JESTEM DZIECKIEM BOŻYM- PORADNIK METODYCZNY 5 - LATKI ebook

Wprowadzenie

Założenia merytoryczne

Katecheza przedszkolna podejmuje ważny proces chrześcijańskiego wtajemniczenia zapoczątkowany w sakramencie chrztu. Może on się dokonać w sytuacji, gdy dziecko w oparciu o relacje z dorosłymi podejmie próbę nawiązania osobowego kontaktu z Bogiem oraz doświadczy Go na poziomie dziecięcej wrażliwości. Musi równocześnie poznawać prawdy wiary i oswoić się z faktem, że Bóg zaprasza do wspólnoty dzieci Bożych, kocha każde dziecko oraz stawia przed dzieckiem konkretne wymagania.

Treści religijne w nauczaniu dzieci przedszkolnych w grupie pięciolatków zostały oparte na Programie nauczania religii autorstwa Komisji Wychowania Katolickiego KEP z 2010 r. Dlatego są koherentne z dziecięcymi przeżyciami, które otwierają perspektywę zrozumienia zarówno otaczającego świata, jak i relacji z Bogiem i najbliższymi osobami. Pięciolatek, zapoznając się z nowymi treściami, doświadcza, że razem z innymi należy do wspólnoty dzieci Bożych (dział 1), ewolucyjnie przybliża się do znaków religijnych i Kościoła, aby spotkać się z Bogiem (dział 2), zauważa lepiej w wydarzeniach z życia Jezusa, kim jest Bóg (dział 3), odkrywa, że razem z innymi osobami jest uczniem Jezusa i stopniowo pragnie Go naśladować (dział 4) oraz z Jezusem i innymi dziećmi uczy się słuchać Boga i uwielbiać Go w codziennym życiu (dział 5).

W założeniach teoretycznych przyjęto model katechezy antropologiczno-kerygmatycznej, której struktura zakłada, że w każdej jednostce będzie przywołana sytuacja egzystencjalna dostosowana do wieku adresatów katechezy. Po jej analizie następuje przedstawienie orędzia chrześcijańskiego w taki sposób, aby zgodnie z założeniami Podstawy programowej katechezy omawiać precyzyjnie depozyt wiary przewidziany do realizacji na tym etapie. Ważną fazę katechezy stanowi życiowa aplikacja przekazanych treści, polegająca na wyraźnym budowaniu postaw chrześcijańskich.

Pakiet edukacyjny do przedszkola dla grupy pięciolatków zawiera następujące elementy składowe: podręcznik ucznia, poradnik metodyczny dla nauczyciela, płytę DVD dla nauczyciela z piosenkami do poszczególnych jednostek w wersji audio-video, opowiadania w wersji audio oraz dwie prezentacje multimedialne. Całość propozycji wzbogaca strona internetowa, która będzie forum dla nowych propozycji udoskonalenia pakietu w przyszłości.

Założenia metodyczne

Podręcznik ucznia

Podręcznik dla ucznia składa się z odrębnych jednostek tematycznych, podzielonych na odpowiednie działy, wynikające bezpośrednio z przyjętego programu. Realizacja materiału w przedszkolu dla grupy pięciolatków została zaplanowana na 54 jednostki tematyczne. Niektóre jednostki, jak np. jednostka nr 18, gdzie zaplanowano zapoznanie dzieci z popularnymi świętymi, mogą być opcjonalnie zrealizowane w ciągu dwóch jednostek dydaktycznych, ponieważ obszerna propozycja aktywizacji dzieci, połączona z dopasowywaniem naklejek, daje taką możliwość. Zaproponowana liczba jednostek jest optymalna ze względu na dynamikę nauczania w przedszkolu, gdzie pojawią się wydarzenia okazjonalne, które wymagają zagospodarowania kilku jednostek w czasie roku szkolnego.

Oprócz treści wynikających bezpośrednio z przyjętego programu, dodatkowo zamieszczono katechezy związane z dynamiką roku liturgicznego. Jednostka nr 52: „Różaniec. Rozważanie tajemnic zbawienia” ma na celu wprowadzanie dzieci w strukturę tej pięknej modlitwy oraz w praktykę odmawiania różańca. Jednostka nr 53: „Zmarli potrzebują naszej modlitwy” przewidziana jest do zagospodarowania w listopadzie, aby uwrażliwiać na problematykę świętych obcowania i potrzebę modlitwy za zmarłych. Natomiast jednostka nr 54: „Środa Popielcowa. Wezwanie do poprawy życia” jest pomyślana jako pomoc w przygotowaniu do świadomego przeżywania Wielkiego Postu na poziomie dziecięcej wrażliwości do poprawy życia. Została zaproponowana jako pogłębienie tej problematyki wśród małych dzieci, którą będzie podejmować także jednostka nr 41: „Wielki Post”.

Przyjęte założenia teoretyczne mają odzwierciedlenie w strukturze poszczególnych jednostek. Struktura ta w podręczniku dla ucznia przedstawia się w następujący sposób:

1. Wizualizacja treści katechezy dostosowana do możliwości percepcyjnych dziecka przedszkolnego.

2. Zadanie do wykonania przez dziecko. Sposób wykonania zadania sugeruje piktogram „Aniołka” oraz komenda tekstowa do odczytania przez katechetę.

3. Informacje dla rodziców zasygnalizowane są piktogramem „Pary rodziców”. Informacje te będą możliwe do przesłania drogą e-mailową do rodziców dziecka.

Wstępna część każdej katechezy w podręczniku ucznia na stronie pierwszej zawiera wizualizację treści zapowiedzianej przez temat. Kompozycja poszczególnych jednostek jest wielobarwna, niekonwencjonalna, dynamiczna i zatrzymująca uwagę dziecka. W trakcie wizualizacji pojawiają się postacie, które są obecne w następnych katechezach. W założeniach autorów ma to prowadzić uczniów do sukcesywnego utożsamiania się z bohaterami, stanowić zachętę do odkrywania ich kolejnych historii, a przede wszystkim zainteresowania się problematyką religijną przez nich przeżywaną. Szata graficzna pierwszej strony w każdej katechezie ma na celu syntezę najistotniejszych treści oraz budowanie postaw religijnych. Zawarte w niej ilustracje mają na celu wzmocnienie tego przekazu. Na końcu podręcznika zamieszczone zostały również niezbędne pomoce do przeprowadzenia bardziej rozbudowanych metodycznie katechez przedszkolnych.

Druga część każdej jednostki tematycznej na drugiej stronie podręcznika zawiera zadanie do wykonania przez dziecko. Sposób wykonania zadania sugeruje piktogram „Aniołka” oraz informacja tekstowa do odczytania przez katechetę. Zadania są różnorodne oraz inspirujące do wielowymiarowej aktywności dzieci. Właściciel podręcznika do nauki religii, rozwiązując zaproponowane zadania, uczy się wielu nowych rzeczy: rozpoznaje historyjki obrazkowe, poznaje rozmieszczenie przedmiotów religijnych w rzeczywistości świeckiej i sakralnej, uczy się logicznego myślenia, ćwiczy spostrzegawczość, rozwiązuje religijne zagadki, poszerza zasób słownictwa religijnego, doskonali sprawność ręki, rysując po znaku symbole religijne, uczy się na pamięć modlitw, piosenek religijnych z gestami. Staranne rysunki oraz zestaw kolorowych naklejek dodatkowo dostarczają dziecku dużo radości oraz ważnej dla niego zabawy. Wykonanie zadań to ćwiczenia rozwijające spostrzegawczość oraz znacząca pomoc w zdobywaniu podstawowej wiedzy o dziecięcej religijności, języku religijnym oraz niezbędnych kompetencji w dalszej edukacji religijnej.

Ostatnia część drugiej strony to informacje dla rodziców. Są one zaznaczone piktogramem „Pary rodziców”. Informacje te będą możliwe do przesłania drogą e-mailową do rodziców dziecka za pośrednictwem strony internetowej www.kulkat.pl, która została uruchomiona na potrzeby całej serii podręczników.

Poradnik metodyczny

Zgodnie z przyjętymi założeniami poradnik metodyczny dla nauczyciela został skonstruowany w oparciu o następującą strukturę:

I. Założenia edukacyjne

1. Cele katechetyczne – wymagania ogólne

2. Treści nauczania – wymagania szczegółowe

3. Wiedza

4. Umiejętności

5. Metody i techniki

6. Środki dydaktyczne

II. Przebieg katechezy

1. Czynności wstępne

2. Modlitwa

3. Nawiązanie do poprzedniej katechezy

4. Sytuacja egzystencjalna

5. Wyjaśnienie głównych prawd katechezy

6. Zastosowanie życiowe

7. Modlitwa śródlekcyjna

8. Podsumowanie treści

9. Informacja dla rodziców

10. Praca domowa

11. Modlitwa

Założenia edukacyjne zostały opracowane według najnowszych wytycznych zarówno Podstawy programowej katechezy, Programu nauczania religii, jak i Podstawy programowej kształcenia ogólnego i rozporządzeń Ministerstwa Edukacji Narodowej. Potwierdza to przede wszystkim precyzyjne sformułowanie celów każdej jednostki lekcyjnej, która spełnia wymóg formułowania celów językiem wymagań. Wskazanie metod, technik oraz środków dydaktycznych kompletuje pierwszą część scenariusza każdej lekcji. Przyjęcie takich założeń edukacyjnych wynika z pragnienia, żeby proponowane materiały stanowiły realną pomoc dla katechetów, którzy zobowiązani przez dyrektorów szkoły, muszą respektować najnowsze wytyczne władz oświatowych.

Proponowany przebieg katechezy ściśle związany jest ze strukturą podręcznika dla ucznia. Punktem wyjścia jest zawsze sytuacja egzystencjalna (wizualizacja oraz opowiadanie lub wideoklip). Ma to na celu zwiększenie zainteresowania i aktywności katechizowanych.

Każda jednostka ma podobną strukturę. W punkcie 1 (Czynności wstępne) nauczyciel religii powinien zbudować gotowość szkolną wśród dzieci, aby w punkcie 2 (Modlitwa) była możliwość odmówienia przez dzieci stosownej modlitwy. Ważnym elementem struktury poradnika jest punkt 3 (Nawiązanie do poprzedniej katechezy), przez ten punkt dzieci są wprowadzane w nowe treści w oparciu o te, które zostały wcześnie przyswojone. Punkt 4 (Sytuacja egzystencjalna) to oryginalny pomysł Redaktorów, którzy do każdej jednostki dołączyli opowiadanie, napisane w taki sposób, aby dzieci mogły lepiej zrozumieć treść katechezy. Zaproszona pisarka przygotowała opowiadania inspirowane w większości tekstami biblijnymi w sposób obrazowy, językiem małych dzieci, wprowadzając głównych bohaterów, którzy stają się dla dzieci przewodnikami w świecie spraw religijnych. Po prezentacji opowiadania w punkcie 5 (Wyjaśnienie głównych prawd katechezy) poradnik przynosi wyjaśnienie tego, co najważniejsze i co powinno być zapamiętane. Takie działanie prowadzi do punktu 6 (Zastosowanie życiowe), w którym dziecko otrzymuje informacje, co trzeba zrobić, aby stawać się prawdziwym dzieckiem Bożym oraz budować właściwe postawy życiowe. W celu budowania głębszej więzi dzieci z Jezusem, w punkcie 7 (Modlitwa śródlekcyjna), została przewidziana modlitwa, która podtrzyma religijny klimat edukacji i zwiększy zaangażowanie emocjonalne dzieci. Punkt 8 (Podsumowanie treści) jest okazją dla nauczyciela religii do dokonania rekapitulacji wcześniejszych działań. Ważną rolę pełni także punkt 9 (Informacja dla rodziców), w którym pojawia się apel do rodziców o podjęcie trudu przedłużenia edukacji religijnej dzieci także poza terenem przedszkola. Następnie zaplanowana jest, w punkcie 10, praca domowa, której zakres i intensywność pozostanie do dyspozycji nauczyciela religii. Całość kończy punkt 11 (Modlitwa). Jest ona zawsze związana z treścią katechezy i powinna stawać się ważną okazją do indywidualnej aktywności dzieci.

Wyjaśnienia wymaga również forma scenariuszy katechez. Są one przygotowane w sposób bardzo szczegółowy, często sugerujący nie tylko treści i metody, ale również konkretne sformułowania, których może użyć katecheta. Takie podejście jest świadomym wyborem Autorów i Redaktorów poradnika. Praktyka dowiodła bowiem, że scenariusze w formie luźnych sugestii czy kilku punktów nie spełniają oczekiwań katechetów. Oczywiście, poradnik metodyczny jest tylko propozycją i katecheta może zrealizować lekcję religii w inny sposób. Proponowane scenariusze są jednak przemyślaną wizją konkretnej jednostki tematycznej. Dla doświadczonych katechetów stanowić będą prawdopodobnie tylko sugestie. Ostatecznie jednak dają nadzieję, że także niezbyt doświadczeni katecheci wiernie zrealizują przyjęty program. Wydaje się to szczególnie istotne w przekazywaniu skomplikowanych treści teologicznych w sposób zrozumiały dla małych dzieci.

Do pakietu edukacyjnego zostały dołączone dwie darmowe płyty DVD, na których lektor czyta opowiadanie do danej katechezy, a zespół wykonuje proponowaną piosenkę (I płyta: katechezy 1–27; II płyta: katechezy 28–54). Na końcu każdej płyty znajduje się prezentacja multimedialna: I płyta – prezentacja do katechezy 2; II płyta – prezentacja do katechezy 52. Jak korzystać z płyty? W poradniku metodycznym wskazany jest moment, kiedy katecheta włącza płytę. Po wejściu na stronę główną wciska klawisz Start, a na kolejnej stronie numer odpowiedniej jednostki i pokazuje wideoklip z opowiadaniem. Po jego zakończeniu zatrzymuje czasowo odtwarzanie płyty (zaraz po opowiadaniu jest piosenka, której należy posłuchać w odpowiednim miejscu). Ponownie uruchamia ją dopiero wtedy, gdy poradnik metodyczny proponuje wysłuchanie i obejrzenie wskazanej piosenki. Po zakończeniu piosenki należy zatrzymać odtwarzacz lub powrócić do menu startowego.

ks. Marian Zając

1. Spotykamy kochającego Boga i przyjaciół

I. Założenia edukacyjne

1. Cele katechetyczne – wymagania ogólne

• Tworzenie serdecznej atmosfery sprzyjającej otwarciu się na obecność Boga.

• Wzbudzenie poczucia przynależności do wspólnoty dzieci Bożych.

• Uczenie wykony­wania podstawowych znaków religijnych (znak krzyża świętego).

2. Treści nauczania – wymagania szczegółowe

WIEDZA:

Uczeń:

• Potwierdza, że na katechezie będzie spotykać Boga.

• Potwierdza, że Bóg kocha każdego człowieka.

• Rozróżnia pozytywne i negatywne zachowania w grupie katechetycznej.

UMIEJĘTNOŚCI:

Uczeń:

• Poprawnie wykonuje znak krzyża świętego.

• Przyjaźnie zachowuje się wobec innych dzieci.

• Potrafi własnymi słowami odpowiedzieć Bogu na Jego miłość.

3. Metody i techniki: rozmowa kierowana, pogadanka, praca z podręcznikiem, opowiadanie, piosenka.

4. Środki dydaktyczne: kolorowe serduszka z papieru samoprzylepnego, flamaster, gumowa piłeczka, Pismo Święte, odtwarzacz płyt CD, DVD lub komputer z programem do odtwarzania płyt, wideoklip, podręcznik.

II. Przebieg katechezy

1. Czynności wstępne

Powitanie dzieci, sprawdzenie listy obecności, przedstawienie się katechety, poinformowanie, że religia, katecheza – to lekcja o Bogu.

2. Modlitwa

Zaproszenie do modlitwy. Przypomnienie dzieciom, w jaki sposób czynimy znak krzyża (w przypadku trudności „prowadzimy” rączkę dziecka, by nauczyć je poprawnie wykonywać znak krzyża). Wyjaśnienie dzieciom, że tym znakiem będziemy rozpoczynać każde nasze spotkanie. Jeśli dzieci znają tekst modlitwy Ojcze nasz, to może być wspólna modlitwa.

3. Sytuacja egzystencjalna

Katecheta prosi, by dzieci usiadły w kółeczku. Każde dziecko się przedstawia. Katecheta na serduszkach wypisuje flamastrem imiona dzieci i przykleja je dzieciom.

Na końcu przykleja serduszko sobie.

Katecheta zachęca, by dzieci opowiedziały o sobie: jakie są ich ulubione zajęcia, zabawy. (Katecheta rzuca piłeczką do dziecka, wypowiadając jego imię, i w ten sposób wskazuje, kto odpowiada, np. 5–6 osób).

Katecheta pyta dzieci, z kim lubią się bawić (sposób odpowiedzi jak wyżej).

Następnie katecheta mówi:

Tego, z kim chętnie się bawimy i kogo lubimy, nazywamy przyjacielem. Prawdziwy przyjaciel zawsze chętnie nam pomaga, nie zdradza sekretów, nigdy z nas się nie śmieje, nie dokucza nam. Takim przyjacielem dla wszystkich ludzi jest Pan Bóg. Ponieważ nie możemy Go zobaczyć, bo jest niewidzialny, Pan Bóg dał nam swojego Syna – Pana Jezusa, aby On nauczał ludzi o Bogu. Dziś Pan Jezus kieruje do was swoje słowa.

4. Wyjaśnienia głównych prawd katechezy

Następnie katecheta tłumaczy: Za chwilę posłuchamy fragmentu najważniejszej dla na Księgi. Nazywa się ona Pismo Święte lub Biblia. Więcej będziemy się o niej dowiadywali później, ale dziś najważniejsze dla nas jest to, że przez tę księgę przemawia do nas Bóg.

Katecheta odczytuje fragment Pisma Świętego Mk 10, 13-14.16:

Przynosili Mu również dzieci, żeby ich dotknął; lecz uczniowie szorstko zabraniali im tego. A Jezus, widząc to, oburzył się i rzekł do nich: „Pozwólcie dzieciom przychodzić do Mnie, nie przeszkadzajcie im; do takich bowiem należy królestwo Boże”. I biorąc je w objęcia, kładł na nie ręce i błogosławił je.

Katecheta pokazuje dzieciom obrazek w podręczniku dla dziecka, przedstawiający Pana Jezusa z dziećmi i prowadzi pogadankę:

Pan Jezus zaprasza dzieci do siebie. Czyni tak, ponieważ bardzo was kocha i chce być waszym Przyjacielem, chce się z wami spotykać. Mówi, aby dzieci przychodziły do Niego. Takie spotkania z Panem Jezusem będą na katechezie. Tu będziemy Go poznawać, uczyć się o Nim oraz o tym, jak Go kochać. Jeśli chcecie się dowiedzieć, gdzie jeszcze możemy spotkać Pana Boga, posłuchajcie opowiadania.

Katecheta odczytuje opowiadanie lub pokazuje wideoklip:

Gabryś ma pięć lat i razem z mamą, tatą, młodszą siostrą Rozalką i malutkim braciszkiem Ignacym mieszka w niewielkim domku na przedmieściach. Właśnie wybrał się ze wszystkimi do kościoła na Mszę św.

– Właściwie, po co tam idziemy? – spytała Rozalka.

– Bo tam mieszka Pan Bóg – odpowiedział Gabryś. – Kościół to Jego dom.

– Oj, to Pan Bóg ma bardzo dużo domów – zauważyła rezolutnie Rozalka, która przypomniała sobie, że widziała już wiele kościołów.

– To dlatego, że Bóg kocha bardzo mocno wszystkich ludzi i chce, abyśmy do niego przychodzili. Uważa nas za swoich przyjaciół, a każdy lubi, gdy przyjaciele go odwiedzają – odpowiedziała mama.

– A do jednego kościoła wszyscy by się nie zmieścili – dodał tato i Rozalka pomyślała, że to, co powiedzieli rodzice, jest bardzo mądre. Przecież na świecie jest tylu ludzi! A jak to dobrze, że Pan Bóg zaprasza wszystkich!

– Może i my zaprosilibyśmy naszych znajomych w odwiedziny? – zapytał Gabryś.

– To doskonały pomysł – zgodziła się mama. – Przygotuję ciasto, kompot, lody i urządzimy dla nich przyjęcie w ogrodzie.

– Hurra! – wykrzyknęli Gabryś i Rozalka, Ignaś zaś milczał, bo był jeszcze całkiem malutki i potrafił powiedzieć tylko: „gu, gu”.

– A kogo chcielibyście zaprosić? – spytał tato.

– Moich kolegów z przedszkola! – zawołał Gabryś. – Pawełka, Michałka i Wojtka. I Kasię, i Zosię, i Beatkę! I jeszcze Rafałka, i..., i...

– I babcię, i dziadka, i Basię zza płota – przerwała mu Rozalka. – No i naszego psa i kota!

– Dobrze – powiedziała mama. – A teraz już cichutko, bo wchodzimy do kościoła. Tutaj naszym największym przyjacielem jest Bóg i z nim trzeba teraz rozmawiać.

5. Zastosowanie życiowe

Katecheta prowadzi rozmowę i wskazuje odpowiadających przez rzucanie piłeczką:

• Gdzie możemy spotkać kochającego Boga? (w kościele)

• Z kim możemy chodzić do kościoła? (z mamą, tatą, kolegami itp.)

• W jaki sposób dziecko może pokazać mamusi i tatusiowi, że bardzo ich kocha? (przytulić, pocałować, wykonać laurkę itp.)

• W jaki sposób dziecko może pokazać Panu Jezusowi, że Go kocha? (może się modlić, być grzeczne, pójść do kościoła itp.)

• Jak dziecko może pokazać koledze i koleżance, że chce być ich przyjacielem? (dać zabawkę, podzielić się słodyczami, zgodnie się bawić itp.)

6. Modlitwa śródlekcyjna

Katecheta zachęca: Podziękujmy Panu Jezusowi za to, że nas kocha, że dał nam tylu wspaniałych przyjaciół. Następnie czyta wezwania, dzieci trzymają ręce złożone do modlitwy:

K: Panie Jezu, dziękujemy Ci za naszych przyjaciół.

(Dzieci, odpowiadając, wznoszą ręce do góry.)

Dz: Dziękujemy Ci, Panie Jezu!

K: Panie Jezu, dziękujemy Ci za naszych rodziców.

Dz: Dziękujemy Ci, Panie Jezu!

K: Panie Jezu, dziękujemy Ci za nasze rodzeństwo.

Dz: Dziękujemy Ci, Panie Jezu!

K: Panie Jezu, dziękujemy Ci za naszych kolegów i nasze koleżanki.

Dz: Dziękujemy Ci, Panie Jezu!

K: Panie Jezu, dziękujemy Ci za to, że możemy do Ciebie przychodzić.

Dz. Dziękujemy Ci, Panie Jezu!

Dzieci mogą dodać własne podziękowania.

7. Podsumowanie treści

Katecheta rozpoczyna z dziećmi pracę z podręcznikiem i prosi, aby dzieci szukały w labiryncie drogi prowadzącej do Pana Jezusa. Następnie zadaje pytanie: Gdzie możemy spotkać Pana Jezusa? Zachęca, aby dzieci połączyły linią postać Pana Jezusa z miejscami, w których możemy Go spotkać. Po zakończeniu zadania pyta: Jak zachowują się przyjaciele Jezusa? Dzieci otaczają kółeczkiem dobre zachowania, a złe skreślają.

8. Praca domowa – opcjonalnie

Katecheta wydaje dzieciom dyspozycję: Poproś rodziców, aby wspólnie z tobą i z twoim rodzeństwem pomodlili się dziś wieczorem.

9. Informacja dla rodziców

Wasze dziecko powinno poznawać Boga nie tylko w świątyni i na katechezie, ale przede wszystkim w domu rodzinnym. To Wy, rodzice, ukazujecie Go waszemu dziecku oraz jesteście pierwszymi katechetami. Pomódlcie się wspólnie z dziećmi Modlitwą Pańską (Ojcze nasz).

10. Modlitwa:

Katecheta zachęca do wysłuchania z odtwarzacza piosenki pt.: Kiedy tak idziesz sam (płyta DVD). Proponuje także naukę refrenu:

Kiedy tak idziesz sam

Proszę cię, zatrzymaj się.

Dziś do ciebie mówi Pan

Przez szum lasów, ptaków śpiew.

Jeśli chcesz usłyszeć Go

On do ciebie zbliża się,

On ci daje przyjaźń Swą

Chciej dziś przyjąć ją.

Ref.:

Przyjaźń to największy dar,

jaki daje tobie Bóg.

Przyjaźń to największy skarb, zachciej go wziąć.

On z przyjaźni tobie dał

zieleń lasów i toń wód,

Błękit nieba, górski szczyt

On tobie dał.

Brak danych o autorze tekstu i muzyki.

2. Dziękujemy Bogu za wszystko, czym nas obdarował

I. Założenia edukacyjne

1. Cele katechetyczne – wymagania ogólne

• Poznanie prawdy, że świat jest darem Boga dla ludzi.

• Formowanie postawy wdzięczności Bogu za piękny świat.

• Kształtowanie postawy troski o dar Boży.

2. Treści nauczania – wymagania szczegółowe

WIEDZA:

Uczeń:

• Własnymi słowami opowiada, jak Bóg stwarzał świat.

• Potwierdza, że świat jest darem Boga dla ludzi.

• Wymienia, co Bóg podarował człowiekowi.

UMIEJĘTNOŚCI:

Uczeń:

• Dziękuje Bogu za otrzymane dary.

• Rozróżnia dobre i złe zachowania człowieka wobec świata stworzonego przez Boga.

• Wskazuje piękno świata w najbliższym otoczeniu.

3. Metody i techniki: pogadanka, rozmowa kierowana, opowiadanie, pokaz – prezentacja multimedialna, metoda plakatu, praca z podręcznikiem, piosenka.

4. Środki dydaktyczne: arkusz brystolu, flamaster, pudełko z kokardą, wycięte z czasopism (lub wydrukowane) obrazki przedstawiające to, co stworzył Bóg, np.: słońce, księżyc, gwiazdy, chmury, drzewo, kwiaty, zwierzęta, ptaki, ryby, podręcznik, odtwarzacz płyt CD, DVD lub komputer z programem do odtwarzania płyt, wideoklip.

II. Przebieg katechezy

1. Czynności wstępne

Katecheta prowadzi do wyciszenia dzieci, organizuje przygotowanie niezbędnych pomocy, sprawdza listę obecności.

2. Modlitwa

Katecheta przypomina dzieciom o starannym wykonaniu znaku krzyża. Następnie inicjuje modlitwę Ojcze nasz. Jeśli modlitwa nie jest znana, dzieci powtarzają za katechetą.

3. Nawiązanie do poprzedniej katechezy

Katecheta sprawdza pracę domową, prosząc dzieci, aby powiedziały, komu udało się wspólnie pomodlić z rodzicami i z rodzeństwem wieczorem. Nie stosuje jednak przymusu; mogą odpowiedzieć te dzieci, które dobrowolnie się zgłaszają.

Następnie katecheta powtarza treści z ostatniej katechezy, zadając pytania:

• Kogo możemy nazwać naszym najlepszym przyjacielem?

• Jak zachowuje się przyjaciel Pana Jezusa?

• W jakich miejscach możemy spotkać naszego Przyjaciela Pana Jezusa?

• Czym mogą obdarować nas nasi przyjaciele?

4. Sytuacja egzystencjalna

Katecheta zachęca, aby dzieci usiadły w kółeczku na dywanie i zadaje pytania:

• Z jakiej okazji otrzymujemy prezenty? (urodziny, imieniny itp.)

• Jakie prezenty ostatnio otrzymaliście? (katecheta pozostawia czas na spontaniczne wypowiedzi)

• Od kogo otrzymujecie prezenty? (katecheta pozwala na wymienienie kilku ofiarodawców)

Następnie katecheta informuje:

Ja także mam dla was prezent. Katecheta pokazuje pudełko z kokardą, przypominające prezent. Ten prezent to podarunek od Pana Boga dla nas. Za chwilę otworzymy ten prezent i dowiemy się, co Pan Bóg dla nas przygotował. Katecheta otwiera pudełko. Zaprasza kolejno dzieci, aby wyciągały obrazki przedstawiające to, co Bóg stworzył. Katecheta dorysowuje na arkuszu brystolu kontur ziemi tak, aby dzieci mogły tam umieścić np. zwierzęta, rośliny. Następnie kontur morza tak, aby dzieci mogły umieścić tam ryby itd. Dzieci umieszczają obrazki na arkuszu brystolu w odpowiednich miejscach. Podczas wyciągania obrazków dziecko głośno wypowiada nazwę danego stworzenia, np. słońce, ryby itp. (przykładowe obrazki s. 16)

Katecheta kontynuuje:

To wszystko, co tu widzimy (pokazuje na wykonany plakat), to świat, który nas otacza. Następnie katecheta wprowadza do opowiadania słowami: Kiedyś pewnemu chłopcu przyśniło się, że na świecie niczego nie było. Posłuchajcie opowiadania.

Katecheta odczytuje opowiadanie lub pokazuje wideoklip:

Gabryś miał dziwny sen. Śniło mu się, że znalazł się w świecie, w którym nie ma niczego. Był całkiem pusty jak pudełko po butach. Gabryś spacerował po tym świecie i bardzo mu się nudziło. Pod nogami miał tylko szarą ziemię, nad głową bure niebo, a wokół siebie nic. „Jak tu pusto!” – pomyślał rozczarowany chłopiec. „Nie można niczego obejrzeć ani w nic się pobawić”. W dodatku zachciało mu się pić i poczuł się głodny. „A tu nie ma niczego do jedzenia!” – zmartwił się. Chciał zawołać mamę i poprosić o kanapkę, ale nie było nikogo. Chłopiec poczuł, że zaraz się rozpłacze.

– Gabrysiu, czas wstawać! – usłyszał nagle głos mamy i obudził się we własnym łóżeczku. Była sobota i nie musiał iść dzisiaj do przedszkola. Przez okno zaglądało do pokoju słonko, a z kuchni dochodził zapach świeżych bułeczek i kakao.

– Mamo, jaki cudowny jest nasz świat! – wykrzyknął szczęśliwy chłopiec, wyskakując z łóżka.

– To prawda – odpowiedziała mama. – Bóg go tak pięknie stworzył.

Gabryś zarzucił szybko sweter na piżamkę i na bosaka wybiegł do ogrodu, by nacieszyć się wszystkim, co go otacza.

– Dziękuję Ci, Boże, za mamę i tatę! – wykrzyknął radośnie, podskakując po zielonej trawie. – Dziękuję Ci za kwiaty w ogródku, za drzewa i chmurki na niebie, co wyglądają jak cukrowa wata!

Podbiegł do niego pies i polizał chłopca po nosie. Gabryś wtulił się w jego futerko i wyszeptał:

– Cieszę się, że jesteś Burczysławie! Jak to dobrze, że Bóg cię stworzył!

Potem popędził do domu, bo mama wołała na śniadanie. Siedząc w przytulnej kuchni i jedząc chrupiące bułeczki z masłem, pomyślał jeszcze: „Dziękuję Ci, Boże, za to, że wymyśliłeś dla mnie tyle cudownych rzeczy! Dziękuję Ci za cały nasz kolorowy świat!”.

Katecheta nawiązuje do opowiadania słowami: Gabryś dowiedział się od mamy, że świat dał nam Pan Bóg. Dziś dowiecie się, w jaki sposób powstał świat.

5. Wyjaśnienia głównych prawd katechezy

Katecheta wyświetla i czyta prezentację o stworzeniu świata, w której widać etapy jego stwarzania (załącznik na płycie DVD). Po prezentacji mówi, że cały świat został stworzony przez Boga. Stworzyć – to znaczy zrobić coś z niczego. Dlatego Pana Boga nazywamy Stworzycielem.

Zanim powstał świat, była tylko ciemność. (Prosi dzieci, by na chwilę zamknęły oczy.) Tak było na początku. Był tylko Pan Bóg. Następnie Pan Bóg swoimi słowami stworzył poszczególne dzieła. Bóg mówił: Niech się stanie… i pojawiały się kolejno: słońce, gwiazdy, morze, zwierzęta, rośliny. Wszystko, co stworzył Bóg, było dobre. Pan Bóg bardzo nas kocha, dlatego właśnie nam – ludziom dał cały świat i chce, abyśmy byli na nim szczęśliwi. Pan Bóg pragnie także, byśmy się o niego troszczyli. Podziwiając piękny świat, możemy poznawać piękno Boga. Pana Boga nie możemy zobaczyć, bo jest niewidzialny, ale poznajemy Go przez Jego dzieła.

6. Zastosowanie życiowe

Katecheta uczy dzieci szacunku dla dzieł Bożych, zadając pytania:

• W jaki sposób możemy się troszczyć o świat?

• W jaki sposób możemy się troszczyć o zwierzęta? (Pyta, kto ma jakieś zwierzęta w domu i jak o nie się troszczy.)

• W jaki sposób możemy się troszczyć o rośliny?

• Co robić, aby kwiaty, trawniki były zawsze ładne?

Katecheta proponuje pracę z podręcznikiem i mówi:

Pokolorujcie serduszka na tych obrazkach, gdzie dzieci troszczą się o świat dany nam przez Pana Boga. Następnie mówi: Pokolorujcie obrazek, aby podziękować Bogu za piękny świat.

7. Modlitwa śródlekcyjna

Podziękujmy Panu Bogu za wspaniały świat.

Dzieci powtarzają za katechetą wierszyk:

Choć jestem jeszcze mały i mam niewiele lat,

Dziękuję Ci, Dobry Boże, że stworzyłeś świat!

8. Podsumowanie treści

Piosenka pt.: Boże Dzieckoz gestami wykonywanymi przez dzieci (płyta DVD):

Gdybyś mnie stworzył motylem mój Boże

Skrzydłami wtedy dziękowałbym może

A gdybyś mnie stworzył na przykład słowikiem

To chwaliłbym Ciebie, że jestem muzykiem

Ref.: Lecz cieszę się bardziej i pięknie dziękuję

że jestem Twym dzieckiem, a Ty mnie miłujesz. /2x

Gdybyś mnie stworzył o Panie niedźwiedziem

to mruczałbym „dzięki” po każdym obiedzie

A gdybyś zechciał, bym mógł zostać słoniem

dla Ciebie bym trąbił słoniowe symfonie.

Brak danych o autorze tekstu i muzyki.

9. Praca domowa – opcjonalnie

Katecheta prosi: Sprawdź uważnie, jakie dary Boga możesz zaobserwować w drodze z przedszkola do domu.

10. Informacja dla rodziców

Podczas wspólnych spacerów i wycieczek pomóżcie waszemu dziecku dostrzec piękno przyrody, w której przejawia się dobroć Boga Stworzyciela. Uczcie także szacunku dla wszystkiego, co nas otacza.

11. Modlitwa

Powtórzenie i utrwalenie wierszyka:

Choć jestem jeszcze mały i mam niewiele lat,

Dziękuję Ci, Dobry Boże, że stworzyłeś świat!

III. Materiały uzupełniające

Obrazki do tworzenia plakatu (lub wycięte z czasopism):

3. Człowiek najdoskonalszym stworzeniem na ziemi

I. Założenia edukacyjne

1. Cele katechetyczne – wymagania ogólne

• Ukazanie prawdy, że człowiek jest najdoskonalszym stworzeniem Bożym.

• Ukazanie prawdy, że Bóg jest naszym Ojcem.

2. Treści nauczania – wymagania szczegółowe

WIEDZA:

Uczeń:

• Wymienia imiona pierwszych ludzi.

• Wyjaśnia, dlaczego Boga nazywamy Ojcem.

• Potwierdza, że Bóg stworzył świat dla człowieka.

• Wymienia, że życie i zdrowie są darami od Boga.

UMIEJĘTNOŚCI:

Uczeń:

• Wskazuje człowieka, jako najdoskonalsze stworzenie na ziemi.

• Zwraca się do Boga: Ojcze.

• Wskazuje sposoby odpowiedzi człowieka na Bożą miłość.

• Wskazuje sposoby troski o życie i zdrowie.

3. Metody i techniki: pogadanka, pokaz, opowiadanie, piosenka, rozmowa kierowana, uzupełnianie plakatu, praca z podręcznikiem.

4. Środki dydaktyczne: plakat tworzony na poprzedniej katechezie, pudełko z kokardą – z poprzedniej katechezy, wycięte postaci mężczyzny i kobiety, Pismo Święte, odtwarzacz płyt CD, DVD lub komputer z programem do odtwarzania płyt, podręcznik, wideoklip.

II. Przebieg katechezy

1. Czynności wstępne

Katecheta prowadzi do wyciszenia dzieci, organizuje przygotowanie niezbędnych pomocy, sprawdza listę obecności.

2. Modlitwa

Katecheta w celu utrwalenia powtarza z dziećmi modlitwę Ojcze nasz.

3. Nawiązanie do poprzedniej katechezy

Katecheta mówi: Na ostatniej katechezie rozmawialiśmy o stworzeniu świata.

• Kto stworzył cały świat? (Pan Bóg)

• W jaki sposób Pan Bóg stworzył świat? (swoim słowem)

• Jaki był świat stworzony przez Boga? (dobry i piękny)

4. Sytuacja egzystencjalna

Katecheta prosi dzieci, aby usiadły w kółeczku. Następnie zadaje pytanie: Jakie dary Boga zobaczyliście w drodze z przedszkola do domu? (odpowiedzi dzieci) Pozwala na spontaniczne wypowiedzi. Potem wyjaśnia: Wszystko, co stworzył Pan Bóg: (pokazuje na plakat) było bardzo piękne, lecz brakowało kogoś, kto mógłby się cieszyć tym pięknym światem.

Następnie katecheta pokazuje pudełko z poprzedniej katechezy. Jedno z dzieci wyciąga z pudełka obrazek mężczyzny i kobiety i umieszcza na plakacie. (Wyciąć z kolorowej gazety fotografie kobiety i mężczyzny.)

5. Wyjaśnienia głównych prawd katechezy

Katecheta informuje: Po stworzeniu całego świata przyrody Pan Bóg postanowił uczynić człowieka. Posłuchajcie, jak to było. Katecheta czyta fragment Pisma Świętego:

Rdz 1, 26–31

A wreszcie rzekł Bóg: „Uczyńmy człowieka na Nasz obraz, podobnego Nam. Niech panuje nad rybami morskimi, nad ptactwem powietrznym, nad bydłem, nad ziemią i nad wszystkimi zwierzętami pełzającymi po ziemi!”. Stworzył więc Bóg człowieka na swój obraz, na obraz Boży go stworzył: stworzył mężczyznę i niewiastę. Po czym Bóg im błogosławił, mówiąc do nich: „Bądźcie płodni i rozmnażajcie się, abyście zaludnili ziemię i uczynili ją sobie poddaną; abyście panowali nad rybami morskimi, nad ptactwem powietrznym i nad wszystkimi zwierzętami pełzającymi po ziemi”. I rzekł Bóg: „Oto wam daję wszelką roślinę przynoszącą ziarno po całej ziemi i wszelkie drzewo, którego owoc ma w sobie nasienie: dla was będą one pokarmem. A dla wszelkiego zwierzęcia polnego i dla wszelkiego ptactwa w powietrzu, i dla wszystkiego, co się porusza po ziemi i ma w sobie pierwiastek życia, będzie pokarmem wszelka trawa zielona”. I stało się tak. A Bóg widział, że wszystko, co uczynił, było bardzo dobre. I tak upłynął wieczór i poranek – dzień szósty.

Po odczytaniu tego fragmentu katecheta wyjaśnia:

Kiedy Pan Bóg stworzył świat, był bardzo zadowolony. Jednak najwięcej radości dało Bogu stworzenie człowieka. Pan Bóg bardzo cieszył się ze stworzenia człowieka. Pierwsi ludzie nazywali się Adam i Ewa. Oni są pierwszymi rodzicami. Pan Bóg umieścił ich blisko siebie, w pięknym ogrodzie, który nazywał się Eden – Raj (pokazuje dzieciom ilustrację w podręczniku ucznia lub ostatni slajd prezentacji z poprzedniej katechezy o stworzeniu świata).

Tak kochane dzieci! Człowiek jest najdoskonalszym, najmądrzejszym ze wszystkich stworzeń i najbardziej ukochanym przez Boga. Człowiek – dla Boga jest najważniejszy. Posłuchajcie opowiadania.

Katecheta odczytuje opowiadanie lub pokazuje wideoklip:

Gabryś pochylił się na paluszkach nad łóżeczkiem. W środku spał jego maleńki braciszek, Ignacy. Miał dopiero dwa miesiące i nic jeszcze nie potrafił. Gabrysiowi w ogóle to nie przeszkadzało. Uważał, że jego brat jest śliczny i kochał go z całego serca, chociaż nie mógł się z nim jeszcze pobawić.

– To nic – szepnął mu do uszka. – Kiedy podrośniesz, będziemy razem robić mnóstwo rzeczy! Będziemy się ganiać i grać w piłkę, i czytać książki. A kiedyś może nawet razem polecimy w kosmos. Bo wiesz – Gabryś pochylił się jeszcze bardziej – my, ludzie, jesteśmy wyjątkowi.

Kiedy tylko skończył to mówić, usłyszał płacz na podwórku u sąsiada. „To chyba płacze Basia” – pomyślał i poszedł zobaczyć, co się dzieje. Znalazł Basię – swoją młodszą koleżankę, siedzącą na ławce i trącą oczy piąstkami.

– Co się stało, Basiu? – spytał Gabryś.

– Znalazłam ślimaka – odpowiedziała Basia. – Chciałam się z nim pobawić, ale on się do mnie wcale nie odzywa! Chyba się na mnie obraził, bo schował się cały do swojego domku.

Rzeczywiście, na ławce obok dziewczynki siedział ślimak, któremu spod skorupki wystawały tylko dwa kręcące się ciekawie różki.

– Nie martw się, Basiu – Gabryś pogłaskał koleżankę po włosach. – Ślimak się nie obraził. On po prostu nie jest tak mądry jak my, ludzie. Nie potrafi mówić ani bawić się tak jak my.

– Naprawdę? – Basia otworzyła szeroko oczy ze zdumienia.

– No pewnie! – uśmiechnął się Gabryś. – My, ludzie, jesteśmy mądrzejsi nie tylko od ślimaka. Jesteśmy najdoskonalsi na ziemi! Pomyśl, czy jest na świecie jakieś zwierzątko, które potrafiłoby tyle co my?

Katecheta wyjaśnia dzieciom:

To właśnie człowiek nadał imiona wszystkim zwierzętom. To człowiek troszczy się o zwierzęta i rośliny. Ponieważ Pan Bóg dał życie człowiekowi, możemy Go nazwać Ojcem. Dlatego na początku katechezy mówimy modlitwę, w której Boga nazywamy Ojcem, czyli Tatą.

6. Zastosowanie życiowe

Katecheta zadaje pytanie:

• Co robi twój tatuś, aby pokazać ci, jak bardzo cię kocha? (przytula, całuje, kupuje zabawki itp.)

Następnie wyjaśnia dzieciom, że Pan Bóg z miłości do nas – ludzi, dał nam cały świat, byśmy byli na nim szczęśliwi.

Katecheta zadaje kolejne pytanie:

• Jak możemy pokazać Panu Bogu – naszemu Ojcu, że my też Go kochamy? (przez troskę o przyrodę, posłuszeństwo rodzicom, modlitwę itp.)

Następnie przypomina: Pan Bóg dał życie człowiekowi, tzn. że dał je także każdemu z nas i pragnie, byśmy o nie dbali.

• W jaki sposób możemy dbać o własne życie i zdrowie?

Podpowiem wam, a wy posłuchajcie pięknego wierszyka:

(I zwrotka – dbanie o higienę osobistą, II – zdrowe odżywianie, III – bezpieczeństwo podczas zabawy)

Każdy chłopiec i dziewczynka

Musi o swój wygląd dbać.

Ręce czyste, nie w landrynkach!

Dzieci lubią kąpiel brać.

Kto chce duży być jak tata,

Co dzień pyszne jabłko zje,

A kto chce być mistrzem świata,

Sok z marchewki niech pije!

Każdy mały i ten duży

Chętnie chlapie się w kałuży!

Lecz mamusia ciągle krzyczy,

Bo kałuża na ulicy!!!

A już każde dziecko wie,

Gdzie należy bawić się:

Na podwórku, na huśtawce,

W piaskownicy i na trawce!

Kto do tego się stosuje,

To nagrodę otrzymuje.

Brak danych o autorze tekstu.

W tym miejscu katecheta może porozmawiać z dziećmi także o innych sposobach dbania o życie i zdrowie, np. sen, ruch na świeżym powietrzu – sport, noszenie szalika i czapki zimą itp.

7. Modlitwa śródlekcyjna

Piosenka pt.: Bóg kocha mnie takiego, jakim jestem z gestami wykonywanymi przez dzieci (płyta DVD):

Bóg kocha mnie takiego, jakim jestem,

i cieszy się każdym moim gestem.

Alleluja, Boża radość mnie rozpiera.

U,u,u

Brak danych o autorze tekstu i muzyki.

8. Podsumowanie treści

Katecheta pyta:

• Co stworzył Pan Bóg – nasz Ojciec?

Katecheta rozbudza wyobraźnię dziecka i czyta wolno zagadkę, prosząc wybrane dziecko, by powiedziało „Stop”, gdy już wie, o czym mówi dana zagadka. Informuje także, po ilu słowach udało mu się odgadnąć poszczególne zagadki.

Zagadki:

W dzień świeci na niebie,

Jego promienie ogrzewają ciebie. (słońce)

Skacze po zielonej łące,

Ma uszy długie i sterczące! (zając)

Rosną w ogródku i na łące,

Są kolorowe i pachnące. (kwiatki)

Pije mleczko z miski,

Chętnie łapie myszki. (kot)

Jest podobna do piłeczki,

Mieszkają na niej dorośli i dziateczki. (ziemia)

Kiedy jeszcze śpisz,

Ona szykuje ci śniadanie,

A potem budzi cię:

Wstawaj, kochanie! (mama)

Wozi ciebie samochodem,

Piłkę z tobą kopie,

Z nim obejrzysz wszystkie mecze

I zbudujesz domek.(tata)

9. Praca domowa – opcjonalnie

Pokoloruj ilustrację w podręczniku.

10. Informacja dla rodziców

Drodzy Rodzice! Wasze dziecko dowiedziało się, że Bóg jest kochającym Ojcem. Najlepszą pomocą w zrozumieniu tej prawdy są relacje rodzinne. Niech Wasz dom stanie się miejscem miłości Boga i człowieka.

11. Modlitwa

Dzieci powtarzają za katechetą:

Grzeczne dziecko, gdy wstanie,nie woła o śniadanie,tylko rączki umyje,buzię, uszy i szyjęi uczesze się pięknie,do modlitwy uklęknie,trzyma rączki złożonei na żadną się stronęnie ogląda, nie kręci,bo ma zawsze w pamięci,że Pan Bóg jest wszędzie,z dzieci cieszyć się będzie.

G. Pindur, Modlitewnik dla dzieci, Księgarnia św. Jacka, Katowice 2004.

4. Człowiek różni się od świata roślin i zwierząt

I. Założenia edukacyjne

1. Cele katechetyczne – wymagania ogólne

• Poznanie prawdy, że człowiek różni się od świata zwierząt i roślin.

• Zachęta do odkrywania przez uczniów możliwości swojego rozumu.

2. Treści nauczania – wymagania szczegółowe

WIEDZA:

Uczeń:

• Rozróżnia dzieła człowieka i dary Boga.

• Wymienia sposoby troski człowieka o zwierzęta, rośliny, drugiego człowieka.

UMIEJĘTNOŚCI:

Uczeń:

• Wyraża wdzięczność Bogu za dar rozumu.

• Modlitwą odpowiada Bogu na Jego miłość.

3. Metody i techniki: pogadanka, pokaz, rozmowa kierowana, miniwykład, opowiadanie, piosenka, praca z podręcznikiem.

4. Środki dydaktyczne: telefon komórkowy, pilot do telewizora, pomoce nr 1–3 (materiały uzupełniające), klocki lub ok. 10 karteczek z różnymi obrazkami, np. samochód, dom, jabłko, pies itp. (Jeśli katecheta zdecyduje się na obrazki, to pomoce należy wyciąć z kolorowych czasopism.), podręcznik, odtwarzacz płyt CD, DVD lub komputer z programem do odtwarzania płyt, wideoklip.

II. Przebieg katechezy

1. Czynności wstępne

Katecheta prowadzi do wyciszenia dzieci, organizuje przygotowanie niezbędnych pomocy, sprawdza listę obecności. Następnie sprawdza, jak dzieci pokolorowały obrazki z poprzedniej katechezy.

2. Modlitwa

Katecheta zwraca się do dzieci ze słowami: Pan Bóg dał nam życie, dlatego nazywamy Go naszym Ojcem. Pomódlmy się: Ojcze nasz.

3. Nawiązanie do poprzedniej katechezy

Katecheta przypomina treść poprzednich katechez za pomocą wierszyka. Posłuchajcie wierszyka:

Chociaż jestem jeszcze mała

i mam niewiele lat.

Lecz wiem już doskonale,

że Pan Bóg stworzył świat.

Na niebie stworzył słońce,

co złotą dróżką chodzi.

I bardzo wcześnie wstaje

i późno w noc zachodzi.

I księżyc jak rogal duży,

i gwiazdki srebrzyste i morze.

Bo Pan Bóg jest Wszechmogący

i wszystko zrobić może.

Więc chociaż jestem mała

i mam niewiele lat.

Dziękuję dobremu Bogu,

że dla mnie stworzył świat.

Brak danych o autorze tekstu.

Potem katecheta pyta:

• O czym mówi ten wierszyk? (Pan Bóg stworzył cały świat i dał go człowiekowi.)

4. Sytuacja egzystencjalna

Katecheta pokazuje dzieciom telefon komórkowy i pyta:

• Co to jest?

• Do czego służy telefon?

Następnie pokazuje dzieciom pilota do telewizora.

• Co to jest?

• Do czego służy pilot?

• Kto z was potrafi obsługiwać pilota lub telefon?

Katecheta pokazuje dzieciom zabawne zdjęcie, na którym kot siedzi przy telefonie (materiały uzupełniające). Omawia, co dzieci widzą na obrazku i dlaczego się śmieją. Pyta, czy ten kot potrafi odebrać telefon lub zadzwonić do swojej kociej mamy. Dlaczego nie?

Posłuchajcie opowiadania.

Katecheta odczytuje opowiadanie lub pokazuje wideoklip:

Rozalka uważa, że jej brat Gabryś jest bardzo mądry. Zna już wszystkie literki, potrafi liczyć do stu, wie, ile to jest dwa dodać jeden, a w dodatku zna aż siedem angielskich słówek! Rozalka jest z niego bardzo dumna. Dobrze jest mieć takiego mądrego brata! Dziś Gabryś powiedział jej, że w przyszłym roku wybiera się do szkoły. Dostanie wtedy plecak, książki i zeszyty.

– Ojej – zdziwiła się Rozalka – a czy ja też będę mogła?

– No pewnie – odpowiedział Gabryś. – Musisz tylko jeszcze urosnąć. Każdy, kto ma sześć lat, idzie do szkoły.

Rozalka pokiwała głową, a potem zastanowiła się, ile lat ma pies Burczysław i kot Mruczykotek. „Na pewno więcej niż sześć – pomyślała – bo przecież tato mówił kiedyś, że są u nas już od wieków. W takim razie powinny pójść do szkoły!” – uznała i pobiegła naszykować dla nich zeszyty i książki. Zdjęła z półek kilka największych egzemplarzy, żeby Burczysław i Mruczykotek stali się bardzo mądrzy. Potem ułożyła przed sobą w równym rządku i zastanawiała się właśnie, skąd wziąć trzy plecaki, gdy zaciekawiony poczynaniami siostry Gabryś spytał:

– Co robisz, Rozalko?

– Szykuję szkolną wyprawkę dla psa i kota. Są u nas już od wieków, więc muszą być bardzo starzy.

– Ależ Rozalko, zwierzątka ani rośliny nie chodzą do szkoły. Są inne niż ludzie.

– Czemu inne? – oburzyła się Rozalka. – Mruczykotek jest taki wspaniały! Przychodzi do mnie zawsze, kiedy chce mleka.

– To nic, ale i tak do szkoły by się nie nadawał – tłumaczył cierpliwie Gabryś.

Rozalka rozpłakała się i pobiegła do mamy.

– Mamo, mamo! – zawołała. – Dlaczego nasze zwierzątka nie mogą iść do szkoły? Będzie im przykro!

– Och, Rozalko, nie będzie im przykro – odparła mama. – Pies i kot nudziłyby się w szkole. One lubią wylegiwać się na trawie, gonić motyle, obgryzać kostki albo pić mleko. Co robiłyby w szkolnej ławce? Widzisz, Bóg stworzył na ziemi różne stworzenia i nie wszystkie są takie same jak człowiek. Zwierzątka i rośliny są wspaniałe i bardzo nam potrzebne, ale nie są takie same jak my. Bóg dał nam je jako najwspanialszy prezent, abyśmy wiedzieli, jak On jest dobry. Nie mają jednak takiej inteligencji, wiedzy, a przede wszystkim nieśmiertelnej duszy jak człowiek.

5. Wyjaśnienia głównych prawd katechezy

Katecheta tłumaczy: Tylko człowiek został przez Boga tak obdarowany, że jest najmądrzejszy ze wszystkich stworzeń. Pan Bóg dał ludziom wyjątkowy dar: rozum. Dzięki niemu człowiek potrafi myśleć i skonstruować różne przedmioty, np. telefon, telewizor, komputer, samochód, rower. Poprzez swoją mądrość człowiek ulepsza świat i czyni go coraz piękniejszym. Następnie przypomina, że Bóg, stwarzając świat, nie potrzebował do tego żadnych narzędzi – stwarzał świat swoim słowem, natomiast człowiek, by tworzyć, potrzebuje narzędzi. Zwierzęta i rośliny nie mają takiego rozumu jak człowiek i nie potrafią tego, co potrafi człowiek, np. ptaki, budując swój dom, zawsze robią go tak samo (pomoc nr 2), a człowiek wymyśla coraz to ładniejsze i inne domy (pomoc nr 3), buduje szkoły, szpitale itp.

Katecheta podsumowuje: Tylko człowiek dzięki temu, że ma rozum, potrafi tworzyć, np. pisać książki (pokazuje dzieciom dowolną książkę, czyta, kto jest jej autorem), komponować muzykę. Tylko człowiek potrafi podzielić się z innymi, np. zabawką, batonikiem. Zwierzęta nie potrafią tego. Tylko człowiek potrafi kochać i opiekować się drugim człowiekiem. Zwierzęta ani rośliny nie potrafią poznać Pana Boga. Tylko człowiek może poznawać Pana Boga, przyjąć Jego miłość i odpowiedzieć na nią.

6. Zastosowanie życiowe

Katecheta skłania dzieci do zastanowienia się na konkretnymi zadaniami:

• Czy wy potraficie się opiekować młodszym rodzeństwem?

• Co możesz zrobić dla młodszego rodzeństwa?

• Jak człowiek może zaopiekować się zwierzętami, np. psem, kotem?

• Jak człowiek może zatroszczyć się o rośliny?

Katecheta inicjuje pracę zpodręcznikiem. Każdy człowiek ma rozum – dar od Boga i dzięki niemu potrafi wymyślać różne ciekawe rzeczy. Co wy wymyślicie?

Następnie wydaje polecenie: Dokończ rysunek według własnego pomysłu. Co otrzymałeś?

W podręczniku ucznia jest narysowane koło i kwadrat. Dzieci mają dorysować do niego „coś”, według własnego pomysłu, tak aby powstał rysunek, np. do koła: płatki kwiatów, buda dla psa, zegarek, piłka, słońce, opona samochodowa, koło od roweru, twarz człowieka. Podobnie z kwadratem, np. domek. Ćwiczenie ma na celu rozwijanie wyobraźni dziecka, jego kreatywności.

Wyjaśnienie do zadania 2: dzieci porównują dwa rysunki i szukają pięciu różnic na drugim obrazku. Zaznaczają je kółeczkiem.

7. Modlitwa śródlekcyjna

Piosenka pt.: Boże dziecko z gestami wykonywanymi przez dzieci (płyta DVD).

8. Podsumowanie treści

Żadne zwierzę ani roślina nie potrafi tego, co potrafi człowiek. Tylko człowiek potrafi myśleć, kochać i tworzyć. Mówiliśmy, że człowiek potrafi wymyślać różne ciekawe budowle.

Jaki domek wy potraficie wymyślić – zbudować? Zabawa klockami. (Dzieci budują domek z klocków.)

Lub zabawa „Co ja mam?”.

(Na karteczkach są narysowane np. samochód, dom, jabłko, pies (ok. 10 rysunków, każdy na oddzielnej karteczce). Pokazujemy dzieciom wszystkie rysunki, następnie układamy je na stole do dołu obrazkiem, tak by nie było widać, co jest narysowane. Jedno dziecko losuje obrazek tak, aby inne nie widziały, co wylosowało. Za pomocą gestów pokazuje, co wylosowało. Osoba, która odgadła, losuje kolejny obrazek i tak dalej.)

9. Praca domowa – opcjonalnie

Katecheta zachęca: Kto ma w domu zwierzątko, to po dzisiejszej katechezie postara się sprawdzić, czy mu czegoś nie brakuje do życia.

10. Informacja dla rodziców

Gdy będziemy dobrze wykorzystywać wszystkie dary dane nam przez Boga, nasze życie będzie szczęśliwe i udane. Drodzy rodzice! Ucząc dziecko myślenia, uczycie je życia rozumnego i twórczego. Jednak każdy dar wymaga odpowiedniej pielęgnacji. Pamiętajcie o tym!

11. Modlitwa

Podziękujmy Panu Bogu za Jego dary dla człowieka. Dzieci powtarzają za katechetą wersy wierszyka:

Panie Boże,przyjmij dziękiza te daryz Twojej ręki,

Za człowieka najlepszego

ze wszystkich stworzeń najmądrzejszego.

Brak danych o autorze tekstu.

5. Człowiek jest stworzony na podobieństwo Boga

I. Założenia edukacyjne

1. Cele katechetyczne – wymagania ogólne

• Odkrywanie prawdy o stworzeniu człowieka „na obraz Boży”.

• Formowanie postawy wdzięczności Bogu za Jego dary.

2. Treści nauczania – wymagania szczegółowe

WIEDZA:

Uczeń:

• Wymienia dary, które czynią człowieka podobnym do Boga.

• Wyjaśnia swoimi słowami, czym jest nieśmiertelna dusza.

• Wyjaśnia swoimi słowami, czym jest wolna wola.

UMIEJĘTNOŚCI:

Uczeń:

• Rozpoznaje właściwe zachowania.

• Zna treść modlitwy Na dobro mówię: tak.

3. Metody i techniki: opowiadanie, rozmowa, pogadanka, zabawa „Głuchy telefon”, praca z podręcznikiem.

4. Środki dydaktyczne: lusterko, Pismo Święte, piosenka, podręcznik, odtwarzacz płyt CD, DVD lub komputer z programem do odtwarzania płyt, wideoklip.

II. Przebieg katechezy

1. Czynności wstępne

Katecheta prowadzi do wyciszenia dzieci, organizuje przygotowanie niezbędnych pomocy, sprawdza listę obecności.

2. Modlitwa

Pomódlmy się do naszego Ojca, który jest w niebie:

Ojcze nasz.

3. Nawiązanie do poprzedniej katechezy

Katecheta zadaje pytania:

• Jakim szczególnym darem Pan Bóg obdarował człowieka? (zdolność myślenia i tworzenia)

• Co człowiek potrafi dzięki temu, że ma rozum? (tworzyć, pisać, czytać, budować itp.)

4. Sytuacja egzystencjalna

Katecheta mówi: Dziś opowiem wam jeszcze o innych darach Pana Boga dla nas, ale najpierw popatrzcie, co dziś dla was przyniosłem. Pokazuje dzieciom lusterko.

• Co to jest? (lusterko)

• Do czego służy lusterko? (do przeglądania się)

Następnie kontynuuje pogadankę: W lusterku można zobaczyć swoją twarz, oczy, włosy. Można zobaczyć siebie. Zapraszam kilkoro chętnych dzieci, by przejrzały się w lusterku i powiedziały nam, jakiego koloru mają włosy. (Być może dzieci będą miały problem z dokładnym określeniem koloru włosów, więc wystarczy, by powiedziały, czy są jasne czy ciemne. Katecheta może pomóc nazwać kolor włosów, np. taki kolor włosów nazywa się blond.)

Katecheta potwierdza, że okazało się, iż dzieci mają różne kolory włosów. Sprawdźmy, jakie macie oczy. (wybiera kilkoro chętnych)

Popatrzcie teraz uważnie na siebie. Każdy z nas wygląda inaczej, bo każde dziecko jest podobne do swojej mamy i do swojego taty. Ale każdy z nas ma coś, co czyni nas wszystkich podobnymi do Boga, naszego Ojca. Posłuchajcie opowiadania.

Katecheta odczytuje opowiadanie lub pokazuje wideoklip:

Gabryś usłyszał, jak babcia mówi, że jego młodszy braciszek jest do niego podobny. Czy to prawda? – zastanawiał się Gabryś. Przyglądał się uważnie Ignasiowi, leżącemu na kocyku. „Ma takie małe paluszki, moje są większe – pomyślał – i mały nosek, i małe uszy. Ja jestem większy. Ale z drugiej strony ma oczy niebieskie jak moje i włosy jasne jak moje. I pewnie jak urośnie, będzie lubił grać w piłkę jak ja. Więc chyba babcia ma rację – jest do mnie podobny”. Gabryś zadowolony uśmiechnął się do Ignasia, który powiedział: gu, gu. A potem przypomniał sobie, że wczoraj w kościele usłyszał, iż każdy człowiek jest stworzony na podobieństwo Boga. „Jak to możliwe? – zastanowił się. – Przecież Bóg jest Duchem i wcale Go nie widać?”. Pobiegł do mamy, by ją o to spytać. Mama wyjęła książeczkę i powiedziała:

– Usiądź Gabrysiu, przeczytam ci coś, a zrozumiesz, czemu człowiek jest podobny do Boga. – I mama zaczęła czytać:

„Trzy małe aniołki siedziały na drzewie w pięknym ogrodzie, który niedawno stworzył Pan Bóg. Machały nóżkami i podziwiały cały piękny świat.

– Popatrz jakie piękne rzeczy stworzył Bóg! – wykrzykiwały jeden przez drugiego.

– Widziałeś już te zwierzęta z bardzo długimi szyjami?

– To żyrafy. A widziałeś małe kolorowe motylki? Mają wszystkie barwy tęczy!

– Popatrzcie, tam pasą się owieczki, a tam słoń huśta na trąbie wesołą papugę.

– A czujecie ten niesamowity słodki zapach?

– To maciejka i jaśmin. Pachną cudownie!

Nagle, gdy aniołki tak rozmawiały, usłyszały szelest liści w dole. – Popatrzcie – powiedział jeden z nich – to idzie Pan Bóg. Ciekawe, co też będzie On robił?

Pan Bóg z dołu popatrzył na aniołki i pomachał im ręką.

– Witajcie aniołki! Zobaczycie zaraz moje największe dzieło. Będzie wspanialsze niż wszystkie rośliny i zwierzęta, które stworzyłem do tej pory.

– Oooo – powiedziały chórem aniołki.

– Będzie podobny do Mnie. Dam mu nie tylko ciało, ale również duszę. To nowe stworzenie nazwę «człowiek».

– Oooo – powiedziały znowu aniołki, a potem przyglądały się z zaciekawieniem, jak Bóg bierze glinę i lepi piękną postać. Powstawały ręce i nogi, tułów i twarz. Na końcu Bóg dodał włosy, wygładził całość dokładnie i spojrzał na swoje dzieło.

– Spójrzcie, z jaką miłością Bóg patrzy na człowieka! – wykrzyknęły aniołki.

Potem Pan Bóg pocałował postać i dmuchnął jej delikatnie w nos. Postać poruszyła się i przed aniołkami stał już najprawdziwszy, żywy człowiek.

– Wspaniały! – aniołki sfrunęły na dół, aby się z nim przywitać.

– Jesteś dużo mądrzejszy niż wszystkie rośliny i zwierzęta – powiedziały do niego. – I potrafisz myśleć, kochać i śmiać się, tak jak my. Jesteś naprawdę wyjątkowy i jesteś naprawdę podobny do dobrego Boga!

– Tak, jest wyjątkowy – odpowiedział Bóg. – To ktoś, kto będzie mógł opiekować się zwierzętami i całą ziemią. Powinien zostać doradcą i przyjacielem wszystkich istot żywych, bo jest z nich najdoskonalszy i podobnie jak Ja, ma wolną wolę i rozum”.

Katecheta prowadzi rozmowę na temat opowiadania:

• Jakimi darami Bóg obdarzył człowieka? (wolna wola, rozum, dusza)

5. Wyjaśnienia głównych prawd katechezy

Następnie kontynuuje: Mówiliśmy już, że Pan Bóg stworzył człowieka i dał mu rozum, który pozwala mu myśleć i wymyślać różne potrzebne rzeczy. Dziś dowiedziałyście się, że Pan Bóg dał człowiekowi jeszcze wolną wolę i duszę. Posłuchajcie, jak opowiada o tym Pismo Święte:

Drugi opis stworzenia człowieka Rdz 2, 5–7

Gdy Pan Bóg uczynił ziemię i niebo, nie było jeszcze żadnego krzewu polnego na ziemi, ani żadna trawa polna jeszcze nie wzeszła – bo Pan Bóg nie zsyłał deszczu na ziemię i nie było człowieka, który by uprawiał ziemię i rów kopał w ziemi, aby w ten sposób nawadniać całą powierzchnię gleby – wtedy to Pan Bóg ulepił człowieka z prochu ziemi i tchnął w jego nozdrza tchnienie życia, wskutek czego stał się człowiek istotą żywą.

Katecheta pokazuje dzieciom ilustrację w podręczniku ucznia i tłumaczy: Pismo Święte mówi, że Bóg stwarzając człowieka, „ulepił jego ciało z gliny”, ale – aby go ożywić – „dmuchnął w jego nos” i dał mu cząstkę siebie. Ten dar nazywa się nieśmiertelną duszą. (Prosi, by dzieci powtórzyły nazwę: nieśmiertelna dusza.)

Następnie prosząc o szczególną uwagę, mówi: Duszy nie możemy zobaczyć, ponieważ jest niewidzialna, tak jak Pan Bóg jest niewidzialny. Mówimy, że dusza jest nieśmiertelna, to znaczy, że nigdy nie umrze. Nawet kiedy człowiek umiera, to jego dusza nie. Ona wraca wtedy do Pana Boga, do nieba i żyje dalej. Każdy z nas ma taką duszę. Dzięki niej jesteśmy doskonalsi niż zwierzęta i rośliny, które nie otrzymały takiego daru od Boga. Dzięki duszy możemy poznawać Pana Boga i przyjaźnić się z Nim.

Dusza ludzka jest obdarzona przez Boga wolną wolą. (Prosi, by dzieci powtórzyły nazwę: wolna wola.) Bóg kocha ludzi i dlatego dał im wolną wolę. Oznacza to, że Bóg nie narzuca człowiekowi swojej woli, nie każe ludziom na siłę słuchać Go. Człowiek może sam dokonać wyboru, czy chce być posłuszny Panu Bogu czy też nie. Pan Bóg szanuje ten wybór człowieka. Przejawem wolnej woli było to, że Adam nazwał zwierzęta tak, jak chciał.

Człowiek może wykorzystać ten dar dobrze lub źle. Jeśli człowiek słucha Pana Boga, jest Mu posłuszny, to dobrze wykorzystuje wolną wolę. Jeśli człowiek postępuje źle, to niszczy w sobie podobieństwo do Boga. Katecheta zamalowuje lusterko czarnym markerem (można go później usunąć płynem do mycia szyb). Pokazuje dzieciom lusterko.Tak wygląda dusza człowieka, kiedy czyni zło.

6. Zastosowanie życiowe

Katecheta pyta: Jak korzystać z wolnej woli, by podobać się Panu Bogu? Jak dbać o własną duszę, aby była ładna i czysta? Następnie proponuje pracę z podręcznikiem: Pokoloruj właściwe zachowania, niewłaściwe – przekreśl.

Dobrze korzystam z wolnej woli, gdy:

Dbam o swoją duszę, gdy:

7. Modlitwa śródlekcyjna

Podziękujmy Panu Bogu za Jego dary piosenką pt.: Spotkał mnie dziś Pan – nauka piosenki (płyta DVD):

Spotkał mnie dziś Pani radość ogromną w sercu mam.Z tej radości chcęśpiewać i klaskać w dłonie swe.Więc wszyscy razem chwalmy Go,za to, że trzyma nas ręką swą.

Brak danych o autorze tekstu i muzyki.

8. Podsumowanie treści

Katecheta przypomina: Człowiek został stworzy na podobieństwo Boga. W czym jesteśmy podobni do Boga? Aby sobie to przypomnieć, proponuję wam zabawę w „Głuchy telefon”.

Zabawa w „Głuchy telefon” – utrwalenie poznanych prawd wiary. Dzieci siadają w kółeczku. Katecheta wypowiada powoli, szeptem zdanie do pierwszego dziecka, a ono po cichu, na ucho powtarza je następnemu dziecku. Można jeden raz poprosić o powtórzenie zdania, mówiąc: Halo? Ostatnie dziecko wypowiada głośno, co usłyszało. W przypadku niewłaściwej odpowiedzi katecheta mówi prawidłowe zdanie. Dzieci powtarzają je na głos.

Propozycja zdania: Pan Bóg dał człowiekowi nieśmiertelną duszę.

lub: Pan Bóg dał nam rozum i wolną wolę.

9. Praca domowa

Naucz się na pamięć modlitwy:

Na dobro mówię: tak,

Na zło chcę mówić: nie.

Panie Boże, naucz mnie,

By zawsze słuchać Cię.

Brak danych o autorze.

10. Informacja dla rodziców

Wasze dziecko zostało stworzone na obraz Boży. Uczcie je zachować to Boże podobieństwo przez całe życie.

11. Modlitwa

Módlmy się, abyśmy z chęcią wypełniali wolę Bożą.

Na dobro mówię: tak,

Na zło chcę mówić: nie.

Panie Boże, naucz mnie,

By zawsze słuchać Cię.

Brak danych o autorze.

6. Pan Bóg kocha każdego człowieka

I. Założenia edukacyjne

1. Cele katechetyczne – wymagania ogólne

• Odkrywanie prawdy o Bogu jako najlepszym Ojcu, który nas kocha.

• Zachęta do zaufania Bogu, który jest Miłością i Miłosierdziem.

2. Treści nauczania – wymagania szczegółowe

WIEDZA:

Uczeń:

• Potwierdza, że Bóg nie przestaje nas kochać, nawet wtedy, gdy robimy coś złego.

• Wyjaśnia, co należy uczynić, by naprawić wyrządzoną krzywdę.

UMIEJĘTNOŚCI:

Uczeń:

• Odnajduje w Bogu źródło przebaczenia.

• Opowiada własnymi słowami treść przypowieści o synu marnotrawnym.

• Odpowiada Bogu modlitwą na Jego miłość.

3. Metody i techniki: opowiadanie, pogadanka, rozmowa kierowana, zabawa w niedokończone zdania, praca z podręcznikiem, piosenka.

4. Środki dydaktyczne: piłeczka, Pismo Święte, podręcznik, odtwarzacz płyt CD, DVD lub komputer z programem do odtwarzania płyt, wideoklip.

II. Przebieg katechezy

1. Czynności wstępne

Katecheta prowadzi do wyciszenia dzieci, organizuje przygotowanie niezbędnych pomocy, sprawdza listę obecności.

2. Modlitwa

Katecheta nawiązuje do poprzedniej katechezy i wydobywa z niej modlitwę:

Na dobro mówię: tak,

Na zło chcę mówić: nie.

Panie Boże, naucz mnie,

By zawsze słuchać Cię.

3. Nawiązanie do poprzedniej katechezy

Katecheta pyta: W czym jesteśmy podobni do Pana Boga? (rozum, wolna wola, nieśmiertelna dusza)

4. Sytuacja egzystencjalna

Katecheta zachęca do wysłuchania opowiadania.

Katecheta odczytuje opowiadanie lub pokazuje wideoklip:

Pani na zajęciach religii w przedszkolu, do którego chodził Gabryś, zadała dzieciom ciekawą zagadkę. Powiesiła na ścianie wielki plakat, na którym były zdjęcia przeróżnych ludzi: małych i dużych, białych i czarnych, jadących na rowerach, idących piechotą i lecących samolotem. Jedni jedli lody, inni huśtali się na huśtawce, a jeszcze inni oglądali przez lupę biedronki. Plakat był ogromny i Gabryś zdumiewał się, że tylu różnych ludzi jest na świecie.

– Widzicie tych wszystkich ludzi? – spytała pani. – Każdy z nich jest inny, żyje w innym kraju i ma swoje sprawy, swoich bliskich i swoich przyjaciół. Co jednak tych ludzi łączy?

Dzieci drapały się po głowach i zastanawiały głośno: Co może łączyć tych ludzi? Pana z brodą w czarnym surducie i baletnicę w zwiewnej sukience? Albo różowe niemowlę w kołysce i wielkiego siłacza podnoszącego ciężary?

– Nie wiecie? – spytała pani. – Otóż wszystkich tych ludzi i każdego człowieka z osobna i was wszystkich w tym przedszkolu kocha Pan Bóg. Stworzył nas i nieustannie dba o nas, pilnuje nas i czuwa nad nami. Jest naszym ojcem, który mieszka w niebie, a każdy człowiek na ziemi jest Jego ukochanym dzieckiem.

„Aha – pomyślał Gabryś – to tak jak mój tatuś ma mnie, Ignasia i Rozalkę, tylko że Pan Bóg ma dużo więcej dzieci”.

Podczas opowiadania katecheta pokazuje dzieciom ilustrację w podręczniku ucznia:

• Jak wszyscy ludzie mogą nazywać Pana Boga? (Ojciec)

• Dlaczego Pana Boga możemy nazwać naszym Ojcem? (dał nam życie)

Posłuchajcie historii o pewnym ojcu i jego synu. Historia ta jest zapisana na kartach Pisma Świętego.

5. Wyjaśnienia głównych prawd katechezy

Katecheta może streścić własnymi słowami przypowieść o synu marnotrawnym lub przeczytać fragment z Pisma Świętego. Przed odczytaniem tekstu należy wyjaśnić dzieciom trudne wyrażenia i zwroty, np. syn marnotrawny, majątek.

Łk 15, 11–24

Powiedział też: Pewien człowiek miał dwóch synów. Młodszy z nich rzekł do ojca: „Ojcze, daj mi część majątku, która na mnie przypada”. Podzielił więc majątek między nich. Niedługo potem młodszy syn, zabrawszy wszystko, odjechał w dalekie strony i tam roztrwonił swój majątek, żyjąc rozrzutnie. A gdy wszystko wydał, nastał ciężki głód w owej krainie i on sam zaczął cierpieć niedostatek. Poszedł i przystał do jednego z obywateli owej krainy, a ten posłał go na swoje pola, żeby pasł świnie.Pragnął on napełnić swój żołądek strąkami, którymi żywiły się świnie, lecz nikt mu ich nie dawał. Wtedy zastanowił się i rzekł: Iluż to najemników mojego ojca ma pod dostatkiem chleba, a ja tu z głodu ginę. Zabiorę się i pójdę do mego ojca, i powiem mu: Ojcze, zgrzeszyłem przeciw Bogui względem ciebie; już nie jestem godzien nazywać się twoim synem: uczyń mię choćby jednym z najemników. Wybrał się więc i poszedł do swojego ojca. A gdy był jeszcze daleko, ujrzał go jego ojciec i wzruszył się głęboko; wybiegł naprzeciw niego, rzucił mu się na szyję i ucałował go. A syn rzekł do niego: „Ojcze, zgrzeszyłem przeciw Bogu i względem ciebie, już nie jestem godzien nazywać się twoim synem”. Lecz ojciec rzekł do swoich sług: „Przynieście szybko najlepszą szatę i ubierzcie go; dajcie mu też pierścień na rękę i sandały na nogi! Przyprowadźcie utuczone cielę i zabijcie: będziemy ucztować i bawić się, ponieważ ten mój syn był umarły, a znów ożył; zaginął, a odnalazł się”. I zaczęli się bawić.

Następnie katecheta zadaje pytania:

• O co prosił syn swojego ojca?

• Co zrobił syn z majątkiem?

• Co postanowił zrobić syn, gdy nie miał już pieniędzy ojca?

• Jak zachował się ojciec, gdy syn wrócił do domu?

Katecheta przekonuje dzieci: Takim kochającym Ojcem jest Pan Bóg. Synem marnotrawnym jest każdy człowiek, który odchodzi od Boga. Pan Bóg zawsze czeka na człowieka, nawet takiego, który źle postępuje. Pragnie mu przebaczyć, bo go kocha. Pan Bóg nigdy się od nas nie odwraca, nawet kiedy go zasmucamy i źle się zachowujemy, nawet gdy jesteśmy niegrzeczni. Bóg nigdy nie będzie na nas krzyczał, złościł się. Bóg jest najlepszym Ojcem i zawsze pragnie nam przebaczyć, bo nas kocha i my jesteśmy dla Niego najważniejsi. Tych, którzy naprawiają swoje złe zachowanie i wracają do Pana Boga, czeka także wielka uczta. Tę ucztę przygotowuje dla nas Pan Bóg w niebie.

6. Zastosowanie życiowe

Katecheta próbuje obudzić w dzieciach refleksje słowami: Naszym złym zachowaniem zdarza nam się zasmucić rodziców, rodzeństwo, kolegów lub koleżanki. W ten sposób zasmucamy także dobrego Boga Ojca w niebie. Powinniśmy wtedy naprawić zło, które wyrządziliśmy.

• Co należy zrobić, kiedy złym zachowaniem zasmuciliśmy mamusię i tatusia?

• Co należy zrobić, kiedy wyrządziliśmy krzywdę rodzeństwu?

• Co należy zrobić, kiedy obraziliśmy kolegę lub koleżankę?

7. Modlitwa śródlekcyjna

Piosenka pt.: Bóg kocha mnie z gestami pokazywanymi przez dzieci (płyta DVD):

Bóg kocha mnie (Bóg – dwa palce do góry, kocha mnie

– ręce skrzyżowane na piersiach)

Takiego, jakim jestem – (rozkładamy ręce przed siebie)

Raduje się każdym moim gestem – (Raduje się – pokazujemy uśmiech, każdym moim gestem – poruszamy rękami, jakbyśmy

np. wkręcali żarówkę)

Alleluja! Boża radość mnie rozpiera. Uuu!!! (Alleluja! – ręce do góry, Boża radość mnie rozpiera – pokazujemy rękami gest

przeciągania się)

Brak danych o autorze tekstu i muzyki.

8. Podsumowanie treści

Katecheta mówi:

Pamiętajcie, kiedy naprawiamy zło wyrządzone naszym bliskim, przepraszamy także samego Boga Ojca. Dzieci siadają w kółeczku. Katecheta rzuca piłeczką do dziecka i prosi dziecko o dokończenie zdania, np.:

1. Pan Bóg zawsze nam przebacza, bo … (nas kocha)

2. Kiedy postępujemy źle, Pan Bóg czeka na naszą … (poprawę)

3. Pan Bóg jest najlepszym Ojcem, bo … (nam przebacza)

4. Pan Bóg przygotował dla nas wielką ucztę i czeka na nas w … (niebie)

Katecheta proponuje pracę z podręcznikiem ucznia:

Dorysuj wyraz twarzy ojca i syna na pierwszym i drugim obrazku. (obrazek nr 1: ojciec – smutny, syn – wesoły, obrazek nr 2: ojciec – wesoły, syn – wesoły). (Rozmowa z dziećmi na temat uczuć ojca i syna ukazanych na obrazkach.) Pokoloruj drugi obrazek.

9. Informacja dla rodziców

Kochani Rodzice! Przez pryzmat Waszych zachowań dziecko poznaje Boga, który jest Ojcem. Patrząc na Was, dziecko uczy się budować swoje relacje z Bogiem. Pamiętajcie o tym, że Wasze dziecko musi mieć świadomość, iż Bóg kocha je bezinteresownie, bez względu na to, czy postępuje dobrze czy źle.

10. Modlitwa

Dzieci powtarzają za katechetą:

Kochany Ojcze w niebie!

Bardzo się cieszymy, że mamy Ciebie.

Dziękujemy Ci, że tak bardzo nas ukochałeś

I jak kochać mamę i tatę nam pokazałeś.

Przepraszamy, że czasem zasmucamy Ciebie,

Pomóż nam, byśmy kiedyś mogli spotkać Cię w niebie.

Brak danych o autorze.

7. Bóg pragnie, aby ludzie obdarzali się miłością

I. Założenia edukacyjne

1. Cele katechetyczne – wymagania ogólne

• Ukazanie miłości Boga względem człowieka.

• Zachęta do miłości bliźniego.

2. Treści nauczania – wymagania szczegółowe

WIEDZA:

Uczeń:

• Wymienia biblijne przykłady Bożej pomocy.

• Rozumie, że przez czyny Jezusa Bóg pokazuje nam swoją miłość.

• Wyjaśnia, dlaczego należy sobie pomagać.

UMIEJĘTNOŚCI:

Uczeń:

• Podaje przykłady pomocy bliźnim.

• Potrafi wypełniać dyskretnie dobre uczynki.

• Odnajduje radość w pełnieniu dobrych uczynków.

3. Metody i techniki: pogadanka, opowiadanie, rozmowa kierowana, zabawa z piłką, praca z podręcznikiem.

4. Środki dydaktyczne: serduszka – naklejki wykonane z papieru samoprzylepnego, podręcznik, odtwarzacz płyt CD, DVD lub komputer z programem do odtwarzania płyt, wideoklip.

II. Przebieg katechezy

1. Czynności wstępne

Katecheta prowadzi do wyciszenia dzieci, organizuje przygotowanie niezbędnych pomocy, sprawdza listę obecności.

2. Modlitwa

Ojcze nasz lub modlitwa z poprzednich katechez:

Na dobro mówię: tak,

Na zło chcę mówić: nie.

Panie Boże, naucz mnie,

By zawsze słuchać Cię.

3. Nawiązanie do poprzedniej katechezy

Katecheta sprawdza, jak uczniowie pokolorowali obrazki z katechezy nr 6.

Następnie zadaje pytania:

• O czym rozmawialiśmy na poprzedniej katechezie? (o ojcu miłosiernym i synu marnotrawnym)

• O czym przypomina nam historia biblijna o ojcu i synu? (Pan Bóg kocha każdego człowieka, nawet gdy ten źle postępuje.)

4. Sytuacja egzystencjalna

Posłuchajcie opowiadania.

Katecheta odczytuje opowiadanie lub pokazuje wideoklip:

– Co tam słychać na ziemi, moje aniołki? – spytał Pan Bóg, który przechadzał się po rajskim ogrodzie.

Dwa małe aniołki wyglądały właśnie przez dziurę w chmurce i większy z nich odpowiedział:

– Wspaniałe przyjęcie u Gabrysia i Rozalki w ogrodzie! Dzieci zaprosiły swoich przyjaciół i wszyscy radośnie się bawią. Mama przygotowała dla nich różne słodkości do jedzenia, a każdy z gości przyniósł jakiś miły drobiazg.

– Ela przyniosła laurkę, a Wojtek czekoladę! – przerwał mu mniejszy aniołek.

– Tato Gabrysia i Rozalki kupił ich mamie piękne kwiaty w podziękowaniu za zorganizowanie przyjęcia – spokojnie mówił większy aniołek.

– A Gabryś tak dobrze bawił się w chowanego z Wojtkiem, że aż porwał spodnie w krzakach! – wykrzyknął mniejszy aniołek.

– Hmm, hmm, nie przeszkadzaj – chrząknął większy aniołek i mówił dalej – Wszyscy są naprawdę szczęśliwi i odnoszą się do siebie z życzliwością. Pomagają sobie nawzajem. Basia, Rozalka i Ela pomagają zmywać naczynia, a Gabryś nakrył do stołu.

– A Rafałek wypił kotu mleko ze spodka, bo chciał spróbować, jak smakuje! – wyrwał się mniejszy aniołek, który nie mógł się powstrzymać, żeby nie przekazać Bogu tak ważnej informacji.

Pan Bóg roześmiał się radośnie i powiedział zadowolony:

– Jestem bardzo uszczęśliwiony, widząc, jak ludzie się kochają i obdarzają wzajemnie miłością. Zaraz ułożę moje białe obłoczki w najpiękniejsze wzory, by radowały ich oczy. I poślę im stadko moich najpiękniejszych motyli, by radowały ich serca.

Następnie katecheta nawiązuje do przeczytanego opowiadania:

Co podobało się Panu Bogu? (wzajemna pomoc ludzi)Pan Bóg naucza nas, że wszyscy powinni sobie nawzajem pomagać. Gdy pomagamy innym, okazujemy im miłość.

5. Wyjaśnienia głównych prawd katechezy

Katecheta informuje: Pan Bóg, by pokazać ludziom, że On także im pomaga, przysłał na ziemię swojego Syna – Jezusa. Pan Jezus, pomagając ludziom, pokazywał im miłość Pana Boga. Posłuchajcie, jak opowiada o tym Pismo Święte:

Łk 5, 1–11 – Jezus pomaga Piotrowi łowić ryby:

Katecheta pokazuje ilustrację w podręczniku ucznia i opowiada dzieciom:

Kiedy Pan Jezus stał nad jeziorem Genezaret, zobaczył rybaków, którzy płukali swe sieci. Byli bardzo smutni, gdyż całą noc łowili ryby, lecz niczego nie złowili. Pan Jezus powiedział do Piotra, aby jeszcze raz zarzucili sieci. Gdy tak uczynili, sieci tak się napełniły rybami, że rybacy ledwo mogli je udźwignąć.

Katecheta pyta: W czym Pan Jezus pomógł Piotrowi? (w łowieniu ryb)

Mk 5, 38–42 – uzdrowienie córki Jaira

Katecheta pokazuje ilustrację w podręczniku ucznia i opowiada dzieciom:

Pewnego razu przyszedł do Pana Jezusa człowiek o imieniu Jair i prosił Go o pomoc, gdyż jego dwunastoletnia córeczka umarła. Pan Jezus powiedział Jairowi, żeby się nie bał, bo jego córeczka będzie żyć. Udali się do domu, gdzie leżała dziewczynka. Pan Jezus wziął za rękę dziewczynkę, powiedział do niej: „Dziewczynko, mówię ci wstań” i dziewczynka wstała i chodziła. I wszyscy bardzo się radowali.

Katecheta pyta: W czym Pan Jezus pomógł Jairowi? (uzdrowił jego córeczkę)

J 9, 1–7 – uzdrowienie niewidomego

Katecheta pokazuje ilustrację w podręczniku ucznia i opowiada dzieciom:

Jezus zobaczył kiedyś człowieka niewidomego, to znaczy takiego, który nic nie widział. Człowiek ten był bardzo smutny, gdyż nigdy nie widział pięknych kwiatów, zwierząt, które Pan Bóg stworzył, nie widział nawet swoich rodziców. Pan Jezus uczynił błoto ze swojej śliny i ziemi, nałożył na oczy niewidomego, kazał mu pójść do wody i obmyć oczy. Gdy ów człowiek przemył oczy wodą, odzyskał wzrok.

Katecheta pyta: W czym Pan Jezus pomógł niewidomemu? (przywrócił mu wzrok)

Katecheta mówi:

Popatrzcie jeszcze raz na wszystkie ilustracje: Czego uczy nas Pan Jezus przez swoje postępowanie? (pomocy innym)

6. Zastosowanie życiowe

Dzieci siadają w kółeczku. Katecheta zadaje pytania i rzuca piłeczką, wskazując osobę odpowiadającą.

• Komu możesz pomóc?

• W jaki sposób? Co zrobisz?

Uczniowie, którzy opowiadają o przykładach pomocy innym, otrzymują w nagrodę karteczkę z napisem: „Pomocnik Pana Boga”. Wskazane byłoby, aby wszystkie dzieci miały możliwość otrzymania takiej karteczki.

Każdy, kto pomaga innym ludziom, otrzymuje tytuł „Pomocnik Pan Boga”. Serduszko, które macie przyklejone, przypomina o tym, że pomagając innym, okazujecie im miłość.

7. Modlitwa śródlekcyjna

Katecheta zachęca: Podziękujmy Panu Bogu za to, że kocha nas i uczy nas, jak kochać innych.

Piosenka pt.: Bóg kocha mnie z gestami wykonywanymi przez dzieci (płyta DVD).

8. Podsumowanie treści

Katecheta wyjaśnia: Każdy dobry uczynek sprawia Panu Bogu radość; wypełnia nasze serce; staje się, jak kwitnący kwiat w naszym sercu. Im więcej dobrych uczynków, tym bardziej nasze serce podoba się Panu Bogu. Starajcie się codziennie zrobić jakiś dobry uczynek. Jeśli komuś uda się wykonać coś dobrego dla rodziców, rodzeństwa lub kolegów i koleżanek, może zamalować jeden kwiatek w serduszku. (Pokazuje serce w podręczniku ucznia.)

9. Praca domowa

Zamaluj kwiatek, gdy uda ci się wypełnić dobry uczynek.

10. Informacja dla rodziców

Drodzy Rodzice! Przeczytajcie słowa Jana Pawła II i porozmawiajcie o nich wspólnie „Musicie czynić wszystko, ażeby Bóg był obecny i czczony w Waszych rodzinach. Zachowujcie religijne zwyczaje i pielęgnujcie tradycję chrześcijańską, uczcie Wasze dzieci szacunku dla każdego człowieka” bł. Jan Paweł II, Homilia w czasie Mszy św., Łowicz 14.06.1999 r.

11. Modlitwa

Dzieci powtarzają za katechetą:

Kochany Ojcze w niebie!

Bardzo się cieszymy, że mamy Ciebie.

Dziękujemy Ci, że tak bardzo nas ukochałeś

I jak kochać mamę i tatę nam pokazałeś.

Przepraszamy, że czasem zasmucamy Ciebie,

Pomóż nam, byśmy kiedyś mogli spotkać Cię w niebie.

8. Chrzest wprowadza człowieka do wspólnoty dzieci Bożych

I. Założenia edukacyjne

1. Cele katechetyczne – wymagania ogólne

• Formowanie świadomości o przynależności do rodziny Bożej.

• Kształtowanie postawy wdzięczności za dar chrztu świętego.

2. Treści nauczania – wymagania szczegółowe

WIEDZA:

Uczeń:

• Rozumie, że chrzest wprowadza człowieka do wspólnoty dzieci Bożych.

• Wymienia postawy godne dziecka Bożego.

• Opowiada własnymi słowami, jak wygląda obrzęd chrztu świętego.

UMIEJĘTNOŚCI:

Uczeń:

• Wyjaśnia swoimi słowami, dlaczego chrzest jest ważnym wydarzeniem w życiu człowieka.

•Potrafi okazać wdzięczność Bogu za łaskę chrztu świętego poprzez spontaniczną modlitwę.

3. Metody i techniki: pogadanka, opowiadanie, piosenka, zabawa, praca z podręcznikiem.

4. Środki dydaktyczne: biała szata, świeca chrzcielna, podręcznik, odtwarzacz płyt CD, DVD lub komputer z programem do odtwarzania płyt, wideoklip. Jeśli jest możliwość – białe wstążeczki dla każdego dziecka.

II. Przebieg katechezy

1. Czynności wstępne

Katecheta prowadzi do wyciszenia dzieci, organizuje przygotowanie niezbędnych pomocy, sprawdza listę obecności.

2. Modlitwa

Katecheta zachęca do modlitwy: Ojcze nasz.

3. Nawiązanie do poprzedniej katechezy

Katecheta przypomina: Na ostatniej katechezie rozmawialiśmy o tym, że należy pomagać innym. Posłuchajcie, jak Jacek postąpił ze swoją babcią.

Odczytanie wierszyka Czesława Janczarskiego W tramwaju:

Jedzie Jacek tramwajem.rozsiadł się wygodnie I patrzy, jak po mieście spacerują przechodnie.

Przy Jacku stoi Babcia.– Siedź sobie, wnuczku drogi! Stara babcia postoi, choć ty masz młode nogi.

Wysiadł Jacek, a babcia ciężkie paczki zbiera. Czy ktoś by z was pochwalił tego kawalera?

Cz. Janczarski, W tramwaju, „Miś” 1978 nr 23, s. 8.

Czy wam udało się wypełnić jakiś dobry uczynek?

Katecheta sprawdza, czy dzieci wykonały jakiś dobry uczynek. Świadczą o tym pokolorowane kwiatki. Chwalimy każde dziecko za pomoc innym. Pytamy, co dobrego uczyniło.

4. Sytuacja egzystencjalna

Katecheta zachęca: Posłuchajcie, o czym dziś będziemy rozmawiać.

Katecheta odczytuje opowiadanie lub pokazuje wideoklip: