Gdy rodzice się starzeją. Praktyczny i duchowy przewodnik ebook

Tytuł oryginału Quand mes parents vieillissent. Petit guide pratique et spirituel

© 2017, Éditions de l’Emmanuel; 89, Bd Auguste Blanqui – 75013 Paris (France)

© Copyright for this edition by Wydawnictwo W drodze, 2024

Redaktor prowadząca – Ewa Kubiak

Redakcja – Paulina Jeske-Choińska

Konsultacja merytoryczna – prof. dr hab. KATARZYNA WIECZOROWSKA-TOBIS

Korekta – ZUZANNA MAREK, PAULINA JESKE-CHOIŃSKA

Skład i łamanie wersji do druku – pilcrow studio

Redakcja techniczna – JÓZEFA KURPISZ

Projekt okładki i layoutu – Krzysztof Lorczyk OP

Źródła fotografii na okładce – IngridFelixVictoria, braetschit | pixabay.com; Joseph Witry, Musée national d’histoire naturelle Luxembourg | Wikimedia Commons

Fotografia (strona przedtytułowa) – Studio Southworth and Hawes (dagerotyp, ok. 1850 r.), ze zbiorów Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku

ISBN 978-83-7906-686-5

Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów W drodze sp. z o.o.

Wydanie I

ul. Kościuszki 99

61-716 Poznań

tel. 61 852 39 62

[email protected]

www.wdrodze.pl

Przygotowanie wersji elektronicznejEpubeum

Nadejdą dni niedoli i przyjdą lata, o których powiesz:

„Nie mam w nich upodobania”;

[…] zaćmi się słońce i światło,

i księżyc, i gwiazdy,

i chmury powrócą po deszczu;

[…] uginać się będą silni mężowie,

i będą ustawały [kobiety] mielące, bo ich ubędzie,

i zaćmią się patrzące w oknach.

[…] Zdążać będzie człowiek do swego wiecznego domu

i kręcić się już będą po ulicy płaczki;

zanim się przerwie srebrny sznur i stłucze się czara złota,

i dzban się rozbije u źródła,

i w studnię kołowrót złamany wpadnie;

i wróci się proch do ziemi, tak jak nią był,

a duch powróci do Boga, który go dał.

Koh 12,1-7

Chociaż niszczeje nasz człowiek zewnętrzny, to jednak ten, który jest wewnątrz, odnawia się z dnia na dzień.

2 Kor 4,16

Naszym rodzicom

Dla naszych dzieci i ich małżonków:

Érica i Nathalie,

Christine i Pascala, François i Yanti,

Marie i Damiena, Véronique i Cédrica,

i dla naszych wnuków:

Claire, Laure, Alexandre’a, Camille, Mathilde, Jeana, Arthura, Louise, Augustine, Zélie…

Dziękujemy Marie-Élisabeth Martin

i Laurence de Saint-Vincent za ich cenną pomoc,

a także Dominique, Marie-Claude, Bénédicte,

Thérèse, Marie-Madeleine, Élisabeth, Jeanowi-Romainowi i Catherine za ich świadectwa.

Wprowadzenie

Nigdy nie jest łatwo patrzeć na swoich starzejących się rodziców, nawet jeśli jako dorośli ludzie żyjemy daleko od nich. Dopóki są jeszcze w formie, nie ma problemu, ale gdy dostrzegamy, że słabną i stają się coraz mniej samodzielni, może to w nas wywołać spory zamęt. Tym bardziej, że ta nowa sytuacja uświadamia nam własną przemijalność.

Postęp medycyny umożliwił (do pewnego stopnia) wydłużenie ludzkiego życia. Nierzadko spotykamy dziś mieszkające razem cztery, a czasem nawet pięć pokoleń jednej rodziny, co dawniej było raczej wyjątkiem. Podporą takich domów są osoby, które muszą opiekować się zarówno wnukami, jak i starzejącymi się rodzicami, a jednocześnie często są nadal aktywne zawodowo. Tę książkę adresujemy do przedstawicieli właśnie tego pokolenia, do którego i my należymy.

Wiele własnych doświadczeń uwrażliwiło nas na ten temat i skłoniło do podzielenia się tym, co sami otrzymaliśmy. Przede wszystkim nasze życie rodzinne: po ponad pięćdziesięciu latach małżeństwa jesteśmy dziadkami dziesięciorga wnuków, a mieszka z nami również mama Annie. Przez trzynaście lat gościliśmy u nas mamę Claude’a i to wspólne życie, czasami trudne, skłoniło nas do refleksji nad relacjami międzypokoleniowymi w rodzinach. Musieliśmy się przeorganizować i za radą przyjaciół urządziliśmy w naszym domu dla mamy osobne mieszkanie. Z kolei Annie razem ze swoimi braćmi i siostrą towarzyszyła swemu ojcu w ostatnich latach życia. Postanowili oni umożliwić rodzicom pozostanie w swoim domu i dzielili się opieką nad nimi.

Poza tym od około dziesięciu lat prowadzimy grupę towarzyszącą rodzinom w żałobie. Podczas przygotowań do pogrzebów mogliśmy sobie uświadomić, jak bardzo relacje rodzinne są nieraz pełne zranień i jaką nadzieję mamy do przekazania, aby pomóc ludziom wejść na drogę pojednania ze swymi bliskimi, a szczególnie z rodzicami.

W społeczeństwie zachodnim osoby starsze coraz bardziej tracą swoją pozycję, tak jakby starano się ukryć ten trudny etap życia. Odgrywają one znacznie mniejszą rolę społeczną niż dawniej. Emeryci zostają odcięci od środowiska zawodowego, w którym rozwijają się ich dzieci, a nieraz także wnuki. Kiedyś na wsi w naturalny sposób w jednym gospodarstwie żyło ze sobą kilka pokoleń rodziny i starzy rodzice dożywali w nim swoich dni, przez co śmierć była jakby częścią życia. Dzisiaj nie jest to już takie oczywiste. Nowoczesna rodzina jest często rozproszona i wielu seniorów musi przeżywać swą starość z dala od dzieci. Te z kolei stają przed poważnymi pytaniami o sposób opieki nad rodzicami. Nie ma na nie gotowych odpowiedzi – każda rodzina musi wypracować własne rozwiązanie.

Mimo wszystko mocno wierzymy, że możliwa jest jeszcze rodzinna i międzypokoleniowa solidarność dzięki wprowadzaniu pewnych zmian, kreatywnych rozwiązań, nowości… Zobaczymy to na przykładzie wielu świadectw.

Taki jest cel naszej refleksji spisanej na tych niewielu stronach. Spróbujemy pozwolić poprowadzić się światłu doświadczenia rozmaitych osób opowiadających swoje historie, porad specjalistów i mądrości Kościoła opartej na słowie Bożym.

Czasami czujemy się przytłoczeni faktem starzenia się jednego z naszych rodziców – albo dwojga, czy nawet trojga lub czworga naraz! – a jednak często doświadczamy tego, że otrzymujemy zasoby konieczne do sprostania danej sytuacji, podjęcia decyzji i zachowania nadziei.

O Autorach

Annie i Claude Beauducel są małżonkami od ponad 50 lat, rodzicami i dziadkami. Należą do wspólnoty Emmanuel. Od kilkunastu lat prowadzą grupę wsparcia dla rodzin w żałobie.