Z tamtej strony ciszy ebook

I

Przed świtem

[Żuraw skrzypi za furtą ogrodu]

[Upalny ranek. Gwary i turkoty]

Wspomnienie

W słońcu

Stodoła

[O majowym poranku deszcz ciepły i przaśny]

Topielec

[W ślad za górnym orszakiem obłoków przesuwnych]

Ćmy

Wczesnym rankiem

Sen

Odjazd

II

Koń

Tango

Wiatrak

Garbus

Dwoje ludzieńków

Śnieg

Pieśń o ptaku i o cieniu

Postacie

Znikomek

[Jak niewiele ma znaków to ubogie ciało]

[Skrzeble biegną, skrzeble przez lasy, przez błonie]

Pszczoły

III

Rozmowa

Łąka

I [Czy pamiętasz, jak głowę wynurzyłeś z boru]

II [Nie nacicha ta miłość, co nie zna rozłąki!]

III [Weszłabym do twej chaty, gdy mgły się postronią]

IV [Nie odnajdzie cię wicher, mrokiem ociemniały!]

V [Byłoż owo, nie było? Opowiedz nam, bracie]

VI [Ani zmora z jeziora, ani sen skrzydlaty]

[A lubią jeszcze powikłaną zgrają]

IV

[Tam na obczyźnie, gdy próżni ostoję]

Przedwieczerz

Wieczór

[Coś tam mignęło dalekiego]

W zakątku cmentarza

Ludzie

Niewidzialni

Krzywda

[Niegdyś dom mój ochoczy i świat za dąbrową]

[Tu jestem – w mrokach ziemi i jestem – tam jeszcze]

[Mrok na schodach. Pustka w domu]

Biała magia (Jacek Gutorow)

Zamiast noty biograficznej

Wspomnienie

Lubię wspominać te dziecięce lata,

Gdym zaniedbując całą resztę świata,

W znajome pole szedł razem z pastuchem

Krów, co bezładnym swych rapci rozruchem

Niską przed nami nieciły kurzawę,

Ściągając na się wybiegły nad trawę

Deszcz much zielonych i złotych i owych

Samotnie skrzących, ciemno-purpurowych,

Co dogadzając przemyślnemu skrzydłu,

Wpadają nagle w samo ślepie bydłu,

Zapatrzonemu w dal, jak w swą oborę.

Zawszem widywał po drodze brzóz korę

W brunatne pręgi i te same cienie

Lip na murawie i żółtych motyli

Nagłe w powietrzu skrzydeł rozdwojenie

I nagły w trawę zlot, gdy do badyli

Nóg się czepliwych przytwierdzają schwytem –

I przykucnięte nad stawu błękitem

Kaczki, co naszą zaoczywszy trzodę,

Niezgrabnie, piersią zsuwały się w wodę –

I tłumy wróbli, co z głuchym łoskotem

Sfruwały z płotu, aby tuż pod płotem

W długi się szereg rozsypać na trawie.

I widywałem wszystko i nic prawie,

Na niewidziane znając drogę całą,

Bo odbywałem ją zarówno w sobie,

Jak poza sobą. Dziś wierzę, iż w grobie,

Gdy z mymi snami sam na sam zostanę,

Znów ją odbędę, znów na niewidziane,

W tym samym słońcu, jak we śnie przystało.

Szliśmy więc dalej, brnąc w słonecznym złocie

I ocierając zerwanym w przelocie

Łopuchem mokre, przepocone czoło.

A gdyśmy wreszcie tłumnie i wesoło,

Olśnieni ciszą i połyskiem trawy,

Na otworzyste wkroczyli pastwisko,

Wnet w rozniecone dla własnej zabawy,

Bezpożyteczne na pozór ognisko,

Co niewidzialnym pod słońce płomieniem

Drgało, za każdym widoczniejąc drgnieniem,

Kładłem żołędzie i wiśniowe liście,

Ażeby skwiercząc, dymiło się wonniej.

O, jakże kwiatom bywało przejrzyście

W mych oczach, gdzie się odbiły przestronniej,

Niźli w tej wodzie, co ciekła strumykiem

Przez nasze palce, gdyśmy w niej maczali

Chleb, w kostki tępym krajany kozikiem!

Tak spożywałem go: ze wzrokiem w dali,

Jakby na zawsze utkwionym – odruchem

Warg swych zajęty, wsłuchany półuchem

W chrapliwe, senne i parne oddechy

Krów, co mozolnie przeżuwały zioła,

Tej ociężałej doznając uciechy,

Która im każe nie patrzeć dokoła

W nic, jeno przed się znieruchomić pyski,

Ociekłe śliną i pachnące mlekiem.

A taka cisza na ten czar pobliski

Szła z dala, jakby wiek mijał za wiekiem,

Nie czyniąc zmiany, nie tykając wcale

Pilnie ku słońcu roziskrzonych kwiatów

Ani świegotu skowronka w upale

Południejących nieustannie światów,

Na których błękit wsparł się mimochodem.

Naówczas wpodłuż kładłem się na trawie,

Ażeby badać skrycie i ciekawie

Znajomą łąkę, oglądaną spodem,

Co rozumiejąc, czym jest taka chwila,

Sama przede mną swą gęstwę rozluźnia,

By mi ukazać, jak się cień motyla

Tuż za skrzydłami po kwiatach opóźnia,

I jak bąk w futro odziany tygrysie

Na złotym jaskrze, olbrzymiejąc, skrzy się,

Coraz to z innej zachodząc go strony –

I jak przez maku czerniawą purpurę

Żuk, w wonnym wnętrzu chytrze zatajony,

Prześwieca plamą ruchliwą i ciemną –

Jak chwiejna żaba, wznosząc ślepie bure

W żółtej obwódce ku niebu, woń ziemną

Pochłania krótkim a szybkim oddechem,

Co jej podgardle w miech wzdyma białawy,

A pysk pozornym koślawi uśmiechem –

Jak boża krówka na kończynie trawy

Z trudem swe skrzydła ku słońcu wyzwala,

Rozpoławiając sztywnego korala

Pancerz, zbyt mocno na karku zemknięty –

Jak na włochatym, szorstkim liściu mięty,

Wzdłuż rubinami wysadzana szczelnie,

Lśni gąsienica, wspinając się dzielnie

Na tylnych łapkach, i dalszy kierunek

Węszy swym pyskiem, z którego wycieka

Płyn bursztynowy, jarząc się z daleka –

I jak wypełzły skądciś na rabunek,

Pod kaszką, niby pod strzechą ze srebra,

Wisi w powietrzu, chwiejąc się na strony,

Pająk brzuchaty, na wskroś prześwietlony,

Żem widział z lekka zaznaczone żebra,

Niby misternie przeplatane cienie.

A pod tych istnień zgiełkiem i natłokiem

Czułem pierś ziemi i jej roztętnienie

Pod moją piersią, zdławioną urokiem.

I zdało mi się, że na sny radosne

Lęgnę się w słońcu wraz z tłumem owadów,

Dziw pierworodny, co z podziemnych sadów

Wypełznął, węsząc żer oczom na wiosnę!

I zdało mi się, że wokół i wszędzie

Z głową tak samo, jak moja, upalną,

Leżą w tym samym, co i ja, obłędzie,

Czynne w milczeniu tęsknotą chóralną,

Snem jednoczesnym objęte istoty,

Ukryte w trawie aż po czub swój złoty,

Olbrzymie, cudne, miłosne, złowieszcze,

Co zgodnie dysząc, w łąkę patrzą chórem

I widzą twarz mą nie wiadomo w którem

Królestwie istnień, nie znaną im jeszcze,

Lecz do ich twarzy podobną z brzemienia

Słońca na oczach, pełnych zapatrzenia.

I poprzez kwiaty rozmyślałem w trawie,

Czyli je spotkam tam – w świecie na jawie,

Kiedy przybiorą kształt ludzki i lice,

Aby zachować naszą tajemnicę...

I czy tych braci, co dzisiaj pokotem

Mój sen zalegli, jako płaz przy płazie,

Gdzieś poza łąką spotkanych przelotem

Poznam po oczu odmiennym wyrazie?