Rozkłady stóp zwrotu z instrumentów polskiego rynku kapitałowego ebook

Wstęp

Decyzje podejmowane przez inwestorów na rynkach kapitałowych zależą od stanu wiedzy o tych rynkach. Jedną z form wiedzy o rynkach kapitałowych są rozkłady stóp zwrotu z instrumentów finansowych.

Przez wiele lat w teorii finansów panowało przekonanie, że rozkład normalny prawdopodobieństwa jest dobrym przybliżeniem empirycznych rozkładów stóp zwrotu z instrumentów finansowych. Opierając się na tym założeniu, skonstruowano wiele istotnych dla praktyki modeli, m.in. teorię portfela Markowitza, model wyceny dóbr kapitałowych CAPM czy model wyceny opcji Blacka-Scholesa. Badania przeprowadzone na różnych giełdach pokazały, że wielokrotnie empiryczne rozkłady stóp zwrotu w sposób istotny różnią się od rozkładu normalnego. Obserwacje takie podważają zasadność stosowania wymienionych wcześniej modeli. Wskazują one także na konieczność poszukiwania innych nieskończenie podzielnych rozkładów prawdopodobieństwa, o ogonach grubszych niż gaussowskie, za których pomocą można by lepiej modelować empiryczne rozkłady stóp zwrotu z instrumentów finansowych. Wskazanie właściwego typu rozkładu stóp zwrotu umożliwia budowanie lepiej uzasadnionych modeli formalnych rynków kapitałowych.

W podrozdziale 2.4 przedstawiono wyniki badań rozkładów stóp zwrotu z instrumentów finansowych notowanych na zagranicznych rynkach kapitałowych. Dotychczas nie przeprowadzono kompleksowych badań dotyczących modelowania empirycznych rozkładów stóp zwrotu z akcji i indeksów notowanych na polskim rynku kapitałowym. Wprawdzie znane są z literatury przedmiotu wyniki cząstkowych badań z tego zakresu, jednak zazwyczaj obejmują one pojedyncze rozkłady prawdopodobieństwa lub niewielką ich liczbę, stosunkowo małą liczbę akcji i różne przedziały czasowe. Nie są to też badania jednorodne co do zastosowanej metody badawczej. Zatem nie ma możliwości porównania wyników poszczególnych badań i wskazania, które z rozkładów mogą być odpowiednie w przypadku polskiego rynku kapitałowego. Stan tych badań przedstawiono w podrozdziale 2.5.

Zmierzając do wypełnienia tej luki w badaniach polskiego rynku kapitałowego, autorzy oddają do rąk P.T. Czytelników niniejszą książkę. Z jednej strony, może ona służyć jako vademecum poświecone problematyce badań nad rozkładami stóp zwrotu z instrumentów finansowych, z drugiej strony, zaprezentowano w niej wyniki kompleksowego badania stóp zwrotu z instrumentów finansowych notowanych na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych. Ze względu na ogrom przedmiotu badań, ograniczono się do badania rozkładów bezwarunkowych. Badania te zawsze stanowią nieunikniony etap prowadzący do dalszych, bardziej już zaawansowanych badań warunkowych rozkładów stóp zwrotu. Omówienie prezentowanych wyników jest oparte na udostępnionej obszernej dokumentacji badań. Powtarzanie opisanych badań w kolejnych okresach wydaje się bardzo istotne. Wtedy przedstawiona dokumentacja umożliwi porównanie wyników nowych badań z wynikami badań zaprezentowanymi w tej książce. Prezentacja pełnej dokumentacji wybiega też naprzeciw dobremu obyczajowi naukowemu nakazującemu udokumentowanie własnych badań w ten sposób, aby mogły być zweryfikowane przez innego badacza. Obszerność tej dokumentacji skłoniła autorów do wydzielenia jej z książki i umieszczenia jej w zasobach Internetu, na stronie wydawnictwa edu-Libri, jako ogólnie dostępne źródło. Linki odwołujące się do tych zasobów Czytelnik znajdzie w książce1 w miejscach omówienia konkretnych wyników.

W książce wykorzystano wyniki sprawozdawcze badań zaprezentowane w pracy doktorskiej [Tomasik, 2011]. Bez ogromnego nakładu pracy poniesionego przy przygotowaniu tamtej dysertacji, powstanie tej książki byłoby niemożliwe.

Powstanie każdej książki jest zawsze zasługą szeregu ludzi. Szczególnie istotny wpływ na kształt tej publikacji miały wszystkie osoby pomagające w przygotowaniu rozprawy doktorskiej oraz jej recenzenci.

Autorzy dziękują Pani dr Małgorzacie Just i Panu dr. Krzysztofowi Echaustowi za stymulujące dyskusje na seminarium Pracowni Zastosowań Matematyki w Zarządzaniu Katedry Badań Operacyjnych Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu.

Panom Profesorowi Richardowi Lockhartowi z Simon Fraser University, Profesorowi Pere Puigowi Casado z Universitat Autònoma de Barcelona oraz Profesorowi Fritzowi Scholzowi z University of Washington składamy słowa podziękowania za otwartość i konsultacje w zakresie metod wyznaczania prawdopodobieństwa popełnienia błędu pierwszego rodzaju w zastosowanych testach zgodności.

Panom Profesorowi Waldemarowi Tarczyńskiemu i Profesorowi Jackowi Mizerce dziękujemy za wnikliwe pytania i intrygujące problemy postawione w przygotowanych przez Panów profesorów recenzjach pracy doktorskiej. Odpowiedzi na te pytania zostały wplecione w tekst naszego elaboratu, co na pewno udoskonaliło ostateczną wersję książki.

Mieliśmy też to szczęście, że maszynopis naszej książki znalazł wnikliwego recenzenta. Pani Profesor Wandzie Ronce-Chmielowiec dziękujemy za wskazanie popełnionych przez nas błędów. Wykorzystanie tych sugestii bardzo nam pomogło w przygotowaniu ostatecznej wersji tej publikacji.

Ważnym etapem przygotowywania każdej książki jest współpraca jej autorów z Wydawnictwem. Miłym Paniom Redaktorkom z Wydawnictwa edu-Libri dziękujemy za wielką pomoc, jaką tutaj otrzymaliśmy.

Krzysztof Piasecki