129,00 zł
Dowiedz się więcej.
- Wydawca: Wiedza i Praktyka sp. z o. o.
- Kategoria: Biznes, rozwój, prawo•Biznes, rozwój
- Język: polski
- Rok wydania: 2022
Wypadki przy pracy to nagłe zdarzenia wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć. Z punktu widzenia każdego pracodawcy stanowią spory problem zdrowotny i ekonomiczny. Na całym świecie w wypadkach przy pracy ginie kilkaset tysięcy osób rocznie, a setki, jeśli nie miliony, ulegają urazom. Poza cierpieniem osób poszkodowanych oraz ich bliskich koszty takich wypadków obciążają finansowo instytucje ubezpieczeniowe, zakłady pracy. Mimo że koszty wypadków ponoszone są przez różne grupy społeczne, to na końcu ponosi je każdy obywatel, który płaci za wydatki jako podatnik i konsument.
Ebooka przeczytasz w aplikacjach Legimi lub dowolnej aplikacji obsługującej format:
Liczba stron: 210
Podobne
Redakcja
utorzy:
Jan M. Pióro
Jerzy Wroński
Józef M. Boguszewski
Przemysław Ł. Siemiątkowski
Wydawca: Anna Zawitkowska
Redaktor: Marek Kalman
Koordynator produkcji: Mariusz Jezierski
Skład i łamanie: Triograf, Dariusz Kołacz
Drukarnia: KRM Druk
ISBN: 978-83-8276-365-2
Cena brutto: 129 zł
Informacje i zamówienia:
e-mail: [email protected]
infolinia: 22 518 29 29
faks: 22 617 60 10
Wydawnictwo Wiedza i Praktyka Sp. z o.o.
ul. Łotewska 9A, 03-918 Warszawa
NIP: 526-19-92-256
Numer KRS: 0000098264 – Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy
Wysokość kapitału zakładowego: 200.000 zł
tel.: 22 518 29 29, faks: 22 617 60 10
© Copyright by Wydawnictwo Wiedza i Praktyka Sp. z o.o. Warszawa 2019 r.
Wstęp
Wypadki przy pracy to nagłe zdarzenia wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć. Z punktu widzenia każdego pracodawcy stanowią spory problem zdrowotny i ekonomiczny. Na całym świecie w wypadkach przy pracy ginie kilkaset tysięcy osób rocznie, a setki, jeśli nie miliony, ulegają mniejszym bądź większym urazom. W Polsce liczba poszkodowanych w wypadkach przy pracy w okresie od stycznia do września 2021 roku, zgłoszonych na formularzu statystycznej karty wypadku, wyniosła ogółem 43600 osób i była o 8,6% większa niż w analogicznym okresie 2020 roku. To bardzo dużo… Poza cierpieniem osób poszkodowanych oraz ich bliskich koszty takich wypadków obciążają finansowo instytucje ubezpieczeniowe, zakłady pracy i całe społeczeństwo. Mimo że koszty wypadków ponoszone są przez przeróżne grupy społeczne, to jednak na końcu ponosi je każdy obywatel, który płaci za wydatki jako podatnik i konsument.
Rzetelne ustalenie okoliczności i przyczyn wypadków to podstawa profilaktyki wypadkowej, a prawidłowe zakwalifikowanie wypadku do kategorii wypadków przy pracy ma szczególne znaczenie zwłaszcza dla osób poszkodowanych (ze względu na postępowanie odszkodowawcze, tj. przysługujące świadczenia pieniężne). Jak wykazuje praktyka, największe trudności w prawidłowym wypełnianiu statystycznych kart wypadku dotyczą zakresu i klasyfikacji danych dotyczących przebiegu oraz okoliczności wypadku przy pracy. Dlatego w książce szczegółowo omówiono w prosty i przejrzysty sposób statystyczną kartę wypadku i inne dokumenty z zakresu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.
Kompendium wiedzy o wypadkach przy pracy i chorobach zawodowych zawiera liczne tezy orzecznictwa Sądu Najwyższego oraz sądów apelacyjnych i administracyjnych w zakresie wypadków przy pracy, wypadków w drodze do pracy lub z pracy, chorób zawodowych, jak również świadczeń z nimi związanych. Przedstawia także praktyczny komentarz do dwóch najważniejszych rozporządzeń w tym zakresie: rozporządzenia w sprawie chorób zawodowych i w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy.
W niniejszej publikacji prezentujemy liczne orzeczenia Sądu Najwyższego oraz sądów administracyjnych i apelacyjnych w zakresie wypadków, chorób zawodowych i świadczeń z nimi związanych. Jest to rzetelny materiał wspomagający pozyskanie informacji o treści prawa, jego stosowaniu oraz wykładni.
Książka ta będzie przede wszystkim służyć nieocenioną pomocą nie tylko przy poprawnym kwalifikowaniu zdarzeń wypadkowych, ale także w dochodzeniu odpowiednich roszczeń, nie tylko z ubezpieczenia społecznego, ale także uzupełniających – również w zakresie chorób zawodowych. Ma na celu motywowanie pracodawców do tworzenia bezpiecznych i zdrowych warunków pracy oraz poprawy dotychczasowych, co w efekcie zapobiegać ma wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym, a tym samym sprzyjać obniżeniu kosztów pracy.
Rozdział 1
Wypadki przy pracy
Rozdział VII Działu dziesiątego Bezpieczeństwo i higiena pracy Kodeksu pracy, dalej: kp, zatytułowany jest Wypadki przy pracy i choroby zawodowe. Mimo to kp nie zawiera definicji wypadku przy pracy. Obecnie obowiązująca definicja wypadku przy pracy zawarta jest w ustawie z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jedn.: Dz.U. z 2019 r. poz. 1205 ze zm.), dalej: ustawa wypadkowa.
Uwaga
Z wejściem jej w życie utraciło moc wiele innych aktów prawnych, w szczególności:
ustawa z 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. z 1983 r. nr 30, poz. 144 ze zm.),ustawa z 19 grudnia 1975 r. o ubezpieczeniu społecznym osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia (Dz.U. z 1995 r. nr 65, poz. 333 ze zm.),ustawa z 18 grudnia 1976 r. o ubezpieczeniu społecznym osób prowadzących działalność gospodarczą oraz ich rodzin (Dz.U. z 1989 r. nr 46, poz. 250 ze zm.).Ze względu na to, że w niniejszej publikacji prezentujemy orzecznictwa Sądu Najwyższego oraz sądów administracyjnych i apelacyjnych w zakresie wypadków, chorób zawodowych, jak również świadczeń z nimi związanych – istotnym zagadnieniem jest rozstrzygnięcie kwestii, czy z utratą mocy wspomnianych aktów prawnych utraciły także swą aktualność tezy rozstrzygnięć sądowych wydanych pod ich rządami.
Na tak zadane pytanie należy z całą stanowczością odpowiedzieć, że orzecznictwo sądowe, co do zasady, nie utraciło swej aktualności, z wyjątkiem nielicznych rozstrzygnięć nieprzystających do aktualnie obowiązującego stanu prawnego. Tezę o zasadności uwzględniania orzecznictwa sądowego, także wydanego pod rządem ustaw już nieobowiązujących, należy poprzeć prostym stwierdzeniem. Mimo że orzecznictwo takie nie jest i nie może być postrzegane jako źródło prawa w ujęciu formalnym, tezy samych orzeczeń mogą, a nawet powinny być postrzegane jako rzetelny materiał wspomagający pozyskanie informacji o treści prawa, jego stosowaniu oraz wykładni.
Definicja wypadku przy pracy
Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy wypadkowej za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć (wszystkie wymienione warunki muszą być spełnione jednocześnie), które nastąpiło w związku z pracą:
1) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności bądź poleceń przełożonych,
2) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia,
3) w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.
Do stwierdzenia, że nagłe zdarzenie spowodowane przyczyną zewnętrzną jest wypadkiem przy pracy, wystarczające jest ustalenie, że zdarzenie nastąpiło podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności bądź poleceń przełożonych, bez potrzeby badania, czy wykonywanie tych czynności było zgodne z interesem zakładu pracy (wyrok Sądu Najwyższego z 14 września 2000 r., II UKN 708/99, OSNAPiUS 2002/6/145).
Ustawa wypadkowa ma zastosowanie nie tylko do pracowników, ale także innych osób podlegających społecznemu ubezpieczeniu wypadkowemu na podstawie ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2021 r. poz. 423 ze zm.).
Na równi z wypadkiem przy pracy traktuje się wypadek, któremu pracownik uległ:
1) w czasie podróży służbowej w okolicznościach innych niż określone w ust. 1, chyba że wypadek spowodowany został postępowaniem pracownika, które nie pozostaje w związku z wykonywaniem powierzonych mu zadań;
2) podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony;
3) przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe.
Ponadto w myśl art. 3 ust. 3 ustawy wypadkowej za wypadek przy pracy uważa się również nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w okresie ubezpieczenia wypadkowego z danego tytułu podczas:
uprawiania sportu w trakcie zawodów i treningów przez osobę pobierającą stypendium sportowe,wykonywania odpłatnie pracy na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,pełnienia mandatu posła lub senatora, pobierającego uposażenie,odbywania szkolenia, stażu, przygotowania zawodowego dorosłych lub przygotowania zawodowego w miejscu pracy przez osobę pobierającą stypendium w okresie odbywania tego szkolenia, stażu, przygotowania zawodowego dorosłych lub przygotowania zawodowego w miejscu pracy na podstawie skierowania wydanego przez powiatowy urząd pracy bądź inny podmiot kierujący, a także pobierania stypendium na podstawie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w okresie odbywania studiów podyplomowych,wykonywania przez członka rolniczej spółdzielni produkcyjnej, spółdzielni kółek rolniczych i inną osobę traktowaną na równi z członkiem spółdzielni w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych, pracy na rzecz tych spółdzielni,wykonywania pracy na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym, dalej: kc, stosuje się przepisy dotyczące zlecenia,wykonywania pracy na podstawie umowy uaktywniającej, o której mowa w ustawie z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3,współpracy przy wykonywaniu pracy na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kc stosuje się przepisy dotyczące zlecenia,wykonywania zwykłych czynności związanych z prowadzeniem działalności pozarolniczej w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych,wykonywania zwykłych czynności związanych ze współpracą przy prowadzeniu działalności pozarolniczej w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych,wykonywania przez osobę duchowną czynności religijnych lub związanych z powierzonymi funkcjami duszpasterskimi bądź zakonnymi,odbywania służby zastępczej,nauki w Krajowej Szkole Administracji Publicznej im. Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego przez słuchaczy pobierających stypendium,kształcenia się w szkole doktorskiej przez doktorantów otrzymujących stypendium,wykonywania pracy na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kc stosuje się przepisy dotyczące zlecenia bądź umowy o dzieło, jeżeli umowa taka została zawarta z pracodawcą, z którym osoba pozostaje w stosunku pracy, albo jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje ona pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.Ważne
W rozumieniu ustawy wypadkowej z urazem, jako skutkiem wypadku, mamy do czynienia gdy nastąpiło uszkodzenie ciała lub narządów człowieka wskutek czynnika zewnętrznego. Eliminuje z prawa do świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego brak doznania urazu, a także nagłe pogorszenie zdrowia pracownika niemające związku z doznaniem urazu podczas wykonywania swojej pracy, nie będzie możliwe zaliczenie go do kategorii wypadków przy pracy (wyrok Sądu Najwyższego z 9 czerwca 2009 r., II PK 318/08).
Za śmiertelny wypadek przy pracy uważa się wypadek, w wyniku którego nastąpiła śmierć w okresie nieprzekraczającym 6 miesięcy od dnia wypadku (art. 3 ust. 4 ustawy wypadkowej).
Za ciężki wypadek przy pracy uważa się wypadek, w wyniku którego nastąpiło ciężkie uszkodzenie ciała, takie jak: utrata wzroku, słuchu, mowy, zdolności rozrodczej lub inne uszkodzenie ciała albo rozstrój zdrowia, naruszające podstawowe funkcje organizmu, a także choroba nieuleczalna lub zagrażająca życiu, trwała choroba psychiczna, całkowita lub częściowa niezdolność do pracy w zawodzie albo trwałe, istotne zeszpecenie lub zniekształcenie ciała (art. 3 ust. 5 ustawy wypadkowej).
Za zbiorowy wypadek przy pracy uważa się wypadek, któremu w wyniku tego samego zdarzenia uległy co najmniej dwie osoby (art. 3 ust. 6 ustawy wypadkowej).
Cały tekst przeczytasz w pełnej wersji publikacji
Przeczytasz tam również:
Wypadki w drodze do pracy lub z pracy
Statystyczna karta wypadku
Komentarz do rozporządzenia w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy
Choroba zawodowa
Świadczenia wypadkowe i chorobowe
Świadczenia uzupełniające
Komentarz do rozporządzenia w sprawie chorób zawodowych
