Samo Sedno - Start-up. Od pomysłu do sukcesu ebook

Wstęp

Kiedy otrzymałem propozycję napisania tego poradnika, zgodziłem się bez wahania. Potraktowałem to jako wyzwanie, ale nie tylko. Rozumiałem też potrzebę usystematyzowania wiedzy zawartej w sieci. Co prawda, już samo pisanie o tym, co dzieje się w internecie, niesie za sobą wiele zagrożeń, bo następują w nim ciągłe zmiany, sądzę jednak, że gdy chodzi o kwestie podstawowe związane z tworzeniem start-upu, dużo się nie zmienia.

Start-up. Od pomysłu do sukcesu jest też odpowiedzią na wiele pytań, które zadawane są mi na co dzień. Mam nadzieję, że po lekturze poradnika zarówno moja rodzina, jak i moi przyjaciele i znajomi będą mogli lepiej zrozumieć, co mnie tak pochłonęło przez kilka ostatnich lat. Tematyka start-upów, kreatywności i przede wszystkim przedsiębiorczości zainteresowała mnie do tego stopnia, że praca stała się moją pasją, by nie powiedzieć – życiem. Tobie, czytelniku, życzę tego samego.

Poradnik, który trzymasz w dłoni, jest przede wszystkim zbiorem informacji. To jednak także, a może przede wszystkim, zbiór historii i doświadczeń ludzi, z którymi miałem przyjemność pracować jako redaktor magazynu internetowego MamStartup.pl. Poradnik nie pow­stałby też bez pomocy moich znajomych, którzy, czasem nieświadomie, motywowali mnie i udzielali mi informacji potrzebnych do jego napisania. Dziękuję Annie Wilmie, Marcinowi Małeckiemu, Michałowi Samojlikowi, Lechowi Romańskiemu, Łukaszowi Tokarskiemu, Emilii Ostapowicz, Justynie Mockus, Agnieszce Meller, Łukaszowi Haluchowi, Elżbiecie Sądel, Marcinowi Kurkowi, Filipowi Miłoszewskiemu, Bartoszowi Burkowi i Danielowi Lewczukowi. Podziękowania należą się również wydawnictwu za współpracę przy tworzeniu tej książki oraz rodzinie – Mamie, Tacie, braciom – za to, że zawsze wierzą we mnie bezgranicznie.

Adam Łopusiewicz

[email protected]

Rozdział 1 Co to jest start-up?

Z tego rozdziału dowiesz się:

czym jest start-up;

jakie są modele biznesowe start-upów;

jak można zarabiać na swoim biznesie.

Start-up to przedsięwzięcie branży technologicznej na początkowym etapie rozwoju, stworzone w celu rozwiązania problemu użytkownika. Według angielskiej definicji1, opierającej się na słowach Paula Grahama, twórcy jednego z najbardziej znanych akceleratorów Y Combinator, start-up to firma cechująca się szybkim rozwojem. Taka firma bądź tymczasowa organizacja skupia się na szukaniu odpowiedniego modelu biznesowego swojego przedsięwzięcia. Z zasady uważa się, że przedsiębiorstwo działające w internecie wychodzi z fazy start-upu po roku od rozpoczęcia działalności lub w momencie osiągnięcia progu rentowności.

Definicja

Start-upami nazywamy usługi i produkty, np. aplikacje webowe (internetowe) i mobilne, stworzone w celu dostarczenia wartości potencjalnemu użytkownikowi. Start-up ma rozwiązać problem, z jakim boryka się przeciętny internauta, lub pomóc mu w jego rozwiązaniu. Takie przedsięwzięcie zazwyczaj ma początek w hobby i jest prowadzone po kosztach.

Firmy na etapie start-upu mogą powstać w dowolnej dziedzinie oraz branży. Najczęściej jednak związane są z nowymi technologiami. Do charakterystycznych cech przedsiębiorstwa start-upowego zalicza się:

Niskie koszty rozpoczęcia działalności

– pierwotna wersja powstaje zazwyczaj w małym gronie osób, które, posiadając umiejętności związane z programowaniem i projektowaniem grafiki komputerowej, tworzą makietę oraz prototypową wersję start-upu. Do rozpoczęcia pracy nad start-upem nie potrzeba specjalistycznych maszyn czy narzędzi, dlatego łatwiej niż w przypadku firmy tworzącej prawdziwy produkt zdecydować się na jego realizację.

Wyższe niż w przypadku standardowych przedsięwzięć ryzyko

– podczas tworzenia start-upu nie ma pewności, że produkt przyjmie się na rynku. Zdarza się, że powstaje on bez modelu biznesowego, który przyniósłby monetyzację pomysłu. Dzięki częstej analizie, testom i podejmowaniu prób realizacji nowych pomysłów na rozwój start-upy zmieniają sposób zarabiania na swoim produkcie. Najpopularniejsze z nich (te, które stały się dobrze prosperującymi firmami) dopiero po kilkunastu miesiącach działalności rozpoczęły próby zarabiania na oferowanych usługach. Działalność w fazie start-upu zmierza do znalezienia modelu biznesowego, co często wiąże się ze zmianą strategii (czyli tzw. pivotem), jaką przedsiębiorstwo obrało na początku istnienia.

Wyższy niż w przypadku standardowych przedsięwzięć zwrot z inwestycji

– najważniejsza dla start-upu nie jest, jak mogłoby się wydawać, milionowa inwestycja, ale odnalezienie się na rynku i zdobycie znacznej liczby zaangażowanych użytkowników. Zespoły tworzące start-upy potrafią w odpowiednim czasie znaleźć inwestorów oraz cennych współpracowników, co przekłada się również na sukces finansowy.

Kto może tworzyć start-up? Właściwie każdy, kto ma pomysł i ludzi do jego realizacji. Co ciekawe, najbardziej znane start-upy powstały przypadkiem. Najczęściej pomysły na nie pojawiały się w sytuacjach, gdy innowator sam potrzebował innego niż dotychczasowe rozwiązania już istniejącego problemu.

Aby przybliżyć ci ideę start-upów, zaprezentuję ich znane przykłady.

Gdy kilkanaście lat temu brakowało w sieci miejsca do wymiany plików muzycznych, Sean Parker postanowił stworzyć serwis Napster, dzięki któremu mogliśmy łatwo pobrać utwory znajdujące się na dysku naszego komputera i udostępniać je.

Facebook, którego pomysłodawcą jest Mark Zuckerberg, miał służyć zacieśnieniu się więzi międzyludzkich. Potrzebę szybkiego dzielenia się krótkimi informacjami miał rozwiązać Twitter, o którego stworzeniu pomyśleli Jack Dorsey, Evan Williams oraz Biz Stone. Jak widać, sprawdza się przysłowie: „Potrzeba jest matką wynalazków”. Dlatego jeśli myślisz o stworzeniu start-upu, radzę skupić się na rozwiązywaniu rzeczywistych problemów potencjalnego użytkownika aplikacji.

Ciekawostka

Warty uwagi jest zaprezentowany podczas drugiej edycji e-nnovation, konferencji traktującej o start-upach, organizowanej od 2010 r. corocznie w Poznaniu, cytat na slajdzie Kamila Brzezińskiego – ówczesnego kierownika Działu Rozwiązań Mobilnych z Grupy Allegro. W swoim wystąpieniu Brzeziński zaprezentował slajd ze zdaniem: Don’t ask user what they need. Give them what they should need2. W wolnym tłumaczeniu: „Nie pytaj użytkownika, czego potrzebuje. Daj mu to, czego powinien chcieć”. Dowodem na potwierdzenie tej tezy może być przypadek Allegro. Gdyby pracownicy serwisu aukcyjnego zapytali w ankietach swoich użytkowników o to, czy potrzebują aplikacji mobilnej do zamawiania przedmiotów poprzez ich serwis, ci zapewne odpowiedzieliby przecząco. Dlaczego więc z aplikacji korzystało 2,5 mln użytkowników miesięcznie (dane z 2011 r.)? To porównanie prowadzi do jednego wniosku: czasem nie warto pytać użytkownika o to, czy rozwiązanie problemu jest mu potrzebne, tylko w dogodny sposób mu je pokazać.

W 2012 r. w magazynie MamStartup.pl przeprowadziłem wywiad z Mette Lykke3 – jedną ze współtwórczyń popularnej na świecie aplikacji Endomondo, dzięki której pasjonaci sportu mogą zmierzyć np. długość przebiegniętej trasy. Poproszono ją o kilka rad dla osób, które rozpoczynają przygodę ze start-upami. Pierwsza kwestia, na jaką zwróciła uwagę, to pasja. Lykke uważa, że powinniśmy tworzyć projekty, które są odzwierciedleniem naszej pasji. Dlaczego?

Cytat

Zatrzymajmy się chwilę przy tej wypowiedzi. Lykke zwróciła uwagę na bardzo ważną sprawę. Budowanie start-upu musi być oparte na mocnym, wręcz niespotykanym zacięciu do jego realizacji. W filmie The Social Network, przedstawiającym historię powstania Facebooka, filmowy Sean Parker pyta Marka Zuckerberga, czy ten żyje Facebookiem. Odpowiedź była twierdząca. Tak wygląda właśnie postawa zaangażowanego start-up­owca. Każdy dzień to dla niego wyzwanie, niczym koń w zaprzęgu nie widzi nic poza majaczącym gdzieś w oddali zakładanym celem.

Co jest największą wartością start-upu?

Zespół tworzący projekt to jeden z najważniejszych filarów start-upu, a jego wartość trudno przełożyć na pieniądze. Większość inwestycji w start-upie nie dotyczyła wyłącznie produktu i technologii, z wykorzystaniem jakiej powstał. Zgrany, zmotywowany i dobrze rokujący zespół to klucz do sukcesu. Dlatego już na samym początku zakładania start-upu warto określić, kto za co ma w projekcie odpowiadać. Najistotniejsza jest rzetelna współpraca całej grupy. Powinno się również dopilnować, by w zespole znajdowały się osoby bardzo zaangażowane w rozwój projektu.

Najważniejszą rolę w grupie odgrywa lider. Powinien cechować się charyzmą i mieć otwarty umysł oraz potrafić docenić wysiłek współpracowników. Szef projektu powinien przede wszystkim kontrolować rozwój start-upu na każdym etapie jego powstawania – po prostu trzymać rękę na pulsie. Ważne, aby był również otwarty na ludzi, słuchał ich uwag i pomysłów.

Także we współpracy z inwestorem lider powinien wykazywać się profesjonalizmem i otwartością na współpracę. Należy też przypomnieć, że to kierownik projektu podejmuje najważniejsze decyzje dotyczące start-upu. W hierarchii jest wyżej niż inwestor (niezależnie od tego, jak bardzo ten byłby znany i doświadczony).

Dalsza część książki dostępna w pełnej wersji.

1 Źródło: http://en.wikipedia.org/wiki/Startup_company#cite_note-2. Uwaga do wszystkich linków zamieszczonych w przypisach: stan na 1 marca 2013 r.

2 Źródło: http://vimeo.com/31491470.

3 Źródło: http://mamstartup.pl/wywiady/3158/endomondo-sport-to-swietna -zabawa.