JEZUS PRZYCHODZI DO NAS - PORADNIK METODYCZNY 3 SP ebook

Wprowadzenie

Szanowni Katecheci!

Pakiet do nauczania religii w III klasie szkoły podstawowej pt. Jezus przychodzi do nas jest kontynuacją pakietów do I klasy pt. Bóg naszym Ojcem oraz II klasy pt. Bóg daje nam Jezusa. Należą one do serii podręczników Z Bogiem na ludzkich drogach pod redakcją ks. prof. dr. hab. Mariana Zająca (KUL). Zarówno podręcznik dla ucznia, jak i poradnik metodyczny dla katechety zostały przygotowane zgodnie z zaleceniami Podstawy programowej katechezy Kościoła katolickiego w Polsce1 oraz zgodnie z wytycznymi Programu nauczania religii rzymskokatolickiej w przedszkolach i szkołachz roku 2018 pt. Zaproszeni na ucztę z Jezusem (AZ-2-01/18)2.

Od strony dydaktycznej podręcznik do nauki religii należy do kategorii podręczników uniwersalno-systematycznych z odpowiednim do potrzeb i poziomu kształcenia doborem treści, z aktywizującymi i utrwalającymi zadaniami oraz z wizualizacją. W przygotowaniu podręcznika kontynuowano przyjęty w podręcznikach do klas I i II personalistyczno-kerygmatyczny model katechezy. Pierwszą częścią struktury katechezy jest sytuacja egzystencjalna uwzględniająca osobę oraz wiek dziecka katechizowanego. Po jej analizie zostaje przedstawione orędzie chrześcijańskie tak, aby zgodnie z założeniami Podstawy programowej katechezy omówić główne prawdy katechetyczne przewidziane do realizacji na danym etapie edukacyjnym. Ostatnią częścią katechezy jest życiowa aplikacja przekazanych treści, wspierająca ucznia w budowaniu postaw chrześcijańskich.

Pakiet edukacyjny Jezus przychodzi do nas przeznaczony do nauki religii w III klasie szkoły podstawowej zawiera:

Dodatkowe materiały dla katechetów będą sukcesywnie zamieszczane na stronie internetowej www.kulkat.pl.

Podręcznik dla ucznia

Podręcznik Jezus przychodzi do nas stanowi pomoc w przygotowaniu dzieci do pierwszego osobistego spotkania z Chrystusem w sakramencie pokuty i pojednania, a następnie do przyjęcia Go w sakramencie Eucharystii, dlatego treści i wymagania są ściśle związane z modlitwą, Dekalogiem, liturgią oraz tymi sakramentami3.

Podręcznik uwzględnia przy tym zarówno psychofizyczny, emocjonalny, społeczny i religijny rozwój dziecka, jak i jego doświadczenia życiowe wynikające z codzienności. Odwołując się do nich, wychowankowie są „przygotowani do regularnego kontaktu z Chrystusem przebaczającym grzechy i obecnym w Najświętszym Sakramencie”4.

Przygotowanie uczniów do pełnego uczestnictwa w Eucharystii oraz w sakramencie pokuty i pojednania ma pogłębić świadomość dziecięctwa Bożego, wprowadzając dzieci w umotywowaną wiarą komunię z Jezusem przebaczającym grzechy oraz obecnym i działającym w Najświętszym Sakramencie. Dziecko poznaje cel regularnego uczestniczenia w Eucharystii oraz w sakramencie pokuty i pojednania, dzięki czemu pogłębia umiejętność wyrażania w znakach swojej religijności i rozwijania życia modlitewnego. Katechezy skoncentrowane na Osobie i nauczaniu Jezusa Chrystusa mają wspomagać ucznia w budowaniu systemu wartości, w kształtowaniu postaw zgodnych z wyznawaną wiarą oraz w świętowaniu zbawczych wydarzeń w roku liturgicznym.

Podręcznik ucznia składa się z dwóch zeszytów, w których łącznie zamieszczono 63 katechezy podzielone na sześć działów, uzupełnionych katechezami dodatkowymi:

I. Katecheza wprowadzająca. Ma na celu utrwalenie i powtórzenie wiadomości z klasy II. Nawiązuje do takich treści, jak: dary Ducha Świętego, przykazania Boże, przykazania kościelne oraz sakramenty święte.

II. Jezus chce ze mną rozmawiać. Katechezy tego działu uświadamiają dzieciom, że Jezus chce z nimi rozmawiać (Modlitwa Pańska jako wzór modlitwy), dlatego konieczne są: umiejętność modlitwy (uwielbienia, dziękczynienia, przeproszenia, prośby, modlitwy wspólnotowej i indywidualnej), poznanie osób, które potrafiły się modlić (Maryja, Abraham, Samuel, Eliasz, Hiob), poznanie modlitw (Pozdrowienie Anielskie, Pod Twoją obronę, Różaniec, Anioł Pański, Credo), uświadomienie prawdy, że modlitwa pełni ważną rolę w życiu każdego chrześcijanina (św. Teresa od Dzieciątka Jezus, św. Dominik Savio). Uczeń poznaje prawdę, że również poprzez udział w różnych formach modlitewnych może rozmawiać z Jezusem (nabożeństwa różańcowe, majowe, czerwcowe, droga krzyżowa).

III. Wypełniam przykazania. Nawiązanie osobowego kontaktu z Jezusem w modlitwie pozwala dziecku poznawać Jego nauczanie. Sam Jezus prowadzi katechizowanego przez życie. To On poprzez Dekalog pozwala poznać właściwe postawy moralne i uzdalnia do uczestnictwa w liturgii, podczas której staje się prawdziwym pokarmem. Katechezy związane z wypełnianiem przykazań (Dekalogi przykazania kościelne) służą dzieciom jako życiowe drogowskazy. Chodzi o uświadomienie dzieciom prawdy, że poprzez Dekalog Bóg troszczy się o człowieka. W ten sposób uwrażliwia się je na potrzebę wypełniania przykazań i kształtuje się w nich postawę człowieka, który żyje zgodnie z przykazaniami. Dzięki temu doskonali się w dziecku umiejętność oceny własnego postępowania w świetle przykazań.

IV. Jezus mnie uzdrawia. Przyjaźń z Jezusem poprzez modlitwę i poznanie Jego nauki umożliwia przyjęcie przebaczenia grzechów oraz korzystanie z owoców śmierci i zmartwychwstania Chrystusa. Katechezy w tym dziale mają za zadanie wyjaśnić skutki grzechu oraz przekazać podstawową wiedzę o pokucie i nawróceniu. Treści katechez wprowadzają katechizowanych w umiejętności związane z postawami pokutnymi (warunki sakramentu pokuty i pojednania), sprzyjającymi owocnemu korzystaniu z sakramentu pokuty i pojednania.

V. Jezus mnie prowadzi. Celem katechez tego działu jest: ukazanie niedzieli jako wyjątkowego dnia tygodnia oraz chrześcijańskiego sposobu jej świętowania; uświadomienie, że wiara przejawia się w udziale w liturgii; poznanie prawdy o współdziałaniu Osób Boskich. Ponadto poznanie historii Dawida i Goliata, przypowieści Jezusa (Miłosierny Samarytanin, dom na skale, Łazarz i bogacz, niemiłosierny sługa), przykładów postaw moralnych świętych (Laura Vicuña), przykładów postaw moralnych ukazanych w Biblii i historii Kościoła.

VI. Jezus zaprasza mnie na ucztę. Katechezy tego działu zmierzają do tego, aby: pogłębić i utrwalić wiadomości na temat ustanowienia Eucharystii; ukazać najważniejsze wymiary Eucharystii; poznać poszczególne części Mszy Świętej poprzez: kształtowanie i ćwiczenie umiejętności słuchania Słowa Bożego; uświadomienie następujących prawd: Eucharystia jest sakramentem obecności Chrystusa pod postaciami chleba i wina; Eucharystia jest sakramentem jedności i miłości zbawczej (regularne uczestnictwo w Eucharystii); Komunia Święta jest pokarmem koniecznym w życiu (zachowania przed przyjęciem Komunii i po jej przyjęciu); ukazanie wartości Bożego błogosławieństwa w życiu człowieka; uświadomienie prawd, że Eucharystia jest drogą do nieba (bł. Carlo Acutis, carloacutis.pl) i że cuda eucharystyczne naprawdę się zdarzają.

Katechezy dodatkowe. Zarówno w pierwszym, jak i w drugim zeszycie podręcznika, obok treści wynikających bezpośrednio z Programu nauczania religii rzymskokatolickiej w przedszkolach i szkołach, zamieszczono również katechezy dodatkowe. Proponowane w nich treści pozwalają głębiej przeżyć wydarzenia roku liturgicznego, a także poznać wybrane postaci świętych (św. Stanisław Kostka, sługa Boża Antonietta Meo). W katechezach związanych z rokiem liturgicznym dziecko pogłębia znajomość i rozumienie tradycji chrześcijańskich związanych z Adwentem, Bożym Narodzeniem, Wielkim Postem i Wielkanocą, a także przeżywanie nabożeństw różańcowych oraz ważnych w liturgii Kościoła uroczystości: Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa, NMP Królowej Polski, Miłosierdzia Bożego, Przemienienia Pańskiego. Zwraca się uwagę na wydarzenia związane z osobistym przeżywaniem wiary: nabożeństwo pierwszych piątków miesiąca, nabożeństwo pierwszych sobót miesiąca, nabożeństwo majowe, czerwcowe i różnicowe, godzinki, gorzkie żale, droga krzyżowa. W podręczniku znajduje się również katecheza poświęcona sanktuariom maryjnym – proponowany scenariusz ma za zadanie służyć katechetom przykładem, w jaki sposób stworzyć katechezę o sanktuarium na terenie własnego regionu. Prawdy przedstawione winny pomóc dziecku umocnić więź z Jezusem w jedności z Jego Matką Maryją oraz ukazać, jak cenna jest przyjaźń z Bogiem.

Osoba katechizowanego jest podmiotem wyznaczającym kierunek całego podręcznika. Dziecko w klasie III, asymilując poznawane treści w sposób konkretny i poglądowy, coraz pełniej przechodzi od zabawy do uczenia się. Pewnej zmianie ulega także jego religijność, choć jeszcze łączy się z autorytetem osób znaczących, dziecko nabywa i kształtuje wiele postaw religijno-moralnych. Podręcznik do nauki religii dla klasy III, uwzględniając rozwój fizyczny, psychiczny, emocjonalny, społeczno-moralny i religijny dziecka, stawia sobie za główny cel pomoc w doprowadzeniu katechizowanych do odkrycia Bożej miłości i wprowadzenie w pogłębione i regularne uczestniczenie w sakramentach pokuty i pojednania oraz Eucharystii.

Przyjaźń z Chrystusem jest procesem nie tylko indywidualnym, lecz także wydarzeniem wspólnotowym. Podręcznik wspomaga wychowanie dziecka do aktywnego i świadomego uczestniczenia w niedzielnym zgromadzeniu wiernych oraz budzi w nim pragnienie pełnego uczestnictwa w misterium Eucharystii.

Poszczególne katechezy w swoich treściach oraz szacie graficznej nawiązują do znanych doświadczeń dzieci. Doświadczenia te są wyjaśniane w świetle wiary, aby ułatwić dzieciom coraz bardziej świadome uczestnictwo w życiu chrześcijańskim.

Podręcznik do religii dla klasy III uwzględnia integralny rozwój dziecka i jego potrzeby ujawniające się w tym wieku. W odkrywaniu właściwych postaw i wartości pomocne są odpowiednio skonstruowane cele, właściwie dobrane środki i metody, które także wspierają dziecko w próbie ich internalizacji. W podręczniku zastosowano główne metody aktywizujące dostosowane do wieku katechizowanych, wyzwalające działanie lub oparte na działaniu. Metody te na tym etapie rozwoju wspomagają proces socjalizacji dziecka i zachęcają do budowania wspólnoty. Ćwiczenia i zadania dla dzieci mają za zadanie rozwijać ich kreatywność, twórcze myślenie, logiczne działanie, wyobraźnię oraz wspierać rozwój manualny i estetyczny.

Konstytutywnym elementem podręcznika dla ucznia jest również jego szata graficzna. Poszczególne jednostki zostały zilustrowane zgodnie z podziałem treści na opisane wyżej elementy.

Należy także podkreślić, że we wszystkich katechezach sytuacje egzystencjalne odnoszą się do konkretnych osób i wydarzeń, co koresponduje z jeszcze mocno funkcjonującym u dziecka myśleniem konkretno-obrazowym. Służy to poznawaniu i emocjonalnemu związaniu dziecka z poznawaną prawdą religijną, a także wprowadzaniu i wyjaśnianiu konkretnych treści teologicznych. Podczas nauki religii w klasie III uczeń poznaje nowe modlitwy, a także utrwala te, z którymi zetknął się wcześniej.

Poradnik metodyczny

Oprócz podręcznika do religii dla III klasy szkoły podstawowej, przygotowano także poradnik metodyczny dla katechetów. Zawiera on szczegółowo opracowane scenariusze katechez. Struktura scenariusza obejmuje stałe etapy, takie jak:

Obok założeń edukacyjnych, scenariusze wszystkich katechez uwzględniają szczegółowe opisy metod aktywizujących, a także teksty źródłowe potrzebne do przeprowadzenia katechezy. Warto w tym miejscu podkreślić, że założenia edukacyjne zostały opracowane zgodnie z najnowszymi wytycznymi zarówno Podstawy programowej katechezy, Programu nauczania religii, jak i Podstawy programowej kształcenia ogólnegoi rozporządzeń Ministerstwa Edukacji Narodowej. Potwierdzeniem tego jest przede wszystkim sformułowanie celów każdej jednostki lekcyjnej, które spełnia wymóg formułowania celów językiem wymagań. Wyszczególnienie metod i technik oraz środków dydaktycznych dopełnia pierwszą część konspektu każdej lekcji. Taka forma opracowania założeń edukacyjnych wynika z pragnienia, aby proponowane materiały stanowiły realną pomoc dla katechetów, którzy zobowiązani przez dyrektorów szkoły, muszą respektować najnowsze wytyczne władz oświatowych.

Zgodnie z przyjętymi założeniami scenariusz katechezy w poradniku metodycznym dla nauczyciela został skonstruowany według następującej struktury:

I. Założenia edukacyjne

1. Cel ogólny

2. Cele szczegółowe

a) Wiedza

b) Umiejętności

c) Postawy

3. Metody dydaktyczne

4. Środki dydaktyczne

II. Przebieg katechezy

1. Czynności wstępne

2. Modlitwa

3. Nawiązanie do poprzedniej katechezy

4. Sytuacja egzystencjalna

5. Wyjaśnienie głównych prawd katechezy

6. Zastosowanie życiowe

7. Modlitwa śródlekcyjna

8. Podsumowanie treści

9. Praca domowa

10. Modlitwa

Czynności wstępne to czas przeznaczony na przygotowanie podręczników i pomocy, sprawdzenie listy obecności oraz na wyciszenie i przygotowanie do modlitwy. Na szczególną uwagę zasługuje zamieszczone na początku każdego scenariusza nawiązanie do poprzedniej katechezy. Wporadniku metodycznym znajdują się, do wykorzystania przez nauczyciela, odpowiednio przygotowane pytania lub ćwiczenia mające ułatwić powtórzenie wiadomości z poprzedniej katechezy. Wprowadzenie głównych treści programowych poprzedza sytuacja egzystencjalna bliska dziecku, korespondująca z głównym tematem katechezy. Zastosowanie życiowe to wskazanie konkretnych sposobów realizacji w życiu poznanych treści.

Wszystkie scenariusze katechez proponują konkretną modlitwę wprowadzającą, śródlekcyjną i na zakończenie lekcji. W wielu konspektach przedstawiono propozycję gotowego, dobranego do tematu tekstu modlitwy, by w ten sposób wprowadzić dzieci w praktykę modlitwy wspólnotowej i uczyć nowych modlitw. Zaprezentowano różne teksty i formy modlitwy.

Konspekty poszczególnych jednostek katechetycznych zostały przygotowane bardzo szczegółowo. Zaproponowano w nich nie tylko treści i metody, lecz także pewne sformułowania i sposób przeprowadzenia danej części lekcji lub czynności czy zadania. Niezmiernie pomocne i cenne będą propozycje zamieszczone w takich punktach, jak: nawiązanie do poprzedniej katechezy, zastosowanie życiowe, modlitwa śródlekcyjna, podsumowanie treści. Należy przy tym pamiętać, że poradnik metodyczny jest tylko pomocą i propozycją, natomiast katecheta może realizować temat programowy z o wiele większą kreatywnością na podstawie własnego pomysłu. Poradnik metodyczny ujmuje całościowo, organicznie i syntetycznie program przewidziany przez Podstawę programową katechezy dla III klasy szkoły podstawowej. Dla doświadczonych katechetów będą to kolejne sugestie, które dołączą do swojego bogatego doświadczenia katechetycznego, natomiast dla początkujących będą to konkretne i praktyczne wskazówki oraz materiał dydaktyczno-metodyczny do realizacji tematów wyznaczonych przez Program nauczania religii.

Strona internetowa www.kulkat.pl

Do dyspozycji katechetów specjalnie przygotowano stronę internetową www.kulkat.pl. Znajdą się tam m.in.: zadania interaktywne, piosenki, filmy, prezentacje multimedialne oraz test diagnozujący, skrócone scenariusze katechez, roczny plan nauczania religii5. Na tę stronę będą mogli się logować wszyscy katecheci bez względu na to, z jakich pomocy korzystają. Jej funkcjonowanie ma za zadanie ułatwić pracę tym katechetom, którzy mają dostęp do Internetu w czasie prowadzenia zajęć katechetycznych.

Autorzy i redaktor pakietu edukacyjnego Jezus przychodzi do nas,przeznaczonego do nauczania religii w III klasie szkoły podstawowej, dołożyli wszelkich starań, aby proponowane pomoce były z jednej strony pożyteczne i atrakcyjne dla uczniów, a z drugiej – stanowiły praktyczne narzędzie pracy dla katechetów. Oczywiście mamy świadomość, że żadne ludzkie dzieło nie jest doskonałe, dlatego jesteśmy otwarci na permanentne udoskonalanie tych materiałów. Praktycznym wyrazem takiego podejścia jest planowane sukcesywne umieszczanie na stronie internetowej alternatywnych konspektów poszczególnych katechez, a także materiałów multimedialnych do pobierania. W tej kwestii bardzo liczymy na współpracę katechetów korzystających z tych pomocy.

W imieniu Autorów

Redaktor podręcznika

ks. Piotr Tomasz Goliszek

Lublin 14.06.2022 r.

I. Katecheza wprowadzająca

1. Pogłębiamy przyjaźń z Jezusem

I. Założenia edukacyjne

1. Cel ogólny

Utrwalenie i powtórzenie wiadomości z klasy II.

2. Cele szczegółowe

Wiedza:

Uczeń:

Umiejętności:

Uczeń rozpoznaje sceny biblijne i dopasowuje je do obrazków.

Postawy:

Uczeń pogłębia relację z Bogiem.

3. Metody dydaktyczne

Rozmowa kierowana z elementami pogadanki, praca z tekstem słuchanym, rozsypanka wyrazowa, śpiew

4. Środki dydaktyczne

Podręcznik

II. Przebieg katechezy

1. Czynności wstępne

Wyciszenie, przygotowanie podręczników i pomocy, sprawdzenie listy obecności

2. Modlitwa

Zaśpiewajmy razem dobrze znaną piosenkę:

Oto jest dzień, który dał nam Pan!

Weselmy się i radujmy się nim!

Oto jest dzień, który dał nam Pan,

weselmy się i radujmy się nim!

Oto jest dzień, który dał nam Pan!

Słowa i muzyka: ks. Les Garrett, tłumaczenie: Tomasz Kamiński, w: Laudate Dominum (Chwalcie Pana). Śpiewnik pielgrzymkowy Złotej Grupy Radomskiej, red. L. Gralak, Radom 1986, s. 133

3. Nawiązanie do poprzedniej katechezy

4. Sytuacja egzystencjalna

Katecheta opowiada uczniom historię, która przytrafiła się Krzysiowi z 3a:

Po powrocie ze szkoły Krzyś często spędza czas przed komputerem: gra w różne gry, ma swoją ulubioną grę on-line.

Dziś, kiedy wrócił ze szkoły, przywitał się z mamą i od razu usiadł do komputera.

– Super, dziś pogram dłużej, bo nie mam żadnej pracy domowej – powiedział pod nosem Krzyś.

Włączył komputer, wybrał stronę ulubionej gry i natrafił, jak zawsze, na rubrykę: „Zaloguj się” (czyli podaj nick i hasło). Wpisał pośpiesznie potrzebne dane i kliknął enter. Na ekranie pojawił się komunikat: „Błąd logowania”. Krzyś wpisał dane jeszcze raz, lecz i tym razem komputer zareagował komunikatem: „Błąd logowania”.

– Co za głupi komputer! – wykrzyknął zniecierpliwiony Krzyś, aż usłyszała go mama, która gotowała obiad.

– Coś się stało? – spytała mama, stając w drzwiach pokoju Krzysia.

– Chciałem zagrać w ulubioną grę, ale nie pamiętam hasła – odpowiedział Krzyś i po chwili dodał ściszonym głosem: – Mam chyba za dużo kont, już mi się wszystko myli. – A ta gra jest dla ciebie taka ważna? – zapytała spokojnie mama.

– Tak, przecież wiesz – odpowiedział pośpiesznie Krzyś.

– Dziwne, Krzysiu, bo rzeczy ważnych nie zapominamy tak łatwo. Może ta gra nie jest dla ciebie taka ważna, jak myślałeś – stwierdziła mama, podchodząc do Krzysia.

– Jest dla mnie ważna... – burknął Krzyś.

– Skoro tak mówisz, może powinieneś zapisać sobie gdzieś to hasło – poradziła mama.

Tekst: s. Monika Boryca SDVI

Katecheta pyta:

Katecheta wyjaśnia:

Są takie rzeczy, które wydają się nam ważne, ale kiedy próbujemy o nich mówić, wtedy okazuje się, że nie pamiętamy zbyt wiele.

Wiele osób, gdybyśmy je zapytali, powiedziałoby nam, że Jezus jest dla nich ważny, że Bóg jest dla nich ważny, ale kiedy pytamy ich o jakieś szczegóły z życia Jezusa, okazuje się, że niewiele o Nim wiedzą.

Dziś sprawdzimy na lekcji, jaka jest nasza wiedza o Bogu, o tematach związanych z wiarą, o których uczyliśmy się w klasie II.

5. Wyjaśnienie głównych prawd katechezy

Wiara w życiu chrześcijanina jest bardzo ważna, ale nie może się kończyć tylko na dobrych pragnieniach, powinna być konkretna, wyrażona w życiu. Okazuje się, że ważna jest również wiedza, tzn. odpowiedź na pytanie: Czy wiem, w co i w Kogo wierzę?

Musicie pojmować Waszą wiarę tak precyzyjnie, jak informatyk zna system operacyjny komputera. Musicie ją opanować jak dobry muzyk swoją partię utworu.

Benedykt XVI, Wstęp, w: Youcat dla dzieci, s. 10

Zadanie 1 w podręczniku:

Połącz w pary i pokoloruj cyfry odpowiednimi kolorami.

Odpowiedź:

6. Zastosowanie życiowe

Zadanie 2 w podręczniku:

Wykreśl te obrazki, które nie przedstawiają sakramentów świętych. Otocz pętlą sakramenty wprowadzające w życie chrześcijańskie.

Odpowiedź: chrzest, bierzmowanie, Eucharystia

7. Modlitwa śródlekcyjna

Prośmy naszego Anioła Stróża, aby dodał nam wytrwałości na dzisiejszej lekcji: Aniele Boży...

8. Podsumowanie treści

Zadanie 3 w podręczniku:

Odgadnij hasła (pierwsza litera jest podana) i wpisz je do muszelki. Przepisz ponumerowane litery i odczytaj hasło.

Odpowiedź:

1. Jest brakiem zaufania, miłości i posłuszeństwa wobec Boga. (Grzech)

2. Mieszkali w nim Adam i Ewa. (Raj)

3. Tak miała na imię Mama Jezusa. (Maryja)

4. W tym mieście urodził się Jezus. (Betlejem)

5. Od tego słowa zaczyna się modlitwa, której nauczył nas Jezus Chrystus. (Ojcze)

6. Rzeka, w której Jezus przyjął chrzest. (Jordan)

7. Jeden z sakramentów świętych. (Eucharystia)

Hasło: sakrament

9. Praca domowa

Znajdź dary Ducha Świętego. W tym celu możesz się poruszać we wszystkich kierunkach. Pokoloruj wyrazy na ulubiony kolor.

Odpowiedź: umiejętność, mądrość, rada, męstwo, rozum, pobożność, bojaźń

10. Modlitwa

Akty wiary, nadziei i miłości

II. Jezus chce ze mną rozmawiać

2. Rozmawiam z Bogiem Ojcem

I. Założenia edukacyjne

1. Cel ogólny

Ukazanie Modlitwy Pańskiej jako wzoru modlitwy.

2. Cele szczegółowe

Wiedza:

Uczeń:

Umiejętności:

Uczeń wymienia sytuacje, w których można odmawiać Modlitwę Pańską (D.4.3).

Postawy:

Uczeń modli się słowami modlitwy Ojcze nasz.

3. Metody dydaktyczne

Rozmowa kierowana z elementami pogadanki, praca z tekstem słuchanym

4. Środki dydaktyczne

Pismo Święte, podręcznik

II. Przebieg katechezy

1. Czynności wstępne

Wyciszenie, przygotowanie podręczników i pomocy, sprawdzenie listy obecności

2. Modlitwa

Podziękujmy Panu Bogu za to, że zawsze możemy z Nim rozmawiać, że nas cierpliwie wysłuchuje i nigdy nie zawodzi: Ojcze nasz...

3. Nawiązanie do poprzedniej katechezy

Sprawdzenie pracy domowej.

4. Sytuacja egzystencjalna

Katecheta zadaje pytania:

Katecheta wyjaśnia:

Pan Bóg zaprasza wszystkich ludzi do przyjaźni. Chce być naszym przyjacielem. Jednym z warunków dobrej przyjaźni jest rozmowa przyjaciół ze sobą. Właśnie do tej rozmowy zaprasza nas Chrystus. Modlić się to prosić Go, to powiedzieć Mu o wszystkim: o wszystkich troskach, wszystkich obawach, wszystkim, co niepokoi i co cieszy. Modlić się to także zaakceptować to, co smutne, i prosić Boga, aby towarzyszył nam w naszych trudnościach.

Youcat dla dzieci, s. 197

5. Wyjaśnienie głównych prawd katechezy

Pan Jezus nie tylko daje nam przykład modlitwy, nie tylko zachęca nas do tego, aby się modlić. Pan Jezus również uczy nas modlitwy, którą codziennie możemy zwracać się do Boga. Jest to modlitwa Ojcze nasz.

Katecheta czyta fragment z Pisma Świętego:

Jezus, przebywając w jakimś miejscu, modlił się, a kiedy skończył, rzekł jeden z uczniów do Niego: «Panie, naucz nas modlić się, tak jak i Jan nauczył swoich uczniów». A On rzekł do nich: «Kiedy będziecie się modlić, mówcie: Ojcze, niech się święci Twoje imię; niech przyjdzie Twoje królestwo! Naszego chleba powszedniego dawaj nam na każdy dzień i przebacz nam nasze grzechy, bo i my przebaczamy każdemu, kto przeciw nam zawini; i nie dopuść, byśmy ulegli pokusie».

Łk 11,1-4

Katecheta pyta uczniów:

Katecheta wyjaśnia:

W modlitwie Ojcze nasz przedmiotem trzech pierwszych próśb jest chwała Ojca: uświęcenie Jego imienia, przyjście królestwa i wypełnienie woli Bożej. Cztery pozostałe prośby przedstawiają Bogu nasze pragnienia: są to prośby dotyczące naszego życia – jego podtrzymywania i leczenia z grzechów; odnoszą się one także do naszej walki o zwycięstwo dobra nad złem.

Youcat dla dzieci, s. 212-213

6. Zastosowanie życiowe

Katecheta pyta uczniów:

Zadanie 1 w podręczniku:

Napisz, kiedy lub gdzie możemy się modlić słowami modlitwy Ojcze nasz.

Odpowiedź:

Katecheta wyjaśnia:

Modląc się słowami modlitwy Ojcze nasz, kierujemy nasze prośby do Boga.

7. Modlitwa śródlekcyjna

Modlitwa jest rozmową z Panem Bogiem. Podziękujmy Panu Bogu za piękny dar modlitwy: Chwała Ojcu...

8. Podsumowanie treści

Zadanie 2 w podręczniku:

Uzupełnij tekst.

Modlitwy Ojcze nasz nauczył nas Pan Jezus. Zwracamy się w niej do Boga, który jest naszym Ojcem. Słowami tej modlitwy prosimy: Ojcze nasz,

Odpowiedź:

1. któryś jest w niebie,

2. święć się imię Twoje,

3. przyjdź królestwo Twoje,

4. bądź wola Twoja jako w niebie, tak i na ziemi,

5. chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj,

6. i odpuść nam nasze winy, jako i my odpuszczamy naszym winowajcom,

7. i nie wódź nas na pokuszenie, ale nas zbaw ode złego. Amen.

Katecheta podsumowuje:

Modlitwa jest spotkaniem z Bogiem, dlatego każdy człowiek wierzący powinien często się modlić. W modlitwie uwielbiamy Pana Boga, dziękujemy Mu za otrzymane łaski, przepraszamy za nasze grzechy i prosimy o Jego pomoc na drodze do zbawienia. Modlitwa umacnia w nas przekonanie, że Pan Bóg jest z nami w każdej chwili życia. Każda nasza modlitwa jest wysłuchana, ale nie zawsze tak, jak to sobie wyobrażamy. Pan Bóg wie, czego naprawdę potrzebujemy i co jest dla nas najlepsze. Ważne jest to, aby Mu bezgranicznie zaufać.

9. Praca domowa

Jak inaczej nazywamy modlitwę Ojcze nasz? Odpowiedź znajdziesz w lustrzanym odbiciu.

Odpowiedź:

Modlitwa Pańska

10. Modlitwa

Pomódlmy się słowami modlitwy, której nauczył nas Pan Jezus: Ojcze nasz...

3. Modlitwą wielbię Boga

I. Założenia edukacyjne

1. Cel ogólny

Uświadomienie prawdy, że modlitwą wielbimy Boga.

2. Cele szczegółowe

Wiedza:

Uczeń wyjaśnia potrzebę modlitwy uwielbienia (D.1.5).

Umiejętności:

Uczeń:

Postawy:

Uczeń modli się modlitwą uwielbienia.

3. Metody dydaktyczne

Rozmowa kierowana z elementami pogadanki

4. Środki dydaktyczne

Podręcznik

II. Przebieg katechezy

1. Czynności wstępne

Wyciszenie, przygotowanie podręczników i pomocy, sprawdzenie listy obecności

2. Modlitwa

Akt miłości

3. Nawiązanie do poprzedniej katechezy

Katecheta pyta uczniów:

4. Sytuacja egzystencjalna

Katecheta pyta uczniów:

Zadanie 1 w podręczniku:

W jaki sposób możemy okazać, że kogoś kochamy? Uzupełnij obrazki.

Odpowiedź:

W jaki sposób możemy Panu Jezusowi okazać miłość?

Odpowiedź: modlitwą uwielbienia

5. Wyjaśnienie głównych prawd katechezy

Modlitwa uwielbienia to forma modlitwy, której celem jest uwielbienie Boga. W niej człowiek uwielbia Boga dla Niego samego, dlatego że On jest, że jest Panem i Stwórcą. Uwielbia Jego majestat, doskonałość, wielkość. Taką formę modlitwy można znaleźć w:

Wielbić Boga to mówić: „Tylko Ty jesteś święty, tylko Ty jesteś Panem, tylko Ty jesteś najwyższy”. Dla wielu ludzi najpiękniejszą formą wielbienia Boga jest adoracja, czyli modlitwa przed Najświętszym Sakramentem wystawionym w monstrancji na ołtarzu (zob. Youcat dla dzieci, s. 201).

Uwielbienie jest właściwym ustawieniem siebie wobec Boga. Jest nie tylko podziwem dla Jego wielkości, wyrazem należnej Mu czci, lecz także uznaniem swej godności dziecka Bożego.

6. Zastosowanie życiowe

Zadanie 2 w podręczniku:

Zaznacz zdania będące modlitwami uwielbienia. Podkreśl słowa, które na to wskazują.

Odpowiedź:

1. Uwielbiam Ciebie, Boże, i dziękuję za miłość, która daje światu życie.

2. Dzięki Ci składam za Twą nieskończoną dobroć.

3. Ty jesteś Święty, Pan Bóg jedyny, który czynisz cuda.

4. Panie Boże, jesteś wspaniały!

5. Proszę Cię, Boże, o zdrowie dla rodziców.

6. Przepraszam Cię, Boże.

Zadanie 3 w podręczniku:

Zapisz cztery różne modlitwy uwielbienia.

7. Modlitwa śródlekcyjna

Uczniowie czytają swoje modlitwy uwielbienia.

8. Podsumowanie treści

W modlitwie uwielbienia wysławiamy Pana Boga, oddajemy Mu chwałę nie ze względu na to, co On czyni, ale dlatego że jest (por. KKK 2649).

9. Praca domowa

Jak się nazywa forma wielbienia Boga przed Najświętszym Sakramentem wystawionym w monstrancji na ołtarzu? Rozwiąż szyfr i odpowiedz na pytanie.

Odpowiedź:

adoracja

.- -.. --- .-..- -.-..--- .-

10. Modlitwa

Alleluja.

Chwalcie Boga w Jego świątyni,

chwalcie Go na wyniosłym Jego nieboskłonie!

Chwalcie Go za potężne Jego czyny,

chwalcie Go za wielką Jego potęgę!

Chwalcie Go dźwiękiem rogu,

chwalcie Go na harfie i cytrze!

Chwalcie Go bębnem i tańcem,

chwalcie Go na strunach i flecie!

Chwalcie Go na dźwięcznych cymbałach,

chwalcie Go na cymbałach brzęczących.

Wszystko, co żyje, niech chwali Pana!

Alleluja.

Ps 150,1-6

4. Modlitwą dziękuję Bogu

I. Założenia edukacyjne

1. Cel ogólny

Uświadomienie prawdy, że modlitwą dziękujemy Bogu.

2. Cele szczegółowe

Wiedza:

Uczeń wyjaśnia piękno modlitwy dziękczynienia (D.1.6).

Umiejętności:

Uczeń:

Postawy:

Uczeń modli się modlitwą dziękczynną.

3. Metody dydaktyczne

Rozmowa kierowana z elementami pogadanki

4. Środki dydaktyczne

Pismo Święte, podręcznik

II. Przebieg katechezy

1. Czynności wstępne

Wyciszenie, przygotowanie podręczników i pomocy, sprawdzenie listy obecności

2. Modlitwa

Podziękujmy Panu Bogu za wszystkie dary, które od Niego otrzymujemy.

Uczniowie mówią, za co chcieliby podziękować: Panie Boże, dziękuję za...

3. Nawiązanie do poprzedniej katechezy

Katecheta pyta:

4. Sytuacja egzystencjalna

Piękną cechą ludzkiego serca jest wdzięczność. Odnosi się ona zarówno do Pana Boga, jak i do ludzi. Ludzie wdzięczni są zazwyczaj pogodni, uśmiechnięci, pozytywnie nastawieni do innych. Umieją dostrzegać każdy wymiar dobra.

Katecheta pyta uczniów:

Zadanie 1 w podręczniku:

Połącz słowo „dziękuję” z odpowiednim językiem, w którym zostało zapisane. Dopisz brakujące słowo.

Odpowiedź:

Katecheta pyta:

Katecheta wyjaśnia:

Dziękczynienie jest pozytywną reakcją człowieka na doświadczenie ogromu łaski Bożej w naszym życiu. Wyraża ono wdzięczność, która jest jednym z głównych przejawów życia, każde wydarzenie, każda potrzeba może się stać przedmiotem dziękczynienia.

5. Wyjaśnienie głównych prawd katechezy

Celem modlitwy dziękczynienia jest dziękowanie Bogu za otrzymane dary. Człowiek, mając świadomość, że otrzymał dary od Boga, dziękuje Mu za nie. W każdej Eucharystii, która oznacza dziękczynienie, kapłan wypowiada słowa: „Dzięki składajmy Panu Bogu naszemu”, na co lud odpowiada: „Godne to i sprawiedliwe”.

Święty Paweł wzywa w swych listach do dziękczynienia: „W każdym położeniu dziękujcie, taka jest bowiem wola Boża w Jezusie Chrystusie względem was” (1 Tes 5,18); „Trwajcie gorliwie na modlitwie, czuwając podczas niej wśród dziękczynienia (Kol 4,2).

6. Zastosowanie życiowe

W naszej modlitwie nie powinno zabraknąć dziękczynienia. Kiedy budzimy się rano, nie narzekajmy, że nowy dzień będzie trudny, lecz powitajmy go z uśmiechem, bo jest kolejnym prezentem od Boga. Podziękujmy Mu za dar życia. Przejawia się on m.in. w biciu serca, oddechu, we wzroku, dzięki któremu dostrzegamy piękno wschodzącego słońca; w słuchu, dzięki któremu możemy słuchać innych ludzi. Niech każdy rozpoczynający się dzień zachęca nas do radosnego dziękczynienia Bogu, który nas stworzył i podtrzymuje w doczesnym życiu, prowadząc do życia wiecznego.

Starajmy się dziękować Bogu za wszystko, nawet za drobne rzeczy. To na pewno pozwoli nam patrzeć na swoje życie jako na dar i szansę czynienia dobra.

Katecheta pyta uczniów:

Zadanie 2 w podręczniku:

Napisz, za co możemy dziękować Panu Bogu.

Zadanie 3 w podręczniku:

Ułóż cztery wezwania do modlitwy dziękczynienia.

7. Modlitwa śródlekcyjna

Uczniowie czytają ułożone przez siebie modlitwy dziękczynienia.

8. Podsumowanie treści

Szczególnym rodzajem wdzięczności jest wdzięczność wobec Pana Boga. Od najmłodszych lat dziękujemy Mu za życie i zdrowie, za rodziców i dobrych ludzi wokół siebie, za dar wiary, miłości i nadziei. Dziękujemy za sprawy wielkie i małe.

9. Praca domowa

Połącz sylaby w takich samych kolorach i utwórz z nich zdanie, a dowiesz się, o co prosi św. Paweł.

Odpowiedź:

„Trwajcie gorliwie na modlitwie, czuwając podczas niej wśród dziękczynienia” (Kol 4,2).

10. Modlitwa

Człowiek, doświadczywszy dobra – łaski docierającej poprzez dzieło stworzenia, z radością niech wykrzykuje:

Dziękujcie Panu, bo jest dobry,

bo łaska Jego trwa na wieki.

Ps 118,1

5. Modlitwą przepraszam Boga

I. Założenia edukacyjne

1. Cel ogólny

Uświadomienie prawdy, że modlitwą przepraszamy Boga.

2. Cele szczegółowe

Wiedza:

Uczeń uzasadnia sens modlitwy przebłagalnej (D.1.7).

Umiejętności:

Uczeń:

Postawy:

Uczeń modli się modlitwą przebłagalną.

3. Metody dydaktyczne

Rozmowa kierowana z elementami pogadanki, praca z tekstem słuchanym

4. Środki dydaktyczne

Pismo Święte, podręcznik

II. Przebieg katechezy

1. Czynności wstępne

Wyciszenie, przygotowanie podręczników i pomocy, sprawdzenie listy obecności

2. Modlitwa

Akt żalu

3. Nawiązanie do poprzedniej katechezy

Katecheta pyta uczniów:

4. Sytuacja egzystencjalna

Katecheta pyta uczniów:

5. Wyjaśnienie głównych prawd katechezy

Celem modlitwy przebłagania jest przeproszenie Boga za popełnione grzechy, zaniedbania, niewykorzystane łaski. Modlitwa ta wyraża naszą skruchę, uniżenie przed Bogiem i żal z powodu grzechów. Ta forma modlitwy obecna jest np. w modlitwie Ojcze nasz: „Odpuść nam nasze winy”; w modlitwie liturgicznej podczas Mszy Świętej: „Spowiadam się Bogu Wszechmogącemu... że bardzo zgrzeszyłem...”; „Panie, zmiłuj się nad nami”.

W przypadku modlitwy przebłagalnej na pierwszy plan wysuwa się prawda o Bogu Miłosiernym i prawda o człowieku potrzebującym Jego miłosierdzia, czyli o człowieku grzesznym. W modlitwie przebłagalnej nie tylko poznajemy smutną rzeczywistość grzechu, lecz także wyznajemy swoje winy i prosimy o przebaczenie. Samymi słowami nie można wynagrodzić Bogu za grzechy. Modlitwa przebłagalna nabiera wartości w połączeniu z pokutą.

Katecheta czyta fragment z Pisma Świętego:

Powiedział też: «Pewien człowiek miał dwóch synów. Młodszy z nich rzekł do ojca: „Ojcze, daj mi część własności, która na mnie przypada”. Podzielił więc majątek między nich. Niedługo potem młodszy syn, zabrawszy wszystko, odjechał w dalekie strony i tam roztrwonił swoją własność, żyjąc rozrzutnie. A gdy wszystko wydał, nastał ciężki głód w owej krainie, i on sam zaczął cierpieć niedostatek. Poszedł i przystał na służbę do jednego z obywateli owej krainy, a ten posłał go na swoje pola, żeby pasł świnie. Pragnął on napełnić swój żołądek strąkami, którymi żywiły się świnie, lecz nikt mu ich nie dawał. Wtedy zastanowił się i rzekł: Iluż to najemników mojego ojca ma pod dostatkiem chleba, a ja tu przymieram głodem. Zabiorę się i pójdę do mego ojca, i powiem mu: Ojcze, zgrzeszyłem przeciw Niebu i względem ciebie; już nie jestem godzien nazywać się twoim synem: uczyń mnie choćby jednym z twoich najemników. Zabrał się więc i poszedł do swojego ojca. A gdy był jeszcze daleko, ujrzał go jego ojciec i wzruszył się głęboko; wybiegł naprzeciw niego, rzucił mu się na szyję i ucałował go. A syn rzekł do niego: „Ojcze, zgrzeszyłem przeciw Niebu i wobec ciebie, już nie jestem godzien nazywać się twoim synem”. Lecz ojciec powiedział do swoich sług: „Przynieście szybko najlepszą szatę i ubierzcie go; dajcie mu też pierścień na rękę i sandały na nogi! Przyprowadźcie utuczone cielę i zabijcie: będziemy ucztować i weselić się, ponieważ ten syn mój był umarły, a znów ożył; zaginął, a odnalazł się”.

Łk 15,11-24

Katecheta pyta uczniów:

Katecheta wyjaśnia:

Jezus wzywa nas do postawy ufności, która prowadzi do przyjęcia najwspanialszego daru Bożego przebaczenia. Pan Bóg jako miłosierny Ojciec przebacza nam grzechy, jeśli żałujemy złych uczynków i staramy się naprawić krzywdy wyrządzone innym. W ufnej modlitwie przebłagalnej powinniśmy przepraszać Pana Boga i prosić Go o wybaczenie.

6. Zastosowanie życiowe

Katecheta pyta uczniów:

Zadanie 1 w podręczniku:

Ułóż cztery wezwania do modlitwy przebłagalnej.

7. Modlitwa śródlekcyjna

Chętni uczniowie czytają swoje modlitwy.

8. Podsumowanie treści

Modlitwa przeproszenia (przebłagania) wynika ze świadomości odłączenia się człowieka od Boga i z pragnienia powrotu do Niego.

Zadanie 2 w podręczniku:

Uzupełnij tekst wyrazami z ramki: wartości, grzechy, żal, pokutą, przeproszenie, przebaczenie, wyznanie, skruchę.

Odpowiedź:

Celem modlitwy przebłagalnej jest przeproszenie Boga za popełnione grzechy. Modlitwa ta wyraża naszą skruchę i żal z powodu grzechów. W modlitwie przebłagalnej ma miejsce wyznanie winy i prośba o przebaczenie. Modlitwa przebłagalna nabiera wartości w połączeniu z pokutą.

9. Praca domowa

Dorysuj brakującą scenę z przypowieści.

10. Modlitwa

Spontaniczna modlitwa uczniów: modlitwa przebłagalna

6. Modlitwą proszę Boga

I. Założenia edukacyjne

1. Cel ogólny

Uświadomienie prawdy, że modlitwą proszę Boga.

2. Cele szczegółowe

Wiedza:

Uczeń:

Umiejętności:

Uczeń układa wezwania do modlitwy błagalnej (D.1.8).

Postawy:

Uczeń modli się modlitwą prośby.

3. Metody dydaktyczne

Rozmowa kierowana z elementami pogadanki, praca z tekstem słuchanym

4. Środki dydaktyczne

Pismo Święte, podręcznik

II. Przebieg katechezy

1. Czynności wstępne

Wyciszenie, przygotowanie podręczników i pomocy, sprawdzenie listy obecności

2. Modlitwa

Akt miłości

3. Nawiązanie do poprzedniej katechezy

Katecheta pyta:

4. Sytuacja egzystencjalna

Katecheta pyta uczniów:

Katecheta wyjaśnia:

Proszenie o pomoc jest czasami trudne, bo wymaga od nas tego, aby powiedzieć drugiej osobie o przeżywanych emocjach, trudnościach oraz o niezaspokojonych potrzebach. Aby móc z kimś porozmawiać o sobie, musimy powiedzieć, jak się czujemy, z czym jest nam trudno, czego potrzebujemy. Trzeba pamiętać, że proszenie innych o pomoc jest formą troski o siebie i swoich bliskich.

Katecheta pyta:

5. Wyjaśnienie głównych prawd katechezy

Katecheta czyta fragment z Pisma Świętego:

Jezus powiedział do swoich uczniów:

«Proście, a będzie wam dane; szukajcie, a znajdziecie; kołaczcie, a otworzą wam. Albowiem każdy, kto prosi, otrzymuje; kto szuka, znajduje; a kołaczącemu otworzą. Gdy któregoś z was syn prosi o chleb, czy jest taki, który poda mu kamień? Albo gdy prosi o rybę, czy poda mu węża? Jeśli więc wy, choć źli jesteście, umiecie dawać dobre dary swoim dzieciom, to o ileż bardziej Ojciec wasz, który jest w niebie, da to, co dobre, tym, którzy Go proszą».

Mt 7,7-11

Katecheta wyjaśnia:

Słowa te zachęcają nas, byśmy prosili naszego Ojca, który jest w niebie, o wiele darów. Jednak warunkiem proszenia jest to, byśmy wpierw nabrali wielkiego zaufania do Boga. Jezus pragnie, byśmy byli wręcz pewni, że jeśli prosimy o coś naszego Ojca, na pewno to otrzymamy. Być może nie dostaniemy dokładnie tego, o co prosimy, ale zawsze otrzymamy to, co jest dobre dla nas

Celem modlitwy prośby jest skierowanie do Boga prośby o różne rzeczy. Gdy prosimy o coś Boga, wówczas wyrażamy swą zależność od Niego, Jego wyższość. W kierowaniu próśb do Boga ważne są ufność, pokora i poddanie się woli Bożej, gdyż Bóg jako nieskończenie dobry i mądry wie lepiej, czego nam tak naprawdę potrzeba. Pan Jezus zachęca nas: „Proście, a będzie wam dane”.

6. Zastosowanie życiowe

Katecheta pyta uczniów:

Zadanie 1 w podręczniku:

Wśród rozsypanych liter znajdź osiem cech, które pomagają nam w modlitwie prośby. Szukaj pionowo i poziomo. Zapisz znalezione cechy.

Odpowiedź:

Zadanie 2 w podręczniku:

Ułóż cztery wezwania do modlitwy prośby.

7. Modlitwa śródlekcyjna

Chętni uczniowie czytają swoje modlitwy.

8. Podsumowanie treści

Jeśli prosimy i nie otrzymujemy tego, o co prosimy, to wyłącznie dlatego że źle prosimy. Nie zapominajmy, że Pan Bóg zna wszystkie zakamarki naszych serc i wie doskonale o naszych zamysłach. Prośmy ze szczerymi intencjami, z ufnością, a także z pokorą, mając świadomość własnych braków i nicości wobec Wszechmogącego Stwórcy, do którego się zwracamy. Prośmy zatem o rzeczy dobre i sprawiedliwe. Modlitwa jest naszym narzędziem komunikacji, w której możemy prosić Boga o wszystko. Ten cudowny przywilej jest wielkim aktem łaski, z którego powinniśmy korzystać jak najczęściej.

9. Praca domowa

W modlitwie Ojcze nasz również znajdują się prośby do Boga. Odszukaj je i podkreśl.

Odpowiedź:

Ojcze nasz, któryś jest w niebie święć się imię Twoje; przyjdź królestwo Twoje; bądź wola Twoja jako w niebie, tak i na ziemi; chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj; i odpuść nam nasze winy, jako i my odpuszczamy naszym winowajcom; i nie wódź nas na pokuszenie; ale nas zbaw od złego.

10. Modlitwa

Chętni uczniowie czytają swoje modlitwy prośby.

7. Modlę się we wspólnocie

I. Założenia edukacyjne

1. Cel ogólny

Uwrażliwienie na potrzebę modlitwy wspólnotowej w życiu człowieka.

2. Cele szczegółowe

Wiedza:

Uczeń:

Umiejętności:

Uczeń wyjaśnia znaczenie modlitwy wspólnotowej.

Postawy:

Uczeń bierze udział w modlitwie wspólnotowej w domu, w kościele, w szkole (D.1.d).

3. Metody dydaktyczne

Rozmowa kierowana z elementami pogadanki, burza mózgów

4. Środki dydaktyczne

Podręcznik

II. Przebieg katechezy

1. Czynności wstępne

Wyciszenie, przygotowanie podręczników i pomocy, sprawdzenie listy obecności

2. Modlitwa

Wspólnie poprośmy Pana Boga o potrzebne nam dary.

Uczniowie wypowiadają swoje prośby. Pozostali odpowiadają: Wysłuchaj nas, Panie.

3. Nawiązanie do poprzedniej katechezy

Katecheta pyta uczniów:

4. Sytuacja egzystencjalna

Katecheta rozmawia z uczniami na temat ilustracji znajdujących się w podręczniku.

Katecheta pyta:

Zadanie 1 w podręczniku:

Pomóż rodzinie dojść do kościoła. Odczytaj ukryte po drodze hasło i zapisz je pod labiryntem.

Odpowiedź: modlitwa wspólnotowa

5. Wyjaśnienie głównych prawd katechezy

Modlitwa wspólnotowa jest formą modlitwy, która polega na tym, że wspólnie z innymi zwracamy się do Boga. Przypomina nam, że jesteśmy częścią wspólnoty Kościoła, i uświadamia nam więź, jaka łączy nas z innymi; więź, której pragnął sam Chrystus. Kiedy gromadzimy się na wspólnej modlitwie, Jezus Chrystus jest obecny wśród nas. „Zaprawdę, powiadam wam: Jeśli dwóch z was na ziemi zgodnie o coś prosić będzie, to wszystko otrzymają od mojego Ojca, który jest w niebie. Bo gdzie są dwaj albo trzej zebrani w imię moje, tam jestem pośród nich” (Mt 18,19-20).

Eucharystia jest szczególną formą modlitwy wspólnotowej, jest „źródłem i szczytem całego życia chrześcijańskiego. (...) W Najświętszej Eucharystii zawiera się bowiem całe dobro duchowe Kościoła, to znaczy sam Chrystus” (KKK 1324).

6. Zastosowanie życiowe

Modlitwa wspólnotowa jest to modlitwa zanoszona do Boga przez całą wspólnotę, chociaż słowa są wypowiadane przez każdego z osobna. Podczas Mszy Świętej wiele razy wypowiadamy się w liczbie mnogiej.

Zadanie 2 w podręczniku:

Dopisz brakujące wyrazy.

Odpowiedź:

7. Modlitwa śródlekcyjna

Ojcze nasz...

8. Podsumowanie treści

Zadanie 3 w podręczniku:

Uzupełnij tabelkę.

Odpowiedź:

9. Praca domowa

Gdzie możemy się wspólnie modlić? Narysuj jedno wybrane miejsce lub sytuację.

10. Modlitwa

Chwała Ojcu...

8. Maryja uczy mnie modlitwy

I. Założenia edukacyjne

1. Cel ogólny

Uświadomienie prawdy, że Maryja jest najlepszą nauczycielką modlitwy.

2. Cele szczegółowe

Wiedza:

Uczeń:

Umiejętności:

Uczeń odmawia modlitwę Magnificat (D.5.2).

Postawy:

Uczeń modli się tak jak Maryja.

3. Metody dydaktyczne

Rozmowa kierowana z elementami pogadanki, praca z tekstem słuchanym, burza mózgów

4. Środki dydaktyczne

Pismo Święte, podręcznik

II. Przebieg katechezy

1. Czynności wstępne

Wyciszenie, przygotowanie podręczników i pomocy, sprawdzenie listy obecności

2. Modlitwa

Maryja jest naszą Mamą i bardzo nas kocha. Prośmy, aby się nami opiekowała: Zdrowaś, Maryjo...

3. Nawiązanie do poprzedniej katechezy

Katecheta pyta uczniów:

4. Sytuacja egzystencjalna

Katecheta pyta uczniów:

Katecheta podsumowuje:

Maryję także spotkała pewna radosna sytuacja. Przyszedł do Niej anioł i oznajmił, że zostanie Mamą Pana Jezusa (możemy opowiedzieć scenę zwiastowania).

Maryja tak bardzo się ucieszyła z tej wiadomości, że udała się do swojej krewnej Elżbiety, aby opowiedzieć jej o tym, co się stało, i wyrazić swoją radość.

5. Wyjaśnienie głównych prawd katechezy

Katecheta czyta fragment z Pisma Świętego:

W tym czasie Maryja wybrała się i poszła z pośpiechem w góry do pewnego miasta w [ziemi] Judy. Weszła do domu Zachariasza i pozdrowiła Elżbietę. Gdy Elżbieta usłyszała pozdrowienie Maryi, poruszyło się dzieciątko w jej łonie, a Duch Święty napełnił Elżbietę. Wydała ona głośny okrzyk i powiedziała: «Błogosławionaś Ty między niewiastami i błogosławiony jest owoc Twojego łona. A skądże mi to, że Matka mojego Pana przychodzi do mnie? Oto bowiem, skoro głos Twego pozdrowienia zabrzmiał w moich uszach, poruszyło się z radości dzieciątko w moim łonie. Błogosławiona [jest], która uwierzyła, że spełnią się słowa powiedziane Jej od Pana».

Wtedy rzekła Maryja: «Wielbi dusza moja Pana i raduje się duch mój w Bogu, moim Zbawcy.

Bo wejrzał na uniżenie Służebnicy swojej. Oto bowiem błogosławić mnie będą odtąd wszystkie pokolenia, gdyż wielkie rzeczy uczynił mi Wszechmocny; a święte jest Jego imię – i miłosierdzie Jego z pokoleń na pokolenia dla tych, co się Go boją.

On przejawia moc ramienia swego, rozprasza pyszniących się zamysłami serc swoich.

Strąca władców z tronu, a wywyższa pokornych.

Głodnych syci dobrami, a bogatych odprawia z niczym.

Ujął się za sługą swoim, Izraelem, pomny na miłosierdzie swoje –

jak przyobiecał naszym ojcom – Abrahamowi i jego potomstwu na wieki».

Maryja pozostała u niej około trzech miesięcy; potem wróciła do domu.

Łk 1,39-56

Katecheta wyjaśnia:

Słowa Elżbiety rodzą w sercu Maryi pieśń uwielbienia. Uczymy się jej od Tej, której wiara nie ma żadnego cienia czy skazy. Słowami: „Wielbi dusza moja Pana” Maryja uznaje wielkość Boga. Jest to pierwszy, niezbędny element wiary, który daje bezpieczeństwo ludzkiemu stworzeniu i uwalnia je od lęku, nawet gdy wokół szaleją dziejowe burze. Maryja wyraża w prosty sposób swoją radość, która przemienia się w wielkie uwielbienie Boga. Maryja nazywa siebie Służebnicą Pana. To przed Nim się uniża. I wielbi Go za spojrzenie, jakim Ją obdarzył. Było to spojrzenie pełne miłości, a także zaufania. Bóg powierza Jej swojego Syna. Maryja dostrzega to wielkie zaufanie i za nie wielbi Boga. Ma świadomość własnej niegodności, ale i wielkiego wybrania. Jej modlitewną pieśń tworzą zatem: wielbienie, dziękczynienie i pełna wdzięczności radość. Maryja nie przeżywa swej radości samotnie i tylko wewnętrznie, indywidualnie. Maryja chce się dzielić z innymi swoim szczęściem i wdzięcznością.

6. Zastosowanie życiowe

Maryja pokazała nam, w jaki sposób mamy się zwracać do Boga. Jej pełne radości słowa płynęły prosto z serca. Podczas modlitwy my też, tak jak Maryja, mamy być radośni i mamy uwielbiać Pana Boga. Niech napełniają nas, takie same jak Maryi, uczucia uwielbienia Pana i wdzięczności dla Niego, Jej wiara i nadzieja, jak Ona oddajmy się w ręce Opatrzności Bożej. Naśladujmy Jej przykładną i wielkoduszną gotowość służenia braciom. Tylko wtedy bowiem, gdy przyjmiemy Bożą miłość i nasze życie stanie się bezinteresowną, wielkoduszną służbą bliźniemu, będziemy mogli z radością śpiewać Panu pieśń uwielbienia.

Zadanie 1 w podręczniku:

Wpisz do krzyżówki pogrubione wyrazy z modlitwy Maryi i dowiedz się, jak nazywa się ta modlitwa. Rozwiązanie utworzą litery oznaczone cyframi od 1 do 10.

Odpowiedź: Magnificat

«Wielbi dusza moja Pana

i raduje się duch mój w Bogu, moim Zbawcy.

Bo wejrzał na uniżenie Służebnicy swojej.

Oto bowiem błogosławić mnie będą odtąd wszystkie pokolenia,

gdyż wielkie rzeczy uczynił mi Wszechmocny;

a święte jest Jego imię –

i miłosierdzie Jego z pokoleń na pokolenia dla tych, co się Go boją.

On przejawia moc ramienia swego,

rozprasza pyszniących się zamysłami serc swoich.

Strąca władców z tronu, a wywyższa pokornych.

Głodnych syci dobrami, a bogaczy odprawia z niczym.

Ujął się za sługą swoim, Izraelem,

pomny na miłosierdzie swoje,

jak przyobiecał naszym ojcom –

Abrahamowi i jego potomstwu na wieki».

Łk 1,46-55

7. Modlitwa śródlekcyjna

Naśladujmy Maryję w Jej wierze pełnej pokory, ale i radości: Zdrowaś, Maryjo...

8. Podsumowanie treści

Magnificat jest to radosna pieśń, którą – według Ewangelii św. Łukasza – Maryja wyśpiewała w domu Elżbiety krótko po zwiastowaniu, kiedy kuzynka pod wpływem Ducha Świętego nazwała Ją szczególnie szczęśliwą, błogosławioną.

Zadanie 2 w podręczniku:

Jaka powinna być moja modlitwa? Wybierz odpowiednie cechy, które powinny nam towarzyszyć, tak jak Maryi, podczas modlitwy.

Odpowiedź: radość, zaufanie, wdzięczność, uwielbienie, wiara, nadzieja, pokora

9. Praca domowa

Odczytaj co trzecią literę i dowiedz się, co oznacza słowo „Magnificat”. Zapisz odpowiedź.

Odpowiedź: Wielbi dusza moja Pana.

10. Modlitwa

Celem życia człowieka jest wielbienie Boga. Oddawanie Bogu chwały, która tylko Jemu się należy. To jest zadanie także dla każdego z nas. Uwielbiajmy więc Boga w każdym wydarzeniu naszego życia: Ojcze nasz...

9. Modlę się z Maryją

I. Założenia edukacyjne

1. Cel ogólny

Uświadomienie prawdy, że możemy się modlić za wstawiennictwem Maryi.

2. Cele szczegółowe

Wiedza:

Uczeń:

Umiejętności:

Uczeń wymienia przykładowe sytuacje, w których warto się modlić za wstawiennictwem Maryi (D.5.4).

Postawy:

Uczeń na wzór Maryi modli się w różnych okolicznościach życia (D.5.a).

3. Metody dydaktyczne

Rozmowa kierowana z elementami pogadanki, praca z tekstem słuchanym

4. Środki dydaktyczne

Podręcznik

II. Przebieg katechezy

1. Czynności wstępne

Wyciszenie, przygotowanie podręczników i pomocy, sprawdzenie listy obecności

2. Modlitwa

Zdrowaś, Maryjo...

3. Nawiązanie do poprzedniej katechezy

Katecheta pyta:

4. Sytuacja egzystencjalna

Katecheta czyta opowiadanie:

Pewnej nocy miałem cudowny sen i muszę go wam opowiedzieć. We śnie zobaczyłem długą drogę; drogę, która prowadziła z ziemi i wznosiła się ku górze, ku niebu, ginąc w chmurach.

Ale nie była to droga wygodna, co więcej, pełna była przeszkód, pokryta była zardzewiałymi gwoździami, kamieniami o ostrych, kłujących krawędziach, kawałkami szkła. Ludzie wędrowali tą drogą boso. Gwoździe wbijały się im w ciało, wielu miało zakrwawione nogi. Jednak osoby te nie zaprzestawały wędrówki: pragnęły wejść do nieba. Ale każdy krok znaczony by cierpieniem, a droga była powolna i trudna.

Ale potem we śnie zobaczyłem idącego Jezusa. Również i On był boso. Szedł wolno, ale zdecydowanie. I ani razu nie zranił sobie stóp.

Jezus szedł pod górę. Wreszcie dotarł do nieba i tam usiadł na wielkim, złotym tronie. Spoglądał w dół, ku tym, którzy starali się wejść. Spojrzeniem i gestami zachęcał ich.

Zaraz za Nim postępowała Maryja, Jego Matka.

Maryja szła szybciej niż Jezus. A wiecie dlaczego? Stawiała swe stopy na śladach pozostawionych przez Jezusa.

I tak szybko dotarła do swego Syna, który poprosił, aby usiadła na wielkim fotelu po Jego prawicy.

Również Maryja zaczęła zachęcać idących drogą ku górze, by szli śladami, pozostawionymi przez Jezusa, tak, jak to uczyniła Ona sama.

Roztropni ludzie tak właśnie postępowali i szybko zbliżali się do nieba. Inni skarżyli się na rany, często zatrzymywali się, czasami zupełnie rezygnowali i zostawali, pełni smutku, na poboczu drogi.

Bruno Ferrero, Ślady, w: Bruno Ferrero, Historie piękne dla szkoły i katechezy, Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie, 2000, s. 196-197

Katecheta podsumowuje:

Opowiadanie uczy nas tego, że Matka Boża wskazuje nam drogę do nieba. Maryja pragnie nam uświadomić, że najłatwiej dojść do nieba, gdy kroczy się po śladach Pana Jezusa, czyli postępuje się dobrze. Jeśli zaufamy Maryi i Jej Synowi, pokonamy wszelkie problemy. Maryja pokazuje nam, jak mamy postępować i jak zwracać się do Boga.

5. Wyjaśnienie głównych prawd katechezy

Dlaczego w modlitwie zwracamy się do Maryi?

Prosimy Maryję o wstawiennictwo, ponieważ dzięki Maryi Bóg stał się człowiekiem. Maryja jest Matką Jezusa, jest również naszą Matką. Kochające matki pomagają swoim dzieciom. Tak też czyni Maryja. Jest wiele modlitw, przez które możemy prosić Maryję o wstawiennictwo u Pana Boga.

Youcat dla dzieci, s. 214

6. Zastosowanie życiowe

Katecheta pyta:

Katecheta wyjaśnia:

Zdrowaś, Maryjo, łaski pełna, Pan z Tobą. Błogosławionaś Ty między niewiastami i błogosławiony owoc żywota Twojego, Jezus. Święta Maryjo, Matko Boża, módl się za nami grzesznymi, teraz i w godzinę śmierci naszej. Amen.

Pierwsza część modlitwy Zdrowaś, Maryjo pochodzi z Biblii. Pierwsze zdanie to pozdrowienie Archanioła Gabriela. On zwiastował Maryi, że będzie Matką Syna Bożego. Drugie zdanie to radosny okrzyk jej kuzynki Elżbiety. Druga część modlitwy została dodana w średniowieczu. Maryja ma nam pomóc w najważniejszych momentach naszego życia: teraz i w godzinie naszej śmierci (por. Youcat dla dzieci, s. 215).