Uzyskaj dostęp do tej i ponad 250000 książek od 14,99 zł miesięcznie
II tom autobiograficznej opowieści (I - "Kartki z dziennika"), łączącej narrację o życiu prywatnym autora z refleksją filozoficzno-moralną. Sugestywne opisy zdarzeń, refleksje dotyczące spraw poważnych i zabawnych. Piękny opis przygód życia i myśli...
Ebooka przeczytasz w aplikacjach Legimi na:
Liczba stron: 598
Odsłuch ebooka (TTS) dostepny w abonamencie „ebooki+audiobooki bez limitu” w aplikacjach Legimi na:
Stefan Chwin
Dziennik dla dorosłych
- fragment powieści
© Copyright by Wydawnictwo „TYTUŁ” © Copyright by Stefan Chwin
Niniejszy fragment utworu jest przeznaczony do celów promocyjnych i udostępniany bezpłatnie.
Wydanie w formacie ePUB: ISBN 978-83-89859-25-9
Plik wygenerowany dnia: 11-12-2017
Dane wrażliwe
Indeks osób
Książki Stefana Chwina
Książki wydane nakładem Wydawnictwa „TYTUŁ”
Człowiek, o którym chcę opowiedzieć – nazwijmy go po prostu S. – mieszka na dziesiątym piętrze bloku z betonowych płyt w dość znośnie umeblowanym, czteropokojowym mieszkaniu, skąd każdego dnia przez szyby okienne z lekko pofalowanego szkła widzi północne niebo z nostalgiczną grą świateł i cieni, zatokę z ciemnym półwyspem na horyzoncie i wejście do portu w nadmorskim mieście. Podobnie jak miliony mieszkańców Europy Środkowo-Wschodniej człowiek ten właściwie nie wyróżnia się niczym. Chodzi do pracy w butach firmy Bata wyczyszczonych pastą Kiwi, regularnie płaci podatki w miejscowym urzędzie skarbowym, nosi czarne dżinsy marki Levi Strauss, miękką marynarkę firmy Vistula i białą koszulę firmy Próchnik, stara się nie przebiegać przez jezdnię na czerwonym świetle, a dowód osobisty, metrykę ślubu oraz akt urodzenia ze wszystkimi stosownymi pieczęciami – niepodważalne świadectwa swojego najzupełniej realnego istnienia – ma w jak najlepszym porządku.
Poza tym posługuje się dość sprawnie językiem ojczystym mieszkańców okolicy, w której żyje i pracuje, od czasu do czasu miewa z nimi dość intensywne kontakty duchowe oraz cielesne, potrafi poruszać się bezkolizyjnie w terenie zabudowanym oraz niezabudowanym, umie kupować w sklepach dziennych i nocnych coca-colę, sprite’a, carlsberga i pop-corn oraz modlić się i śpiewać w kościołach, orientuje się w znakach drogowych i systemie symbolicznym miejscowej literatury, ogląda te same co wszyscy kanały telewizji prywatnej i publicznej, słucha tego samego co wszyscy rocka, popu i rapu, wie, kto to Szekspir, Carla Bruni, Doda, Dante, Radek, Proust i Mandaryna, głosuje na tych samych co wszyscy polityków, tak samo jak oni – a może nawet bardziej niż oni – kocha miejsce na Ziemi, w którym znalazł się na skutek pochopnego, jak skłonny jest niekiedy sądzić, grzechu narodzenia, czyta te same ilustrowane tygodniki, obchodzi te same święta religijne i państwowe, czci tych samych narodowych bohaterów, a mimo to co jakiś czas ma nieodparte, trudne do zdefiniowania, poczucie Różnicy.
To poczucie niekiedy bardzo go cieszy, napawa dumą, a nawet silnie zachwyca, niekiedy jednak dość intensywnie martwi, a nawet głęboko zasmuca. Co prawda ów niczym niewyróżniający się człowiek spotyka sporo ludzi, którzy są do niego – nie może oprzeć się takiemu wrażeniu – dość mocno podobni, często jednak, jak zauważył, ludzie ci wolą dla świętego spokoju udawać, że nie czują i nie myślą tego samego co on.
On sam od jakiegoś czasu prowadzi przeciwko sobie intensywne działania operacyjne. Jako tajny współpracownik samego siebie gromadzi niejawne materiały, które za jakiś czas wykorzysta do sporządzenia raportu ze swojej legalnej i nielegalnej działalności, z jakiej będzie się musiał – o czym myśli z pewnym niepokojem – szczegółowo wytłumaczyć przed Dyrektorem Instytutu Pamięci Kosmicznej, którego czujne oko, niczym ukryta kamera z potężnym teleobiektywem, od dość dawna śledzi każdy jego ruch z odległości mniej więcej dwunastu tysięcy lat świetlnych.
Człowiek ten zachowuje się dziwnie. Pisze donosy na samego siebie (nazywa je powieściami), bez wiedzy i zgody osoby podsłuchiwanej nagrywa na dyktafon swoje milczenie, z ukrycia filmuje komórką niespokojne uderzenia własnego serca, zakłada w lewej i prawej komorze czułe kamery na podczerwień, sporządza raporty z własnych snów, po czym przesyła je do wojskowych służb informacyjnych sumienia, zbiera odciski palców, które podczas swoich licznych podróży zostawił na wrażliwej skórze świata, walczy bezwzględnie z korupcją w niepodległym państwie polskim swoich uczuć i myśli, więcej nawet: co jakiś czas ujawnia w formie drukowanej swoje dane wrażliwe i jeszcze na dodatek, choć robi to wszystko z zastanawiającym uporem, ma nadzieję, że ocaleje.
W książce niniejszej przytaczam jego głosy i piszę o tym, co mu się przydarzyło podczas nie tak znowu długiego pobytu na Ziemi. Fabuła jego losu jest, jak się okaże, dość zawiła i mocno fragmentaryczna, nie tak jednak znowu przypadkowa, jak by się na pierwszy rzut oka wydawało. Duch Opowieści, który splata ją na białych kartkach zieloną linią atramentu, czasem przystaje dla złapania tchu, a czasem galopuje, przeskakując z miejsca na miejsce. Nie czuje się niewolnikiem czasu, więc lubi burzyć chronologię. Daje obrazy ludzi i zdarzeń najzupełniej rzeczywistych, chociaż ich kontury obrysowuje starannie złotą stalówką pióra marki Parker. Czyny i rozmowy, jakie spisuje, są prawdziwe, chociaż fikcyjne. Przestrzenie między epizodami narracji – on sam woli je raczej nazywać „lunetami egzystencji” – wypełnione ciepłą jeszcze materią życia.
Kto zechce, może owe przestrzenie wypełnić sobą, obrazami swoich bliższych i dalszych znajomych, przyjaciół, kolegów z pracy, dawnych i całkiem świeżych prezydentów, premierów, biskupów i papieży, własnych żon, dzieci i kochanek, przydrożnych bilbordów, nowo wybudowanych kościołów, supermarketów, stacji benzynowych, banków i dworców, wszystkimi kolorami nieba, morza i ziemi, całym światem oraz Polską, bo Polska – silnie współczesna – przegląda się tu raz po raz w lustrze spacerującym po gościńcu, chociaż trudno czasem o żelazną pewność, czy jest to rzeczywiście Polska, czy może raczej jakiś zupełnie inny kraj o trudnej do wymówienia, obcej nazwie, którego pewnie nigdy nie znajdziemy na komputerowych mapach programu Google Earth.
(Pełna wersja utworu dostępna jest na stronie Księgarni Internetowej Wydawnictwa "TYTUŁ")
Abakanowicz Magdalena
Adenauer Konrad
Agca Ali
Aleksy, św.
Alzheimer Alois
Ambroży, św.
Anders Władysław
Andersen Hans Christian
Anderson Pamela Denise
Andriolli Michał Elwiro
Andrzejewski Jerzy
Arcimboldo Giuseppe
Augustyn, św.
Aureliusz Marek
B. (profesor)
Bahr Egon
Barańczak Stanisław
Bartoszewski Władysław
Basajew Szamil Sałmanowicz
Baudelaire Charles Pierre
Beckett Samuel
Beksiński Zdzisław
Belka Marek
Bellow Saul
Ben Laden Osama
Beneš Edvard
Benkendorf Aleksander Christoforowicz
Bergman Ingmar
Bertes, dr
Białoszewski Miron
Bielawski Józef
Bielik-Robson Agata
Bismarck von Otto Eduard Leopold
Blake William
Blikle A.
Błaut Sławomir
Błażenny Wasyl
Błoński Jan
Bodegard Anders
Boehme Jakub
Bojarski Wacław
Bolecki Włodzimierz
Borowski Tadeusz
Bosch Hieronim
Brandys Kazimierz
Braun Ewa
Breżniew Leonid Iljicz
Bruni Carla
Brzozowski Stanisław
Burek Tomasz
Bush George Walker
Byron George Gordon Noel
Camus Albert
Capote Truman Garcia
Caravaggio, Caravage, Michelangelo Merisi da Caravaggio, właśc. Michelangelo Merisi
Castro Ruz Fidel Alejandro
Ceausescu Elena
Ceausescu Nicolae
Celińska Aleksandra (Chwin)
Celińska Wanda, z domu Danowska
Chagall Marc
Cheops
Chruszczow Nikita Siergiejewicz
Chrystus, zob. Jezus
Churchil Winston
Chwin Adam
Chwin Teofila
Cisło Maciej
Cortazar Julio
Cuber Marta
Czapliński Przemysław
Dali Salvador, właśc. Salvador Domenec Felip Jacint Dali i Domenech, Marques de Dali de Pubol
Dante Alighieri
Dąbrowski Stanisław
Dedecius Karl
Degas Edgar, właśc. Hilaire-Germain-Edgar de Gas
Dick Philip Kindred
Doda, właśc. Dorota Rabczewska
Dostojewski Fiodor Michajłowicz
Dudajew Dżochar Musajewicz
Dunin Kinga
Durer Albrecht
Dzierżyński Feliks
Dziwisz Stanisław
Eastwood Clint
Eichmann Adolf Otto
Eisenstein Siergiej Michajłowicz
Elzenberg Henryk Józef Maria
Elżbieta, św.
Faber Michael
Faulkner William Cuthbert
Fellini Federico
Fiut Aleksander
Fiut Barbara
Flaubert Gustave
Forster Albert Marie
Fragonard Jean-Honore
Franaszek Andrzej
Franco Francisco Bahamonde, właśc. Francisco Paulino Hermenegildo Teodulo Franco y Bahamonde Salgado Pardo
Freud Zygmunt
Friedman Milton
Fryderyk Wielki, Friedrich II von Hohenzollern
Gagarin Jurij Aleksiejewicz
Gajcy Tadeusz
Galek Zbigniew
Gibson Mel Columcille Gerard
Giedroyc Jerzy
Gierek Edward
Glemp Józef
Glotz Peter
Głowacki Janusz
Gocłowski Tadeusz
Goebbels Joseph Paul
Goethe Johann Wolfgang
Gogol Nikołaj Wasiljewicz
Golding William Gerald
Golicyn Dmitrij Władymirowicz
Gombrowicz Rita
Gombrowicz Witold
Gomułka Władysław
Gorbaczow Michaił Siergiejewicz
Göring Hermann Wilhelm
Goya y Lucientes Francisco Jose
Grass Günter Wilhelm
Grimmowie, bracia Wilhelm Karl I Jacob Ludwig Karl
Grochola Katarzyna
Grochowiak Stanisław
Gross Jan Tomasz
Grydzewski Mieczysław, właśc. Mieczysław Grycendler
Habermas Jurgen
Havel Vaclav
Hegel Georg Wilhelm Friedrich
Heine Heinrich Christian Johann
Herbert Zbigniew
Herling-Grudziński Gustaw
Herz
Hipokrates z Kos
Hirschbiegel Oliver
Hitler Adolf
Hłasko Marek
Hoffmann Jerzy
Hohenzollernowie
Holland Agnieszka
Homer
Hrabal Bohumil
Huelle Paweł
Husajn Saddam, właśc. Saddam Husajn Abd al-Madżid at-Tikriti
Ingarden Roman
Ionesco Eugene
Irzykowski Karol
Iwaszkiewicz Anna
Iwaszkiewicz Jarosław
Jacek, św.
Jadwiga C. (Chwin)
Jan B., zob. Błoński Jan
Jan Paweł II
Jan, św.
Janda Krystyna
Janion Maria
Janiszewski Jerzy
Janowska Katarzyna
Jarosław Z., zob. Zalesiński Jarosław
Jarre Jean-Michel Andre
Jaruzelski Wojciech
Jarzębski Jerzy
Jarzyna Grzegorz
Jelcyn Borys Nikołajewicz
Jeleński Konstanty
Jerofiejew Wieniedikt (Wieniczka)
Jezus, zob. też Chrystus
Jonas Hans
Jung Carl Gustaw
Justynian I Wielki, Flavius Petrus Sabbatius Iustinianus Augustus
K.
Kaczyński Lech
Kafka Franz
Kamieńska Anna
Kant Immanuel
Kapuściński Ryszard
Karos Zdzisław
Kasprowicz Jan
Katarzyna II Wielka, właśc. Zofia Fryderyka Augusta
Katon Młodszy, Utyceński, Marcus Porcius Cato Uticensis, zw. Minor
Kawabata Yasunari
Kawalerowicz Jerzy
Kelly David Christopher
Kieślowski Krzysztof
Kinsky Esther
Kiszczak Czesław
Klamann Grzegorz
Kleist von Heinrich
Kociołek Stanisław
Kohl Helmut Josef Michael
Kołakowski Leszek
Komeńsky Jan Amos
Konwiccy Danuta i Tadeusz
Kopernik Mikołaj
Kossak Wojciech
Kościelska Monika
Kott Jan
Kowalczykowie Józef i Ryszard
Krasiński Janusz
Krasiński Zygmunt
Kruger Michel
Krzysztof, św.
Leibniz Gottfried Wilhelm
Lem Stanisław
Leonardo da Vinci, właśc. Leonardo di ser Piero da Vinci
Leśmian Bolesław, właśc. Lesman
Libera Antoni
Ligęza Wojciech
Lorrain Claude, właśc. Claude Galle, zw. także Le Lorrain
Lumet Sidney
Luter Marcin
Macharski Franciszek
Mahler Gustav
Majdan Radosław
Majski Iwan
Malczewski Antoni
Maleszka Lesław (Leszek)
Mandaryna, Marta Wiśniewska z d. Mandrykiewicz
Mann Tomasz, właśc. Paul Thomas Mann
Marek, św.
Markiewicz Henryk
Markowski Michał Paweł
Marks Karol, właśc. Karol Heinrich Marx
Marquez Gabriel Garcia, właśc. Gabriel Jose de la Concordia Garcia Marquez
Marshall George Catlett
Maryja
Matejko Jan
May Karol, właśc. Karl Friedrich May
Mazowiecki Tadeusz
Melville Herman
Memling Hans
Michalski Cezary
Michał Anioł, właśc. Michelangelo Buonarotti
Michnik Adam
Mickiewicz Adam
Mieroszewski Juliusz
Milne Alan Alexander
Miłosz Carol
Miłosz Czesław
Miłosz Oskar
Miodowicz Alfred
Misiek Jan Ryszard
Mojżesz
Möller Antoni
Molnar Ferenc
Mozart Wolfgang Amadeusz
Mrożek Sławomir
Myśliwski Wiesław
Nabokov Vladimir Vladimirovic
Nagy Imre
Nałkowska Zofia
Napoleon I Bonaparte
Nietzsche Friedrich Wilhelm
Nieznalska Dorota
Norwid Cyprian Kamil
Nowosilcow Nikołaj Nikołajewicz
Nycz Ryszard
O
Oknińska Czesława
Olbrychski Daniel
Ordonka, Hanka Ordonówna, właśc. Maria Anna Tyszkiewicz
Orzeszkowa Eliza
Owidiusz, Publius Ovidius Naso
Parnicki Teodor
Paweł, św.
Pawlikowska-Jasnorzewska Maria
Paz Miri
Peiper Tadeusz
Perykles
Peterkiewicz, Pietrkiewicz Jerzy
Petz Juliusz
Pieronek Tadeusz
Pilch Jerzy
Pilecki Witold
Piłsudski Józef
Pinochet Ugarte Augusto Jose Ramon
Piotr I
Piotr św.
Pivot Bernard
Platon, właśc. Aristokles, zw. Platonem
Popiełuszko Jerzy
Preisner Zbigniew
Presley Elvis Aaron
Proust Marcel
Prus Bolesław
Przybylski Ryszard
Przybyszewski Stanisław
Puszkin Aleksander Siergiejewicz
Putin Władimir Władimirowicz
Pyjas Stanisław
Python Monty
Radosław
Rafael, właśc. Raffaello Santi, Raffaello Sanzio
Reagan Ronald Wilson
Rembrandt, właśc. Rembrandt Harmensz van Rinn, Rembrandt Harmenszoon van Rijn
Reutt-Iwanow Zinaida
Rimbaud Arthur Jean Nicolas
Rodowicz Maryla
Rojtman Anatol
Roosevelt Franklin Delano
Rorschach Hermann
Rosiek Stanisław
Rosiewicz Andrzej
Różewicz Tadeusz
Rubens Peter Paul, Petrus Paulus Rubens
Rylski Eustachy
Rymkiewicz Jarosław Marek
Ryszard III
Sajnóg Zbigniew
Sartre Jean-Paul Charles Aymard
Schiavo Terry
Schiller Friedrich, właśc. Johann Christoph Friedrich von Schiller
Schindler Oskar
Schlöndorff Volker
Schopenhauer Arthur
Schulz Bruno
Schumann Robert Alexander
Schwarzenegger Arnold Alois
Schwichtenberg Ernst
Sharp Samuel
Sienkiewicz Henryk
Sikorski Władysław
Sloterdijk Peter
Słowacki Juliusz
Sobieski Jan III
Sobolewski Tadeusz
Sokrates
Sołżenicyn Aleksander Isajewicz
Stalin Józef
Stanisław Kostka
Stasiuk Andrzej
Steinbach Erika
Steiner Rudolf
Stevenson Robert Louis
Süskind Patrick
Swedenborg Emanuel
Syrokomla Władysław
Szczeklik Andrzej
Szczepan, św.
Szczepański Jan Józef
Szczypiorski Andrzej
Szekspir, Shakespeare William
Szestow Lew, właśc. Lew Isaakowicz Szestow
Szymborska Wisława
Świrszczyńska Anna
Tatarkiewicz Władysław
Teresa Matka z Kalkuty, właśc. Agnes Gonxha Bojaxhiu
Tertulian, Quintus Septimius Floreus Tertullianus
Tokarczuk Olga
Tolkien John Ronald Reul
Tołstoj Lew
Tomasz, św.
Transtromer Tomas Gosta
Treichel Hans-Ulrich
Trzebiński Andrzej
Tulli Magdalena
Tusk Donald
Tuwim Irena
Twardowski Jan
Tyrmand Leopold
Umiastowski Roman
Velazquez Diego Rodriquez de Silva y Velazquez
Venclova Tomas
Verne Juliusz Gabriel, właśc. Jules Gabriel Verne
Virion de, Tadeusz
Vonnegut Kurt
Wajda Andrzej
Wałęsa Lech
Watteau Jean-Antoine
Wencel Wojciech
Wielopolski Aleksander
Wilde Oskar, właśc. Oscar Fingal O'Flahertie Wills Wilde
Wilkie Andrew
Williams Serena
Winckelmann Johann Joachim
Wiśniewski Janek
Witkacy, Stanisław Ignacy Witkiewicz
Wojtyła Karol
Wujek Jakub
Wysocki Piotr
Wyspiański Stanisław
Wyszyński Stefan
Zachwatowicz Krystyna
Zagajewski Adam
Zalesiński Jarosław
Zaleski Marek
Zan Tomasz
Zieliński Jan
Zych Sylwester
Żakowski Jacek
Żeromski Stefan
Żółkiewski Stanisław
Życiński Józef
Krótka historia pewnego żartu
Chwilami nostalgiczna, chwilami żartobliwa opowieść o spotkaniu kilkuletniego chłopca z demonami XX wieku, rozgrywająca się w scenerii powojennego Gdańska. Życie w poniemieckim „mieście wrogów” staje się dla bohatera duchowym wyzwaniem, spotkaniem z niepokojącą zagadką piękna i zła, wtajemniczeniem w urodę rzeczy naznaczonych piętnem obcości, przygodą młodej duszy uwodzonej przez nowoczesne ideologie.
Lektura ważna nie tylko dla tych, którzy są ciekawi, w jakich okolicznościach duchowych i historycznych zrodził się artystyczny zamysł Hanemanna.
Hanemann
Powieść o gdańskim profesorze anatomii, który po śmierci narzeczonej w katastrofie statku przeżywa głęboki kryzys egzystencjalny, jest świadkiem wojennej zagłady Gdańska, po której – inaczej niż większość niemieckich mieszkańców – zostaje w zburzonym mieście zajętym przez Polaków i Rosjan. Przejmujący obraz dawnego Gdańska jest w tej powieści nie tylko tłem dla ludzkich losów. Obok ludzi jej bohaterami są miasto i rzeczy.
Życie głównego bohatera splata się z losami dwóch słynnych samobójców – Heinricha von Kleist oraz Stanisława Ignacego Witkiewicza. Ta powieść o miłości, śmierci i samobójstwie daleka jest jednak od pesymizmu. Prześwietlona światłem odradzającej się woli życia łączy w sobie ducha melancholii z fascynacją materialnym pięknem świata. Talent literacki autora współgra z malarską wyobraźnią, dając niezapomnianą opowieść o trudnych tajemnicach ludzkiego życia.
Esther
Koniec wieku dziewiętnastego. W mieszczańskiej rodzinie warszawskiej pojawia się piękna guwernantka z Gdańska, Esther Simmel, jedna z dawnych studentek Friedricha Nietzschego. Jej nagła choroba pociąga za sobą dramatyczne konsekwencje. Kobieta zapada w stan śpiączki. Lekarze są bezradni. Zakochany w niej młody mężczyzna robi wszystko, by ją uratować. Co jakiś czas jednak dopadają go „niedobre myśli” o życiu i śmierci. Waha się między postawą caritas a twardym światem idei Nietzschego, zapowiadających „racjonalne” podejście do chorych i umierających, typowe dla niektórych nurtów myśli nowoczesnej, szczególnie tych, które podejmują kwestię eutanazji.
Ta piękna opowieść o miłości, umieraniu i nadziei ma w sobie barwę dawnego czasu i ostrość pytań najzupełniej współczesnych.
Złoty pelikan
Jakub, wykładowca jednego z uniwersytetów, dowiaduje się, że dziewczyna, którą oblał na egzaminie, prawdopodobnie popełniła samobójstwo. Okoliczności sprawy pozwalają mu nie poczuwać się do żadnej winy. Jakub jednak przeżywa głębokie załamanie. Traci wszystko. Z sali uniwersyteckiej i eleganckiego mieszkania trafia na dworzec kolejowy, gdzie zaczyna żyć jak bezdomny.
Ta utrzymana w konwencji moralitetu „powieść idei”, nawiązująca do średniowiecznej legendy o św. Aleksym, mówi o poszukiwaniu duchowego oczyszczenia w cywilizacji nowoczesnej, w której rytuały utraciły swoją oczyszczającą moc a słowo ma rozchwiane znaczenia, nie dając nam oparcia w sytuacjach kryzysowych. Jej finał – utrzymany w ironiczno-melodramatycznym duchu – zostawia czytelnika przed otwartymi pytaniami o naturę prawdy, dobra i zła.
Kartki z dziennika
Burzliwie przyjęta przez krytykę i publiczność autobiograficzna opowieść, łącząca narrację o życiu autora z refleksją filozoficzno-moralną. Sugestywne portrety osób ważnych w biografii duchowej Stefana Chwina, obrazy z historii Polski drugiej połowy XX wieku przepuszczone przez pryzmat osobistych doświadczeń, sceny z życia prywatnego, wielość sprzecznych tonacji i stylów, zmienność nastrojów, kontrowersyjne opinie – wszystko to czyni tę książkę daleką od konwencji „dziennika uczuć i myśli ze wszechmiar słusznych”.
Kartki z dziennika – przyjmowane przez jednych z entuzjazmem, przez innych z zaciekłą wrogością – nikogo nie pozostawią obojętnym. Zachęcają do sporu, niezgody, żywej wymiany myśli.
Żona prezydenta
Krystyna, żona prezydenta, zdradzona przez męża, ucieka z pałacu prezydenckiego. W miejscowości, gdzie się ukrywa, poznaje Mistrza, przywódcę grupy religijnej, dążącej do naprawy świata. Mistrz, który w oczach jednych jest przestępcą, w oczach innych Wysłannikiem z „tamtej strony”, chce dość dwuznacznymi metodami uzdrowić sytuację na świecie. Gdy zostaje aresztowany, Krystyna, związana z nim uczuciowo, decyduje się zrobić wszystko, by go ocalić…
W tej utrzymanej w konwencji thrillera powieści political fiction z filozoficzno-religijnym podtekstem akcji współczesnej towarzyszy apokryficzna przypowieść o jednym z uczniów Jezusa, który wbrew woli apostołów ratuje swego Mistrza od ukrzyżowania. Jego metody są równie dwuznaczne…
Dolina Radości
Eryk Stamelmann, bohater Doliny Radości, to tajemniczy makijażysta gwiazd filmowych i polityków. Przychodzi na świat na początku XX wieku w starym Gdańsku, Jego pełne zaskakujących zdarzeń życie biegnie dalej przez Monachium, Berlin, wojenną Warszawę, Moskwę, po czym zataczając wielki krąg na mapie Europy, powraca znowu do Gdańska. Stamelmann – trochę łgarz, trochę przestępca, trochę czarownik – dzięki swojej niezwykłej profesji spotyka sławnych ludzi ubiegłego stulecia, pojawia się w ważnych miejscach historii, z łatwością zmienia swoją tożsamość, a podczas tej niepokojącej podróży poprzez cały niemal ubiegły wiek rozmyśla nad tajemnicami piękna, wierności i zdrady, pyta też o istotę dobra i zła. W jego historii można ujrzeć metaforyczny obraz sytuacji człowieka w nieprzejrzystym świecie XX wieku.
Panna Ferbelin
Jest koniec XIX wieku w Gdańsku. Głównymi bohaterami opowieści są: prokurator Hammels, jego syn Helmut, Panna Ferbelin i jej ojciec oraz Kurt Niemand, przybysz, o którym mieszkańcy Gdańska mówią „Nauczyciel z Neustadt".
Niespodziewane zbiegi okoliczności powodują, iż losy ludzi splatają się w sposób zaskakujący, a w fabułę tej powieści – uwodzicielskiej i niepokojącej – czytelnik wnika jakby był jednym z jej uczestników.
Nigdy jeszcze w żadnej książce Gdańsk nie został przedstawiony tak jak w tej opowieści. Prawda historii łączy się tu z legendą, a losy bohaterów opromienia światło mitu dając wizję poruszającą i wieloznaczną. Ta, pozornie historyczna, opowieść dotyka rzeczy współczesnych dużo bardziej niż niejedna opowieść współczesna. Historia, którą ludzie opowiadają od stuleci, nabiera tu nowych sensów i mieni się niespodziewanymi barwami. Zasadniczym tematem tej powieści, wokół którego oparta jest fabuła jest pytanie: co stałoby się, gdyby dzisiaj pojawił się Jezus, jak zostałby przyjęty i jak potoczyłyby się jego losy?!
Fascynująca opowieść.
Samobójstwo jako doświadczenie wyobraźni
„To, że nie popełniamy samobójstwa, zależy od tysiąca okoliczności i przypadków. Ale im dłużej zajmuję się ta sprawą, tym większej nabieram pewności, że istnieją sytuacje, w których samobójstwo popełniłby każdy” – mówi autor.
Dlaczego ludzie popełniają samobójstwa? Jak przygotowują swoją śmierć i jaką rolę w tych przygotowaniach odgrywa praca wyobraźni?
Sztuka i literatura zna samobójców, którzy byli gotowi odebrać sobie życie z powodów zupełnie niezrozumiałych dla „zwykłych ludzi", a nawet psychologów i psychiatrów, którym samobójcy przedstawieni w literaturze mogą się wydać istotami całkowicie „wymyślonymi". Dla literatury i sztuki prawdopodobieństwo obrazu samobójstwa zwykle nie jest jednak sprawą najważniejszą. Dlatego też nie jest możliwe zrozumienie motywacji czy objaśnienie wewnętrznego świata pisarzy-samobójców i samobójców-bohaterów literackich wyłącznie w kategoriach jakich dostarcza standardowa psychologia.
Aby zbliżyć się do rozwikłania tych tajemnic, Stefan Chwin w swojej książce łączy perspektywę psychologii, historii sztuki, literatury i filozofii. Skupia uwagę na doświadczeniach wyobraźni artystycznej pisarzy i malarzy, a także bohaterów literackich, którzy samobójstwo popełnili, bądź się do niego zbliżali. Szuka odpowiedzi na pytanie, jak sztuka i literatura przedstawiają proces dochodzenia człowieka do samobójczej śmierci. Jak „pracuje" wyobraźnia kogoś, kto się do samobójstwa zbliża? Jakie znaczenia nadają obrazom samobójstwa pisarze i malarze? Czym jest „samobójstwo egzystencjalne", co je odróżnia od innych rodzajów samobójstwa i dlaczego temat „samobójstwa egzystencjalnego" zajmuje tak istotne miejsce w sztuce i literaturze XIX i XX wieku?
Samobójstwo jako doświadczenie wyobraźni można czytać jako studium problematyki samobójstwa w literaturze i sztuce, ale można też czytać tę książkę jako komentarz do całej twórczości Stefana Chwina.
Jak sam Autor wyznaje, to właśnie praca nad powieścią Hanemann stała się dla niego inspiracją do głębszych badań nad światem duchowym pisarzy-samobójców i poprowadziła go do napisania tej książki.
Samobójstwo i „grzech istnienia"
„Grzech istnienia” to jedna z najbardziej zadziwiających idei cywilizacji europejskiej. Czym był dla pisarzy, filozofów i artystów? Jakie miejsce zajmował w kulturze romantyzmu? Jak idea „grzechu istnienia” łączyła się z myślą o samobójstwie, czasem prowadząc ludzi w śmierć? Kim byli samobójcy z piętnem „grzechu istnienia” w polskiej i europejskiej literaturze? Czy doświadczenie „grzechu istnienia” możliwe jest w świecie bez Boga? Na te pytania szuka odpowiedzi Stefan Chwin, dając obraz „samobójstwa romantycznego” daleko wychodzący poza tradycyjne ujęcia.
Miłosz. Interpretacje i świadectwa
Książka ta zawiera historycznoliterackie interpretacje wybranych problemów twórczości Miłosza, które dotąd nie przyciągnęły uwagi badaczy w stopniu, na jaki zasługują, to znaczy nawet jeśli się nimi zajmowano, nie poświęcono im osobnych studiów.
Tekst pierwszy – „Dachau koników polnych". Miłosz i „ukąszenie darwinowskie" – jest poświęcony zawiłej kwestii stosunku Miłosza do teorii Darwina. Jest to jedna z kwestii kluczowych dla zrozumienia jego poetyckiego światopoglądu. Postawa Miłosza wobec darwinowskiej wizji świata była ambiwalentna. Z jednej strony możemy mówić o „darwinowskim ukąszeniu", podobnym do późniejszego „ukąszenia heglowskiego", a więc o silnym przejęciu się teorią Darwina, z drugiej o zmaganiu się poety z Darwinem, a więc o szukaniu alternatywy dla darwinowskiej wizji świata i życia. W swojej twórczości Miłosz wiele razy wyrażał poczucie, że Darwin może mieć rację, że w swojej teorii walki o byt, przedstawionej w dziele O pochodzeniu gatunków, mówi prawdę o przyrodniczym porządku istnienia i strukturze ludzkiej rzeczywistości, ale też bardzo starał się spod darwinowskiego wpływu wyzwolić. Przez całe życie miał udręczające poczucie, że ludzki porządek wartości jest głęboko sprzeczny z porządkiem przyrodniczym świata, że koliduje z podstawową ontologiczną strukturą rzeczywistości, która – jak Miłosz to formułował w duchu manichejsko-darwinowskim – jest całkowicie sprzeczna z potrzebami ludzkiego serca, wartości moralne są bowiem tylko wyrazem bezsilnego protestu ludzkiej wrażliwości wobec „kamiennej" pustki kosmosu. Szło za tym pytanie podstawowe: czy żelazne prawa rządzące przyrodą są całkowicie odmienne od praw rządzących historią, czy raczej przeciwnie: obie domeny – przyroda i historia – podlegają temu samemu, twardemu prawu przyrodniczej konieczności, którego działanie opisali Newton i Darwin.
Druga część książki zatytułowana Miłosz i pomnik zawiera teksty, które są próbą zrekonstruowania zawiłej historii związków Miłosza ze słynnym, wzniesionym w 1980 roku w Gdańsku, Pomnikiem Poległych Stoczniowców 1970, jednym z najważniejszych pomników polskiej historii, na którym zostały umieszczone fragmenty wiersza poety. Autor szuka tutaj odpowiedzi na pytanie, jak w ogóle doszło do tego, że na pomniku znalazł się wiersz Który skrzywdziłeś człowieka prostego, czy Miłosz chciał, by wykorzystano ten właśnie wiersz, a nie inny, czy też sprawy związane z wyborem fragmentów Miłoszowskiego tekstu oraz zgodą poety na jego wykorzystanie przez budowniczych pomnika były dużo bardziej skomplikowane. Szczegółowo zrekonstruował przebieg zdarzeń związanych z projektowaniem pomnika, jego budową i umieszczaniem na nim płaskorzeźby z wierszem poety. Osobny tekst poświęcił ważnemu epizodowi z lat osiemdziesiątych, a mianowicie toczącym się w środowisku pierwszej Solidarności gwałtownym sporom, czy na Pomniku Poległych Stoczniowców obok krzyża z wierszem Miłosza należy umieścić pełną listę ofiar Grudnia 1970, czy też tylko listę ograniczoną, spory te bowiem rzutowały na symboliczną wymowę pomnika i pośrednio także na symboliczną wymowę tekstu poety umieszczonego na jednym z pomnikowych krzyży. Starał się też zrekonstruować z wielu perspektyw pierwszą wizytę Miłosza w Gdańsku, do jakiej doszło w czerwcu 1981, a więc w kulminacyjnym punkcie ofensywy Solidarności, analizując, jak Miłosz zachowywał się w radykalnie nowej dla siebie sytuacji podczas swojego pierwszego od trzydziestu lat pobytu w Polsce. Przyjrzał się też temu, jak komunistyczna Służba Bezpieczeństwa widziała gdańską wizytę Miłosza oraz jak opisywała i oceniała ze swojego punktu widzenia zachowania poety w czerwcu 1981 roku.
Miłosz. Gdańsk i okolice. Relacje. Dokumenty. Głosy. Pod redakcją Krystyny Chwin i Stefana Chwina
W żadnym innym mieście nie ma takiego miejsca, gdzie Miłosz zostawiłby po sobie równie istotny, przeznaczony dla publicznego oka ślad swoich myśli, obaw i nadziei, związany z wielkimi wydarzeniami polskiej historii. To właśnie w Gdańsku, na Pomniku Poległych Stoczniowców przed bramą Stoczni, widnieją słowa biblijnego wersetu wybrane i przełożone przez Miłosza oraz strofy jego wiersza Który skrzywdziłeś człowieka prostego.
Czesław Miłosz odwiedzał Gdańsk i okolice parokrotnie. Wizyty te odbywały się w różnych okresach jego życia. Dotyczyły one spraw osobistych, ale miały też charakter zawodowy, a nawet ściśle literacki. Świadectwa tej obecności znajdujemy zarówno w tekstach Miłosza, jak i w relacjach wielu osób. O sprawach z Gdańskiem związanych – czasem wykraczających daleko poza wymiar lokalny – Miłosz pisał także w swoich książkach, esejach, listach i uwagi czy komentarze dotyczące tych spraw są rozproszone w całej jego twórczości. Zebraliśmy je w tej książce, by ułożyły się w całość, objaśniającą zakres i treści gdańsko-pomorskiego doświadczenia poety.
Srebrzysko. Powieść dla dorosłych
Srebrzysko, nazwane przez jednego z recenzentów „thrillerem teologicznym”, łączy w sobie quasi-sensacyjną fabułę z problematyką filozoficzno-moralną, dając formę literacką, jakiej dzisiaj nikt z polskich pisarzy nie uprawia. Srebrzysko jest tylko z pozoru realistyczne. To raczej opowieść symboliczno-paraboliczna, w której przenikanie się różnych płaszczyzn rzeczywistości, daje niepokojący efekt poznawczy „świata trudnego do odczytania”.
Bohaterem powieści jest warszawski adwokat, Piotr Semen, scenarzysta filmowy, laureat wielu nagród, który pada ofiarą medialnego linczu, zorganizowanego przez „nieznanych sprawców”. Kompromitujące go nagranie strąca go ze szczytu kariery na dno życia. Dochodzą też do tego klęski rodzinne, śmierć żony i córki. Piotr dowiaduje się, że ma przed sobą co najwyżej miesiąc życia, zastanawia się więc, jaką wybrać ars moriendi, by pożegnać się ze światem.
Bohater, trochę przypominający Hioba, odrzuca jednak hiobową pokorę. Wychowany w duchu katolickim, nie ma zamiaru być bezbronnym inteligentem, który poddaje się uderzeniom losu. Spotyka kobietę, która znajduje się w podobnej sytuacji. Oboje – w obliczu zbliżającej się śmierci – działają „poza dobrem i złem”, łudząc się, że naprawiają świat.
Akcja symboliczna powieści krąży wokół etycznych konsekwencji zerwania z chrześcijańskim światopoglądem, który przesuwa rachunek krzywd na czas pośmiertny. Piotr, który zrobił majątek, broniąc różnych ludzi, w finale chce zamknąć swoje życie jakimś „jednoznacznie jasnym akcentem”. Staje jednak przed pytaniem, czy czyny, których dokona, umieszczą go po jasnej czy ciemnej stronie życia.
Doświadczenia bohaterów mają za tło zaginiony scenariusz filmowy Piotra poświęcony życiu i śmierci Jezusa, daleko odbiegający od Biblii, całkowicie zmieniający sens ofiary Krzyża. W finale powieści kulminują sprzeczności ludzkiego losu. Piotr mając możliwość wymierzenia zemsty na swoim domniemanym prześladowcy, rezygnuje z wykonania wyroku. Nie wiadomo, czy jest to gest chrześcijański, czy wynik twardej kalkulacji zysków i strat.
Wątki powieści są prowadzone tak, by stawiać czytelnika przed kluczowymi pytaniami doświadczenia moralnego, których literatura polska dzisiaj dość stanowczo unika.
Proza
Stefan CHWIN, Krótka historia pewnego żartu
Stefan CHWIN, Hanemann
Stefan CHWIN, Esther
Stefan CHWIN, Złoty pelikan
Stefan CHWIN, Kartki z dziennika
Stefan CHWIN, Żona prezydenta
Stefan CHWIN, Dolina Radości
Stefan CHWIN, Dziennik dla dorosłych
Stefan CHWIN, Panna Ferbelin
Stefan CHWIN, Srebrzysko. Powieść dla dorosłych
Książki naukowe
Stefan CHWIN, Samobójstwo jako doświadczenie wyobraźni
Stefan CHWIN, Samobójstwo i „grzech istnienia”
Stefan CHWIN, Miłosz. Interpretacje i świadectwa
red. Krystyna CHWIN, Stefan CHWIN, Miłosz. Gdańsk i okolice. Relacje. Dokumenty. Głosy
Poezja
Krystyna LARS, Umieranki i inne wiersze
Stefan CHWIN, Krystyna LARS, Wspólna kąpiel
Krystyna LARS, Zaprosimy do nieba cały świat
Krystyna LARS, Proste wiersze o szczęściu
Księgarnia internetowa Wydawnictwa „TYTUŁ”
© Copyright by Wydawnictwo „TYTUŁ” © Copyright by Stefan Chwin
Projekt okładki: Anita WasikFotografie na I stronie okładki: Jan Ledóchowski, Adam J. ChwinFotografia na IV stronie okładki: Stefan ChwinFotografia na stronie przedtytułowej: Cato Lein
Redakcja tomu: Krystyna ChwinKorekta: Krystyna ChwinIndeks osób: Krystyna Chwin, Magdalena Witecka
Cytaty z baśni Hansa Christiana Andersena Królowa śniegu.Baśń w siedmiu opowiadaniach podaję za wydaniem Baśnie.Tłumaczyli Stefania Beylin, Jarosław Iwaszkiewicz.Ilustrował Janusz Stanny. Tom I.Państwowy Instytut Wydawniczy 1985
Wydawnictwo TYTUŁul. Amundsena 5C lok 31, Gdańsk [email protected]
www.tytul.com.pl
Opracowanie wydania cyfrowego:Magdalena Witecka/Bushida Software
www.bushida.pl
Wydanie drukowane: ISBN 978-83-89859-02-0Wydanie w formacie ePUB: ISBN 978-83-89859-25-9Wydanie w formacie mobi: ISBN 978-83-89859-85-3