Kryptowaluty - Dlaczego jeden bitcoin wart będzie milion dolarów, edycja 2.0 ebook

Projekt okładki: Krzysztof Domaradzki

Skład: Olga Beyga

Korekta językowa: Anna Adamowicz

Konsultacja merytoryczna wydania drugiego: Janusz Zieliński

Copyright © 2018-2022 by Michał Grzybkowski, Szczepan Bentyn

Ebooki, Audiobooki oraz bezpośrednia dystrybucja wysyłkowa przez internet:   

www.kryptowaluty.edu.pl 

Dostępne są także egzemplarze z autografami autorów (do wyczerpania zapasów).

Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą kserograficzną, fotograficzną, a także kopiowanie książki na nośniku filmowym, magnetycznym lub innym powoduje naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji.

Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi bądź towarowymi ich właścicieli.

Fotografie autorów na okładce:

Michał Grzybkowski – fot. Szymon Brodziak

Szczepan Bentyn – fot. Fotostube.pl

Wydawnictwo:

ISBN: 978-83-950222-1-0

Cena: 59 zł

Wydanie drugie, zaktualizowane i uzupełnione

Poznań, czerwiec 2022 r.

Od autorów, zaproszenie do przeczytania ebooka na YouTube

Naszym Przyjaciołom

Spis treści

Wstęp

Najdroższa pizza świata, czyli dla kogo jest ta książka?

Organizacja książki „Kryptowaluty”

Przedmowa do drugiego wydania

Nowy Początek

TECHNOLOGIA

Finansowe tsunami

Blockchain, czyli narodziny rejestrów rozproszonych

Bajki o blockchainie

Największy superkomputer ludzkości i model emisji bitcoinów

Exahashe, czyli dowód pracy górnika

Transakcje w sieci bitcoin

Z wizytą w kopalni bitcoinów

Krypto-mining, czyli rachunek rentowności górnictwa

Górnictwo indywidualne i hobbystyczne

Wspomnienia okradzionego górnika

Funkcje i role kryptowalut

Technologie blockchain w ujęciu teoretycznym

Klasyfikacja kryptowalut i tokenów

Kryptowaluty wymienialne

Płynność kryptowalut

Waluty inflacyjne i o stałej ilości monet

Waluty anonimowe

Inteligentne kontrakty i organizacje zdecentralizowane

Tokeny, czyli jednostki rozliczeniowe

ICO, czyli Initial Coin Offering

NFT – sztuka zaklęta w blockchain

NFT w innych zastosowaniach

The DAO, czyli Zdecentralizowana Autonomiczna Organizacja

DeFi

Tokeny personalne i społecznościowe, czyli czy każdy będzie miał swój token?

Lightning network

Altcoiny

Memcoiny, shitcoiny, jokecoiny, spamcoiny oraz martwe monety

Klasyfikacja kryptowalut ze względu na budowę rejestrów rozproszonych

Piramidy finansowe podszywające się pod kryptowaluty

Zagrożenia i wyzwania

Własność

Technologia

Ataki ekonomiczne, czyli stare sztuczki rekinów finansowych

Ryzyka regulacyjne

Upadki i możliwe manipulacje giełd kryptowalutowych

Tether kryptowalutową aberracją

Ekologia i energetyka

Czym jest pieniądz fiducjarny?

PRZYSZŁOŚĆ 

Narodziny Nowego Porządku Świata

Cyfrowe Pieniądze Narodowe – CBDC

Logistyka

Organizacje charytatywne i świadczenia społeczne

Venture Capital

Demokracja, polityka i fake newsy

Systemy rządowe i administracja publiczna

Multimedia i prawa autorskie

Gospodarka rolna

Medycyna

Turystyka

Cyberbezpieczeństwo oraz Internet Rzeczy

Energetyka

Umierające zawody

Konsekwencje ekonomiczne w gospodarce światowej

Upadek państwowości

Wpływ na geografię

Rynki predykcyjne

Ile wart będzie bitcoin?

Słowo do inwestorów

Bańki spekulacyjne oraz ekstremalne wahania cen

Wartość bitcoina w kontekście reszty rynku finansowego

Ujęcie adopcyjn

Analiza statystyczna

Silne korelacje

Trendy i modele statystyczne

Model Stock to Flow, czyli co antyki i złoto mają wspólnego z bitcoinem?

Analizy on-chain, czyli głębokie spojrzenie w rejestr rozproszony

Analiza techniczna

Prawo Metcalfe’a

Metoda delficka

Ujęcie fundamentalne

Poziom dojrzałości technologii

PRAKTYCZNY PORADNIK 

Kupujemy pierwszego bitcoina

Być bardziej bankowym niż bank, czyli podstawy podstaw

Rodzaje portfeli

Bezpieczeństwo zaczyna się u podstaw

Transakcje kryptowalutowe

Giełdy krypto-FIAT

Giełdy krypto-krypto

Kantory online

Kantory stacjonarne oraz bitomaty

Shapeshift

Giełdy sąsiedzkie

Giełdy zdecentralizowane

Atomic swap

Zewnętrzne i wewnętrzne koszty transakcji

Portfele na kryptowaluty w wersji online

Portfele sprzętowe

Portfele aplikacyjne

Portfele „papierowe”

Gra giełdowa na przykładzie platformy Kanga.Exchange

Siedem przykazań głównych

Gdzie można płacić kryptowalutami?

Przegląd wybranych kryptowalut 

Bitcoin

Ethereum

Cardano

Binance Smart Chain

Monero

TOP 50 kryptowalut w jednym zdaniu

Kryptowaluty w świetle prawa

Waluty wirtualne w polskim prawie

Kim NIE jest Satoshi Nakamoto?

Zakończenie

Jak powstała ta książka?

Podziękowania

Tokeny personalne autorów 

Słowniczek 

Patronaty i partnerzy

Wstęp

Najdroższa pizza świata, czyli dla kogo jest ta książka?

Michał Grzybkowski

       Pierwsze bitcoiny zostały użyte do transakcji handlowej 22 maja 2010 roku przez Laszlo Hanyecza, który za ok. 10 tys. BTC kupił od znajomego z internetowego forum dyskusyjnego – Jeremiego „Jercosa” Sturdivanta – dwie pizze. Gdyby Laszlo postanowił tego dnia zapłacić gotówką, a swoje bitcoiny pozostawić w cyfrowym portfelu, ich wartość 22 października 2021 roku wyniosłaby nieco ponad 650 milionów dolarów1. Biorąc pod uwagę technologie, które wspierają integralność kryptowalut, dynamikę zmian ich wartości oraz podstawowe prawa ekonomii, nie jest wykluczonym, że pizza, którą zjadło kilka lat temu dwóch entuzjastów technologii, na zawsze zapisze się jako najdroższy posiłek w historii świata2.

       Ponad dwanaście lat później, miały miejsce następujące wydarzenia:

• Paypal, lider światowych płatności cyfrowych, posiadający 346 milionów użytkowników, zapowiedział pełną obsługę kryptowalut, zarówno w obszarze inwestycji jak i możliwości wykorzystania ich w celu realizacji zakupów w milionach sklepów internetowych które obsługuje3;

• Salwador, jako pierwszy kraj na świecie, 9 czerwca 2021 roku uchwalił prawo stanowiące bitcoina (BTC) legalnym środkiem płatniczym4 i rozpoczął aktywne zwiększanie swoich rezerw finansowych w tej kryptowalucie5;

• CircleK, operator stacji benzynowych oraz sklepów typu convenience, zapowiedział uruchomienie w swoich lokalizacjach tysięcy bitcoinowych bankomatów6;

• notowana na nowojorskiej giełdzie Tesla zainwestowała w bitcoiny półtora miliarda dolarów, a inni inwestorzy instytucjonalni rozpoczęli aktywne inwestycje zarówno w kryptowaluty, jak i w oparte na nich pochodne instrumenty finansowe;        

• obalono wiele mitów, w tym ten dotyczący ekologii „kopania” kryptowalut (poświęcamy temu kilka rozdziałów). Udowodniono, że w skali planety, w porównaniu do tradycyjnych systemów bankowych, sieć bitcoina zużywa o ponad połowę mniej prądu7;       

• wartość (kapitalizacja) bitcoina w marcu 2021 roku była wyższa niż firm Visa i Mastercard razem wziętych8;

• Twitter umożliwił przekazywanie napiwków w bitcoinie dla twórców treści umieszczanych na swojej platformie9;

• w 2021 roku połowa wszystkich użytkowników kryptowalut mieszkała w Azji;

• mieszkańcy krajów rozwijających się, w szczególności tych o niestabilnych systemach monetarnych, jak Nigeria, Brazylia, Kenia, Wietnam czy Wenezuela wzięli sprawy w swoje ręce i aktywnie przeszli na codzienne rozliczenia w kryptowalutach10, stanowiących realną alternatywę dla tradycyjnych systemów finansowych, o czym rozpisywał się we wrześniu 2021 roku Financial Times;

• 5 października 2021 roku, pierwszy amerykański bank, US Bank, zapowiedział uruchomienie usługi przechowywania depozytów kryptowalutowych dla klientów instytucjonalnych11.

• 24 lutego 2022 gdy wybuchła wojna na Ukrainie rząd w Kijowie zapewnił możliwość wspierania działań obronnych wpłatami w kryptowalutach.

       Warto także wspomnieć o jeszcze jednej przełomowej zmianie – od roku 2017 kapitalizacja rynku kryptowalutowego zaczęła dynamicznie przybierać na masie, a we wrześniu 2021 roku kapitalizacja najważniejszych, w pełni wymienialnych na pieniądze fiducjarne kryptowalut wyniosła prawie dwa i pół biliona dolarów.

       Wydarzenia przełomu dekady cechują się jednak czymś nowym – JF Kennedy lubił powtarzać, że „przypływ unosi wszystkie łodzie” – kryptowaluty przestały ze sobą rywalizować o względy dolarów, euro czy funtów. W ekosystemach takich jak bitcoin, ethereum i inne, pojawiły się pierwsze większe pieniądze. Ludzkość stanęła przed faktem dokonanym: nie czekając na rządy, banki czy regulatorów rozpoczęła się masowa popularyzacja. Kryptowaluty trafiły pod strzechy, zaś technologia stojąca za tą rewolucją, czyli tzw. „rejestr rozproszony”, w szczególnej wersji jaką jest łańcuch bloków, swoją potęgą przyćmił wszystko, co do tej pory widziała ludzkość, z wynalezieniem internetu włącznie.

       I o tym właśnie przeczytasz w tej książce.

       Jeżeli zewsząd słyszysz o inwestycjach w kryptowaluty, chcesz poznać i przede wszystkim zrozumieć nowe medium, w którym niebawem wyceniane będą wszelkie dobra materialne, od porannej kawy po nieruchomości, a zarazem potrafisz samodzielnie korzystać chociażby z bankowości internetowej, ta książka jest dla Ciebie. Chcielibyśmy w niej pokazać, jak w praktyce kupić za przysłowiowego dolara coś z koszyka kryptowalut, zarówno jako inwestor, użytkowniczka codziennych mikropłatności, kolekcjonerka cyfrowej sztuki czy przedsiębiorca planujący wprowadzić obsługę płatności w takiej formie w swoim sklepie internetowym.

       Przede wszystkim chcielibyśmy podzielić się z Tobą wiedzą, która pozwoli zrozumieć nadciągającą rewolucję oraz poznać sposoby poruszania się w nowych obszarach zagadnień w sposób bezpieczny, wskaże, na co uważać i gdzie szukać pomocy, jeśli coś pójdzie nie tak.

       Jeżeli zaś frazy takie jak „zabendowany kernel” czy „deployowanie farmy serwerów przez API” są dla Ciebie chlebem powszednim, to szczegóły techniczne zawarte w tej publikacji mogą się Tobie wydać nudne i jesteśmy przekonani, że jesteś co najmniej geekiem, o ile nie nerdem i o bitcoinie słyszałeś już nieco wcześniej. Nie szkodzi.

       Jeżeli natomiast jesteś bankierem, pracujesz w branży finansowej w tradycyjnym rozumieniu tego słowa lub jesteś politykiem odpowiedzialnym za finanse państwa to warto, abyś przeczytał tę książkę już teraz, aby zrozumieć rewolucyjną skalę zmian, jaką niesie technologia blockchain oraz zbudowane na niej kryptowaluty, bo może się okazać, że już niedługo zostaniesz bez pracy.

       Postaramy się udowodnić, że stojąca za nowymi pieniędzmi matematyka jest bezwzględnym i apolitycznym strażnikiem, którego można wykorzystać do zabezpieczenia części swoich oszczędności, wygodnych rozliczeń ze znajomymi czy też zaprzęgnięcia technologii stojących za kryptowalutami do autoryzacji i weryfikacji zdarzeń w nieskończenie skomplikowanych ekosystemach gospodarczych i politycznych.

       Odpowiadając na pytanie otwierające słowo wstępu – to nie jest książka dla informatyków, choć liczymy, że i oni znajdą w niej coś dla siebie.

       W naszym mniemaniu, w publikacji tej udało się zebrać zarys wiedzy związanej z kryptowalutami, która może stać się kompendium dla osób ciekawych nowych technologii, porządkującym w przystępny sposób dostępne źródła i zachęcającym do dalszych poszukiwań.

       To książka dla osób, dla których współczesne technologie są bardziej środkiem, a mniej celem samym w sobie.

Organizacja książki „Kryptowaluty”

Michał Grzybkowski

       Ze względu na skalę i różnorodność zagadnień, które przybliża ta publikacja, postanowiliśmy podzielić omawiane kwestie na trzy główne grupy tematyczne.        

       Technologia – w pierwszych rozdziałach omawiamy w przystępny sposób działanie stojącej za bitcoinem technologii rejestru rozproszonego, czyli łańcuch bloków bitcoina. Przybliżamy także zagadnienia związane z mechaniką stojącą za działaniem kryptowalut i ich bezpieczeństwem oraz wyjaśniamy, skąd w ogóle biorą się bitcoiny i waluty alternatywne. W dalszej części omawiamy kwestie związane z funkcjami pieniądza tradycyjnego w kontekście kryptowalut. Przygotowaliśmy usystematyzowaną klasyfikację cyfrowych pieniędzy ze względu na ich cechy i funkcje, a także omówiliśmy najpopularniejsze w tej chwili instrumenty kryptowalutowe w uporządkowanej formie, co jest pionierskim działaniem na rynku wydawniczym związanym z tym tematem.

       Przyszłość – w tej części książki mierzymy się z potencjalnymi konsekwencjami, jakie niesie za sobą powszechna adaptacja technologii rejestrów rozproszonych w szeregu gałęzi gospodarki. Omawiamy kolosalne znaczenie blockchaina, który bez wątpienia jest fundamentem rewolucji o skali i znaczeniu większym niż powstanie internetu! Przechodzimy od rankingu zawodów i branż, które przestaną niebawem istnieć, po rewolucje w poszczególnych sektorach gospodarki, od logistyki, poprzez finanse, aż po dzieła sztuki. Mierzymy się także z zagadnieniami trudnymi, takimi jak wpływ kryptowalut na światowe finanse, bezpieczeństwo czy państwowość. Liczymy na to, że rozdziały zgrupowane w sekcji „Narodziny Nowego Porządku Świata” będą szczególnie interesujące zarówno dla entuzjastów nowych technologii, jak ekonomistów, inwestorów kapitałowych czy polityków i filozofów.

       Praktyczny poradnik – w ostatnich rozdziałach postaramy się poprowadzić Czytelnika za rękę i przygotować do bezpiecznego wejścia w świat kryptowalut, wyjaśniając po drodze wszystkie istotne kwestie związane z bezpiecznym zakupem pierwszego bitcoina (lub jego części). Część tę powinno się traktować jako praktyczny poradnik dla osób, które nigdy nie miały do czynienia z kryptowalutami. Omawiamy w nim także wszelkie ryzyko związane z globalnym światem krypowalut, począwszy od przechowywania cyfrowych wartości, przez transakcje kryptowalutowe, po analizę prawną kryptowalut i związane z nią regulacje prawno-skarbowe w naszym kraju.

       Dodatkowo, ze względu na fakt, że książka „Kryptowaluty” pisana jest wspólnie przez dwóch autorów – Michała Grzybkowskiego (autora głównego) oraz Szczepana Bentyna – przy każdym rozdziale oznaczyliśmy osobno autorstwo poszczególnych części. Wyjątkowym rozdziałem jest ten traktujący o regulacjach prawno–skarbowych w świetle polskiego prawa, napisany przez mecenasa Adama Rajewskiego, specjalistę od podatków, opracowany przy współpracy z Kancelarią Adwokacką Grzybkowski–Guzek.

       Książkę kończymy częścią poświęconą twórcy bitcoina i technologii blockchain – Satoshiemu Nakamoto, który jak nikt w tej branży zasługuje na odrębny rozdział.

       Zdając sobie sprawę z ilości faktów, na które się powołujemy, właściwe na każdej stronie umieszczaliśmy przypisy, których jest w tej publikacji ponad czterysta, wskazując źródła, na których się opieraliśmy.

Przedmowa do drugiego wydania

Michał Grzybkowski

        Trzymasz w rękach drugie wydanie książki „Kryptowaluty – Dlaczego jeden bitcoin wart będzie milion dolarów?”. Pierwsza edycja była debiutem wydanym przez nas własnym sumptem i trafiła drukarni po prawie roku wytężonej pracy, dokładnie wieczorem, 17 lutego 2018 roku i miała białą okładkę. Jest nam bardzo miło, że książka zebrała wysokie oceny i jako pierwsza publikacja tego typu została uznana w wielu kręgach za biblię polskiego świata kryptowalut. Wydanie książki w ramach samopublikowania było dla autorów wielką przygodą, ale największą nagrodą jest fakt, że praktycznie bez wydania złotówki na marketing, wyprzedaliśmy cały papierowy nakład. Nie zastanawiając się długo, podjęliśmy decyzję o tym, że nie zrobimy zwykłego dodruku, ale znów wypijemy szalone ilości kawy i zarwiemy kilkadziesiąt nocy, aby przygotować wersję zaktualizowaną, w kilku miejscach poprawioną i uzupełnioną o najważniejsze wydarzenia ponad tysiąca dni, jakie dzielą oba papierowe wydania. A wydarzyło się więcej niż mogłoby się nam przyśnić. A jako, że papier jest cierpliwy, to pokusimy się o podsumowanie tego, co udało nam się przewidzieć, gdzie nasze prognozy zawiodły i co nas zaskoczyło.

       Wybrane trafne przewidywania i prognozy zawarte w pierwszej wersji książki:

• wielkim wydarzeniem opisanym we wstępie pierwszej edycji było to, że w kwietniu 2017 r. Japonia jako pierwszy kraj na świecie zalegalizowała bitcoina, traktując go jak normalny środek płatniczy. Patrząc z perspektywy czasu, w 2021 roku bitcoin jest prawnie uregulowany w większości krajów na świecie, w tym w Stanach Zjednoczonych i Unii Europejskiej, z wyjątkiem garstki krajów, które go nadal zakazują12. Legislacja umożliwia nie tylko legalny obrót i posiadanie kryptowalut, ale także, co najważniejsze, możliwość legalnego rozliczania się przed urzędem skarbowym. Nasze wyobrażenia natomiast przerósł fakt, że w połowie 2021 roku pierwszy kraj, jakim był Salwador uznał bitcoina (BTC) za obowiązujący na swoim terenie środek płatniczy. I jesteśmy przekonani, że w jego ślady pójdą kolejne państwa;

• prognozowaliśmy wzrost popularności bitcoina i innych kryptowalut, a także wzrost akceptacji ich jako środka płatniczego. Ale nie spodziewaliśmy się, że przez trzy lata bitcoin przebije się do świadomości społecznej i zacznie funkcjonować w wiadomościach gospodarczych czy ekonomicznych na równi z informacjami z giełd surowców czy kursów walut tradycyjnych, a także tego, że najbogatsi ludzie na trzeciej planecie od Słońca, jak chociażby Elon Musk, będą otwarcie informować o swoich inwestycjach w krypto. Bitcoin przebił się do mainstreamu i nic nie wskazuje na to, żeby miało się to zmienić;

• po cichu liczyliśmy, że kiedyś, w odległej przyszłości, do grupy inwestorów indywidualnych będą mogły dołączyć także fundusze inwestycyjne i szeroko rozumiani inwestorzy instytucjonalni. Jak grom z jasnego nieba spadła na nas informacja, że będące rdzeniem Unii Europejskiej Niemcy, kraj słynący z konserwatywnego spojrzenia na politykę finansową, w 2021 roku uchwalił prawo dopuszczające możliwość inwestycji pieniędzy z funduszy w aktywa kryptowalutowe. W USA zaś fundusze takie jak Rotschild, Microstrategy, Ark Invest, czy Tesla inwestują w kryptowaluty miliardy dolarów;

• trafnie przewidzieliśmy zbliżającą się rewolucję czekającą obszar praw autorskich. Wybuch popularności sztuki (a także innych dóbr kolekcjonerskich) opartej na unikatowych tokenach NFT, w okresie poprzedzającym drugie wydanie zasłużył na nowy, osobny i dość obszerny rozdział;

• przewidzieliśmy także wykorzystanie technologii rejestrów rozproszonych w obsłudze danych medycznych, czego najlepszym przykładem są certyfikaty szczepienia na Covid-19, zrealizowane na blockchainie, chociażby w Estonii;

• przewidzieliśmy także skokowy wzrost ilości użytkowników kryptowalut oraz rozwój całego ekosystemu fin-techów;

• przewidzieliśmy również krok Facebooka związany z emisją wewnętrznej kryptowaluty Libra (obecnie nazywanej Diem);

• przewidzieliśmy wzrost ceny bitcoina, stawiając kilka prognoz w rozdziale dotyczącym wartości, starając się oszacować, kiedy dokładnie może być on wart tytułowe milion dolarów za sztukę. Można powiedzieć, że do tej pory przynajmniej dwie długoterminowe prognozy ceny wykazały się wysokim poziomem trafności, gdzie szczególną uwagę należy zwrócić na analizę ceny na podstawie fal Eliota oraz związek między ilością użytkowników a ceną na podstawie Prawa Metcalfe’a;

• kompletnie zaś nie sprawdził się skrajnie agresywny model oparty na danych z 2017 roku, zakładający, że bitcoin nigdy już nie potanieje, będzie rósł wykładniczo i osiągnie cenę miliona dolarów pod koniec 2020 roku. Co do wyceny “cyfrowego złota”, w 2020 pomyliło się także kilku ekspertów branży finansowej, takich jak Michael Novogratz (inwestor, miliarder, były partner w Goldman Sachs ), który twierdził, że 1 bitcoin (BTC) będzie można kupić za 40.000 USD do końca 2018 roku13, nieżyjący już John McAfee (programista, twórca oprogramowania antywirusowego McAfee), czy James Altucher (autor, przedsiębiorca oraz hedgefund manager, redaktor The Financial Times oraz TechCrunch), przewidujący koszt 1 bitcoina (BTC) na 1 mln USD do końca 2020 roku14, na których powoływaliśmy się, zbierając prognozy metodą delficką. Kilka innych prognoz pozostało w mocy.

       Bezsprzecznym jest natomiast to, że od czasu publikacji pierwszej edycji „Kryptowalut” bitcoin zyskał na wartości. Co ciekawe, gdy zaczynaliśmy pisać naszą książkę w 2017 roku, bitcoin kosztował „tylko” jeden tysiąc dolarów15. Mimo znacznych ruchów cenowych (co jest specyfiką tego rynku), w połowie kwietnia 2021 roku wyceniany był już sześćdziesiąt pięć razy tyle! Można dowcipnie zaznaczyć, że po tym jak podrożał już 65 razy, to aby osiągnąć milion dolarów wystarczyłoby, aby podrożał jeszcze „tylko” 15.3 raza.

       Co nas zaskoczyło:

• to, że bitcoin potrafił być droższy od kilograma złota w 2021 r.;

• to, jak szybko tradycyjna branża finansowa, zamiast walczyć z kryptowalutami, zaangażowała się w rozwój rynku, czego kulminacją był debiut giełdy Coinbase na nowojorskiej giełdzie w kwietniu 2021 r.;

• pojawienie się w roku 2017 i wzrost na znaczeniu giełdy Binance, będącej dziś liderem handlu kryptowalutami, która w lutym 2022 ogłosiła przejęcie znacznego pakietu udziałów w globalnym biznesowym magazynie Forbes;

• pojawienie się kosmicznej, w dosłownym tego słowa znaczeniu, technologii Starlink, zapewniającej bezprzewodowy dostęp do internetu w skali całej planety, mimo że w wydaniu z 2017 prognozowaliśmy, że może się to odbyć dzięki projektom Google lub Facebooka;       

• niesłychanie trafny, działający od marca 2019 r. model prognozy ceny bitcoina zwany stock-to-flow (któremu również poświęciliśmy osobny rozdział), dla którego rok 2022 będzie największym testem.

       Co przeżyliśmy:

• pandemię choroby Covid-19, a także opracowanie szczepionki na nią w niespotykanym dotąd tempie;

• kolejny, trzeci już dla nas halving bitcoina;

• kolejną, jak fraktal powracającą co kilka lat, bańkę inwestycyjną w świecie kryptowalut w roku 2017. Jako osoby mające kontakt z kryptowalutami od roku 2013, widzieliśmy niejedno szaleństwo cenowe i prawdę mówiąc, znów nie bardzo nas ona zaskoczyła, w przeciwieństwie do milionów nowych osób, które chciały szybko zarobić. Temu tematowi także poświęciliśmy osobny rozdział;

• upadek wielu startupów blockchainowych, o których pisaliśmy w roku 2017, ale także pojawienie się nowej generacji przedsiębiorstw, opartych o solidne ekonomiczne fundamenty, co jest naturalną koleją rzeczy. Część z nich przekształciła się w firmy o nieco innym profilu, wykorzystując kompetencje i doświadczenie zebrane w pierwszych latach pracy nad rozwiązaniami technologii łańcucha bloków.

       W skali planety przybyło zaś 300 milionów ludzi, a ilość osób przyłączonych do internetu wzrosła z 3.8 miliarda do 4.6 miliarda użytkowników. Po drodze zaś wszystko zamarło przez pandemię Covid-19, która pochłonęła wiele istnień, ale także była katalizatorem digitalizacji świata.

       W mikroskali, my, Autorzy tej książki, zebraliśmy wiele, także trudnych i pouczających doświadczeń. Spotkaliśmy przez ten okres na naszej drodze wspaniałych ludzi, którzy są teraz naszymi wspólnikami w odnoszących globalną popularność przedsięwzięciach związanych z technologią blockchain – Coinpaprika.comi Gamerhash.com (Michał) oraz Sapiency.io (Szczepan). A o naszej drugiej książce wspomniał nawet magazyn Forbes Polska w wydaniu majowym z 2022 roku.

Nowy Początek

Michał Grzybkowski i Szczepan Bentyn

       Kryptowaluty: bitcoin, litecoin, ethereum, monero… i inne. Z jednej strony ostrzegawcze sygnały – bańka spekulacyjna (uważajcie!), z drugiej zaś, rozgrzani do białości, ortodoksyjni ewangeliści, którzy z pianą na ustach wieszczą rychły kataklizm, a zaraz po nim – Nowy Porządek Świata, lub w wersji zachowawczej – co najmniej trzecią wojnę światową. W tle zaś – banki, regulatorzy rynku kapitałowego i operatorzy płatności, którzy obserwują miliardowe przelewy na kontach klientów mających styczność z nowym rodzajem giełd, oferujących w pełni legalną wymianę dolarów, jenów czy euro na bitcoiny i inne kryptowaluty. A na dodatek jeszcze państwa i rządy zmagające się w obszarze legislacji z nowym wyzwaniem.

       Nowy, globalny i oparty na internecie i zaufaniu do kryptografii system finansowo-rozliczeniowy, do zastanego stanu prawnego pasuje jak pięść do nosa. W rezultacie jedne kraje legalizują bitcoiny, inne bezradnie ścigają posiadaczy16, kolejne udają, że tematu nie ma, skutecznie go ignorując, a ostatnia grupa – na wszelki wypadek, bez wnikania w istotę materii – opodatkowuje zyski z obrotu kryptowalutami. A na końcu (lub może właśnie tym razem na początku), kraje globalnego Południa17, przez wielkie światowe gospodarki traktowane do tej pory po macoszemu, nagle pomijają zupełnie cały dorobek współczesnej finansjery i zaczynają rozliczać się cyfrowymi odpowiednikami walut przenoszącymi wartość. Po co czekać, skoro nie ma na co? Po co płacić wysokie prowizje, skoro można ich uniknąć?

       A teraz zbierzmy fakty. Wyobraźmy sobie globalny, w pełni zdecentralizowany, odporny na awarie i niemożliwy do zablokowania czy kontrolowania system rozliczeniowy. System oparty na zaufaniu do praw matematyki, a nie praw stworzonych przez ludzi. Oparty na bezwzględnych prawach algorytmów kryptograficznych potężnej matematyki, będącej jego jedynym gwarantem i strażnikiem.

       Niech system ten będzie w całości przejrzysty, do tego stopnia, aby każda pojedyncza transakcja w jego obrębie i w całej historii była jawna i na dodatek możliwa do zweryfikowania pod względem poprawności przez chętnych do takiej pracy. Dodajmy do tego całkowitą odporność na inflację18 (brak możliwości „dodruku” pieniądza), wynikającą z ustalonego od początku twardego ograniczenia liczby „cyfrowych monet” wyemitowanych w jego obrębie.        

       Sprawność działania? Proszę bardzo – „przelewy”, które odbywają się w ciągu sekund i realizowane są w sposób bezpośredni między portfelami jego uczestników, bez potrzeby i udziału żadnej centralnej instytucji typu bank. Zasięg działania – na razie nasza planeta, a właściwie, uwzględniając przyłączoną do internetu międzynarodową stację kosmiczną ISS, już nawet mały fragment kosmosu. System transgraniczny i działający ponad ograniczeniami wynikającymi ze stref czasowych, bariery odległości czy regulacji prawnych. Łatwy w obsłudze – przekazanie środków jest równie „skomplikowane” jak wysłanie e-maila. Lub postawienie kropki na końcu tego zdania. System, który od początku swego istnienia nie miał ani sekundy awarii.

       Dodajmy także brak technicznej możliwości zablokowania czy wycofania raz złożonego zlecenia przez jakąkolwiek instytucję czy zewnętrzną siłę. Dotyczy to także bezpieczeństwa „rachunków” rozliczeniowych, które raz uruchomione stają się trwałą częścią systemu i nie mogą nigdy zostać „zamknięte” czy też „zamrożone”. System jest w pełni zautomatyzowany. Oczywistym jest zatem, że działa nieprzerwanie całą dobę, 365 dni w roku. Prowadzenie „rachunku” jest bezpłatne i nie ma przeciwwskazań, aby w razie potrzeby uruchomić praktycznie nieskończoną ilość zabezpieczonych jedynie hasłami dostępu kont.

       Pewność? Proszę bardzo – może przekonają Cię stojące za integralnością i niewypieralnością transakcji cyfrowe podpisy największego superkomputera świata o mocy obliczeniowej większej o kilka rzędów wielkości tysięcy największych superkomputerów świata razem wziętych. Jest to moc kryptograficzna, o której nawet najbogatszy kraj, wojsko czy centrum badawczo-naukowe może jedynie pomarzyć. W tle silna kryptografia oparta na zaufaniu wynikającym z realizacji swojego działania w oparciu o technologię open source19. Odporność na ataki hakerów czy błędy w oprogramowaniu praktycznie wyeliminowane dzięki temu, że system został zweryfikowany przez setki, o ile nie tysiące specjalistów, a najlepszym dowodem jest to, że działa nieprzerwanie już od ponad dwunastu lat!20

       Aby dodać odrobiny pikanterii, wspomnijmy o kosztach, a właściwie ich braku i co za tym idzie, zniwelowaniu jakiejkolwiek bariery wejścia. Aby przyłączyć się do systemu i przyjąć pierwszą płatność, niewymagane są żadne nakłady finansowe, a sam czas przystąpienia trwa dosłownie tyle, ile zarejestrowanie się na stronie internetowej lub zainstalowanie odpowiedniej aplikacji w smartfonie21. A na koniec dodajmy dość unikatową cechę. Niektóre z kryptowalut pozwalają zapewnić daleko idącą lub absolutnie pełną anonimowość22. Stwarza to wiele nowych możliwości, którymi zajmiemy się w dalszych częściach tej książki.

       Drogi Czytelniku, droga Czytelniczko, zapraszamy Cię do zapoznania się z fundamentami rewolucji większej niż wszystko, co do tej pory wymyśliła ludzkość. Rewolucji, która pochłonie i bezpowrotnie wymaże z kart historii całe grupy zawodów w tempie szybszym i bardziej brutalnym niż zrobiła to Wielka Rewolucja Przemysłowa czy upowszechnienie się internetu.

       Serdecznie witamy w świecie kryptowalut – instrumentów finansowych XXI wieku!

Michał Grzybkowski & Szczepan Bentyn

TECHNOLOGIA

Internet skomunikował świat, blockchain go rozliczy

       Zrozumieć blockchain