Upiorny dom. Powieść sensacyjna ebook

– Śpij spokojnie i nie przejmuj się zbytnio tym, co ci opowiedziałem! – rzekł Fred, ściskając na pożegnanie rękę detektywa.

Den pozostał sam.

Słabo migotała na nocnym stoliku świeczka. Przez otwarte okna płynął zapach drzew lipowych i kwiatów, a z dala dobiegało rechotanie żab, poszczekiwanie psów – odgłosy tak charakterystyczne dla wiejskiej letniej nocy.

Zasadniczo Den nie był wielkim zwolennikiem wsi. Gdy siedział w mieście, marzył czasem, by znaleźć się śród pól i łąk, kiedy jednak śród nich się znalazł, rychło tęsknił za gwarem i zgiełkiem stolicy. Toteż nie lada użyto magnesu, aby detektywa ściągnąć na Kresy, do tego wielkiego pałacu. Przynęta była silna i teraz jeszcze, wspominając, co mu opowiadał Fred w Warszawie, jak również powtarzał przed chwilą, pokiwał głową.

– No... no... dziwy...

Mimo długiej drogi i zmęczenia nie czuł senności. Sięgnął po papierosa, zapalił go i głęboko zaciągnął się dymem. Dym snuł się spiralnie, przybierając kształty cudaczne, kształty widm i upiorów rozpływających się powoli.

– Same duchy! – przyszła refleksja i znów uśmiechnął się lekko.

Istotnie, pokój, jaki przeznaczono dla Dena, sprawiał niesamowite wrażenie. Duży, o sklepionym suficie, przypominał refektarz klasztorny. Rzecz zrozumiała, sam pałac a raczej zamczysko wybudowano w końcu XVII wieku, przystosowując dopiero za czasów Stanisława Augusta do wymogów bardziej współczesnych. I o ile – jak pobieżnie po przyjeździe zdążył zauważyć, parter uległ gwałtownej przeróbce a stare komnaty przekształcono w szereg salonów – o tyle pierwsze piętro nosiło jeszcze charakter kresowych zameczków. Pełno tam było wnęk, zakamarków, drzwi, zręcznie w murach poukrywanych... Dziwne wrażenie potęgowało to jeszcze, że komnaty na górze były porządnie zaniedbane, a stare stylowe meble pokrywały warstwy kurzu. Obecni właściciele, nie korzystali z nich prawie, ograniczając się zamieszkiwaniem parteru, i stały one przeważnie zamknięte. Dla Dena wyporządkowane „refektarz” i to dzięki usilnym prośbom detektywa, gdyż...

Wyraźnie prosił, aby go tam umieszczono.

Toteż teraz, nie mogąc zasnąć, błądził wzrokiem po tonącej w mroku komnacie, ledwie oświetlonej słabym blaskiem stojącej na stoliczku obok świecy w wysokim srebrnym lichtarzu. Z kątów wyzierały duże szafy i meble w stylu Ludwika Filipa, a z poczerniałych ram spoglądali nań jacyś patriarchowie o siwych brodach i rycerze w ciężkich pancerzach. Spoglądali ni to ciekawie, jakby zdziwieni obecnością intruza, ni to z ostrzeżeniem.

Wodząc machinalnie wzrokiem po tych konterfektach, Den wspominał okoliczności, jakie go tu przywiodły.

Den znał Freda Podbereskiego dość dawno. Znał a nawet lubił bardzo, choć znajomość ta uległa dłuższej przerwie. Zresztą, trudno było nie lubić Freda. Posiadał on jedną z tych szczerych, serdecznych i uczynnych natur, jakie w naszych czasach powszechnego chamstwa i sobkowstwa stają się coraz rzadsze.

Zetknęli się przed laty, gdy Fred, nie mogąc jeszcze powrócić do zdewastowanego przez inwazję bolszewicką majątku, zamieszkiwał w Warszawie – a Den rozpoczynał zawód detektywa. Zetknęli się z powodu jakiejś błahej sprawy – bodaj kradzieży u jednej z kuzynek Freda – którą to kradzież Den wykrył błyskawicznie. Odtąd oficjalny stosunek przeszedł w zażyłość. Podbereski, pociągnięty romantycznym zawodem detektywa, pełnym niebezpieczeństw i przygód niezwykłych, jął odwiedzać go często. A że sporo nocy przegawędzili przy butelce, poufałe ty przypieczętowało tę przyjaźń.

Później Den stracił Freda z oczu.

Podbereski, powróciwszy do majątku, starał się usilną pracą załatać tam poczynione przez zawieruchę wojenną uszczerbki w fortunie, rzadko odwiedzając Warszawę. Przyjaźń ich, nie podsycana listami, zamierała powoli, przechodząc w zapomnienie. Ludzie dziś są zbyt leniwi, aby pisywać do siebie nawzajem i bezpowrotnie minęły czasy pani Hańskiej i Balzaca, gdy dziesiątki lat kochano się na odległość listownie.

Toteż wielce zadziwił się detektyw i ucieszył, kiedy przed tygodniem odwiedził go Fred.

Na pierwszy rzut oka nie zmienił się wcale, jakby tylko spoważniał. Licząc blisko trzydziestkę – wyglądał nadal niczym młodzieniaszek – szczupły, gibki i wysoki. Jasnoblond włosy w nieładzie spadały mu na czoło, ogorzała, bez zarostu twarz świadczyła o bliskiej znajomości z nadniemeńskim wichrem. Jeno oczy, zazwyczaj patrzące na świat wesoło, przysłaniał cień zadumy.

Po pierwszych gorących słowach powitania, kiedy obaj na chwilę umilkli, Den ją dociekać w duchu, jaka to przyczyna sprowadzić doń mogła przyjaciela, bowiem przyjaciele po latach rzadko zjawiają się bezinteresownie. Podbereski, rzekłbyś, wyczuwszy te myśli, nieco zażenowany począł.

– Hm... Właściwie nieładnie z mojej strony, że dotychczas nie dałem znaku życia... Ale zrozum... Na wsi pracy moc... człowiek zajęty od rana do wieczora...

– No... tak... rozumiem... – poświadczył detektyw przez grzeczność, z leciutkim odcieniem ironii.

Odcień ten nie uszedł uwagi Freda. Nie umiał on długo udawać, toteż żywo zawołał:

– Słuchaj! Co tu mam cię obełgiwać! Nicpoń jestem i kwita! Sto razy, kiedy byłem w Warszawie, wybierałem się do ciebie i wiecznie coś stanęło na przeszkodzie... Obecnie...

– Obecnie – przerwał, uśmiechnąwszy się, Den – przychodzisz, bo masz sprawę do mnie! Nie ma karesu, bez interesu... Mów krótko... Kradzież? Szantaż? Napad?

Również i Fred roześmiał się na tak szczere postawienie kwestii przez detektywa. Przecząco jednak potrząsnął głową.

– Nie neguję – rzekł – że sprowadza mnie pewna sprawa... Bardzo się wstydzę i postaram się w przyszłości poprawić i cię przebłagać... Ale nie jest to żadna z tych, któreś wymienił.

– Więc? – zapytał zaciekawiony Den.

Fred nagle wypalił.

– Mój drogi! Czyś ty kiedyś zajmował się okultyzmem, spirytyzmem i podobnymi diabelstwami?

Detektyw spojrzał zdumiony na przyjaciela.

– Owszem – odparł – czytałem wiele dzieł z tej dziedziny... Lecz nie pojmuję, co to może mieć wspólnego z moim zawodem?

– Właśnie, że ma i bardzo wiele... Bo, wyobraź sobie, u nas, w Podbereżu, dzieją się takie rzeczy, że doprawdy ludzkie pojęcie... przekraczają.

– No... no...

– Widzę, uśmiechasz się ironicznie... Ja również, do niedawna byłem niedowiarkiem...

– Tedy duchy, zjawy i w tym rodzaju awantury? – zapytał Den żartobliwie, a gdy Podbereski skinął głową, dodał – wierz mi, ilekroć w praktyce z podobnymi „zjawiskami” miałem do czynienia, dawały się wytłumaczyć w daleko naturalniejszy sposób.

Fred aż podskoczył na swym miejscu.

– Dlatego właśnie przybiegłem do ciebie!... Ty, taki zimny, o stalowych nerwach, opanowany, może prędzej coś zrozumiesz z tej historii i nam dopomożesz, bo my nie wiemy już sami, co czynić...

– Zapal papierosa i zacznij od początku! – oświadczył detektyw, wyciągając srebrną, pokrytą monogramami papierośnicę. – Chętnie posłyszę opowieść o czartach...

Po drżeniu palców przyjaciela, gdy ten wyjmował papierosa, poznał, jak wielkie jest jego podniecenie.

– Zacznę więc od początku – jął mówić Fred, głęboko zaciągnąwszy się dymem. – Od początku, jak wiesz, w naszym majątku, Podbereżu, znajduje się duży pałac, który czasem nawet zwą zamkiem, gdyż zachowała się jeszcze stara baszta... Zamieszkujemy tam – rodzice przed wojną umarli – moja siostra, ja i stryj Karol, brat nieboszczyka ojca, nie licząc kilku osób ze służby. Wychowałem się wraz z moją siostrą w tym zamku od dziecka i nigdy nic podejrzanego nie zauważyłem... Zaczęło się dopiero od miesiąca...

– Co się zaczęło?

– Stryj Karol jest zwariowany na punkcie okultyzmu! Odkąd, utracił swój majątek, zamieszkał z nami, wciąż powtarzał, że „wyczuwa”, iż w pałacu „straszy”. Twierdził, iż w nocy słyszy szmery, dziwne stąpania, ba, nawet widzi niezwykle światełka...

– Zwykłe halucynacje?

– I ja tak z początku sądziłem, śmiejąc się porządnie ze stryja! Bez żadnego respektu wydrwiwałem jego stare księgi, przeróżnych Agrippów, Paracelsów i Levich, w których wciąż siedzi zatopiony, mniemając, że pod ich wpływem ulega urojeniom...

– Rzecz oczywista!

– Zaczekaj! Rychło jednak zmuszony byłem uznać, że nie wszystko złożyć się da na karb wyobraźni.

– Ciekawe? – mruknął detektyw, nadal ironicznym tonem.

– Z kolei poczęła opowiadać o strachach Wandzia, moja siostra... A wiesz... Wanda, to niewiasta kresowa! Niemal nie zsiada z konia, wiecznie ugania się z psami po polach, dobrze umie się obchodzić i z browningiem i z dubeltówką i byle czym jej nie nastraszysz! Otóż, abyś dobrze zrozumiał całą historię, muszę ci opisać rozkład naszego pałacu. Dół zajmuję ja wraz z siostrą i służbą, pierwsze piętro składa się z długiego korytarza, a po obu stronach znajdują się pokoje. Dotychczas rzadko, który nasz gość tam nocował i sami nazywaliśmy górę muzeum, ze względu na zapełniające komnaty stare sprzęty i obrazy. Kiedy sprowadził się do nas stryj Karol, zajął dwa pokoje po lewej stronie korytarza, i choć przedtem, ani my, ani odwiedzające nas osoby, nie zauważyły nigdy zjawisk niezwykłych – mimo że i o naszym pałacu, jak i o każdym starym domostwie krążą różne legendy – jął twierdzić z całą stanowczością, że w komnatach naprzeciw po prawej stronie straszy i że objawy te biorą swój początek w pokoju ostatnim w głębi korytarza... Wtedy Wanda, chcąc sama sprawdzić, ile prawdy zawiera opowiadanie stryja, postanowiła tam zanocować. Pierwszej nocy posłyszała jakby brzęk ciągnionych po korytarzu ciężkich łańcuchów... Wypadła ze światłem na korytarz, nie spostrzegła nikogo, tylko w tejże chwili wraz z nią wyjrzał i stryj Karol... I jego obudziły niesamowite hałasy... Więc nie halucynacja!

– Hm... – mruknął detektyw, pocierając ręką po czole. – Dziwne...

– Prawda? Ale to dopiero początek! Wnet ci włosy staną dęba na głowie! Podobno, jestem odważny lecz... Słuchaj dalej... Wanda nie bardzo jeszcze przejęła się tym wypadkiem, żartując nazajutrz, że ulegli wraz ze stryjem nerwom lub że stryj chciał ją nastraszyć i sam czymś włóczył po korytarzu... Śpi tedy drugą noc. Nagle zostajemy obudzeni przeraźliwym krzykiem. Biegnę wraz ze służącym, starym Mateuszem, na górę i widzę, że do przeklętego pokoju przed nami również spieszy stryj Karol, blady i drżący... Wpadamy. Wanda leży na łóżku zemdlona i udało się nam ją docucić z wielkim trudem... Długo bełkotała słowa bez związku, wodząc po nas błędnym wzrokiem i wskazując na swoją szyję, na której widniały jakieś znaki. Wreszcie, gdyśmy ją znieśli na dół i zajaśniały pierwsze blaski słonecznego poranka, jęła nieco się uspakajać. Jej przygoda jest nie do wiary! Otóż leżąc w łóżku, rozbudzona w oczekiwaniu, czy nie powtórzą się wczorajsze hałasy, doznała nagle dziwnego wrażenia, że nie znajduje się sama w pokoju. Zrywa się tedy z posłania z browningiem w ręku i nic podejrzanego wyśledzić nie może. Ale nagle bez wszelkiej przyczyny, bo okna były zamknięte, gasną dwie świece, znajdujące się przed nią na nocnym stoliku i czuje silny lodowaty powiew, jaki je zgasił... Kto tu? – woła przestraszonym głosem, nie otrzymując odpowiedzi... Natomiast w ciemnościach widzi jakby kontur ludzkiej głowy, a w nim wielkie ogniste oczy patrzące z niewypowiedzianą nienawiścią... Wanda chce się poruszyć, podnieść broń gotową do strzału – nie może – owe straszliwe ślepia hipnotyzują ją, przyprawiając o całkowity bezwład, jak wzrok węża, upatrzoną na łup ptaszynę... Zbliżają się, napawając cierpieniem ofiary... I wtem – opowiada Wanda – poczuła zimne kościste palce, niczym palce kościotrupa, błądzące powoli po jej ciele... Pod ich wpływem rewolwer wypadł z bezsilnej dłoni na łóżko, a one, jak macki okropne, pełzły wzdłuż piersi do gardła... a spocząwszy na gardle poczęły dusić... Sama nie wie, jak wyrwał się jej ów okrzyk przerażenia, gdyż poprzednio głosu z siebie nie mogła wydobyć...

– Nadzwyczajne! – zawołał Den, nie wiedząc co sądzić o posłyszanej opowieści. – Na własne oczy widzieliście te znaki?...

– Tak, jak ciebie widzę! – odparł Fred. – Cztery sinawo czerwone plamki, pochodzące najwyraźniej od jakowegoś uścisku... Wanda, wesoła i żywa jak ogień, po dziś dzień nie może przyjść do siebie... Działo się to mniej więcej tydzień temu... Oczywiście po tym wypadku nie próbowała nadal nocować na górze... Na dół, mimo całego zamiłowania do okultyzmu, sprowadził się i stryj Karol...

– Powiadasz, działo się to przed tygodniem? A od tej pory nie zaszły żadne niezwykłe wypadki?

– Czekaj, jeszcze nie koniec... Po historii z Wandą, gdy i stryj nie chciał dalej w swoim pokoju zamieszkiwać, zadecydowałem sam wszystko sprawdzić osobiście...

– No i cóż? – teraz dopiero Den wydał się poruszony.

– Nareszcie cię zajęło! – uśmiechnął się lekko Podbereski, widząc, z jakim zainteresowaniem detektyw łowi jego słowa, podczas gdy na początku przysłuchiwał się dość obojętnie – zaraz się dowiesz... Pragnąc więc sprawdzić osobiście, postanowiłem nocować wraz ze starym Mateuszem w owym pokoju, ostatnim po prawej stronie korytarza, w którym nocowała Wanda, a w jakim wedle naszych rodzinnych podań, miało ongiś zostać popełnione morderstwo... Uzbroiwszy się dobrze i zabrawszy ze sobą psa, dużego wilka, poustawialiśmy po rogach pokoju świece, oczekując co dalej nastąpi... Zapomniałem ci dodać, że te diabelstwa dzieją się w nocy wyłącznie, w dzień nic tam nie zauważysz... Czekaliśmy niedługo... skoro tylko wybiła północ, świece, a było ich coś z dziesięć, zgasły, zdmuchnięte przez niewidzialne usta, a przed nami zajaśniały straszliwe oczy, o których opowiadała Wanda... Pies ze skowytem uciekł pod łóżko... W owych oczach było coś tak potwornego, że ja, który dotychczas sądziłem o sobie, że nie znam uczucia lęku, wystrzeliwszy parokrotnie na oślep – uciekłem, krzycząc nieludzko z pokoju... Za mną, ze skowytem pies... Powróciwszy po chwili z pozostałą służbą i światłem, odnaleźliśmy zemdlonego na podłodze Mateusza; żadna krzywda na szczęście mu się nie stała i na jego ciele nie znaleźliśmy znaków ani ran. Zemdlał ze strachu, jak Wanda, i dopiero udało się go docucić po dłuższych zabiegach... Od tej pory przeklętą górę zamknąłem na cztery spusty i nikomu nie pozwalam zaglądać do komnat... Czasem, wydaje się nam, że dobiegają stamtąd jakieś jęki czy brzęk włóczonych łańcuchów...

... – Sam zaś przybyłem do ciebie, żebyś nas ratował, bo w obecnym stanie rzeczy siostra moja nadal nie chce zamieszkiwać w pałacu i jeśli tak dalej pójdzie, zmuszony będę za bezcen sprzedać majątek... Teraz, kiedy wiesz wszystko – radź! Mów, co o tym sądzisz?

Zaległa chwila milczenia. Trudno było Denowi dać natychmiast odpowiedź.

Den się zastanowił. Nie wątpił, że Fred nie zmyśla. Również, dobrze znając Freda, wiedział, że nie uległ on halucynacji. Lecz w trzeźwym umyśle detektywa wprost nie mieściły się podobne wypadki. Czytał wprawdzie w odnośnej literaturze o różnych przykładach zjawisk nadzwyczajnych niedających się w sposób normalny wytłumaczyć, słyszał nawet w Warszawie o „strachach” i przy ulicy Mokotowskiej, i Emilii Plater, i Bagateli, tamte jednak objawy miały odmienny charakter. Ale ta cała historia o starym zamczysku z groźnymi i niebezpiecznymi zjawami, wydawała mu się nadto fantastyczna. Z drugiej zaś strony, któż miał w tym cel, aby straszyć Freda.

– Hm... – mruknął po chwili dłuższego namysłu, machinalnie kreśląc jakieś kółka na leżącym przed nim papierze, jak to było w jego zwyczaju, gdy zastanawiał się nad czymś głęboko. Dziwne... bardzo dziwne... Cóż właściwie ja wam mogę poradzić? Ani na sekundę nie wątpię w prawdziwość twoich słów... Również nie wątpię, że nie uległeś przywidzeniom... Nie ma podstawy sądzić, że który z domowników umyślnie figle urządza.

– Wykluczone! Ładne figle! Przysięgam ci, iż żaden człowiek nie potrafiłby zainscenizować takich objawów...

– Tym bardziej... jakaż więc będzie moja pomoc? Zwróć się raczej do metapsychików, badaczy objawów niezwykłych...

Fred jął protestować gwałtownie.

– Nie... nie... – zawołał. – Ty jeden dodasz nam ducha, wytłumaczysz, co to wszystko oznacza! Nie pragnę wtajemniczać obcych i wywoływać dokoła naszej rodziny niezdrowej sensacji... Zresztą... Stryj Karol niby to jest okultystą, a uciekł pierwszy... Nie odmawiaj... Przyjedź do nas...

A gdy detektyw nieokreślenie potrząsnął głową, dalej nalegał.

– Potraktuj to jako odwiedziny u nas, jako krótki wypoczynek na wsi... Dawno zamierzałem cię zaprosić i nie gniewaj się, że tak późno przychodzi zaproszenie... Błagam, przyjedź!... Toć my wszyscy tam dostaliśmy już niemal pomieszania zmysłów, ja sam czasem poczytuję siebie za wariata... Przysięgłem siostrze, że cię namówię, siłą przywiozę...

Den tylko pozornie się wzdragał. I jego nęciła znajomość z groźnym przybyszem z zaświatów. Walka z duchem usiłującym dusić, usiłującym mordować – to stać się mogło wcale ciekawe! Lecz tyle miał obecnie do przeprowadzenia spraw... Jedna z nich, szczególnie tajemnicza a niezwykła zaprzątała go bardzo.

– Okropnie jestem zajęty – bąknął. – Nie wiem, czy uda mi się wyrwać...

– Gdy zechcesz, na pewno zdołasz się uwolnić! – prosił Fred, widząc, że przyjaciel ulega jego namowom. – Zaczekamy parę dni, choćby tydzień... Przez ten czas duch nam chyba krzywdy nie zrobi... Jakiś ty dobry, że nie odmawiasz! Więc przyjedziesz? Zgoda?

Detektyw, jeśli się decydował – decydował się szybko.

– Zgoda! Za tydzień będę w Podbereżu! – rzekł krótko. – Wcześniej nie mogę! O ile zajdzie potrzeba, pozostanę dłużej...

– Nie wiem, jak ci mam dziękować! – wymówił, chwytając rękę Dena i ściskając ją serdecznie, a banalne słowa wdzięczności zabrzmiały w ustach Freda szczerze i gorąco.

Oto w jaki sposób detektyw znalazł się w starym kresowym pałacu.

Tam obok był ten pokój!

Pomimo usilnych próśb detektywa, nie pozwolił mu gospodarz w nim zanocować od razu. Snadź obawiając się, aby po męczącej drodze, mogące nastąpić, w razie bezpośredniego zetknięcia się ze zjawą, wzruszenia nie okazały się zbyt silne, pragnął, aby w ogóle pierwszą noc Den spędził na dole. Dopiero po długich naleganiach zgodził się wyprzątnąć dwa pokoje sąsiadujące z „diabelską komnatą”. W najbliższym znajdował się Den – w dalszym Fred. Tak miało być bezpieczniej. Twierdził bowiem stanowczo nadal Podbereski, że niesamowite objawy ograniczają się li tylko do tajemniczego pokoju. Gdy w innych słychać doskonale hałasy i jęki, widma jednak się tam nie pokazują...

Drzwi od obu komnat pozostały otwarte, nocowali tedy jakby w jednym pokoju. Leżąc w łóżku, detektyw doskonale widział Freda, jak ten, znużony gawędą, spał, z głową owiniętą w kołdrę, snem sprawiedliwego. Spał mocno, choć przysięgał przedtem, że nie zaśnie a czuwać będzie nad bezpieczeństwem przyjaciela. Lecz... Den przybył do Podbereża dość późno, bo około jedenastej wieczór a potem rozmawiali długo...

Uśmiechnął się i spojrzał na zegarek.

Druga.

Za oknami niebo z ciemnoszafirowego poczynało stawać się szare, a sam pokój coraz wyraźniejszy, jakby kto z niego powoli usuwał zasłony.

Dziś więc nic już nie nastąpi!

Z żalem jakby spojrzał Den na drzwi wiodące do komnaty – „siedziby czarta”. Były zamknięte na klucz, tkwił on w zamku i najlżejszy szelest nie zdradzał, aby poza nimi miało się dziać coś osobliwego.

Detektyw poprzednio już, nie mogąc pohamować swej niecierpliwości, zdążył zajrzeć do wewnątrz. Straszliwa komnata wyglądała jak każda inna z komnat górnej części pałacu. Stare meble, obrazy, duże łoże rzeźbione, z baldachimem. Podobna do tej, w której się znajdował. Na ogół ponuro. Lecz któryż pokój, nie wyda się ponury przy migotliwym blasku świecy, jeśli na dodatek o nim krążą legendy?

Więc próżno czekał całą noc – nic nie potwierdzi posłyszanych opowieści? Widma są grzeczne i uszanowały pojawienie się gościa. A może ulękły się walki, domyśliwszy się, że Den im niespodziankę szykuje? Bo wiedząc, iż lubią płatać swe figle w ciemnościach, zdmuchnąwszy wpierw świece, przywiózł wraz z sobą kilka ręcznych lampek elektrycznych o silnych bateriach do pozbawionego podobnego oświetlenia pałacu. Dwie spoczywają na nocnym stoliku tuż obok browninga, dwie zaś inne wręczył Fredowi, na wszelki wypadek...

Tedy nic?

Nagle...

Nagle posłyszał Den dziwny szmer. W pierwszej chwili sam nie mógł określić, czy pochwycił go naprawdę, czy też się pomylił. Lecz nie! Do słuchu, zaostrzonego naprężonym oczekiwaniem, powtórnie dobiegł niewyraźny szelest.

Tak! Niewątpliwie, z tamtej komnaty!

Detektyw, niczym struna, wyprężył się na swoim posłaniu.

Czyżby?

Szmer wciąż się potęgował, stawał się coraz wyraźniejszy. Wyraźny do tego stopnia, że stwierdzić można było przyczynę, jaka dźwięki wywołała. Nie dolatywał już jakiś hałas niezrozumiały, ale rozbrzmiewały obecnie coraz mocniej odgłosy kroków...

Kroki mężczyzny stąpającego ciężko i powoli w kierunku zamkniętych drzwi...

– Fred! Słyszysz?... – zawołał półgłosem Den, wyskakując z łóżka.

Ale Podbereski spał twardo. Musiał detektyw doń podbiec i potrząsnąć za ramię i parokrotnie, zanim się obudził.

– Słuchaj... Zaczyna się... Chwytaj za broń...

Pod wpływem słów detektywa Fred oprzytomniał natychmiast. Błyskawicznie porwał się z posłania i pochwyciwszy browning oraz lampki, pośpieszył w ślad za Denem do pierwszego pokoju.

– Tam...

Tymczasem kroki za drzwiami się zatrzymały. Rzekłbyś, ten, który za nimi się czaił, przestępował teraz z nogi na nogę w niepewności, co dalej ma czynić, a jednocześnie szukał klamki, bo wzdłuż drzwi biegło jakby lekkie, po omacku, pociąganie palcami.

– Pragnie wejść? Już ja mu dopomogę! Fred... uwaga...

Obaj, jeno w koszulach, a ściskając mocno rewolwery i lampki w rękach, skradali się na palcach ku zamkniętymi drzwiom, na spotkanie tajemniczego przybysza.

Tylko przekręcić klucz w zamku mocno szarpnąć, a później rychło się okaże, jak wygląda zjawa w potokach elektrycznego światła.

Den dotykał klucza...

Lecz zanim zdążył go poruszyć – raptem zamknięte drzwi rozwarły się same.

Same! Ujrzał przed sobą czarną ciemnię pokoju i wionął nań lodowaty powiew.

Chciał coś zawołać i nie mógł. Bo w tejże samej chwili zabłysły tuż przed nim dwa światła żółtozielone, niczym ślepia straszliwe, a jednocześnie zagrzmiał potężny głos:

– Poz... nasz... ty mnie!

Den nie był tchórzem. W głosie jednak zadźwięczało coś tak groźnego, a ślepia na sekundę wżarły się weń z taką siłą, że stał niczym przykuty do miejsca, dosłownie nie mogąc się poruszyć.

Dopiero nieco oprzytomniał, gdy nad uchem huknął wystrzał i rozległo się głośne przekleństwo.

– A... psia krew!... Zgiń... ty, czarcie.

To stojący poza nim Fred wypalił z browninga. Później drugi raz i trzeci.

Ślepia znikły.

Detektyw, otrząsnąwszy się z wrażenia, wraz z przyjacielem wpadł do komnaty. Ostry blask elektrycznych latarek rozproszył mroki. Półmrok właściwie, gdyż pokój nie był całkowicie ciemny, dotarły tam już szare promienie przedświtu.

Długo wodzili latarkami dokoła, po ścianach, po najdalszych kątach. Nigdzie nikogo.

Komnata była pusta. Stanowczo pusta i żaden najdrobniejszy szczegół nie zdradzał, aby jakakolwiek istota mogła się tam niedawno znajdować.

Z osłupieniem spojrzeli na siebie.

– Psia krew! – powtórzył Podbereski.

Teraz jął Den powoli, systematycznie oglądać i opukiwać ściany. Daremnie! Ani śladu próżni lub tajemnych drzwi zręcznie ukrytych w tapecie. Odsunął sprzęty, zajrzał pod łóżko, oświetlił wnętrze wielkiej gdańskiej szafy, wreszcie ukląkłszy, czołgał się po podłodze, badając starannie najdrobniejszą szparę, najmniejszą szczelinę.

Powstał spocony i zakurzony.

– Nic! Ale za dnia lepiej poszukam!... – oświadczył.

Fred smutnie potrząsnął głową.

– Dziesięć razy przetrząsnąłem i przeszukałem starannie ten nieszczęsny pokój! Niestety, na próżno!... Zresztą...

Obaj, nawet nie zamykając drzwi za sobą, powrócili do zajmowanej przez Dena sypialni. Detektyw usiadł na łóżku i zapalił papierosa. Podbereski zaś dokończył swej myśli.

– Zresztą – powtórzył – jak to wytłumaczysz, że drzwi, które sam zaryglowałeś i sam przekręciłeś klucz w zamku, otwarły się nagle?

Detektyw nie odparł wprost na to zapytanie, natomiast zagadnął.

– Czy słyszałeś głos?

– Najwyraźniej! Wykrzyknął: poznasz ty mnie!

Den wypuścił z ust wielki kłęb dymu.

– Poznasz ty mnie! – a więc pogróżka. Mam się strzec! Doskonale! A widziałeś Fred, żółtozielone ślepia!

– Jak to, czy widziałem? Wpijały się w ciebie ze złością i nienawiścią! Jak przedtem w Wandę i we mnie! Po raz drugi je widzę! Hipnotyzują człowieka, przykuwają do miejsca, są potworne...

– Tak, przykuwają do miejsca!... – powoli wymówił Den, wspominając dziwne uczucie ni to lęku, ni to kompletnego bezwładu, jakie nim owładnęło na widok groźnego zjawiska. – Masz słuszność, te oczy są potworne...

Tymczasem pierwsze blaski wschodzącego słońca zdążyły całkowicie rozproszyć mroki. Światło przenikało już wszędzie, łącząc się z żółtawym płomieniem zapalonych świec.

– Widzisz więc – rzekł po chwili milczenia Fred – że nie zwariowałem, opowiadając ci te historie! Ale tu można zwariować! Dziś zapewne nic więcej się już nie wydarzy, bo czart czy inny demon, który raczył nam się objawić, za dnia nie ma zwyczaju składać odwiedzin... Drzwi jednak zamknę...

Znów zasunął rygle i klucz przekręcił z pasją.

– Słaba pociecha! – dodał. – Jeśli zechce, powtórnie otworzy! Teraz, skoroś sam się przekonał, mów, co o tym sądzisz?

– Sądzę – odparł – że, o ile nie grozi nam nowa wizyta złośliwego jegomościa, najlepiej zrobimy, postarawszy się natychmiast zasnąć. Jutro bliżej się zajmę tą sprawą...

– No, dobrze! – napierał Fred. – Ale jakie jest twoje zdanie?

Den zapalił nowego papierosa.

– Moje zdanie? – mruknął. – Chwilowo żadne! Przyznaję, po raz pierwszy spotykam się z czymś podobnym i nigdy nie spodziewałem się, że z takim zetknę się przeciwnikiem! Otrzymałem wyzwanie i to wyzwanie przyjmuję! Co z tego wyjdzie, nie wiem? Może ulegnę siłom diabelskim... Te drzwi... ten głos... te ślepia! W każdym razie chętnie pozostanę w Podbereżu! Nic więcej obecnie nie dowiesz się ode mnie... A teraz dobranoc, Fred...

– Dobranoc! – powtórzył gospodarz z lekkim rozczarowaniem w głosie. Mniemał, że detektyw obszerniej zechce omówić przeżyte przed chwilą wrażenia.

Znał go jednak zbyt dobrze, aby nalegać. Tym bardziej że naleganie nie doprowadziłoby do konkretnej odpowiedzi.

– Chyba nic nie zakłóci nam spoczynku! – rzucił na odchodnym, udając się do swej sypialni.

Rychło dobiegło stamtąd głośne chrapanie.

Choć Den udawał, że jest wielce znużony, gdy tylko spostrzegł, że przyjaciel zasnął, podniósł się cicho z łóżka i na palcach zbliżył do zamkniętych drzwi, do których przywarł uchem. Lecz, mimo że nadsłuchiwał długo, podejrzany szmer nie zmącił ciszy. Widocznie, gość z zaświatów, spełniwszy swe zadanie i udzieliwszy ostrzeżenia, nie uważał za stosowne przybyć powtórnie.

Detektyw, coraz bardziej zamyślony, powrócił do łóżka.

Było już po czwartej i dobrze przypiekały promienie słoneczne, gdy sen wreszcie skleił jego powieki.

Po upływie kilku godzin Den obudził się spocony i rozbity jak człowiek, który zasnął dopiero nad ranem po nocy pełnej niepokoju. Sen taki nie daje ciału wypoczynku, nuży raczej. Toteż przez długą chwilę zbierał myśli, aby sobie uprzytomnić, gdzie się znalazł. Pochylał się nad nim jakiś siwy człowiek, dotykając lekko za ramię.

– Panoczku... panoczku...

– Kto tu?

– Ja... Służący... Mateusz! Nie poznaje panoczek? Wczoraj na górę walizki niosłem! Już jedenasta... Ze śniadaniem czekają...

Teraz dopiero detektyw na dobre otrzeźwiał. Aha, jest w pałacu w Podbereżu, widział w nocy ducha, na dole nań oczekują, przyszedł go budzić Mateusz...

Poderwawszy się szybko z łóżka, podbiegł do umywalni i jął strumieniami zimnej wody oblewać głowę. Później wykonał parę ruchów gimnastycznych i poczuł się silny i rześki.

Tymczasem stary, pomagając usłużnie, gdy Den nakładał ubranie, mamrotał:

– Zaspał panoczek... Znowu nieczysty spać nie dał... Tfu! jego przeklętego! Toć sam ja ledwie żywy uszedł!... A prosili my, żeby wielmożny panoczek na parterze się ostał...

Detektyw postanowił skorzystać ze sposobności, zadając parę zapytań.

– Słuchajcie Mateuszu! A przedtem nigdy u was nie straszyło.

Stary żachnął się z oburzeniem.

– Nigdy! Zawsze było cicho! Ja w tym zamku blisko siedemdziesiąt lat żyję! Tu się ja urodził... Panicza, niby pana Alfreda, na ręku nosił... i panienkę. Nigdy nieczysty się nie objawiał! Dopiero od miesiąca! A prosto na człowieka czort nastaje!... Najstarszy pan, stryj panicza, tłumaczy, że to kara Boska. W jakichś książkach wyczytał. Tylko ja...

Mateusz urwał z zafrasowaną miną i znacząco podrapał się po głowie. Ten ruch nie uszedł uwagi detektywa.

– Co i wy?... – zapytał.

– Ja by panoczku coś powiedział! – nagle zbliżając się do Dena, wyszeptał stary: – Tylko... Panoczek naprawdę naczelnik policyjny z Warszawy?

– Prawie naczelnik! – odparł ubawiony i bardziej jeszcze zaciekawiony.

– I przyjaciel naszego panicza?

– Oczywiście...

Mateusz chrząknął, po czym wymówił z namysłem.

– Hm... A panoczek nie powtórzy paniczowi? Bo to musi być sekret! Sprawa ważna, nie żarty...

– Zapewniam was, że zachowam dyskrecję! Mówcie prędko...

– Kiedy...

Stary już poruszał wargami i miał wyrzucić z siebie to, co mu tak ciążyło na sercu, gdy wtem odskoczył od Dena raptownie.

– Sza... Później... Pan idzie...

Detektyw zrozumiał i skinął głową. Choć bardzo niezadowolony, że w najciekawszym miejscu przerwano wyznanie, zmusił się do konwencjonalnego uśmiechu.

W tejże chwili bowiem na progu ukazała się wysmukła sylwetka Freda.

– Nareszcie się ubrałeś, śpiochu!

– Jak widzisz! – odparł detektyw pozornie wesoło, a myśląc w duchu o przerwanym zwierzeniu Mateusza, mającym pozostać tajemnicą dla Freda. Żałował, że ten przybył o parę minut za wcześnie. Lecz przecież stary sługa nie zginie, później odszuka go i wszystkiego się dowie.

Rzuciwszy mu ukradkiem porozumiewawcze spojrzenie, pośpieszył w ślad za gospodarzem.

– Słuchaj! – szepnął Podbereski, gdy schodzili po szerokich, nieco ciemnych schodach. – Przed Wandą o ostatnich wypadkach ani słówka!

– Może i lepiej! – mruknął. – Po cóż siostrę denerwować!

– Musi zachować spokój ducha na wieczór! Obmyśliłem pewien plan... Jeśli się zgodzisz...

– Plan?

– Rychło ci opowiem... Zaczekaj cierpliwie.

Urwał – znaleźli się już bowiem w olbrzymiej sali jadalnej.

Jadalnia sprawiała imponujące wrażenie. Oświetlał ją szereg dużych weneckich okien i łatwo pomieścić mogła ze sto osób. Na ścianach rodzinne portrety, śród nich porozrzucane wypchane głowy jeleni, bawołów, dzików i żubrów – trofea myśliwskie.

Przy wejściu dwaj rycerze w pełnych zbrojach, trzymający kopie w opancerzonych dłoniach, rzekłbyś, ludzie żywi strzegący domowników przed napaścią. Tu i owdzie ciężki kredens pełen srebra i kryształów lub szafa pięknie rzeźbiona.

Gdy Den przystanął na chwilę, podziwiając to urządzenie, rzadko w obecnych czasach dające się napotkać, na jego widok, zza stołu, ginącego wprost w tej olbrzymiej sali, powstała na spotkanie przystojna, dwudziestoletnia panna. Była tak podobna do Freda, że na pierwszy rzut oka każdy rozpoznałby w niej siostrę gospodarza. Też same rysy, jasno niebieskie oczy, złotoblond włosy. Wzrostu wysokiego, znakomicie rozwinięta, o ruchach energicznych – stanowiła idealny typ dziewczyny-sportsmenki.

W ślad za nią uniósł z miejsca starszy mężczyzna, również wysoki, choć nieco przygarbiony, o długich siwych włosach i nie mniej długiej siwej brodzie, którego oczy zasłaniały okulary w złotej oprawie.

– Moja siostra... i stryj Karol – wymówił Podbereski, przedstawiając Dena.

Podczas gdy detektyw całował wyciągniętą rączkę panny Wandy i mocno uścisnął dłoń starszego pana, ta zawołała wesoło:

– Co za śpiochy ci warszawiacy! Doczekać się pana nie mogę! A tak pragnęłam ujrzeć nareszcie naszego, znakomitego Sherlocka Holmesa... Mam nadzieję, że spał pan wraz z Fredem znakomicie i nic wam nie zmąciło spoczynku?

– Spaliśmy znakomicie! – z lekkim uśmiechem potwierdził, pomny prośby przyjaciela, a porozumiewawcze spojrzenie, jakie padło zza okularów stryja Karola świadczyło, że został wtajemniczony w nocną przygodę.

Zajęto miejsca przy stole.

Pałaszując znakomite litewskie smakołyki, Den zdawkowo odpowiadał na zapytania, a sama rozmowa, jak zwykle w podobnych bywa wypadkach, toczyła się na obojętne tematy. Więc co słychać w Warszawie, co grają w teatrach, czy Sejm jeszcze stoi na swoim miejscu. Dopiero, gdy nasycił głód i zapalił papierosa, panna Wanda zauważyła, jakby nawiązując do interesującego wszystkich zagadnienia:

– Proszę dobrze się najeść, bo obiad będzie późno...

– Ależ pani! – zażartował. – Podobne śniadanie na dwa dni starczy!

– Obiad będzie później!... – uśmiechnęła się, posłyszawszy ten wykrzyknik. – Spodziewamy się gościa... Pozna pan piękną kobietę...

– Piękną kobietę?

– Tak! Pani Mary Kińska, nasza sąsiadka... Zapowiedziała wizytę na piątą. O resztę szczegółów proszę się zwrócić do Freda...

Zerknął na przyjaciela. Podbereski zaczerwienił się mocno. Detektyw zrozumiał, że to zapewne o miejscowy flirt chodziło. W sukurs przyszedł pan Karol.

– Pani Kińska – rzekł – jest czarującą osobą, choć zaledwie od paru miesięcy mieszka na Kresach. Po śmierci męża, tu niedawno zakupiła mająteczek i w nim lato przepędza... Twierdzi, iż woli widoki Świtezi nad zagranicznie krajobrazy...

– Bardzo to pięknie z jej strony! – oświadczył Den, domyśliwszy się reszty. Romantyczna wdówka, przystojny i zamożny Podbereski, miłość śród litewskich borów, narzeczeństwo, kto wie może mariaż. – Bardzo to pięknie i cieszę się z góry.

Fred nie dał mu dokończyć zdania.

– To ty – zawołał – jesteś tym magnesem, który panią Kińską przyciąga! Tego ci nie raczyła dodać moja kochana siostrzyczka! Bo dowiedziawszy się, że przybywa do nas znakomity detektyw, pragnący stoczyć walkę z duchem, o czym nie omieszkała pod sekretem jej nadmienić Wanda, pani Kińska, bojąca się „strachów” okropnie, postanowiła nas odwiedzić, aby poznać osobiście mojego, głośnego przyjaciela i przyjąć udział w seansie...

– W jakim seansie?

– Zamierzamy, o ile oczywiście nic nie będziesz miał przeciwko temu, urządzić w diabelskim pokoju wieczorem seans. Zjemy dobry obiad, wyciągnę parę butelczyn starego węgrzyna, które jeszcze ocalały, a później zrobimy czaty na czarta... Ciekawe, czy się pokaże przy większej ilości osób... Oto projekt, o jakim ci niedawno wspominałem...

– Ach, tak... – mruknął Den. – Obawiam się tylko...

Nie dodał, że jest może lekkomyślnością narażać kobiety na niebezpieczeństwo. Bo zjawa, jeśli przybywa, nie lubi żartować. Choć z drugiej strony...

– Najmilszy panie Den! – zawołała nagle panna Wanda, widząc jego minę. – Wiem czego pan się lęka? Że nie wytrzymają nasze nerwy? Co do pani Kińskiej, nie mam pojęcia, jak się zachowa, za siebie ręczę! Wprawdzie spoczęły na mojej szyi te ohydne palce – lekki cień przestrachu przemknął po twarzyczce panny – i spotkanie z duchem przypłaciłam chorobą, lecz w pańskim towarzystwie chętnie zetknę się z nim powtórnie. Nie odmówi mi pan, prawda?

Detektyw z podziwem podniósł oczy na dzielną dziewczynę. Podobną odwagę rzadko spotyka się u niewiast. Po straszliwej przygodzie powtórnie poszukiwać przygody! Zresztą, nie on tu decydował.

– Czyż mogę odmówić? Jeśli Fred się zgadza.

Podbereski dał mu znak oczami, jakby nadmieniając, że później wszystko wyjaśni.

Tymczasem pan Karol zauważył.

– Dziwi pana nasza Wandeczka! Cóż, panna kresowa! A trzeba dodać – wskazał ręką na duży portret pięknej, o energicznych rysach twarzy, kobiety w staropolskim kontusiku, wiszący na ścianie, że matka Wandy – Rysiówna z domu... Z tych Rysiów, których Rzewuski w Pamiątkach Soplicy opisuje...

– Ależ stryju...

– Nie wstydź się Wandeczko! Powtórzę... Otóż mąż tej damy, która naprzeciw nas wisi, pan strażnik nowogródzki, miał zwyczaj, gdy wychylił kilka kielichów węgrzyna, strzelać do korków swej żony... Zabawa ta nie przypadła do gustu jejmości i trafiła kosa na kamień. Bo, gdy razu pewnego, porwawszy po pijanemu za pistolet, brał się do jej wysokich obcasów, ta rzecze mu grzecznie: Jużem raz cię prosiła, żebyś mnie uwolnił od swoich popisów! Strzelaj, gdzie chcesz, a korków mi nie psuj! – Jeszcze raz ostatni pozwól, kochanko, wypróbować moich pistoletów. Ale ta porwała drugi pistolet, na skrzynce leżący, i odwiódłszy kurek, woła: Słuchaj, Karolku! Jeśli mi korka wybijesz, to ja ci natychmiast takim sposobem pas rozwiążę! Pan strażnik myślał, że to żarty. Pali do pięty jejmości i w sam korek. Ale pani strażnikowa, niewiele myśląc, jak da ognia ze swojego – w samej istocie pas mu rozwiązała... Pan strażnik pochwalił zgrabność żony, rączki ucałował i odtąd był rozejm z korkami... Oto jaki charakter miała prababka Wandeczki... i ona taka sama...

– Przestańże mnie wychwalać, stryjku! – Zapłoniła się panna, powstając z krzesła. – Czasem noszę wysokie obcasy, na szczęście nikt mi ich nie wybija... Ale, zaręczam, że dziś wieczorem za plecy pana Dena się nie schowam... Więc zgoda? Zostajemy dopuszczone do seansu?

– Oczywiście! – wymówił, bez wielkiego zachwytu detektyw, również powstając z miejsca.

– Może powziął pan inny projekt?

– Nie mam żadnego!

– Znakomicie! – zawołała z widocznym zadowoleniem. – Inaczej czułabym się pokrzywdzona, a tak cieszyłam się na walkę z diabłem przy pańskiej pomocy! Winnam mu rewanż za siniaki!

– Pewnie...

– Obecnie pozostawię was samych... Zanim zetknę się z czartem powtórnie, muszę nieco pomyśleć o gospodarstwie...

Gdy ucichł odgłos oddalających się kroków panny Wandy, detektyw wymówił przyciszonym głosem do Freda.

– Dzielną masz siostrę! Lecz czy nie jest to pewną lekkomyślnością, zabierać ją wraz z panią Kińską na dzisiejszy eksperyment, po wczorajszych doświadczeniach?

Stryj Karol skinął głową. Podbereski jął żywo tłumaczyć.

– Zrozum, znalazłem się w położeniu bez wyjścia. O twoim przyjeździe, zapowiedzianym od tygodnia, wiedziały zarówno Wanda, jak i moja narz... to jest chciałem powiedzieć, pani Kińska... Obie cieszyły się bardzo, iż cię poznają i wraz z tobą zbadają niezwykłe zjawiska...

– Niestety – mruknął – gość z zaświatów nie posiada i dla mnie wielkiego respektu. Raczej pragnie walki.

– Lecz, przez tydzień przed twoim przyjazdem panował spokój! Wprost nie mogłem paniom odmówić i się wykręcić! Szczególnie Wanda nie ustąpiłaby nigdy! Musimy je z sobą zabrać... Dlatego tylko prosiłem, abyś nic nie wspominał o tym, co zaszło w nocy, nie chcąc silniej podniecać nerwów siostry. Co się zaś pani Kińskiej tyczy? Może uda się namówić, żeby pozostała na dole... Boi się bardzo... O ile nie zechce, wątpię, czy przy tylu osobach niebezpieczeństwo będzie groźne.

– Któż ma być?

– Nas czterech mężczyzn... Ty, stryj Karol, Mateusz i ja... Poza tym panie...

– No... tak!... – bąknął detektyw, myśląc, że niewiasty uda się szczególnie osłonić.

– Ostatnia to moja próba! – oświadczył nagle Fred z rozdrażnieniem, stanowczo. – Jeśli dziś nic niezwykłego nie nastąpi, namówię Wandę, aby wyjechała do pani Kińskiej i rozpoczniemy sami poszukiwania. Jeśli zaś poczną się dziać diabelstwa, nie wiem, co zrobię. Zburzę pałac, sprzedam majątek...

Pan Karol ciężko westchnął. Również i Dena ogarnął smutek niewytłumaczony. Dziwne miał przeczucie, że wieczorem coś strasznego musi nastąpić. Mimowolnie, na wspomnienie wczorajszych wypadków, ogarniało go drżenie, które z trudem opanowywał. Te oczy wlepione z szatańską nienawiścią... Brr...

– I ja was opuszczę – dodał, uspokoiwszy się nieco, Podbereski. – Gospodarstwo czeka! Musi cię zabawiać stryj Karol... A może udasz się teraz na krótki spoczynek, aby być wypoczęty na wieczór...

– Nie krępuj się mną! Nie czuję zmęczenia! – odparł Den, ściskając rękę przyjaciela.

Pozostał sam na sam ze starszym panem.

Przez otwarte okno wpadały potoki ciepłego majowego powietrza. Dzień zapowiadał się upalny. Z dala widać było parę psów leniwie wylegujących się na trawniku oraz dobiegało kłótliwe gdakanie kur i gniewne bulgotanie indyków. Dokoła tyle było życia, ciepła i wesela, że doprawdy, zestawiając rozsłoneczniony krajobraz z ponurymi opowieściami i niesamowitą nocną przygodą, wydawało się, iż tamto jest tylko złym snem, potworną fantazją od rzeczywistości daleką.

Detektyw w milczeniu, rad, iż pogodny obraz przyrody koi podniecone nerwy, palił papierosa.

– Cóż pan o tym wszystkim sądzi? – pierwszy przerwał ciszę pan Karol.

Skrzywił się mimowolnie. Wciąż zadawano mu to samo pytanie, na które niezwykle ciężko było znaleźć odpowiedź.

– Dotychczas, nic! – odparł wymijająco. – Oczekujmy dalszego biegu wypadków.

– Hm... – mruknął stary Podbereski. – Spodziewa się pan wiele po dzisiejszym seansie?

– Bo ja wiem!

– Może ma pan rację! W każdym razie dziś już jeden fakt ustalić można bezspornie!

– Mianowicie!

– Że wypadki, które zachodzą nie są dziełem rąk ludzkich!

– Mm... no... chyba! – skrzywił się jakoś nieokreślenie detektyw.

– I odnośna literatura daje nam podobnych zjawisk liczne przykłady!

Teraz dopiero przypomniał sobie Den, że pan Karol miał być zagorzałym okultystą.

– Przykłady? – powtórzył.

– U autorów z odnośnej dziedziny napotykamy ich wiele! Jak panu może wiadomo, zajmuję się od dawna okultyzmem i cała ta literatura nie jest mi obca... Przestudiowałem ją powtórnie dokładnie w związku z ostatnimi wypadkami... Więc słynny uczony francuski Flammarion oraz włoski profesor Bozzano, którzy poświęcali się badaniom tak zwanych nawiedzeń czyli ukazywania się duchów w starych domostwach, wysuwają nawet teorię monoideizmu...

– Monoideizmu?

– W myśl tej teorii każdy człowiek, szczególnie umierający śmiercią gwałtowną, zabiera ze sobą na tamten świat jakąś ostatnią myśl, którą pragnie jeszcze zza grobu wykonać... Tedy Flammarion cytuje przykład matki, która ukazywała się wielokrotnie po śmierci, aby sprawdzić, czy należycie opiekowano się jej małym dzieckiem, w ten to sposób czuwając nad swą córeczką... Kiedy indziej znów pojawiał się zmarły, chcąc wskazać rodzinie, gdzie pozostawił ukryte papiery i pieniądze, których brak przyprawiał krewnych o niedostatek lub kłopoty...

– Bardzo pięknie! – przerwał Den, gdyż sam ongi czytał o podobnych niezwykłych przykładach. Bardzo pięknie i wierzę Flammarionowi na słowo... Lecz w wypadkach, jakie szanowny pan cytuje, mamy do czynienia ze zjawiskami nadprzyrodzonymi, przechodzącymi nasze pojmowanie, lecz te zjawiska noszą łagodny charakter... Tymczasem w Podbereżu.

– Jeszcze nie skończyłem! – odrzekł starszy pan, powoli zapalając papierosa. – Wnet wyjaśnię wszystko! Ostatnią myślą, jaką człowiek na tamten świat zabiera może być nie tylko pragnienie skomunikowania się z pozostawionymi tu ukochanymi osobami celem dopomożenia im w ten czy inny sposób... Może również być gniew, nienawiść, chęć zemsty...

– Chęć zemsty?...

– Sporo naliczyć możemy straszliwych przykładów! Wymieniony przeze mnie profesor Bozzano opisuje, jak zamordowany przybył, aby wskazać swego mordercę!... Czasem zjawy wprost próbowały same sobie wymierzyć sprawiedliwość na swych wrogach lub tych, kogo poczytywały za przyczynę ziemskich przykrości... W Warszawie więc, w jednym z mieszkań przy Placu Zbawiciela, zajmowanym przez rodzinę fabrykantów F., pojawiło się groźne widmo, usiłujące parokrotnie udusić córkę państwa F. Widmo owo było upiorem inżyniera W., który, odebrawszy sobie życie na skutek dość lekkomyślnego postępowania panny F., w ten sposób usiłował dokonać zemsty zza grobu...

– Dziwne? Nie słyszałem!... – mruknął detektyw.

– Rodzina starannie zataiła prawdę, obawiając się kompromitacji! Widzi pan teraz, iż teoria głosząca o monoideizmie nie jest bez podstaw. Agonia, zmącona uczuciami nienawiści – grozi zamienieniem zmarłego w złośliwego ducha, w demona!... Oto wytłumaczenie niebezpiecznych objawów, jakie tu, w pałacu, zachodzą...

– Ach, rozumiem! – zawołał Den, pojmując dokąd pan Karol zmierza. – Ale przecież w rodzinie Podbereskich...

– Również zaszły pożałowania godne wypadki... Dawno, co prawda!... Nie wiedzą o nich nic ani Wanda, ani Fred... Lecz ja trafem, grzebiąc w starach kronikach, natrafiłem na ślad okrutnej zbrodni...

– Zbrodni?

– Jeden z naszych przodków, w końcu siedemnastego wieku, Symeon Podbereski, był panem wielce porywczego charakteru. Pałał śmiertelną nienawiścią do niejakiego Surewicza, zadzierzystego szlachetki, który miał go na jakimś sejmiku obrazić... Porwał on przez swych ludzi owego Surewicza i zamordował w czasie kłótni, w tym właśnie pokoju, w którym obecne objawy się dzieją... Wisi tam nawet do dziś portret Symeona. Gwałt zatuszowano, gdyż w dawnej Rzeczypospolitej magnatom wiele uchodziło bezkarnie... Rodzinie zamknęły usta dwa piękne folwarki... Ale nieszczęsny Surewicz zmarł w męczarniach... Moim tedy zdaniem, widmo jego poszukuje obecnie satysfakcji na potomkach swego oprawcy!

– Ach, tak... – wykrzyknął detektyw. – Z punktu widzenia pańskich teorii mielibyśmy „nadprzyrodzone” wytłumaczenie sprawy! Tylko, czy nie zechciałby pan jeszcze wyjaśnić, czemu zjawa Surewicza, nie niepokoiła nikogo przez stulecia, a teraz mści się, na tych, którzy nawet nie wiedzą o jego istnieniu?

– To właśnie zagadnienie należy do najgłębszych tajemnic okultyzmu i nie znajdują na nie chwilowo odpowiedzi! Duchom jest dane czasem ukazywać się dopiero po bardzo długim okresie czasu! Może nastąpiły jakie specjalnie okoliczności, ułatwiające zjawie materializację...

Den powstał z miejsca.

– Bardzo cenne są te wiadomości – wyrzekł poważnie. – Duch zamordowanego pragnie z kolei mordować! I mnie włączył do liczby swych wrogów! Ano, zobaczymy...

– Skoro pan wątpi, mogę jeszcze coś nie coś zacytować z dziedziny spirytyzmu. Zaręczam, że z nadprzyrodzonym mamy do czynienia przeciwnikiem...

– Wcale nie wątpię!... Nadprzyrodzony przeciwnik... Co zaś się innych przykładów tyczy, chętnie innym razem posłucham. Teraz, w rzeczy samej, czuję się nieco znużony, radbym przed „seansem” wypocząć...

– Oczywiście! – mruknął pan Karol, nieco rozczarowany, iż Den nie jest ciekaw dalszego wykładu. – Oczywiście... Należy się panu wypoczynek...

Ale detektyw, opuściwszy starszego pana, bynajmniej nie udał się do swej sypialni, na górę. Wprost przeciwnie. Skręcił szybko na taras i znalazł się w ogrodzie.

Dość miał tych niesamowitych historii, dość tych okultystycznych opowiadań. Rodzinne podania? Chwilowo nie był ich ciekaw. „Nadprzyrodzony” wypadek przede wszystkim należy usiłować w zwykły sposób rozwiązać. A jeśli dłużej posłuchałby gawęd starszego pana, opuściłaby go i tak nadwątlona moc ducha, a nerwy odmówiłby ostatecznie posłuszeństwa. Z tej atmosfery niesamowitości i grozy należało za wszelką cenę się otrząsnąć.

Długo błądził Den po cienistych alejach parku pod gęstym sklepieniem stuletnich dębów. Przechadzka przyniosła pożądane ukojenie. Śród drzew rozlegało się wesołe ćwierkanie ptaków, a ciepły wiaterek donosił z pola odgłos piosenek nuconych przez dziewczęta zaprzątnięte pracą. Z zieleni radośnie wychylały główki kwiaty...

– Tam do licha! – zawołał prawie głośno. – Ja, Den, miałbym się lękać? – Nigdy...

Żwawym krokiem powrócił przed pałac. Parokrotnie okrążył wielki klomb znajdujący się przed tarasem, wszedł w przyjaźń z jednym z psów wylegujących się na trawniku – tym może, który również odwiedził straszliwą komnatę, po czym niby od niechcenia skierował się w stronę oficyn.

Z dala dojrzał tego, którego właściwie szukał. Mateusz stał w oknie i zawzięcie wycierał półmiski serwetką.

– Mateuszu! – szepnął, równając się z nim – idę na górę!

Stary zrozumiał i lekko skinął głową. Den, spełniwszy swe zadanie, zawrócił i szybko podążył na pierwsze piętro. Wnet posłyszy rewelacje.

Wszedł prosto do „diabelskiego pokoju”, sąsiadującego z sypialnią, i tam przystanął.

Pokój za dnia wydał mu się mniej ponury. Słońce dotarło do najdalszych zakątków, odbierając komnacie niesamowity i przykry charakter.

Den postanowił, zanim nadejdzie Mateusz, raz jeszcze wszystko zbadać.

Pomimo jednak że opukiwał wyjętym z kieszeni młoteczkiem ściany, że zajrzał do kominka, odsuwał meble, zdejmował ze ściany obrazy, czołgał się po podłodze – znów nie mógł wykryć nic podejrzanego. Wszedł nawet do wnętrza wielkiej gdańskiej szafy, tam poszukując potajemnego przejścia – daremnie! Wreszcie przystanął przed dużym portretem wmurowanym w ścianę. Wyobrażał on mężczyznę o dumnym zawziętym wyrazie twarzy, w pancerzu, którego dłoń spoczywała na obnażonym mieczu. U góry po łacinie napis: Simeonus Podbereski i herb z mitrą książęcą, taką bowiem odznakę posiadali Podberescy, choć nie używali tytułu.

Den wspominał opowiadanie stryja Karola.

– Więc to ty może – mruknął – któremu przypisują dzisiejsze przykrości, ukrywałbyś sekret?

Lecz najszczegółowsze oględziny obrazu, nie dały rezultatu.

Zniechęcony powrócił do sypialni i otworzył walizkę. Tam znajdował się jeden sekret, za którego pomocą zamierzał wieczorem sprawdzić istotną „naturę” ducha.

Może...

– Jestem, panoczku! – zabrzmiał tuż za nim głos.

Drgnął. Na progu stał Mateusz. Dzięki filcowym pantoflom, jakie miał na nogach, nadszedł prawie bez szmeru.

– Ach, to wy, Mateuszu! – zawołał Den zdziwiony nieco, dając mu znak, aby się zbliżył. – Tak wchodzicie po cichu, jakbyście chcieli mnie podglądać!...

– Ja podglądać?... żarty, panoczku... Takie mam pantofle...

– Hm... Mieliście coś mi w zaufaniu powiedzieć, ale nam przeszkodzono...

– Tak... Ważne...

– Więc...

Stary jął szeptać:

– Chodzi o panią.

– Jaką? Panią Kińską? – domyślił się detektyw.

Mateusz skinął głową.

– Panoczek wie? Pani Kińska! Wielki sekret przed naszym panem?

– Dlaczego?

– To zła kobieta!

– Gadajcie wyraźnie! – żachnął się Den, niewiele rozumiejąc z tych półsłówek. – Co pani Kińska ma wspólnego z duchem?

– Hm... z duchem.

Służący zrobił znaczącą minę...

– Bo nasz panicz...

– Mateuszu! – Mateuszu! – rozległo się nagle głośne wołanie.

– A psia krew! – mało nie zaklął Den głośno, ale się opamiętał.

– Mateuszu! – donośnie brzmiał głos pana Karola z korytarza, który w poszukiwaniu służącego tam się znalazł. – Schodźcie w tej chwili na dół, jesteście potrzebni...

– Już lecę... odparł stary rzucając Denowi jakieś niezrozumiale spojrzenie i wybiegł z pokoju.

Detektyw zagryzł ze złości wargi. Po raz drugi przerywano zwierzenia. Lecz Mateusz nie szpilka, zdoła go odszukać. Co prawda, coraz mniej poczynał mu się podobać służący. To niespodziewane wejście, jakby pragnął śledzić, te wykrętne dziwne odpowiedzi...

Niezrozumiałe! Ale przecież sam Mateusz pragnął o czymś wyznać?

Niestety, nic już od niego się nie dowiedział!

To jest bezpłatna wersja demonstracyjna ebooka. Zapraszamy do zakupu pełnej wersji publikacji.

To jest bezpłatna wersja demonstracyjna ebooka. Zapraszamy do zakupu pełnej wersji publikacji.

To jest bezpłatna wersja demonstracyjna ebooka. Zapraszamy do zakupu pełnej wersji publikacji.

To jest bezpłatna wersja demonstracyjna ebooka. Zapraszamy do zakupu pełnej wersji publikacji.

To jest bezpłatna wersja demonstracyjna ebooka. Zapraszamy do zakupu pełnej wersji publikacji.

To jest bezpłatna wersja demonstracyjna ebooka. Zapraszamy do zakupu pełnej wersji publikacji.

To jest bezpłatna wersja demonstracyjna ebooka. Zapraszamy do zakupu pełnej wersji publikacji.

To jest bezpłatna wersja demonstracyjna ebooka. Zapraszamy do zakupu pełnej wersji publikacji.

To jest bezpłatna wersja demonstracyjna ebooka. Zapraszamy do zakupu pełnej wersji publikacji.

To jest bezpłatna wersja demonstracyjna ebooka. Zapraszamy do zakupu pełnej wersji publikacji.

To jest bezpłatna wersja demonstracyjna ebooka. Zapraszamy do zakupu pełnej wersji publikacji.

To jest bezpłatna wersja demonstracyjna ebooka. Zapraszamy do zakupu pełnej wersji publikacji.