KamilaG86
Bardzo ciekawa pozycja, przydatna na wyjeździe, wiele wskazówek, które bardzo pomagają przy planowaniu podróży i zwiedzania! Polecam! Czyta się z przyjemnością!
Uzyskaj dostęp do ponad 250000 książek od 14,99 zł miesięcznie
Ebook dostępny jest w abonamencie za dodatkową opłatą ze względów licencyjnych. Uzyskujesz dostęp do książki wyłącznie na czas opłacania subskrypcji.
Zbieraj punkty w Klubie Mola Książkowego i kupuj ebooki, audiobooki oraz książki papierowe do 50% taniej.
Dowiedz się więcej.
Zbieraj punkty w Klubie Mola Książkowego i kupuj ebooki, audiobooki oraz książki papierowe do 50% taniej.
Dowiedz się więcej.
- Wydawca: Pascal
- Kategoria: Literatura popularnonaukowa•Nauki ścisłe
- Język: polski
- Rok wydania: 2023
3 mapy, 11 szlaków, 18 klimatycznych miasteczek, 15 propozycji wycieczek oraz wiele praktycznych porad, jak spędzić cudowny urlop nad jeziorem Garda!
Autorka bestsellerowego przewodnika Włochy. 111 przygód tym razem zabiera cię w podróż nad jezioro Garda. Renata Pawłowska poleca swoje ulubione zakątki na tym obszarze, a także zdradza, skąd jest najlepszy widok na jezioro. Nie zabraknie także wycieczek, m.in. do Werony czy Mediolanu.
Przejedź się ścieżką rowerową zawieszoną nad jeziorem. Odwiedź miasteczko Peschiera del Garda, w którym znajdują się weneckie fortyfikacje wpisane na listę UNESCO. Zobacz drogę, na której kręcono jedną z części przygód Agenta 007 – Quantum of Solace. Pomedytuj w gaju cytrusowym w Limone del Garda. Wybierz się na plażę, wsłuchaj w szum ukrytych wodospadów, odwiedź termy i spróbuj miejscowych przysmaków w jednej z zaproponowanych przez autorkę restauracji.
Jesteś fanem trekkingu? Uwielbiasz poznawać historie dotyczące zamków, willi, kościołów i innych urokliwych obiektów? Szukasz idealnego miejsca na wakacje z dziećmi? A może marzy ci się aperitif w lokalu z onieśmielającym widokiem? Ta książka powstała z myślą o tobie!
Ebooka przeczytasz w aplikacjach Legimi na:
Liczba stron: 322
3,8 (5 ocen)
Oceny przyznawane są przez użytkowników Legimi, systemów bibliotecznych i innych serwisów partnerskich. Przyznawanie ocen premiowane jest punktami Klubu Mola Książkowego.
Legimi nie weryfikuje, czy opinie pochodzą od konsumentów, którzy nabyli lub czytali/słuchali daną pozycję, ale usuwa fałszywe opinie, jeśli je wykryje.
Sortuj według:
Popularność
Podobne
Autorka: Renata Pawłowska
Redakcja: Mariusz Kulan
Korekta: Katarzyna Zioła-Zemczak
Projekt graficzny okładki: Panczakiewicz Art.design
eBook: Atelier Du Châteaux
Mapy: Wydawnictwo Gauss
Zdjęcia: Renata Pawłowska
Zdjęcia na okładce: Renata Pawłowska, archiwum autorki (zdjęcie Renaty Pawłowskiej)
przód: Szlak Cima Comer
tył: Szlak Busatte Temapesta
Redaktor prowadząca: Agnieszka Knapek
Kierownik redakcji: Agnieszka Górecka
© Copyright by Renata Pawłowska
© Copyright for this edition by Wydawnictwo Pascal
Wszelkie prawa zastrzeżone. Żadna część tej książki nie może być powielana lub przekazywana w jakiejkolwiek formie bez pisemnej zgody wydawcy, za wyjątkiem recenzentów, którzy mogą przytoczyć krótkie fragmenty tekstu.
Bielsko-Biała 2023
Wydawnictwo Pascal sp. z o.o.
ul. Zapora 25
43-382 Bielsko-Biała
tel. 338282828, fax 338282829
[email protected], www.pascal.pl
ISBN 978-83-8317-148-7
Spis treści
Karta tytułowa
Karta redakcyjna
Dedykacja
Wstęp
Jezioro Garda w pigułce
Dlaczego warto pojechać nad jezioro Garda?
20 interesujących faktów o jeziorze Garda
Jak zorganizować urlop nad jeziorem Garda?
Transport nad jeziorem Garda
Zwiedzanie
Plaże
Ukryte wodospady jeziora Garda
Termy
Najciekawsze ogrody
Targowiska
Szlaki
Klimatyczne miasteczka
Najbardziej instagramowe miejsca nad jeziorem Garda
Skąd jest najlepszy widok na jezioro Garda?
Moje ulubione miejsca
Jezioro Garda z dziećmi
Jedzenie
Specjały kuchni gardańskiej
Aperitif nad jeziorem Garda
Gdzie zjeść nad jeziorem Garda
Pięć lokali z najlepszym widokiem
Gdzie zjeść najlepsze lody nad Gardą?
Produkty lokalne
Festyny
Wycieczki
Wenecja Euganejska
Lombardia
Trydent-Górna Adyga
Zakończenie
Podziękowania
Ukochanemu mężowi Olivierowi:
Za wspieranie bez ustanku.
Za zrozumienie i wytrwałość.
Za wiarę we mnie.
Ale przede wszystkim za miłość i opiekę, którą przez te wszystkie lata mnie otaczasz.
Ta książka jest dedykowana Tobie.
Renée
Wstęp
Widok z Monte Altissimo
Od kiedy zamieszkałam we Włoszech, regularnie bywam nad jeziorem Garda. Tu odpoczywam, odkrywam na nowo siebie. Mój wzrok ma punkt zaczepienia, bo uwielbiam wodę, ale też góry, które tutaj zawsze są na horyzoncie. Ich widok mnie uspokaja, ich trwałość daje ukojenie. Jezioro Garda to wyjątkowe miejsce na mapie z wielu powodów.
Podróż, którą odbyłam, by napisać tę książkę, była niezwykłym przeżyciem. W końcu mogłam podziwiać przepiękne widoki, które niełatwo jest zapomnieć. Krajobraz jeziora hipnotyzuje bajeczną grą kolorów. Mogłam się nacieszyć wspaniałymi miasteczkami, szlakami pieszymi i rowerowymi, olśniewającymi willami, zachwycającymi parkami i ogrodami, a także cudami natury, jakich próżno szukać gdzie indziej. Czego jeszcze chcieć?
Okolice oferują niemal niezliczone atrakcje: kąpiele w termach, odległe górskie schroniska, malownicze trasy kolejek linowych, gaje cytrusowe, wodospady, liczne muzea i zamki na skalnych wzgórzach.
Widok z zamku w Arco
Wybrałam miejsca, które warto zobaczyć. Wiele z nich wyryło się głęboko w moim sercu i mojej pamięci. Myślę, że nie było ku temu żadnych racjonalnych powodów, ja po prostu lubię tam jeździć. Jest to jeden z najbardziej zróżnicowanych włoskich akwenów. Wody jeziora należą aż do trzech regionów, przez co teren jest ogromnie zróżnicowany. Garda nie jest tak wypielęgnowana jak Como, nie otacza jej aura tajemniczości jak Orty i dekadencka atmosfera jak Maggiore.
Moja przygoda z jeziorem Garda zaczęła się tak naprawdę od niechęci do niego, nigdy nie chciałam nad nie jeździć, bo uważałam, że to zbyt chętnie odwiedzane przez przybyszów okolice. Unikam zatłoczonych i turystycznych miejsc. Lubię pustkowia – im mniej ludzi, tym lepiej. Zawsze znajdowałam wiele powodów, by go skutecznie unikać. Aż pewnego dnia przepadłam, w końcu uderzyła mnie jego niezwykłość, pomyślałam sobie „Jezu, jak tu pięknie”. W końcu zaczęłam je poznawać. Od tamtego czasu ilekroć tu przyjeżdżam, ciarki przechodzą mi po plecach.
Po niezliczonych wizytach w ostatnich kilku latach postanowiłam zebrać wszystko, co o nim wiem, w tym informacje o ciekawych miejscach w pobliżu jeziora. A jest tu tak wiele rzeczy do zobaczenia i przeżycia, że nigdy nie będziesz się zastanawiać, co robić. Od smaganych wiatrem brzegów po rzymskie ruiny, od zajęć sportowych po degustacje wina i zwiedzanie wspaniałej willi poety D’Annunzia. To zaledwie namiastka tego, co czeka cię nad brzegami jeziora Garda.
Zapraszam cię nad jezioro, które jest drogie mojemu sercu od kilkunastu lat. W książce opiszę ci miejsca zarówno najbardziej znane, jak i te ukryte. Dam ci też konkretne wskazówki, co warto zobaczyć, gdzie spać i co jeść.
Pragnę, aby ta książka dodatkowo zachęciła wszystkich tych, którzy marzą o podróży nad jezioro Garda.
Jezioro Garda w pigułce
Panorama z Monte Brione
Dlaczego warto pojechać nad jezioro Garda?
Jezioro Garda to doskonałe miejsce na udany urlop. Każdy znajdzie tu coś dla siebie: zarówno ci, którzy w zadumie chcą podziwiać malownicze miasteczka, jak i ci, którzy w szalonym pędzie pragną mknąć na rowerach z wysokich szczytów. Ci, którzy marzą o tym, by z plecakiem przemierzać dzikie szlaki, i ci, którzy zamierzają odpocząć na plażach.
Istnieje wiele powodów, dla których warto wybrać je jako miejsce na wakacje.
Zaułek w Pai di Sopra
Oto kilka argumentów, które sprawią, mam nadzieję, że już dziś będziesz chciał zarezerwować tam noclegi na urlop!
Pogoda
Ze względu na jego położenie przez większą część roku nad jeziorem Garda panuje wspaniała pogoda, niezależnie od pory roku można się spodziewać słońca. Lata są ciepłe, a zimy łagodne dzięki Alpom, które chronią przed chłodnymi wiatrami. Najgorętsze miesiące to lipiec i sierpień, więc wybierając ten okres na wakacje, warto zabrać ze sobą kapelusz i krem z filtrem przeciwsłonecznym.
Przyroda i sceneria
Niekwestionowany atrybut jeziora Garda stanowi to, że jest ono absolutnie piękne. Kiedy nad nim będziesz, wystarczy, że spojrzysz w dowolnym kierunku, a z zachwytu będziesz krzyczeć. Góry i widoki z ich szczytów po prostu zapierają dech w piersiach. Krajobraz jest bardzo zróżnicowany. W środkowym odcinku występuje bogata roślinność, a w części północnej, gdzie jezioro się zwęża, rozciąga się szeroka równina z surowym pejzażem. Nad jeziorem Garda można znaleźć niezliczone zabytki historyczne: od starożytnych ruin po zamki, wille, fortece, jaskinie. Wszędzie, gdziekolwiek pójdziesz, napotkasz oszałamiające krajobrazy pełne drzew oliwnych, gajów cytrynowych, palm, oleandrów – rosną nawet na ulicach miasteczek.
Miejscowości skupione wokół jeziora Garda wprost zachwycają! Rozciągają się na nabrzeżu, a jednocześnie u stóp gór. Wszędzie są małe przystanie, porty dla jachtów, kamienne plaże, restauracje, lodziarnie, wąskie uliczki, setki ludzi i włoski gwar na ulicach. Zachody słońca sprawią, że będziesz się uśmiechać (chociaż może to być również efekt wypicia spritza), a miasteczka w pastelowych kolorach skłonią cię do bezustannego pstrykania zdjęć! To po prostu trzeba zobaczyć!
Sporty wodne
Lago di Garda to miejsce, w którym każdy znajdzie coś dla siebie – również, a może przede wszystkim, miłośnicy sportów: nart wodnych, snorkelingu, windsurfingu, żeglarstwa, a także wędkarstwa czy pływania łódką po jeziorze i rozkoszowania się słońcem oraz spokojem jeziora. Ten rejon słynie z warunków sprzyjających sportom wodnym. W dodatku z domu nie musisz zabierać żadnego sprzętu, wszystkie potrzebne rzeczy wypożyczysz nad jeziorem. Na północy dzięki silniejszym wiatrom można spróbować swoich sił w windsurfingu i kitesurfingu, spokojniejsze południe umożliwia uprawianie paddleboardingu. Wiatr podobno wieje tu z taką regularnością, że według niego można ustawiać zegarki.
Aktywności wokół jeziora
Wokół jeziora znajdują się piękne tereny rekreacyjne, które zapewnią ci świetną rozrywkę, gdy zabawa w wodzie już ci się znudzi. Możesz na przykład zwiedzać historyczne zabytki, wybrać się na trekking, pospacerować nad jeziorem lub zagrać w golfa lub tenisa. Jezioro zadowoli każdego – w tym malowniczym miejscu jest wiele okazji do zabawy.
Kolarstwo górskie
Również miłośnicy kolarstwa górskiego znajdą coś dla siebie. Wytyczono tu trasy prowadzące obok winnic, sadów jabłkowych, średniowiecznych zamków – wszędzie możesz podziwiać piękne panoramiczne widoki na góry otaczające jezioro. A jeśli jesteś w dobrej formie, to nawet przewyższenia (w niektórych miejscach wysokość to aż 1950 m n.p.m.) nie powinny być problemem. Rowery można wypożyczyć na miejscu, a jeśli nie lubisz jeździć na rowerze pod górę, możesz skorzystać z kolejki linowej i wybrać jedną z tras zjazdowych – absolutnie emocjonujących!
Wspinanie, via ferraty i trekking
Możliwości dla wędrowców i wspinaczy są po prostu niesamowite – istnieje ponad 2000 tras o różnym stopniu trudności, zarówno dla początkujących, jak i profesjonalistów. Dojazdy do szlaków turystycznych, ferrat czy ścian wspinaczkowych są w większości bardzo dobrze opisane, a podejścia z parkingów na szlaki i pod drogi wspinaczkowe zajmują zwykle mniej niż 15 minut. Cała infrastruktura jest bardzo dobrze utrzymana, a miejsca są bajecznie widokowe.
Kuchnia
Włochy słyną z pysznego jedzenia. Choć możesz myśleć o Italii jako o krainie pizzy i makaronów, to nad jeziorem Garda znajdziesz znacznie bogatszą ofertę gastronomiczną! Dania rybne to z pewnością mocna strona kuchni jeziora, w której są potrawy przyrządzane nie tylko ze znanych ryb morskich, ale także z tych wyłowionych na miejscu. Szczególnie warto skosztować przynajmniej jednego dania rybnego, a następnie oliwy z oliwek, miodu, doskonałych win, serów i wielu innych tradycyjnych produktów. Wizyta we Włoszech nigdy nie jest kompletna bez spróbowania lokalnych przysmaków i wyśmienitych win.
Lago di Garda dla rodzin z dziećmi
To rejon przyjazny rodzinom z dziećmi. Baza noclegowa, biorąc pod uwagę dziecięce wymagania, jest na bardzo dobrym poziomie. Zarówno w przypadku prywatnych apartamentów, jak i pokojów wynajmowanych w hotelach rodziny z dziećmi zawsze spotykają się z gościnnością i przychylnym nastawieniem gospodarzy.
Zachód słońca w Val di Sogno
Wiele rodzin przyciąga Gardaland, duży park rozrywki zajmujący południowo-wschodni brzeg.
Lokalizacja
Jezioro Garda jest idealną bazą wypadową na jednodniowe wycieczki do kilku niesamowitych miejsc. Łatwo dojedziesz stąd samochodem lub środkami transportu publicznego do Wenecji, Bergamo, Mediolanu i Werony. Możesz nawet odwiedzić Dolomity. Czego chcieć więcej, prawda?
20 interesujących faktów o jeziorze Garda
1Nazwa jeziora Garda pochodzi od miejscowości o tej samej nazwie. Powstała z przekształcenia germańskiego słowa warda, oznaczającego „miejsce straży” lub „miejsce obserwacji”. Wcześniej – do średniowiecza – określano je nazwą Benàco. Słowo benaco pochodzi z łaciny, nie przeszło z niej bezpośrednio, ale zostało odzyskane przez humanistów wieki po przekształceniu łaciny na różne języki romańskie, w tym włoski. De facto odpowiada ono łacińskiemu benācus. To dzięki akcentowi łacińskiemu, któremu język włoski jest zasadniczo wierny w określaniu położenia akcentu tonicznego, Benaco jest wymawiane z akcentem na „a” (Benàco). Łacińskie słowo benacus jest najprawdopodobniej pochodzenia celtyckiego i wskazuje na geograficzną konfigurację jeziora: może oznaczać „rogaty” lub „z wieloma cyplami”.
2Kształt jeziora, typowy dla doliny morenowej, pozwala przypuszczać, że powstało ono w czwartorzędowej epoce lodowcowej, kilka mln lat temu, w wyniku ruchu masywnego lodowca. Uważa się, że pierwsza osada na jeziorze została utworzona w 2000 r. p.n.e.
3Czy Garda jest jak Loch Ness? Czy potwór pływa w ciemnych głębinach jeziora? Nazywają go Bennie z Benaco, ale nawet tutaj chyba nikt w niego nie wierzy – tak samo jak w Szkocji w Nessie. Jednak istnieją niezliczone legendy i opowieści o potworze, który rzekomo zamieszkuje głębiny jeziora. Już w 1599 r. historyk Bongianni Grattarolo w Historii della Riviera di Salò pisał o „ogromnych i bardzo zdeformowanych” potworach widzianych pod klifami wyspy Garda oraz o „bardzo ciemnych i bardzo głębokich” jaskiniach z pływającymi stworzeniami przerażającymi tych, którzy je widzieli.
17 sierpnia 1965 r. coś zaobserwowano w Baia delle Sirene. Lokalne gazety pisały, że około trzydziestu osób było świadkami pojawienia się węża o długości około dziesięciu metrów, średnicy około dwudziestu centymetrów i o czterech garbach.
Dotąd niezbadane dokładnie głębiny Gardy inspirują do fantazjowania o dziwnym stworze, który być może żyje w otchłani akwenu.
Pustelnia San Valentino
Naukowiec Armando Bellelli, który od lat bada te tereny i szuka śladów istnienia Bennie, nie nazywa go potworem, lecz opiekunem jeziora, który przybył, aby je uratować i bronić przed tymi, którzy zatruwają jego wody zanieczyszczeniami, i przed tymi, którzy chcieliby przekształcić je w ogromny betonowy basen. Naukowiec był wśród koordynatorów „misji” poszukiwawczej legendarnego Benniego dla programu Mistero di Italia Uno. Według niego słowo potwór w języku włoskim nabiera negatywnych konotacji, dlatego woli się on odnosić do oryginalnej łaciny, która zamiast tego wskazuje na coś, co może wzbudzić zdumienie. Nie mówi, że Bennie to prawdziwy potwór, ale uważa, że jest za dużo anomalii i za dużo zbiegów okoliczności. Jego zdaniem w otchłani wód jeziora żyje coś wielkiego, może to być ogromna ryba nieznanego gatunku. Na głębokości ponad 200 metrów znaleziono dziury, które nasuwają skojarzenie z legowiskiem – uczony uważa, że nie można tego zignorować. Również naukowcy z Deep Explorers z Toscolano Maderno wykryli sonarem podwodną anomalię na głębokości 270 m, która przypomina skałę, ale porusza się, tak jakby żyła.
4Jezioro Garda jest największym jeziorem we Włoszech. Ma powierzchnię ok. 369,98 km², jego maksymalna długość to 51,6 km, a maksymalna szerokość to 16,7 km. Mimo że graniczy z ogromnym pasmem górskim, jego tafla znajduje się na wysokości zaledwie 65 m n.p.m. Jest trzecim pod względem głębokości jeziorem we Włoszech, po Como i Maggiore. Jego średnia głębokość to 136 m, a maksymalna 346 m. Obszar wokół niego idealnie się nadaje do uprawiania turystyki pieszej. Nie da się jednak obejść go w ciągu jednego dnia, ponieważ długość linii brzegowej ma ok. 158,4 km.
5Jezioro rozciąga się na obszarze trzech regionów. Północna część jest w autonomicznym regionie Trentino, zachodnia na terenie Lombardii, a wschodnia – Wenecji Euganejskiej. Na obszarze Gardy stykają się trzy prowincje: Trydent, Werona i Brescia. Północna jej część do 1918 r. wchodziła w skład Austro-Węgier.
6Obszar wokół jeziora otoczony jest licznymi górskimi szczytami, niektóre z nich osiągają ponad 2 tys. metrów nad poziomem morza. Najwyższy to Monte Cadria (2254 m n.p.m.). Graniczy ze słynnym pasmem górskim Dolomitów, które stanowi część południowych Alp wapiennych.
7Głównym dopływem jeziora Garda jest rzeka Sarca, wpadająca do niego między Rivą del Garda a Torbole. Z kolei rzeka Mincio w Wenecji Euganejskiej to jedyne jego ujście.
8Na jeziorze Garda poza licznymi bardzo małymi wyspami można znaleźć też kilka większych. Największą jest Isola del Garda. Zasłynęła w 1220 r., kiedy to św. Franciszek z Asyżu założył na niej klasztor. Uważa się, że wcześniej była rzymskim cmentarzem. Niewiele pozostało z oryginalnego klasztoru, ponieważ w XIX w. na jego miejscu stanęła willa w weneckim stylu neogotyckim. Villa Borghese Cavazza należy do rodziny, która jest właścicielem wyspy i nadal na niej mieszka. W 2001 r. Isola del Garda została udostępniona turystom.
Inne duże wyspy to Isola di Trimelone, Isola San Biagio, Isola di Sogno i Isola dell’Olivo.
9Grotte di Catullo w Sirmione to jedna z najlepiej zachowanych rzymskich rezydencji w północnych Włoszech. Budowla została wzniesiona za panowania pierwszego rzymskiego cesarza Oktawiana Augusta między I w. p.n.e. a początk. I w. n.e. W przeciwieństwie do zamku nie zachowała się, pozostały z niej jedynie ruiny.
10Ze względu na swoją lokalizację Benaco było w centrum wielu wydarzeń historycznych. Jednak tego, co wydarzyło się podczas Galeas per Montes, nie da się z niczym porównać. Tę nazwę nadano operacji wojskowej przeprowadzonej między grudniem 1438 r. a kwietniem 1439 r. przez Republikę Wenecką. W tamtych czasach było to niesamowite przedsięwzięcie. Kilka weneckich statków, w tym galery i fregaty, przetransportowano w górę rzeki Adygi do Rovereto, a następnie starą rzymską drogą lądową „Santa Lucia” przeciągnięto do Torbole, aby ominąć linie wroga i zaskoczyć milicje Filippa Marii Viscontiego oblegającego Brescię. W Pałacu Dożów w Wenecji można zobaczyć scenę z tej bitwy, która została uwieczniona przez Tintoretta.
Droga Santa Lucia przez długi czas była jedynym połączeniem między Doliną Adygi a Gardą. Dziś można ją pokonać spacerem – to przyjemna i niewymagająca kondycji wędrówka. Najlepiej rozpocząć ją w Nago, u podnóża ruin Castel Penede, i przez tarasy, wśród drzew oliwnych, podziwiając wspaniały widok na jezioro, zejść do centrum Torbole (ok. 1 godz. 30 min). Trasą można oczywiście podążać w przeciwnym kierunku (różnica wysokości to ok. 190 m).
11Nad jeziorem stoczono wiele słynnych bitew: pod Benacus w 269 r., pod Rivoli w 1797 r. i pod Solferino w 1859 r., w której Napoleon i armia Sardynii walczyli z Austrią.
12Lazise sul Garda jest uważana za pierwszą „wolną” gminę we Włoszech oraz najstarszą – być może nawet w całej Europie. W 983 r. święty cesarz rzymski Otton I nadał Lazise prawo do umocnienia się i ustanowienia praw handlowych. Taka autonomia została przyznana tylko tej gminie.
13W 2017 roku miasteczko Peschiera del Garda zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Wyróżnienie zawdzięcza imponującym fortyfikacjom weneckim, sięgającym czasów między XV a XVII wiekiem, sukcesywnie rozbudowywanym na przestrzeni wieków dla zapewnienia ochrony miastu i jego mieszkańcom.
14Pierwszym udokumentowanym twórcą skrzypiec z Brescii jest wielki, cieszący się wielką sławą lutnik Gasparo da Salo. Gasparo Bertolotti urodził się w 1540 r. w Polpenazzi, miasteczku leżącym w pobliżu Salo nad jeziorem Garda. Od nazwy Salo powstał jego przydomek, pod jakim przeszedł do historii.
15Północna strona jeziora, od Malcesine do Limone do Riva, a także w dużej mierze Torbole, jest zdominowana przez wiatry. Regularne i stale wiejące sprawiają, że mimo iż jest górzysta, ma śródziemnomorski mikroklimat. Temperatury są łagodne, co oznacza, że zima nigdy nie jest zbyt mroźna, dlatego można tutaj uprawiać sporty na świeżym powietrzu prawie przez cały rok. Garda jest jeziorem górskim ukierunkowanym w stronę doliny Padu; dwa główne wiatry są termiczne, a to oznacza, że wynikają z różnicy warunków meteorologicznych między górą a doliną, na które wpływ ma stabilność lub zmiany momentów termicznych. Przy stabilnej pogodzie rano z północy wieje Pelèr, a z południa późnym rankiem lub popołudniem przybywa Ora, zwykle po porannym wietrze. Letnia burza w ciągu dnia może prowadzić do odwrócenia wiatrów, bardzo często gwałtownych i niebezpiecznych, co zwykle powoduje, że skręcają one z południa na północ, ale bardzo rzadko się do zdarza.
Pelèr to wiatr dobrej pogody. Jest ciągły i regularny w miesiącach letnich. Zazwyczaj zaczyna wiać w nocy, początkowo na północy i na środku jeziora, a następnie wraz ze wschodem słońca rozprzestrzenia się po całej powierzchni Gardy. Moment maksymalnej mocy Pelèra nadchodzi, gdy promienie słoneczne oświetlają wodę zachodniego brzegu. Trwa to ok. 12 godzin i zwykle mija ok. 11.00. Gdy jest silny, może wiać dwie lub trzy godziny dłużej i przekraczać intensywność 5 stopni w skali Beauforta. Pelèr wzbudza małe zestawy fal, które są duże i niemal pionowe, doskonałe dla windsurferów. Generuje duży prąd i fale, które wyprowadzają zimną wodę z głębin na powierzchnię. Zwykle po działaniu Pelèra woda jest czysta.
Wietrzne Torbole
Zazwyczaj kiedy przestaje wiać Pelèr, przybywa Ora — dzieje się to między 12.00 a 13.00 i w normalnych warunkach pogodowych dmucha aż do zachodu słońca. Ora jest „niekwestionowanym mistrzem” tego obszaru, dzięki czemu Torbole zyskało popularność wśród miłośników windsurfingu i sportów żeglarskich. Składa się na nią kilka małych wiatrów, które łączą się między Gargnano i Brenzone. Ora wieje bardzo regularnie, jest silna wiosną i wczesnym latem, ale ma tendencję do słabnięcia, gdy zaczyna się upał i różnica temperatur między dniem a nocą nie jest już tak duża jak wcześniej. Aby się ostatecznie uformować, potrzebuje silnego słonecznego promieniowania na wodzie i na sąsiednich pasmach górskich na północ od Gardy – z tego powodu, gdy niebo jest pokryte chmurami, zmniejsza swoją intensywność, a nawet przestaje wiać. Ora generuje lekki ruch i niewielki prąd. Im dalej na północ, tym bardziej wzrasta z powodu gór otaczających jezioro. Jego siła jest bardzo różna w zależności od miejsca. Wskazówka: gdy rano wieje wiatr z południa, prawdopodobnie nadejdzie zakłócenie pogody z deszczem lub burzą.
Uprawa cytryn w gaju Malora w Gargnano
Trzecim słynnym wiatrem Gardy jest Balin. Pojawia się po opadach śniegu lub latem po gwałtownym spadku temperatury spowodowanym przez burze lub ulewy. Balin wpływa na ten sam obszar co Pelèr, ale wieje bardziej z północnego zachodu i dużo mocniej – łatwo osiąga siłę 6–8 stopni w skali Beauforta, czyli równą 27–40 węzłom. Zwykle trwa to kilka godzin po zmianie pogody, aż do nocy, ale może się zdarzyć, że nawet przez dwa lub trzy dni bez przerwy. Ten wiatr mocno porusza wodami jeziora i tworzy fale wyższe niż półtora metra. Należy pamiętać, że uderza w brzeg nagle i z całą swoją mocą: w ciągu kilku minut może przejść od lekkiego powiewu do wiatru o sile ponad 40 węzłów. Gdy patrzy się na północ, wyraźnie widać, kiedy nadchodzi: woda zaczyna tworzyć dużo piany, tak jakby się gotowała. Każdy obszar jeziora ma swoje specyficzne wiatry, o czym dobrze wiedzą żeglarze i wioślarze. Obserwując jezioro, nauczysz się rozpoznawać znaki zapowiadające zmianę pogody lub nadejście konkretnego wiatru.
16Największe jezioro we Włoszech słynie z klimatu podobnego do tego w południowej części tego kraju, mimo że niewielki fragment jego powierzchni graniczy z Trentino-Alto Adige, regionem nieśródziemnomorskim. Dzięki temu klimatowi nad Gardą możliwe są komercyjne uprawy. Limone sul Garda szczyci się najbardziej na północ wysunięta produkcją cytryn na świecie. Warto odwiedzić kilka gajów cytrynowych i przekonać się na własne oczy, jak hojny jest tu klimat dla tego rodzaju roślin. Z kolei Riva del Garda słynie jako miejsce z najbardziej na północ wysuniętą uprawą gajów oliwnych w celach komercyjnych. Tu powstaje oliwa wysokiej jakości, która zdobywa nagrody i wyróżnienia.
Jezioro Garda to tętniący nie tylko życiem turystycznym obszar, to cały mikrokosmos.
17Jezioro to skarbnica pełna różnych gatunków roślin i zwierząt. Kilka z nich to endemity – na przykład ryba zwana carpione. Istnieje wiele czynników, które w innych miejscach przyczyniły się do wyginięcia tego gatunku, w tym globalne ocieplenie i zanieczyszczenia, tutaj jednak przetrwał.
17Mówi się, że w czasie wojen napoleońskich armia francuska, która zatrzymała się nad Gardą, dostrzegła w grzbiecie góry Pizzocolo (po stronie Brescii) podobieństwo do profilu nosa Napoleona i nazwała go „aigu”, czyli ostry. Miejscowi przekształcili termin „aigu” w „gu” i tak do dziś ta góra jest określana tymi dwiema nazwami. Z placu kościoła w Albisano, możesz zobaczyć profil nosa Napoleona. Trudno go przeoczyć!
19Nad jeziorem Garda można przejść ponad 90 km tras z przewyższeniem wysokości 6990 m. Są to szlaki, które prowadzą od brzegów jeziora do szczytów mających ponad 2 tys. metrów wysokości.
20Czy wiesz, że nad Gardą byli piraci? Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że w pewnym okresie po jeziorze pływały potężne galeony i piraci. Nie jest to co prawda fakt historyczny, lecz kinematograficzna fikcja – dolna Garda była scenerią niektórych filmów o tematyce pirackiej!
Na początku lat 60. XX w., kiedy turystyka nad jeziorem nie była jeszcze zjawiskiem masowym, włoska kinematografia przeżywała rozkwit. Producenci filmowi, w tym „Bertolazzi Film”, postanowili kręcić nad jeziorem filmy o tematyce morskiej. Co ciekawe, w 1862 r. w okolicach Werony urodził się Emilio Salgari, pisarz znany z opowiadań o piratach i korsarzach. Saga Sandokan, spopularyzowana przez telewizję Rai, w połowie lat 70. XX w. przykuła Włochów do małego ekranu. Wszyscy pasjonowali się wyczynami postaci granej przez Kabira Bediego.
Majestatyczna bugenwilla
Na potrzeby produkcji miasteczko Peschiera del Garda stało się małym Cinecittà del Nord. Wykorzystano stare łodzie rybackie, zbudowano gigantyczne statki zdolne do pływania i walki. Niektóre dzielnice miasta zostały przekształcone w urzekające wioski: dzisiejsze Fiorellino nazwano Villaggio Maracaibo, a Pacengo stało się korsarską siedzibą.
Jak zorganizować urlop nad jeziorem Garda?
Na co należy zwrócić uwagę?
Wybór miejsca zależy od tego, w jaki sposób zamierzasz spędzać czas. Jeśli planujesz wypoczynek nad wodą, to najistotniejsza będzie pogoda. Z tego względu wybierz południe jeziora – choć i tam aura bywa kapryśna.
Jeśli chcesz uprawiać sport, skieruj się na północ. Północne wybrzeże jest bardzo popularne wśród wspinaczy, rowerzystów i surferów, ale także miłośników sportów wodnych.
Kościół San Abate w Biaza
Jeżeli podróżujesz z dziećmi, to zatrzymaj się na południowym brzegu jeziora, który oferuje najmłodszym rozrywkę. Działają tu liczne parki rozrywki, takie jak Gardaland i Canevaworld (w tym Movieland Park i Caneva Aquapark), i jest to z pewnością najlepszy teren na rodzinne wakacje. Również dorośli znajdą tu coś dla siebie – atrakcje i pokazy przygotowuje się dla wszystkich grup wiekowych.
Do typowych aktywności nad jeziorem należą żeglarstwo i kajakarstwo. Osoby preferujące bardziej „statyczne” formy wypoczynku mogą pomyśleć o wędkarstwie lub zbieraniu grzybów w okolicznych lasach. Pamiętaj, że we Włoszech trzeba mieć na to pozwolenie.
Wybierając się na urlop dużą grupą, warto wszystko tak zaplanować, by każdy mógł zaangażować się w swoją ulubioną aktywność. Dzięki temu wyjazd będzie udany. Odpowiednio dobrane miejsce pozwoli w pełni się zregenerować.
Poszukując idealnego miejsca na wyjazd, trzeba wziąć pod uwagę własne preferencje. Można na przykład wynająć domek letniskowy, pokój u osoby prywatnej, jak również spać pod namiotem.
Gdzie się zatrzymać nad jeziorem Garda?
Każdy obszar ma swój urok i zalety.
Południowa część jeziora ma bardziej śródziemnomorski klimat niż północna. Z miejscowości wypoczynkowych rozpościerają się widoki na winnice, a lokale serwują kuchnię Półwyspu Apenińskiego. Znajdziesz tutaj kempingi, domy agroturystyczne i uzdrowiska przyjazne rodzinom. To piękne miejsce do spacerów, ale teren jest płaski.
Jeśli zatrzymasz się na południowym wybrzeżu, szybciej dostaniesz się do takich miast, jak Werona i Wenecja.
Obszary północne i północno-wschodnie docenią miłośnicy sportów wodnych, wspinaczki, turystyki pieszej, kolarstwa górskiego itp. Bliżej stąd do Dolomitów. W tej części jeziora zauważalne są wpływy niemieckiej kuchni, a w lokalach serwowane są nie tylko włoskie potrawy.
Malownicze odbicie fasad budynków w krystalicznie czystych wodach jeziora
Jeśli zostaniesz nad jeziorem Garda dłużej niż 4 dni, podziel pobyt pomiędzy te dwie okolice. Pozostań kilka dni na południowym brzegu, a potem wyrusz na północ (lub na odwrót). Może ci się to nie wydawać dobrym pomysłem, ale jeśli zatrzymasz się na kilka dni w dwóch różnych rejonach, zobaczysz dużo więcej, niż gdybyś tkwił cały czas w jednym miejscu, i łatwiej dotrzesz do licznych atrakcji.
Jak znaleźć idealne lokum nad jeziorem Garda?
Jeśli planujesz urlop nad jeziorem Garda, to już podjąłeś świetną decyzję. Teraz pewnie się zastanawiasz, gdzie się zatrzymać. Znalezienie idealnego miejsca może być nieco trudne.
Dlatego przed wyjazdem warto stworzyć listę kryteriów i udogodnień, bez których nie wyobrażasz sobie dobrego zakwaterowania i na tej podstawie dokonać wyboru. Trzeba wziąć pod uwagę kilka rzeczy.
Z uwagi na wysokie ceny w sezonie najlepiej wynająć pokój albo całe mieszkanie. Ceny są bardziej uzależnione od lokalizacji niż wyglądu mieszkania. Im bliżej jeziora, tym jest drożej.
Warto odpowiedzieć sobie na kilka pytania: Co chcesz robić nad jeziorem? W jaki sposób dostaniesz się nad jezioro i jak na miejscu zamierzasz się przemieszczać? W jakim miesiącu będziesz nad Gardą?
Odległości
Garda to największe jezioro we Włoszech, długość jego brzegu to prawie 160 kilometrów. Oznacza to, że dotarcie od jednej atrakcji (lub miasteczka) do drugiej może być czasochłonne.Transport publiczny nie zawsze funkcjonuje perfekcyjnie. Nie zawsze też możesz na nim polegać, jeśli chcesz odwiedzić kilka miasteczek. Pamiętaj również, że nie wszędzie dojeżdżają autobusy. Prowadzenie samochodu dla niektórych może być stresujące. Górskie drogi są bardzo wąskie. Ponadto benzyna jest droga (jej cena we Włoszech należy do najwyższych w Europie, a w okolicach Gardy kosztuje jeszcze więcej niż w pozostałej części kraju). Nie ma opłat za przejazd brzegami jeziora, ale chcąc szybko dotrzeć do innych miast lub atrakcji, takich jak Werona, trzeba ponieść dodatkowe koszty – autostrady są płatne (ok. 8–9 € za 100 km). Rezerwując miejsca noclegowe, trzeba uwzględnić czas na dojazd, bo odległości są spore. Wybranie dogodnej lokalizacji znacznie ułatwia urlop.
Podatek turystyczny
Każdy hotel/kwatera pobiera podatek turystyczny. Jego wysokość zależy od usytuowania i kategorii obiektu noclegowego. Ceny są różne, najlepiej zarezerwować na ten cel ok. 1 do 5 € za noc (od osoby). Pamiętaj, że podatku turystycznego nie zawiera podana cena noclegu. Zazwyczaj uiszcza się go w recepcji podczas zameldowania lub wymeldowania.
Kiedy jechać nad jezioro Garda?
W sezonie letnim są największe szanse na dobrą pogodę. Dzień jest długi, a wszystkie hotele i restauracje są czynne. Najlepsze miesiące na wizytę to czerwiec, lipiec, sierpień i wrzesień. W tym czasie panują letnie temperatury. Niestety, bywa też tłoczno. Nie znajdziesz spokoju np. w najbardziej znanych miasteczkach, na popularnych szlakach górskich, na niektórych kempingach oraz w najlepszych hotelach. Warto również pamiętać, że sierpień to we Włoszech szczyt sezonu – mieszkańcy kraju i całej Europy mają wakacje, więc ceny są wyższe, brakuje miejsc, a temperatura wzrasta. Choć większość turystów odwiedza jezioro Garda tylko latem, to jest ono piękne o każdej porze roku. Chcąc uniknąć zgiełku, warto zawitać nad nie wiosną lub jesienią. Wówczas nie jest tak gorąco jak latem, co uprzyjemnia zwiedzanie i wypoczynek nad wodą, ceny są niższe, nie ma zbyt wielu przyjezdnych, a po jeziorze już (wiosną) albo jeszcze (jesienią) pływają statki.
Klimat
Latem temperatura wody w jeziorze jest niższa niż powietrza, a zimą wyższa – znacząco przyczynia się do łagodzenia letnich upałów i ostrych zim. Klimat Gardy jest wyjątkowo łagodny i umiarkowany. Ma wszystkie cechy „przedalpejskiej oazy kserotermicznej”. Jest tak odmienny od tego panującego nad innymi jeziorami, że można mówić o typowym klimacie Gardy. Zimą średnia temperatura to 12–14°C, a latem – 24–30°C.
Taki klimat umożliwia uprawę winorośli, drzew oliwnych i owoców cytrusowych. Zimy są jednak dość mroźne, choć dużo mniej niż w dolinie Padu czy dolinach subalpejskich. Lata są gorące, dość słoneczne, ale też burzowe. Ze względu na różnice termiczne między górami a równiną oraz z powodu wilgoci jeziora latem często się pojawiają burze – czasami nawet bardzo duże z silnymi podmuchami wiatru i gradobiciem.
Gdzie spać na jeziorem Garda?
Nad jeziorem Garda nie brakuje obiektów noclegowych z rozmaitymi udogodnieniami na każdą kieszeń. W tym rozdziale nie znajdziesz kilkudziesięciu adresów, bo nie mam zamiaru polecać miejsc spisanych z internetu, a tylko te, w których sama spałam i byłam zadowolona.
Moje ulubione miejsce noclegowe to Agroturystyka Girasole (via S. Giorgio 3 Arco TN, tel. 0464555001, www.agriturgirasole.it) w Arco. Do Girasole jeżdżę od kilku lat. Gdy zjawiłam się tu pierwszy raz, poczułam, że będzie to moje ulubione miejsce noclegowe nad Gardą. Agroturystyka jest usytuowana z dala od centrum, zaledwie 3 km od brzegu jeziora. Girasole to piętrowy dom z ogrodem, basenem i prywatnym parkingiem. Panuje tu spokój i cisza, a jedyne, co może je zakłócić, to odgłosy biegnącej obok drogi, ale aby tego uniknąć, wystarczy poprosić o oddalony od niej pokój.
W Girasole goście mają do dyspozycji dwa apartamenty i dziesięć pokoi oraz dużą jadalnię. Na ostatnim piętrze są trzy pokoje z niezwykle przytulną przestrzenią wspólną – salonem – wyposażoną w aneks kuchenny. Codziennie na śniadanie dostaje się frykasy z lokalnych produktów: świeże ciasta, wędliny, owoce, jajka i jogurt. Obiekt jest odpowiedni dla rodzin z dziećmi. Przy basenie nie brakuje parasoli. To, co mi się tu najbardziej podoba, to życzliwość właścicielki, która sprawia, że można się poczuć jak w domu! Zwierzęta są akceptowane.
Hotel Villa Smeralda (via Panoramica, 41/Loc. Monegher, Malcesine VR, tel. 0457400230, www.villasmeralda.info) w Malcesine stoi w cichej i zielonej okolicy, w odległości 750 metrów od centrum miejscowości. Spędziłam w nim wiele weekendów i zakochałam się w tym miejscu. Do dyspozycji gości są czyściutkie pokoje i słoneczny taras z bezpłatnymi leżakami i pięknym widokiem na jezioro Garda, na którym podawane są śniadania. Recepcja zapewnia przyjezdnym wszystko, czego potrzebują, a pracownicy hotelowej restauracji wykazują się profesjonalizmem.
Residence le Balze (via Lavei 8, Malcesine VR, tel. 0457401677, www.residencelebalze.it) w Malcesine usytuowana wśród gajów oliwnych jest oddalona o 150 metrów od brzegu Gardy. Z balkonu roztacza się wspaniały widok na jezioro, co wynagradza nieco strome podejście do obiektu i brak telewizora. Supermarket, plaża, pizzeria i centrum miasta są łatwo dostępne, co godzinę kursuje autobus. W sezonie dostępny jest tu odkryty basen. Całością zarządza bardzo kompetentna i pomocna właścicielka. Na dzień dobry dostaniesz komplet map i planów. Dowiesz się, jak się poruszać po okolicy komunikacją publiczną, co warto zwiedzić, gdzie zrobić zakupy i gdzie dobrze zjeść.
Agroturystyka Girasole w Arco
Villa Giulia (via Giovanni Pascoli 29, Toscolano Maderno BS, tel. 335431973, www.villagiuliarooms.it) w Toscolano Maderno to dogodnie zlokalizowane B&B – dotarcie spacerem do jeziora zajmuje tylko 5 minut. Pokoje są urządzone stylowo i nowocześnie. W każdym jest klimatyzacja, telewizor, lodówka i łazienka. Mikrofalówka, ekspres do kawy i czajnik są dostępne na korytarzu. Samochód można zaparkować bezpłatnie na ulicy przed domem. To bardzo spokojna okolica o małym natężeniu ruchu. Blisko stąd do centrum miasteczka.
Hotel Ideal (via Caio Valerio Catullo 31, Sirmione BS, tel. 0309904245, www.hotelidealsirmione.it) w Sirmione to nieduży obiekt z 33 pokojami przy Grotte di Catullo, na samym końcu półwyspu. W ogrodzie z drzewami oliwnymi urządzono basen. Największe atuty tego hotelu to dostęp do prywatnej zacisznej plaży i parking. Pokoje są trochę małe, ale czyste i komfortowe. No i mają taras z widokiem na jezioro!
Apartment Zagara (via Brusada nr. 9/11 piętro 2° Nr. 25 – RESIDENCE ROMA, Gardone Riviera, tel. 3463712086) w Gardone Riviera oferuje sezonowy odkryty basen, ogród oraz taras, bezpłatny prywatny parking i kuchnię z pełnym wyposażeniem, w tym lodówką. Mieszkanie jest ładnie urządzone i ma wszystko, czego potrzeba turyście. Obiekt zapewnia pościel i ręczniki za dodatkową opłatą.
W Hotelu Doria (via Arturo De Bonetti 10, Nago-Torbole, tel. 0464540054) w malowniczym Nago, niespełna 2 km od jeziora Garda, pokoje są czyste i wygodne, choć niezbyt duże. Goście dostają obfite śniadania (duży wybór produktów). Właścicielka obiektu jest przemiła i zawsze uśmiechnięta. To bardzo przyjemny niedrogi hotel – bardzo dobry stosunek jakości do ceny. W odległości 100 m od hotelu można bezpłatnie zaparkować (ale często brakuje wolnych miejsc). Do jeziora można dojść w pół godziny lub dojechać samochodem (5 min).
Co spakować na wakacje nad jeziorem Garda?
Wyjeżdżając na wakacje, nie musisz brać ze sobą absolutnie wszystkiego. Wiele rzeczy kupisz na miejscu. Jeśli należysz do osób, które nigdy nie wiedzą, co włożyć do walizki, to nie pomijaj tego rozdziału.
Czasami spakowanie odpowiedniej ilości rzeczy na wyjazd może być bardzo skomplikowane.
Pogoda nad jeziorem Garda dopisuje przez cały rok. Jeśli zdecydujesz się przyjechać latem, weź lekkie ubrania. Wybierz takie, których możesz używać w różnych sytuacjach, i nie zapomnij o okularach przeciwsłonecznych, co najmniej dwóch strojach kąpielowych, ręczniku plażowym, kapeluszu chroniącym przed słońcem, klapkach, kremie przeciwsłonecznym i środkach na owady.
Latem w słoneczne dni temperatura jest wysoka, ale gwałtowne burze potrafią zaskoczyć.
Warto zabrać ze sobą płaszcz przeciwdeszczowy, aby nie musieć rezygnować z wycieczek i innych zajęć. Pamiętaj, że nie ma złej pogody, są tylko nieodpowiednie ubrania!
Widok sprzed kościoła San Michele Arcangelo w Gaino na Toscolano Maderno i jezioro Garda
Jeśli zamierzasz spacerować, wędrować lub odwiedzać tereny przyrodnicze czy parki rozrywki, powinieneś spakować wygodne ubrania i odpowiednie buty. Jeśli nie lubisz skał i kamieni na plaży, weź ze sobą buty do wody, a jeśli kochasz sporty ekstremalne, spakuj piankę i odpowiedni sprzęt.
W nocy zwykle jest ciepło, ale warto zabrać lekką kurtkę, bluzę lub sweter, zwłaszcza że w wielu miejscach działa klimatyzacja – w licznych przestrzeniach publicznych, takich jak restauracje, centra handlowe i sklepy, jest utrzymywana niska temperatura. Jeśli masz zamiar jeść w hotelu, przed wyjazdem powinieneś zapytać, czy przy kolacji obowiązuje określony dress code, np. czy mężczyźni mogą nosić krótkie spodnie, czy nie. Nie zapomnij zabrać ze sobą kilku eleganckich ubrań, jeśli planujesz spędzić romantyczny wieczór lub zjeść kolację w wykwintnej restauracji.
Wiosną i jesienią nad jeziorem Garda dobrym rozwiązaniem jest ubieranie się „na cebulkę”. Słońce w tych porach roku może też mocno świecić, dlatego najlepiej włożyć coś z krótkim rękawem, a na to coś grubszego.
Nie zapomnij o aparacie fotograficznym, jeśli lubisz uwieczniać na zdjęciach przyjemne chwile, a także ładowarkach, jeśli ich potrzebujesz – zwykle są ostatnimi rzeczami do spakowania i pierwszymi, o których się zapomina.
Pamiętaj, że jeśli czegoś zapomnisz, nie ma problemu, nad jeziorem jest mnóstwo sklepów, w których znajdziesz niemal wszystko.
Transport nad jeziorem Garda
Najwygodniej dojechać nad jezioro własnym samochodem. Pozwala on w miarę szybko dotrzeć do wybranej miejscowości bez zawracania sobie głowy wyszukiwaniem połączeń autobusowych czy kolejowych. Tych ostatnich zresztą jest niewiele. Jedynie Desenzano del Garda i Peschiera del Garda mają dobre połączenia kolejowe z większymi miastami.
Jak dotrzeć nad jezioro Garda?
Najszybciej i najtaniej nad Gardę można się dostać samolotem. Najlepiej wybrać przewoźnika, którego maszyny lądują na lotnisku Villafranca di Verona, zaledwie 20 km od jeziora. Jednak tańsze przeloty obsługuje lotnisko w Bergamo – stamtąd nad Gardę można dojechać autostradą A4 w kierunku Wenecji (ok. 40–50 min). Za przelot tanimi liniami, np. Wizzair i Ryanair, do Bergamo płaci się ok. 50–70 złotych (w jedną stronę).
Widok na Monte Baldo
Dzięki autostradom do jeziora Garda można łatwo dojechać z lotnisk w Mediolanie, Wenecji, Treviso i Bolonii. Na lotnisku Catullo di Villafranca jest przystanek ATV (Verona Transport Company), z którego nad jezioro kursuje autobus nr 164.
Jak się poruszać nad jeziorem Garda?
Niezależnie od tego, jaki środek lokomocji wybierzesz, nad jeziorem Garda kluczową rolę odgrywa pora podróżowania. Do ok. 9 rano ruch jest płynny i nie ma korków, później zaczynają się utrudnienia. Gardesana wiedzie głównie przez miasteczka wzdłuż jeziora, standardowo obowiązuje na niej ograniczenie prędkości do 50 km/h.
Ruch samochodowy nad Gardą jest spory. Wybierając samochód, trzeba liczyć się z kosztami parkingu: 1–3 €/godz. Dodatkowo problem stanowi znalezienie wolnych miejsc. Lepiej wybrać autobus albo pociąg – tam, gdzie jest to możliwe – to najlepsze, najszybsze i najtańsze rozwiązanie (zwłaszcza regionalne).
Wszystkie miejsca nad jeziorem Garda są objęte siecią transportu publicznego i dzięki temu mają połączenia ze stacjami kolejowymi w Rovereto, Peschierze del Garda, Desenzano oraz z Verona Porta Nuova i lotniskiem w Weronie.
Bilety są dostępne w tabaccheriach, punktach informacji turystycznej i kasach na dworcach, a także w biletomatach (rzadko) przy przystankach i u kierowcy (konieczna dodatkowa opłata: 0,80 € w autobusach ATV, 1,30 € w pojazdach Arriva i 2 € w Trentino Trasporti). Odbija się je w kasownikach obok fotela kierowcy. Dzieci podróżują bezpłatnie: do 6 lat (Trentino Trasporti), do 4 lat (ATV) lub do 1 m wzrostu (Arriva).
Pociągi
Jedynie do dwóch miejscowości nad jeziorem można dotrzeć bezpośrednio koleją: Desenzano Del Garda-Sirmione i Peschiera del Garda w południowej części Gardy. Do Peschiery del Garda pociągi kursują: z dworca Porta Nuova w Weronie (13 min), z Milano Centrale w Mediolanie (1 godz. 32 min; 11 €), z dworca Bergamo (1 godz. 27 min lub 1 godz. 35 min; 7,90 € – z przesiadkami w Brescii lub Rovato), a do Desenzano Del Garda-Sirmione: z dworca Porta Nuova w Weronie (23 min), z dworca Milano Centrale w Mediolanie (1 godz. 23 min; 9,60 €), z dworca Bergamo (1 godz. i 25–47 min; 6,70 € – z przesiadkami w Brescii lub Rovato).
Do obu miejscowości składy jeżdżą mniej więcej co 1 godz., a pomiędzy nimi kilkadziesiąt razy dziennie (2,30 € lub znacznie więcej w szybkim pociągu Frecciarossa). Bilety są dostępne na stronie https://www.trenitalia.com/it.html i w automatach na dworcu.
Aby dotrzeć pociągiem do północnej części jeziora,trzeba w Weronie wsiąść do składu zmierzającego do Rovereto (ok. 40 min–1godz.). Z Mediolanu najpierw trzeba dojechać do Verona Porta Nouva i przesiąść się do pociągu do Rovereto (2 godz. 30 min–3 godz. 30 min). Przed wejściem do wagonu należy odbić bilet w kasowniku na terenie dworca (zazwyczaj obok wejścia na perony).
Na jaki dworzec dojechać?
Zmierzając do miejscowości Torri del Benaco, Garda, Bardolino, Cavaion, Lazise, Castelnuovo, Peschiera del Garda, San Benedetto di Lugana, najlepiej wybrać dworzec w Peschierze del Garda. Jadąc do Sirmione, Lugany, Rivoltelly, S. Martino, Desenzano, Padenghe, Monigy, Manerby, Salò, Gardone, Toscolano, Gargnano, Tignale, warto dotrzeć na dworzec w Desenzano, a wybierając jako miejsce docelowe Tremosine, Limone, Rivę del Garda, Torbole, Malcesine – dworzec w Rovereto.
Z tych stacji kolejowych do głównych miejscowości nad jeziorem regularnie kursują autobusy.
Autobusy
Na wschodnią stronę jeziora Garda najlepiej dotrzeć autobusem z Werony jadącym do Rivy del Garda. Po drodze zatrzymuje się on w Lasize, Bardolino, Gardzie i Torre del Benaco. Na zachodnią stronę można się dostać z Desenzano (do którego z Werony przyjeżdżają pociągi). Autobusy dowożą pasażerów do miasteczek na północy (aż do Rivy del Garda) i do Sirmione (ok. 30 min). Częściej kursują w lecie.
Na lotnisku w Weronie trzeba wsiąść do pojazdu nr 199 linii Airlink jadącego w kierunku stacji kolejowej Verona Porta Nuova, następnie przesiąść się na linie 162, 163, 164, 165 (peron B3).
Najważniejsze połączenia autobusowe:
•Nr 470: Garda–Costermano–S. Zeno di Montagna.
•Nr 173: Verona–Calmasino–Cavaion–Caprino.
•Nr 476: Garda–Calmasino–Affi–Rivoli–Caprino–Ferrara MB (od VI; nie kursuje zimą).
•Nr 483: Malcesine–Garda–Bardolino–Lazise–Peschiera–S.Benedetto.
•Nr 484: Garda–Malcesine–Riva.
•Nr 162: Verona–Bussolengo–Lazise–Bardolino–Garda.
•Nr 163: Verona–Bussolengo–Lazise–Bardolino–Garda.
•Nr 164: Verona–Peschiera–Lazise–Bardolino–Garda.
•Nr 165: Verona–Bussolengo–Garda.
•Nr 185: Garda–Lazise–Verona (od VI; nie kursuje zimą).
•Nr X05: Caprino–Costermano–Albarè–Affi–Verona.
•Nr X06: Caprino–Costermano–Albarè–Affi–Verona.
•Nr 027: Desenzano–Riva.
•Nr 007: Salò–Portese–San Felice–Desenzano.
•Nr 009: Brescia–Bedizzole–Padenghe–Moniga–Manerba–S. Felice–Portese.
•Nr 26: Verona–Peschiera–Sirmione–Desenzano–Brescia.
•Nr 12: Gargnano–Tremosine–Limone.
•Nr 202: Brescia–Salò–Gardone–Toscolano–Gargnano.
•Nr 204: Trento–Arco–Riva del Garda.
•Nr 332: Rovereto–Torbole–Riva–Arco.
Miasteczko Sirmione widziane z łodzi. Koszt rejsu 10 Є 25 min
Aktualny rozkład jazdy autobusów, przebieg tras i ceny przejazdów zamieszczono na stronach firm autobusowych: www.atv.verona.it, www.trasportibrescia.it, www.ttesercizio.it (tylko w jęz. włoskim).
Flixbus
Z Bergamo do Peschiery del Garda ze stanowiska nr 7 przy wyjściu z lotniska kursuje Flixbus (w jedną stronę od 45 zł).
Promy, statki i wodoloty
Podróż drogą wodną to relaksujący i przyjemny sposób poruszania się pomiędzy miejscowościami nad jeziorem. Firma Navigazione Lago di Garda obsługuje wszystkie miejscowości nad Gardą. Rejs statkiem umożliwia podziwianie widoków i dotarcie do konkretnych miejsc bez ryzyka utknięcia w korku. Na południu wiele szlaków wodnych zbiega się w miejscowości wypoczynkowej Sirmione.
Ponieważ statki podczas rejsu dopływają do wszystkich większych portów, taka podróż zazwyczaj zajmuje sporo czasu, np. dotarcie z Peschiery del Garda do Rivy del Garda zabiera prawie 5 godz.
Wyspa Trimelone
Do wyboru są standardowe promy, historyczne parowce, szybkie katamarany i wodoloty. Na pokład promu zwykle można zabierać rowery (lepiej sprawdzić oznaczenia na rozkładach). Najwięcej jednostek obsługuje trasy: Desenzano–Garda i Malcesine–Riva del Garda.
Warto korzystać z tego środka transportu szczególnie wówczas, gdy przybyło się nad jezioro Garda na „stacjonarne” wakacje, a także wówczas, gdy np. zaplanowało się noclegi w Salò czy Malcesine – podróż na drugi brzeg jest łatwiejsza statkiem. Krótki rejs (np. z Salò do Gardone Riviera) kosztuje zwykle od 3 €, a 5-godzinna podróż (np. Riva–Desenzano) – 15,10 €. Ceny zależą od pokonywanej strefy – na rozkładzie rejsów widnieje tabelka z nazwami miejscowości. Trzeba odnaleźć punkt wypłynięcia i port docelowy, a liczba w miejscu przecięcia się kolumn oznacza strefę (obok podana jest cena obowiązująca w poszczególnych strefach).
Przykładowe opłaty za najpopularniejsze rejsy:
•Desenzano del Garda–Sirmione 3 € (20 min),
•Desenzano del Garda–Bardolino 9,80 € (1 godz. 16 min),
•Desenzano del Garda–Riva del Garda 15,10 € (5 godz),
•Salo–Malcesine 5 € (2 godz.),
•Malcesine–Limone sul Garda 6,50 € (20 min),
•Riva del Garda–Salo 12 € (ok. 3 godz.),
•Riva del Garda–Malcesine 9,80 € (1 godz.),
•Peschiera del Garda–Lazise 5 € (30 min).
Osoby powyżej 65 lat i dzieci 4–12 lat korzystają z biletów ulgowych. Młodsze dzieci podróżują bezpł. Bilety są dostępne w kasach obok portów. Planując częste przeprawy przez jezioro, warto rozważyć zakup karnetu na prom. Do wyboru są trzy:
•obejmujący całe jezioro – 34,30 €;
•dla dolnego jeziora (od Desenzano lub Peschiery do Gargnano) – 23,40 €;
•dla górnego jeziora (Riva w dół do Bogliaco) – 20,50 €.
Port w Magugnano
Między zachodnim brzegiem Toscolano-Maderno a wschodnim brzegiem Torri del Benaco i sezonowo między Limone sul Garda a Malcesine kursują również promy samochodowe (zimą jedynie na trasie Maderno–Tori ). Obowiązują następujące ceny (w jedną stronę):
•rower (wraz z kierowcą) – 8 €,
•samochód do 3,5 m długości (wraz z kierowcą) – 10,70 €,
•samochód do 4,5 m długości (wraz z kierowcą) – 12,90 €,
•samochód ponad 4,5 m długości (wraz z kierowcą) – 16 €,
•kamper – 21,30 €,
•każdy pasażer poza kierowcą – 6,50 €,
•dziecko 4–12 lat – 3,60 €.
Dokładniejsze informacje na temat przepraw promowych zamieszczono na stronie www.navigazionelaghi.it/lago-garda.
Taksówki
•Radiotaxi Brescia: tel. 03035111.
•Radiotaxi Verona: tel. 045532666.
•Radiotaxi Desenzano: tel. 0309141527.
•Radiotaxi Peschiera del Garda: tel. 0457552348.
•Riva del Garda–Arco–Torbole–Val di Ledo–Pergine–Trento: tel. 024000.
Karty zniżkowe
W rejonie Gardy dostępne są karty zniżkowe. Karnety promowe zostały opisane wyżej. Przewoźnik autobusowy Arriva oferuje całodzienny bilet autobusowy za 7 €. Garda Promotion Card to 3-dniowa karta upoważniająca do kupna zniżkowych biletów do różnych atrakcji, muzeów, zamków, Parku Rozrywki Gardaland itp. nad jeziorem Garda. Warto o nią zapytać w hotelu.
Zwiedzanie
Castelletto di Brenzone
Plaże
Wakacje na plaży nad jeziorem Garda? Oczywiście, że to możliwe. Nie trzeba jechać nad morze, aby cieszyć się promieniami słonecznymi, piaskiem czy chłodzić się w wodzie. Garda jest świetną alternatywą.
Jest tu co najmniej kilkanaście plaż, na których można rozkoszować się łagodnymi falami i piękną przyrodą. W upalny letni dzień nie ma nic przyjemniejszego niż kąpiel w wodach jeziora.
Bez problemu można tu znaleźć miejsca, w których sporo się dzieje, a także ukryte małe zatoczki, które zapewniają więcej intymności. Dominują plaże pokryte drobnymi, ostrymi kamykami lub żwirem, ale jest też kilka piaszczystych i trawiastych.
Wyspa San Biagio
Warto pamiętać, że północne obszary jeziora, mimo że piękne, są wystawione na bezpośrednie działanie wiatru. Nie zawsze sprzyja to kąpielom, choć zachwyca miłośników sportów wodnych.
Wenecja Euganejska
Plaża Val di Sogno
Niedaleko Malcesine rozciąga się plaża Val di Sogno. Jest wyposażona w leżaki i parasole oraz dostępna dla czworonogów. Działają przy niej restauracje i bary. Łatwo z niej dojść do Isoli del Sogno, niskiej wysepki porośniętej gęstą i zieloną roślinnością. Wystarczy pokonać zaledwie 20 m od zatoki Val di Sogno, ale trzeba iść po kamyczkach, które są trochę śliskie. Na tym obszarze dozwolona jest prywatna żegluga motorowa, w przeciwieństwie do obszaru Trentino, gdzie jest to zabronione. W pobliżu wyspy, na głębokości 32 m, od 1987 r. znajduje się zatopiony wrak.
Parco Baia delle Sirene
Prywatna plaża Parco Baia delle Sirene jest nieco ukryta na końcu cypla San Vigilio. Pośród falistych wzgórz, wysokich cyprysów i gaju oliwnego rozciąga się plaża, na której panuje sielankowy nastrój. Jest kamienista i ma piękne zacienione obszary. Bilet wstępu na nią obejmuje również parking, wypożyczenie leżaków i parasoli. Na miejscu dostępne są prysznice, toalety, miniklub dla dzieci, kącik zabaw, bar, restauracja. Parco Baia delle Sirene przyciąga głównie rodziny z małymi dziećmi.
Spiaggia della Quercia w Lazise
Regularnie wymieniana w rankingach jako jedna z najlepszych i największych plaż nad jeziorem Garda Spiaggia della Quercia stanowi część Campingu La Quercia i dostępna jest tylko dla gości. Jeśli szukasz kempingu w tej okolicy, rozważ, czy nie warto się tu zatrzymać – plaża jest piękna! Atrakcyjność tego miejsca podnoszą wielowiekowe drzewa (dęby, topole, akacje, morwy, lipy, drzewa oliwne itp.), które dają cień w najgorętszych godzinach w okresie letnim. Park zajmuje ok. 20 ha. Nazwa plaży wzięła się od ponad 400-letniego dębu, jednego z najstarszych we Włoszech.
Lombardia
Jamaica Beach w Sirmione
To prawdopodobnie…
.
.
.
…(fragment)…
Całość dostępna w wersji pełnej
