Dawno temu w Warszawie ebook

Prolog

Pro­log

Pod War­szawą, listo­pad 2020

Stało się.

Świat się skoń­czył.

Nade­szło Groźne i Inne.

Prze­stań­cie się mazać, to dopiero począ­tek. Nie zapi­naj­cie pasów, to bez sensu, auto jedzie zbyt szybko. Ten czas będzie trwał dłu­żej, niż potra­fi­cie sobie wyobra­zić; będzie trwał jesz­cze długo po tym, jak umrą wasze dzieci. Mamy nowe dni, tygo­dnie, nowe lata. Potrze­bu­jemy nowego kalen­da­rza, nowych nazw mie­sięcy, nowych świąt.

Jeste­śmy pod War­szawą, na pła­skim tere­nie dookoła mia­sta, poprze­ci­na­nym rze­kami i rów­nymi kwa­dra­tami lasu o prze­zna­cze­niu gospo­dar­czym, na ziemi, która pod­czas wszyst­kich pór roku ma ten sam cmen­tarny kolor. Sto­imy na łące, nie­opo­dal Bugu. Na hory­zon­cie maja­czą silosy, maga­zyny, wiel­kie i kan­cia­ste domy jed­no­ro­dzinne. Nie­które wciąż nie­do­koń­czone, mar­twe pomniki nie­uda­nych inte­re­sów. Jakby zabrane tajem­ni­czą siłą z zupeł­nie innego miej­sca, zrzu­cone tutaj w ramach nie­zro­zu­mia­łego dow­cipu. Wszyst­kie udają, że są puste. Nikogo nie sły­chać i nas też nikt nie usły­szy. Jest jesień. Świat się skoń­czył, ale jesz­cze nie umarł. Ta śmierć potrwa długo, co naj­mniej całe wasze życie.

Łącz­nie jest nas sze­ściu. Dzie­limy się na dwie grupy, klę­czą­cych i sto­ją­cych. Sto­ją­cych jest czte­rech. Ja, on i jesz­cze dwóch, nazwijmy ich Wysoki i Sze­roki. Nazy­wają się ina­czej, ale to nie­ważne. Wysoki jest czło­wie­kiem. Szer­szy jest nim tro­chę mniej.

Pozo­sta­łych dwóch klę­czy na ziemi. Za chwilę umrą.

Przy­wieź­li­śmy ich tutaj z róż­nych miast. Pierw­szego wyję­li­śmy z rodzin­nego domu, zabra­li­śmy od dzieci i żony.

Drugi, z dru­gim był kło­pot, kome­dia pomy­łek, ale o tym póź­niej. Na razie to bez zna­cze­nia.

Wszy­scy kocha­cie War­szawę i jej legendy. Sądy pod­ziemne, Kie­row­nic­two Walki Cywil­nej. To, co zro­bi­li­śmy, to pra­wie to samo. Zaraz, nie obu­rzaj­cie się tak. Prze­cież zna­cie te baśnie z ksią­żek. Kocha­cie je, bo czy­nią was czę­ścią cze­goś więk­szego. Ow­szem – wtedy trwała wojna, żoł­nie­rze wal­czyli o honor, War­szawę, Pol­skę, a my jeste­śmy zwy­kłymi ban­dy­tami. Mor­der­cami, gor­szymi niż Prusz­ków i Woło­min. Jeste­śmy zmorą tego kraju, jego cichymi oku­pan­tami.

Upa­śli­śmy się na jego krwi jak klesz­cze.

Ale posłu­chaj­cie – tak naprawdę każda sytu­acja, w któ­rej ktoś klę­czy na ziemi, a ktoś inny trzyma mu pisto­let przy gło­wie, jest taka sama. Dobro i zło to deko­ra­cja. Pro­gram ope­ra­cyjny.

Ojczy­zna, pie­nią­dze, honor, zysk, triumf są ważne dla tego, kto patrzy, i dla tego, kto trzyma pisto­let. Ale nie mają już żad­nego zna­cze­nia dla tego, który klę­czy na ziemi.

– Bła­gam was, daruj­cie, ludzie, daruj­cie. – Widzę, jak w powie­trzu dookoła jego ust zni­kają kro­pelki śliny.

Ten pierw­szy to zwy­kły męż­czy­zna. Naj­zwy­klej­szy Polak w Pol­sce. Ma ide­al­nie obo­jętną fry­zurę, tro­chę prze­rze­dzoną na czubku głowy. Jest mię­dzy trzy­dzie­stym a pięć­dzie­sią­tym rokiem życia. Nosi tanie ubra­nia i spor­towe buty. Prze­stał o sie­bie dbać, bo teraz musi dbać o innych. Pozbył się więk­szo­ści marzeń, słusz­nie, one bar­dzo prze­szka­dzają. Jest prag­ma­tyczny, nawet silny, cho­ciaż nie tak silny jak jego ojciec i dzia­dek.

Ten drugi nie mówi nic. Jest umię­śniony, zro­biony z żył i zmarsz­czek. Twarz, pozba­wioną wyrazu, zalewa krew. Ta krew ścieka na dre­sową bluzę. Męż­czy­zna ma zła­many nos, wybite przed­nie zęby. Strasz­nie wrzesz­czał, ale teraz jest cicho.

Spo­koj­nie, to tylko otchłań. Tam nikogo nie ma. Jest cicho i bez­piecz­nie.

To łatwe, zła­pać kogoś, popchnąć w stronę samo­chodu, zawieźć na śmierć. To łatwe, ale i potężne. Ludzie nie rozu­mieją, dla­czego zabić kogoś to tak poważna sprawa. Nie umieją wyobra­zić sobie, jak to jest – zga­sić cały poje­dyn­czy kosmos. A jed­nak robią to cały czas. Zabi­jają się codzien­nie. Powoli i szybko. Okrut­nie i łagod­nie. Dla zysku i dla zabawy.

Za parę minut będziemy iść przez łąkę, jakiś kilo­metr, aż doj­dziemy do nie­utwar­dzo­nej drogi. Na dro­dze cze­kają pojazdy: dwa czarne range rovery oraz brudny biały mer­ce­des sprin­ter. Spo­tkamy tam jesz­cze trzech męż­czyzn. Dołą­czymy do nich, wsią­dziemy do aut. Doje­dziemy do głów­nej drogi. Sprin­ter tam zosta­nie; oblany ben­zyną i spa­lony.

Ten pierw­szy, zwy­czajny męż­czy­zna zanosi się pła­czem.

– Ludzie, to nie ja, to nie był mój pomysł. To naprawdę nie byłem ja. Nie ja, nie ja, nie ja. Ja mówi­łem, aby tego nie robił. Mówi­łem mu, kurwa! – Już nie ma siły bła­gać. Krztusi się, char­czy.

– Ale się obsrał – komen­tuje Sze­roki. Żyły wiją mu się pod skórą czaszki jak korze­nie paso­ży­tu­ją­cej na nim rośliny.

I Sze­roki, i Wysoki znają takie sytu­acje. Róż­nica jest taka, że Sze­roki jest stąd, z kraju, który prze­żył swoje naj­więk­sze pie­kło jesz­cze przed jego naro­dze­niem. Jest tutaj, bo doko­nał wyboru. Wysoki nie jest stąd. Wysoki jest ze Wschodu. Dla Wyso­kiego spo­kój to krótka ano­ma­lia w prze­rwach od wojny.

Ale tak naprawdę istotni jeste­śmy tylko ja i on.

Być może ist­nie­jemy tylko my, ja i on.

Tutaj, na krwa­wym dysku w samym środku Pol­ski.

– Dzię­kuję – mówię mu. Teraz jest moim wspól­ni­kiem. Być może jest też moim kum­plem. Jedy­nym, jakiego mam.

– Nie ma za co, miło­ści ty moja – odpo­wiada.

Ten drugi rów­nież zaczyna gło­śno pła­kać.

– A ty nie płacz, cwe­lu­chu. Sam sobie to zro­bi­łeś. Sam tu przy­la­złeś i sam uklą­kłeś – mówi on.

Stoi z pisto­le­tem w ręku i czeka. I dłoń, i pisto­let są cięż­kie, nie­fo­remne. Dwie kule brud­nego chleba, pra­wie bez paznokci. Jego czaszka – stary kamień. Słowa, które wypo­wiada, na początku są śmieszne, ale tylko na początku. Ma głos kogoś, kto nie powi­nien ist­nieć. Każ­dego, kto go usły­szy, pie­cze serce z lęku. Zresztą spójrz­cie na niego. On tylko na pozór jest zabawny, nie­praw­dziwy. Popa­trz­cie na wytartą na łok­ciach skó­rzaną kurtkę, taką, jakie noszono w fil­mach o pol­skiej mafii w latach dzie­więć­dzie­sią­tych, na ubło­cone adi­dasy, nie­gdyś białe, pod­róbki kupione w Wólce. Bluzę sta­rej rapo­wej firmy, spraną i gdzie­nie­gdzie dziu­rawą. A potem spójrz­cie mu w oczy. Sko­rupka jest cienka, cień­sza niż u kogo­kol­wiek innego. To, kim jest naprawdę, pul­suje odkryte pod sza­rym nie­bem.

– Nie musi­cie tego robić – wyrzuca z sie­bie ten pierw­szy na bez­de­chu. – Po pro­stu… ja wiem, że… dwa­dzie­ścia pięć lat, ja jestem gotów… ja… obaj jeste­śmy gotowi.

– Nie musimy tego robić. – On go prze­drzeź­nia. – Ty nie musisz być cwe­lu­chem, cwe­lu­chu. Masz teraz oka­zję, by się zmie­nić, zostać chło­pem wiel­kim dębem. Na samiuśki koniec, ale zawsze coś. Zawsze warto sobie wyjąć kamyk z buta, nawet na mecie.

Poza stra­chem męż­czy­zna czuje potworne upo­ko­rze­nie. Zasłu­guje na to wszystko, na każdą z tych potwor­nych sekund.

– Więc co wybie­rasz, chło­pie?

Oto wyrok w imie­niu Pol­ski pod­ziem­nej. Pod­ziem­nej, bo zamiesz­ka­nej przez robaki i krety.

To my jeste­śmy Pol­ską pod­ziemną.

Wła­śnie wycho­dzimy na powierzch­nię.

Po bru­nat­nej łące błą­kają się bez­domne duchy. Ludzie uwię­zieni w pusto­sta­nach trzęsą się ze stra­chu. Jeste­śmy pod War­szawą, ale zaraz będziemy w War­sza­wie. Jeste­śmy pod Pol­ską, ale zaraz będziemy w Pol­sce. Wygrze­bu­jemy się, odwra­camy do słońca. Nic nie zstąpi i nic nie odnowi. Za późno, za mało.

Na wystrzał zry­wają się ptaki. Ciała opa­dają miękko w mokrą zie­mię, bez­dź­więcz­nie. Niebo męt­nieje. Na sekundę ból prze­szywa mi brzuch.

To ten stary, mar­twy ja. Cza­sami odzywa się zza grobu, pró­buje mnie prze­wró­cić, ale stoję sta­bil­nie na ziemi. Cofam się parę kro­ków. Śmierć jest zwy­czajna. Gdyby nie dziury w czasz­kach, mar­twi ludzie wyglą­da­liby jak menele śpiący w parku.

Oddaję mu broń. On jej nie chce. Rzuca ją mię­dzy trupy, jakby pstry­kał petem. Pod­no­szę ją z ziemi. Wkła­dam za spodnie. Pozbędę się jej póź­niej.

Jesz­cze raz wyobraź­cie sobie tę scenę. Wejdź­cie w nią. Butwie­jąca trawa, powie­trze prze­sy­cone zapa­chem węgla. Gra­fi­towe niebo. Ja, on i oni. Nie róż­nimy się niczym od ludzi, któ­rych podzi­wia­cie, od ludzi, któ­rzy wami rzą­dzą, od ludzi, któ­rzy was bro­nią.

Zobacz­cie. Teraz, tutaj, w samym środku niczego, znika wasza przy­szłość. Wasza nadzieja. Wasza toż­sa­mość. Bajki, w które wie­rzy­cie. Honor, praw­do­mów­ność. Odwaga, męstwo, bez­względ­ność. Nie ma ich. Oto rządy grozy. Oto nowy kalen­darz. Oto jego nowi władcy. Ty i ja jeste­śmy dziećmi tego dziw­nego i krót­kiego momentu, pod­czas któ­rego ludzie myśleli, że będzie lepiej, że są czymś wię­cej niż ludźmi, że jest dla nich jakaś nadzieja.

Strzał w tył głowy to strzał w tył głowy. Ciała na ziemi to ciała na ziemi. Śmierć to tylko śmierć.

Zobacz­cie rze­czy­wi­stość, zapra­szam.

Prze­stań­cie się mazać.

Wydmu­chaj­cie nosy.

Tania skó­rzana kurtka, ubło­cone adi­dasy.

On zaczyna śpie­wać pio­senkę, ostat­nio śpiewa ją bez prze­rwy, w kółko, jesz­cze raz, i jesz­cze raz, do oporu. Naj­pierw cicho, potem coraz gło­śniej, w końcu krzy­czy:

Miło­wa­nia głodni jak wilcy,

nauczymy się w tym kraju od pierw­szego dnia,

słów, któ­rymi mówią tubylcy1.

Jakimi sło­wami mówią tubylcy?

Ja nie wiem, ale on wie.

Kie­dyś byłem Jac­kiem i uda­wa­łem Ducha. Teraz jestem duchem. Jacek umarł, na dru­gim końcu świata. Noszę kamu­flaż z jego twa­rzy i ciała.

Idziemy przez pole, on przede mną, lekko pod­ska­kuje z eks­cy­ta­cji, jak czło­wiek, który po cięż­kim tygo­dniu wybrał się na wódkę.

Jest wesoły.

Ludziom rzadko jest dzi­siaj wesoło.

– Co się zaczęło – woła – już się nie zakoń­czy!

I tak zaczyna się pożar.

1. Pazina. Ostatnie z bezpiecznych miejsc

1

Pazina

Ostat­nie z bez­piecz­nych miejsc

15 wrze­śnia 2020

Spa­łam dwie godziny. Śpię tak od tygo­dnia. Gdy czło­wiek nie sypia, powie­trze zamie­nia się w kamień. Każdy ruch to nie­wi­dzialne, pie­kące obra­że­nia. Każdy posi­łek to poły­ka­nie szkła. Kofe­ina w ogóle prze­staje dzia­łać. Życie to wydra­py­wa­nie dołu w litej skale, samymi dłońmi. Tak muszą się czuć nowo naro­dzone dzieci. Ostatni raz się wyspa­łam, gdy mia­łam covid. Wtedy orga­nizm auto­ma­tycz­nie się wyłą­czał, gasło świa­tło, pada­łam na zie­mię w poło­wie zda­nia. Przez całą dobę mia­łam trzy­dzie­ści dzie­więć stopni gorączki, nie spa­dała, cho­ciaż jadłam ibu­prom jak chipsy. Ten wirus jest dziwny. Cier­pliwy i sys­te­ma­tyczny. Poka­zuje nam, że wszystko jest snem.

Każdy z nas był już chory. Wirus uszka­dzał nas powoli, po cichu. Azyl zamie­nił się w szpi­tal. Przez długi czas nie mogli­śmy wyjść na zewnątrz, bo zgła­szano nas do Sane­pidu, więc ktoś, wyzna­czony przez resztę, musiał uda­wać zdro­wego. Wycho­dził do mia­sta, robił zakupy, ryzy­ko­wał, że zosta­nie wyle­gi­ty­mo­wany i przy­walą mu man­dat w wyso­ko­ści kilku tysięcy. Nasz samo­chód aż bła­gał, by go zatrzy­mać – czarny od brudu, z nie­czyn­nym świa­tłem cofa­nia. Co trzy dni objeż­dża­li­śmy mia­sto, by kupić żar­cie i che­mię gospo­dar­czą. W Azylu była cią­gła rota­cja, ale ni­gdy nie prze­by­wało tam mniej niż dwa­dzie­ścia osób.

Po cho­ro­bie zostały dziwne pamiątki – małe dziurki zamiast nie­któ­rych wspo­mnień i słów, ślepe plamki w oczach, awa­rie smaku i węchu. I to poczu­cie prze­gra­nej, świa­do­mość, że bok­su­jemy powie­trze. Jeste­śmy wyznaw­cami kultu śmierci, wiemy, że wszy­scy umrzemy, może nie teraz, ale i tak szybko, w prze­grza­nych mia­stach, z wydzie­laną wodą, z prze­rwami w dosta­wach prądu.

Przy­ci­skam dło­nie do gęby. Pachną faj­kami, deter­gen­tem. Wydy­cham w nie powie­trze. Jest cie­płe, odbija się od skóry, pie­cze mnie w twarz. Nawet nie koń­czę tej myśli, gdy prze­cina ją trza­śnię­cie drzwi, gło­śne jak strzał.

Wik­tor stoi przede mną prze­jęty.

– Lucek się nie odzywa. Trzeci dzień – mówi, a jego wiel­kie oczy za okrą­głymi oku­la­rami typu Harry Pot­ter robią się jesz­cze więk­sze, jak u postaci z anime.

Aby usiąść naprze­ciwko mnie, musi odsu­nąć kar­tony z kore­ań­skimi zup­kami, müsli, zgrzewki wody. Zdej­muję nogi z biurka, w końcu nie będzie mówił do moich pode­szew.

– To zda­rzało się wcze­śniej – pró­buję go uspo­koić. – Lucek znika.

– Lucek znika – powta­rza bez­wied­nie.

– Słu­chaj, Lucek zawsze wraca. Znika gdzieś, a potem zakłada Zrzutkę, że potrze­buje na ubera i papie­rosy, robi z tego storkę i tak dalej – uspo­ka­jam Wik­tora.

– Naj­dłu­żej nie odzy­wało się przez dwie doby. A teraz to już czwarta – mówi cicho.

Lucek to piękna osoba i wielki pro­blem. Mówi, że ma dwa­dzie­ścia lat, ale może mieć pięć mniej albo pięć wię­cej. Nie poka­zał mi żad­nego doku­mentu. One nie są nie­zbędne, aby zamiesz­kać w Azylu. Ofi­cjal­nie pod­pi­su­jemy kon­trakty tylko z peł­no­let­nimi, ale w rze­czy­wi­sto­ści prze­sta­łam tego prze­strze­gać. Gdy widzę dzie­ciaka, który ma pięt­na­ście, szes­na­ście, sie­dem­na­ście lat i potrze­buje pomocy, bez któ­rej może nie prze­żyć, muszę mu pomóc. Po to robię to, co robię. Po to tu jestem.

Lucek ma pół­dłu­gie czarne włosy z poje­dyn­czymi różo­wymi pasem­kami. Wygląda, jakby był z por­ce­lany. Mówi cicho, cza­sami trzeba przy­su­nąć ucho do jego ust, aby go zro­zu­mieć. Raz twier­dzi, że rzu­cił szkołę jesz­cze przed maturą, innym razem – że stu­diuje orien­ta­li­stykę i chce zostać tłu­ma­czem. To wszystko brzmi jak opo­wie­ści o podróży do kra­iny baśni, lata­niu na jed­no­roż­cach. Cza­sami kom­plet­nie gubi kon­takt z cza­so­prze­strze­nią. Jaki jest dzi­siaj dzień, Lucek? – pytamy. Dzień Lucka – odpo­wiada. Lucek nie uważa się za chłopca, nie uważa się za dziew­czynę. Wik­tor mówi o nim w rodzaju nija­kim: Lucek poszło, Lucek otwo­rzyło, Lucek zro­biło. Z kolei inne dzie­ciaki z Azylu wolą formę „osoba Lucek poszła” i tak dalej. Wszy­scy pró­bują nadać mu pewną trwa­łość i kształt, ufor­mo­wać go sło­wami. Luc­kowi jest to obo­jętne. Prze­pływa przez nas jak woda przez palce. Lucek codzien­nie chce być tro­chę inny. Lucek chce się bawić.

Gdy zapy­ta­łam go, jak mam się do niego zwra­cać, odparł, że jest mu to obo­jętne. Trak­tuję poważ­nie każdą odpo­wiedź na to pyta­nie, rów­nież taką. Skoro ci to obo­jętne, powie­dzia­łam, będę mówić o tobie jako o chło­paku, bo tak będzie mi naj­ła­twiej, bo patrząc na cie­bie, widzę chło­paka. Wzru­szył ramio­nami i zaczął mówić wymy­ślo­nym japoń­skim.

Nawet nie wiemy, skąd jest. Gdy go o to pytamy, wymie­nia różne miej­sco­wo­ści w Pol­sce, cza­sem mia­sta z anime, które ogląda. Cza­sami mówi, że przy­je­chał z Tokio. Wtedy beł­ko­cze, wydaje przy­pad­kowe zgło­ski i twier­dzi, że to japoń­ski.

Jedno w Lucku jest stałe – bar­dzo chce się zako­chać, cią­gle mówi o wiel­kiej miło­ści. Pod tym pra­gnie­niem nie ma żad­nego typu, żad­nej kon­kret­nej fan­ta­zji. To może być kto­kol­wiek, Lucka nie inte­re­sują takie detale jak wiek i płeć. Nie wiem, czy tak naprawdę inte­re­suje go seks. Chce być dla kogoś naj­waż­niej­szy, po raz pierw­szy w życiu.

Wszyst­kie te dzie­ciaki są uszko­dzone, wygnane. Szu­kają cie­pła za wszelką cenę. Ślepe kun­dle z kolo­rową sier­ścią, która ma być zbroją, ale tylko zwraca uwagę tych, któ­rzy lubią gnę­bić słab­szych.

Oczy­wi­ście, z cza­sem nabie­rają siły i odpor­no­ści, w końcu zaczy­nają rozu­mieć, że nie wszy­scy chcą ich skrzyw­dzić, ale też że świat nie składa się z cią­głej dramy, że nie wszyst­kie złe uczynki są tak samo złe. Ból gaśnie, zaczyna się długi i kosz­towny pro­ces impre­gna­cji.

– Pazina? – Wik­tor przy­wo­łuje mnie do rze­czy­wi­sto­ści, wciąż cicho.

– Słu­chaj, wiesz, że nie jeste­śmy inter­na­tem ani popraw­cza­kiem, że nie możemy nikogo trzy­mać tutaj na siłę.

– To moja osoba przy­ja­ciel­ska – dodaje tro­chę gło­śniej.

– Moja też, Wik­tor. Wszy­scy tutaj są moimi przy­ja­ciółmi.

Wik­tor wyciąga z kie­szeni za dużych sztruk­sów paczkę fajek. Rów­nież zapala. Strasz­nie mocno się zaciąga, papie­ros szybko zmie­nia się w mar­chewę, nie­równy, czer­wony sto­żek.

– Są tylko dwa wyj­ścia, Wik­tor. Albo robimy tutaj kolo­nię karną typu wyj­ście o ósmej, powrót o dzie­sią­tej, kary, nagrody, spraw­dza­nie tele­fo­nów. Albo pró­bu­jemy być doro­śli i samo­dzielni. Nie ma nic pośrodku.

Poka­zuje na ścianę. Na wybla­kłym pla­ka­cie biała pięść odcina się od czar­nego tła. NIE IDZIEMY SAMI. NI­GDY NIE BĘDZIEMY.

– Ale co, jeśli ktoś chce iść sam? – pytam.

– Nie mów tak. Ja mam złe prze­czu­cie. Serio.

Hor­mony obni­żyły mu głos. Ale cza­sami, gdy się dener­wuje, mam wra­że­nie, że wraca ten stary, wyż­szy.

– Prze­czu­cie to suma lęku i wyobraźni, Wik­tor.

– Tu nie trzeba wiel­kiej wyobraźni.

Ma rację. Azyl przyj­muje ucie­ki­nie­rów. Dzie­ciaki na gigan­cie, wyrzu­cane z domów, z małych miej­sco­wo­ści, chore, poła­mane, nie­pewne, pokryte bli­znami, zatrute lekami. Młod­sze, star­sze, z boga­tych i bied­nych rodzin, homo i hetero, trans i cis. Wczo­raj przy­je­chał tu Ignac, chło­pak z zadru­to­waną szczęką, ska­to­wali go kole­dzy brata, brat stał obok i patrzył. Parę dni wcze­śniej widział Ignaca z innym chło­pakiem, w jakimś miej­scu, które miało być ustronne. Jest też Mał­go­sia, dziew­czyna po jede­na­stu przedaw­ko­wa­niach ben­zo­dia­ze­pin, któ­rej nie chcą już trzy­mać w szpi­talu. Chło­pak matki przy­pa­lał ją papie­ro­sami, dzia­rał ją maszynką samo­róbką. Na ciele ma napisy w rodzaju: HATE, LOVE, FUCK POLICE, JEBAĆ SĄD, SZMATA, ŁAJZA. I jest Rena, któ­rej matka pra­cuje w mini­ster­stwie edu­ka­cji. Gdy Rena powie­działa jej, że tak naprawdę nie czuje się dziew­czyną ani chło­pakiem, ta zabrała ją do egzor­cy­sty. Przez ostat­nie trzy mie­siące wsta­wała rano o tej samej godzi­nie i szła na most Ponia­tow­skiego. Ojciec zgar­niał ją i wsa­dzał siłą do auta. W końcu ucie­kła.

Zało­ży­łam Azyl parę lat temu, z przy­ja­ciółmi, ludźmi takimi jak ja, któ­rzy żyli War­szawą, tą dzienną i tą nocną, któ­rzy robili kam­pa­nie i sesje, orga­ni­zo­wali kon­certy, buko­wali DJ-ów i arty­stów, zarzą­dzali ich życiem i żyli razem z nimi, któ­rzy dry­fo­wali na powierzchni, cho­ciaż wyda­wało im się, że wła­śnie zła­pali rytm i płyną po złoty medal zde­cy­do­wa­nym, szyb­kim krau­lem. Jeśli prze­ży­wać to wszystko jako wła­ściwe życie i być w tym stu­pro­cen­towo obec­nym, to nie było aż tak źle, w końcu wszy­scy mie­li­śmy jakieś pie­nią­dze, pozy­cję, żyli­śmy czy­imś snem. „Reali­zo­wa­li­śmy się” kosz­tem nie­wiel­kich, codzien­nych uszczerb­ków – ale czy nie były to w grun­cie rze­czy uszczerbki wyni­ka­jące z upływu czasu? Chcie­li­śmy zro­bić coś, co z braku lep­szego słowa nazywa się „dobrem”. Nie­stety, nikt nie chce czy­nić dobra za swoje oszczęd­no­ści. Traf chciał, że mia­łam tro­chę pie­nię­dzy, z któ­rych trzeba było jak naj­szyb­ciej zdjąć cią­żącą na nich klą­twę. To tra­giczne, ale też zabawne – jedyny bilet na wyjazd z Babi­lonu był upa­prany krwią jakichś bied­nych głup­ków, któ­rzy oglą­dali Czło­wieka z bli­zną z Pacino co naj­mniej tysiąc razy, za to zawsze do połowy.

Te pie­nią­dze były poda­ro­wane, brudne, mie­ściły się w spor­to­wej tor­bie i szybko się skoń­czyły, ale pozwo­liły pre­fe­ren­cyj­nie wyna­jąć to miej­sce od mia­sta, na dzie­sięć lat. Oczy­wi­ście bez gwa­ran­cji, że w pew­nym momen­cie nie przyj­dzie tu jakiś inwe­stor. I inwe­stor przy­szedł. Cza­sami oglą­dam jego pro­fil na Insta. Wygląda jak kukła, ma licówki, bun­ga­low na Bali, koszule Ralph Lau­ren w każ­dym odcie­niu, bud­dyj­ski róża­niec na nad­garstku. W bio pisze o sobie: „anioł biz­nesu”. Chce zro­bić tu eks­klu­zywne apar­ta­menty. Ma w dupie pan­de­mię. Ta kie­dyś się skoń­czy, za rok, za dwa. On jest cier­pliwy.

Roz­ma­wia­łam z nim raz. Stwier­dził, że „wszyst­kie dzieci powinny wró­cić do domu”. Powie­dzia­łam mu o chło­paku, któ­rego ojciec zamknął na tydzień w piw­nicy, aby wypę­dzić z niego dia­bła, i zapy­ta­łam, czy o taki dom mu cho­dzi. Odburk­nął, że nie może się przej­mo­wać całym złem tego świata.

– Czemu nie? Prze­cież jesteś anio­łem – odpar­łam, a on tylko kwa­śno się uśmiech­nął.

Współ­za­ło­ży­ciele Azylu musieli za coś żyć, doro­bili się dzieci, dłu­gów, pro­ble­mów. Nie mam im za złe, że ode­szli. To nie jest nor­malne życie – takie, w któ­rym poświę­casz się dla obcych ludzi tak, jak dla naj­bliż­szych. Każdy, kto pod­nosi ten krzyż, bar­dzo szybko zadaje sobie pyta­nie, po chuj wła­ści­wie z nim idzie. Odpo­wiedź jest dla więk­szo­ści prze­ra­ża­jąca. Robisz to, bo chcesz oca­lić sie­bie. Bo myślisz, że jesteś zły i uszko­dzony. Bo nie zda­łeś egza­mi­nów. Bo kop­ną­łeś nie­chcący psa. Bo mama jest wciąż nie­za­do­wo­lona. Chcia­łaby, abyś cof­nęła czas i bar­dziej się posta­rała, naj­le­piej pod­czas porodu. Pró­bu­jesz z tym wygrać. Chcesz, aby w końcu to cie­bie ktoś poko­chał. Słowo „poko­chał” rozu­miesz jako złoty medal, szóstkę z plu­sem. Aby ją dostać, roz­pacz­li­wie wytwa­rzasz dobro, które ma tyle sensu, ile kalo­ry­fer na Antark­ty­dzie.

Teraz żyjemy na styk. Na bar­dzo krótki i bar­dzo wąski styk. Mia­sto dorzuca się do czyn­szu i opłat, ale nie­długo prze­sta­nie to robić. Ma waż­niej­sze wydatki. Reszta to zrzutki, które przy­no­szą coraz mniej kasy. Żar­cie – więk­szość to prze­ter­mi­no­wane pro­dukty, dary z hiper­mar­ke­tów. Kie­dyś mia­łam tu chło­paka, który umiał ogar­niać euro­pej­skie granty. Ale teraz już go nie ma, usa­mo­dziel­nił się i wypro­wa­dził.

Moje dzie­ciaki śpią więc w koro­wej pościeli, na pię­tro­wych łóż­kach, z któ­rych połowa ma pół­tora metra dłu­go­ści. Rano piją neskę i jedzą płatki kuku­ry­dziane z Bie­dronki, a ja mam, kurwa, nadzieję, że tu, na pra­skim podwórku, mię­dzy klu­bem o pięk­nej nazwie Klą­twa Doliny Węży a tanim hoste­lem, który zmie­nia nazwę co mie­siąc, cho­ciaż przez krótką chwilę czują się bez­piecz­nie.

Nazwa­li­śmy ten ośro­dek hoste­lem inter­wen­cyj­nym, aby jakoś przed­sta­wiać go tym, któ­rzy nie rozu­mieją, o co w nim cho­dzi. Ale dla nas nie jest żad­nym hoste­lem. Jest po pro­stu ostat­nim bez­piecz­nym miej­scem.

Tylko w Azylu są pewne zasady. Nie ma ćpa­nia, picia ani pro­ble­mów z pra­wem. Nikt nas tu nie chce i masa osób tylko czeka, aż popeł­nimy jakąś głu­potę. Ota­cza nas sieć ludzi dobrej woli, ale wystar­czy jeden zły ruch, aby ją prze­rwać i znisz­czyć.

To jed­nak głu­pie – mówić mu, aby się nie mar­twił.

Znaj­duję numer Lucka na What­sAp­pie. Ostat­nia aktyw­ność – trzy dni temu. Pró­buję nie czy­tać ich komu­ni­ka­cji, zresztą i tak jej nie zro­zu­miem – memy, emotki, gify z anime, ikony, gło­sówki.

Prze­pi­suję numer do swo­jej komórki. Dzwo­nię, abo­nent jest nie­do­stępny. Wysy­łam wia­do­mość: „Hej, Luc, tu Pazina. Mar­twimy się o cie­bie, ode­zwij się”. Jeden szary pta­szek zamiast dwóch – ma wyłą­czony tele­fon. Wpa­truję się w niego, jak­bym chciała zmu­sić go siłą woli, żeby się zdu­blo­wał.

– Chodź. – Poka­zuję Wik­to­rowi gestem, aby wstał. I dopiero gdy to robi, zauwa­żam małe otar­cie pod okiem, nie­zdar­nie przy­kryte pod­kła­dem. Deli­kat­nie biorę jego brodę w dwa palce, obra­cam do świa­tła.

– Co to jest? – pytam.

Wzru­sza ramio­nami.

– No jesz­cze raz: co to jest?

– Patel­nia – odpo­wiada cicho.

Wzdy­cham ciężko. On odwraca się, zde­ner­wo­wany. Znowu popchnął go jakiś żul albo łysy, pijany idiota, pod Metrem Cen­trum, jego albo kogoś innego, a on pró­bo­wał sta­nąć w obro­nie, jak zawsze.

– Lubisz dosta­wać wpier­dol?

– Prze­stań – pro­te­stuje.

– To dwu­mi­lio­nowe mia­sto, naprawdę nie macie gdzie łazić?

– Jest pan­de­mia, Pazina. Wszystko jest zamknięte. Nie, nie mamy gdzie łazić.

Przy­ci­skam go do sie­bie, na chwilę. Przy­tu­la­nie zawsze wycho­dzi mi nie­zgrab­nie, żoł­nier­sko. Ale trudno, mogę robić tylko to, co umiem. Pro­wa­dzić Azyl do ostat­niego dnia, mojego lub Azylu.

Dzie­ciaki sie­dzą w kuchni. Rena robi sobie tosty, zapach sto­pio­nego sera wypeł­nia pomiesz­cze­nie. Widzę sklejkę odła­żącą z sza­fek, war­stwy tłusz­czu w pochła­nia­czu, zacieki na ścia­nach, chy­bo­czące się krze­sła. Widzę mały, pła­ski tele­wi­zo­rek przy­twier­dzony do ściany, zna­le­ziony przez Besię na śmiet­niku pod jakimś likwi­do­wa­nym biu­rem. Pomoc innym to naj­czę­ściej pozby­wa­nie się śmieci. Hoj­ność to recy­kling.

Chcia­ła­bym, aby przez jeden jebany dzień to Jezus miał rację. Aby naprawdę ostatni byli pierw­szymi. Chcia­ła­bym zabie­rać ich codzien­nie do Ges­slera. Mieć na podo­rę­dziu naj­lep­szego wegań­skiego kucha­rza. Chcia­ła­bym roz­da­wać im naj­droż­sze ubra­nia. Chcia­ła­bym, aby wszystko się prze­wró­ciło, upa­dło do reszty. Aby­śmy wszy­scy zmie­ścili się w uchu igiel­nym.

– Co? – pyta Wik­tor.

Musia­łam ze zmę­cze­nia zacząć mówić na głos to, co myślę.

– Jakie ucho? – pyta.

Patrzę na nich. Dwie dziew­czyny, jedna to osoba trans, nie pamię­tam ich imion. Wysoki, potwor­nie chudy, czar­no­włosy Edgar, skrzy­pek, uczeń szkoły muzycz­nej. Ogo­lony na łyso, wielki i gruby Prze­mek w popla­mio­nej blu­zie z napi­sem SZTYW­NIUTKO, wci­śnięty w kąt gra na swoim Nin­tendo, które zwy­kle chowa przed wszyst­kimi, kła­dąc je pod poduszką. Ma pięt­na­ście lat i jak twier­dzi, nie jest żad­nym peda­łem. Poli­cjanci przy­wieźli go tutaj z dworca, bo dostali infor­ma­cję, że jeste­śmy jed­nym z adre­sów, pod które można „pod­rzu­cać”. Oczy­wi­ście nie dosta­jemy od mia­sta ani gro­sza. Trwamy dzięki zrzut­kom i aukcjom dobro­czyn­nym, które ogar­niają Wik­tor z Besią. Wła­śnie, gdzie jest Besia?

– Czy ktoś z was kon­tak­to­wał się z Luc­kiem? – pytam. Zamy­kam oczy. Na początku nikt nie odpo­wiada, muszę jesz­cze raz, gło­śniej. – Ej! Czy nagle prze­sta­li­ście rozu­mieć język pol­ski?

Oczy, zaspane, otę­piałe, pod­no­szą się na mnie. Więk­szość z tych dzie­cia­ków jest na SSRI, prze­pi­suje je pod sto­łem zaprzy­jaź­niona psy­chiatrka. Może nie powin­nam ich fasze­ro­wać lekami, ale gdyby nie to, codzien­nie byłoby tu pogo­to­wie.

W Azylu była też psy­cho­lożka, był pra­cow­nik socjalny. Na umo­wach zle­ce­nie. Teraz nie pod­pi­suję z nikim umów zle­ce­nie, bo nie mam z czego ich zapła­cić.

Kręcą gło­wami. Rena nakłada sobie tosty. Obok plac­ków spie­czo­nego chleba ląduje kleks keczupu.

– Ja… no przed­wczo­raj z nią pisa­łam – odzywa się w końcu Rena, sia­da­jąc przy stole.

Prze­mek odru­chowo wyciąga dłoń po tosta.

– Ej! – krzy­czę na niego. – Rusz dupę i zrób sobie swoje.

– Mogę mu oddać – mówi cicho Rena.

– Ma dwie ręce. Co mówił?

Rena patrzy na mnie, znowu z lękiem.

– Lucek mówiła tylko, że jest wkur­wiona, bo nie ma kasy. Potrze­buje róż­nych rze­czy. Chciała mieć nowy tele­fon czy coś takiego – opo­wiada cicho, tonem, jakby przy­zna­wała się do kra­dzieży.

Kiwam głową. Wik­tor jest teraz w nie­zręcz­nej sytu­acji, bo widzi po mnie, że zaraz znowu zacznę pod­no­sić głos. Wszy­scy w pomiesz­cze­niu to po mnie widzą, rów­nież dwie osoby, które wła­śnie wcho­dzą do kuchni. Aleksy, a drugi nie pamię­tam. Mika? Maki?

– Dla­czego nikt mi o tym nie powie­dział? – pytam.

Mil­czą.

– Czy dbamy o sie­bie nawza­jem, czy o sie­bie nie dbamy? – pytam. Nie lubię roli złej, opier­da­la­ją­cej matki. Nie lubię jej tym bar­dziej, że nie­źle ją gram.

– Pazina? – pyta się mnie ktoś z tyłu, chyba Besia.

Besia jest z Pomo­rza, przy­je­chała do War­szawy, bo chciała dostać się do szkoły aktor­skiej, co się nie udało, a potem nie udało się jej jesz­cze parę innych rze­czy. Zaraz, czy to naprawdę Besia? Wszystko staje się dziw­nie nie­wy­raźne, jakby ktoś prze­je­chał mi tłu­stym palu­chem po gałce ocznej; mija parę sekund i nagle wszy­scy są wyżej, i sły­chać głu­chy hałas, hałas ciał wsta­ją­cych z krze­seł.

Spa­dam z wysoka w morze ciem­no­ści.

Ta ciem­ność poru­sza się bar­dzo szybko.

To prze­dziwne uczu­cie.

Coś ląduje na mojej twa­rzy, potrze­buję chwili, aby zro­zu­mieć, że to zimna woda. Ktoś podaje mi rękę. Pod­nosi mnie do pionu.

– Pazina. – Tak, to Besia.

Zaczyna mi być głu­pio.

– Jedź do domu się prze­spać, bar­dzo cię pro­szę – mówi Wik­tor, poda­jąc mi ręcz­nik.

Wycie­ram sobie twarz.

– Musimy…

– Ty musisz jechać do domu – mówi Wik­tor.

– Musimy zgło­sić zagi­nię­cie. Chyba. Nie wiem.

– Nie możesz dostać zawału serca, Pazina, bo jest pan­de­mia, wszyst­kie karetki stoją zablo­ko­wane na Naro­do­wym.

– Nie dostanę żad­nego zawału, Wik­tor.

– Jeśli tu umrzesz, dopiero będziemy mieli prze­rą­bane.

– Nie umrę, Wik­tor.

Nie umrę, ale on ma rację. Jeśli mnie zabrak­nie, będą mieli prze­rą­bane.

– Dobra. Jeżeli się nie ode­zwie do jutra, będziemy go szu­kać. – Wstaję powoli, bez zaufa­nia do pod­łogi i do sie­bie.

Patrzą na mnie z lękiem. Wyglą­dają śmiesz­nie. Banda zahu­ka­nych, ufar­bo­wa­nych, poma­za­nych, w sumie grzecz­nych dzieci.

– Znaj­dziemy go – mówię im. Ale nie jestem pewna, czy go znaj­dziemy.

Pew­nie znowu bym się prze­wró­ciła, gdyby nie dłoń Wik­tora i jego głos, z powro­tem niski, obni­żony hor­mo­nami, ale pewny, praw­dziwy głos:

– Zamó­wię ci ubera, Pazina.

*

Nie mogę tak po pro­stu poło­żyć się i zasnąć. Całe moje doro­słe życie pole­gało na wsta­wa­niu o osiem­na­stej, jedze­niu śnia­da­nia o dwu­dzie­stej pierw­szej i wie­lo­go­dzin­nej noc­nej aktyw­no­ści. Życie skle­jone z roman­sów i kro­pló­wek.

Plac Kon­sty­tu­cji, plac Zba­wi­ciela, plac Wil­sona. Uto­pia, Lustra, Plan. Miłość, Smolna, Jasna. Bacardi, ape­rol, pro­secco. Emka, krysz­tał, keta. Pila­tes, joga, ayahu­asca. Karta kre­dy­towa, kre­dyt na firmę, kre­dyt hipo­teczny.

Może tak naprawdę ni­gdy nie spa­łam.

Menel zacho­wuje się, jakby mnie zapo­mniał. Muszę zapu­kać do sąsiadki, wrę­czyć jej butelkę wina za to, że od trzech tygo­dni daje mu żreć. Nawet jeśli nie sprzą­tała kuwety – a chyba nie sprzą­tała, bo całe miesz­ka­nie okrut­nie jebie. Poru­szam się po nim jak w letargu. Czter­dzie­ści metrów zamie­nia się w sto czter­dzie­ści, sto czter­dzie­ści zamie­nia się w pałac. Każdy mój ruch drąży w ścia­nie nowy, kolo­rowy tunel.

Biorę prysz­nic, gorąca woda bom­bar­duje mi plecy. Ulga jest krótka i płytka. Nie­po­kój stał się czę­ścią mojego ciała, napię­cie tkwi we mnie tak głę­boko, że gdyby je ze mnie usu­nąć, umar­ła­bym.

Lucek. Pamię­tam, jak zja­wił się w Azylu. Usiadł w kuchni i zapa­lił papie­rosa, wylu­zo­wany, jakby wszedł do wła­snego miesz­ka­nia. Gesty­ku­lo­wał, zało­żył nogę na nogę. Opo­wia­dał o sobie poto­czy­ste, zło­żone histo­rie. Były nie­wia­ry­godne, ale wszyst­kich zacza­ro­wały. Azyl się zatrzy­mał i słu­chał tej prze­dziw­nej, barw­nej, potwor­nie szczu­płej osoby która zacho­wy­wała się, jakby odwie­dziła nas w prze­lo­cie, podró­żu­jąc z jed­nej obcej pla­nety na drugą. Co chwila prze­ry­wał, dźwięcz­nie śmiał się z wła­snych żar­tów, pod­śpie­wy­wał. Przy­po­mi­nał całą chmarę barw­nych pta­ków. Po jakimś cza­sie opo­wieść zaczęła się rwać. Nić, która łączyła ze sobą kolejne zda­nia, prze­stała ist­nieć. Lucek zaczął się trząść, dostał krwo­toku z nosa. Zadzwo­ni­li­śmy po zaprzy­jaź­nioną lekarkę. Stwier­dziła, że jest tak odwod­niony i wygło­dzony, że to cud, że cho­dzi i mówi. Aby dał sobie wbić wenflon i pod­piąć kro­plówkę, zaofe­ro­wa­łam mu sto zło­tych. Powie­dział: sto pięć­dzie­siąt.

Jestem umyta i prze­brana, i rów­nie dobrze mogę sie­dzieć przez naj­bliż­sze pięć godzin bez ruchu na kana­pie. Nie zasnę. Nie ma naj­mniej­szych szans.

Odbiera po trze­cim sygnale.

– No nie wiem, nie wiem – zaczyna, jakby mówił do kogoś, kto stoi obok. – Mam focha, wiesz, o co cho­dzi.

Za każ­dym razem, gdy z nim roz­ma­wiam, mam wra­że­nie, że się ze mnie nabija.

– I co mam z tym fan­tem zro­bić? – pytam.

– No nie wiem, nie wiem. Ja ogól­nie to nie wbi­jam focha na długo. – Chyba coś je, bo mlasz­cze, co potwor­nie mnie drażni.

Ma na imię Olek, ale wszy­scy mówią na niego Kurtka. Tacy jak on funk­cjo­nują w ramach kil­ku­let­nich kaden­cji, potem wyjeż­dżają za gra­nicę albo idą sie­dzieć, albo otwie­rają jakieś nie­tra­fione inte­resy, zaczy­nają han­dlo­wać pod­rób­kami, CBD, spe­ku­lują krypto. Kaden­cja Kurtki wła­śnie się koń­czy. Olek mówi, że zaraz się „keszuje”, jakby cho­dziło o wyjąt­kowo udany start-up.

– Napisz na Wic­krze, co tam chcesz – mówi mi.

– Wiesz, co chcę.

– To wiesz, gdzie się poja­wić.

– A nie jesteś w sta­nie tutaj przy­je­chać?

– Mam sprawy. – Teraz sior­bie przez słomkę.

– Ja nie mogę cze­kać na cie­bie całą noc, nie ma szans – mówię.

Przez krótką chwilę w słu­chawce panuje cisza.

– No dobra – sły­szę – zawinę po cie­bie. Ale poje­dziesz ze mną coś zała­twić.

Menel zaczyna dra­pać mnie w piętę. Może jed­nak jesz­cze mnie pamięta. Pamięć kotów jest krótka i wybiór­cza.

– Niech ci będzie, i tak nie zasnę – odpo­wia­dam i się roz­łą­czam.

*

Przy­je­chał smar­tem. Wygląda w nim, jakby prze­grał jakiś zakład, ale wiem, że jeź­dzi autami wypo­ży­cza­nymi przez apli­ka­cję. Twier­dzi, że miał kie­dyś wła­sne, ale je oddał, co jest dziwne, bo nie spra­wia wra­że­nia gościa, który oddałby cokol­wiek komu­kol­wiek.

Ma fry­zurę zro­bioną nie­malże od linijki, ide­alny cień z boku głowy. Pach­nie cięż­kimi per­fu­mami, przy­no­szą­cymi dziwne sko­ja­rze­nia – cia­sto z goź­dzi­kami, tur­niej cukier­ni­czy w piw­nicy kościoła, stara kawa wylana na zaku­rzony dywan. Na szyi, pod swe­trem, ma scho­wany kaj­dan, gruby, chyba białe złoto. Krótka puchówka Monc­ler opina krępą syl­wetkę i cięż­kie, wiel­kie łapy; ksywa Kurtka wzięła się z tego, że obse­syj­nie zbiera dro­gie kurtki, ma ich chyba kil­ka­dzie­siąt.

Sie­dzimy w mil­cze­niu, palimy papie­rosy. W połą­cze­niu z jego per­fu­mami zapach zaczyna być nie do znie­sie­nia.

Mia­sto jest obumarłe, wylud­nione, jak deko­ra­cja pośpiesz­nie zbu­do­wana na potrzeby filmu, który nagle prze­stano krę­cić. W słabo zary­so­wa­nych na tle czar­nego nieba kloc­kach budyn­ków palą się poje­dyn­cze świa­tła. W tej pustce jest pewien cię­żar, nieme ocze­ki­wa­nie, jakby ulice zaraz miały się znów zalud­nić, jakby sto tysięcy miesz­kań­ców cza­iło się w mroku, by na sygnał wybiec i zająć mia­sto z powro­tem. Mijają nas poje­dyn­cze radio­wozy. Kurtka nie zwraca na nie uwagi.

– Baliby się nawet nas zatrzy­mać.

Radio mówi o ośmiu tysią­cach nowych zaka­żeń dzien­nie. Kurtka wyłą­cza dźwięk.

– No i faj­nie sobie to roz­k­mi­nili.

– Co niby?

– Jak to: co niby, nowy porzą­dek świa­towy. Zaraz będą cię chi­po­wać jak bydło na far­mie, zoba­czysz. Myśla­łaś, że jesteś bażan­tem, a jesteś zwy­kły kur­czak, wiesz, o co cho­dzi.

– Jakie bażanty, Kurtka, o czym ty mówisz?

Kurtka ma w sobie biblio­tekę Babel, tysiące słów i okre­śleń na jedną rzecz, jedną myśl. Do tego spę­dza całe godziny na YouTu­bie, pro­wa­dząc śledz­two w spra­wie tego, kto rzą­dzi świa­tem i kto tak naprawdę ste­ruje poli­cjan­tami czy­ha­ją­cymi na jego wol­ność i pie­nią­dze.

– Kurtka, nie ukry­jesz niczego, bo sam wszystko poka­zu­jesz w inter­ne­cie. To działa zupeł­nie odwrot­nie, niż ci się wydaje. Ludzie sami to sobie robią – tłu­ma­czę.

– Ja nic nikomu nie poka­zuję, co ty myślisz, że ja jestem jakiś dzię­cioł? – pry­cha obru­szony.

– Może dzię­cioł, może bażant.

Uru­cha­mia tele­fon. Poka­zuje swoje konto na Insta­gra­mie – nazywa się „Faj­na­ro­ślina”, w opi­sie ma sklep i fał­szywy numer tele­fonu. Na krót­kim gri­dzie kilka zdjęć roślin donicz­ko­wych. Z tego konta pro­wa­dzi swoje inte­resy. Ludzie, gdy cze­goś chcą, piszą mu DM-y, na które odpi­suje poje­dyn­czymi cyframi albo lite­rami.

– Co ja tu niby poka­zuję? – pyta.

Nie odpo­wia­dam. Nie chcę się kłó­cić.

– Kto ostat­nio mówił, że niby ma tego covida? Małysz? Myślisz, że ile mu zapła­cili? Ty znasz w ogóle kogoś, kto to miał?

– Ja to mia­łam, Kurtka – odpo­wia­dam. – I nic mi, chuje, nie zapła­cili. Masz do nich jakiś namiar? Może powin­nam się upo­mnieć o ten hajs? Wysta­wić im fak­turę, jak myślisz?

Nie odpo­wiada. Chyba nie ma namiaru. Zatrzy­mu­jemy się pod pacz­ko­ma­tem. Te wyra­stają wszę­dzie, i naprawdę dziwne, że nikt nie wymy­ślił na ich temat żad­nej teo­rii spi­sko­wej.

– Kurtka, słu­chaj, a widzia­łeś kie­dyś, co jest w środku takiego pacz­ko­matu? Zasta­na­wia­łeś się, kto tak naprawdę je mon­tuje?

Patrzy na mnie jak na gada­jące gówno.

– Ty, Pazina, jesteś inte­li­gentna, roz­k­mi­niasz, co się dzieje. I co, naprawdę myślisz, że to się tak po pro­stu stało? Ile to miało trwać? Mie­siąc? Dwa? Patrz, trwa pół roku. I to dopiero począ­tek, mówię ci.

Uśmie­cham się, ale nie wiem, czy w ogóle widać ten uśmiech, nie mam siły ruszać mię­śniami twa­rzy. Prze­jeż­dża­jące obok auto na chwilę oblewa twarz Kurtki jasnym świa­tłem. Kurtka mruży oczy, i wtedy przez moment wygląda jak ktoś zupeł­nie inny, ktoś, kogo zna­łam dawno temu, zmie­nia się w ducha, ale samo­chód znika w ciem­no­ści i wtedy Kurtka na powrót staje się Kurtką.

– Mówi­łam ci kie­dyś o moich dzie­cia­kach, Kurtka? O tym, co je spo­tyka? Mnó­stwo zła, które dzieje się tak po pro­stu. Taki jest świat.

– To w ogóle inna sprawa, to jakaś pato­lo­gia. – Marsz­czy się i wycho­dzi z auta, zanim zdążę mu powie­dzieć, że zawsze ser­decz­nie go zapra­szam, aby sam zoba­czył, jak wygląda ta pato­lo­gia.

Wyciąga ze skry­tek pięć nie­wiel­kich paczek i ładuje je do torby Louis Vuit­ton, którą wycią­gnął z bagaż­nika. Robi to bez śladu wczuwki, jakby stał przy owo­cach w Lidlu i wkła­dał jabłka do torby. Po chwili otwiera bagaż­nik, wrzuca torbę do środka. Zamyka go, siada za kie­row­nicą.

– Gdzie teraz? – pytam.

– Po to, co tam chcesz.

Mam ochotę go zapy­tać, jak zapa­truje się na to, że cała ta rze­koma plan­de­mia to dla niego złote żniwa. Ludzie ćpają na potęgę, dwa albo trzy razy wię­cej niż przed covi­dem, już nie tylko w week­endy, nie tylko w klu­bach, ale i w dzień, od samego rana; jarają, wcią­gają i poły­kają do śnia­da­nia, aby prze­trzy­mać pracę zdalną, cią­głą obec­ność dzieci, no i tego dru­giego czło­wieka, z któ­rym prze­cież wcale nie ma jakie­goś zaje­bi­stego kon­taktu. Ani umowy, że będziemy sie­dzieć ze sobą dwa cztery na dobę. Ćpają, aby zdu­sić lęk o rodzi­ców, odda­lić widmo cho­roby i pyta­nie, czy to aku­rat ja zostanę wywa­lony z roboty w tym tygo­dniu. Kurtki tego mia­sta mają pełne ręce roboty. Jasne, na początku w ogóle nie było czym han­dlo­wać. Pamię­tam marzec i kwie­cień, kiedy musia­łam obejść się sma­kiem; złe, małe sztuki, spry­skane mucho­zo­lem kozie bobki rodem z lat dzie­więć­dzie­sią­tych potra­fiły kosz­to­wać po sto, sto pięć­dzie­siąt za worek. Nie mówiąc już o czymś moc­niej­szym, ale to aku­rat mnie nie inte­re­so­wało. Ja tylko chcia­łam się odro­binę wyłą­czyć. Chcia­łam osią­gnąć ten naj­waż­niej­szy cel, czyli prze­spać noc. Ole­jek CBD działa na mnie rów­nie uspo­ka­ja­jąco co olej lniany, czyli nijak. Mogłam wtedy iść po receptę, ale zwy­czaj­nie nie mia­łam na to kasy. Leka­rze w tych zabaw­nych kli­ni­kach, które nagle poja­wiły się w dewe­lo­per­skich blo­kach, brali po tysiąc zło­tych za samo spo­tka­nie. Wie­dzia­łam, ile za taką kwotę mogę kupić w hur­cie uży­wa­nych ubrań, papieru toa­le­to­wego, jedze­nia, mydła.

Chcę go o to zapy­tać, ale w sumie nie mam ochoty się z nim kłó­cić, nie po tylu nie­prze­spa­nych nocach i nie o coś, o czym tak naprawdę oboje nie mamy poję­cia.

Zatrzy­mu­jemy się pod jego blo­kiem, bia­łym kloc­kiem z wcze­snych dwu­ty­sięcz­nych, tuż za cen­trum han­dlo­wym Pano­rama. Sama Pano­rama to scho­wana na połu­dniu mia­sta kap­suła czasu, tunel pro­wa­dzący bez­po­śred­nio do lat dzie­więć­dzie­sią­tych. Na jego dru­gim końcu ląduje się w pięk­nym, prze­dziw­nym atrium ze szkła i mar­muru i z asy­me­tryczną fon­tanną. Jest tam tak samo jak wtedy, gdy cho­dzi­łam do pod­sta­wówki i mama zabie­rała mnie w nie­które nie­dziele do Pizza Hut; poły­ka­łam wtedy gorący pla­cek, parząc sobie gar­dło, sior­ba­łam pepsi i gapi­łam się jak zahip­no­ty­zo­wana na mar­mu­rowe posadzki, wyku­sze i wodę odbi­ja­jącą się w bar­wio­nych na nie­bie­sko szy­bach. Czu­łam się bez­piecz­nie, może jedyny raz w życiu. Czu­łam, że w przy­szło­ści czeka mnie coś lep­szego niż dziś, że ta pizza z wido­kiem na piękną fon­tannę to tylko przed­smak nad­cho­dzą­cych wspa­nia­ło­ści. Przy­po­mi­nam sobie teraz to uczu­cie, wysia­da­jąc pod bia­łym kan­cia­stym blo­kiem za wie­rzą­cym w rep­ti­lian dile­rem, i myślę, że nale­żało do zupeł­nie innej osoby, do świata, który był snem.

Kurtka otwiera drzwi kodem, wcho­dzimy do środka. Dopiero w win­dzie zadaje mi kolejne pyta­nie:

– Słu­chaj, a ty zara­biasz w ogóle jakieś pie­nią­dze w tym swoim schro­ni­sku?

– Schro­ni­sko to jest dla zwie­rząt – odpo­wia­dam.

– To co to jest?

– Hostel inter­wen­cyjny. Nie, nie zara­biam pie­nię­dzy, ja je zała­twiam.

– To ile tam zała­twiasz, Pazina? – Śmieje się, świ­dru­jąc mnie wzro­kiem. Gdy zaczyna być czymś zain­try­go­wany, wygląda naprawdę głu­pio.

– Na bank nie tyle co ty. Ty jesteś kró­lem zała­twia­nia. – Patrzę na niego zna­cząco, dając do zro­zu­mie­nia, że nie przy­stoi mu bycie cie­kaw­skim.

– Po pro­stu chcę wie­dzieć, skąd masz na to kwit. Ty wiesz, skąd ja mam swój.

Okej, niech mu będzie. W sumie nie mam żad­nego powodu, aby nie roz­ma­wiać z nim jak z kolegą. Kurtka jest, jaki jest, ale jest rze­telny.

– Kurtka, ja mam cztery dychy. Jakieś pięt­na­ście lat wię­cej niż ty. Poszłam do pracy, gdy mia­łam dwa­dzie­ścia lat. Wtedy jesz­cze coś za nią pła­cili, a miesz­ka­nia były po piątkę od metra. Kupi­łam dwa, nad­pła­ci­łam kre­dyty. Tyle w tema­cie.

Wycho­dzimy z windy, idziemy kory­ta­rzem z poma­lo­wa­nymi na żółto pobru­dzo­nymi ścia­nami.

– Mia­łaś farta – mówi.

– Mia­łam farta – przy­ta­kuję, czu­jąc, że doty­czy to jakiejś zupeł­nie innej osoby.

Jego miesz­ka­nie to dwu­po­ko­jowa dziu­pla z sześć­dzie­się­cio­ca­lo­wym tele­wi­zo­rem w cen­tral­nym punk­cie. Na pod­ło­dze leżą otwarte, nie­roz­pa­ko­wane walizki, torba na siłow­nię, jakiś sprzęt spor­towy, wiel­kie sło­iki odży­wek; na kuchen­nym bla­cie pię­trzą się stosy opa­ko­wań po żar­ciu z Glovo. Dwóch typów w dre­sach, któ­rzy sie­dzą na kana­pie, wygląda, jakby Kurtka dostał ich w pakie­cie razem z miesz­ka­niem. Mogliby być bliź­nia­kami. Grają w FIF-ę, nie­ru­chomi, jakby medy­to­wali. Na ścia­nie wisi wielki pla­kat w anty­ra­mie, na któ­rym jakiś dawny pił­karz Legii, chyba Lucjan Brych­czy, stoi na boisku w zgrzeb­nej kufajce, trzy­ma­jąc piłkę. Poznaję go. Ojciec miał brata, który spę­dził na Żyle­cie całe swoje życie.

– Czy­sty nóż jakiś – rzuca komendę Kurtka.

– Musisz umyć – stwier­dza jeden z nich.

– Umy­jesz to ty mi kutasa mordą – odpo­wiada Kurtka, zły, zrzu­ca­jąc opa­ko­wa­nia z blatu, i w ich miej­sce kła­dzie przy­nie­sione z pacz­ko­matu kar­tony.

Koleś wstaje, poiry­to­wany. Pod­cho­dzi do zlewu, myje nóż, podaje Kurtce. Ten roz­cina kar­ton i wyj­muje ze środka klo­cek o kształ­cie cegły, zapa­ko­wany w folię ze zgrze­warki. Pod­nosi go do świa­tła, stu­diuje uważ­nie, następ­nie kła­dzie na stole, wbija nóż w folię, cegła momen­tal­nie traci kształt. Kurtka roz­cina folię nożem, na blat wysy­pują się zie­lono-poma­rań­czowe bryły zasu­szo­nych kwia­tów. Zapach owiewa miesz­ka­nie, ostry i piękny. Kurtka pod­nosi topa do nosa, wącha, podaje mi. Robię to samo. Zakre­śla okrąg dło­nią nad roz­sy­pa­nym towa­rem, zada­jąc mi w ten spo­sób pyta­nie, ile chcę.

– Dwie dychy? – pytam, w sumie nie wie­dząc.

– Trzy też ci mogę dać.

– Nie mam tyle pie­nię­dzy.

– To zaje­dziesz mi póź­niej – mówi do mnie, po czym rzuca do tego samego gościa, który umył nóż: – Daj wagę.

Kurtka ma rację, to głu­pie odtrą­cać dar zaufa­nia, a poza tym lepiej mieć wię­cej niż mniej. Kła­dzie kwiaty na wadze, po chwili waże­nia, odej­mo­wa­nia i doda­wa­nia osiąga tyle, ile chce, wyciąga z szu­flady foliową torebkę na ziplock z nadru­ko­wa­nym logiem Ikei i pakuje zawar­tość do środka. Zapina, podaje mi, po czym psika dło­nie dezyn­fek­tan­tem.

– Kurtka, wirus nie ist­nieje – przy­po­mi­nam mu.

– Chuj wie, kto to macał – stwier­dza, po czym bie­rze tro­chę z wagi, siada na kana­pie obok typów w dre­sach i zaczyna krę­cić blanta na sto­liku, na któ­rym pię­trzą się puszki po coli i opa­ko­wa­nia po pizzy. Wyj­muje jedno z oparć kanapy i mi podaje, żebym też miała na czym usiąść.

Przy pierw­szym buchu uczu­cie, jakby prze­stra­szone zwie­rzę dra­pało mnie od środka w prze­łyk. Zioło jest potwor­nie mocne. Opusz­czam powieki, zapa­dam się w dym, ciężki i żrący.

Gdy otwie­ram oczy, Kurtka jest gdzieś daleko, po dru­giej stro­nie nie­wi­docz­nej rzeki. Może i nie pójdę dzi­siaj spać, ale to uczu­cie jest jakąś formą odpo­czynku.

Dopiero teraz zauwa­żam wie­szak z ubra­niami w rogu pokoju. Jest na nim pięć pra­wie iden­tycz­nych kur­tek, rów­nież Monc­ler.

Kurtka uważ­nie stu­diuje zapa­lo­nego jointa, patrzy na niego pod świa­tło.

– Ej, byku, to cali. Praw­dziwe, nie kurwa hisz­pań­skie.

– Jakie? – pyta jeden z bliź­nia­ków.

– Gelato – odpo­wiada Kurtka, lekko mlasz­cząc.

– Pier­do­lisz, że pozna­jesz, nikt tego nie poznaje – rzuca bliź­niak.

Dym momen­tal­nie wysu­sza usta. Kurtka wstaje, pod­cho­dzi do lodówki, w cało­ści wypeł­nio­nej wodą, colą i sma­ko­wym piwem. Pyta, co chcę. Wybie­ram wodę. Piję powoli. Jest pyszna.

– Słu­chaj, mordko, ja mógł­bym być kipe­rem gówna. Widzia­łem repor­taż o takim typie, mieszka sobie w Bar­ce­lo­nie, cho­dzi nor­mal­nie po kofi­kach, w sen­sie u nich mówią na to kluby, i testuje zipa, a potem robi recen­zje na YouTube’a, wiesz, o co cho­dzi. Nor­mal­nie baka przed kamerą i potem mówi na przy­kład: o, tu są ter­peny, nie wiem, kurwa, osi­kowe, aro­mat cyna­monu i drzewa san­da­ło­wego, a faza jest bar­dziej w gło­wie, a potem w nogach, a na końcu w kuta­sie.

– Kurtka, to zawsze śmier­dzi tak samo i wali tak samo – zaczy­nam się z niego śmiać.

– To twoja sprawa, jak prze­ży­wasz swoje życie – odpo­wiada.

– Całe życie byłam otwarta, Kurtka. Tak otwarta, że wszystko mi ukra­dli.

Gdy to mówię, śmieję się jesz­cze bar­dziej. To śmiech odru­chowy, efekt uboczny roz­luź­nia­nia się mię­śni. W obcią­żo­nej gło­wie prze­stają bić dzwony. Zamy­kam oczy. Powieki zamie­niają się w meta­lowe kur­tyny.

– Możesz zostać takim kipe­rem, tylko musiał­byś się stąd wypro­wa­dzić – mówię, zer­ka­jąc w jego stronę.

Patrzy na mnie. W ogóle nie wygląda, jakby się upa­lił. Jego oczy i tak są małe, tro­chę nie­obecne, lekko załza­wione. Nagle, tak jakby prze­stra­szył się mojego spoj­rze­nia, wyciąga z kie­szeni cięż­kie oku­lary prze­ciw­sło­neczne i zakłada je na nos.

– Nie wiem, czy umiał­bym się stąd wynieść.

Znowu zamy­kam oczy. Też nie wiem, czy­bym umiała. Jestem stąd, zni­kąd indziej. Uro­dzi­łam się na Bie­la­nach. Potem rodzice prze­nie­śli się na Mura­nów, cho­dzi­łam do pla­styka na Smo­czej. Pierw­sze samo­dzielne miesz­ka­nie wyna­ję­łam na Żoli­bo­rzu i tam miesz­kam do dzi­siaj, pół­nocny lewy brzeg to mój dom, zresztą całe mia­sto to mój dom. Słowo „dom” w mojej gło­wie ma czer­wony kolor. Nie da się sprać tego, co mówili ci w pod­sta­wówce, co mówiła pra­bab­cia, która prze­żyła bary­kadę na Gór­czew­skiej.

War­szawa wymu­sza na tych, któ­rzy się tu uro­dzili, swo­isty fana­tyzm, lęk przed prze­by­wa­niem na dłu­żej gdzie­kol­wiek indziej. Czuję się wiecz­nie zagro­żona, ale i nie­śmier­telna.

Nie można po pro­stu miesz­kać w War­sza­wie. Trzeba być jej żoł­nie­rzem. Iść pro­sto, kar­mić się nie­chę­cią całej reszty Pol­ski. Salu­to­wać. Napier­da­lać każ­dego, kto się pruje.

– Ej, Pazina. – Kurtka wypo­wiada moją ksywę, prze­cią­ga­jąc samo­gło­ski, Paaaziiii­naaa, jakby to była kolejna rzecz, która go bawi.

Pod­no­szę głowę.

– Zawsze chcia­łem cię zapy­tać, Pazina, gdzie go wywiało?

– Kogo? – Udaję głu­pią.

– Kurwa, wiesz kogo. Ducha.

Dobry nastrój pry­ska. Wszystko się psuje. Gęba Kurtki robi się brzydka, w tej swo­jej puchówce wygląda jak wielki kon­dom. Biorę spory łyk wody. Już mi nie sma­kuje, fuj.

Wstaję, wycią­gam pie­nią­dze z kie­szeni. Odli­czam.

– Pier­dol się, Kurtka – rzu­cam, poda­jąc mu je do ręki.

– Pocze­kaj, pocze­kaj – prosi. Rów­nież wstaje, chce zała­go­dzić sytu­ację.

– Co cię to obcho­dzi? – pytam gło­śno, a nawet bar­dzo gło­śno, ci dwaj mil­czący w dre­sach robią się zanie­po­ko­jeni.

Kurtka pod­nosi ręce na znak kapi­tu­la­cji, siada z powro­tem na kana­pie. Ale ja nie odpusz­czam, bo mi się to nie podoba, bar­dzo, okres tych pytań w moim życiu defi­ni­tyw­nie się skoń­czył.

Wspo­mnie­nie, które pró­buję wygnać. Ten męż­czy­zna, pod­ręcz­ni­kowy zwy­rod­nia­lec, parę lat temu. Dziwne pyta­nia. Czapka z dasz­kiem. Żyletka trzy­mana w pal­cach. Z drob­nymi krop­kami czer­wieni.

– Słu­chaj, Pazina, to zwy­kła cie­ka­wość, naprawdę. Jest tyle, kurwa, opo­wie­ści na mie­ście… – prze­rywa, masuje sobie szczękę i zaciąga się join­tem, wypusz­cza potężny kłąb dymu. – Nie mogłem cię o to nie zapy­tać.

– Co mnie obcho­dzą jakieś opo­wie­ści? – pytam go.

– Ludzie chcą wie­dzieć, wiesz, o co cho­dzi.

– Jacy ludzie? Ludzie, któ­rzy go szu­kali?

– Nie, no ci nie… Ten łysy wariat prze­cież nie żyje – mówi jeden z jego adiu­tan­tów.

Lek­kie, krót­kie uczu­cie ulgi – czło­wiek z żyletką umarł, czło­wiek z żyletką już nie przyj­dzie. Uczu­cie, które jed­nak zaraz znika.

– A może ty mi opo­wiesz o swo­ich pan­nach, Kurtka, co? Masz jakąś dziew­czynę? Chło­paka? Parę dziew­czyn? Chcesz poga­dać o życiu pry­wat­nym, to dawaj.

Nagle staje się innym Kurtką. W jego oczach poja­wia się coś dziw­nego. Tra­fi­łam go w czuły punkt, ale trudno, sam się pro­sił. Zaci­ska zęby, odwraca się. Powie­trze zmie­nia się w ciężki żel.

– Wiesz, różni ludzie gadają, że go widzieli. W War­sza­wie, co nie – rzuca jeden z bliź­nia­ków.

Kurtka nagle zmie­nia front. Odwraca się do chło­paka.

– Sznu­ruj cipę.

Ale nie da się cof­nąć tego, co zostało powie­dziane.

– Ty, no, może tylko tak pier­dolą, co nie. – Chło­pak się kur­czy; wie, że powie­dział za dużo.

Jesz­cze rok temu coś bym poczuła, ukłu­cie w sercu, zimno w gar­dle. Teraz nie czuję nic. Poza tym te ich tek­sty to trol­ling, spraw­dza­nie reak­cji.

– Wie­dzia­ła­bym o tym – odpo­wia­dam, cierpko i zimno.

– Sorry, Pazina. Późny wie­czór, chore głowy. Wiesz, o co cho­dzi.

Szara strefa to dziwne miej­sce. Odwró­cony świat, w któ­rym cho­dzi się po sufi­cie. Wla­złam w niego z rado­sną głu­potą dziecka. Jego emi­sa­riu­szy mia­łam za nie­groź­nych kum­pli. Całą tę grę – za nie­groźną zabawę. Do momentu, w któ­rym wszystko runęło.

Kurtce dzwoni tele­fon. Odbiera, słu­cha przez chwilę, następ­nie wstaje.

– Idziemy – rzuca do bliź­nia­ków.

Na mnie też czas. Wstaję, upa­lona jak sto dia­błów, spraw­dzam, czy wszystko mam przy sobie – klu­cze, doku­menty, doko­nany przed chwilą zakup. Biorę tele­fon, włą­czam apli­ka­cję, zama­wiam ubera.

Kurtka to widzi i mówi:

– Zawiozę cię.

– Masz sprawę – przy­po­mi­nam.

– To po dro­dze – odpo­wiada.

Wzdy­cham, patrzę mu w oczy.

– Kurtka, ja nie chcę z tobą ni­gdzie jechać.

– To po dro­dze – powta­rza. Wie, że nie mam siły mu się sprze­ci­wić.

*

Jeste­śmy w Koszy­kach, w Nie­to­pe­rzu, pie­cza­rze ze szkła i czer­wo­nej cegły, z wielką drew­nianą pła­sko­rzeźbą nie­to­pe­rza na głów­nej ścia­nie. To cało­do­bowa restau­ra­cja, otwo­rzyła się rela­tyw­nie nie­dawno. Koja­rzę część tych dziew­czyn sie­dzą­cych przy barze, eskor­tek wpa­trzo­nych w ekrany tele­fo­nów, sztyw­nych jak piękne mane­kiny, koja­rzę z mia­sta dwóch czy trzech gost­ków przy jed­nym ze sto­li­ków, nawi­ja­ją­cych z szyb­ko­ścią kara­bi­nów maszy­no­wych nad nie­tknię­tym jedze­niem. Niby żar­cie jest tylko na wynos, ale po dwu­dzie­stej trze­ciej reguły się zmie­niają. Ceny są hor­ren­dal­nie wyso­kie, aby mię­dzy impre­zami nie przy­cho­dzili tu przy­pad­kowi ludzie, któ­rych miej­sce według wła­ści­cieli było pod cało­do­bo­wym keba­bem przy Świę­to­krzy­skiej. Teraz imprezy zga­sły, odby­wają się w ukry­ciu, w miesz­ka­niach, w klu­bach prze­nie­sio­nych do willi na Saskiej, w Waw­rze, na Żoli­bo­rzu.

Koleś, który czeka na Kurtkę, wysoki blon­dyn, trzyma przy twa­rzy ser­wetkę. Gdy ją zdej­muje, widać głę­boką, świeżo zszytą ranę i zakrze­płą krew dookoła. Kro­ple krwi są też na bia­łej blu­zie Laco­ste. Typ wygląda jak kolejny bliź­niak z ekipy Kurtki, z tym że nie ma w nim tego sztucz­nego, upa­lo­nego spo­koju. Jest zde­ner­wo­wany i prze­stra­szony, nogi grają pod sto­łem na nie­wi­dzial­nej per­ku­sji.

Kurtka siada naprze­ciwko niego.

– Co się stało? – pyta.

– Nie wiem w sumie, kurwa, co się stało.

Pod­cho­dzi kel­nerka, sta­wia przed nim talerz maka­ronu, ale on nawet na niego nie patrzy.

– Byłem usta­wiony na roz­k­minkę, nor­mal­nie, co tam było do ogar­nię­cia, worek gro­chu, kurwa, w sumie to tyle. Tam pod keba­bem, na tyłach. No i co, przy­jeż­dża tam cham od nich, wsia­damy do auta, wszystko dobrze, wiesz, prze­cież nie będę z nim wspo­mi­nał, jak to w gim­bie było. I co, nagle zajeż­dżają jakieś chamy z piskiem…

– Czym? – pyta Kurtka.

– Co? – Chło­pak nie rozu­mie.

– Czym zajeż­dżają?

Kel­nerka znowu pod­cho­dzi. Pyta, czy podać coś do picia. Nikt nie zwraca na nią uwagi. Jest tutaj prze­zro­czy­sta, tak samo jak ja. Wycią­gam tele­fon, aby zamó­wić ubera, i wtedy przy­cho­dzi wia­do­mość. Wik­tor, na What­sAp­pie: „Jakiś pobity queerowy chło­pak na pogo­to­wiu na Gre­na­die­rów, może to Lucek, jedziemy tam z Besią”.

– A4, stara taka, czarna, wypada dwóch, komi­niary na łbach, napier­da­lają mu w szyby tele­sko­pem, ty, no jaja, ja wypa­dam, coś tego, a ten mi daje na pizdę, momen­tal­nie. Musiał mieć kastet. Ja leżę, ten kopa. Ale nic mi nie zabrali, żeby było śmiesz­niej. Zupeł­nie nic, kurwa. Pobili mnie dla zabawy.

Pierw­sza myśl jest taka, że to kolejna noc bez snu. Druga, żeby jechać tam teraz, zaraz. Trze­cia, że może pora­dzą sobie beze mnie.

– To nie lata dzie­więć­dzie­siąte – zauważa jeden z bliź­nia­ków, sia­da­jąc obok.

Uśmie­cham się do sie­bie – ten chło­pak w latach dzie­więć­dzie­sią­tych dopiero się uro­dził, i to pod koniec dekady.

– No kurwa raczej, wiesz, o co cho­dzi – mówi Kurtka.

Zaczyna się roz­mowa, któ­rej nie rozu­miem. Toczy się mię­dzy nimi gwał­tow­nie, nie­skład­nie, jakby zamiast mówić, wysy­py­wali śmieci na dzie­lący ich stół. Męczy mnie to. Jestem w fil­mie, któ­rego nie mogę wyłą­czyć i który już kie­dyś widzia­łam. Znam zakoń­cze­nie.

– Rafi by to odje­bał? Nie sądzę.

– No a kto inny, on w cią­głym ude­rze­niu, sie­dzi non stop na rule­cie. Z Macia­sem to codzien­nie na Grzy­bow­skiej wiszą.

– Rafi trzyma cały Gocław ele­gancko. Że się bawi, to się bawi, trudno. Ale stoi pro­sto, nie ma nic z deklem.

– Oni wszy­scy durni, pamię­tasz tego idiotę, co w biały dzień na Nowym Świe­cie cho­dził bez koszulki i sta­rej babie zaje­bał w tryby, bo był na takim odcię­ciu. To jego naj­lep­szy kolega.

– Kto jesz­cze, może Pig­mej?

– Który Pig­mej?

– Z Bródna.

– Pig­mej to zado­wo­lony sie­dzi, tam nic się źle nie dzieje.

– Tak czy siak, trzeba wyżej to podać.

– Wyżej, czyli gdzie?

– Do pro­ku­ra­tury, kurwa. Jak to gdzie?

– Do Asłana?

– Może jakieś jego psy zje­bały z budy i coś chcą na wła­sną rękę rezać.

– Jeśli tak, to ich jutro już nie będzie.

Ta roz­mowa może toczyć się całymi godzi­nami. A ja bez­względ­nie muszę iść już do domu.

– A może jakaś zwy­czajna pato­lo­gia.

– Pato­lo­gia albo despe­ra­cja. Nawet ten, co chciał prze­stać szpon­cić i iść nor­mal­nie, bo wła­śnie wysko­czył, już nie może nor­mal­nie. Bo na przy­kład otwo­rzył jakąś knajpę i doje­bała mu plan­de­mia po mie­siącu, i zatkało kakało.

– Znasz takich?

– Ty też znasz.

Cisza, ciężka jak bela mate­riału. Dopiero teraz zauwa­żam, że w Nie­to­pe­rzu nie leci żadna muzyka. Ludzie-ćmy sie­dzą, słu­cha­jąc wła­snych odde­chów.

– A nie mógł na wynos robić? – odzywa się jeden z bliź­nia­ków.

– Kurtka, ja muszę jechać – mówię.

I już się pod­no­szę, ale on z jakie­goś powodu chce mnie zatrzy­mać, wstaje.

– Zadzwoń­cie do Śnia­dego – rzuca. I zanim zdążą odpo­wie­dzieć, już pro­wa­dzi mnie do wyj­ścia.

Wsia­damy do auta, on opusz­cza szyby. Zde­ner­wo­wał się, szczęka cho­dzi mu w lewo i prawo. Przy kum­plach pró­bo­wał zacho­wać spo­kój.

– Coś się zaczyna dziać? – pytam.

Patrzy na mnie.

– Nie, zwy­kły przy­pał – odpo­wiada, bar­dzo nie­prze­ko­nu­jąco.

Powie­trze zmie­nia się w ciemny, prze­le­wa­jący się olej, jakby jakaś nie­zgrabna, ale zło­śliwa dłoń poru­szyła kulą, w któ­rej środku jeste­śmy.

– Widzia­łam zwy­kłe przy­pały i widzia­łam też te niezwy­kłe.

– Gdzie miesz­kasz? – pyta.

– Kra­siń­skiego sie­dem­dzie­siąt.

Powta­rza adres do tele­fonu, prze­kręca klu­czyk w sta­cyjce, rusza. Jedzie powoli, może zbyt powoli, zatrzy­muje się na poma­rań­czo­wym, przed przej­ściami dla pie­szych, na któ­rych nikogo nie ma.

– Wzią­łem cię tam, bo co mia­łaś, w aucie sie­dzieć?

– W sumie tak byłoby lepiej.

Spo­gląda na mnie. Po twa­rzy prze­jeż­dża mu plama świa­tła i znowu staje się kimś innym.

– Ty wiesz, o co cho­dzi. Po pro­stu.

– Po pro­stu się od tego odbi­łam – odpo­wia­dam. Już w ogóle nie jestem upa­lona.

Na What­sAp­pie wia­do­mość od Wik­tora: „Lucek wciąż nie wró­cił”. Odpi­suję, aby poszedł spać, jak głu­pia matka.

Nie­po­kój wcho­dzi w zmę­czone ciało przez czu­bek głowy, podobny do dłu­giej na metr, zim­nej igły. Nie­po­kój naj­gor­szego gatunku, ten nie­usu­walny.

– Kurtka, jeśli chcia­ła­bym kogoś zna­leźć…

– Mam takiego jed­nego wariata. Dwa­dzie­ścia pro­cent bie­rze z tego, co odzy­ska. – Chrząka.

– Nie, nie o to mi cho­dzi. Chło­pak z mojego ośrodka. Parę dni temu znik­nął w mie­ście. Mar­twimy się.

– Niech psy go szu­kają.

– Mógł sobie naro­bić kło­po­tów – mówię bar­dzo oględ­nie.

– Nie masz na nic wpływu – stwier­dza nagle Kurtka i ma rację.

Znowu zatrzy­mu­jemy się na świa­tłach, on sięga po tele­fon. Wcho­dzi w jakąś apli­ka­cję, zaczyna prze­glą­dać kon­takty.

Nawet nie dostrze­gam, kiedy dojeż­dżamy pod mój dom. Zatrzy­muje się na awa­ryj­nych.

Mówi mi dobra­noc. Odpo­wia­dam mu, aby uwa­żał na przy­pały. Przez parę sekund patrzymy sobie w oczy. O sekundę za długo, aby nie miało to zna­cze­nia. Łączy nas coś nie­okre­ślo­nego, trud­nego do zła­pa­nia w jedno kon­kretne słowo. Pewien stan sku­pie­nia. Kon­dy­cja upiora.

Przy­cho­dzi mi na myśl, że przez zarazę wszy­scy stają się tacy jak my.

A może po pro­stu szu­kam w nim Jacka.

Zanim otwo­rzę drzwi na klatkę, spo­glą­dam na niebo.

Praw­do­po­dob­nie już ni­gdy go nie spo­tkam. Co bym jed­nak zro­biła, gdyby to się stało?

Pew­nie zaczę­ła­bym krzy­czeć i go wyzy­wać. Nie zosta­wia się mnie tak, ty chuju. Nie kasuje się mnie bez powodu. Co ty sobie, kurwa, wyobra­żasz? Krzy­cza­ła­bym i krzy­czała. A potem, potem nie mam poję­cia, co by się stało.

Niech może będzie sobie tam, gdzie jest. Niech się nie poja­wia. Nie wychyla. Niech będzie szczę­śliwy, o ile potrafi.

Jacek, ten dziwny przy­ja­ciel.

Wcho­dzę na klatkę i zamy­kam za sobą drzwi, zosta­wia­jąc myśli o nim na zewnątrz.

17 wrze­śnia 2020

Pró­bo­wa­łam zro­bić coś dla sie­bie, spę­dzić ten dzień na jakiejś for­mie rege­ne­ra­cji. Nic z tego. Wybra­łam się po pod­sta­wowe zakupy, ale nie widzia­łam sensu w kupo­wa­niu cze­go­kol­wiek. W końcu zja­dłam obiad, nale­śniki wzięte na wynos z wegań­skiej knajpy. Jadłam je z pla­sti­ko­wego pudełka, zdzi­wiona słoń­cem, sie­dząc na ławce i zacze­pia­jąc cudze psy. Przez moment zasta­na­wia­łam się, czy nie zaczy­nam wario­wać.

W nocy nawet nie sta­ra­łam się zasnąć. Pali­łam jointa za join­tem, pró­bu­jąc się sku­pić na kolej­nych gów­nia­nych seria­lach. Powoli prze­sta­wa­łam rozu­mieć ideę tele­wi­zji, nie wie­dzia­łam, po co mam się wpa­try­wać w zaaran­żo­wane pery­pe­tie poprze­bie­ra­nych obcych osób.

Sen przy­szedł rano, połknął mnie jak stud­nia, która połyka wrzu­cony do niej kamień.

Obu­dzi­łam się wie­czo­rem. Na tele­fo­nie było dwa­dzie­ścia pięć nie­ode­bra­nych połą­czeń od Wik­tora. I wia­do­mo­ści, na What­sAp­pie, na Tele­gra­mie. „Odbierz”. „Pazina? Odbierz, pls”. „Pilne. Pro­szę”.

Menel gło­śno miauk­nął, gdy zrzu­ci­łam go na pod­łogę.

To uczu­cie też nie było wybu­dza­niem się, było gwał­tow­nym wypły­nię­ciem na powierzch­nię, świa­do­mość przy­nio­sła ból całego ciała, zwłasz­cza płuc, niczym od gwał­tow­nej róż­nicy ciśnień. To dla­tego, że przed zaśnię­ciem spa­li­łam jesz­cze jed­nego jointa, bez tyto­niu, gru­bego jak palec, zacią­ga­jąc się łap­czy­wie tym dymem, jak­bym go piła.

Cza­sami się zasta­na­wiam, jakim cudem moje ciało wciąż działa. Serce bije, układ pokar­mowy trawi, płuca pobie­rają tlen. Jakim cudem to ciało na­dal chce róż­nych rze­czy. Pić, jeść, doty­kać się. Ono powinno prze­stać dzia­łać. Nie mam dla niego krztyny lito­ści. Nie­na­wi­dzę go. Nie cho­dzi o to, że mam jakiś pro­blem, patrząc w lustro. Przy­zwy­cza­iłam się do sie­bie. Gdzieś jestem krót­sza, gdzieś dłuż­sza, gdzieś jest mnie za dużo, gdzieś za mało. To bez zna­cze­nia. Cho­dzi o to, że trak­tuję je jak stary samo­chód, maszynę, która ma słu­żyć na prze­kór wszyst­kiemu. Zarzy­nam je, nie robiąc mu prze­glądu, nie zmie­nia­jąc oleju, tan­ku­jąc tru­ci­znami i gów­nem.

– Wik­tor – mówię, odbie­ra­jąc połą­cze­nie.

– Zna­leźli Lucka na tyłach Novo­telu przy Mar­szał­kow­skiej, nie żyje. – Ma prze­ra­żony głos, wysoki, zasa­pany, jakby wła­śnie ktoś go gonił.

Pytam go, skąd wie.

– Są tutaj – odpo­wiada.

Tłu­ma­czę, że nie zro­bią mu krzywdy, i pro­szę, by dał mi kogoś do tele­fonu.

– Pani… – sły­szę w słu­chawce.

– Paziń­ska. Tak, ja jestem sze­fową ośrodka.

– Przy chło­paku zna­leź­li­śmy ulotkę – wyja­śnia poli­cjant.

Do bólu płuc docho­dzi ból głowy. Gdy pod­no­szę się z łóżka, skrzy­pię. Całe moje ciało jest prze­rdze­wiałe od środka, ledwo doczła­puję do łazienki.

– Ale wie­cie, kim jest…

– W port­felu była tylko ulotka. Żad­nych pie­nię­dzy i doku­men­tów – mówi poli­cjant, a ja mam wra­że­nie, jakby z tele­fonu wycho­dziły grube, brudne palce i wpy­chały mi się do uszu.

W ube­rze, patrząc przez okno, zaczy­nam rozu­mieć, że jestem zatrza­śnięta w jed­nej i tej samej nocy trwa­ją­cej w nie­skoń­czo­ność, w jakiejś resztce uszko­dzo­nego snu. To nie może ist­nieć naprawdę, wszy­scy zgi­nę­li­śmy, świat się skoń­czył, zostały resztki dry­fu­ją­cej w nico­ści ogrom­nej cza­so­prze­strzeni.

Wyrywa mnie z tego stanu utwór techno z ukra­iń­skim woka­lem, który nagle wypeł­nia wnę­trze samo­chodu. Kie­rowca prze­pra­sza, ści­sza, a ja w głębi ducha jestem mu wdzięczna, że ścią­gnął mnie z powro­tem na zie­mię.

Poli­cjant jest wysoki, niedź­wie­dzio­waty, nawet przy­stojny, długa, zadbana broda nadaje mu wygląd żoł­nie­rza ze Wschodu. Rów­nie wschod­nia jest poli­cjantka: lekko napom­po­wane usta, blond włosy sple­cione w war­kocz wysta­jący spod czapki z dasz­kiem. Oboje są w cywilu, w dżin­sach i lek­kich kurt­kach, wyglą­dają jak mło­dzi nor­malsi, zdra­dzają ich tylko bla­chy zwie­szone na szyi na meta­lo­wych łań­cusz­kach. Gdy dociera do mnie, że to nie są zwy­kłe kra­węż­niki, tężeję.

– Jeste­ście z kry­mi­nal­nej? – pytam ich.

– Wydział kry­mi­nalny komendy sto­łecz­nej poli­cji – recy­tuje kobieta. Szybko macha przy tym bla­chą, tak szybko, że nie mam szans niczego z niej prze­czy­tać.

Pro­wa­dzę ich do otwar­tej prze­strzeni, gdzie są pił­ka­rzyki, sala ze sta­rym tele­wi­zo­rem i jesz­cze star­szą kon­solą, sto­liki. Sadzam ich na kana­pie. Nie podoba im się tu, nie podo­bają im się sza­blony, gra­fiki i graf­fiti na ścia­nie: QUEER SUICIDE COM­MANDO; SYS­TEM GNIJE OD ŚRODKA; ZANIM UMRĘ, ZABIORĘ WSZYST­KICH ZE SOBĄ. Nie podo­bają im się popiel­niczki pełne petów, tęczowa flaga z pio­ru­nem.

Wik­tor kuca w rogu, zapła­kany. Besia stoi obok niego, trzy­mają się za ręce jak zako­chane nasto­latki.

– Gdzie on jest? Możemy go zoba­czyć? – pytam.

– Czy pani jest w sta­nie potwier­dzić toż­sa­mość? – ustala poli­cjantka.

– Ja jestem w sta­nie. – Wik­tor nagle wstaje, prze­staje pła­kać.

– Pani, jak mnie­mam, jest nie­peł­no­let­nia.

– Nie jestem żadną panią, nazy­wam się Wik­tor.

– Tak czy siak, jesteś osobą nie­peł­no­let­nią.

Wik­tor wyj­muje dowód oso­bi­sty. Pod­sta­wia go poli­cjantce pod nos. W dowo­dzie ma swoje wła­ściwe imię. Wik­tor Grze­lak.

– Wik­tor, idź do biura – pro­szę go.

Kiwa głową. Powoli wcho­dzi po scho­dach. Stara się być twardy, godny. Poli­cjantka patrzy za nim. Chcę myśleć, że w jej oczach jest jakaś szczera sym­pa­tia.

Wik­tor kie­dyś miał na imię Ania. Teraz strzyże się na krótko, nosi sze­ro­kie spodnie, pod wiel­kimi blu­zami z kap­tu­rem ma bin­der. Był sie­rotą, rodzice zgi­nęli, gdy był dziec­kiem. Wycho­wy­wała go bab­cia, która parę lat temu osu­nęła się w demen­cję. Był peł­no­letni, więc żył ze spadku, i od początku twier­dził, że nie przy­szedł do Azylu po pomoc, tylko po to, by poma­gać. Ale oczy­wi­ście był taki jak oni wszy­scy. Pozba­wiony skóry, zabi­jany przez wła­sne emo­cje. Do tego docho­dziło zimne pie­kło inter­netu – Wik­tor potra­fił sie­dzieć przed ekra­nem po szes­na­ście godzin dzien­nie. Prze­ży­wał to, co działo się w social mediach, jak nie­ustanną serię małych apo­ka­lips. Powoli, krok po kroku, prze­su­wa­łam go do rze­czy­wi­sto­ści. Poda­ro­wa­łam mu rutynę. Nauczy­łam go pro­stych czyn­no­ści – sprzą­ta­nia, goto­wa­nia. Teraz nabrał odpor­no­ści, pokrywa go ochronna war­stwa. Jest cienka i kru­cha jak sko­rupka, ale przy­naj­mniej nie boli go byle dotyk.

Wszystko faj­nie, ale wła­śnie stoję przed dwoj­giem poli­cjan­tów, a kie­szeń kurtki wypy­cha mi trzy­dzie­ści gra­mów ziel­ska. Bąkam więc coś do nich i bie­gnę do biura, wci­skam ziel­sko za kar­tony z jedze­niem, następ­nie otwie­ram szu­flady i pró­buję zna­leźć białą kopertę A4 ze ska­nami i kse­ro­ko­piami dowo­dów oso­bi­stych. No tak, tylko że Lucek nie poka­zał mi żad­nego doku­mentu. To ni­gdy nie był bez­względny waru­nek przy­ję­cia do Azylu.

W drzwiach poja­wia się Besia. Pod­suwa mi ekran tele­fonu.

– Sfo­to­gra­fo­wa­łam jego legi­ty­ma­cję szkolną. Kiedy przy­szedł.

– Legi­ty­ma­cję szkolną – powta­rzam.

Kiwam głową, opie­ram się o ścianę. Wal­czę ze sobą, żeby nie zemdleć. Ktoś wytarł mi język i pod­nie­bie­nie papie­rem ścier­nym, potwor­nie chce mi się pić.

Na wyświe­tla­czu komórki wid­nieje legi­ty­ma­cja dziecka, które nazywa się Oskar Mali­now­ski i według daty uro­dze­nia ma szes­na­ście lat. Ale na zdję­ciu jest Lucek, bez dwóch zdań, ze skórą jaśniej­szą od tła, na któ­rym stoi, wąziutką kre­ską ust ufor­mo­waną w nie­pewny uśmiech i oczami prze­stra­szo­nej sarny.

Scho­dzę na dół, poka­zuję zdję­cie poli­cjan­tom. Wpa­trują się w nie przez chwilę.

– Dobrze, skon­tak­tu­jemy się z rodziną – mówi blon­dynka, po czym zaczyna spi­sy­wać dane ze sfo­to­gra­fo­wa­nej legi­ty­ma­cji.

– Nie rozu­miem, co pani chce powie­dzieć. To on czy nie? – pytam.

– Rodzina musi go ziden­ty­fi­ko­wać – odpo­wiada, nie patrząc mi w oczy. Gdy w końcu na mnie spo­gląda, to tak, jak­bym była gów­nia­nym meblem ze sklejki.

Ona i bro­dacz wstają, a potem ruszają do wyj­ścia.

Pod­bie­gam do niej, łapię ją za rękę. Wyszar­puje się, odwraca i patrzy na mnie gniew­nie, już nie jak na mebel, ale jak na wroga, jej dłoń odru­chowo wędruje do przy­tro­czo­nego przy pasie gazu.

– Spo­koj­nie – mówi.

– Ja jestem spo­kojna. Ale jeśli to on… to są jego przy­ja­ciele, to po pierw­sze. – Poka­zuję na Wik­tora i Besię.

– Mamy obo­wią­zek infor­mo­wa­nia tylko naj­bliż­szą rodzinę – tłu­ma­czy bro­dacz.

– Byłam osobą odpo­wie­dzialną za niego przez ostat­nie tygo­dnie. Więc to chyba ja powin­nam poin­for­mo­wać rodzinę, jeśli już. – Sta­ram się wyra­żać jak naj­spo­koj­niej, papier ścierny w gar­dle mi w tym pomaga, wydłuża pauzy mię­dzy wyra­zami.

– A rodzina w ogóle wie­działa, że on tu jest?

Gdy poli­cjantka zadaje to pyta­nie, Wik­tor lekko się garbi, tak jakby sta­no­wiło to osta­teczne potwier­dze­nie: tak, to Lucek, nie ma naj­mniej­szych wąt­pli­wo­ści.

– Posłu­cha mnie pani – mówi poli­cjantka ze spo­ko­jem ban­ko­wego bota, który dzwoni z bar­dzo korzyst­nym kre­dy­tem gotów­ko­wym. – Pani nie chce dal­szych pro­ble­mów. My mamy przy­kaz z dziel­nicy, aby was obser­wo­wać. Ludziom nie podoba się to, co robi­cie.

– Czyli co? – pytam.

Teraz musi zna­leźć odpo­wied­nie słowa, bar­dzo się wysi­lić. Drzwi na górze się otwie­rają, kil­koro dzie­cia­ków wyłazi na klatkę, scho­dzi po scho­dach. Wpa­trują się w intru­zów, jakby chcieli ich zamor­do­wać. Oni z kolei, ucie­ka­jąc od tych spoj­rzeń, jesz­cze raz przy­glą­dają się napi­som, petom, sto­li­kom.

– Czyli, nie wiem no, jak to nazwać, taki samo­zwań­czy popraw­czak – odpo­wiada w końcu poli­cjantka. – I ja mówię do pani, że tak powiem, z sym­pa­tii, bo uwa­żam, że słab­szym trzeba poma­gać. Ale naprawdę cze­kają na wasze pierw­sze potknię­cie.

– Kto czeka? Radni? Sawicki? – Dopiero teraz przy­po­mina mi się nazwi­sko Anioła Biz­nesu.

– Tak że ja bym nie pod­no­siła głosu na poli­cjanta wyko­nu­ją­cego czyn­no­ści – koń­czy blon­dynka.

Bro­dacz mil­czy, ogląda paznok­cie. Nie wie­dzieć czemu, zasta­na­wiam się, czy ze sobą sypiają i jak to musi wyglą­dać. Mózg uszko­dzony bra­kiem snu gene­ruje ran­do­mowe obrazy i jedyne, co można zro­bić, to pozwo­lić im pły­nąć.

Wstaję. Biorę papie­rosa z leżą­cej na stole luź­nej paczki, każę tym na scho­dach wró­cić na górę, Wik­to­rowi i Besi też.

– No ale przy­je­cha­li­ście tutaj. Z tego, co rozu­miem, po pomoc. Więc pozwól­cie sobie pomóc, bo tym wła­śnie się tutaj zaj­mu­jemy. Pomocą. – Odkła­dam papie­rosa z powro­tem i ruszam w stronę drzwi. Odpro­wa­dzają mnie ukryte w pół­mroku klatki oczy prze­stra­szo­nych wil­cząt.

*

To on. To Lucek. Potworny smu­tek wypeł­nia żołą­dek czarną, tłu­stą ropą. Gdy ropa pod­cho­dzi do gar­dła, muszę zatkać usta dło­nią.

Jest bar­dzo ciężko pobity. Na twa­rzy ma rany i siniaki, i okrą­głe ciem­no­czer­wone ślady; nie chcę wie­dzieć, czym są. Nie wygląda, jakby spał. Wygląda jak ktoś zamor­do­wany. To nie pierw­szy raz, gdy widzę trupa, ale pierw­szy, gdy oglą­dam ciało w takim sta­nie.

Ta potwor­ność będzie potrze­bo­wała dni, by mi się w pełni obja­wić.

– Potwier­dza pani jego toż­sa­mość? – pyta poli­cjantka.

Mam przy­ja­ciółkę, Ewę, tera­peutkę, psy­cho­lożkę, świad­ki­nię w spra­wach sądo­wych. Tak zwa­nej trud­nej mło­dzieży oddała kil­ka­dzie­siąt lat życia. Można ura­to­wać jedną osobę na dzie­sięć, Marta, mówiła mi. Przy­go­tuj się na śmierć, powta­rzała, gdy otwie­ra­łam Azyl. Bo prę­dzej czy póź­niej ktoś się powiesi, potnie, naje leków. Albo spo­tka go jakaś krzywda.

– Pro­szę pani. – Głos poli­cjantki dobiega jakby z innego budynku.

– Tak, Lucek – mówię po chwili.

– Lucek?

Potrze­buję chwili, aby przy­po­mnieć sobie jego nazwi­sko.

– Oskar Mali­now­ski, tak, to on.

Jest uma­lo­wany, maki­jaż zlewa się z ranami i obra­że­niami, usta krwi­sto­czer­wone, powieki błę­kitne. Brzydki maki­jaż prze­bra­nego dziecka, uszko­dzo­nej lalki. Coś ty naro­bił, na kogoś ty tra­fił?

– Co się stało? – Odwra­cam się do poli­cjan­tów.

– Jesz­cze nie ma dokład­nych badań, cze­kamy na leka­rza medy­cyny sądo­wej… – Chce powie­dzieć „ale”, i to „ale” nie prze­cho­dzi jej przez gar­dło, a gdy w końcu wydo­staje się na zewnątrz razem z drugą czę­ścią zda­nia, głos poli­cjantki staje się inny, ludzki, jej pan­cerz kru­szeje, i nagle jeste­śmy w tym razem, ona i ja. – Ale ktoś go ska­to­wał na śmierć, widzi pani.

Znowu robi mi się nie­do­brze, zapewne od koloru tego pomiesz­cze­nia, od barw kafel­ków pokry­wa­ją­cych ściany i pod­łogę. Te kafelki – brud­nosz­ma­rag­dowe, rzy­gli­wie łoso­siowe, bla­do­ró­żowe – są prze­zna­czone spe­cjal­nie do złych miejsc, miejsc kaźni. Szkolne prysz­nice. Sale ope­ra­cyjne. Pomiesz­cze­nia egze­ku­cji.

Kto nas tu wło­żył, pytam się, co to za żart, kim jest ten psy­cho­pata, który chce spraw­dzić, ile wytrzy­mamy zamknięci z tru­pem dziecka w wiel­kiej kostce brud­nego mydła?

– Pro­szę, chodźmy stąd.

Wycho­dzimy na zewnątrz. Idziemy teraz na górę plą­ta­niną scho­dów, które są niby ewa­ku­acyjne, ale spra­wiają wra­że­nie, jakby każdy z cią­gów koń­czył się śmier­telną pułapką.

W biu­rze poli­cjantka w ludz­kim odru­chu robi mi roz­pusz­czalną kawę. To zmę­cze­nie, poczu­cie klę­ski, ono przyj­dzie jak hura­gan, czarna burza, zacza­dzi mi głowę tak, że nie będę umiała się nawet przed­sta­wić, ale to jesz­cze nie teraz, jesz­cze chwila.

– Ewe­lina – mówi kobieta i wyciąga dłoń, którą ści­skam. Ma różowe paznok­cie, tak krzy­kliwe, że aż ładne.

– A ja jestem Mate­usz – przed­sta­wia się poli­cjant. Musimy w końcu zamie­nić się w ludzi, bo osza­le­jemy. Czło­wiek w obli­czu śmierci musi wybuch­nąć, a następ­nie trwać dalej. Co to za zda­nia?

– Powin­ni­śmy się skon­tak­to­wać z jego rodziną. Usta­lić… – zaczyna Ewe­lina, ale Mate­usz jej prze­rywa:

– My już chyba nic nie będziemy usta­lać. I tak zaraz nam to zabiorą.

Zamy­kam oczy i natych­miast jestem z powro­tem w szma­rag­do­wym pomiesz­cze­niu. Przy­cho­dzą detale, pęk­nięta warga, podra­pany pod­bró­dek, ciemne pręgi na szyi. Przy­cho­dzą i zostają, zostaną już na zawsze. Trwa bez­gło­śne tatu­owa­nie kory mózgo­wej. Nic tego nie zmyje. Żadna burza, żaden deszcz.

– Nie zabiorą zaraz, nie zabiorą za godzinę i nie zabiorą za dwie – mówi Ewe­lina. Choć jej głos znowu robi się mecha­niczny, napięty jak struna, to od czasu, gdy podała mi swoje imię, już nie mogę myśleć o niej jako o bocie. – Znajdź rodzi­ców. I od razu do nich zadzwoń – wydaje pole­ce­nie.

– Teraz? Nad ranem?

– Tak, teraz, nad ranem.

Bez dwóch zdań to ona jest tu górą, w każ­dym aspek­cie ich rela­cji.

– Posłu­chaj mnie teraz uważ­nie…

– Marta.

– Posłu­chaj, Marta. Chło­pak miał przy sobie ple­cak. W ple­caku była gotówka, cał­kiem spora jak na takiego sryla, jakieś dwa i pół koła. Do tego kon­domy, lubry­kant, maszynka do gole­nia. Keta­mina, chyba, labo­ra­to­rium jesz­cze to mieli. Jedna tabletka PrEP.

– No i? – Nie rozu­miem, cho­ciaż tak, rozu­miem.

Wzdy­cha.

– Jak mam to nazwać, żeby nikogo nie obra­zić?

To nowe uczu­cie, które przy­krywa smu­tek. Ude­rze­nie w twarz z pła­skiej i nie­wi­dzial­nej dłoni.

– To nie­moż­liwe. Nie ma szans.

– Niby czemu?

Nie­moż­liwe, bo ich pil­no­wa­łam. Bo byłam odpo­wie­dzialna i czujna. Bo mie­li­śmy umowę. Bo pod­pi­sy­wa­li­śmy kon­trakty. Bo spa­łam po trzy godziny na dobę po to, aby byli bez­pieczni i zaopie­ko­wani. Głu­pia, głu­pia matka. Marta Paziń­ska. Oczy­wi­ście, że to moż­liwe. Taka z cie­bie obroń­czyni, idiotko. Tak ratu­jesz ludzi.

– Naj­pew­niej zro­bił to klient. Pobra­li­śmy DNA, z tym że nie ma pew­no­ści, że ono należy do sprawcy.

– Czyli nie wia­domo, czy ktoś go zgwał­cił i zabił, czy tylko zabił. – To zda­nie wypo­wiada ktoś o gło­sie iden­tycz­nym jak mój. Ale to nie jestem ja. – Czyli nic, kurwa, nie wia­domo – mówi ten sam głos dużo gwał­tow­niej.

Płacz włą­cza się na krótką chwilę. Jest gło­śny, brzydki i zawsty­dza­jący. Gdy się uspo­ka­jam, ona mówi:

– Nie jeste­śmy wro­gami, ty i ja.

Wstaje, otwiera szu­fladę, wyciąga cien­kie papie­rosy, zapala jed­nego. Patrzy na mnie już nie jak na mebel, na prze­szkodę, ale jak na dru­giego czło­wieka. Stu­diuje mnie, pró­buje się dowie­dzieć, kim jestem.

– Posłu­chaj. Skup się. Rodzina na pewno uzna, że to twoja wina, więc nie pró­buj nawet z nimi roz­ma­wiać – instru­uje. – Zło­żysz teraz zezna­nia, oni je zoba­czą, i tyle. Nie roz­ma­wiaj z nimi.

Kiwam głową. Ona naprawdę nie jest moim wro­giem. I to, co mówi, ma sens.

– Powin­naś wysłać te dzie­ciaki do domu. Do swo­ich rodzin – dodaje.

– One stam­tąd wła­śnie ucie­kły – odpo­wia­dam.

– Posłu­chaj sama sie­bie, jaki to teraz argu­ment? Ja chcę ci pomóc… Jesteś dobrą osobą.

Nie ma bar­dziej upo­ka­rza­ją­cego zaję­cia na świe­cie niż bycie dobrą osobą, myślę, a ona kiwa głową, jakby prze­czy­tała tę myśl.

– I zabiorą mi to miej­sce. Przyj­dzie inwe­stor, ten z Bali…

– Ja nie wiem, o czym mówisz – prze­rywa mi. – I to nie jest moja sprawa.

Ma rację, sama nie wiem, o czym mówię.

Wraca Mate­usz, w ręku trzyma kubek z czymś cie­płym. To coś wstręt­nie pach­nie, tro­chę jak rosół z proszku, ale ewi­dent­nie trzyma go w pio­nie.

– Roz­ma­wia­łem z matką. Nie wie­rzy, że to jej syn. Ale będą tu za dwie godziny.

– No dobrze. – Ewe­lina sięga po papier i dłu­go­pis.

Zadzi­wia mnie, że wciąż robią to ręcz­nie. Jakby ktoś chciał, aby byli mniej efek­tywni, aby nie dawali sobie rady, aby sys­tem, w któ­rym tkwią, nie dzia­łał, ist­niał tylko dla pozoru, zepsuty i żało­sny.

Ban­dyci, któ­rych zna­łam, zawsze się z nich śmiali. Oprócz Jacka, ale Jacek nie śmiał się z niczego. Teraz myślę, że potwor­nie cier­piał, napię­cie musiało wypa­lać go od środka, jak kwas, jak rak. Tak to jest, gdy w obli­czu pożaru pró­bu­jemy chro­nić papie­rowe domki. Ale czy sama nie robię cze­goś podob­nego?
Lucek. Okej, dzieci to robią, nie uro­dzi­łam się wczo­raj. Tylko że Lucek był tak kom­plet­nie naiwny. Odłą­czony od świata, trwale pół­przy­tomny. I nie­winny, przede wszyst­kim nie­winny. Kurwa, prze­cież spra­wiał wra­że­nie, jakby nie wie­dział, co to w ogóle są pie­nią­dze.

Może na dole, w tej kost­nicy, to nie on? Może powin­nam tam zejść, jesz­cze raz spraw­dzić? Może Lucek nie był wcale Oska­rem?

Na ile ja mogę ich pil­no­wać? Na ile można upil­no­wać kogo­kol­wiek? Nie mam poję­cia, mogę dotknąć tylko tego, co w zasięgu ręki.

Czy to już wszystko? Tak, to już wszystko.

Ewe­lina kiwa głową i poka­zuje mi kartkę. Ma nawet ładny cha­rak­ter pisma, równy, nie robi błę­dów.

– Nie powie­dzia­łam tego zda­nia. – Poka­zuję na jedną z lini­jek.

– To dla two­jego dobra – zapew­nia.

Zda­nie brzmi: „Wie­lo­krot­nie pró­bo­wa­łam skon­tak­to­wać się z rodzi­cami denata i nakła­niać go do powrotu do domu rodzin­nego, ponie­waż robię tak z każ­dym moim pod­opiecz­nym. W przy­padku Oskara oka­zało się to bez­sku­teczne”.

– Zawsze to robisz? – pytam.

– No co ty – odpo­wiada. I dodaje z waha­niem: – Ludzi, któ­rym warto poma­gać, jest nie­wiele.

Cie­kawe, jak wygląda jej praw­dziwa twarz, myślę, gdyby zma­zać z niej tę tapetę. Pew­nie jest nawet ładna. Na pewno ład­niej­sza od mojej. A może nikt tak naprawdę nie jest ładny? Są po pro­stu typy twa­rzy, które suge­rują, że ktoś jest dobrym czło­wie­kiem, to rodzaj mimi­kry, pawiego pió­ro­pu­sza.

– Idź spać i uwa­żaj na sie­bie. – Ewe­lina pod­cho­dzi do drzwi i je otwiera, a gdy wycho­dzę, dotyka moich ple­ców w dziwny spo­sób, tro­chę je kle­pie, a tro­chę głasz­cze. Odru­chowo pod­ska­kuję. Cofa dłoń, jakby się prze­stra­szyła wła­snego gestu.

Następne dwie godziny prze­żył chyba ktoś inny, ja tylko oglą­dam je na fil­mie, choć zapis jest nie­wy­raźny, a obraz ma taką barwę, jakby cały świat stał się ciem­nią foto­gra­ficzną. Pazina wcho­dzi do Azylu, Pazina mówi dzie­cia­kom: tak, to prawda, Pazi­nie chyba udaje się nie roz­pła­kać, gdy przy­tula poszcze­gólne osoby, udaje się jej nawet rozu­mieć cudze słowa. A potem Pazina znika, bo jej ciało ma już dość, i mówi: idź się jebać, Pazina, na razie, po czym pada tam, gdzie stoi.

18 wrze­śnia 2020

Mia­łam tego nie robić, ale wyszło jak zwy­kle. Całe moje życie to robie­nie tego, co inni mi odra­dzają. Przy­naj­mniej spa­łam, bite dzie­sięć godzin.

Gdyby nie sen, roz­ma­wia­jąc z nią, pękła­bym na pół, dostała zawału.

– Nie jestem złą osobą. – Matka Lucka sie­dzi naprze­ciwko mnie, po dru­giej stro­nie biurka. Jest rów­nie szczu­pła i biała jak Lucek, powięk­szone usta bez szminki czy błysz­czyka wyglą­dają jak dwie gumowe dżdżow­nice przy­kle­jone do twa­rzy. Ubrana jest w dro­gie rze­czy, na kola­nach trzyma torebkę Louis Vuit­ton. Zaci­ska dło­nie na uchwy­tach tak mocno, jakby w środku było jej serce.

– To straszne, co panią spo­tkało. Ja sobie tego nawet nie wyobra­żam. Nie mam dzieci.

– Wspo­mi­nam o tym, bo… bo wszy­scy myślą, że dzieci ucie­kają od złych rodzi­ców – mówi, jakby połknęła żyletkę.