Cerber ebook

Cerber

Powieści CLIVE’A CUSSLERA w Wydawnictwie Amber

AFERA ŚRÓDZIEMNOMORSKA

ATLANTYDA ODNALEZIONA

BŁĘKITNE ZŁOTO

CERBER

CYKLOP

LODOWA PUŁAPKA

NA DNO NOCY

OGNISTY LÓD

OPERACJA „HF”

PODWODNI ŁOWCY

PODWODNI ŁOWCY 2

POTOP

SAHARA

SKARB

SMOK

VIXEN 03

WĄŻ

WIR PACYFIKU

WYDOBYĆ „TITANICA”

ZABÓJCZE WIBRACJE

ZŁOTO INKÓW

Clive Cussler

Cerber

Przekład

Piotr Maksymowicz

Maciej Pintara

Tytuł oryginału

VALHALLA RISING

Redaktorzy serii

MAŁGORZATA CEBO-FONIOK

ZBIGNIEW FONIOK

Redakcja stylistyczna

ANNA TŁUCHOWSKA

Ilustracja na okładce

TIME LIFE

Opracowanie graficzne okładki

STUDIO GRAFICZNE WYDAWNICTWA AMBER

Skład

WYDAWNICTWO AMBER

Copyright © 2001 by Sandecker RLLLP.

All rights reserved.

Published by arrangement with Peter Lampack Agency, Inc.

551 Fifth Avenue, Suite 1613

New York, NY 10176-0187 USA.

For the Polish edition

Copyright © 2001 by Wydawnictwo Amber Sp. z o.o.

ISBN 83-7245-761-1 

Jestem niezmiernie wdzięczny Pennowi Stohrowi, Glorii Farley, Richardowi DeRosset, Timowi Firmę ’owi, Flocie Podwodnej Stanów Zjednoczonych oraz mojej lokalnej Straży Pożarnej za ich profesjonalną pomoc i cenne uwagi

W zapomnienie

Czerwiec 1035, gdzieś w Ameryce Północnej

Płynęli przez poranną mgłę w zupełnej ciszy, niczym duchy w statkach-widmach. Wysokie, wywinięte spiralnie krzywizny dziobów i ruf wieńczyły precyzyjne rzeźby zębatych smoków, których straszny wzrok zdawał się przebijać opary w poszukiwaniu ofiar. Miały one siać panikę w szeregach wrogów i chronić żeglarzy przed złymi demonami, zamieszkującymi morze.

Mała grupa żeglarzy przebyła wrogi ocean w długich, wysmukłych statkach, które pokonywały fale z łatwością i gracją pstrąga, płynącego pod prąd w spokojnym potoku. Długie wiosła sięgały z otworów w kadłubie do ciemnej wody, wbijały się w nią z wielką siłą i pchały statki poprzez fale. Kwadratowe żagle w czerwono-białe pasy zwisały bezwładnie w nieruchomym powietrzu. Na przywiązanych do rufy linach statki holowały małe, poszyte na nakładkę, sześciometrowe łódki z dodatkowym ładunkiem.

Po nich o wiele później nadpłynęli inni: mężczyźni, kobiety i dzieci, wraz ze skromnym dobytkiem i żywym inwentarzem. Ze wszystkich morskich szlaków wikingów najbardziej niebezpieczna trasa wiodła przez północny Atlantyk. Mimo zagrożeń, jakie niosły nieznane akweny, odważnie żeglowali wśród lodowej kry, walczyli ze sztormem, stawiali czoło ogromnym falom i wichrom nadciągającym nieprzerwanie z południowego zachodu. Większość z nich przeżyła, ale morze odebrało zapłatę za ich śmiałość. Dwa z ośmiu statków, które wypłynęły z Norwegii, zaginęły bez śladu.

Zmęczeni zmaganiami z żywiołem koloniści dotarli do Nowej Fundlandii, lecz zamiast wylądować w L’Anse aux Meadows, gdzie już wcześniej osiedlił się Lief Erickson, postanowili spenetrować tereny położone bardziej na południe. Chcieli znaleźć cieplejsze miejsce, by tam założyć nową kolonię.

Opłynęli jakąś wielką wyspę i ruszyli kursem na południowy zachód, aż dotarli do długiego półwyspu, który wdzierał się w morze łukiem prosto na północ. Minęli dwie mniejsze wysepki i przez kolejne dwa dni płynęli wzdłuż białej, piaszczystej plaży. Jej widok zadziwił żeglarzy, którzy całe życie spędzili na bezkresnych skałach norweskiego wybrzeża.

Opłynąwszy przylądek piaszczystego półwyspu, ujrzeli szeroką zatokę. Mała flota wpłynęła na spokojne wody i skierowała się na zachód wraz z przyjazną falą przypływu. Ogarnęła ich mgła, ścieląca się tuż nad wodą. Po południu pomarańczowa kula słońca zaczęła chylić się ku zachodowi nad niewidocznym horyzontem. Dowódcy statków uzgodnili, że trzeba rzucić kotwice i zaczekać do rana, kiedy mgła być może uniesie się wyżej.

Z nastaniem brzasku miejsce gęstych oparów zajęła delikatna mgiełka. Okazało się, że zatoka zwęża się i wrzyna głęboko w ląd, tworząc fiord, z którego woda wypływa do oceanu. Żeglarze chwycili wiosła i skierowali statki pod prąd w tamtą właśnie stronę. Kobiety i dzieci milcząco przyglądały się wysokim, ostro zakończonym skałom, wynurzającym się z mgły na zachodnim brzegu rzeki, złowieszczo górującym nad masztami statków. Za nimi widoczne były pagórki, porośnięte zdumiewająco – w oczach przybyszów – wielkimi drzewami. Nie było widać oznak życia, jednak wszyscy czuli, że obserwują ich ukryte w zaroślach ludzkie oczy. Za każdym razem, gdy wychodzili na brzeg po wodę, byli nękani przez Skraelingów – jak nazywali mieszkańców ziem, na których chcieli się osiedlić. Skraelingowie nie mieli przyjaznych uczuć i nieraz obrzucali statki gradem strzał.

Trzymając w ryzach bitną naturę swoich ludzi, przywódca wyprawy, Bjarne Sigvatson, nie pozwolił wojownikom walczyć z napastnikami. Dobrze wiedział, że koloniści z Winlandii i Grenlandii także byli atakowani przez Skraelingów. Sprowokowali to sami wikingowie, mordując kilkuset niewinnych mieszkańców z czysto barbarzyńskiej żądzy zabijania. W czasie obecnej wyprawy Sigvatson zamierzał wydać rozkaz, by miejscowych traktowano przyjaźnie. W jego mniemaniu było to konieczne do przetrwania kolonii i nawiązania pokojowego handlu wymiennego tanimi towarami w zamian za futra i inne potrzebne rzeczy. W odróżnieniu od drużyn Thorfinna Karlsefhi i Liefa Ericksona, których próby kolonizacji Skraelingowie odparli, tym razem załogę stanowili uzbrojeni po zęby, zahartowani w boju Norwegowie, weterani wielu bitew z odwiecznymi wrogami, Anglosasami. Na ramionach mieli miecze, walczyli trzymając w jednej ręce długą włócznię, w drugiej ogromny topór. Byli to najznakomitsi wojownicy swoich czasów.

Nadchodzący przypływ, odczuwalny nawet daleko w górę rzeki, pomógł wioślarzom ruszyć pod prąd, nieco słabszy z powodu mniejszego nachylenia terenu. Ujście rzeki miało około półtora kilometra szerokości, lecz kawałek dalej woda tworzyła rozlewisko szerokie na ponad trzy kilometry. Ziemia na spadzistym wschodnim brzegu była żyzna, zielona.

Sigvatson, obejmując ramieniem zakończony smoczą głową dziób statku, patrzył w dal poprzez niknącą mgłę. Po chwili wskazał ręką ocienioną niszę w skałach, wynurzających się zza lekkiego zakrętu rzeki.

– Płyńcie w lewo – nakazał wioślarzom. – Tam jest brama skalna, gdzie możemy schronić się na noc.

Zbliżając się, dostrzegli ciemne, ponure wejście do zalanej wodą groty, na tyle duże, że mógł przez nie przepłynąć statek. Sigvatson zajrzał do ciemnego wnętrza i zobaczył, że rozpościera się ono daleko, aż do linii pionowych skał. Nakazał, by pozostałe statki czekały w pobliżu. Na jego łodzi położono maszt, by zmieścił się pod niskim łukiem sklepienia. Przy wejściu do groty prąd tworzył liczne wiry, jednak silni wioślarze bez trudu skierowali statek w głąb pieczary, uważając, by wiosła nie zaczepiły o boczne ściany skalnej bramy.

Gdy mijali wejście do groty, kobiety i dzieci wychyliły się przez burtę, spoglądając przez niesamowicie przezroczystą wodę na ławice ryb, wędrujących nad skalistym dnem piętnaście metrów pod powierzchnią. Po chwili z lękiem dostrzegli, że w wysoko sklepionej grocie mogłoby pomieścić się trzy razy tyle statków, niż liczyła ich niewielka flota. Mimo że przodkowie przybyszów przyjęli chrześcijaństwo, stare pogańskie tradycje umierały powoli. Naturalne jaskinie były uważane za siedliska bogów.

Ściany jaskini, uformowane ze stygnącej, płynnej skały jakieś dwieście milionów lat wcześniej, wygładziły fale praoceanu, uderzające o warstwy skał wulkanicznych, przedłużenie pobliskich gór. Skały unosiły się łukowato, tworząc okrągłe sklepienie, zupełnie nagie, pozbawione mchu czy jakiejkolwiek innej roślinności. Co dziwniejsze, nie było tam również nietoperzy. Półka skalna okazała się niemal sucha. Poziom wody znajdował się o metr poniżej jej krawędzi na długości niemal sześćdziesięciu metrów.

Sigvatson krzyknął przez skalny otwór, by pozostałe statki wpłynęły do groty. Wioślarze przestali pracować i po chwili dziób delikatnie uderzył o krawędź następnej skalnej półki. Gdy wszystkie łodzie stały już przy brzegu, rzucono trapy, po których przybysze po raz pierwszy od wielu dni spokojnie zeszli na ziemię. Najważniejsze było przygotowanie gorącego posiłku – pierwszego od czasu ostatniego zejścia na ląd, kilkaset kilometrów stąd na północ. Dzieci rozbiegły się po zerodowanych skalnych półkach, by zebrać drewno wyrzucone przez wodę. Już po chwili kobiety paliły ogniska, robiły placki, gotowały w żelaznych kotłach kaszę z rybami. Mężczyźni zabrali się do naprawy statków, które ucierpiały podczas podróży, inni wyciągali z wody sieci z rybami. Kobiety były szczęśliwe, że udało się znaleźć takie wspaniałe schronienie przed wrogami, wiatrem i deszczem. Jednak mężczyźni – silni, potężnie zbudowani żeglarze o zmierzwionych włosach – nie czuli się dobrze w zamkniętym skalistym wnętrzu.

Po posiłku, na krótko przed ułożeniem się do snu w skórzanych śpiworach, dzieci Sigvatsona – jedenastoletni chłopiec i o rok młodsza dziewczynka – podbiegły do ojca, pokrzykując z wrażenia. Chwyciły go za wielkie dłonie i zaczęły ciągnąć w stronę najciemniejszego zakątka jaskini. Z rozpalonymi łuczywami, poprowadziły go do długiego tunelu, tak niskiego, że z trudnością można było w nim stać. Przejście to powstało w okresie, gdy cała jaskinia znajdowała się pod wodą.

Pokonawszy przeszkodę w postaci głazu, ruszyli pod górę korytarzem. W pewnym momencie dzieci zatrzymały się, wskazując małą szczelinę.

– Tatusiu, popatrz! – zawołała dziewczynka. – Tam jest wyjście. Widać przez nie gwiazdy.

Otwór był za mały, by mogły się przezeń przecisnąć nawet dzieci. Sigvatson jednak wyraźnie zobaczył nocne niebo. Następnego dnia kazał swoim ludziom wyrównać dno tunelu i poszerzyć otwór. Gdy był już tak duży, że mógł w nim stanąć rosły mężczyzna, wikingowie wyszli na zewnątrz i ujrzeli obszerną łąkę otoczoną potężnymi drzewami. To nie była jałowa gleba Grenlandii. Rosło tu pod dostatkiem drzew na budowę domów, ziemię gęsto porastały kwiaty i trawa, która mogła wykarmić bydło. Właśnie tutaj – na tej żyznej hali, wznoszącej się nad błękitnym, bogatym w ryby fiordem – Sigvatson postanowił założyć kolonię.

Bogowie wskazali drogę dzieciom, a one poprowadziły dorosłych do miejsca, które wydawało się nowym rajem.

Wikingowie kochali życie. Ciężko pracowali, wiedli surowy żywot i z trudem umierali. Ich los był nierozerwalnie związany z morzem. W ich mniemaniu mężczyzna bez własnej łodzi nie był wolnym człowiekiem. Przez całe średniowiecze budzili trwogę wśród ludów Europy barbarzyńskimi podbojami, jednak przyczynili się do zmiany oblicza kontynentu. Zahartowani wojownicy walczyli i osiedlili się w Rosji, Hiszpanii i Francji, zajmowali się handlem, byli też najemnikami, słynącymi z odwagi i umiejętności posługiwania się mieczem i toporem. Hrolf opanował Normandię, która otrzymała swoją nazwę od nordyckich najeźdźców. Jego potomek – Wilhelm, podbił Anglię.

Bjarne Sigvatson był typowym wikingiem. Miał jasne włosy i brodę, nie był wysoki, lecz szeroki w barach i odznaczał się ogromną siłą. Urodził się w 980 roku na ziemi swojego ojca w Norwegii i jak większość młodych wikingów tęsknił za tym, by zobaczyć, co znajduje się za horyzontem. Był dociekliwy i odważny, więc już w wieku piętnastu lat wziął udział w wyprawach na Irlandię. Do dwudziestego roku życia zdobył doświadczenie bojowe i łupy pozwalające na wybudowanie statku i odbywanie własnych wypraw. Ożenił się z Freydis, silną, piękną kobietą o długich złotych włosach i błękitnych oczach. Dobrali się cudownie, pasowali do siebie jak słońce i niebo.

Zgromadziwszy bogate łupy z miast i wiosek w Brytanii, poznaczony licznymi bliznami Bjarne porzucił rzemiosło wojenne i wziął się za handel bursztynem. Po kilku latach stracił cierpliwość, zwłaszcza gdy nasłuchał się opowieści o wyprawach Czerwonego Erika i jego syna Liefa Erikssona. Kusiły go nieznane lądy na zachodzie. Postanowił, że zorganizuje własną grupę i wyprawi się w nieznane, gdzie założy kolonię. Wkrótce udało mu się zebrać flotyllę dziesięciu łodzi, które obsadziło trzysta pięćdziesiąt osób wraz z rodzinami, żywym inwentarzem i narzędziami do obróbki roli. Jeden statek był obładowany bursztynem i łupami z wypraw wojennych – bogactwo to miało służyć przyszłej wymianie ze statkami transportującymi towary z Norwegii i Islandii.

Jaskinia idealnie nadawała się na port, magazyn oraz fortecę, w której można było odpierać ataki Skraelingów. Wysmukłe łodzie wyciągnięto z wody na rolkach z pni drzew, a następnie umieszczono na podporach ustawionych na skalistym podłożu. Wikingowie budowali piękne statki, prawdziwe cuda tamtej epoki. Stanowiły nie tylko doskonały środek transportu morskiego – były też arcydziełami rzeźby dziobowej i rufowej o nieskazitelnych proporcjach. Niewiele statków w historii żeglugi dorównywało im pięknem kształtów.

Długich łodzi używano do wypraw łupieżczych w Europie. Szybkie i wszechstronne, miały pięćdziesiąt otworów na wiosła. Jednak najważniejszą łodzią w podbojach wikingów był knarr. Miał piętnaście do osiemnastu metrów długości, pięć metrów szerokości i mógł zabrać na pokład piętnaście ton ładunku. Na pełnym morzu rozwijano duży, kwadratowy żagiel, jednak na płytkich przybrzeżnych wodach żeglarze używali nawet do dziesięciu wioseł.

Przedni i tylni pokład był wyłożony deskami, pośrodku znajdowała się otwarta przestrzeń, gdzie można było umieścić ładunek lub inwentarz. Załoga i pasażerowie chronili się pod skórami przed morską pogodą. Dowódcy tacy jak Sigvatson nie mieli osobnych pomieszczeń – płynęli ze wszystkimi jak zwykli marynarze, równi pośród równych, przejmując komendę jedynie w momencie podejmowania ważnych decyzji. Knarr spisywał się znakomicie na wzburzonych morzach. Wśród sztormowych wiatrów i ogromnych fal statek parł do przodu, nic sobie nie robiąc z przeciwieństw, jakie zsyłali bogowie. Płynął z prędkością od pięciu do siedmiu węzłów, pokonując ponad sto pięćdziesiąt mil w ciągu doby.

Szkutnicy wikingów obrabiali drewno wyłącznie siekierami. Kil wycięty był z pojedynczego pnia dębu, w kształcie litery T, i poprawiał stabilność łodzi na niespokojnym morzu. Ociosane dębowe wręgi eleganckim łukiem łączyły się na stewie dziobowej i rufowej. Deski poszycia układano na zakładkę – każda z nich zachodziła na położoną poniżej. Uszczelniano szpary smołowaną sierścią zwierząt. Z wyjątkiem pokładników, które usztywniały kadłub i podtrzymywały pokład, na statku nie było ani jednego prostego elementu z drewna. W tym pozornym szaleństwie tkwiła jednak metoda. Choć konstrukcja wydawała się zbyt delikatna, by wytrzymać sztormy północnego Atlantyku, kil i kadłub nie były sztywne, dzięki czemu statek mógł się ślizgać po powierzchni morza przy minimalnym oporze wody. Była to najbardziej stabilna jednostka morska średniowiecza. Niewielkie zanurzenie umożliwiało pokonywanie nawet wielkich fal.

Także ster był majstersztykiem inżynierii. Masywne wiosło przymocowywano do sterburty – sternik poruszał nim za pomocą poziomego rumpla. Wiosło sterowe zawsze umieszczano po prawej stronie kadłuba i nazywano je stjornbordi – później wyraz ten zaczął oznaczać sterburtę. Sternik jednocześnie obserwował morze i misternie zdobioną brązową chorągiewkę kierunkową, przymocowaną na dziobnicy lub maszcie. Widząc i analizując kaprysy wiatru, mógł wybrać najlepszy kurs.

Masywny dębowy blok służył jako kilson, na którym opierała się stopa masztu. Maszt miał dziewięć metrów wysokości i podtrzymywał prostokątny – niemal kwadratowy – żagiel o powierzchni prawie stu dziesięciu metrów kwadratowych. Żagle tkano z surowej wełny, do wzmocnienia używając dwóch warstw tkaniny, a następnie farbowano na różne odcienie czerwieni i bieli, zazwyczaj w pasy lub romby.

Wikingowie byli nie tylko świetnymi szkutnikami i żeglarzami, równie dobrze znali się na nawigacji. Rodzili się z marynarską wiedzą. Potrafili czytać z chmur temperaturę wody, wiatru i fal, obserwowali migracje ryb i ptaków. Nocą żeglowali według gwiazd, za dnia używali tablicy, na którą padał cień – była to podobna do dysku tarcza z centralnym trzpieniem, który przesuwano w górę i w dół, by śledząc jego cień na wyżłobionych liniach, zmierzyć położenie słońca nad horyzontem. Umieli zdumiewająco dokładnie określić szerokość geograficzną. Nieczęsto zdarzało się, że statek wikingów zagubił się na morzu. Opanowali ten żywioł w stopniu tak doskonałym, jak żaden inny naród.

W ciągu następnych miesięcy koloniści zbudowali solidne drewniane domy z bali, pokryte dachami z darniny. Wznieśli też dużą wspólną izbę, gdzie znajdował się piec do przyrządzania strawy, gdzie spotykano się i trzymano bydło. Pragnęli posiąść tę bogatą krainę, więc nie tracąc czasu na obsiewanie ziemi, zbierali jagody i łowili ryby, których wielkie ławice zamieszkiwały fiord. Skraelingowie byli zaintrygowani, jednak nie odnosili się wrogo do przybyszów. Ozdoby, sukno i krowie mleko wymieniali na cenne futra i dziczyznę. Sigvatson podjął rozsądną decyzję, nakazując swoim ludziom, by pochowali metalowe miecze, topory i włócznie. Skraelingowie posługiwali się wprawdzie łukiem i strzałami, lecz ich broń ręczna była nieporadnie wyciosana z kamienia. Sigvatson słusznie podejrzewał, że już niedługo tubylcy będą chcieli wykraść lub kupić od wikingów ich oręż.

Jesienią koloniści byli w pełni gotowi na nadejście zimy. Tego roku pogoda okazała się łaskawa – spadło niewiele śniegu, mróz utrzymywał się niedługo. Słoneczne dni okazały się o wiele dłuższe niż w Norwegii czy Islandii, gdzie zatrzymali się w drodze na krótki pobyt. Wiosną Sigvatson wysłał ludzi, by zbadali nieznany, nowy ląd. Sam wolał pozostać na miejscu, przyjąć na siebie obowiązki przywódcy i odpowiedzialność za niewielką społeczność żyjących w coraz większym dostatku osadników. Tak więc na czele wyprawy postawił swego młodszego brata, Magnusa.

Do udziału w długiej i pełnej trudów ekspedycji Sigvatson wybrał stu ludzi. Po kilkutygodniowych przygotowaniach, na sześciu z najmniejszych łodzi postawiono żagle. Pozostali w osadzie mężczyźni, kobiety i dzieci machali na pożegnanie wikingom, którzy wyruszyli w górę rzeki w poszukiwaniu głównego nurtu. Rekonesans przewidziany na dwa miesiące przeistoczył się w czternastomiesięczną epopeję. Wikingowie żeglowali, wiosłowali, czasami musieli przenosić łodzie przez ląd do następnego szlaku wodnego. Posuwali się szeroko rozlanymi rzekami, pokonywali ogromne jeziora, równie bezbrzeżne, jak ich północne morze. Płynęli rzeką o wiele większą niż te, które widzieli w Europie bądź w basenie Morza Śródziemnego. Przebywszy pięćset kilometrów, wyszli na ląd i założyli obóz w gęstym lesie, gdzie zamaskowali się i ukryli łodzie. Z tego miejsca wyruszyli w roczną wędrówkę po wzgórzach i nieskończonych preriach.

Zobaczyli tam dziwne zwierzęta, których dotąd nie znali – małe, podobne do psów, wyjące do księżyca w nocy, wielkie koty o krótkich ogonach, ogromne, porośnięte futrem bestie z ciężkimi łbami i rogami. Zabijali je włóczniami, a ich mięso okazało się równie smaczne, jak mięso wołu.

Nie zatrzymywali się w jednym miejscu, więc Skraelingowie nie czuli się zagrożeni i nie podejmowali działań zaczepnych. Wędrowców dziwiły i bawiły różnice między szczepami. Jedni stali przed nimi z godnością, dumni i nieporuszeni, inni przypominali bardziej dzikie zwierzęta.

Wiele miesięcy później ujrzeli w oddali szczyty potężnego masywu gór. Olbrzymi, wydający się nie mieć końca ląd budził w nich grozę. Zdecydowali, że czas wracać do kolonii, nim spadnie pierwszy śnieg. Lecz gdy znużeni drogą dotarli w środku lata do osady, oczekując radosnego powitania, na miejscu znaleźli jedynie zniszczenia i śmierć. Całą kolonię spalono, a po ich towarzyszach, żonach i dzieciach zostały jedynie porozrzucane kości. Jaka obłąkańcza przyczyna pchnęła Skraelingów do tej rzezi? Co naruszyło rozejm? Umarli nie mogli na to odpowiedzieć.

Magnus i jego rozwścieczeni, a zarazem zrozpaczeni towarzysze odkryli, że wejście do tunelu, prowadzącego do jaskini, gdzie stały ich statki, zostało zawczasu zakryte przez nieżyjących już mieszkańców kamieniami i gałęziami, by nie odkryli go Skraelingowie. Jakimś sposobem udało im się ocalić skarby i święte relikwie, które Sigvatson zdobył w młodzieńczych latach, a także najcenniejsze rzeczy osobiste. Podczas ataku Skraelingów wszystko zostało ukryte na statkach.

Pogrążeni w bólu wojownicy mogli po prostu odpłynąć, lecz byłoby to wbrew ich naturze. Pałali żądzą zemsty, chociaż wiedzieli, że walka zakończyć się może ich śmiercią. Ale dla wikinga śmierć w walce z wrogiem była zaszczytna i chwalebna. Poza tym istniała jeszcze jedna straszliwa możliwość, że ich żony i dzieci zostały wzięte w niewolę przez Skraelingów.

Ogarnięci żalem i gniewem wojownicy zebrali szczątki swych przyjaciół i rodzin, zanieśli je tunelem do jaskini i umieścili na statkach. Była to część tradycyjnej ceremonii – zmarłych należało wyprawić w ostatnią drogę do szczęśliwej krainy Walhalla. Zidentyfikowano okaleczone zwłoki Bjarne Sigvatsona, które położono na jego okręcie, okrywając je płaszczem. Obok spoczęły szczątki jego dwojga dzieci, jego skarby, a także wiadra pełne żywności na ostatnią podróż. Wikingowie chcieli położyć obok ciało żony Bjarne, Freydis, lecz nie można jej było nigdzie odnaleźć. Nie pozostały też żadne zwierzęta z inwentarza, które mogliby złożyć w ofierze. Wszystko zabrali Skraelingowie.

Zgodnie z tradycją, statki i złożone na nich ciała winny być pogrzebane, lecz było to niemożliwe. Obawiano się, że Skraelingowie odkopią i ograbią zwłoki. Aby tego uniknąć, pogrążeni w smutku wikingowie pracowicie kuli młotami i dłutami skałę nad wejściem do groty. Spadła na nie ogromna bryła i setki odłamków, odgradzając jaskinię od rzeki. Tylko pod powierzchnią wody pozostał prześwit, stanowiący niewidoczne z góry wejście do środka.

Gdy ceremonia dobiegła końca, wikingowie zaczęli szykować się do walki.

Honor i odwaga były dla nich świętością. Ogarnęła ich euforia, bo wiedzieli, że już wkrótce staną do bitwy. W głębi duszy tęsknili za walką, za metalicznym odgłosem uderzeń, za zapachem krwi. To była część ich życia. Dorastali wśród walki – ojcowie szkolili ich na wojowników, mistrzów sztuki zabijania. Naostrzyli więc długie miecze i topory z przedniej stali, wykute przez germańskich rzemieślników. Była to niezwykle kosztowna i wysoko ceniona broń. Mieczom i toporom nadawano imiona, jakby były żywymi stworzeniami.

Wdziali kolczugi, które chroniły ich torsy, włożyli proste, stożkowate hełmy, niektóre z osłonami na twarz, lecz bez ozdób w postaci sterczących rogów. Wzięli drewniane tarcze, pomalowane na jaskrawe kolory, z dużym metalowym nitem, przytrzymującym paski od wewnętrznej strony. Wszyscy mieli też włócznie o długich, ostrych grotach. Niektórzy walczyli za pomocą szerokich, długich na metr mieczy o dwustronnym ostrzu, inni woleli posługiwać się ogromnym toporem.

Kiedy byli gotowi, Magnus Sigvatson poprowadził setkę swoich wikingów ku dużej osadzie Skraelingów, położonej pięć kilometrów od miejsca masakry. Osada przypominała prymitywne miasteczko – liczyła kilkaset domów i niemal dwa tysiące mieszkańców. Wikingowie nie próbowali ukrywać swojej obecności. Wyskoczyli spośród drzew i wyjąć niczym wściekłe psy, rzucili się na niską palisadę, chroniącą mieszkańców przed dzikimi zwierzętami.

Impet ataku zaskoczył Skraelingów. Osłupiali stali w miejscu i zostali wyrżnięci niczym rzeźne bydło. W pierwszych chwilach nieoczekiwanej napaści zginęło dwustu, nim zdołali się zorientować, co się dzieje. Pozostali zbili się w kilkuosobowe grupki i stanęli do walki. Umieli posługiwać się włócznią, mieli też prymitywne kamienne topory, jednak ulubioną ich bronią był łuk. Już po chwili niebo przesłonił grad strzał. Kobiety także wzięły udział w bitwie, obrzucając napastników kamieniami, które jednak nie wyrządziły wikingom większej szkody.

Magnus atakował na czele swoich ludzi, trzymając w jednej dłoni włócznię, w drugiej ogromny topór. Broń ociekała krwią. Był człowiekiem, jakiego wikingowie określali mianem beserkr – słowem, które z biegiem stuleci zmieniło formę na berserk. – oznaczającym szaleńca siejącego postrach wśród wrogów. Wrzeszczał jak opętany, rzucając się na Skraelingów i powalając wielu z nich uderzeniami topora.

Brutalne okrucieństwo atakujących przeraziło Skraelingów. Ci, którzy stanęli do walki wręcz z wikingami, ponieśli potworne straty. Zostali zdziesiątkowani, jednak ich liczebność wcale nie malała. Wysłańcy pobiegli do sąsiednich osad, ściągnąć posiłki. Uszczuplone szyki Skraelingów szybko wypełniali nowo przybyli wojownicy.

Przez pierwszą godzinę mściciele posuwali się w głąb osady, bezskutecznie szukając swoich żon. Zobaczyli jedynie fragmenty materiału z ich szat, noszone przez kobiety Skraelingów jako ozdoby. Mocniejsza od gniewu jest wściekłość, a od wściekłości histeria. W przypływie szaleństwa wikingowie doszli do wniosku, że ich kobiety stały się ofiarami kanibalizmu – a wtedy ich szał ustąpił miejsca zimnemu obłędowi. Nie wiedzieli, że pięciu kobietom, które ocalały z rzezi, nie wyrządzono żadnej krzywdy – przekazano je w darze wodzom okolicznych plemion. Okrucieństwo wikingów osiągnęło szczyty i już wkrótce ziemia w osadzie Skraelingów spłynęła krwią. Jednak posiłki wciąż napływały i po pewnym czasie szala zwycięstwa zaczęła się przechylać na stronę tubylców.

W obliczu przytłaczającej przewagi liczebnej wroga, osłabieni z powodu ran i wyczerpania wikingowie zostali wycięci w pień – pozostało jedynie dziesięciu, wraz z Magnusem Sigvatsonem. Skraelingowie zaniechali walki wręcz ze śmiercionośnymi mieczami i toporami. Nie bali się rzucanych w ich kierunku włóczni. Armia tubylców, przewyższająca słabnących napastników w stosunku pięćdziesiąt do jednego, obrzuciła pozostałą przy życiu garstkę wikingów gradem strzał. Najeźdźcy kryli się za tarczami, które wkrótce zaczęły przypominać grzbiet jeżozwierza. Mimo to walczyli dalej.

W pewnym momencie Skraelingowie jak burza uderzyli na garstkę napastników i całkowicie ich otoczyli. Wikingowie stali plecami do siebie i walczyli do końca, przyjmując na siebie lawinę ciosów zadawanych kamiennymi toporami. Nie mogli długo wytrzymać takiego napom.

W ostatnich chwilach myśleli o swoich bliskich i o chwalebnej śmierci, która miała nastąpić. Zginęli wszyscy, do ostatka nie wypuszczając broni z ręki. Ostami padł Magnus Sigvatson, a wraz z nim nadzieja na skolonizowanie Ameryki przez kolejne pięćset lat. Pozostawił dziedzictwo, które drogo kosztowało jego następców. Nim zaszło słońce, poległo stu wikingów, a wraz z nimi ponad tysiąc zamordowanych Skraelingów – mężczyzn, kobiet i dzieci. Tubylcy w straszliwy sposób przekonali się, że biali przybysze zza morza stanowią zagrożenie, które można powstrzymać jedynie siłą.

Doznali szoku. Żadna międzyplemienna bitwa nie była równie krwawa, nie przyniosła tylu ofiar, ran i okaleczeń. Ta bitwa była jedynie odległym preludium do potwornych wojen, które miały dopiero nadejść.

Potwór z głębin

2 lutego 1894, Morze Karaibskie

Nikt na pokładzie starego, drewnianego okrętu „Kearsarge” nie mógł przewidzieć nadchodzącej katastrofy. Płynąc pod banderą Stanów Zjednoczonych, chronił interesy ojczyzny w Indiach Zachodnich. Na trasie z Haiti do Nikaragui obserwatorzy wypatrzyli w wodzie dziwny obiekt, o milę od sterburty. Tego bezchmurnego dnia widoczność sięgała po horyzont, morze było spokojne, małe fale łamały się na wysokości pół metra. Gołym okiem widać było czarny grzbiet jakiegoś dziwnego, morskiego potwora.

– Co o tym sądzisz? – spytał kapitan Leigh Hunt pierwszego oficera, porucznika Jamesa Ellisa, patrząc przez lornetkę.

Ellis zmrużył oczy. Popatrzył na dziwny obiekt przez lunetę, jedną ręką trzymając się relingu.

– Myślę, że to wieloryb, chociaż jeszcze nie widziałem wieloryba, który pływałby tak spokojnie. Poza tym pośrodku grzbietu ma dziwne wybrzuszenie.

– To chyba jakiś rzadki gatunek węża morskiego – powiedział Hunt.

– Nie znam takiego stwora – mruknął ze zgrozą Ellis.

– To nie jest łódź zbudowana ręką człowieka.

Hunt był szczupłym mężczyzną o siwiejących włosach. Pomarszczona twarz i głęboko osadzone, brązowe oczy świadczyły o wielu godzinach spędzonych na słońcu i wietrze. W zębach trzymał fajkę, którą jednak bardzo rzadko palił. Był marynarzem od ćwierć wieku z nienagannym przebiegiem służby. Przed odejściem na emeryturę, jako specjalne wyróżnienie, powierzono mu dowództwo najsłynniejszego okrętu w marynarce. Był zbyt młody, by brać udział w wojnie secesyjnej. Ukończył morską akademię wojskową w 1 869 roku i służył na ośmiu różnych okrętach, awansując coraz wyżej, aż wreszcie objął,,Kearsarge”.

Okręt zyskał sławę trzydzieści lat wcześniej po słynnej bitwie morskiej, w której uszkodził i zatopił piracką jednostkę konfederatów „Alabama”, niedaleko Cherbourga u wybrzeży Francji. Obydwa okręty były podobnej klasy, lecz w ciągu niecałej godziny od początku bitwy „Alabama” stała się wrakiem. Po powrocie do macierzystego portu kapitana i załogę „Kearsarge’a” witano jak bohaterów.

Przez następne lata okręt żeglował po morzach całego świata. Jednostka o długości sześćdziesięciu metrów, szerokości dziesięciu i prawie pięciu metrach zanurzenia, napędzana dwoma silnikami rozwijała prędkość do jedenastu węzłów. Dziesięć lat po zakończeniu wojny domowej działa okrętu zastąpiono nowymi: zamontowano dwie jedenastocalowe armaty o gładkich lufach cztery podobne kalibru dziewięciu cali, i dwa działa o gwintowanych lufach na dziesięciokilogramowe pociski. Załogę stanowiło stu sześćdziesięciu marynarzy. Okręt był już trochę przestarzały, ale nadal budził postrach.

Ellis odłożył lunetę i spojrzał na dowódcę.

– Obejrzymy to, kapitanie?

Hunt kiwnął głową.

– Dziesięć stopni na sterburtę. Niech główny mechanik Gribble da całą naprzód. Załoga baterii numer dwa na stanowiska bojowe. Podwoić liczbę obserwatorów. Nie chcę stracić z oczu tego potwora, czymkolwiek jest.

– Tak jest, sir. – Ellis, wysoki, łysiejący mężczyzna ze starannie przyciętą bródką, przystąpił do wykonania rozkazów i już po chwili okręt zwiększył szybkość. Piana obryzgiwała dziób płynącej pod wiatr jednostki. Z komina buchały kłęby czarnego dymu i iskier, pokład drżał, gdy stara łajba podjęła pościg.

Już wkrótce „Kearsarge” zbliżył się do dziwnego obiektu, który cały czas płynął ze stałą prędkością. Obsługa baterii umieściła ładunek i pocisk w gwintowanej lufie armaty, czekając w gotowości. Dowódca spoglądał na Hunta, który stał przy sterniku.

– Działo numer dwa gotowe do strzału – zameldował.

– Cel pięćdziesiąt metrów przed dziobem obiektu, Merryman! – zawołał Hunt przez tubę.

Merryman pokazał gestem, że zrozumiał rozkaz, po czym kiwnął głową w kierunku marynarza, który ze sznurem spustowym w ręku stał obok armaty. Inny członek załogi obsługiwał pokrętło na trzonie zamka.

– Słyszałeś, co powiedział kapitan – powiedział Merryman. – Cel pięćdziesiąt metrów przed dziobem bestii.

Dokonano korekty ustawienia lufy. Po pociągnięciu sznura spustowego, armata zagrzmiała i cofnęła się aż do oporu na grubej linie odciągowej, biegnącej przez otwór w czopie zamykającym lufę. Strzał udał się niemal idealnie i pocisk uderzył w morze dokładnie przed garbem, sunącym bez wysiłku po wodzie. Zwierzę czy maszyna, dziwny stwór zignorował atak, utrzymując poprzednią prędkość i kurs.

– Zdaje się, że artyleria nie robi na nim wrażenia – rzeki Ellis z lekkim uśmiechem.

Hunt patrzył przez lornetkę.

– Oceniam jego szybkość na dziesięć węzłów przy naszych dwunastu.

– Będziemy obok niego za dziesięć minut.

– Gdy zbliżymy się na trzysta metrów, oddajcie kolejny strzał. Tym razem trzydzieści metrów przed nim.

Cała załoga z wyjątkiem obsługi maszynowni zebrała się przy relingach, spoglądając na potwora, który z każdą minutą zbliżał się do dziobu okrętu. Na powierzchni tworzyła się niewielka fala, ale w kilwaterze widać było białą pianę, powstającą pod wodą. W pewnym momencie garb na grzbiecie stwora błysnął światłem i zamigotał.

– Gdybym nie wiedział, że to niemożliwe, powiedziałbym, że światło słoneczne odbija się od jakiegoś okna czy szyby – mruknął Hunt.

Obsługa załadowała działo i kolejny pocisk wylądował z pluskiem piętnaście metrów przed potworem.

– Żaden morski stwór nie jest zbudowany ze szkła – szepnął Ellis. Żadnej reakcji. Płynął dalej, jakby „Kearsarge” był tylko nic nieznaczącą przeszkodą w jego podróży. Był już na tyle blisko, że kapitan Hunt i jego załoga mogli dokładnie zobaczyć trójkątną nadbudówkę nad korpusem, z dużymi okrągłymi otworami zabezpieczonymi kwarcowym szkłem.

– To jakiś okręt – powiedział zdumiony Hunt.

– Nie mogę w to uwierzyć – odparł cicho Ellis. – Któż potrafiłby zbudować taką niesamowitą machinę?

– Jeśli nie pochodzi z Ameryki, musi być brytyjska lub niemiecka.

– A skąd to wiadomo? Nie ma żadnej bandery.

Patrzyli, jak dziwny obiekt powoli zagłębił się w morze i wreszcie zniknął im z oczu. „Kearsarge” przepłynął dokładnie nad tym miejscem, lecz załodze nie udało się wykryć żadnego śladu pod wodą.

– Uciekł, kapitanie! – zawołał jeden z marynarzy.

– Obserwujcie pilnie powierzchnię morza – odkrzyknął Hunt. – Niech kilku wejdzie wyżej, stamtąd lepiej widać.

– Co zrobimy, gdy wypłynie? – spytał Ellis.

– Jeśli się nie zatrzyma i nie poda swojej nazwy, strzelimy do niego ze wszystkich dział.

Mijały godziny. W promieniach zachodzącego słońca „Kearsarge” zataczał coraz większe kręgi w nadziei, że uda się odnaleźć tajemniczy obiekt. Kapitan Hunt chciał przerwać poszukiwania, gdy wtem jeden z obserwujących morze marynarzy zawołał:

– Obiekt z lewej burty, odległość pół mili, płynie prosto na nas.

Oficerowie i marynarze rzucili się do relingów z lewej burty. Było jeszcze dość jasno, by wyraźnie zobaczyć, jak dziwny twór płynie z dużą szybkością w kierunku „Kearsarge”.

W czasie pościgu kanonierzy czekali cierpliwie, gotowi do salwy. Ci z lewej burty wycelowali lufy w zbliżający się kształt.

– Wziąć poprawkę na szybkość celu, mierzyć w nadbudówkę – rozkazał Merryman.

Dokonano koniecznych poprawek. Gdy obiekt pojawił się w celownikach, Hunt zawołał:

– Ognia!

Sześć z ośmiu dział na „Kearsarge’u” z rozdzierającym powietrze hukiem plunęło ogniem i dymem. Hunt zobaczył przez lornetkę, jak dwa jedenastocalowe pociski uderzają w wodę po obu stronach zagadkowego okrętu. Dziewięciocalowe wzbiły w górę kolejne gejzery wody wokół celu. Dopiero ładunek wystrzelony z gwintowanego działa trafił w kadłub morskiego potwora, odbił się od niego i rykoszetem musnął powierzchnię wody, jak kamień robiący „kaczki”.

– On jest opancerzony! – zawołał zdumiony Hunt. – Nasz pocisk odbił się od niego, nie czyniąc na kadłubie nawet rysy.

Niewzruszony obiekt, niczym karzące ramię sprawiedliwości, wycelował dziób w śródokręcie „Kearsarge’a” i zwiększył szybkość, by uderzyć z maksymalną siłą.

Marynarze w panice załadowali działa, lecz nim przygotowali się do kolejnej salwy, okręt znalazł się zbyt blisko. Nie można już było obniżyć luf na tyle, by oddać celny strzał. Marynarze zaczęli strzelać do napastnika z karabinów, kilku oficerów otworzyło ogień z rewolwerów, trzymając się olinowania. Grad pocisków po prostu odbijał się od pancerza szarżującej jednostki.

Hunt i jego załoga patrzyli ze zgrozą, jak zbliża się katastrofa. Kapitan, nie spuszczając wzroku z łodzi przypominającej kształtem cygaro, chwycił mocno reling, przygotowując się na cios.

A jednak do zderzenia nie doszło. Załoga odczuła jedynie lekki wstrząs pod pokładem – przypominało to stuknięcie w nabrzeże podczas cumowania. Rozległ się przytłumiony odgłos pękającego drewna. W ciągu chwili, która załodze wydawała się wiecznością, dziwny obiekt przeciął kadłub „Kearsarge’a” między dębowymi wręgami tuż za maszynownią.

Hunt wstrzymał oddech. W przeszklonej nadbudówce atakującego statku ujrzał twarz brodatego mężczyzny. Malował się na niej smutek i melancholia, jakby człowiek ten odczuwał szczery żal z powodu nieszczęścia, zgotowanego przez jego dziwny okręt.

Po chwili napastnik znikł w głębinie.

Hunt wiedział, że los „Kearsarge’a” jest przesądzony. Do ładowni rufowej i kambuza wdzierała się woda. Otwór w drewnianej burcie, mający kształt niemal idealnego koła, znajdował się dwa metry pod powierzchnią morza. Strumień wody wdzierał się coraz szybciej, okręt zaczął się przechylać na lewą burtę. Jedynie grodzie chroniły „Kearsarge’a” przed natychmiastowym zatopieniem. Zgodnie z procedurą, Hunt rozkazał je pozamykać, gdy szykował się do bitwy. Powstrzymało to wodę do chwili, gdy grodzie pękły pod olbrzymim ciśnieniem.

Hunt odwrócił się i spojrzał na koralową wysepkę, znajdującą się w odległości niecałych dwóch mil.

– Kurs na rafę od sterburty – krzyknął do sternika. Potem zawołał, by w maszynowni wycisnęli z silników pełną moc, ale wszystko zależało od tego, jak długo wytrzymają grodzie, zabezpieczające ją przed zalaniem. Dopóki kotły wytwarzały parę, istniała możliwość dopłynięcia na mieliznę i ocalenia okrętu przed zatonięciem.

Powoli dziób zatoczył wielki łuk i,,Kearsarge” ruszył pełną parą w kierunku płycizny. Pierwszy oficer Ellis nie czekał na rozkazy, by przygotować do opuszczenia szalupy i gig kapitana. Z wyjątkiem załogi maszynowni, wszyscy marynarze zebrali się na pokładzie. Wpatrywali się w nagą, koralową rafę, zbliżającą się przerażająco powoli. Śruba szaleńczo waliła w wodę – ogarnięci paniką palacze wyciskali z kotłów najwyższe ciśnienie. Dorzucali węgla do paleniska, ze zgrozą spoglądając na trzeszczącą grodź, oddzielającą ich od śmierci.

Śruba biła wodę, kierując okręt ku ocaleniu. Sternik wołał o pomoc. Sam nie dawał już rady panować nad kołem sterowym – „Kearsarge” był ociężały od nagromadzonej wody, boczny przechył osiągnął sześć stopni.

Załoga stała przy szalupach, gotowa w każdej chwili opuścić okręt na rozkaz kapitana. Poruszyli się zaniepokojeni, gdy pokład pod ich stopami przechylił się mocniej. Jeden z marynarzy został wysłany na dziób, by sprawdzić głębokość morza.

– Dwadzieścia sążni! – zawołał. – Głębokość maleje – dorzucił z nadzieją w głosie.

Potrzebowali jeszcze trzydziestu metrów, by kil„Kearsarge”’ osiadł na dnie. Hunt miał wrażenie, że zbliżają się do wysepki z szybkością pijanego ślimaka.

Okręt z każdą minutą zanurzał się coraz głębiej. Przechył wynosił już dziesięć stopni i coraz trudniej było utrzymać kurs na wprost. Załoga patrzyła, jak fale uderzają w rafę i rozpryskują się w promieniach słońca.

– Pięć sążni! – zawołał marynarz na dziobie. – Dno szybko się podnosi.

Hunt nie chciał ryzykować życia ludzi. Już miał wydać rozkaz opuszczenia okrętu, gdy nagle „Kearsarge” uderzył w rafę i żłobiąc w niej długi ślad, zatrzymał się w piętnastostopniowym przechyle.

– Bogu dzięki, jesteśmy ocaleni – wyszeptał sternik, nie wypuszczając koła z rąk. Twarz miał czerwoną z wysiłku, ramiona odrętwiałe.

– Siedzimy mocno na dnie – powiedział Ellis do Hunta. – Wkrótce będzie odpływ, więc nigdzie nas nie zniesie.

– To prawda – przyznał Hunt. – Szkoda by było, gdyby nie dało się ocalić okrętu.

– Holowniki mogą ściągnąć go z rafy pod warunkiem, że kadłub jest cały.

– Wszystko przez tego potwora. Jeśli Bóg istnieje, łotr zapłaci za to, co uczynił.

– Może już zapłacił – powiedział cicho Ellis. – Po zderzeniu dość szybko znikł pod wodą. Pewnie uszkodził dziób i zrobił w nim wyrwę.

– Dlaczego po prostu nie zatrzymał się i nie wyjaśnił, co robi na tych wodach?

Ellis patrzył w zamyśleniu na turkusowe morze.

– Czytałem kiedyś, że jeden z naszych okrętów, „Abraham Lincoln”, trzydzieści lat temu spotkał na morzu tajemniczy, metalowy obiekt, który uszkodził mu płetwę sterową.

– Gdzie to było? – spytał Hunt.

– Chyba na Morzu Japońskim. Poza tym w ciągu ostatnich dwudziestu lat co najmniej cztery okręty floty brytyjskiej zaginęły w tajemniczych okolicznościach.

– Departament Marynarki Wojennej nigdy nie uwierzy w to, co nam się przydarzyło – powiedział Hunt, patrząc z rosnącą złością na zniszczony okręt. – Będę miał dużo szczęścia, jeśli uniknę sądu wojennego i dymisji.

– Ma pan stu sześćdziesięciu świadków na poparcie pańskich słów – zapewnił Ellis.

– Żaden kapitan nie lubi tracić swojego statku, a już szczególnie z powodu niezidentyfikowanego mechanicznego potwora. – Urwał, patrząc na wodę. – Zacznijcie ładować zapasy do szalup. Zaczekamy na ratunek na stałym lądzie.

– Sprawdziłem na mapie, kapitanie. To Rafa Roncadora.

– Smutne miejsce i smutny koniec wspaniałego okrętu – powiedział Hunt w zadumie.

Ellis zasalutował i zajął się wydawaniem rozkazów załodze. Mieli przewieźć na koralową wysepkę żywność, brezent na namioty i rzeczy osobiste. W świetle księżyca pracowali całą noc, a potem i następny dzień, zakładając obóz i gotując pierwszy posiłek na stałym lądzie.

Hunt zszedł z pokładu „Kearsarge’a” jako ostatni. Nim zstąpił z drabinki do szalupy, zatrzymał się, spoglądając na niespokojne morze. Do końca życia nie zapomni widoku brodatego mężczyzny, który patrzył na niego z nadbudówki potwora.

– Kim jesteś? – wyszeptał. – Czy przeżyłeś katastrofę? A jeśli tak, kto będzie twoją kolejną ofiarą?

Przez wiele lat, aż do śmierci, Hunt zastanawiał się, czy to właśnie ów brodacz i jego stalowy potwór mają na sumieniu kolejne zaginięcia statków na pełnym morzu.

Załoga,,Kearsarge’a” przez dwa tygodnie przebywała na koralowej wyspie, zanim dostrzegła dym nad horyzontem. Hunt wysłał szalupę pod dowództwem Ellisa, który zatrzymał przepływający parowiec. Statek zabrał Hunta i jego ludzi do Panamy.

Co dziwne, po powrocie załogi do Stanów Zjednoczonych nie przeprowadzono żadnego dochodzenia. Wyglądało na to, że dowódca marynarki i admirałowie chcą zatuszować sprawę. Ku swemu zaskoczeniu, przed odejściem na emeryturę, Hunt otrzymał awans na komandora. Pierwszy oficer Ellis również został awansowany. Powierzono mu dowództwo najnowszego krążownika „Helena”, na którym służył podczas wojny z Hiszpanią.

Kongres przyznał czterdzieści pięć tysięcy dolarów na podniesienie „Kearsarge’a” z rafy i odholowanie okrętu do macierzystej stoczni. Okazało się jednak, że mieszkańcy okolicznych wysepek podpalili okręt, by odzyskać cenny mosiądz, miedź i żelazo. Zabrano więc do Stanów tylko działa, pozostawiając Kearsarge’a w koralowym grobowcu.

CZĘŚĆ I: Piekło

1

15 lipca 2003, południowy Pacyfik

Gdyby katastrofę szczegółowo zaplanowano wiele miesięcy wcześniej, nie mogłaby okazać się bardziej tragiczna w skutkach. Spełnił się najgorszy senny koszmar. Luksusowy liniowiec pasażerski, „Emerald Dolphin”, stał w płomieniach, a nikt na pokładzie nie wiedział o tym ani nawet nie przeczuwał niebezpieczeństwa. Płomienie powoli ogarniały wnętrze kaplicy na śródokręciu, tuż przed okazałym centrum handlowym.

Oficerowie na mostku pełnili służbę nieświadomi zagrożenia. Żaden z automatycznych systemów przeciwpożarowych ani systemów pomocniczych nie sygnalizował ognia. Konsola ze schematem całego statku, na której powinno ukazać się alarmowe światełko lokalizujące płomienie, jarzyła się delikatną zieloną poświatą. Lampka, która powinna rozbłysnąć czerwienią, informując o pożarze w kaplicy, pozostawała ciemna.

O czwartej nad ranem wszyscy pasażerowie spali w swoich kabinach. Bary, salony, kasyno, klub nocny i sala balowa świeciły pustkami. „Emerald Dolphin” z prędkością dwudziestu czterech węzłów płynął z Sydney przez południowe morza w kierunku Tahiti. Był to dziewiczy rejs statku, zwodowanego, a następnie luksusowo wyposażonego, w ubiegłym roku. Nie miał opływowych, eleganckich kształtów typowego liniowca. Kadłub przypominał raczej wielki but z olbrzymim dyskiem pośrodku. Cała nadbudówka, składająca się z sześciu pokładów, była okrągła. Wznosiła się i wychodziła poza obręb burt o ponad czterdzieści metrów, piętnaście metrów górując nad dziobem i rufą. Konstrukcję można było porównać ze znanym z telewizyjnego serialu Star Trek statkiem kosmicznym „Enterprise”. „Emerald Dolphin” nie miał komina.

Jednostka stanowiła dumę kompanii Blue Seas Cruise Lines. Z pewnością zasługiwała na sześć gwiazdek. Oczekiwano, że stanie się bardzo modnym liniowcem, zwłaszcza że jej wnętrze przypominało luksusowy hotel w Las Vegas. Wszystkie kabiny w dziewiczym rejsie były od dawna zarezerwowane. Statek miał prawie dwieście trzydzieści metrów długości, pięćdziesiąt tysięcy ton wyporności i przyjął w swe bogato wyposażone wnętrza tysiąc sześciuset pasażerów, których obsługiwała dziewięćsetosobowa załoga.

Projektanci „Emerald Dolphina” przeszli samych siebie, tworząc supernowoczesne wnętrza pięciu restauracji, trzech barów i salonów, kasyna, sali balowej, teatru i kabin pasażerskich. Wszędzie rzucało się w oczy różnokolorowe szkło. Na ścianach i sufitach widniały ozdoby z chromu, mosiądzu i miedzi. Wszystkie meble były dziełami współczesnych artystów oraz znanych dekoratorów wnętrz. Jedyne w swoim rodzaju oświetlenie tworzyło iście niebiański nastrój, przynajmniej w odczuciu projektanta, opierającego się na relacjach osób, które po reanimacji wróciły w poczet żywych. Poza odkrytymi pokładami nie trzeba było nawet wiele chodzić. Ruchome schody, platformy i chodniki znajdowały się na całym statku. Co kilka kroków widać było przeszklone windy.

Na pokładzie sportowym umieszczono niewielkie pole golfowe z czterema dołkami, olimpijski basen, boisko do koszykówki i dużą siłownię. Przepiękne i bogate centrum handlowe wznosiło się na trzy poziomy w górę.

Statek był również pływającym muzeum abstrakcyjnego ekspresjonizmu. Wszędzie wisiały obrazy Jacksona Pollocka, Paula Klee, Willema de Kooninga i innych znanych artystów. Brązowe rzeźby Henry’ego Moore’a stały w niszach na platynowych piedestałach w największej restauracji. Już sama ta kolekcja miała wartość siedemdziesięciu ośmiu milionów dolarów.

Kabiny nie miały ostrych rogów, były przestronne i niemal identyczne – na pokładzie „Emerald Dolphina” nie zaprojektowano małych kabin na śródokręciu ani dużych apartamentów. Twórcy statku nie uznawali różnic klasowych. Meble i wystrój wnętrz przypominały scenografię z filmu science fiction. Stojące na podwyższeniach łóżka wyściełały miękkie materace, łagodne oświetlenie spływało z góry. W kabinach dla nowożeńców umieszczono na suficie dyskretne lustra. W łazienkach były specjalne komory, gdzie rozpryskiwana w mgiełkę woda osiadała na tropikalnych roślinach, które wyglądały tak, jakby przywieziono je z innej planety. Podróż na „Emerald Dolphinie” dostarczała niezwykłych przeżyć.

Projektanci statku wiedzieli, kim będą przyszli pasażerowie, urządzili więc wnętrza w stylu odpowiadającym bogatym, młodym ludziom, zamożnym lekarzom, adwokatom, właścicielom małych i większych firm. Większość z nich podróżowała z rodzinami. Samotni pasażerowie stanowili mniejszość. Była też spora grupa seniorów, którzy mogli sobie pozwolić na każdy luksus.

Po kolacji większość młodych małżeństw wesoło bawiła się w sali balowej, gdzie orkiestra grała najmodniejsze kawałki, w nocnym klubie z występami lub w kasynie. Rodziny z dziećmi spędzały wieczory w teatrze – wystawiano właśnie najnowszy hit z Broadwayu. O godzinie trzeciej trzydzieści wszystkie pomieszczenia były już puste. Żaden z kładących się spać pasażerów nie przypuszczał, że „Emerald Dolphin” wkrótce czeka zniszczenie i śmierć.

Kapitan Jack Waitkus przed udaniem się na spoczynek do swojej kabiny dokonał krótkiej inspekcji górnych pokładów. Był starym marynarzem – za pięć dni miał obchodzić sześćdziesiąte piąte urodziny. Wiedział, że to jego ostatni rejs. Szefowie firmy uprzedzili go, że po zakończeniu podróży do Australii i z powrotem do macierzystego portu w Fort Lauderdale, zejdzie na ląd. W gruncie rzeczy Waitkus cieszył się z emerytury. Razem z żoną mieszkali na pięknym, trzynastometrowym jachcie pełnomorskim i od wielu lat planowali podróż dookoła świata. W myślach kreślił już na mapie kurs przez Atlantyk w kierunku Morza Śródziemnego.

Dowódcą „Emerald Dolphina” został mianowany w uznaniu zasług dla firmy. Był tęgim, rubasznym mężczyzną z dobrotliwymi, niebieskimi oczami, z jego ust nie znikał ciepły uśmiech. W przeciwieństwie do wielu kapitanów statków wycieczkowych lubił kontakty towarzyskie z pasażerami. Przy kapitańskim stole zabawiał gości opowieściami o tym, jak za młodu uciekł z Liverpoolu na morze, jak pływał na parowcach na Daleki Wschód i stopniowo, ciężką pracą osiągał coraz wyższe marynarskie stopnie. Pilnie się uczył, wreszcie zdał egzaminy oficerskie i uzyskał patent kapitana. Przez dziesięć lat służył w Blue Seas, najpierw jako drugi, potem pierwszy oficer, w końcu dostał dowództwo na „Emerald Dolphinie”. Był bardzo popularny – zarząd niechętnie wysyłał go na emeryturę, nie można było jednak robić wyjątków w personalnej polityce firmy.

Był zmęczony, ale nie kładł się spać, póki nie przeczytał kilku stron jakiejś książki o podwodnych skarbach. Wciąż myślał o pewnym wraku z ładunkiem złota, zatopionym niedaleko wybrzeży Maroka. Chciał go spenetrować w czasie rejsu dookoła świata. Po raz ostatni wywołał mostek. Wszystko było w najlepszym porządku, mógł więc spokojnie zasnąć.

O czwartej dziesięć nad ranem drugi oficer Charles McFerrin poczuł zapach dymu podczas rutynowego obchodu statku. Najsilniej pachniało przy centrum handlowym, gdzie znajdowały się butiki i sklepy z pamiątkami. Nie usłyszał żadnego alarmu i zdziwiony, kierując się węchem, poszedł aż przed drzwi do kaplicy. Buchało od nich gorąco, więc nie namyślając się długo, otworzył je.

W środku szalały płomienie. Zaskoczony cofnął się przed żarem, stracił równowagę i upadł na pokład. Natychmiast wstał i przez radio wydał serię rozkazów.

– Obudzić kapitana Waitkusa. Pożar w kaplicy. Włączyć alarm i program komputerowy sterujący automatycznym systemem gaszenia ognia.

Pierwszy oficer Vince Sheffield odruchowo spojrzał na pulpit kontrolny. Wszystkie lampki były zielone.

– Jesteś pewien, McFerrin? Nie mamy sygnału o pożarze.

– Uwierz mi! – zawołał McFerrin do mikrofonu. – To prawdziwe piekło. Ogień wymknął się spod kontroli.

– Czy zraszacze działają? – spytał Sheffield.

– Nie, musi być jakaś poważna awaria. System przeciwpożarowy nie działa. Nie było też alarmu wywołanego wysoką temperaturą.

Sheffield był zupełnie zdezorientowany. „Emerald Dolphina” wyposażono w najnowocześniejszy system alarmowy na świecie. Gdyby zawiódł, sytuacja stałaby się beznadziejna. Gapiąc się w osłupieniu na panel kontrolny, gdzie pozornie wszystko było w porządku, tracił cenne sekundy. Wreszcie spojrzał na młodszego oficera, Carla Hardinga.’

– McFerrin zgłasza pożar w kaplicy, ale na konsoli niczego nie widać. Idź na dół i sprawdź to.

McFerrin z kolei tracił czas, rzucając się z gaśnicami na coraz większe płomienie. Równie dobrze mógłby próbować ugasić pożar lasu jednym jutowym workiem. Ogień sięgał już poza kaplicę. Drugi oficer wciąż nie mógł uwierzyć, że automatyczne zraszacze nie działają. Pożaru nie da się opanować, jeśli załoga natychmiast nie uruchomi wężów z wodą. Zamiast załogi zjawił się jednak tylko Harding. Nadchodził powolnym krokiem od strony centrum handlowego.

Na widok ognia stanął jak wryty. Ogarnął go strach, gdy zobaczył, jak McFerrin w pojedynkę przegrywa bitwę z płomieniami. Natychmiast połączył się z mostkiem.

– Sheffield, na Boga! Tu jest prawdziwe piekło i nie ma go czym ugasić! Są tylko gaśnice. Wezwij ekipę strażaków i włącz system przeciwpożarowy.

Sheffield zawahał się, wreszcie – omijając elektronikę – ręcznie włączył zraszacze w kaplicy.

– System włączony – zawołał do mikrofonu.

– Nie działa! – wrzasnął McFerrin. – Szybciej, człowieku, sami nie damy rady!

Sheffield zawiadomił wreszcie dowódcę strażaków i obudził kapitana Waitkusa.

– Panie kapitanie, mam meldunek o pożarze w kaplicy.

Waitkus oprzytomniał w jednej chwili.

– Systemy gaśnicze pracują?

– Oficerowie McFerrin i Harding, którzy są na miejscu, twierdzą, że nie działają. Próbują opanować ogień gaśnicami ręcznymi.

– Wezwać ekipę strażaków, by uruchomili węże.

– Już wydałem odpowiednie rozkazy.

– Obsługa szalup na stanowiska.

– Tak jest, kapitanie.

Ubierając się w pośpiechu, Waitkus nie potrafił sobie wyobrazić, jakie niebezpieczeństwo mogłoby go zmusić do nakazania dwóm i pół tysiącu pasażerów i członków załogi opuszczenia statku w szalupach, pragnął jednak zachować wszelkie środki ostrożności. Pobiegł na mostek. Pulpit kontrolny nadal jarzył się zielenią. Jeśli naprawdę wybuchł pożar, żaden z nowoczesnych systemów go nie wykrył ani nie włączył automatycznych zraszaczy.

– To pewne? – spytał Sheffielda.

– McFerrin i Harding przysięgają, że w kaplicy szaleje ogień.

– Niemożliwe. – Waitkus podniósł słuchawkę i połączył się z maszynownią.

– Tu maszynownia, mówi Bamum – odezwał się zastępca głównego mechanika, Joseph Bamum.

– Tu kapitan. Czy wasze systemy kontrolne sygnalizują ogień gdzieś na statku?

– Chwileczkę. – Bamum spojrzał na duży panel. – Nie, panie kapitanie. Wszystkie kontrolki są zielone. Żadnej informacji o pożarze.

– Gotowi do ręcznego uruchomienia systemu gaśniczego – rozkazał Waitkus.

Na mostek wpadł zdyszany marynarz i podbiegł do Sheffielda.

– Panie poruczniku, dym na pokładzie spacerowym bakburty.

Waitkus podniósł słuchawkę.

– McFerrin?

Wśród huczących płomieni drugi oficer ledwie usłyszał brzęczyk telefonu.

– O co chodzi? – rzucił ostro.

– Mówi kapitan. Razem z Hardingiem natychmiast opuśćcie kaplicę. Zamykamy stalową kurtynę przeciwpożarową, żeby odciąć kaplicę od reszty statku.

– Tylko szybko kapitanie! – krzyknął McFerrin. – Ogień lada chwila przejdzie do centrum handlowego.

Waitkus wcisnął przycisk, który powodował zamknięcie ukrytej stalowej kurtyny wokół kaplicy, izolującej to miejsce od pozostałej części statku.

Ze zdumieniem stwierdził, że lampka kontrolna pozostała ciemna. Znów wezwał McFerrina.

– Kurtyna opadła?

– Nie, kapitanie. Nic się nie dzieje.

– Niemożliwe – mruknął Waitkus. – Nie mogę uwierzyć, cały system zawiódł. – Połączył się z maszynownią. – Bamum – warknął – zamykajcie ręcznie kurtynę wokół kaplicy.

– Zamykam – potwierdził Bamum. – Na mojej tablicy nic się nie dzieje – dodał po chwili. – Nic nie rozumiem. System kurtyn nie działa.

– Cholera! – stęknął Waitkus i spojrzał na Sheffielda. – Idę na dół, sam to sprawdzę.

Pierwszy oficer już nigdy więcej nie zobaczył swojego kapitana. Waitkus wsiadł do windy, zjechał na pokład A i dotarł do kaplicy od strony przeciwnej niż oficerowie walczący z ogniem. Nie zdając sobie sprawy z zagrożenia, otworzył drzwi za ołtarzem. Płomienie ogarnęły go w jednej chwili. W ciągu sekundy doznał oparzenia płuc i zmienił się w żywą pochodnię. Zachwiał się do tyłu i skonał, zanim jeszcze upadł na ziemię.

Kapitana Waitkusa spotkała straszna śmierć. Nie wiedział, że jego statek również skazany jest na zagładę.

Kelly Egan obudził koszmarny sen. Często śniła o tym, że goni ją jakiś potworny, trudny do opisania owad lub zwierzę. Teraz płynęła w wodzie i otarła się o nią ogromna ryba. Jęknęła półprzytomnie i otworzyła oczy. Nocna lampka w łazience rozsiewała słabą poświatę.

Kelly zmarszczyła nos i uświadomiła sobie, że czuje swąd. Starała się określić pochodzenie zapachu, ale był jeszcze słabo wyczuwalny. Uspokojona, że dym nie pochodzi z jej kabiny, położyła się i sennie rozmyślała, czy był to tylko wytwór jej wyobraźni. Po kilku minutach odniosła wrażenie, że dym czuć mocniej, a temperatura w kabinie wzrosła. Odrzuciła koc i postawiła bose stopy na dywanie, który wydał się jej nienormalnie ciepły. Ciepło najwyraźniej dochodziło spod podłogi. Kelly stanęła na krześle i dotknęła zdobionego miedzią sufitu. Był zimny.

Zaniepokojona włożyła szlafrok i podbiegła do drzwi wiodących do sąsiedniej kabiny, którą zajmował jej ojciec. Doktor Elmore Egan był pogrążony w głębokim śnie, czego dowodziło głośne chrapanie. Laureat Nagrody Nobla, geniusz mechaniki, podróżował „Emerald Dolphinem”, ponieważ statek był wyposażony w opracowane i skonstruowane przez niego supernowoczesne silniki. Doktor sprawdzał, jak sprawują się podczas dziewiczego rejsu. Był tak pochłonięty swoim dziełem, że rzadko wychodził z maszynowni. Od wypłynięcia z Sydney Kelly rzadko widywała ojca. Wczoraj po raz pierwszy zjedli razem kolację. Egan wreszcie nieco się odprężył. Jego wielkie magnetyczne silniki hydrodynamiczne działały bez zarzutu.

Kelly pochyliła się nad łóżkiem i potrząsnęła ojca za ramię.

– Tato, obudź się.

Egan natychmiast oprzytomniał.

– Co się stało? – spytał, wpatrując się w ciemną postać córki. – Zachorowałaś?

– Czuję dym. I podłoga jest gorąca.

– Jesteś pewna? Nie słyszę alarmu.

– Zobacz sam.

Zupełnie już rozbudzony, Egan oparł obie dłonie na dywanie. Uniósł brwi i nabrał nosem powietrza. Po chwili podniósł wzrok na Kelly.

– Ubieraj się. Wychodzimy na pokład.

Opuścili kabiny i ruszyli do windy. Zapach dymu stał się już całkiem wyraźny.

Pod kaplicą w centrum handlowym na pokładzie A załoga przegrywała walkę z żywiołem. Zużyto gaśnice ręczne, a wszystkie automatyczne systemy przeciwpożarowe nadal nie działały. Co gorsza, nie można było podłączyć węży do hydrantów, bo nie udało się zdjąć zapieczonych zakrętek. McFerrin wysłał marynarza do maszynowni, żeby przyniósł klucze, ale i to okazało się daremne. Dwóch mężczyzn, ciągnąc z całej siły, nie było w stanie odkręcić zakrętki, jakby przyspawanej do gwintu.

Marynarzy walczących z żywiołem ogarnął strach. Sytuacja z każdą chwilą stawała się coraz bardziej dramatyczna. Kurtyny nie dało się opuścić, nie było więc sposobu, by powstrzymać ogień. McFerrin zadzwonił na mostek.

– Powiedzcie kapitanowi, że tracimy kontrolę. Ogień przedostał się już na wyższy pokład, do kasyna.

– Nie możecie zatrzymać płomieni? – spytał Sheffield.

– Jak? – zirytował się McFerrin. – Nic nie działa. Kończą się gaśnice, nie możemy podłączyć węży, zraszacze nie działają. Czy w maszynowni można ręcznie opuścić kurtyny, pomijając automatykę?

– Nie – odparł Sheffield z paniką w głosie. – Cały program przeciwpożarowy diabli wzięli. Komputery, drzwi ogniotrwałe, zraszacze, wszystko padło.

– Dlaczego nie włączyliście alarmu?

– Nie mogę alarmować pasażerów bez zgody kapitana.

– A gdzie on jest?

– Zszedł na dół, żeby osobiście wszystko sprawdzić. Nie ma go tam?

McFerrin rozejrzał się, ale nie zobaczył Waitkusa.

– Nie.

– Pewnie już wraca na mostek – odparł bez przekonania Sheffield.

– Włącz alarm i kieruj wszystkich do szalup. Niech przygotują się do opuszczenia statku.

Sheffield był przerażony.

– Mam wydać taki rozkaz tysiącu sześciuset pasażerom? Przesadzasz.

– Nie wiesz, co tu się dzieje! – krzyknął McFerrin. – Włącz alarm, zanim będzie za późno.

– Tylko kapitan może wydać taki rozkaz.

– Na litość boską, człowieku, włącz alarm, by ostrzec ludzi, zanim ogień dotrze do kabin.

Sheffield nie wiedział, co robić. Jeszcze nigdy w czasie osiemnastu lat służby na morzu nie był w tak dramatycznej sytuacji. Nigdy nie chciał zostać kapitanem. Bał się odpowiedzialności. Co ma zrobić?

– Jesteś absolutnie pewien, że sytuacja wymaga tak drastycznych działań?

– Jeśli w ciągu pięciu minut nie uda ci się włączyć systemów przeciwpożarowych, los statku i wszystkich na pokładzie jest przesądzony! – krzyknął McFerrin.

Sheffield wahał się. Myślał tylko o jednym: jego kariera znalazła się w niebezpieczeństwie. Jeśli podejmie niewłaściwą decyzję...

Sekundy mijały.

Jego bierność kosztowała życie ponad stu ludzi.

2

Marynarze walczący z płomieniami byli przeszkoleni w gaszeniu pożarów jednostek pływających, lecz tym razem niewiele mogli zrobić. Mieli ognioodporne kombinezony i szczelne hełmy, nosili aparaty tlenowe, jednak z każdą chwilą ogarniało ich coraz większe zniechęcenie. Systemy przeciwpożarowe nie działały, sprzęt gaśniczy okazał się niesprawny lub bezużyteczny – właściwie mogli tylko stać i patrzeć na rozprzestrzeniające się piekło. Po piętnastu minutach pokład A stał w płomieniach. Ogarnęły centrum handlowe, długie języki lizały pobliskie stanowisko szalup. Załoga, przygotowująca się do spuszczenia łodzi, rozbiegła się na wszystkie strony, gdy ogień dotarł do łodzi rozmieszczonych wzdłuż obu burt.

Nadal nie włączył się alarm.

Pierwszy oficer Sheffield nie dawał sobie rady w nowej sytuacji. Z obawą i niechęcią przejął dowództwo statku, nie przyjmując do wiadomości, że kapitan Waitkus zginął, a wszyscy na pokładzie znajdują się w śmiertelnym niebezpieczeństwie. Jak wszystkie nowoczesne liniowce, „Emerald Dolphin” był skonstruowany tak, by nie dopuścić do rozprzestrzeniania się pożaru. Fakt, że płomienie tak szybko ogarnęły statek, stanowił zaprzeczenie jednego z podstawowych założeń projektu.

Sheffield marnował cenny czas, wysyłając marynarzy, by szukali kapitana, czekając na ich powrót i na meldunek, że dowódcy nie można odnaleźć. Podszedł do pulpitu z mapami i uważnie przyjrzał się linii kursu, wykreślonej na jednej z nich. Ostatnia pozycja wyznaczona przed czterema minutami przez czwartego oficera na podstawie odczytu z wyświetlacza systemu satelitarnej lokalizacji wskazywała, że najbliższym lądem jest wyspa Tonga, położona ponad dwieście mil na północny wschód. Sheffield wyszedł na boczny podest mostka. Padał deszcz, wiatr przybierał na mocy, coraz większe, teraz już półtorametrowe fale, uderzały w dziób.

Odwrócił się i z przerażeniem zobaczył dym wydostający się ze śródokręcia oraz płomienie, które zaczęły lizać szalupy. Pożar trawił wszystko, co napotkał na drodze. Dlaczego zawiodły systemy kontrolne? „Emerald Dolphin” był jednym z najbezpieczniejszych statków na świecie. Niemożliwe, żeby poszedł na dno. Ogarnięty mroczną wizją Sheffield w końcu uruchomił system alarmowy.

Tymczasem kasyno zmieniło się w piekło. Ogromny żar, którego nie tłumiły zraszacze ani sprzęt gaśniczy, topił w ciągu sekund wszystko, co napotykał na swojej drodze. Ogień wdarł się do teatru i szybko zmienił go w rozpalony piec. Kurtyny wystrzeliły niczym fajerwerki, płomienie zaś ruszyły dalej, pozostawiając za sobą zwęglone pogorzelisko. Teraz ogień znajdował się już tylko dwa pokłady pod najniżej położonymi kabinami pasażerskimi.

Zabraniały syreny i dzwonki – jedyny system ostrzegawczy, który jeszcze działał. Zaspani pasażerowie nie wiedzieli, co się dzieje. Reagowali powoli, zdziwieni alarmem, który zerwał ich z łóżek o czwartej dwadzieścia pięć rano. Z początku zachowywali się spokojnie i bez pośpiechu wkładali jakieś luźne ubrania, a także kamizelki ratunkowe, zgodnie z podaną im instrukcją zachowania podczas próbnych alarmów. Jedynie ci, którzy wyszli na werandy, by sprawdzić, co się dzieje, zdali sobie sprawę z sytuacji.

W feerii świateł ujrzeli kłęby gęstego dymu i języki płomieni, wydobywające się z okien i bulajów na niższych pokładach. Widok był niesamowity, a zarazem przerażający. Dopiero w tym momencie zaczęła rodzić się panika, która wybuchła z pełną mocą, gdy pierwsi pasażerowie dostali się na pokład łodziowy i stanęli naprzeciwko ściany ognia.

Doktor Egan poprowadził córkę do najbliższej windy, którą pojechali na najwyższy pokład, skąd można było widzieć cały statek. Jego najgorsze obawy potwierdziły się, gdy zobaczył płomienie wydostające się ze śródokręcia, siedem pokładów niżej. Ze swojego miejsca widział również ogień trawiący obydwa pokłady, przy których znajdowały się szalupy zamocowane na żurawikach. Na rufie członkowie załogi w pośpiechu rzucali do morza zasobniki z tratwami, które automatycznie otwierały się i napełniały powietrzem. Egan pomyślał, że scena ta przypomina mu skecz z repertuaru Monty Pythona. Załoga najwyraźniej zapomniała, że statek płynie z dużą szybkością i puste tratwy zostają daleko za rufą.

– Zejdź do kawiarni na pokładzie B i czekaj tam – powiedział do Kelly. Miał szarą twarz.

– A ty? – spytała. Miała na sobie tylko bluzkę na ramiączkach i szorty.

– Muszę zabrać dokumenty z kabiny. Idź. Zaraz do ciebie przyjdę.

Windy zacięły się z powodu przeciążenia, więc Kelly i jej ojciec przedarli się na dół schodami, zapełnionymi przerażonymi pasażerami. Ludzie kłębili się we wszystkich korytarzach i windach niczym termity w kopcu atakowane przez mrówkojada. Pasażerowie – na co dzień spokojni i zdyscyplinowani – teraz, ogarnięci paniką, stracili głowę i zachowywali się żałośnie. Niektórzy krążyli jak ślepcy bez określonego celu, inni w osłupieniu przyglądali się szalejącemu żywiołowi. Mężczyźni przeklinali, kobiety krzyczały, sytuacja w szybkim tempie zaczęła przypominać dantejskie piekło.

Załoga bezskutecznie starała się opanować wszechobecny chaos. Gdy zabrakło szalup, ludziom pozostało jedynie skoczyć do morza. Marynarze sprawdzali, czy pasażerowie mają dobrze zapięte kamizelki ratunkowe, zapewniając wszystkich, że jednostki ratunkowe są już w drodze.

Była to jednak próżna nadzieja. Sparaliżowany niemocą Sheffield wciąż nie nadał sygnału Mayday. Główny radiotelegrafista trzykrotnie przybiegał na mostek, by spytać go, czy ma wezwać pomoc, ale pierwszy oficer wciąż był zupełnie bierny.

Pozostało jeszcze tylko kilka minut. Płomienie syczały już piętnaście metrów od kabiny radiowej.

Kelly Egan przedarła się do kawiarni na pokładzie B, przy rufie. Znajdował się tam tłum zagubionych i przerażonych pasażerów. Nie było oficerów, którzy utrzymaliby spokój. Ludzie zachłystywali się dymem niesionym wiatrem, który omiatał rufę statku, płynącego z prędkością dwudziestu czterech węzłów.

Cudownym zrządzeniem losu większość pasażerów uniknęła śmierci w kabinach. Ludzie opuścili je spokojnie, zanim płomienie odcięły im drogę ucieczki do korytarzy, schodów i wind. Z początku nie traktowali zagrożenia poważnie, lecz ich niepokój wzrósł gwałtownie, gdy okazało się, że droga do szalup jest odcięta. Załoga wykazała ogromną odwagę, kierując wszystkich na pokłady rufowe, gdzie przez jakiś czas pasażerowie byli względnie bezpieczni.

Zgromadziły się tam całe rodziny – ojcowie, matki, dzieci, niektóre w piżamach. Najmłodsi płakali ze strachu, ale innym podobała się akcja ratownicza. Uważali ją za wspaniałą zabawę, do momentu, gdy zobaczyli przerażenie w oczach rodziców. Rozczochrane kobiety w szlafrokach stały obok innych, które odmówiły szybkiej ewakuacji i nałożyły makijaż, eleganckie ubrania, zabrały nawet wieczorowe torebki. Mężczyźni na ogół ubrali się mniej formalnie, kilku miało na sobie bluzy od dresu i bermudy. Tylko jedno młode małżeństwo w strojach kąpielowych było przygotowane do skoku za burtę. Ale wszyscy tak samo bali się śmierci.

Kelly przecisnęła się do relingu i chwyciła go ze wszystkich sił. Było jeszcze zupełnie ciemno. Patrzyła na pianę, którą tworzyły szybko kręcące się śruby. W światłach pozycyjnych liniowca i w słabej poświacie świtu kilwater widać było na odległość około dwustu metrów. Dalej czarne morze zlewało się z czarnym horyzontem i niebem, wciąż jeszcze usianym gwiazdami. Zastanawiała się, dlaczego statek nadal płynie.

– Spalimy się żywcem! – jęczała histerycznie jakaś kobieta. – Nie chcę umierać w płomieniach! – Zanim ktokolwiek zdołał ją powstrzymać, wspięła się na reling i wskoczyła do morza. Przerażeni ludzie patrzyli, jak tonie. Przez chwilę widzieli, jak jej głowa wynurzyła się spod wody, a potem znikła w ciemności.

Kelly zaczęła bać się o ojca. Chciała wrócić do kabiny, by go odnaleźć, ale w tej właśnie chwili pojawił się z brązową, skórzaną teczką w ręku.

– Tato! – zawołała. – Bałam się, że zginąłeś!

– Prawdziwy dom wariatów – wysapał. Miał czerwoną twarz. – Stado bydła biegające w kółko bez żadnego sensu.

– Co możemy zrobić? – spytała niecierpliwie. – Dokąd mamy iść?

– Do wody – odparł Egan. – To jedyna nadzieja pozostania przy życiu. – Patrzył poważnie w szafirowe, błyszczące w świetle płomieni oczy córki. Nigdy nie mógł wyjść z podziwu, jak bardzo jest podobna do matki. Lana w jej wieku wyglądała identycznie: była równie wysoka, szczupła. Jej figura przypominała idealne proporcje modelek. Długie, proste włosy Kelly, barwy miodu, otaczały twarz o wyrazistych rysach, wysokich kościach policzkowych, pięknie ukształtowanych ustach i nosie, niemal lustrzane odbicie twarzy jej matki. Różnica tkwiła w sprawności fizycznej: Kelly była wysportowana, jej matka delikatna. Razem z ojcem załamali się, gdy Lana przegrała długotrwałą walkę z rakiem piersi. Elmore poczuł straszliwy ucisk w sercu. Zrozumiał, że teraz życie Kelly jest w straszliwym niebezpieczeństwie.

Uśmiechnęła się.

– Dobrze, że jesteśmy w tropikach. Woda jest wystarczająco ciepła.

Objął ją, a potem spojrzał w morze przesuwające się pod kadłubem piętnaście metrów poniżej miejsca, gdzie stali.

– Nie skacz, póki statek się nie zatrzyma – powiedział. – Poczekamy do ostatniej chwili i wtedy wyskoczymy. Na pewno ktoś płynie już na ratunek.

Na mostku pierwszy oficer Sheffield chwycił za reling i patrzył na czerwoną poświatę, która mieniąc się odbijała się w falach. Całe śródokręcie stało w płomieniach – jęzory ognia wydobywały się z bulajów i okien, rozsadzonych przez buchający żar. Słyszał potężny jęk umierającego statku. To wprost niewyobrażalne, że za godzinę „Emerald Dolphin”, duma Blue Sas Cruise Lines zmieni się w wypalony kadłub, dryfujący bezwładnie na powierzchni turkusowego morza. Sheffield nie dopuszczał do siebie żadnej myśli o losie dwóch i pół tysiąca ludzi znajdujących się na pokładzie.

Bezmyślnie patrzył w ciemną wodę. Gdyby na horyzoncie ukazały się światła jakichś statków, nie zobaczyłby ich. Na mostek wpadł McFerrin. Miał osmaloną twarz, wypalony mundur, spalone brwi i włosy. Chwycił Sheffielda za ramię i brutalnie odwrócił.

– Statek płynie pełną parą pod wiatr. To podsyca ogień jak kowalski miech. Dlaczego nie zatrzymałeś maszyny?

– To należy do kompetencji kapitana.

– A gdzie jest kapitan?

– Nie wiem – odparł słabym głosem Sheffield. – Wyszedł i nie wrócił.

– Więc na pewno zginął w płomieniach. – McFerrin pojął, że nie porozumie się z wyższym rangą oficerem. Sam chwycił słuchawkę. – McFerrin. Kapitan Waitkus nie żyje. Pożar wymknął się spod kontroli. Zatrzymajcie maszyny i niech wszyscy wyjdą na górę. Nie możecie dostać się na śródokręcie, więc szukajcie drogi na dziób lub rufę. Zrozumiałeś?

– Czy pożar jest naprawdę tak niebezpieczny? – spytał głupio główny mechanik Raymond Garcia.

– Prawdziwe piekło.

– To może od razu pobiegniemy do szalup?

Co za kretyństwo, pomyślał McFerrin. Nikt nie powiadomił załogi maszynowni, że ogień strawił już pół statku.

– Szalupy się spaliły. „Emerald Dolphin” tonie. Uciekajcie, póki można. Zostawcie włączone generatory. Potrzebne nam oświetlenie, żeby opuścić statek i kierować w naszą stronę statki ratunkowe.

Garcia, nie tracąc czasu na rozmowę, wydał rozkaz wyłączenia maszyn. Chwilę później mechanicy opuścili maszynownię i ruszyli przez przedziały bagażowe na dziób statku.

Ostatni wychodził Garcia. Upewniwszy się, że generatory działają bez zarzutu, pobiegł najbliższym korytarzem.

– Kto odpowiedział na sygnał Mayday? – spytał McFerrin.

Pierwszy oficer patrzył tępo przed siebie.

– Mayday?

– Nie nadałeś przez radio pozycji i nie wezwałeś pomocy?

– Tak, musimy wezwać pomoc... – szepnął Sheffield.

McFerrin patrzył na niego ze zgrozą.

– Boże, teraz jest za późno. Płomienie musiały już dotrzeć do kabiny radiowej.

Chwycił telefon. Odpowiedziała mu cisza. Wyczerpany i obolały od oparzeń oparł się ciężko o pulpit sterowy.

– Ponad dwa tysiące ludzi spłonie lub zginie w morzu bez nadziei na ocalenie – wyszeptał. – Musimy się do nich przyłączyć.

3

Dwanaście mil na południe para opalowych oczu wpatrywała się w niebo jaśniejące na wschodzie, a po chwili w czerwoną poświatę na północy. Mężczyzna zszedł z pomostu do sterówki statku oceanograficznego „Deep Encounter”, należącego do NUMA, wziął z pulpitu silną lornetkę i powrócił na stanowisko obserwacyjne.

Był wysoki i dobrze zbudowany, każdy jego ruch wydawał się starannie zaplanowany. Kręcone, czarne włosy na skroniach przyprószyła siwizna. Twarz mężczyzny mówiła, że zna morze na wskroś. Opalona skóra i orle rysy znamionowały człowieka, który uwielbia przebywać pod gołym niebem i spędza tam znacznie więcej czasu niż w oświetlonym jarzeniówkami biurze.

Powietrze tropikalnego poranka było wilgotne i ciepłe. Mężczyzna miał na sobie niebieskie, dżinsowe szorty i hawajską koszulę w kolorowe kwiaty. Na wąskich stopach nosił sandały. Tak wyglądał strój roboczy Dirka Pitta, gdy pracował z ekipą badań podwodnych, szczególnie w obszarze tysiąca mil od równika. Jako dyrektor Wydziału Programów Specjalnych Narodowej Agencji Badań Morskich i Podwodnych każdego roku wiele miesięcy spędzał na morzu. Obecna wyprawa miała na celu przeprowadzenie badań geologicznych dna w pobliżu Tonga.

Przyglądał się czerwonej łunie przez trzy minuty, po czym wrócił do sterówki i wetknął głowę do kabiny radiowej. Radiotelegrafista z nocnej wachty podniósł zaspany wzrok i powiedział automatycznie:

– Ostatnia satelitarna prognoza pogody zapowiada zbliżające się silne opady, wiatr dochodzący do trzydziestu mil na godzinę oraz trzymetrowe fale.

– Idealne warunki do puszczania latawca – odparł Pitt z uśmiechem. – Odebrałeś jakieś wezwania o pomoc w ciągu ostatniej godziny? – dodał poważnie.

Radiowiec pokręcił głową.

– Rozmawiałem przez chwilę z oficerem z brytyjskiego kontenerowca, ale nie było żadnej informacji o niebezpieczeństwie.

– Chyba jakiś duży statek na północ od nas stoi w płomieniach. Spróbuj nawiązać z nimi kontakt.

Pitt odwrócił się i dotknął ramienia oficera wachtowego, Leo Delgada.

– Leo, kurs na północ i daj całą naprzód. Tam chyba płonie jakiś statek. Obudź kapitana Burcha i poproś, żeby przyszedł do sterówki.

Chociaż Pitt był szefem ekspedycji i w hierarchii stał wyżej od Burcha, to jednak kapitan pozostawał dowódcą statku. Kermit Burch zjawił się niemal natychmiast, odziany jedynie w pstre szorty.

– O co chodzi z tym płonącym statkiem? – spytał Pitta, tłumiąc ziewanie.

Przeszli na pokład, Pitt podał mu lornetkę. Burch obejrzał horyzont, wytarł soczewki o szorty i spojrzał jeszcze raz.

– Masz rację. Pali się jak diabli. To chyba pasażer. I to duży.

– Dziwne, że nie nadał Mayday.

– Rzeczywiście. Pewnie ma uszkodzoną radiostację.

– Kazałem Leo zmienić kurs na północny i zwiększyć szybkość. Nie masz mi za złe, że wtargnąłem na twoje terytorium? Chciałem zaoszczędzić parę minut.

Burch uśmiechnął się.

– Sam bym to zrobił. – Podszedł do telefonu. – Maszynownia, wyciągnijcie Marvina z łóżka. Potrzebna mi cała moc z silników. – Przez chwilę słuchał odpowiedzi. – Dlaczego? Bo płyniemy do pożaru.

Statek zatętnił życiem. Marynarzom i naukowcom przydzielono zadania. Przygotowano do opuszczenia dwie miniaturowe łodzie podwodne. Do dwóch żurawików przymocowano liny – normalnie służące do wyciągania podwodnych kapsuł i sprzętu naukowego – by za ich pomocą ratować ludzi z morza. Wszystkie drabiny, sznury, a także krzesełka do ratowania dzieci i osób starszych ułożono wzdłuż relingów.

Lekarz i jeden z naukowców zorganizowali prowizoryczny szpital i punkt opatrunkowy w mesie. Kucharz wraz z pomocnikami przygotowywali butelki z wodą, kawę i zupę. Wszyscy szykowali ubrania dla rozbitków. Oficerowie wydali kilku członkom załogi polecenie, by dla zachowania równowagi rozlokowywali uratowanych w różnych częściach statku. „Deep Encounter” miał siedemdziesiąt metrów długości i piętnaście szerokości, nie był więc przygotowany do przyjęcia dwóch tysięcy pasażerów. Gdyby nie zostali odpowiednio rozmieszczeni na pokładzie, mógłby się wywrócić do góry stępką.

Maksymalna szybkość jednostki wynosiła tylko szesnaście węzłów, ale główny mechanik, Marvin House, wycisnął więcej z dieslowskich silników o mocy trzech tysięcy koni. Prędkość wzrastała do siedemnastu, osiemnastu, wreszcie do dwudziestu mil na godzinę. Dziób niemal wynurzał się z wody, gdy statek przebijał się przez fale. Nikt nie spodziewał się, że „Deep Encounter” może płynąć tak szybko.

Kapitan Burch – w mundurze – chodził po pokładzie i wydawał setki szczegółowych rozkazów, by jak najlepiej przygotować statek do przyjęcia rozbitków. Polecił radiotelegrafiście, by skontaktował się z innymi jednostkami, znajdującymi się w pobliżu, przekazał im ogólny obraz sytuacji i poprosił o podanie pozycji oraz przybliżonego czasu przybycia na miejsce katastrofy. W obrębie stu mil znajdowały się tylko dwa statki. Z brytyjskim kontenerowcem „Earl of Wattlesfield” radiooperator rozmawiał już wcześniej. Jego kapitan zareagował natychmiast i płynął pełną parą na ratunek, miał jednak do pokonania jeszcze trzydzieści siedem mil. Drugą jednostką był australijski krążownik rakietowy, który zmienił kurs i zbliżał się do miejsca podanego przez Burcha od południa. Miał przed sobą sześćdziesiąt trzy mile.

Zrobiwszy wszystko, co można, Burch zajął miejsce obok Pitta na pomoście. Marynarze, którzy nie mieli przydzielonego zadania, zgromadzili się przy relingach, spoglądając na rozświetlającą niebo czerwoną łunę. Byli coraz bliżej płonącego statku. Gwar rozmów przeszedł w cichy pomruk, gdyż z każdą chwilą ogrom katastrofy budził w patrzących coraz większe przerażenie. Kwadrans później wszyscy stali jak w transie, widząc dramat rozgrywający się na ich oczach. Luksusowy pływający pałac, pełen radosnych, roześmianych ludzi, zamienił się w pogrzebowy stos.