Profesjonalna obsługa pacjenta w placówce medycznej ebook

Redakcja

Redaktor prowadzący: Anna Rubinkowska

Menedżer produktu: Anna Konarzewska-Żuczek

Autorzy: praca zbiorowa

Numer produktowy: 1BV148

ISBN: 978-83-8409-033-6

Wiedza i Praktyka sp. z.o.o.

03-918 Warszawa, ul. Łotewska 9a

tel. 22 518 29 29, faks 22 617 60 10, www.formularze.wip.pl

NIP: 526-19-92-256

Numer KRS: 0000098264 – Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, Sąd Gospodarczy

XIII Wydział Gospodarczy Rejestrowy. Wysokość kapitału zakładowego: 200.000 zł

Numer rejestrowy BDO: 000008579

E-book „Profesjonalna obsługa pacjenta w placówce medycznej”jest chroniony prawem autorskim. Przedruk materiałów opublikowanych w e-booku jest zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na źródło. E-book„Profesjonalna obsługa pacjenta w placówce medycznej” przygotowano z zachowaniem najwyższej staranności i wykorzystaniem wysokich kwalifikacji, wiedzy i doświadczenia autorów oraz konsultantów. Zaproponowane w e-booku wskazówki, porady i interpretacje nie mającharakteru porady prawnej. Ich zastosowanie w konkretnym przypadku może wymagać dodatkowych, pogłębionych konsultacji. Publikowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako oficjalne stanowisko organów i urzędów państwowych. W związku z tym redakcjanie ponosi odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych w e-booku wskazówek,przykładów, informacji itp. do konkretnych przykładów.

Centrum Obsługi Klienta

• Infolinia: od poniedziałku do piątku w godz. 8.00-16.00, tel. 22 518 29 29

Poza godzinami pracy można pozostawić wiadomość w skrzynce głosowej

Online:formularze.wip.pl

Copyright by Wiedza i Praktyka sp. z o.o. Warszawa 2025

Zabieg bez zgody pacjenta: jak uniknąć roszczeń

Zanim przystąpimy do zabiegu, kluczowe jest uzyskanie pisemnej zgody pacjenta. Co się stanie, jeśli lekarz lub placówka medyczna zignorują ten krok? Jakie ryzyko i konsekwencje wiążą się z brakiem formalnej zgody? Co zrobić, jeśli już doszło do tego niedopatrzenia, a chcemy uniknąć skomplikowanego procesu prawnego? Omawiamy te zagadnienia i proponujemy praktyczne rozwiązania.

Czasem w natłoku obowiązków zdarza się, że pisemna zgoda pacjenta na zabieg umyka uwadze personelu medycznego. Może to być efektem pośpiechu lub niejasności co do tego, kto powinien zgromadzić odpowiednie dokumenty. Bez względu na przyczynę, takie niedopatrzenie może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych, zwłaszcza jeśli wynik operacji okaże się niekorzystny.

Dla pacjenta bez znaczenia będzie, czy doszło do błędu lekarskiego, niepowodzenia w leczeniu czy powikłań. W każdej sytuacji za winnego uzna lekarza i będzie szukał przyczyn problemu. Zapozna się z dokumentacją medyczną, natrafi na niewypełniony formularz zgody lub go nie znajdzie. Może to spowodować wysunięcie roszczeń.

O zasadności roszczeń pacjenta będzie decydował sąd, przede wszystkim na podstawie dokumentacji medycznej. Jeżeli nie znajdzie w niej zgody na przeprowadzenie zabiegu, będzie to okoliczność niekorzystna dla lekarza czy placówki. Obrona przed takimi roszczeniami może być trudna. Szczególnie w kontekście zapadających pozytywnych dla pacjentów wyroków.

Pacjentowi przyznano odszkodowanie (wyrok Sądu Administracyjnego w Warszawie z 23 lipca 2013 r., sygn. akt VI ACa 1707/13). Wyrok był o tyle istotny, że zgoda na piśmie znajdowała się w dokumentacji medycznej. Jednak błędy w datach oraz niejasności w dokumencie, na którym ta zgoda się znajdowała, świadczyły, że proces jej odebrania mógł być niewłaściwy.

Z kolei w wyroku Sądu Najwyższego z 11 maja 2006 r. (sygn. akt I CSK 191/05) sąd wskazał, że brak zgody na piśmie wcale nie oznacza braku zgody w ogóle. Okoliczność ta nakłada jedynie ograniczenia w udowadnianiu tego faktu. W praktyce podczas sprawy sądowej nie można bowiem przesłuchać lekarza bądź pielęgniarki, którzy mogliby potwierdzić, że pacjent faktycznie udzielił zgody. Wydawałoby się, że są to najlepsze źródła dowodów. Można natomiast przekonywać sąd, że pacjent wyraził zgodę na podstawie innych okoliczności.

Jak zarządzać roszczeniami pacjentów

Placówki medyczne obowiązkowo zawierają polisy OC. Dlatego gdy pojawią się roszczenia pacjenta, w każdym przypadku sprawę przekażmy do zakładu ubezpieczeń. Udzielanie odpowiedzi pacjentowi samodzielnie czy za pośrednictwem pełnomocnika może prowadzić do nieścisłości, użycia nieodpowiedniej argumentacji bądź potwierdzenia korzystnych dla pacjenta faktów.

Zakłady ubezpieczeń bez względu na to, czy mają do czynienia z zarzutami z zakresu wiedzy medycznej, czy z naruszeniem praw pacjenta, analizują każdy przypadekw całości. W tym celu występują do placówki medycznej z prośbą o wyjaśnienia i przesłanie dokumentacji medycznej. To jest moment, w którym możemy przedstawić swoje stanowisko. Należy pamiętać, że pacjent ma prawo zapoznać się z treścią tego pisma, więc ostrożnie formułujmy twierdzenia. Zakład ubezpieczeń zazwyczaj stara się dowieść, że zgodę na zabieg leczniczy wyrażono w formie ustnej.

Jak postąpić, gdy wykonaliśmy zabieg bez zgody pacjenta

Czy istnieją skuteczne metody, które można zastosować, jeżeli dojdzie do zabiegu mimo braku zgody na piśmie? Niestety nie ma jednego rozwiązania, które zabezpieczy placówkę, ale można próbować im zapobiec, korzystając z wymienionych rozwiązań. Każde jednak ma swoje wady i zalety.

1. Najczęściej stosowanym przez placówki sposobem jest pozostawienie w dokumentacji niewypełnionego formularza zgody lub usunięcie go, szczególnie jeżeli karty nie zostały jeszcze ponumerowane. Takie rozwiązanie może być najbardziej wygodne, gdyż nie wymaga żadnych działań. Może jednak ograniczyć możliwości obrony w przyszłości. Należy pamiętać, że obecnie część pacjentów zgłasza się do prawników, którzy od razu dostrzegają tego typu braki. Szczególnie usuwanie ponumerowanych dokumentów może świadczyć na niekorzyść podmiotu. Nie powinno być więc praktykowane.

2. Kolejnym sposobem jest nakłanianie pacjenta do podpisania zgody po fakcie. Placówka tłumaczy to dopełnianiem formalności. Jednak może to być działanie ryzykowne, gdyż najczęściej zakłada antydatowanie wpisów. Może też powodować więcej szkód niż korzyści. Pacjent może przypuszczać, że placówka nie zachowała się właściwie, czy mieć wątpliwości związane z całym procesem leczenia. Jeżeli dodatkowo dojdzie do nagrania takiej rozmowy, może się to wiązać z poważnymi trudnościami podczas prowadzenia sprawy sądowej.

3. Inną metodą jest adnotacja w dokumentacji medycznej ze wskazaniem przyczyn, dla których zgody nie odebrano. Dzięki tym notatkom – poczynionym jeszcze podczas leczenia – będzie można łatwiej odtworzyć proces pozyskiwania zgody. Informacje o tym, kiedy przeprowadzono rozmowę, kto w niej uczestniczył, a także jaki miała przebieg, będą przydatne w przyszłości. Wynika to z tego, że pacjenci składają roszczenia po pewnym czasie od zakończenia leczenia i możemy nie pamiętać konkretnego przypadku. Z drugiej strony tłumaczenia tworzone na potrzeby danej sprawy mogą być dla sądu nieprzekonujące.

Co więcej, wpis w dokumentacji medycznej może stać się samodzielnym dowodem w związku z wyrażeniem zgody. Oczywiście musi być prawdziwy i odnosić się do wydarzeń, które wystąpiły. Na pewno nie jest to rozwiązanie idealne, ale niewykluczone, że najlepsze. Dostarcza bowiem argumentów, które mogą przekonać sąd. Faktu braku zgody na piśmie i tak już się nie zmieni.

Jakie procedury nas zabezpieczą

Aby uniknąć problemów, warto już dziś podjąć działania zapobiegawcze. Przed operacją placówki dość często stosują standardową Okołooperacyjną Kartę Kontrolną, która w pierwszej części nakazuje potwierdzić zgodę na zabieg operacyjny. Warto uczulić personel, że należy w tym momencie potwierdzić fakt pozyskania zgody na piśmie.

Jednocześnie można zalecić, aby niezależnie od odebrania zgody na piśmie fakt takiej rozmowy odnotowywać w dokumentacji medycznej. Będzie to podwójnym zabezpieczeniem, które umożliwi nam skuteczne prezentowanie swoich racji.

Więcej znajdziesz w wersji pełnej publikacji

Tematy publikacji w pełnej wersji

Zabieg bez zgody pacjenta: jak uniknąć roszczeń

Wydawanie wyników na podstawie zgody rodzica

Opiekun faktyczny a zgoda na leczenie

Medycyna estetyczna: uważaj na roszczenia

Jak uzyskać zgodę na znieczulenie pacjenta

Jak ulepszać procedury obsługi pacjenta

Jak informować pacjenta o metodzie leczenia

Konsjerż może usprawnić rejestrację

Co należy wiedzieć o udostępnianiu dokumentacji

Najczęstsze błędy w rejestracji pacjenta

Ewidencjonowanie wniosków o wydanie dokumentacji medycznej

Umieszczanie pacjentów na listach oczekujących w aplikacji AP-KOLCE

Organizacja rejestracji online w przychodni

Potwierdzanie uprawnień pacjentów i ochrona danych osobowych w rejestracji

Rejestracja pacjentów przez telefon

Przygotowanie do wersji elektronicznej: RASTER studio, 603 59 59 71