Uti subiectum intenta ebook

Opieka redakcyjna

Agnieszka Gortat

Redaktor prowadzący

Monika Bronowicz-Hossain

Korekta

Słowa na warsztatMaria KąkolAgata Czaplarska

Opracowanie graficzne i skład

Przemysław Szczepkowski

Projekt okładki

Aleksandra Sobieraj

Ilustracje na podstawie zdjęć autora

Przemysław Szczepkowski

© Copyright by Autor 2021© Copyright by Borgis 2021

Wszelkie prawa zastrzeżone

Wydanie I

Warszawa 2021

ISBN: 978-83-66616-67-7

Wydawca

Borgis Sp. z o.o.ul. Ekologiczna 8 lok. 10302-798 Warszawatel. +48 (22) 648 12 [email protected]/borgis.wydawnictwowww.instagram.com/wydawnictwoborgis

Druk: Sowa Sp. z o.o.

Spis treści

Od Autora 7

Pertiksnā (Rodowód) 9

Kakofonia 11

Pāustriniks (Pustelnik) 13

Nisza 15

Mukkinewis (Przewodnik) 17

Złotousty 21

Wielki władca dumnego narodu 23

Do Janusza Korczaka 25

Eks-tra- / In-tro- 27

Zēidis (Ściana) 29

Engnessenis (Impresja) 31

Spektran (Widmo) 33

Pamīnsna (Wspomnienie) 35

Terra Jatwezenorum est depopulata 37

Kriwwin Azzaran 47

Od Autora

Na przełomie dwóch letnich miesięcy i w środku nocy usłyszałem płacz, a potem szepty dziecka dobywające się z głębi ciałopalnego grobu – tam, gdzie być powinien, gdzie kiedyś był widoczny. Miejsce wskazał mi dziadek, gdy mając pięć lat, otulony kożuchem siedziałem zagrzebany w stercie zebranego w lesie chrustu przywiązanego do głębokich sanek. Przemknęliśmy szybko obok; jęczałem z zimna, coraz bardziej pętany trzydziestostopniowym mrozem. Dziadek krzyknął, odwracając się na chwilę do mnie: Kiedyś ci o nim opowiem. Tak się jednak nie stało.

Wątpiłbym w poprawność tak daleko sięgających wspomnień, gdyby nie potwierdzony kronikami kontekst innych zdarzeń, jak zapadający w pamięć widok skostniałego na mrozie ciała znanego w okolicy pijaka leżącego na zamarzniętej tafli jeziora, której skrawek przecięliśmy, by skrócić sobie drogę.

Odnalazłem to miejsce przypadkiem, kiedy wiele lat potem zabłądziłem tam samotnie – na przełomie dwóch letnich miesięcy i w środku nocy, i usłyszałem szepty, których echo ciągle słyszę.

Pertiksnā (Rodowód)

Przypadkowo natknąłem się na zdjęcie brata mojego prapradziadka. O istnieniu pierwszego nie miałem pojęcia do chwili wspomnianego odkrycia, o drugim wiedziałem – bez zdjęcia, portretu, czy jakiegokolwiek artefaktu; wyłącznie z ustnego przekazu – tylko tyle, że istniał. Z tego samego źródła wiedziałem też, że tam, skąd obaj pochodzili, mieszkali od wielu pokoleń, chociaż nie była to ich ojczyzna. Przybyli tam jako uciekinierzy – z miejsca, do którego z wiadomych sobie powodów przybyli również ich przodkowie w bardzo odległej przeszłości i nie wiadomo dokładnie skąd. Tak czy inaczej, kimkolwiek byli i jakkolwiek ułożyło się ich życie – pojawili się i zniknęli. Tak jak i ja – pojawiłem się i jakkolwiek dam radę ułożyć swoje sprawy – pewnego dnia zniknę.

Kakofonia

Słyszę i słucham. Czy dobrze rozumiem? Jeśli tak – co mam zrobić? Czy się przysposobić? Czy dobrze znaczy dobrze? Może źle nie jest źle? Serce ostrożne, oczy szeroko otwarte. Tak – mędrcy, wyrocznie, zapętlone skocznie. Dużo was, dużo. Rzecz nie w elokwencji – oratorskiej akrobacji. W półsłowach tym bardziej. Rzecz w tym, by najpierw dobrze słyszeć siebie.

Pāustriniks (Pustelnik)

Na początku miało być w puszczy albo na odległej wyspie. Może nawet na pustyni. Teraz jednak wydaje się, że jest prościej – twoje prawo, moje prawo, przestrzeń osobista i ochrona danych. Wystarczą cztery ściany, minianeks sanitarny i… Wi-Fi? Właściwie tak.

Kokonizm. Zawsze jest jakieś za i jakieś przeciw, granice normy i granic przekraczanie. Terapia? Dlaczego? Twoje prawo, moje prawo, przestrzeń osobista i ochrona danych. Zawsze jest jakieś za i jakieś przeciw. Ile za, ile przeciw? Cisza – przytłacza, wytłacza? Spokój, skupienie – olśnienie? Kreatywnie – produktywnie? Fobia? Depresja? Autoochrona? Samotność, godność, dobrowolna kwarantanna. Autonomia.

Nisza

Pytasz mnie, podkreślając, że to z życzliwej ciekawości, o zasadność spędzania czasu nad doskonaleniem znajomości języka obcego, czyli medium komunikacji przy jednoczesnym braku woli jej podejmowania. Nie odpowiadam właśnie z tego powodu i zgodnie z regułą asertywności, ale sam pytam, czy takie pytanie może wynikać z życzliwości? Zaraz też wracam do nauki i nic już poza tym nie widzę i nie słyszę. Jakiś czas potem otacza mnie tłum bejsbolowych pałek i trudno mi nie usłyszeć: Ktoś nam doniósł przed chwilą, że być może jesteś gejem, masonem albo Żydem lub przynajmniej agentem obcej cywilizacji