Zaginiona ebook

Prolog

Doffais, wrzesień 1945

Hans klęczał na wilgotnym nadmorskim piasku. Zimny jesienny wiatr zdmuchnął mu furażerkę z głowy. Leżała teraz w kałuży nie dalej niż metr od jego kolan i nasiąkała powoli wodą, ale ponieważ ręce miał związane na plecach drutem, nie miał możliwości jej podnieść. Zresztą co potem robić z mokrą? Założyć na głowę nijak. Wsadzić do kieszeni? Zatknąć za pasek? Bez sensu. Niech tu zgnije, jemu i tak już nie będzie potrzebna.

Dwa miesiące spędzone w lochu na przesłuchaniach sprawiły, że odwykł od świeżego powietrza i widoku nieba nad głową. Flaga łopotała na maszcie opodal. Czerwony krzyż na zielonym tle to zwijał się, to rozwijał. Nawet ładnie się prezentowała, choć bardziej podobała mu się szwedzka flaga.

Rozwalą nas tu, nad zatoką, w miejscu, gdzie wylądowaliśmy, pomyślał z melancholią. Trudno. Nie dziwię im się. Nawet nie potępiam, choć żal. Byle tylko kobiety oszczędzili...

Wyspiarze już przy aresztowaniu podzielili ich na dwie grupy. Do pierwszej trafili ci, którzy mieli w kieszeniach legitymacje NSDAP lub esesmańskie tatuaże pod pachą. Dołączono do nich także wszystkich, którzy próbowali strzelać po trzecim wezwaniu do poddania się. Do drugiej grupy trafili pozostali. Siedemnastu członków załogi stało teraz na chybotliwej ławce pod wzniesioną naprędce szubienicą. Każdy miał na szyi rzemienny stryczek. Na twarzach skazańców malowała się rezygnacja... Pozostała dwudziestka klęczała bliżej brzegu. Ręce związano im tak samo jak Hansowi – drutem, za plecami.

Hans odszukał wzrokiem szyfrantkę Klarę. Przysiadła na stopach. Włosy wymykały się spod furażerki, opadały na twarz rudymi kosmykami. Pochyliła głowę, ale po drżeniu pleców mógł się zorientować, że dziewczyna płacze.

Wójt miasteczka stanął na płaskim głazie naprzeciwko nich. Obfita biała broda, ściśle przylegająca czapeczka i ciemna haftowana szata upodabniały starca do koptyjskiego mnicha. W talii opinał go szeroki pleciony pas, u boku wisiał miecz w czarnej, zdobionej złotem pochwie. Ale Hans patrzył na jego buty. Podeszwy wykonano z dwu warstw wołowej skóry. Resztę chyba z koźlęcej, naciągając ją na klocek, by uformować je bez podziału na przyszwę i obłożynę, bez szwów, z jednego kawałka. Cholewki, także miękkie, zostały przeszyte w bardzo dziwny sposób. Niemiec dłuższą chwilę nie mógł zrozumieć idei, wedle której zrobiono wykrój, ale potem załapał.

Straszna robota, pomyślał. Kilka tygodni na wykonanie pary jak nic... Ale za to wygodne i nie do zdarcia.

Wiatr dmuchnął mu w twarz. Zamrugał. Nie miał jak przetrzeć oczu. W dodatku chciało mu się sikać... No nic, do egzekucji nie zostało dużo czasu. Wytrzyma. A potem? To już zmartwienie zwycięzców. Najwyżej pochowają go w obszczanych gaciach.

– Wstąpiliście dobrowolnie do ludobójczej organizacji – przedstawiciel władzy zwrócił się do stojących pod szubienicą. Mówił po niemiecku poprawnie, choć z bardzo dziwnym akcentem, tak że momentami słuchaczom zdawało się wręcz, jakby słyszeli francuski. – Zaciągnęliście się pod sztandary najbardziej zdegenerowanych, bestialskich jednostek. Wreszcie, jakby tego było mało, złamaliście przysięgę i uciekliście. Zdradziliście swego wodza nie wtedy, gdy był silny i popełniał zbrodnie, ale gdy osłabł, a wy poczuliście grozę nadchodzącego sądu. Brak wam nie tylko instynktu moralnego, ale też gotowości, by odważnie bronić swoich racji przed trybunałem i ponieść karę wedle praw swego ludu i praw waszych przeciwników. Za to wszystko, co tam, na kontynencie, uczyniliście, może być tylko jedna kara. Kara śmierci. Albowiem zapisano w naszych zbiorach praw: stopy złych ludzi nigdy bezkarnie nie zdepczą tej ziemi.

Dwaj mężczyźni, nie czekając na znak, kopnęli ławkę. Pętle zdusiły przedśmiertny charkot. Niemcy miotali się na stryczkach jak ryby złapane na haczyk. Ktoś, wijąc się w agonii, zerwał pęta. Kilku innym puściły zwieracze. Powoli ich ruchy stawały się coraz bardziej chaotyczne, lecz także coraz słabsze, aż wreszcie zamarły. Ciała huśtały się jeszcze, ale dla wszystkich stało się jasne, że życie już opuściło skazańców.

Ciekawe, skąd wiedzieli o naszych zbrodniach? – zadumał się Niemiec. Bo przecież nie patyczkowali się. Od samego początku otoczyli nas z gotową do strzału bronią, żadnych negocjacji. A tak, mają tu anteny, zatem słuchają radia... No i kto wie o czym opowiedzieli pozostali? Ja przecież mówiłem, śpiewałem wręcz, zrzucałem z siebie to wszystko... Powiedziałem za dużo?

Nadjechał wózek zaprzężony w osiołka. Zdejmowano z niego proste drewniane trumny.

Teraz nasza kolej... – pomyślał Hans i odruchowo chciał się przeżegnać, ale oczywiście nie mógł. Siedemnaście stryczków, nas dwadzieścioro, w tym trzy dziewczyny. To znaczy, że mężczyzn powieszą, a im darują. Może nas powieszą, a je rozstrzelają?... Albo ktoś będzie musiał poczekać na trzecią turę. Przynajmniej miejsce egzekucji ładne.

Za plecami szumiało morze. Wśród dachów miasteczka uwijały się jaskółki. Krzyczały mewy... Ktoś piekł chleb. W powietrzu pachniało też wędzoną rybą.

Pora obiadu, uświadomił sobie. Powieszą nas, zakopią i pójdą zajadać kaszę z gulaszem. A na przystawkę roladkę z gęsich wątróbek – przypomniał sobie specjały kuchni południowobelgijskiej.

Miejscowi przystawili drabinę i po kolei zdejmowali wisielców. Felczer stetoskopem osłuchiwał ciała. Oficer stanął obok z rewolwerem, gotów dobić, gdyby w którymś kołatała się jeszcze iskierka życia. Ale nie było potrzeby. Wójt podszedł do pozostałych więźniów. Wiatr szarpał jego brodę, rozwiewał poły płaszcza. Stanął nie dalej niż dwa metry od Hansa i Niemiec mógł teraz dokładniej obejrzeć intrygujące obuwie. Badał wzrokiem każde spojenie, każdy szew, każdą zmarszczkę. Umysł rozpaczliwie czepiał się szczegółów, odpychał myśli o egzekucji.

Nosi je siedem albo osiem lat, pomyślał. Podeszwa jest dwuwarstwowa, zamiast zelować, kazał po prostu wymienić dolną. Ciekawe...

– Co do was... – Urzędnik spojrzał chmurnie na klęczących w piachu. – Nie wiemy, kim naprawdę byliście i co obciąża wasze sumienia. Wasze zeznania wydają się częściowo prawdziwe, mogę się tylko domyślać, że wiele przemilczeliście. Jednak wyspa ukazała się waszym oczom, a więc wśród was są także ludzie niewinni i sprawiedliwi. Zatem dajemy wam wybór. Możecie dostać żaglówkę, kompas, prowiant na drogę i odpłynąć, gdzie was oczy poniosą. Ci z was, którzy nie zechcą odejść, mogą pozostać u nas jako niewolnicy. Macie pięć minut na podjęcie decyzji. – Wydobył z kieszeni okazały zegarek w stalowej kopercie.

Hans potrząsnął głową. Pożegnał się już z życiem, więc niespodziewane ocalenie kompletnie go oszołomiło. Nie mógł się jakoś pozbierać. Zawrót głowy... Omal nie zemdlał. Przed oczyma latały mu czarne kółka, z wielkim trudem zogniskował wzrok.

Wskazówki na zegarku zdawały się trwać w bezruchu, ale wiedział: czas płynie i za chwilę trzeba będzie podjąć decyzję.

Puszczać się przez ocean łodzią to spore ryzyko, pomyślał. Od Islandii dzieli nas kilkaset kilometrów. Można też spróbować na zachód, do USA czy Kanady. Klaus jest nawigatorem. On sobie poradzi. Tylko, z drugiej strony, czy jest gdzie i po co wracać?

Pamiętał ostatnie depesze odebrane przez Klarę. Nikt ich już nie szyfrował, bo i po co? Skala odwetu oszałamiała. Drezno i Hamburg spalone, zrównane z ziemią przez naloty dywanowe aliantów. Gdańsk doszczętnie zniszczony przez nacierającą Armię Czerwoną. Kapitulacja Festung Breslau, Berlin zdobyty, Führer popełnił samobójstwo. Amerykanie nie uznali marionetkowego rządu, który admirał Karl Dönitz próbował powołać we Flensburgu, na terenach zajętych przez Anglików. Wszystkich „ministrów” aresztowano. Słuchali tych wieści, płynąc w stronę Grenlandii. Uciekali, sami nie wiedząc dokąd, wierząc w plotki o Nowej Germanii, licząc, że tajne kolonie rasy aryjskiej ukryte w niedostępnych strefach polarnych faktycznie istnieją.

Jego rodzinny Mehlsack doszczętnie zrujnowany bombardowaniem... Tam zresztą wkroczyli Sowieci.

Miałby zostać niewolnikiem na tej dziwnej wyspie? Dobre sobie... Ziemia jałowa, prawie same skały. Ale i tu przecież żyją ludzie... A nawet robią niezłe buty...

– Mam pytanie – odezwał się głośno.

Siwobrody spojrzał na niego i łaskawie skinął głową.

– Pytaj.

– Skoro mamy być waszymi niewolnikami... Będziemy pracować w kopalniach i kamieniołomach, czy może znajdzie się tu zajęcie dla szewca i modystki?

– To zależy od tego, czy zdołacie dorównać tutejszym rzemieślnikom. Na naszej wyspie każdy robi to, do czego ma największe predyspozycje. Jeśli umiecie i lubicie ciężko pracować, źle wam nie będzie i z głodu też nie umrzecie.

Młody Niemiec odszukał wzrokiem Klarę. Z jej miny wywnioskował, że podjęła tę samą decyzję. Spojrzała mu w oczy i skinęła głową.

Rozdział 1

Wiosenny warszawski deszcz lał jak z cebra. Anna Czwartek wyskoczyła z autobusu. Trafiła oczywiście prosto w wielką kałużę i do reszty przemoczyła buty. Na przystanku nie postawiono wiaty. Pospiesznie naciągnęła kaptur i pobiegła między drzewa. Tu ulewa nieco mniej dokuczała. Deszcz strącił trochę młodych liści, dziewczyna, ślizgając się na nich, parę razy omal nie upadła. Przebyła ostatni fragment otwartej przestrzeni pomiędzy bramą a wejściem do biblioteki i z ulgą ukryła się pod dachem. Krótki odcinek przebyty kłusem wystarczył, by przemokła na wylot. Oddała w szatni kurtkę. Spodnie miała zachlapane do kolan, buty można było wyżymać. Namacała w kieszeni kilka zaplątanych monet, wystarczyło na dużą kawę z automatu. Przez chwilę grzała dłonie o kubek, potem wychłeptała prawie wrzącą ciecz. Powoli rozgrzała się.

– Spokojnie – mruknęła pod nosem. – Buty wyschną, spodnie też. A po południu pogoda powinna się poprawić...

Minęła katalogi. Kłębił się tu tłumek studentów, ogonek do czytelni głównej wystawał na zewnątrz. Powędrowała schodami na piętro, a potem długim korytarzem prosto i w prawo. Tu dla odmiany było cicho, słyszała echo własnych kroków na kamiennych płytach posadzki. Pod oknem w donicach rosły jakieś egzotyczne rośliny. Skrzywiła się w duchu, patrząc na paskudny marmur, którym wyłożono ściany. Za to było tu przyjemnie ciepło. Przestała szczękać zębami.

Wreszcie weszła do czytelni mikrofilmów.

– Pani...? – Słysząc kroki, bibliotekarz podniósł wzrok.

– Anna Czwartek. Złożyłam w piątek rewersy. – Podała mu nowiutką, wczoraj wyrobioną kartę biblioteczną.

– A tak, materiały... Proszę. – Dał jej plakietkę z numerem miejsca i pudełko, w którym spoczywało osiem rolek mikrofilmu. – Czy poradzi sobie pani?

– Oczywiście, dziękuję.

Zasiadła do przedpotopowego czytnika, pamiątki po dawno nieistniejącej Niemieckiej Republice Demokratycznej. Odwinęła kliszę, wkręciła końcówkę mikrofilmu w pustą rolkę, przewinęła początek.

Szukanie igły w stogu siana, pomyślała. A nawet jeśli coś znajdę, będą to zapewne, tak jak w Krakowie, nieliczne wzmianki, wskazówki bardzo ogólnikowe... Jednak sprawdzić trzeba.

Zagłębiła się w czasopismo „Morze”, wydawane przed wojną przez Ligę Morską i Kolonialną. Przelatywała wzrokiem kolejne stronice. Budowa okrętów, linie żeglugowe, wysyłka szczakowskiego cementu portlandzkiego do Peru... Generał Orlicz-Dreszer spotyka się z Polonią w Brazylii, polscy instruktorzy szkolą murzyńską armię w Liberii, korespondencja z wojny włosko-etiopskiej. Wszystko to ciekawe, zajmujące, ale nie tego szukała... Po wojnie gazeta zmieniła nieco profil, widać idea posiadania przez Polskę kolonii za morzem okazała się w nowej rzeczywistości passé. Ale budowa floty pełnomorskiej i handel transoceaniczny nawet w tej zupełnie innej rzeczywistości miały swoich zwolenników.

Minęła godzina, druga, trzecia, piąta... Spodnie odparowały pierwsze, potem wyschły też buty. W czytelni nie wolno ani jeść, ani pić. A odrywać się od roboty i szukać barku nie miała ochoty. Nieznacznym ruchem wyjęła z kieszonki na piersi pięć ziarenek kawy, włożyła w usta i przeżuła. Niewielki zastrzyk kofeiny pobudził ją. Z siedemdziesięciu roczników przejrzała dwadzieścia jeden. Natrafiła na trzy kompletnie bezwartościowe wzmianki. Wreszcie jej zegarek pokazał szóstą. Pora iść. Z żalem zwinęła szpulę i zwróciła materiały. Marcel czekał na nią w holu.

– Oczy masz jak królik – powiedział na powitanie.

Powinna się obrazić, ale w jego głosie pobrzmiewała troska.

– To od gapienia się w czytnik mikrofilmów – wyjaśniła. – Szkoda, że do tej pory tego nie zdigitalizowano... Wrzuciłoby się słowa kluczowe w komputer, kwadransik i po kłopocie.

– Urodziliśmy się jakieś piętnaście, może dwadzieścia lat za wcześnie... Bo wcześniej czy później chyba to zrobią. – Zamyślił się.

– Ale sprawdzić musimy teraz – westchnęła. – Trzeba za wszelką cenę ograniczyć obszar poszukiwań. Musimy zbliżyć się do lądu na dziesięć do piętnastu mil morskich... No i sama wyspa duża przecież nie jest...

– Dawne mapy pokazują naszą ojczyznę jako ziemię wielkości nieomal Islandii. Ale to przekłamanie typowe dla ówczesnych kartografów. Tak samo jak znaczne skrócenie odległości między wybrzeżem Norwegii a Islandią... Mama twierdzi, że wyspa ma zapewne nie więcej niż dwanaście kilometrów średnicy.

– To jeszcze gorzej – westchnęła. – Nawet dysponując mapami, niełatwo byłoby odnaleźć tak niewielki skrawek lądu. To jak celowanie z łuku do niewielkiej tarczy...

– W dodatku niewidocznej... Coś ciekawego znalazłaś?

– W zasadzie same śmieci. Relacja marynarza z okrętu handlowego płynącego do Bostonu. Sztorm zniósł ich na północ od normalnego szlaku i mieli kolizję z rafą nieoznaczoną na mapach. Gdzieś dwa dni drogi na południowy zachód od Islandii. Użytecznych szczegółów brak.

– To by się mniej więcej zgadzało, a przynajmniej warto się przyjrzeć bliżej – powiedział. – Ale bez dokładniejszych koordynat... A może ten człowiek jeszcze żyje?

– Relacja jest z tysiąc dziewięćset trzydziestego. Był już wówczas doświadczonym marynarzem. Liczmy, że zaczął wcześnie... No niechby miał dwadzieścia pięć lat w chwili kolizji.

Treść dostępna w pełnej wersji eBooka.

COPYRIGHT © BY Andrzej Pilipiuk, 2013 COPYRIGHT © BY Fabryka Słów sp. z o.o., LUBLIN 2013

WYDANIE II

ISBN 978-83-7964-011-9

Wszelkie prawa zastrzeżone All rights reserved

Książka ani żadna jej część nie może być przedrukowywana ani w jakikolwiek inny sposób reprodukowana czy powielana mechanicznie, fotooptycznie, zapisywana elektronicznie lub magnetycznie, ani odczytywana w środkach publicznego przekazu bez pisemnej zgody wydawcy.

PROJEKT I ADIUSTACJA AUTORSKA WYDANIA Eryk Górski Robert Łakuta

GRAFIKA NA OKŁADCE Katarzyna Oleska

PROJEKT OKŁADKI Magdalena Zawadzka

ILUSTRACJE Paweł Zaręba

REDAKCJA Rafał Dębski

KOREKTA Magdalena Byrska, Mirosław Ruszkiewicz

SKŁAD WERSJI ELEKTRONICZNEJ [email protected]

SPRZEDAŻ INTERNETOWA

Zamówienia hurtowe Dressler Dublin sp. z o.o. ul. Poznańska 91 05-850 Ożarów Mazowiecki tel. (+ 48 22) 733 50 31/32 www.dressler.com.pl e-mail: [email protected]

WYDAWNICTWO Fabryka Słów sp. z o.o. 20-834 Lublin, ul. Irysowa 25a tel.: 81 524 08 88, faks: 81 524 08 91www.fabrykaslow.com.pl e-mail: [email protected]/fabrykainstagram.com/fabrykaslow