Świętologia ebook

Paweł MajkaWstęp do Wstępu do świętologii

Stosunkowo krótki tekst nieznanego autorstwa Wstęp do świętologii, dołączony do jedynego egzemplarza, narobił swego czasu[1] nieco zamieszania tak w świecie świętologicznym, jak i teoriospiskowym. Nie stało się to za sprawą wartości merytorycznej samego Wstępu… (dość mizernej zresztą, nie miejsce to jednak, by znęcać się nad mizerią owego chaotycznego wprowadzenia, dość wspomnieć o pomieszaniu źródeł i dowolnym traktowaniu spuścizny znakomitych świętologów), lecz z powodu dopisków odnalezionych na jedynym istniejącym egzemplarzu, jeszcze około dekadę temu dostępnym w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej.

Anonimowi czytelnicy, nie mniej niż piszący te słowa oburzeni swobodnym podejściem do metodologii świętologicznej, komentowali bowiem kontrowersyjne (delikatnie rzecz ujmując) fragmenty Wstępu… Skąd wiemy, że było ich kilku? Po pierwsze, odnosili się nie tylko do tekstu, ale i wzajemnie do swoich komentarzy. Po drugie, zadbali tak o własną wygodę, jak i wygodę tych, którzy nadejdą po nich i stosowali odmienne kolory ołówków, którymi nanosili uwagi.

Piszemy o nich: „anonimowi”, a przecież w niektórych przypadkach można się domyślać, kim byli. Ponieważ wynika to z treści samych dopisów, odgadywanie tożsamości autorów pozostawiamy czytelnikowi. To doprawdy fascynujące, że ludzie, o których wspomina Wstęp… jako o bohaterach świętologii, najwyraźniej nie tylko czytali to wołające o pomstę do nieba opracowanie, ale jeszcze mijali się w czytelni tej samej biblioteki! A mówimy przecież o osobach, które autor Wstępu… uważał za zaginione bądź wręcz martwe (gwoli uczciwości należy przyznać, że nie tylko on, ale wielu innych świętologów, a nawet policja).

Dla wygody czytelnika zachowaliśmy w niniejszym wydaniu kolory, jakimi posługiwali się komentatorzy, a nawet zastosowaliśmy dla każdego z nich odmienne czcionki. Dla jeszcze większej wygody, zdając sobie sprawę, że niektórzy z naszych czytelników mogą cierpieć na daltonizm, oznaczyliśmy też dopiski skrótami: AN1 (Anonim 1) itd. Z kolei przypisy redakcyjne (nasze) oznaczamy skrótem: RED. Na niebiesko.

Wstęp do świętologii – wydanie 12., douzupełnione

Każdy z nas przynajmniej raz w życiu spotkał się z terminem: „Świętologia” i zapewne z tego powodu wydaje się nam, że doskonale rozumiemy, co się pod nim kryje. Świętologię wchłonął język potoczny, stała się przez to własnością wspólną i, podobnie jak niegdyś miało to miejsce z mitem, oderwała się od korzeni, a nawet zmieniła znaczenie w powszechnym odbiorze i użyciu. I tak oto znaleźliśmy się w sytuacji, w której o Świętologii mówią wszyscy, a każdy jakby w innym języku. W ten sposób Świętologia i świętolodzy padli ofiarą vytvářeníbubliny (zwanego też często: blaseerzeugen), zjawiska, które już w 1874 roku opisał niezapomniany i niezastąpiony Sławoj Podceňovánik, nianiek Edmunda Husserla. Zvytvářenibublinowaniśmy wszyscy, pogrążeni w masovévnímáníu (znów nieoceniony wkład Podceňovánika ze znanej każdemu świętologowi fundamentalnej pracy: Spánek anděl spánek na redukci sen).

Słowa powyższe, a także poniższe kieruję oczywiście do Ciebie, nieco zagubiony czytelniku, może przypadkowy, może zaciekawiony, a może rozbawiony. Do Ciebie, potoczny zmasovévnímáníony vytvářeníbublinowcu, nie zaś do moich kolegów świętologów, im bowiem wszystkie opisane powyżej i poniżej fakty, wydarzenia i zmyślenia są doskonale znane.

Praca niniejsza nie rości sobie ambicji do bycia dziełem naukowym, lecz jest w zamierzeniu dziełkiem lekkim, wprowadzającym zaledwie w zawiłe ścieżki świętologiczne; mającym przybliżać owo Nieznane, za którym podążali od dekad badacze, często tracąc przy tym zdrowie, życie, a bywało, że zmysły oraz wiarę w Metodę.

A jednak nawet ci, którzy przepadli, owa niezwykła armia prosvećeni luđaci, jak pisał o nich Jakub Trbasek, uważany za ojca serbskiej świętologii, podarowali światło nam wszystkim i przyczynili się równocześnie do pogłębienia wiedzy świętologicznej, jak i do towarzyszącego jej od zawsze kompletnego poplątania metod i terminów, wymieszania hipotez oraz umrocznienia (sähkökatkos)[2].

Korzenie świętologii sięgają niebios, z nich bowiem wywodzi się wszystko, co święte[3][4]. Tym samym za pierwszych świętologów można by uznać już pierwotnych kapłanów snujących opowieści o stworzeniu świata i bogach, którzy mieli w nim udział. Choć czytelnik spotka się z pewnością z twierdzeniami niektórych badaczy[5], że świętologią można nazywać jedynie dokonania nowoczesnej nauki, a zatem oparte na falsyfikowalnych badaniach zastosowanych zgodnie z Metodą, to jednak postaramy się tu wykazać, że naprawdę nowoczesna świętologia sięga dalej i głębiej niż ów demonizowany i przeceniany rozum. Nie zdawajmy się jedynie na szkiełko i oko powiadam, za Paulem Dubois[6][7].

Jeśli zaczniemy, śladem Dubois, ale przecież także Italo Calvino, szukać świętologów wśród kapłanów, nie uchylimy się chyba przed hipotezą, iż znajdywać ich możemy także wśród poetów, dramaturgów i dalej – pisarzy, oni wszak są dziećmi kapłanów. Tak, jak nie byłoby dramaturgów bez Dionizji, tak nie byłoby poetów i pisarzy bez tych kapłanów, którzy nie tylko przeprowadzali wiernych przez rytuały, ale i opisywali im ich znaczenie – a zatem i kształty świata.

By nie powoływać się tylko na autorytety ściśle świętologiczne, wspomnimy, że pisali na ten temat tacy tytani religioznawstwa, etnologii i zmyślonologii stosowanej, jak Gerardus van der Leeuw, Mircea Eliade czy Abumizydory Puduchmani. Nie sposób też zapomnieć[8] o na poły legendarnej Ophelii[9],[10][11]badaczce podpisującej swoje prace jedynie tak właśnie zapisywanym imieniem. Na poły legendarnej, choć bowiem istnieją świętolodzy, którzy ponoć mogli pochwalić się znajomością z nią, jak Pazzadani, opowiadająca, że siedziała jej na kolanach podczas pewnej imprezy w 1967, czy Izodyr Grabhkann, obecnie już ponad dziewięćdziesięcioletni uczony, mający w swej karierze rolę guru w sekcie w Detroit. Niektórzy badacze twierdzą też, że o niej właśnie śpiewał Bob Dylan. Faktem jest, że Ophelia, bez względu na to, czy była rzeczywistą osobą, czy też, jak utrzymuje np. komisarz Lech Szymborski[12][13], szalbierczą organizacją, pojawiła się właściwie znikąd w roku 1960, by zniknąć bez śladu na początku roku 1970. Pozostały po niej tylko notatki, wspomnienia innych osób oraz materiały ze śledztwa Szymborskiego. Świętologów jest więc niemal bez liku[14] i trudno znaleźć temat, w którym by się ze sobą zgadzali. Dlatego nie ma sensu wypisywać wszystkich świętologicznych teorii i hipotez. Należy się skupić na tych, które uważam za słuszne JA.

Poeci i pisarze zatem jako świętolodzy. Pamiętajmy, że o świętach pisali tak filozofowie (np. Tomasz z Akwenu, Hubeliusz młodszy od Hubeliusza starszego), jak i etnografowie (np. Borys Uspieński, Michael Thomas), astrofizycy (Arthur Szürke), słowem przedstawiciele prawie wszystkich nauk. Podchodzili do świętologii od strony fizyki (Szürke), mistyki (Michał, twórca Michalizmu[15])[16][17][18][19], a nawet gramatyki jak Gabriela Tig Montekassińska. Jakkolwiek jednak wszyscy ci uczeni i odkrywcy poświęcili życie, by zbadać nie tylko pochodzenie Świąt, czy to jako takich, czy konkretnie Świąt Bożego Narodzenia, związane z nimi rytuały i folklor, osadzenie w mitologiach, to jednak wszystkie te działania nie zdałyby się na nic, bo nie pomogłyby w uchwyceniu sedna Świąt![20][21] Sedno ich bowiem zawiera się tak w obyczajowości, w filozofii i religii (czy będziemy w jej przypadku uwzględniać kwestie organizacji życia religijnego, czy znacznie bardziej tajemnicze zagadnienia wiary), ale także uczuć i emocji! I tu właśnie niezbędne jest spojrzenie literackie, które sprawniej potrafi sięgać do naszych serc niż oko badacza![22] Literatura jest zresztą odważniejsza od nauki, pozwala szukać tam, gdzie nauka boi się sięgać[23].

Dowodów na to nie trzeba daleko szukać. Świętologia to chyba jedyny przypadek w historii nauki, w której niemal wszyscy badacze sięgnęli w końcu po pisarskie pióra. Fizyk Arthur Szürke, nim przepadł w tajemniczych okolicznościach, z nieznanych do końca przyczyn[24], napisał osiem poematów poświęconych świętologii. Paul Dubois także poświęcił się swego rodzaju literaturze, choć specyficznej. Miast drukować swoje prace, oblepiał nimi ściany własnego mieszkania. Policja zatrzymała je niestety wszystkie po jego zniknięciu, jednak wiadomo skądinąd, że Dubois od analizowania tekstów literackich poświęconych Świętom przeszedł do uzupełniania ich braków własną twórczością. „Braków”, ponieważ uważał, że twórcy literatury świątecznej dokonywali autocenzury, by nie wyrazić w niej wszystkiego, co wiedzieli bądź choćby przeczuwali. Uczony szukał więc owych „usuwanych” fragmentów, dopatrywał się prawidłowości tak w strukturze ocenzurowanych tekstów, jak ich rytmach, rymach i fabułach. Aż w końcu sam przepadł bez śladu, pozostawiając na obitych zapisanymi stronicami ścianach wielki napis czerwoną farbą: NADCHODZĄ! Jako że owo ostatnie dokonanie literackie Dubois znaleziono dnia 20 grudnia, uznano, że miał na myśli Święta właśnie. Z hipotezą taką zgodziła się policja, ale nie wszyscy świętolodzy, z Anette Pazzadani na czele.

By jednak przybliżyć zdanie Pazzadani na temat zniknięcia Dubois, trzeba najpierw przybliżyć poglądy włoskiej badaczki na samą świętologię. Jak wspomniano, Pazzadani kontynuowała badania profesora Hirvi. Nie bez znaczenia pozostaje fakt, że ów uczony, w efekcie zbyt dociekliwych badań nad działami Andersena, popadł w wyjątkowo mroczną depresję, przez co jego prace pisane u schyłku życia tchną nihilizmem, bełkotliwym mistycyzmem, a nawet bezsceptycyzmem! Asceptycyzmem wręcz! Od nich to wyszła Pazzadani i w oparciu o te nieszczęsne pisma stworzyła teorię transformacyjności scjentomaterialistyczno-kapitałowej świętologii. Wszyscy ją znamy, toteż nie ma potrzeby dokładnego rozpisywania się na temat tych dotkniętych sähkökatkos tez. Ponieważ jednak winniśmy rzetelne przedstawienie świętologii tym, którzy nie mają wiedzy w jej temacie, napomknę[25], że[26][27][28][29] Pazzadani jest autorką teorii, iż istnieje grupa, której celem jest transformacja ludzkości przy użyciu świętologii. Śladów jej działania uczona upatrywała tak w wydarzeniach na świecie, jak i dziełach literackich oraz pracach naukowych.

Według Pazzadani grupa ludzi przynajmniej od stu lat starała się wykorzystywać mechanizmy Świąt w celu kontrolowania, a nawet kreowania zachowań społecznych. Najjaskrawszym przykładem takich działań miało być w jej przekonaniu stopniowe przejmowanie rytuałów świątecznych przez instytucje świeckie i przekształcanie ich w akcje promocyjne i marketingowe. Jednak za tym pozornym krzewieniem konsumpcjonizmu kryło się, według Pazzadani, coś znacznie mroczniejszego i złowieszczego. Coś, czego korzenie sięgały do samych początków wszelkiej świąteczności, a czego zinstytucjonowanie rozpoczęło się w VII wieku na Wyspie Spełnionych Życzeń Wigilijnych. To właśnie podczas wyprawy śladami Michała Esoesa uczona zaginęła bez wieści[30]. Zdaniem Pazzadani cenzurować dzieła świąteczne miała właśnie ta dziwna grupa spiskowców.

Jak widać, podejście do świętologii może być bardzo różne, sięgać czasem mistycznych objawień i apokaliptycznych wizji[31]. Nic w tym dziwnego, badając święta (wszelkie), dotykamy wszak tego, co w człowieku najintymniejsze, a w ludzkości bodaj najstarsze. Jakkolwiek mroczne wizje Pazzadani wydają mi się świadectwem upadku udręczonego losem mistrza umysłu, nie można zaprzeczyć, że Święta w swych korzeniach sięgają do najstarszych i najpierwotniejszych systemów organizacji życia społecznego i kształtowania zasad życia ludzkości. A przy tym równie głęboko sięgają do naszych dusz i serc[32].

Dlatego[33] z przyjemnością[34] oddajemy do Państwa rąk ten zbiorek, w którym za pseudonimami pisarskimi kryją się często uznani świętolodzy, którzy przy pomocy literatury starają się opowiedzieć o tym, o czym nie była w stanie w pełni opowiedzieć nauka. Świętologicznie o Świętach, czyli o nas.

Posłowie do wstępu do Wstępu do świętologii

Tu kończy się tekst Wstępu…, urywają się też notatki na jego marginesach, które my, dla ułatwienia czytelnikowi lektury, przedstawiliśmy w kolejności w przypisach. O ile nam wiadomo, nie doszło do żadnego aresztowania w czytelni Biblioteki Jagiellońskiej, a Anonim 2 nie został ani zatrzymany, ani zidentyfikowany. Podejrzenia Anonima 4 nie znalazły więc potwierdzenia. Jeśli czwartym był, jak interpretuje wielu badaczy, komisarz Lech Szymborski, nie może udzielić nam już żadnej informacji, ponieważ ten znany policjant przepadł bez śladu, jak wielu innych świętologów. Czy porwała go mroczna sekta, jak twierdzi część teoretyków, czy też wraz z innymi bawi się podczas wiecznej Wigilii na Wyspie Spełnionych Życzeń Wigilijnych, jest jedną z wielu niewyjaśnionych zagadek świętologii. Nam pozostaje opublikować to wydanie opowiadań świętologicznych w nadziei, że może ktoś kiedyś sięgnie po jego egzemplarz na półce Biblioteki Jagiellońskiej i znajdzie na marginesie jednej ze stron tajemniczy dopisek…[35].