Duchowość, intymność i seksualność ebook

Rozdział 1Duchowość i seksualność w małżeństwie

Ototypowasytuacja: paramałżeńskadoświadczawswoimzwiązkutrudnościzwiązanychzesferąseksualną. Sąpotrzydziestce, mająmałedzieci. Żonaczuje, żejejmążchcewspółżyćzbytczęsto. Onzkoleiczujesięodrzucanyisfrustrowany. Widaćponich, żebardzozależyimnasobienawzajemiżedobrzefunkcjonująwinnychdziedzinachżycia. Potrzebujątylkotrochępomocywtejkonkretnejsferze. Onawspomina, żegdybyłamała, jejstarszy, nastoletnibrat „wpadł” zeswojądziewczyną. Rodzicebylioburzeniizmusilijejbrata, żebywziąłzeswojądziewczynąślub. Przypominasobie, żeodtegoczasumatkaregularniemówiłajejoniebezpieczeństwachzwiązanychzaktywnościąseksualnąiohańbie, jakąmożeokryćswojąrodzinę. Mówi, żenawetteraz, poślubie, nadalmalekkiepoczuciewinyzakażdymrazem, gdyuprawiaseks.

PodzieliłemsięzniąkilkomamyślamizwiązanymiztymifragmentamiwPiśmieŚwiętym, któremówiąostosunkuBogadoseksualnejintymnościmiędzypoślubionymisobieosobami. Wyglądałanazaintrygowaną, gdyusłyszała, żeBógpragnie, byśmywmałżeństwieoddawalisięsobienawzajemcałkowicieiżebybyłotodlanasprzyjemne. Zaproponowałemteżtakąmyśl: jejpełniejszeoddawaniesięBogumożeznajdowaćwyrazwdzieleniusięsobązmężem.

W jej obecności porozmawiałem też zmężem. Mówiłem, że intymność seksualna nie zaczyna się wsypialni, ale tuż po przebudzeniu. Wyraża się wtym, jak ze sobą rozmawiamy ijak się nawzajem słuchamy. Jest wuczuciu szacunku iwdzięczności za drugą osobę. Wiąże się nawet zczymś tak zwyczajnym jak pomaganie żonie wopiece nad dziećmi iw sprzątaniu. Wszystko to jest dla niej pociągające iujmujące. Intymność seksualna to sposób bycia ze sobą przez cały czas; nie definiuje jej samo tylko współżycie. Pocałunki, rozmowa, przytulanie, pieszczenie – to też formy intymności seksualnej. Trzymanie się przekonania, że nie ma intymności seksualnej bez współżycia, pozbawia nas słodyczy bycia blisko zukochaną osobą na wszystkie inne sposoby.

Każdyterapeutapotrzebujeraznajakiśczasspotkaćwłaśnietakąparęjaktaprzywołanapowyżej, żebypoczućsmakswojegopowołania. Tadwójkaprzyswoiłasobieto, coimpowiedziałem, iwprowadziłatowżycie, takżejużpokrótkimczasieniebyłemimwięcejpotrzebny. Wielkąprzyjemnościąbyłodlamniepracowaćzniminastykuduchowościiseksualności. Jesttozpewnościądużewyzwanie, aleteżiprzywilej.

Bóg wyrażony, Bóg przyjęty

Zacznijmyodprzesłanki, naktórejopierająsięwszystkiemyślirozwijanewtymrozdziale: WrelacjidonaszejukochanejosobywyrażamyiprzyjmujemyBoga. PrzyjrzyjmysiętymwersetomzKsięgiProrokaIzajasza:

Nie lękaj się, bo już się nie zawstydzisz,

niewstydźsię, bojużniedoznaszpohańbienia.

Raczejzapomniszowstydzietwejmłodości.

Iniewspomniszjużhańbytwegowdowieństwa.

BomałżonkiemtwoimjesttwójStworzyciel,

któremunaimię – PanZastępów;

Odkupicielemtwoim – ŚwiętyIzraela,

nazywająGoBogiemcałejziemi.

Zaiste, jakniewiastęporzuconą

izgnębionąnaduchu, wezwałcięPan.

IjakbydoporzuconejżonymłodościmówitwójBóg:

Nakrótkąchwilęporzuciłemciebie,

alezogromnąmiłościącięprzygarnę.

Wprzystępiegniewuukryłem

przedtobąnakrótkosweoblicze,

alewmiłościwieczystej

nadtobąsięulitowałem,

mówiPan, twójOdkupiciel.

DziejesięzeMnątak, jakzadniNoego,

kiedyprzysiągłem, żewodyNoego

niespadnąjużnigdynaziemię;

takterazprzysięgam, żesięnierozjątrzęnaciebie

anicięgromićniebędę.

Bogórymogąsięporuszyć

ipagórkisięzachwiać,

alemiłośćmojanieodstąpiodciebie

iniezachwiejesięmojeprzymierzepokoju,

mówiPan, którymalitośćnadtobą. (Iz54,4–10)

Tenfragmentoddajewpewiensposóbkształtiistotęzaangażowaniawzwiązek. Niematutajlęku, wstydu, hańby, poniżania, wyrzutówanidługotrwałegogniewu. Wobfitościsązatoobecne: współczucie, troskaodrugąosobę, łagodność, pokójiniewyczerpanamiłość. Bógpostanowił, żeobjawisięIzraelowi, swoimludziom – takżemnieitobie – mówiącdonastakimsamymjęzykiemjakten, którymkochanekzwracasiędoswojejukochanej. Bycieczyimśukochanymiczyjąśukochanąjestwzięciemudziałuwzbawczym, relacyjnymsakramencieBożegostwarzaniaizamieszkiwania. To, czegoprzezwiarędowiadujemysięonaszymBogu, objawiasię, podlegapróbieistajesiężywymdoświadczeniemwzaangażowanymzwiązku.

DYLEMAT

Małżeństwojestpróbą, któraujawniazjednejstronynaszeoporywobecoddaniasięwcałości, azdrugiej – nasząogromnąpotrzebęuczynieniatego. Nadodatekjesttopróba, wktórąrównocześnieangażujemynasząukochanąosobęiBoga. Naszanajgłębsza, najbardziejautentycznatożsamośćujawniasięwtedy, gdyoddajemysięBogu, któryjestźródłemiostatecznymcelemnaszejegzystencji. Onteżjestźródłemicelemnaszegodawania. Niestety, niemawnasnaturalnejskłonności, bywpełnioddawaćsięBogulubnaszejukochanejosobie.

Jestchybatak, żezawszechcemyzachowaćcośdlasiebie, czyżnie? Niemożnawtymjednakwidziećtylkoiwyłączniemałoduszności. Jestwtymteżcośzinstynktuprzetrwania. Naszaambiwalencjawpewiensposóbchcenasochronić. JeślioddamysięBoguinaszejukochanejosobiecałkowicieiwpełni, toprzecieżstaniemysięcałkowiciewystawieninazranienia! Jeślioddamysięcałkowicie, arelacjaniewypali, tozaryzykujemy, żezostaniemyzupełniezniczym. Alejeślizachowamysobiejakąśczęśćnaszegosercairozumu, tobędziemymieliprzynajmniejtęcząstkęsiebie. Ztącząstkąbędziemymoglizacząćcośodnowa.

Jakżetrzeźwiącemożejednakbyćodkrycie, żedoprawdziwejmiłości (dotejmiłości, którazbawia) niewystarczytylkowiększaczęśćmnie. Niewystarczynicmniejszegoniżjacały! Mogęmyśleć, żegdydajęprawiewszystko, tojużczynięto, copotrzebne, byzwiązekdobrzesięrozwijał. Takjednakniejest. Jestraczejtak, żewszystkoto, cozatrzymujemydlasiebie, ograniczanasizatrzymuje. Mojaukochanamówimi, żemniekocha, alejaniejestemwstanieuwierzyćwtodokońca, boniedałemjejcałegosiebiedopokochania. Jateżmówięjej, żejąkocham, aleczytaknaprawdękochamjącałymsobą? Zatrzymujemyczęśćsiebiedlabezpieczeństwapsychicznego, aletozatrzymywanieprzeszkadzanamwwypełnianiunaszychprzyrzeczeńiwdobrymrozwojunaszychrelacjizBogiemizukochanąosobą. To, cozatrzymaliśmydlasiebie, stanowiglebędlanaszychlęków, wątpliwości, depresji, gniewu, zniechęcenia, uzależnieńirozdrażnienia. Kiedyjesteśmynieszczęśliwiwzwiązku, wtedywyraźnierzucasięnamwoczyto, czegonieotrzymujemy, alezazwyczajzupełniezapominamyotym, czegomysaminiedajemy.

DAWANIESIEBIE

Mojababciawychowywałamnieażdoswojejśmierciwwiekusiedemdziesięciulat. Gdyumierała, jamiałem latosiem. Wspominamjąbardzoczule. Wujekzabrałmniedoszpitala, żebyśmyjąwspólnieodwiedzili… anastępnewspomnienie, tojakkilkamiesięcypóźniejstojęprzyjejgrobie. Chybataksiętowtedypoprosturobiło. Niktminiepowiedział, żebyłapoważniechora. Niktnierozmawiałzemnąojejśmierci. Życietoczyłosiędalej. Późniejmieszkałemzmatką. Pozakrótkimiokresamispokojudoświadczałemnieustannejzmienności. Częstosięprzeprowadzaliśmy. Związkiuczuciowemojejmatkibyłyprzelotne. Pamiętam, żedwarazysamazgłosiłasiędoszpitalapsychiatrycznegozpowodutakzwanego „załamanianerwowego”. Gdymiałempiętnaścielat, niebyławstaniezajmowaćsięmnądalej. Odtegoczasumieszkałemwięcurodzinzastępczych. Nimosiągnąłempełnoletność, byłemutrzechróżnychrodzin. Myślę, żemoirodzicezastępczyrobilidlamniewszystko, cobyłowichmocy, aleniedasięzmienićfaktów. Janiebyłemtaknaprawdęichdzieckiem, aichdomniebyłmoimdomem.

Gdyskończyłemosiemnaścielat, sądorzekłomojejsamodzielności, cooznaczało, żeodtejporybyłemzdanynasiebie. Przezrokstudiowałem. ByłtoczaswojnywWietnamieitrwałpobórdowojska. Drogąlosowaniazostałemprzydzielonydosłużby. Wiedząc, żewezwanieprzyjdzieprędzejczypóźniej, wolałemsamzgłosićsięwcześniej.

Gdybyliśmywliceum, poznałemNancy. Kiedyzaciągnąłemsiędoarmii, nadaljeszczechodziliśmyzesobą. Nancybyławtedywszkolepielęgniarskiej. Postanowiliśmysiępobrać. Onamiaładziewiętnaścielat, ja – dwadzieścia. To, żeniktznaszychgościślubnychnieosiągnąłjeszczewiekupozwalającegonapodpisanienaszegoaktumałżeństwawcharakterzeświadka, powinnobyłodaćnamwtedydomyślenia… Cóż, byliśmywsobiezakochani. Tobyłojedyne, oczymwtedymyśleliśmyioczymwogólechcieliśmymyśleć.

MojaprzeszłośćbudziłajednakobawywrodzicachNancy. Martwilisię, jakimmężemdlaniej będę. Ichobawybyłyoczywiścieuzasadnione. Ichcórkapoślubiłamłodegomężczyznę, którycoprawdabyłzaradny, alebrakowałomuemocjonalnejdojrzałościpotrzebnejdotego, byprawdziwiejąkochaćiprzyjąćjejmiłość. Wszystkiestraty, wszystkieprzenosinydonowychdomów, wszystkierozczarowania, jakichdoświadczyłemprzezpierwszedwadzieścialatmojegożycia, nauczyłymnieprzedewszystkimtego, jaksobieradzić, jakprzetrwaćijaksięnierozklejać. Nosiłemwsobiegłębokieprzeświadczenie, żewostatecznymrozrachunkumogęliczyćtylkonasiebie.

Przezponadtrzydzieścilatżyciawmałżeństwie, zostawszyojcem, potemdziadkiem, nieustanniezmagamsięzesobą, próbującwpełniodpowiedziećnajejmiłość, którajestwielkaigłęboka. PodobnezmaganiatowarzysząmojejrelacjizBogiem. Umiejętnościemocjonalnegoprzetrwania, którepomagałymikiedyśwewczesnych, trudnychlatachżycia, wzetknięciuzgłębokąmiłościąstałysiędlamnieobciążeniem. Bezwątpieniazawszechciałemkochaćibyćkochany. Problempolegałnatym, żeniebyłemwstanieoddaćsiebiewcałościinieodkładaćżadnejczęścimojegosercanaboknawszelkiwypadek.

Dziśjużniestaramsięażtakbardzomiećnabaczności, jaktobywałokiedyś, choćstarenawykiginąztrudem. Naszczęściejednakstopniowoginą, dziękiBożejłasce. Znakiemtejłaskijestdlamnieto, żemiłośćBogadomnieimiłośćNancysąwmoimdoświadczeniuzesobąsplecione. Czuję, jakbywszystko, cokolwiekzatrzymamdlasiebiewrelacjidoNancy, czyniłomniemniejdostępnymdlaBoga. Dobrąstronątegojestto, żemojawzajemnośćwobecBogapogłębiamojedawaniesiebieNancy, wzajemnośćzaśwobecNancypogłębiamojeoddaniesięBogu. Toumacniawemnieowokluczoweprzekonanie, żechoćBógzdecydowanieróżnisięodstworzenia, awięciodnaszychludzkichrelacji, tojednaknigdyniejestodnichoddzielony. NaszarelacjazBogiemzawszeodzwierciedlanaszerelacjezinnymiludźmi.

WYGLĄDASZZNAJOMO

Pewiendobryprzyjacielopowiedziałmikiedyśorozmowiezeswojąsiostrą. Miałazasobąkilkauczuciowychzwiązków. Większośćznichbyłasłaba, aniektóremożnabyocenićjakozdecydowaniekoszmarne. Zauważyła, żeprzezwielelatwalegorycznymsensie „randkowałazeswoimojcem”. Tozaciekawiłomojegoprzyjaciela, bobyłprzekonany, żezauważyłbytakątendencję. Mówiła, żeichojciecniebyłdlaniejemocjonalniedostępnyiżemężczyźni, którychsobiewybierała, taknaprawdęprzypominaligowtymwzględzie. Uświadomiłasobie, żeprawdopodobniepróbowałakompensowaćsobieto, czegonieotrzymałaodojca, próbującuzyskaćtoodkogośpodobnegodoniego. Niesamowitywglądwsiebie, niesądzicie?

Czasemwydajenamsię, żenaszamiłośćjesttaksilnaiżemamyjejtakwiele, żewystarczy, byuzupełnićwszystkiebrakiwynikająceztego, żedrugaosobaniedajesiebie. Gdybytakrzeczywiściebyło, topoziemichodziłobyowielewięcejszczęśliwychpar. Dotangajednaktrzebadwojga. Jeślidrugaosobaniejestzaangażowanainiechcetegozmieniać, tozwiązekstajesięsamotnościąwedwoje. Mojezdaniejestwtymprzypadkujasneijednoznaczne: jeślimasznadzieję, żeTwójpartnerzmienisięwistotnysposóbpowaszymślubie, tonajprawdopodobniejgotujeszsobiesporerozczarowanie. Małżeństwozwyklepogłębiato, cojestjużobecnewzwiązku, zarównotedobrerzeczy, jakitezłe. Jeżelichcemykogoś „zbawić”, tolepiejzaangażowaćsięwktórąśzwielumożliwychakcjidobroczynnych, którezchęciąprzyjmąnasząpomoc. Niepowinniśmywchodzićzkimśwzwiązekmałżeńskipomimoosobistychobaw, bonajprawdopodobniejbędziemypóźniejżałowaćtegowyboru.

Naprzykładmłodapara, któraspotykałasięjużodkilkulat, przyszładomniepoporadędotyczącąichzwiązkuiwspólnejprzyszłości. Onachciałaślubu. Czuła, żesąjużzesobąwystarczającodługo. Pozatymjejmłodszasiostramiaławyjśćzamążwcześniejniżona, cowydawałojejsięniewłaściwe. Onzkoleidopierocoskończyłszkołęipodjąłpierwsząpracę. Cieszyłsię, żestaćgonawielerzeczy, naktórewcześniejprzezwielelatniemógłsobiepozwolićzewzględunaskromnystudenckibudżet. Zupełnieniepodzielałjejpośpiechuzwiązanegoześlubem. Zapytałemich, jakpostrzegająrelacjepanującewmałżeństwachichrodziców. Wspomniałem, żerzadkosięzdarza, żebystosunekzaangażowaniakażdejzestronwzwiązekprzypominałidealne50–50. Spytałemichteż, jakwtymprocentowymujęciuwyglądałbyichwłasnyzwiązek. Spojrzeliposobie, jakbyztwarzydrugiejosobychcieliwyczytaćodpowiedź, zanimsamijejudzielą. Pierwszaodezwałasięona: „Myślę, żebyłobyto80–20”. Powiedziałatopewnieibezwahania, takjakbyczytałaprognozępogodynajutro. Spytałem: „80–20, toznaczy…?”. Aona: „Toznaczy, żejadaję80procent, aondaje20”. Spojrzałananiego, czekającnajegoodpowiedź. Aonnatodobrodusznie: „Notak, tosięchybazgadza”.

Przyznam, żemiałemnadzieję, żewmomenciegdyusłysząteliczby, będąlekkowstrząśnięci. Myślałem, żeonapowie: „Niewyjdęzamążzakogoś, ktodorelacjiwnositylko20procent!”, lubżeonpowiezdeterminacją: „20procent?! Przecieżstaćmnienawięcej!”. Ależadneznichtakniepowiedziało. Niewiem, czyostateczniewzięliślub, alewiem, żeonazasługiwałanakogoś, ktohojniejdzieliłbysięsobąwzwiązku. Onzkoleizasługiwałnakogoś, komusamchciałbydaćwięcejniżtylkominimum. Czasamidwojedobrychludziniejestodpowiednimipartneramidlasiebienawzajem.