gx/en/issues/upskilling/everyone-digital-world.html) omawiający badania osób na szczeblu kierowniczym oraz ich podwładnych w firmach technologicznych zawiera takie podsumowanie: „To nowy świat, który wymaga nowych umiejętności. Dla wielu to ekscytująca perspektywa, gdyż zapowiada postęp. Większość dyrektorów zarządzających i przywódców, z którymi rozmawiamy, zgadza się co do zasady. Jednocześnie mówią nam jednak, że nie są na to gotowi. Szybkość, zakres i siła oddziaływania zmian stanowią ogromne wyzwanie dla ich firm, a także dla społeczeństwa. Na Światowym Forum Ekonomicznym w Davos, na którym spotkaliśmy się z ponad 150 przywódcami biznesowymi, prawie każda rozmowa kończyła się podobnie: Jak przygotujemy swoich ludzi?”.

[7] Więcej na temat różnorodnych przypadków nowatorskiego generowania danych przez telefony znajdziesz w: Y. Yoo, O. Henfridsson, K. Lyytinen, The New Organizing Logic of Digital Innovation: An Agenda for Information Systems Research, „Information Systems Research”, t. 21, nr 4, 2010, s. 724–735.

[8] C.S. Dweck, Mindset: Nowa psychologia sukcesu, Wydawnictwo Muza, Warszawa 2017.

[9] W naszym mniemaniu J.P. Morgan (wspomniany w przypisie 4) skupia się na nabyciu przez ludzi wąskich umiejętności, zamiast pomagać im w rozwinięciu bardziej cyfrowego sposobu myślenia, dzięki któremu wyrobią w sobie nowe nastawienie do świata. Z naszych badań wynika, że umiejętności są ważne, ale nie mogą być nabywane kosztem albo zamiast zmiany sposobu myślenia.

[10] D. Crystal, English as a Global Language, wyd. 2, Cambridge University Press, 2003; T. Neeley, Global Business Speaks English: Why You Need a Language Strategy Now, „Harvard Business Review”, maj 2012, s. 116–124.

[11] W ciągu ostatniej dekady opublikowaliśmy wiele badań na temat cyfrowej transformacji i wykorzystania technologii w pracy. Niektóre z tych badań (przeprowadzone z wieloma utalentowanymi współautorami), w których opracowaliśmy i przetestowaliśmy swoje idee, to: P.M. Leonardi, D. Woo, W.C. Barley, Why Should I Trust Your Model? How to Successfully Enroll Digital Models for Innovation, „Innovation: Organization & Management” luty 2021; T. Neeley, Remote Work Revolution: Succeeding from Anywhere, HarperCollins, Nowy Jork 2021; P.M. Leonardi, W.C. Barley, D. Woo, On the Making of Crystal Balls: Five Lessons About Simulation Modeling and the Organization of Work, „Information & Organization”31 (2021); P.M. Leonardi, COVID-19 and the New Technologies of Organizing: Digital Exhaust, Digital Footprints, and Artificial Intelligence in the Wake of Remote Work, „Journal of Management Studies” 51 (2021), s. 247–251; P.M. Leonardi, J.W. Treem, Behavioral Visibility: A New Paradigm for Organization Studies in the Age of Digitization, Digitalization, and Datafication, „Organization Studies”41, nr 12 (2020), s. 1601–1625; T.B. Neeley, B.S. Reiche, How Global Leaders Gain Power through Downward Deference and Reduction of Social Distance, „Academy of Management Journal” (2020); P.M. Leonardi, D.E. Bailey, C.S. Pierce, The Co-Evolution of Objects and Boundaries Over Time: Materiality, Affordances, and Boundary Salience, „Information Systems Research” 30, nr 2 (2019), s. 665–686; B.S. Reiche, T.B. Neeley, Head, Heart, or Hands: How Do Employees Respond to a Radical Global Language Change over Time?, „Organization Science”30, nr 6 (2019), s. 1252– 1269; I.C. Cristea, P.M. Leonardi, Get Noticed and Die Trying: Signals, Sacrifice, and the Production of Face Time in Distributed Work, „Organization Science”30, nr 3 (2019), s. 552–572; P.M. Leonardi, Social Media and the Development of Shared Cognition: The Roles of Network Expansion, Content Integration, and Triggered Recalling, „Organization Science” 29, nr 4 (2018), s. 547–568; T.B. Neeley, P.M. Leonardi, Enacting Knowledge Strategy through Social Media: Passable Trust and the Paradox of Non-Work Interactions, „Strategic Management Journal” 39, nr 3 (2018), s. 922–946; T. Neeley, The Language of Global Success, Princeton University Press, Princeton 2017; P.M. Leonardi, D.E. Bailey, Recognizing and Selling Good Ideas: Network Articulation and the Making of an Offshore Innovation Hub, „Academy of Management Discoveries” 3, nr 2 (2017), s. 116–144; P.M. Leonardi, The Social Media Revolution: Sharing and Learning in the Age of Leaky Knowledge, „Information and Organization”27, nr 1 (2017), s. 47–59; T.B. Neeley, T.L. Dumas, Unearned Status Gain: Evidence from a Global Language Mandate, „Academy of Management Journal” 59, nr 1 (2016), s. 14–43; T. Neeley, Global Teams That Work, „Harvard Business Review”, październik 2015, s. 74–81; P.M. Leonardi, Ambient Awareness and Knowledge Acquisition: Using Social Media to Learn ‘Who Knows What’ and ‘Who Knows Whom, „MIS Quarterly” 39, nr 4 (2015), s. 747–762; P.M. Leonardi, Materializing Strategy: The Blurry Line Between Strategy Formulation and Strategy Implementation, „British Journal of Management” 26 (2015), s. 17–21; P.J. Hinds, T.B. Neeley, C.D. Cramton, Language as a Lightning Rod: Power Contests, Emotion Regulation, and Subgroup Dynamics in Global Teams, „Journal of International Business Studies” 45, nr 5 (2014), s. 536–561; P.M. Leonardi, Social Media, Knowledge Sharing, and Innovation: Towarda Theory of Communication Visibility, „Information Systems Research” 25, nr 4 (2014), s. 796–816; T.B. Neeley, Language Matters: Status Loss and Achieved Status Distinctions in Global Organizations, „Organization Science”24, nr 2 (2013), s. 476–497; P.M. Leonardi, C. Rodriguez-Lluesma, Occupational Stereotypes, Perceived Status Differences, and Intercultural Communication in Global Organizations, „Communication Monographs” 80, nr 4 (2013), s. 478–502; P.M. Leonardi, When Does Technology Use Enable Network Change in Organizations? A Comparative Study of Feature Use and Shared Affordances, „MIS Quarterly” 37, nr 3 (2013), s. 749–775; D.E. Bailey, P.M. Leonardi, S.R. Barley, The Lure of the Virtual, „Organization Science”23, nr 5 (2012), s. 1485–1504; W.C. Barley, P.M. Leonardi, D.E. Bailey, Engineering Objects for Collaboration: Strategies of Ambiguity and Clarity at Knowledge Boundaries, „Human Communication Research”38, nr 3 (2012), s. 280–308; M. Mortensen, T.B. Neeley, Reflected Knowledge and Trust in Global Collaboration, „Management Science” 58, nr 12 (2012), s. 2207–2224; P.M. Leonardi, J.W. Treem, Knowledge Management Technology as a Stage for Strategic Self Presentation: Implications for Knowledge Sharing in Organizations, „Information and Organization” 22, nr 1 (2012), s. 37–59; P.M. Leonardi, T.B. Neeley, E.M. Gerber, How Managers Use Multiple Media: Discrepant Events, Power, and Timing in Redundant Communication, „Organization Science”23, nr 1 (2012), s. 98–117; P.M. Leonardi, Innovation Blindness: Culture, Frames, and Cross-Boundary Problem Construction in the Development of New Technology Concepts, „Organization Science”22, nr 2 (2011), s. 347–369; D.E. Bailey, P.M. Leonardi, J. Chong, Minding the Gaps: Technology Interdependence and Coordination in Knowledge Work, „Organization Science”21, nr 3 (2010), s. 713–730; P.M. Leonardi, J.W. Treem, M.H. Jackson, The Connectivity Paradox: Using Technology to Both Decrease and Increase Perceptions of Distance in Distributed Work Arrangements, „Journal of Applied Communication Research” 38, nr 1 (2010), s. 85–105.

[12] Tego rodzaju anonimowość jest zwyczajowa w przypadku badań akademickich. Ponieważ wiele badań przeprowadziliśmy, zanim postanowiliśmy napisać książkę, nie zawsze prosiliśmy o pozwolenie na użycie nazwiska lub nazwy organizacji. Jeśli udało nam się dotrzeć do naszych dawnych rozmówców, zawsze pytaliśmy o zgodę na ujawnienie tożsamości. W innych przypadkach zachowujemy ich anonimowość, korzystając z pseudonimów.

[13] Wiedza niejawna (inaczej ukryta) przypomina rodzaj „odczucia”. Jej klasycznym przykładem jest wiedza na temat jazdy na rowerze. Wiemy, a raczej czujemy, jak to robić, ale trudno spisać listę zasad. Wspaniały opis wiedzy niejawnej i jej wielu form znajdziesz w: H. Collins, Tacit and Explicit Knowledge,University of Chicago Press, Chicago 2010.

[14] Dziękujemy Ianowi Buckleyowi za udostępnienie przykładu kodu Python, z którego korzystamy; I. Buckley What Is Coding and How Does It Work?, MUO, 3 czerwca 2021 (https://www.makeuseof.com/tag/what-is-coding/)

[15] Jeśli jesteś zainteresowany różnymi językami programowania lub po prostu chciałbyś się dowiedzieć, do czego nadają się ich różne odmiany, sprawdź listę Roberta Diany The Big List of 256 Programming Languages, DZone, 16 maja 2013, https://dzone.com/articles /big-list-256-programming.