Sprawozdania z zakresu ochrony środowiska. Raport do KOBiZE. Opłaty za korzystanie ze środowiska. Wydanie VII ebook

Redakcja

Autorzy:Norbert Szymkiewicz, Bartłomiej Matysiak, Przemysław Dąbrowski, Aleksandra Gembora, Marta Hebda, Adrianna Maćkowiak, Natalia Springer

Redakcja:

Marta Hebda

Menedżer produktu:Monika Doroś

Zdjęcie na okładce:fotolia.pl

Korekta:Zespół

Koordynator produkcji:Mariusz Jezierski

Projekt graficzny okładki:Piotr Fedorczyk

Skład i łamanie:Marek Ziach

Druk:KRM Druk

ISBN: 978-83-8344-862-6Copyright by Wiedza i Praktyka sp. z o.o., Warszawa 2025Wiedza i Praktyka sp. z o.o.03-918 Warszawa, ul. Łotewska 9aTel. 22 518 29 29, faks 22 617 60 10, e-mail: [email protected]: 526-19-92-256Numer KRS: 0000098264 – Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy,

XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru SądowegoWysokość kapitału zakładowego: 200.000 zł

Publikacja „Sprawozdania z zakresu ochrony środowiska” chroniona jest prawem autorskim. Przedruk i sprzedaż tych materiałów bez zgody wydawcy są zabronione. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na źródło. Publikacja „Sprawozdania z zakresu ochrony środowiska” została przygotowana z zachowaniem najwyższej staranności i wykorzystaniem wysokich kwalifikacji, wiedzy i doświadczenia autorów i konsultantów. Zaproponowane w publikacji „Sprawozdania z zakresu ochrony środowiska” wskazówki, porady i interpretacje nie mają charakteru porady prawnej i dotyczą sytua­cji typowych. Ewentualne zastosowanie się do nich powinno być skonsultowane z wykwalifikowanym specjalistą lub ekspertem, w celu uwzględnienia indywidualnych okoliczności związanych z daną sprawą, w związku z czym zastosowanie lub wykorzystanie w jakikolwiek sposób informacji zawartych w tych materiałach następuje na własne ryzyko i odpowiedzialność osoby tego dokonującej. Publikowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako oficjalne stanowiska organów i urzędów państwowych.

◗ WSTĘP

Do 28 lutego 2025 r. podmioty, które korzystają ze środowiska, muszą złożyć raport o emisjach gazów cieplarnianych do Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBiZE).

Drugim, bardzo ważnym obowiązkiem jest uiszczenie opłaty za korzystanie ze środowiska i złożenie informacji o zakresie korzystania ze środowiska. Dotyczy to przedsiębiorców, którzy wprowadzają gazy lub pyły do powietrza oraz składują odpady. Termin na uiszczenie opłat i złożenie informacji to 31 marca 2025 r.

Błędne przygotowanie raportu do KOBiZE może mieć wpływ na ustalenie wysokości opłaty za korzystanie ze środowiska, a jego nieterminowe złożenie skutkuje nałożeniem na przedsiębiorcę kary. Nieprawidłowości w obliczaniu opłat, niezłożenie w terminie sprawozdań o ich wysokości lub złożenie nierzetelnych sprawozdań także niosą za sobą znaczące konsekwencje finansowe.

Raportowanie do Bazy Danych Sprawozdań (BDS) jest związane z wprowadzaniem do obrotu substancji zubożających warstwę ozonową (SZWO) i fluorowanych gazów ciep­larnianych (FGC). Sprawozdania do BDS są przekazywane wyłącznie elektronicznie raz w roku do 28 lutego za rok poprzedni.

W związku z powyższym stanowiskiem zachęcamy do zapoznania się z naszą publikacją, w której podpowiadamy, kto i jak powinien przygotować raport do KOBiZE, BDS oraz w jaki sposób obliczyć wysokość opłaty za korzystanie ze środowiska.

Zapraszamy do lektury

redakcja Wiedza i Praktyka

◗ Raport do KOB i ZE

1.1. Kto musi złożyć raport do KOBiZE

Jeżeli firma korzysta ze środowiska, to co roku do 28 lutego musi składać raport o emisjach gazów cieplarnianych do Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBiZE).

Wykaz zawierający informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat należy od 1 stycznia 2019 r. sporządzać na bazie raportu do KOBiZE zgodnie z art. 286 ust. 3 ustawy Prawo ochrony środowiska. Błędne przygotowanie tego raportu może mieć wpływ na ustalenie wysokości opłaty za korzystanie ze środowiska i tym samym skutkować sankcją za niesporządzenie i/lub niewnoszenie opłat za korzystanie ze środowiska.

Podmiot korzystający ze środowiska

Obowiązek składania informacji do Krajowej bazy o emisjach gazów cieplarnianych i innych substancji mają podmioty korzystające ze środowiska. Do podmiotów korzystających ze środowiska należą:

1) przedsiębiorcy w rozumieniu przepisów ustawy z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (tekst jedn.: Dz.U. z 2024 r. poz. 236) – czyli osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne niebędące osobą prawną, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną – wykonujące działalność gospodarczą;

2) przedsiębiorcy zagraniczni w myśl przepisów ustawy z 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (tekst jedn.: Dz.U. z 2022 r. poz. 470) – czyli osoby zagraniczne wykonujące działalność gospodarczą za granicą oraz obywatele polscy wykonujący działalność gospodarczą za granicą;

3) osoby prowadzące działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych, chowu lub hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego;

4) jednostki organizacyjne niebędące przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów ustawy z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców;

5) osoby fizyczne niebędące podmiotem, o którym mowa w podpunktach 1–3, korzystające ze środowiska w zakresie, w jakim korzystanie ze środowiska wymaga pozwolenia.

Kto nie musi ubiegać się o pozwolenie na emisję gazów

Nie ma obowiązku uzyskania pozwolenia na emisję gazów i pyłów do powietrza m.in. w przypadku instalacji:

⚫nieobjętych standardami emisyjnymi, w sytuacji gdy żadna z substancji wprowadzanych do powietrza nie powoduje przekroczenia 10% dopuszczalnych poziomów substancji w powietrzu albo 10% wartości odniesienia;

⚫z których gazy lub pyły są wprowadzane do powietrza w sposób niezorganizowany, bez pośrednictwa przeznaczonych do tego celu środków technicznych;

⚫energetycznych, o nominalnej mocy cieplnej do:

–5 MW – opalane węglem kamiennym,

–10 MW – opalane koksem, drewnem, słomą, olejem napędowym,

–15 MW – opalane paliwem gazowym;

⚫do spawania – obejmujące nie więcej niż 3 stanowiska spawalnicze;

⚫do powlekania, w których stosuje się mniej niż jedną tonę powłok w ciągu roku;

⚫stosowanych w gastronomii;

⚫do przesyłu, przeładunku lub magazynowania paliw płynnych;

⚫do oczyszczania ścieków;

⚫zbiorników bezodpływowych kanalizacji lokalnej;

⚫dygestoriów;

⚫w garażach

– zgodnie z rozporządzeniem ministra środowiska z 2 lipca 2010 r. w sprawie przypadków, w których wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza z instalacji nie wymaga pozwolenia (Dz.U. z 2010 r. nr 130, poz. 881).

Kiedy trzeba dokonać zgłoszenia

Zgłoszenia wymagają instalacje niewymagające pozwolenia, z wyjątkiem m.in.:

⚫instalacji energetycznych o nominalnej mocy cieplnej do 1 MW;

⚫instalacji innych niż energetyczne – o nominalnej mocy cieplnej do 0,5 MW;

⚫instalacji do suszenia owoców, warzyw, zboża, innych płodów rolnych lub leśnych o wydajności do 30 Mg na godzinę;

⚫instalacji stosowanych w gastronomii przystosowanej do obsługi do 500 osób na dobę;

⚫dygestoriów – wykorzystywanych do celów laboratoryjnych;

⚫garaży;

⚫instalacji innych niż wymienione powyżej, do których nie stosuje się przepisów w sprawie standardów emisyjnych, w przypadku gdy spełniony jest przynajmniej jeden z poniższych warunków:

– gazy lub pyły są wprowadzane z instalacji do powietrza w sposób niezorganizowany, bez pośrednictwa przeznaczonych do tego celu środków technicznych lub za pośrednictwem wentylacji grawitacyjnej,

– żadna z substancji wprowadzanych z instalacji do powietrza nie jest objęta poziomami dopuszczalnymi lub wartościami odniesienia w powietrzu.

Podsumowując – nie ma obowiązku ubiegania się o pozwolenie na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza ani obowiązku zgłaszania instalacji jako mogącej negatywnie oddziaływać na środowisko, jeśli emisja z procesów produkcyjnych lub pomocniczych ma charakter niezorganizowany lub odbywa się poprzez system wentylacji grawitacyjnej.

Pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza wydaje i zgłoszenie przyjmuje:

⚫urząd marszałkowski (przedsięwzięcia i zdarzenia na terenach zakładów, gdzie jest eksploatowana instalacja kwalifikowana jako przedsięwzięcie mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, przedsięwzięcia mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko oraz pozwolenia na wytwarzanie odpadów i pozwolenia zintegrowane dla instalacji komunalnych);

⚫RDOŚ (w przypadku przedsięwzięć prowadzonych na terenach zamkniętych);

⚫starostwo powiatowe (pozostałe przypadki).

Pozwolenie zintegrowane

Niektóre rodzaje instalacji, których funkcjonowanie ze względu na rodzaj i skalę prowadzonej działalności może powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości, wymagają posiadania pozwolenia zintegrowanego.

Pozwolenie zintegrowane stanowi szczególny rodzaj pozwolenia na wprowadzanie do środowiska substancji lub energii. W zależności od rodzaju instalacji ustala się w nim:

⚫dopuszczalną wielkość emisji gazów lub pyłów wprowadzanych do powietrza z instalacji, niezależnie od tego, czy wymagane byłoby dla niej uzyskanie pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, z wyjątkiem emisji gazów lub pyłów wprowadzanych do powietrza:

–w sposób niezorganizowany z instalacji, do których nie stosuje się przepisów w sprawie standardów emisyjnych w zakresie wprowadzania gazów i pyłów do powietrza,

–z instalacji do odprowadzania gazu składowiskowego do powietrza,

–z wentylacji grawitacyjnej;

⚫warunki wytwarzania i sposoby postępowania z odpadami, niezależnie od tego, czy dla instalacji wymagane byłoby uzyskanie pozwolenia na wytwarzanie odpadów;

⚫warunki poboru wód powierzchniowych lub podziemnych, jeżeli wody te są pobierane wyłącznie na potrzeby instalacji wymagającej pozwolenia zintegrowanego.

Jeżeli na terenie danego zakładu eksploatowana jest więcej niż jedna instalacja wymagająca uzys­kania pozwolenia zintegrowanego, instalacje te obejmuje się jednym pozwoleniem zintegrowanym. Na wniosek prowadzącego instalacje odrębnymi pozwoleniami zintegrowanymi mogą być objęte odrębne instalacje, jeżeli są one położone na terenie jednego zakładu. Ponadto we wniosku o wydanie pozwolenia zintegrowanego można wystąpić o objęcie nim instalacji niewymagającej uzyskania pozwolenia zintegrowanego, jeśli są one położone na terenie tego samego zakładu co instalacja wymagająca takiego pozwolenia.

Rodzaje instalacji wymagających uzyskania pozwolenia zintegrowanego

Do instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości w poszczególnych gałęziach przemysłu zalicza się między innymi:

1) W przemyśle energetycznym:

⚫instalacje do spalania paliw o mocy nominalnej nie mniejszej niż 50 MW.

2) W hutnictwie i przemyśle metalurgicznym:

⚫instalacje do prażenia lub spiekania rud metali, w tym rudy siarczkowej;

⚫instalacje do pierwotnego lub wtórnego wytopu surówki żelaza lub stali surowej, w tym do ciągłego odlewania stali, o zdolności produkcyjnej ponad 2,5 Mg wytopu na godzinę;

⚫instalacje do obróbki metali żelaznych:

–poprzez walcowanie na gorąco, o zdolności produkcyjnej ponad 20 Mg stali surowej na godzinę,

–kuźnie z młotami o energii przekraczającej 50 kJ na młot, gdzie stosowana łączna moc cieplna przekracza 20 MW,

–do nakładania powłok metalicznych z wsadem ponad 2 Mg stali surowej na godzinę;

⚫do odlewania metali żelaznych, o zdolności produkcyjnej ponad 20 Mg wytopu na dobę;

⚫do produkcji metali nieżelaznych z rud metali, koncentratów lub produktów z odzysku w wyniku procesów metalurgicznych, chemicznych lub elektrolitycznych;

⚫do topienia, łącznie ze stapianiem, metali nieżelaznych, w tym produktów z odzysku, lub odlewania metali nieżelaznych, o zdolności produkcyjnej przekraczającej 4 Mg wytopu na dobę dla ołowiu i kadmu lub 20 Mg wytopu na dobę dla pozostałych metali;

⚫do powierzchniowej obróbki metali lub tworzyw sztucznych z zastosowaniem procesów elektrolitycznych lub chemicznych, gdzie całkowita objętość wanien procesowych przekracza 30 m3.

3) Instalacje w przemyśle mineralnym:

⚫do produkcji klinkieru cementowego w piecach obrotowych o zdolności produkcyjnej ponad 500 Mg na dobę lub wapna w piecach o zdolności produkcyjnej ponad 50 Mg na dobę;

⚫do wytwarzania produktów z azbestu lub produktów zawierających azbest;

⚫do produkcji szkła, w tym włókna szklanego, o zdolności produkcyjnej ponad 20 Mg wytopu na dobę;

⚫do wytapiania substancji mineralnych, w tym produkcji włókien mineralnych, o zdolności produkcyjnej ponad 20 Mg wytopu na dobę;

⚫do produkcji wyrobów ceramicznych za pomocą wypalania, o zdolności produkcyjnej ponad 75 Mg na dobę.

4) Instalacje w przemyśle chemicznym:

⚫do wytwarzania, przy zastosowaniu procesów chemicznych, podstawowych produktów lub półproduktów chemii organicznej;

⚫do wytwarzania, przy zastosowaniu procesów chemicznych, podstawowych produktów lub półproduktów chemii nieorganicznej;

⚫do wytwarzania, przy zastosowaniu procesów chemicznych, nawozów sztucznych na bazie fosforu, azotu lub potasu;

⚫do wytwarzania, przy zastosowaniu procesów chemicznych, środków ochrony roślin lub produktów biobójczych;

⚫