Jedziemy z matką na północ. Tom 2 ebook

W SE­RII DZIEŁ PI­SA­RZY SKAN­DY­NAW­SKICHUKA­ZAŁY SIĘ DO­TYCH­CZAS:

Tar­jei VESAAS, Wio­senna noc / Za­mek z lodu, prze­ło­żyła Ma­ria Go­łę­biew­ska-Bi­jak

Tommi KIN­NU­NEN, Po­wie­działa, że nie ża­łuje, prze­ło­żył Se­ba­stian Mu­sie­lak

Roy JACOB­SEN, An­ne­liese PITZ, Czło­wiek, który ko­chał Sy­be­rię, prze­ło­żyła Iwona Zim­nicka

Helga FLA­TLAND, Ostatni raz, prze­ło­żyła Ka­ro­lina Droz­dow­ska

Ka­rin SMIR­NOFF, Po­je­cha­łam do brata na po­łu­dnie, prze­ło­żyła Agata Te­pe­rek

Nina WÄHÄ, Te­sta­ment, prze­ło­żyła Ju­styna Cze­chow­ska

Kjell WESTÖ, Niebo w ko­lo­rze siarki, prze­ło­żyła Ka­ta­rzyna Tu­by­le­wicz

Roy JACOB­SEN, Tylko matka, prze­ło­żyła Iwona Zim­nicka

Knut HAM­SUN, Sza­rady, prze­ło­żyła Ma­ria Go­łę­biew­ska-Bi­jak

Laura LIN­D­STEDT, One­iron, prze­ło­żył Se­ba­stian Mu­sie­lak

Roy JACOB­SEN, Oczy z Ri­gela, prze­ło­żyła Iwona Zim­nicka

Stig DAGER­MAN, Po­pa­rzone dziecko, prze­ło­żyła Ju­styna Cze­chow­ska

Au­ður Ava OLA­FS­DÓT­TIR, Bli­zna, prze­ło­żył Ja­cek Go­dek

Jo­nas T. BENGTS­SON, Ży­cie Sus, prze­ło­żyła Iwona Zim­nicka

Roy JACOB­SEN, Białe mo­rze, prze­ło­żyła Iwona Zim­nicka

Ka­ren BLI­XEN, Po­że­gna­nie z Afryką, prze­ło­żyli Jó­zef Gie­buł­to­wicz i Ja­dwiga Piąt­kow­ska

Carl Frode TIL­LER, Po­czątki, prze­ło­żyła Ka­ta­rzyna Tun­kiel

Helga FLA­TLAND, Współ­cze­sna ro­dzina, prze­ło­żyła Ka­ro­lina Droz­dow­ska

Roy JACOB­SEN, Nie­wi­dzialni, prze­ło­żyła Iwona Zim­nicka

1

Je­dziemy z matką na pół­noc. Spa­ko­wa­łam torbę i wy­je­cha­łam dżi­pem z ga­rażu.

Bror za­mknął drzwi. Po­wie­sił klucz na gwoź­dziu.

Lu­kas bie­gał wo­kół niego i ska­kał mu na nogi. Czuł że coś jest na rze­czy. Bror wziął go na smycz i za­pro­wa­dził do kojca. Za­mknął za sobą furtkę z siatki i ukuc­nął.

Nie sły­sza­łam o czym mó­wili. Lu­kas po­dał mu łapę.

Po­tem bror wy­szedł z kojca a lu­kas stał w środku ze zwie­szoną głową. Bror prze­ło­żył rękę przez siatkę. Pies od­wró­cił wzrok.

Aatka po­je­dzie za nami ka­ra­wa­nem. Nor­din ją za­wie­zie.

Aatka zmarła a bror za­milkł. Zro­biła się z niego fajt­łapa. Nie da­wał rady pra­co­wać le­d­wie się od­zy­wał. Aatka zo­stała matką. Z sza­cunku. Nie było to z na­szej strony ja­kieś wiel­kie ustęp­stwo ale mimo wszystko. W cha­łu­pie zo­stał po niej za­pach słod­kiej sta­ruszki która sta­wia czoła ży­ciu po to żeby na­gle zejść z tego świata.

Szkoda że an­ge­lika nie do­stała wol­nego wes­tchnę­łam.

Märi­tl­jun­gqvist sta­nęła oko­niem. Miała wy­star­cza­jąco dużo pro­ble­mów już przez to że ja wzię­łam wolne. Dwie nie­pla­no­wane ab­sen­cje w opiece do­mo­wej w sma­lån­ger są nie do po­my­śle­nia. A te­ściowa nie wli­cza się do naj­bliż­szej ro­dziny.

An­ge­lika miesz­kała u nas od po­przed­niej gwiazdki. Uwiel­biała ze­spół las­se­ste­fanz i se­riale te­le­wi­zyjne. Była nie­zmien­nie życz­liwa i pełna mą­dro­ści.

Czło­wiek wie co ma ale nie wie co go czeka.

Skąd można wie­dzieć że coś jest nie­moż­liwe skoro się na­wet nie spró­buje.

W ży­ciu nie ma po­wtó­rek. Chęt­nie sy­pała ta­kimi tek­stami kiedy tylko nada­rzała się ku temu oka­zja.

Przede wszyst­kim jed­nak opie­ko­wała się bro­rem jak dziec­kiem. Utrzy­my­wała go we względ­nej trzeź­wo­ści. Pil­no­wała żeby jadł i spał.

Opie­ko­wała się bro­rem jak dziec­kiem dzięki czemu ja nie mu­sia­łam tego ro­bić.

Za­trzy­ma­li­śmy się na ok i ku­pi­li­śmy pa­pie­rosy.

Bror prze­wer­to­wał lo­kalne wia­do­mo­ści w mel­lan­byg­den.

Ja na­la­łam so­bie kawy z mle­kiem.

Je­dzie­cie na po­grzeb spy­tała pe­tra. Po­pa­trzyła na nas znad lady z lo­dówką.

Tak przy­zna­łam. Za­czyna się o trze­ciej.

Na końcu wszystko po­to­czyło się szybko po­wie­działa. Chcia­łam za­dzwo­nić ale.

A u cie­bie jak w po­rządku prze­rwa­łam jej i za­mo­czy­łam tost w ka­wie.

Chyba tak od­parła. Opie­kuję się ko­tem taty. Po­je­chał do fin­lan­dii. W paź­dzier­niku się prze­pro­wa­dzam. Do­sta­łam dwu­po­ko­jowe miesz­ka­nie w jugge.

Jugge to dawny ośro­dek dla imi­gran­tów. Po wy­bu­chu wojny na bał­ka­nach w dwu­pię­tro­wych ba­ra­kach upchnięto by­łych już ju­go­sło­wian. Trzy­mano ich tam kilka mie­sięcy. Sma­lån­ger ni­gdy nie tęt­niło ży­ciem tak jak wtedy. Po­ja­wiły się ka­wiar­nie. Ican­der wy­peł­nił sklep im­por­to­wa­nymi to­wa­rami. Ko­ścioły biły się o to żeby ja­koś po­móc. Prze­ka­zy­wały ubra­nia za­pra­szały na kawę.

Przed bo­giem wszy­scy je­ste­śmy równi mó­wił ksiądz.

Nie­któ­rzy wi­dzieli jak są­sie­dzi mor­dują ich ro­dzi­ców.

Inni jak gwałcą ich córki.

W jugge miesz­kali przez ścianę ser­bo­wie chor­waci czar­no­górcy al­bań­czycy z ko­sowa i bo­śniacy.

Rów­nie na­gle jak się po­ja­wili spa­ko­wali ma­natki i ru­szyli da­lej. Ka­wiar­nie na nowo za­ry­glo­wały drzwi. Ican­der sprze­dał za pół ceny ostat­nie puszki ajvaru. Ba­raki z roku na rok co­raz bar­dziej nisz­czały. Wpro­wa­dzali się do nich po­je­dyn­czy be­ne­fi­cjenci so­cjalu. Cho­rzy psy­chicz­nie sie­roty i świeżo upie­czeni roz­wod­nicy. Żony chło­pów bez eme­ry­tury a te­raz jesz­cze pe­tra.

Mają po­ło­żyć nową ta­petę traj­ko­tała. Sama ją wy­bra­łam.

Nie wie­dzia­łam że john ku­pił kota zmie­ni­łam te­mat.

Sy­jam­skiego.

I te­raz john jest w fin­lan­dii.

Pe­tra wzru­szyła ra­mio­nami.

Coś mi dzwoni że to ja­kaś wy­stawa. Na ra­zie rzu­ciła i za­jęła się klien­tem pła­cą­cym za ben­zynę.

Tak. Na ra­zie.

Bror trzy­mał przed sobą mapę.

Je­dziemy ecz­tery do san­gis. Po­tem na över­tor­neå. Po­chy­lił się do drzwi. Ob­łok pary z jego od­de­chu osiadł na szy­bie. Bror na­ry­so­wał krzyż.

Za­raz za kräkånger mu­sie­li­śmy się za­trzy­mać drogę za­blo­ko­wało nam stado re­ni­fe­rów. Za­trą­bi­łam ale nie ra­czyły na­wet na nas spoj­rzeć.

Bror opu­ścił fo­tel i za­mknął oczy. Bar­dzo po­woli mi­nę­łam zwie­rzęta.

Prze­jedź jed­nego za­pro­po­no­wał. Ho­dow­com i tak płaci pań­stwo.

Za­dzwo­nili z ośrodka. Po­wie­dzieli że aatce się po­gor­szyło. Nie wie­dzia­łam na­wet że było z nią źle.

Ode­zwali się aku­rat kiedy czu­wa­łam u in­ger­dal­gren. La­tem opa­dła z sił. Cze­ka­li­śmy aż krewni przy­jadą się po­że­gnać. Mieli szmat drogi do po­ko­na­nia. Roz­rzu­ciło ich po ca­łym kraju.

Nie przy­jadą oświad­czyła in­ger­dal­gren. Mam dość wi­gi­lii i świąt. Chcę umrzeć po mid­som­mar.

Te­raz był jed­nak wrze­sień a in­ger­dal­gren mó­wiła po­waż­nie. Sie­dzie­li­śmy przy niej na zmianę.

Nie mia­łam sa­mo­chodu. Po­ko­na­nie pie­szo po­nad dzie­się­ciu ki­lo­me­trów do ośrodka w któ­rym miesz­kała aatka za­ję­łoby mi zbyt dużo czasu. Za­dzwo­ni­łam do brora i do an­ge­liki ale żadne z nich nie ode­brało. Göran­bäck­ström i gun­nar­gran mieli wy­łą­czone te­le­fony.

We wschod­niej czę­ści wsi ze­brał się tu­tej­szy od­dział to­wa­rzy­stwa od­po­wie­dzial­nego za utrzy­ma­nie dróg lo­kal­nych. An­ge­lika pie­kła w związku z tym przez cały ty­dzień.

Za­dzwo­ni­łam po tak­sówkę.

Ta­xi­smalånger pro­szę cze­kać.

Cze­kać na co za­py­ta­łam kiedy n’an­der­stak­sów­karz wresz­cie ode­brał. Masz pełne ręce ro­boty w so­bot­nie po­po­łu­dnie.

Oglą­dam wy­ścigi su­lek od­parł.

Mo­żesz mnie za­wieźć do tal­l­backe. Aatka umiera.

Przy­kro mi ale ten kurs nie zo­stał chyba wcze­śniej za­mó­wiony.

Nie nie wie­dzia­łam że dzi­siaj umrze.

W ta­kim ra­zie nie mogę. Po­wo­dze­nia.

Do głowy przy­cho­dziła mi już tylko jedna osoba. John. Mógł wziąć trak­tor.

Za­mie­ni­łam kilka słów z pie­lę­gniarką. Pro­szę się po­spie­szyć po­na­gliła mnie. Sama pani wie jak to jest. So­bot­nie za­stęp­stwa.

Trak­tor johna był stary. Na upar­tego dało się usiąść je­dy­nie tuż przed kie­rowcą. Ka­bina za­pa­ro­wała od wy­dy­cha­nego przez nas po­wie­trza. Na oknach osa­dziła się mgiełka. John prze­tarł boczną szybę rę­ka­wem kurtki.

To z pew­no­ścią nic po­waż­nego po­wie­dział. Sta­rzy lu­dzie ła­two ła­pią prze­różne in­fek­cje. Po­chy­lił się. Jego włosy ła­sko­tały mnie w twarz. Z przy­zwy­cza­je­nia za­cią­gnę­łam się jego za­pa­chem. Wy­peł­niał ka­binę cią­gnika ka­dzi­dłem i mirrą.

Za­dzwo­ni­łam do cie­bie bo nikt inny nie od­bie­rał wy­ja­śni­łam.

Wje­chał na ecz­tery i ob­rał kurs na dom opieki.

Przy­trzy­maj chwilę kie­row­nicę po­pro­sił. Po­chy­lił się nade mną i wy­cią­gnął ple­cak. Na­lał kawy z ter­mosu i po­dał mi ku­bek.

Ręce utknęły w szcze­li­nie mię­dzy na­czy­niem a jego dło­nią.

Po­żą­da­nie ze­pchnęło trak­tor na po­bo­cze.

John zje­chał na miej­sce po­sto­jowe. Odło­żył swój ku­bek. Wziął ode mnie mój i po­sta­wił go so­bie mię­dzy no­gami.

Bra­ko­wało mi cie­bie po­wie­dział.

Obie­ca­łam so­bie że już do cie­bie nie wrócę od­par­łam. Obie­ca­łeś mi że skoń­czysz pić a ja obie­ca­łam że ni­gdy wię­cej się z tobą nie prze­śpię.

Zmie­ni­łem się za­pew­nił.

Aku­rat. Ni­gdy tego nie zrobi.

Ja też się zmie­ni­łam oświad­czy­łam.

Nic po­dob­nego.

Jego kil­ku­dniowy za­rost dra­pał.

Pa­znok­cie zo­sta­wiały ślady na skó­rze.

Po­tem kiedy pod­cią­gnę­li­śmy spodnie i znów wy­je­cha­li­śmy na ecz­tery john przy­cią­gnął mnie do sie­bie. Ob­jął mnie jedną ręką drugą trzy­mał kie­row­nicę aż za­trzy­ma­li­śmy się przed wej­ściem do domu star­ców.

Z pe­lar­go­niami w oknach wy­glą­dał przy­tul­nie.

Nikt nie wy­cho­dził z niego żywy.

2

Za­pach był wy­czu­walny już od wej­ścia. Je­dyna w swoim ro­dzaju mie­szanka mo­czu pu­rée ziem­nia­cza­nego i środ­ków do de­zyn­fek­cji.

Na od­dziale pa­no­wała ci­sza. Pen­sjo­na­riu­sze od dawna le­żeli w łóż­kach. Na ścia­nach wi­siały rze­czy na­da­jące wnę­trzu do­mowy cha­rak­ter. Na­rzę­dzia i koła fur­ma­nek miały tchnąć ży­cie w ogar­nięte de­men­cją umy­sły. Bi­blie i cho­rały ewan­ge­lic­kie na tra­dy­cyj­nie ro­bio­nych re­ga­łach anno do­mini ty­siąc osiem­set dzie­więć­dzie­siąt osiem.

Pew­nego dnia sama będę tu sie­dzieć usi­łu­jąc so­bie przy­po­mnieć swoje ży­cie. W jed­nym z po­ko­jów z re­ga­ła­mi­billy so­fą­ek­torp urzą­dze­niem do pie­cze­nia chleba trze­paczką do szam­pana po­rad­ni­kami i pa­mięt­ni­kami re­stau­ra­tora le­ifa­man­ner­stöma.

Za­pu­ka­łam i we­szłam do środka.

Bror zdą­żył już przy­je­chać. Sie­dział na krze­śle i gła­skał aatkę po ręce.

Usia­dłam po dru­giej stro­nie łóżka. Chcia­łam ostatni raz z nią po­roz­ma­wiać ale sta­nę­łam przed dy­le­ma­tem. Aatka to na­sza na­zwa wła­sna. Siri brzmiało dziw­nie. Äiti nie było po szwedzku. Mama w ogóle nie wcho­dziło w ra­chubę.

Cześć po­wie­dzia­łam w końcu. Sły­szysz mnie.

Jest nie­przy­tomna od­parł bror. Dla­czego się spóź­ni­łaś.

Czu­wa­łam u in­ger­dal­gren kiedy za­dzwo­nili a do­tar­cie tu tro­chę mi za­jęło.

Cześć spró­bo­wa­łam jesz­cze raz. To ja. Nie­znacz­nie po­ru­szyła się na łóżku. Uda­rowe oko drżało jakby za wszelką cenę usi­ło­wała je otwo­rzyć.

Pa­stor wy­ję­czała.

Pa­storz­kuk­ko­järvi.

Bror i ja po­pa­trzy­li­śmy na sie­bie. W ży­ciu aatki było wielu pa­sto­rów.

Ma­ria do­dała póź­niej.

Hän elää po­wtó­rzyła kilka razy. Hän elää.

Czy to imię spy­tał bror.

Nie wiem od­par­łam i dla pa­mięci wstu­ka­łam w te­le­fon hän­nelä i ku­kjärvi.

Pra­cow­nica ośrodka po­sta­wiła na stole tacę z kawą. Po chwili przy­szła pie­lę­gniarka.

Jak tam spy­tała i unio­sła koł­drę żeby po­pa­trzeć na stopy aatki.

Pro­szę so­bie da­ro­wać po­pro­si­łam. To bez zna­cze­nia w ja­kim są ko­lo­rze.

Już nie­długo po­wie­działa. Po­kle­pała aatkę po no­dze i dała jej wię­cej mor­finy. Wpraw­dzie mor­fina tylko przy­spie­szy sprawę ale lep­sze to niż strach przed śmier­cią. Wi­dzia­łam jak lu­dzie umie­rają. Dzięki środ­kom prze­ciw­bó­lo­wym śmierć nad­cho­dziła po ci­chu. Zda­rzało się na­wet że po­go­to­wie nie zdą­żało do­je­chać na miej­sce.

Co jej jest spy­ta­łam.

Nie spo­sób stwier­dzić z całą pew­no­ścią od­parła pie­lę­gniarka. Kilka ty­go­dni temu miała za­pa­le­nie płuc. Są­dzi­li­śmy że z tego wy­szła ale po­tem jej stan znów się po­gor­szył. Cza­sem po pro­stu nad­cho­dzi ten mo­ment.

Aatka od­dy­chała nie­równo przez usta. Wy­jęli jej sztuczną szczękę. Wy­glą­dała ina­czej. Jak ötzi.

Bror sku­bał skra­wek koł­dry. Wy­tarł w rę­kaw ko­szuli łzy i ciek­nące z nosa smarki.

Nie chcę żeby umarła za­kwi­lił i da­lej gła­dził skórę aatki.

Na­pij się po­da­łam mu kawę. Za­nim bę­dzie to znie­wa­że­nie zwłok.

W po­koju pa­no­wała du­chota. Grzej­nik py­kał. Wsta­łam. Prze­szłam się tam i z po­wro­tem żeby prze­ka­ba­cić ta­siemca który za­czął się ru­szać.

Nie za­mie­rza­łam po niej pła­kać. Ale nie chcia­łam też żeby umarła.

Przy­ło­ży­łam dłoń do czoła aatki. Spo­cone jak przy go­rączce. Wstrzą­snę­łam jej koł­drę. Po­czu­łam za­pach dzie­ciń­stwa my­dła­lux i obory.

Czy się przy­tu­la­ły­śmy. Sia­dy­wa­łam jej na ko­la­nach. Przy­ci­ska­łam się do piersi skry­tych pod pro­stą su­kienką i słu­cha­łam bi­cia jej serca. Czy gła­skała mnie po gło­wie i do mnie mó­wiła.

Wsta­łam i otwo­rzy­łam luf­cik. Wy­mie­ni­łam dzie­ciń­stwo na je­sienny wie­czór. Na drze­wach ostały się po­je­dyn­cze li­ście. Obok prze­je­chał sa­mo­chód.

Aatka za­rzę­ziła i na­brała po­wie­trza w płuca.

Czy tak wy­gląda umie­ra­nie wy­szep­tał bror żeby aatka nie sły­szała.

Przy­tak­nę­łam. Or­ga­nizm się wy­łą­cza. Na­rząd po na­rzą­dzie. Aatka wkrótce znik­nie.

Nie mo­gła­byś cze­goś prze­czy­tać po­pro­sił. Ro­zej­rza­łam się w po­szu­ki­wa­niu książki. Nie le­żała ani na sto­liku ani koło aatki. Zaj­rza­łam na­wet pod koł­drę.

Śmierć na­de­szła tak nie­po­strze­że­nie że pra­wie ją prze­ga­pi­li­śmy. Ostatni wdech i ko­niec. Za­mknę­łam uda­rowe oko i zło­ży­łam na piersi ręce ale palce aatki jakby nie chciały się spleść. Oj­cze nasz któ­ryś jest w nie­bie święć się imię twoje. Je­śli aatka po­rzu­ci­łaby kie­dyś boga ten mu­siałby się sporo na­mę­czyć żeby od­zy­skać jej za­ufa­nie. Przyjdź kró­le­stwo twoje.

Nie bądź śmieszna ofu­kał mnie bror. Bóg nie jest prze­cież czło­wie­kiem. Nic mu na to nie od­po­wie­dzia­łam. Aatka też nim nie była.

Przy­szła pie­lę­gniarka i za­pa­liła świecę. Cie­le­sna po­włoka aatki spo­czy­wała pła­sko na po­duszce. Prze­ście­li­łam łóżko.

Bror wy­tarł oczy. Ob­ję­łam go. Mój wła­sny smu­tek ob­ja­wiał się pustką w piersi.

Co my te­raz zro­bimy spy­tał bror.

Za­dzwo­nimy po nor­dina.

Spa­ko­wa­li­śmy rze­czy aatki. W ko­mo­dzie pod majt­kami i skar­pe­tami zna­leź­li­śmy pi­smo święte. Wiele stron miało po­za­gi­nane rogi. Wy­pa­dły dwie ko­perty. Jedna za­adre­so­wana do bliź­niąt. Druga do ma­rii.

Koło pół­nocy kiedy nor­din za­brał już aatkę a jej ży­cie stało spa­ko­wane w ba­gaż­niku dżipa wró­ci­li­śmy do domu i otwo­rzy­li­śmy list skie­ro­wany do nas.

Dro­gie dzieci.

Jak wie­cie, w Sma­lån­ger znaj­duje się nasz ro­dzinny gro­bo­wiec. Nie chcę, żeby mnie w nim po­cho­wano.

Można to zro­zu­mieć po­wie­dzia­łam i wró­ci­łam do czy­ta­nia.

Po­cho­dzę z Kuk­ko­järvi, ze wsi w re­gio­nie Nor­r­bot­ten. Wciąż stoi tam mój dom. Albo, jak ra­czej na­le­ża­łoby po­wie­dzieć, wkrótce Wasz. Prze­pra­szam. Nie chcia­łam Wam przy­spa­rzać do­dat­ko­wych trud­no­ści. Je­śli po­trze­bo­wa­li­by­ście z czymś po­mocy, zwróć­cie się do Jus­siego Ra­han­niego. Je­ste­ście ku­zy­nami.

Grób w Kuk­ko­järvi jest już opła­cony. Roz­ta­cza się z niego naj­lep­szy wi­dok na ca­łym cmen­ta­rzu. To wła­śnie tam chcę zo­stać po­cho­wana. Dla Was też znaj­dzie się miej­sce.

Je­ste­ście do sie­bie po­dobni. Bar­dzo ła­two jest Was trak­to­wać jak jed­ność. Dla­tego na ko­niec chcia­ła­bym zwró­cić się do każ­dego z Was z osobna z ostat­nimi sło­wami.

Bro­rze. Spa­dek po ojcu to piętno. Nie bądź jak oj­ciec.

Jano. Spa­dek po matce to piętno. Zaj­mij się Dianą.

I jesz­cze jedno. List do Ma­rii. Do­pil­nuj­cie, żeby go do­stała.

Niech Bóg was bło­go­sławi.

Äiti

Bror znów za­niósł się pła­czem. Pła­kał te­raz z po­wodu ma­rii i był to inny ro­dzaj pła­czu.

Nie po­rzu­ciła boga kiedy pi­sała ten list stwier­dzi­łam za­sta­na­wia­jąc się co się stało z tą do­gma­tyczną aatką. Tą wy­ba­cza­jącą oocu sińce pod oczami gwałty ko­pa­nie zwie­rząt i znę­ca­nie się nad dziećmi.

Po raz ostatni wi­dzia­ły­śmy się nad mo­rzem w pe­wien sierp­niowy dzień. Przy­je­cha­łam po nią dżi­pem. Prze­wio­złam ją na wózku in­wa­lidz­kim po po­mo­ście pro­wa­dzą­cym do ska­łek. W ko­szyku mia­ły­śmy je­dze­nie. Ktoś ką­pał się po raz ostatni tam­tego lata. Ja­kiś tata z dwoj­giem dzieci le­żał na kocu i się opa­lał.

Wiesz że oociec ura­to­wał mnie przed uto­nię­ciem spy­ta­łam.

Za­pa­trzyła się w stronę fin­lan­dii i na­piła kawy przez słomkę.

Taa pa­mię­tam przy­tak­nęła. Bäck­strömowa przy­szła do mnie i za­rzu­ciła n’eri­kowi różne be­ze­ceń­stwa. By­łaś dziec­kiem. A on cię ura­to­wał to naj­waż­niej­sze. Sy­nowi tej tam nie można było ufać. Spa­lił swo­jego brata i w ogóle.

A więc nie uwie­rzy­łaś ani jej ani joh­nowi.

Nie. Dla świę­tego spo­koju jed­nak za­py­ta­łam n’erika czy to prawda. Po­sta­wiła ku­bek na ka­mie­niu koło sie­bie i po­pra­wiła chustkę. Zwró­ciła twarz do słońca i za­mknęła oczy. Na jej po­licz­kach po­ja­wiły się roz­pa­lone plamy.

Jaki to ma sens po­my­śla­łam. Już za późno. Na tym po­le­gało prze­ba­cze­nie. Na zda­niu so­bie sprawy że nie da się w niej wskrze­sić po­czu­cia winy i ob­ró­cić go w proch.

3

Dwie torby z pro­wian­tem.

Jedna dla brora i dla mnie. Jedna dla ooca.

Sok dla nas. Inny sok dla ooca.

Baw­cie się do­brze na plaży mówi aatka.

Sto­imy na ganku i jej ma­chamy. Oociec wy­jeż­dża sa­mo­cho­dem z ga­rażu.

Nie mo­żesz z nami po­je­chać prosi bror.

Nie zno­szę upa­łów mówi aatka. Po­pra­wia oku­lary prze­ciw­sło­neczne.

My też nie za­uważa bror.

Ką­pie­lówki spa­dają mu z tyłka.

Dra­pie mnie po ra­mie­niu.

My­ślisz że on bror urywa.

No nie. Tro­chę źle się czuję od­po­wia­dam. Może po­win­nam zo­stać w domu.

Oociec na nas trąbi wska­ku­jemy do sa­mo­chodu.

Nie­dzielne po­po­łu­dnie z oocem.

Do­tąd coś ta­kiego nie miało jesz­cze miej­sca.

Oociec za­sy­pia na ręcz­niku.

My ba­wimy się w pia­sku.

Po­tem bro­dząc w wo­dzie od­da­lam się od brzegu.

4

Skrę­ci­li­śmy w kie­runku ko­ścioła w kuk­ko­järvi i za­par­ko­wa­li­śmy obok nor­dina.

Ko­ściół znaj­do­wał się na wzgó­rzu. Na­grobki opa­dały rów­niut­kimi rzę­dami ku rzece.

Krewni aatki za­jęli się po­grze­bem. My mie­li­śmy się tu tylko zja­wić.

Mróz nie za­brał jesz­cze ca­łej ro­ślin­no­ści. Li­ście na drze­wach pło­nęły ko­lo­rami ze skraju skali. Ostat­nie pro­mie­nie słońca ga­sły nad ko­ścio­łem.

We­szli­śmy i usie­dli­śmy na sa­mym przo­dzie. Lu­dzie za­peł­nili ławki za na­szymi ple­cami. Gar­ni­tury maj­stro­wały coś przy oł­ta­rzu. Zer­k­nę­łam przez ra­mię i zo­ba­czy­łam nie­znane mi twa­rze. Star­ców mło­dzież ro­dziny z dziećmi. Ci­cho roz­ma­wiali i ki­wali do nas gło­wami jak­by­śmy po­dzie­lali ich smu­tek. Ko­biety miały włosy za­kryte chust­kami.

Gdzie my je­ste­śmy spy­ta­łam brora. Nic nie czaję.

Je­ste­śmy w aat­czyź­nie. Opo­wia­dała o tu­tej­szej wspól­no­cie. Tra­dy­cja naj­wy­raź­niej ma się tu do­brze. Ro­zej­rzał się. Od­wza­jem­nił pełne współ­czu­cia uśmie­chy. Sie­dział tak bli­sko mnie że czu­łam jego ko­ści­ste ra­mię przy swoim ko­ści­stym ra­mie­niu.

Kim są ci wszy­scy lu­dzie nie prze­sta­wa­łam się dzi­wić. Aatka nie mo­gła ich prze­cież znać.

Miała dzie­wię­cioro ro­dzeń­stwa od­parł bror.

Matka ode­szła w za­po­mnie­nie.

Ja­koś źle się czuję z tym że leży sama w drew­nia­nej skrzyni do­dał. Ta skrzy­nia nie jest na­wet ohe­blo­wana.

Nie­długo ro­baki od­kryją że nogi ma rów­nie chude jak ręce i szyję od­par­łam.

Prze­stań skar­cił mnie. Wiem że czu­jesz to samo co ja. Za­wsze wiem co czu­jesz.

Miał ra­cję ale nie po­wie­dzia­łam mu tego. Chcia­łam ścią­gnąć z sie­bie po­grze­bową ma­ry­narkę i okryć nią trumnę ni­czym ko­cem.

Roz­dzwo­niły się ko­ścielne dzwony. Cze­ka­li­śmy na pre­lu­dium pierw­szego psalmu ale nada­remno żadne pre­lu­dium nie roz­brzmiało. Zgro­ma­dze­nie wstało. My też. Za­śpie­wa­li­śmy psalm blott en dag bez akom­pa­nia­mentu or­ga­nów. Nie było tra­ge­dii. Wy­szło po pro­stu ina­czej.

Dwa z trzech gar­ni­tu­rów usia­dły.

Trzeci jak się zda­wało naj­waż­niej­szy przy­piął so­bie mi­kro­fon i ro­zej­rzał się po ze­bra­nych. Spra­wiał wra­że­nie jakby na­pa­wał się tą sy­tu­acją. Scena była jego. Wła­dza była jego na wieki wie­ków amen.

Dni czło­wieka są po­li­czone za­czął. Nie mamy wpływu na to jak długo dane nam bę­dzie żyć. Ale mo­żemy wpły­wać na to jak bę­dzie wy­glą­dało na­sze ży­cie.

A to nie jedno i to samo spy­ta­łam.

Ciii uci­szył mnie bror. Po­słu­chaj tego ka­zno­dziei ma chyba wy­jąt­kowo coś sen­sow­nego do po­wie­dze­nia.

Grzech i bło­go­sła­wień­stwo idą ze sobą w pa­rze pra­wił gar­ni­tur. Grze­szymy ale grze­chy zo­stają nam od­pusz­czone. Grze­chy kro­czą za nami do­kąd­kol­wiek się uda­jemy. Dia­beł za nami kro­czy do­kąd­kol­wiek się uda­jemy. Za­sta­wia na nas pu­łapki w które ła­two wpaść. I więk­szość z nas wpada w nie każ­dego dnia. To te drobne kłam­stewka kiedy ko­biety mó­wią mę­żom że je­dze­nie im nie wy­szło. Kiedy dzieci sprze­ci­wiają się ro­dzi­com. Gdy na­sto­lat­ko­wie nie wra­cają do domu o umó­wio­nej po­rze.

To ta­kie małe grze­chy. Lu­dzie pro­szą o ich od­pusz­cze­nie. Bóg od­pusz­cza ale żąda żeby wię­cej się nie po­wtó­rzyły. Po­wta­rza­jące się grze­chy się od­kła­dają. Two­rzą wieżę ba­bel. Kiedy ta się wali wy marni lu­dzie pro­si­cie o od­pusz­cze­nie grze­chów. Bi­czu­je­cie się i obie­cu­je­cie że już ni­gdy wię­cej nie do­pu­ści­cie się grze­chów sła­bego czło­wieka. Ale to ni­gdy wię­cej zmie­nia się za­wsze w co­raz wię­cej. Raz za ra­zem dia­beł otwiera przed wami za­pad­nie by­ście w nie wpa­dali. I to was prze­ra­sta. Dia­beł znaj­duje się o krok przed wami i ma to pe­wien sens. Bez grze­chu nie ma zba­wie­nia. Bez wy­zna­nia grze­chów nie ma ła­ski.

Wy­cią­gnął nad na­szymi gło­wami ręce przy­odziane w ma­ry­narkę.

Bez grze­chu nie ma zba­wie­nia za­wo­łał przed sie­bie a jego głos po­niósł się po ko­ściele. Bez wy­zna­nia grze­chów nie ma ła­ski.

I wierni mu od­po­wie­dzieli.

Bez grze­chu nie ma zba­wie­nia. Bez wy­zna­nia grze­chów nie ma ła­ski.

W ko­ściele za­pa­no­wało po­ru­sze­nie. Za nami lu­dzie szlo­chali nad swoim grzesz­nym ży­ciem. La­men­to­wali i ko­ły­sali się jakby wła­śnie ska­zano ich na uka­mie­no­wa­nie. O ko­bie­cie w trum­nie naj­pew­niej za­po­mnieli.

Po­chy­li­łam się do brora. W pierw­szej chwili nie usły­szał co po­wie­dzia­łam.

Co za far­ma­zony po­wtó­rzy­łam nieco gło­śniej. Od­su­nął się ode mnie.

Gar­ni­tur stop­niowo pod­no­sił głos.

Si­ri­ra­hanni po­wie­dział. Albo si­ri­kippo jak zwała się od­kąd wbrew wspól­no­cie wy­szła za mąż za po­łu­dniowca. Ni­gdy nie roz­pra­wiła się z ży­ciem w grze­chu. Wręcz prze­ciw­nie zby­wała wszel­kie oskar­że­nia chcąc ucho­dzić za bez­grzeszną. Za­miast po­chy­lić głowę przed mę­żem któ­remu od­dała swoje ciało i przy­jąć na sie­bie karę za grze­chy zo­stała więź­niarką za­plą­taną w dia­bel­skie sieci. Za­miast po­pro­sić o od­pusz­cze­nie grze­chów i cie­szyć się ła­ską pana upie­rała się przy swo­jej nie­win­no­ści i obar­czała winą świę­tego męża.

Czoło świe­ciło mu od potu. Oczy lśniły a przez ciało prze­cho­dziły dresz­cze. Tak go roz­pa­liły jego wła­sne słowa że trząsłby się cały i szlo­chał gdyby tylko wy­pa­dało.

Przez rzędy ław nio­sły się pła­cze i jęk.

Po twa­rzy brora spo­koj­nie spły­wały łzy.

We mnie na­ra­stał gniew. Chęć wy­wró­ce­nia chrzciel­nicy i roz­sy­pa­nia tacy. Kiedy przyj­rza­łam się do­kład­niej bro­rowi zo­ba­czy­łam że nie pła­cze z żalu. Nie smu­cił się. Był po­ru­szony w błogo nie­biań­ski spo­sób.

Nie­po­trzeb­nie szturch­nę­łam go w bok aż tak mocno.

Co ro­bisz syk­nął. Mu­sisz nisz­czyć ten piękny mo­ment. Nie sły­szysz że lu­dzie opła­kują z nami na­szą stratę.

Różne rze­czy le­żały mi na sercu ale wierni wła­śnie po­wstali.

Nie­skoń­czoną ła­skę dał nam pan

I dzi­siaj daje mi.

Zbłą­dzi­łem on do domu przy­wiódł mnie

Śle­pemu przy­wró­cił wzrok.

Po za­koń­cze­niu psalmu zmó­wi­li­śmy po ci­chu mo­dli­twę. Gar­ni­tur mo­dlił się z otwar­tymi oczami znów uno­sząc ręce. Jakby uczest­ni­czył w wi­do­wi­sku mu­zycz­nym w skan­se­nie. Al­lsång-på-skan­sen w wer­sji-z-kuk­ko­järvi.

Po czter­dzie­stu dzie­wię­ciu la­tach siri zde­cy­do­wała się wró­cić do domu. Wró­cić do nas. Zde­cy­do­wała się pro­sić o od­pusz­cze­nie grze­chów. Si­ri­ra­hanni zwró­cił się do aatki. Grze­chy zo­stają ci od­pusz­czone. Zo­sta­jesz ob­da­rzona ła­ską. Masz wolną drogę żeby iść do pana.

Płacz ucichł. Ko­biety po­pra­wiły chu­sty. Lu­dzie się uspo­ko­ili.

Wszy­scy poza bro­rem. On te­raz na­prawdę pła­kał. Uszedł ze mnie gniew. Wci­snę­łam mu dłoń pod rękę.

Bę­dzie do­brze po­wie­dzia­łam tak jak tyle razy wcze­śniej.

Bę­dzie do­brze.

Gar­ni­tur za­jął miej­sce na krze­śle w tle. Pa­łeczkę prze­jęła zwy­czajna su­tanna.

Od­chrząk­nię­cie.

Si­ri­ra­hanni była naj­młod­szym z dzie­się­ciorga dzieci za­czął su­tanna. Ale kiedy ro­dzice za­cho­ro­wali to wła­śnie jej przy­szło się nimi za­jąć. Nie­długo po tym jak oj­ciec i matka ode­szli z tego świata si­ri­ra­hanni opu­ściła ro­dzinną wieś żeby pod­jąć pracę i móc sa­mej zwią­zać ko­niec z koń­cem. W sma­lån­ger spo­tkała przy­szłego męża eri­ka­kippa. Bóg po­bło­go­sła­wił ich dwoj­giem dzieci.

Dwoj­giem dzieci al­bi­no­sów po­mio­tów dia­bła do­po­wie­dzia­łam.

Daj spo­kój ob­ru­szył się bror. Jesz­cze cię usły­szą.

Si­ri­ra­hanni była od­daną żoną i matką a przy tym na za­wsze za­cho­wała w sercu ro­dzinne strony. Wy­star­czy spoj­rzeć na te piękne ha­fty które zdo­bią nasz dom pa­ra­fialny żeby się o tym prze­ko­nać.

Niech cię pan bło­go­sławi i strzeże.

Po­mó­dlmy się.

Mo­dli­li­śmy się za aatkę.

Amen.

Te­raz każdy kto tylko ze­chce może po­że­gnać się oso­bi­ście ze zmarłą.

Kolce wbi­jały nam się w dło­nie. Na sta­cji ben­zy­no­wej w råne ku­pi­li­śmy róże żeby mieć co po­ło­żyć na trum­nie. Ani na niej ani obok niej nie było kwia­tów. Nie było też świecz­ni­ków z trze­po­czą­cymi pło­mie­niami ani in­nych de­ko­ra­cji. Je­dy­nie drew­niana skrzy­nia która wręcz pro­siła się o ja­kąś ozdobę. Wsta­łam.

Chodź szep­nę­łam. Chcę po­ło­żyć na trum­nie róże.

Bror za­czął się wier­cić i roz­glą­dać po oto­cze­niu. Oto­cze­nie pa­trzyło na niego.

A co je­śli to nie tak ma być spy­tał.

Mam to gdzieś od­par­łam i po­de­szłam do trumny. Bror ru­szył za mną.

Po­ło­ży­li­śmy kwiaty na krzyż.

Nie by­łaś do­brą aatką po­wie­dzia­łam. Ale wiem że ten gar­ni­tur się myli.

Że­gnaj mamo po­wie­dział bror. Wiesz że ja. Za­ła­mał mu się głos i znów wstrzą­snął nim płacz.

Przez spa­zmy nogi le­dwo go nio­sły. Po­cią­gnę­łam go z po­wro­tem do ła­wek.

No chodź póź­niej bę­dziesz ją opła­ki­wać po­pę­dzi­łam go. Mu­simy spa­dać. Po­myśl tylko o du­żym moc­nym pi­wie. O du­żym za­pa­ro­wa­nym ku­flu moc­nego piwa ku­si­łam ale moja przy­nęta tylko po­gor­szyła sprawę. Bror pła­kał te­raz jak krnąbrne dziecko i nie chciał się ru­szyć.

Mamo za­wo­łał w stronę trumny. Mamo.

Lu­dzie zgro­ma­dzili się wo­kół nas. Czu­łam jak ich ciała uci­skają próż­nię i pod­pie­rają brora ni­czym kule.

W zgiełku po­śród chust i gar­ni­tu­rów nie było tlenu ani prze­ba­cze­nia.

Bror wszedł na aatkę jak na po­most. To ona dłu­bała przy za­sło­nach i po­da­wała oocu je­dze­nie i al­ko­hol ży­cząc mu smacz­nego.

To aatka w chu­ście. I bror.

Idziemy za­rzą­dzi­łam ale bror zgu­bił się gdzieś w moc­nych uści­skach i sko­rych do piesz­czot dło­niach chust. Po­cią­gnę­łam go za rękę. Wy­rwał się. Prze­pchnę­łam się przez tłum. Głów­nym przej­ściem wy­bie­głam na plac przed ko­ścio­łem i ru­szy­łam na par­king do sa­mo­chodu. Prze­krę­ci­łam klu­czyk w sta­cyjce dżipa. Sil­nik kilka razy za­kasz­lał i padł.

Ktoś za­pu­kał w szybę. Opu­ści­łam ją.

Szwan­kuje.

Déjà vu po­my­śla­łam.

Spodnie my­śliw­skie ze skó­rza­nymi ła­tami na ko­la­nach po­pro­siły mnie że­bym otwo­rzyła klapę. Spró­buj te­raz po­wie­działy i dżip od­pa­lił rów­nie nie­za­wod­nie jak mru­czy kot.

Jus­si­ra­hanni przed­sta­wiły się spodnie. Po­dał mi rękę przez okno. Mu­sisz być za­pewne ja­ną­kippo. Je­ste­śmy ku­zy­nami.

Nie je­ste­śmy do sie­bie po­dobni za­uwa­ży­łam.

To prawda. Je­steś bar­dziej kippo przy­znał. Ze mnie jest wy­ka­pany ra­hanni.

Się­gnął do kie­szeni. Wy­jął puszkę ze snu­sem i mnie po­czę­sto­wał.

Nie lu­bię snusu.

Naj­wyż­sza pora po­lu­bić.

Może i tak od­par­łam i ufor­mo­wa­łam pal­cami grudkę po czym wci­snę­łam ją so­bie pod wargę.

Dro­binki ty­to­niu za­wi­ro­wały mi w ustach. Dzią­sła za­pie­kły.

Naj­pierw zro­biło mi się go­rąco. Po­tem ogar­nęły mnie mdło­ści. Otwo­rzy­łam drzwi sa­mo­chodu i zwy­mio­to­wa­łam na wy­myśl­nie przy­strzy­żony świerk.

Pro­szę po­wie­dział kiedy zwró­ci­łam ostatni ka­wa­łek hot doga ze sta­cji ben­zy­no­wej w råne. Wy­cią­gnął z kie­szeni chustkę i mi ją po­dał.

Dzięki stęk­nę­łam i wy­smar­ka­łam się sta­ro­mod­nie w kra­cia­sty ma­te­riał.

Gdzie pla­nu­je­cie się za­trzy­mać.

Nie wie­dzia­łam gdzie bę­dziemy spali. Przy­je­cha­li­śmy tu na­wet się nie za­sta­na­wia­jąc nad noc­le­giem je­dze­niem czy ju­trzej­szym dniem.

Aatka. Ta którą wła­śnie po­cho­wa­li­śmy pi­sała że mamy we wsi dom. Może tam.

Nie to wy­klu­czone po­wie­dział jus­si­ra­hanni. Mo­że­cie prze­no­co­wać u mnie. Je­dli­ście już coś.

Do­piero co wi­dzia­łeś nasz dzi­siej­szy ja­dło­spis za­uwa­ży­łam.

W ko­ściele roz­dzwo­niły się dzwony.

Ża­łob­nicy za­częli wy­peł­zać na plac. Naj­pierw szła trumna z aatką. Tuż za nią ksiądz i bror pod­trzy­my­wany przez ja­kąś ko­bietę.

Jus­si­ra­hanni po­pa­trzył na zbo­cze na któ­rym aatka zde­cy­do­wała się spo­cząć.

Mo­żemy iść tam ra­zem za­pro­po­no­wał.

Z pro­chu po­wsta­łaś wy­de­kla­mo­wał ksiądz.

Ty przy­le­cia­łeś z marsa py­sko­wa­łam.

W proch się ob­ró­cisz.

In pu­lve­rem re­ver­te­ris po­wie­dział jus­si­ra­hanni.

Ksiądz użył szu­felki. Po­zo­stali gar­ści. Roz­sy­pa­łam tro­chę ziemi po wieku trumny.

Świeżo wy­ko­paną piasz­czy­stą glebę czuć było he­ma­ty­tem.

Bror stał po­śród no­wych przy­ja­ciół. Ja i jus­si­ra­hanni wró­ci­li­śmy na par­king inną drogą. Miło było wyjść z tego po­grzebu.

Czy­ta­łam na­pisy na ka­mie­niach. Ko­lejne po­ko­le­nia ro­dziły się i umie­rały. Nie­które na­zwi­ska po­ja­wiały się czę­ściej niż inne.

Wresz­cie bror pod­szedł do sa­mo­chodu. Na ple­cach trzy­mała mu rękę ta sama chu­sta co wcze­śniej. Od­wró­cił wzrok i wsko­czył na sie­dze­nie jak za­wsty­dzone dziecko.

Ko­bieta obe­szła sa­mo­chód i mnie też po­dała rękę. Marta przed­sta­wiła się. Je­ste­śmy ku­zyn­kami.

Nie je­ste­śmy do sie­bie po­dobne.

Fakt przy­znała ale może mamy po­dobne wnę­trze.

Taa aku­rat po­my­śla­łam.

Zaj­mij się te­raz bra­tem i do usły­sze­nia ju­tro.

Ski­nę­ły­śmy so­bie gło­wami tak jak kiwa się ob­cym.

Jedź za mną po­wie­dział jus­si­ra­hanni i skie­ro­wał kroki do pic­kupa.

5

Po­je­cha­li­śmy żwi­rową drogą za jus­sim­ra­han­nim. Nie szar­żo­wał. Rów­nie do­brze mo­gli­by­śmy za nim iść.

To kom­plet­nie nie­wia­ry­godne po­wie­dział bror. Cóż za mi­łość.

Tak cóż za mi­łość po­twier­dzi­łam.

Jus­si­ra­hanni skrę­cił w jesz­cze węż­szą żwi­rową drogę i za­trzy­mał się przed do­mem.

Sta­li­śmy na po­dwó­rzu i się roz­glą­da­li­śmy.

W dole szu­miała woda. Sto­doła gro­ziła za­wa­le­niem.

Wejdźmy po­wie­dzia­łam a bror po­wlókł się za mną. Zdję­li­śmy buty i po­wie­si­li­śmy ma­ry­narki na ha­czy­kach. Żeby było pro­ściej ubie­ra­li­śmy się po­dob­nie. Na­wyk z dzie­ciń­stwa. Nie ro­bi­li­śmy tego ze wzglę­dów es­te­tycz­nych. Moda nas nie in­te­re­so­wała. Prak­tycz­nie było ku­po­wać po dwie sztuki tych sa­mych ubrań.

Kawa drewno coś sma­żo­nego dym z fajki i ja­kaś che­mia. Może al­ko­hol. My­dło woda po go­le­niu pleśń. Mo­kra bie­li­zna obora. Smar do sil­nika pa­sta do bu­tów i świeże wy­pieki.

Usa­do­wi­łam nas na ła­wie w kuchni. Ce­rata skrzy­piała pod udami. Zupa gu­la­szowa grzała.

Chce­cie ka­wa­łek rie­ski spy­tał jus­si­ra­hanni i prze­ła­mał na pół miękki okrą­gły chleb po czym po­sma­ro­wał go ma­słem i nam po­dał.

Kawa pa­rzyła w pod­nie­bie­nie. W kuchni ktoś do­piero co na­pa­lił. Na gwoź­dziu wi­siał ka­len­darz z ko­tami.

Skoro mamy zo­stać tu na noc gdzie bę­dziemy spać spy­ta­łam roz­glą­da­jąc się wkoło.

Mo­że­cie za­jąć po­kój wy­ja­śnił. Jest w nim po­słane. Od­pro­wa­dzi­łam brora do łóżka. Ścią­gnę­łam mu rę­kawy z unie­sio­nych rąk i ko­szulę przez głowę. Usnął za­nim zdą­ży­łam przy­kryć go koł­drą.

Jus­si­ra­hanni do­lał nam kawy i do­pra­wił ją bim­brem.

Kask po­wie­dzia­łam. Aatka nie piła al­ko­holu wy­ją­tek ro­biła dla ka­sku.

Kask to nie al­ko­hol to le­kar­stwo od­parł jus­si­ra­hanni a ja po­my­śla­łam że będę my­śleć co chcę.

Ro­zej­rza­łam się wo­kół. Dom był pu­deł­kiem. Kuch­nia była kuch­nią. Ale ściany za­miast ob­ra­zów i ozdób po­kry­wały książki na ręcz­nie ro­bio­nych pół­kach. Le­żały na­wet na bla­cie przy zle­wie a inna sterta na ku­chence.

Chyba lu­bisz czy­tać za­uwa­ży­łam.

Na­lał odro­binę bim­bru do kub­ków po czym do­lał kawy.

Kawa i al­ko­hol ro­ze­szły się po ciele. Mózg przez chwilę od­po­czy­wał. Do­cho­dzące zza ściany chra­pa­nie na­peł­niało prze­strzeń przy­jemną do­mową at­mos­ferą.

W końcu po pro­stu mu­sia­łam za­py­tać o aatkę.

Cho­dzi ci o siri. Była moją ciotką. Wspie­rała mnie kiedy by­łem mały. Da­łem jej słowo że wam po­mogę.

Nie po­trze­bu­jemy po­mocy za­pew­ni­łam go. Przy­je­cha­li­śmy tu tylko na po­grzeb a te­raz aatka leży już w ziemi.

Utkwił wzrok w bla­cie. Kilka razy ob­ró­cił puszkę ze snu­sem. Upił łyk ka­sku i da­lej wpa­try­wał się w stół.

Masz ja­kie­goś ulu­bio­nego au­tora za­py­tał.

Nie a ty.

Tak od­parł. Na­wet wielu.

Mó­wił o książ­kach a moje my­śli od­fru­wały. Co drugi ty­dzień przy­jeż­dżała do sma­lån­ger mo­bilna bi­blio­teka i sta­wała na za­wrotce koło gun­na­ra­grana. Bror i ja prze­sia­dy­wa­li­śmy w niej czy­ta­jąc książki aż nad­cho­dziła pora i au­to­bus mu­siał je­chać da­lej.

Po pew­nym cza­sie bi­blio­te­karz prze­stał py­tać czy nie chcemy wy­po­ży­czyć nic do domu.

Nie mie­li­śmy kart bi­blio­tecz­nych.

Taki sam spo­kój i taki sam za­pach jak w au­to­bu­sie z książ­kami uno­sił się te­raz w kuchni jus­siego. Nie­po­strze­że­nie owład­nęło mną zmę­cze­nie.

Na mnie chyba już pora po­wie­dzia­łam.

Obu­dzi­łam się do­piero po dwu­na­stej. Przez za­słony prze­bi­jało słońce. Po­łowa łóżka na któ­rej spał bror była pu­sta. Dom spo­wi­jała ci­sza.

Także po­kój i przed­po­kój były pełne ksią­żek. W to­a­le­cie le­żał tylko mały sto­sik na uży­tek go­ści. Mdliło mnie tak samo jak po­przed­niego dnia a może by­łam po pro­stu głodna. Ni­g­dzie nie wi­dzia­łam śladu brora ani jus­sie­go­ra­han­niego. Wy­pi­łam szklankę wody. Nie na miej­scu wy­da­wało mi się grze­ba­nie w spi­żarni nie­zna­jo­mego w po­szu­ki­wa­niu cze­goś do zje­dze­nia. Wzię­łam więc na chy­bił tra­fił jedną z ksią­żek i usia­dłam na ganku. Słońce grzało jak to pod ko­niec wrze­śnia.

Po­ca­łuj mnie w usta i po­zwól żeby okrą­gła

Miękka czer­wona ko­li­stość

Wśli­zgnęła się w moje oko do­tknij mnie

wo­kół czer­wo­nego kształtu ust

Och za­mknę oczy za­mknę za­mknę

Ciem­no­czer­wone usta mroku.

Wraz z po­etką an­n­jäder­lund do­strze­gły­śmy tę ko­bietę już z da­leka. Marta. Była za­pewne młod­sza od nas ale słowo dziew­czyna ja­koś do niej nie pa­so­wało. Długa spód­nica wy­so­kie buty wor­ko­waty swe­ter włosy za­ple­cione w war­ko­cze. Zbli­żała się z dziec­kiem na bio­drze i dru­gim w brzu­chu. Kiedy się zo­rien­to­wała że ją wi­dzę po­ma­chała. Kri­sti­naz­du­ve­måli po­de­szła się przy­wi­tać.

Dzień do­bry już nie śpisz za­częła. Po­sa­dziła dziecko na ziemi. Kur­czowo trzy­mało się ma­mi­nej spód­nicy.

Ile ma lat spy­ta­łam.

Tro­chę po­nad dwa. Usia­dła obok mnie. Ładny dziś dzień. Jussi i twój brat są przy progu rzecz­nym ło­wią ryby. Po­wie­dzieli że śpisz.

Tak przy­zna­łam. Do­piero co się obu­dzi­łam.

Zer­k­nęła na ze­ga­rek.

Przy­szłam spy­tać czy nie wpa­dli­by­ście dziś wie­czo­rem na ko­la­cję. Bę­dziemy tylko my i jesz­cze jedna ro­dzina. Też ku­zyni.

Po­wie­dzia­łam jej jak jest że nie wiem jak długo tu zo­sta­niemy ale po­ga­dam z bro­rem.

Bror po­wie­dział że z chę­cią wpad­nie od­parła.

Sie­dzia­ły­śmy przez chwilę ci­cho i pa­trzy­ły­śmy na rzekę.

Ale su­rowy był ten po­grzeb za­czę­łam ro­biąc miny do chłopca za ple­cami marty.

Nie grały na­wet or­gany.

Chło­piec zro­bił minę do mnie.

Nie prak­ty­ku­jemy tu mu­zyki wy­ja­śniła marta. Po­zwa­lamy by słowa mó­wiły za sie­bie. Ale śpie­wamy jak pew­nie sły­sza­łaś. Wsu­nęła rękę do torby i cze­goś w niej szu­kała.

Wło­ży­łam palce w ką­ciki ust i wy­sta­wi­łam ję­zyk naj­da­lej jak mo­głam.

Ma­lec od­po­wie­dział za­ssa­niem po­licz­ków. Przy­po­mi­nał zde­for­mo­wa­nego trolla.

Marta spy­tała czy po­wie­działa coś za­baw­nego.

Nie nie ma chyba ta­kiego ry­zyka po­my­śla­łam.

Po­pa­trzyła na synka który zna­lazł małe ka­myczki do za­bawy.

Co my­ślisz o ka­za­niu spy­tała.

My­śla­łam o nim od­kąd się obu­dzi­łam. Kiedy te­raz jej od­po­wia­da­łam na szczę­ście naj­więk­sza złość już mi prze­szła.

Ten gar­ni­tur spra­wiał wra­że­nie jakby był na lsd od­par­łam. To że bror i ja mie­li­śmy szur­niętą aatkę to jedno ale ten tam nie mógł jej na­wet znać. Całe to ka­za­nie wy­da­wało się nie­spra­wie­dliwe. Pierw­szy raz w ży­ciu zda­rzyło mi się bro­nić aatki.

Gar­ni­tur jak go na­zy­wasz to pa­stor ze wspól­noty. Ma na imię si­las wy­ja­śniła. Jest moim mę­żem.

Aha od­par­łam. No cóż.

Spró­bo­wa­łam so­bie wy­obra­zić pa­sto­ra­si­lasa jako czy­je­goś męża. Czy dało się w ogóle głę­biej ode­tchnąć w jego to­wa­rzy­stwie.

Ładny dziś dzień po­wie­działa w końcu a ja za­py­ta­łam jak je­ste­śmy spo­krew­nione.

Je­stem jedną z có­rek brata siri. Wielu jest tych ku­zy­nów. Jussi jo­han­nes ra­kel si­mon eva da­vid mag­da­lena i tak da­lej. Cho­ciaż mag­da­lena. Urwała w pół zda­nia.

I wszy­scy miesz­kają we wsi spy­ta­łam a ona po­pa­trzyła na mnie jak­bym za­dała ja­kieś dziwne py­ta­nie.

Oczy­wi­ście od­parła. Z na­szej ro­dziny wy­pro­wa­dziła się stąd tylko siri. I jesz­cze mag­da­lena ale szybko wró­ciła.

Marta wstała i wy­pro­sto­wała plecy.

Kiedy ro­dzisz spy­ta­łam.

Za­raz po bo­żym na­ro­dze­niu po­wie­działa i wzięła chłopca za rękę.

Chodź na­than idziemy do domu.

Je­śli chcesz to cię pod­rzucę. Przez mo­ment zda­wało się że się zgo­dzi.

Nie dzię­kuję od­parła spa­cer do­brze mi zrobi.

Ile jest stąd do wio­ski spy­ta­łam.

Dwa ki­lo­me­try.

Mogę was ka­wa­łek od­pro­wa­dzić.

Chęt­nie po­wie­działa.

Chło­piec po­gnał przed nami.

Za­trzy­ma­łam się żeby za­wią­zać but.

Zbli­żał się do nas ja­kiś war­kot.

Zza wznie­sie­nia wy­ło­niły się dwa mo­to­ro­wery. Ich tylne koła wzbi­jały kłęby ku­rzu. Kie­rowcy na nasz wi­dok nie zwol­nili prze­je­chali tak bli­sko że mu­sia­ły­śmy od­sko­czyć.

Cho­lerni idioci krzyk­nę­łam za nimi.

Nie prze­kli­naj ofuk­nęła mnie marta.

Okej ale jeż­dżą jak idioci. Kto to był.

Nie od­po­wie­działa. Po kilku mi­nu­tach usły­sza­ły­śmy jak ha­łas po­wraca.

Je­den z mo­to­ro­we­rów prze­je­chał rów­nie bli­sko nas jak po­przed­nio. Drugi tak rap­tow­nie za­ha­mo­wał że po­le­ciał na nas grad ka­my­ków.

Chło­piec się roz­pła­kał.

Marta wzięła go na ręce. Po ude­rze­niu ka­my­kiem z po­liczka le­ciała mu krew.

Je­den z tych dzie­cia­ków za­ko­chał się w na­szej naj­star­szej córce anji wy­ja­śniła marta. Si­las mu­siał to roz­wią­zać po mę­sku.

A anja spy­ta­łam. Co ona o tym my­ślała.

To zna­czy spy­tała marta na­wet się nie za­trzy­mu­jąc.

Do­szły­śmy już pra­wie do wsi.

Da­lej mo­żemy iść sami. Do zo­ba­cze­nia wie­czo­rem. Na­than po­wiedz cioci ja­nie pa pa.

6

Dzień mi­nął szybko. Jus­si­ra­hanni i bror wró­cili z oko­niami i li­pie­niami.

Przy­nio­słam torbę z sa­mo­chodu i się prze­bra­łam. Spodnie i ko­szula. Bror do­stał ko­szulę w czer­woną kratę. Ja do­sta­łam ko­szulę w czer­woną kratę. Na spo­dzie torby le­żała bi­blia aatki i list do na­szej przy­rod­niej sio­stry ma­rii. Do ma­rii którą zna­le­ziono mar­twą przy tar­taku z dłońmi zło­żo­nymi jak do mo­dli­twy.

Jus­si­ra­hanni stał w drzwiach. Też zmie­nił ko­szulę i wka­sał ją w skó­rzane spodnie. Prze­cią­gnął pa­sek przez szlufki i za­cze­pił nóż w po­chwie jak bi­żu­te­rię.

Go­towa za­py­tał i wy­ko­nał gest w stronę wyj­ścia. Bror stał oparty o chłod­nicę w po­zie ja­me­sa­de­ana i pa­lił pa­pie­rosa.

Ści­snę­li­śmy się na przed­nim sie­dze­niu. Zer­ka­łam na jus­siego za­sta­na­wia­jąc się ile może mieć lat. Pięć­dzie­siąt pięć od­po­wie­dział mi w my­ślach bror albo sześć­dzie­siąt osiem albo czter­dzie­ści trzy. Ten czy tam­ten nie­po­ma­lo­wany drew­niany bu­dy­nek świad­czył o tym że wieś jest wpraw­dzie stara ale bu­duje się w niej ko­lejne domy.

Nie wy­gląda to na osadę na wy­mar­ciu za­uwa­ży­łam.

Wręcz prze­ciw­nie od­parł jus­si­ra­hanni. Cały czas przy­jeż­dżają tu nowi. Jest wśród nich na­wet sporo osób z po­łu­dnia.

I czego niby szu­kają spy­ta­łam. Tu chyba trudno o pracę.

Wspól­nota działa na nich jak lep na mu­chy wy­ja­śnił jussi. Albo ra­czej pa­stor­si­las. Ma swój spo­sób na przy­cią­ga­nie lu­dzi. Więk­szość z nich znaj­duje ro­botę w ko­pal­niach.

Ko­biety też zdzi­wi­łam się.

Nie ko­biety nie. One zaj­mują się do­mem i dziećmi.

To prze­cież nie jest praca zdzi­wi­łam się.

Ow­szem jest praw­do­po­dob­nie naj­czę­ściej wy­ko­ny­waną na świe­cie od­parł jussi.

A ty spy­ta­łam. Nie masz żony.

Zwle­kał z od­po­wie­dzią.

Mam po­wie­dział w końcu. Ale się wy­pro­wa­dziła. Za­brała na­szego syna na po­łu­dnie.

Wię­cej nic już nie mó­wi­li­śmy aż sa­mo­chód za­je­chał przed nie­po­ma­lo­wany drew­niany dom.

Od­biorę was o dzie­wią­tej po­wie­dział jussi.

Nie wej­dziesz z nami zdzi­wi­łam się.

Nie. Mąż marty. Prze­rwał kiedy kri­sti­naz­du­ve­måli wy­szła na ga­nek. Znów z dziec­kiem na bio­drze.

Dzięki za pod­wózkę rzu­ci­łam. Uniósł rękę na po­że­gna­nie.

Ta ka­me­ralna po­sia­dówka obej­mo­wała około dwu­dzie­stu osób we wszel­kim moż­li­wym wieku. Chłopcy się kła­niali dziew­częta dy­gały. W czę­ści była to na­sza ro­dzina. Nie­któ­rzy na­wet nas przy­po­mi­nali.

W izbie stał przy­go­to­wany stół. Za­ję­li­śmy miej­sca. Dzieci sie­działy we wła­snym gro­nie.

Po­miesz­cze­nie było piękne. Przy­kład mi­ni­ma­li­zmu. Żad­nych za­słon ani pe­lar­go­nii które by go za­bu­rzały. Albo ob­ra­zów czy ksią­żek na któ­rych zbie­rałby się kurz. Tylko biały krzyż na nie­po­ma­lo­wa­nej ścia­nie z bali.

Zło­żone ręce po­chy­lone głowy. Można by po­my­śleć że gramy w ja­kąś od­mianę po­kera a ja oszu­kuję. Moja wiara była moją pry­watną sprawą nie chcia­łam się nią dzie­lić z in­nymi.

Dla­tego po­wie­dzia­łam jussi i wszyst­kie oczy na­gle się otwo­rzyły. Czemu nie ma go tu­taj z nami.

Jussi opu­ścił na­szą wspól­notę wy­ja­śnił si­las.

Spy­ta­łam dla­czego.

W każ­dej chwili może do niej wró­cić jest tu mile wi­dziany cią­gnął pa­stor­si­las. Jego wzrok za­trzy­mał się na mnie. Na myśl przy­szedł mi re­kin.

Ta cała wspól­nota za­czę­łam. Czym różni się od in­nych sekt.

Nie jest sektą ob­ru­szył się pa­stor­si­las. Je­ste­śmy naj­zu­peł­niej nor­malną pa­ra­fią. Jak efs albo szwedzki ko­ściół mi­syjny.

To co was od nich od­róż­nia. Coś prze­cież musi.

Wier­ność dok­try­nie oświad­czył pa­stor­si­las. My nie in­ter­pre­tu­jemy bi­blii. My się nią kie­ru­jemy.

Książką którą na­pi­sano kilka ty­sięcy lat temu zdzi­wi­łam się. Od tam­tej pory sporo się chyba zmie­niło w spo­łe­czeń­stwie.

Wcale nie tak wiele za­pro­te­sto­wał. Praca ro­dzina i dom wciąż po­zo­stają fun­da­men­tami tego świata. Ży­jemy pro­sto do­dał. Ale w zu­peł­no­ści nam to wy­star­cza. Spę­dzamy ze sobą czas w ro­dzi­nie. Nikt nie musi być sam.

Grzech ła­ska grzech ła­ska.

To zro­zu­miałe przy­zna­łam. Przy ta­kiej licz­bie dzieci ni­gdy nie jest się sa­memu. O ile tylko ktoś nie po­trze­buje sa­mot­no­ści za­uwa­ży­łam. Wtedy to inna para ka­lo­szy.

Tak mó­wią tylko ci któ­rzy nie mają ro­dziny od­po­wie­dział. Może od­wróćmy to py­ta­nie ja­no­kippo. Jak to się stało że nie masz ani męża ani dzieci cho­ciaż prze­kro­czy­łaś trzy­dzie­sty piąty rok ży­cia.

Mam córkę od­par­łam. Jest do­ro­sła.

Prze­pra­szam. Za­po­mnia­łem. To córka two­jego ojca czyż tak.

Nie. Joh­na­brän­n­ströma od­par­łam. Mieszka we wsi. Cza­sem się wi­du­jemy. I sy­piamy ze sobą dla przy­jem­no­ści mo­gła­bym do­dać.

Nic już wię­cej nie mów usły­sza­łam my­śli brora. Będę mó­wić co mi się żyw­nie po­doba od­burk­nę­łam mu w my­ślach.

Zima w tym roku przyj­dzie wcze­śnie. Za­nosi się na dużo śniegu. Ja­rzęby ugi­nają się od ja­rzę­biny wtrą­ciła marta.

Ona i ta druga ko­bieta plus star­sze córki usłu­gi­wały męż­czy­znom. Kur­so­wały mię­dzy kuch­nią a izbą z pół­mi­skami i brud­nymi na­czy­niami. Za­ofe­ro­wa­łam im po­moc. Po­wie­działy że nie trzeba.

Męż­czyźni re­lak­so­wali się bez pa­pie­ro­sów i ko­niaku. Ścią­gnęli ma­ry­narki i cie­szyli się swoją obec­no­ścią w mę­skim gro­nie. Szcze­gól­nie kiedy wsta­łam od stołu i ugrzę­złam przy zmy­wa­niu. Nie mieli zmy­warki. Pa­stor­si­las uwa­żał ją za zbędną. Marta prze­cież i tak sie­działa w domu.

Z kuchni ob­ser­wo­wa­łam brora. Do­brze się czuł w tym to­wa­rzy­stwie. Wy­god­nie się roz­siadł i przy­brał za­do­wo­loną pozę. Wziął na ko­lana jedno z młod­szych dzieci. Dziew­czynka sie­działa spo­koj­nie w jego ob­ję­ciach aż skoń­czy­ły­śmy zmy­wać i wró­ci­ły­śmy do izby z kawą se­rem i mu­sem z mo­ro­szek.

Ob­żar­stwo to je­den z naj­więk­szych grze­chów oświad­czył pa­stor­si­las. Ju­tro bę­dziemy więc po­ścić. Pro­po­nuję że­by­ście wzięli z nas przy­kład. Post wzmac­nia czło­wieka psy­chicz­nie i fi­zycz­nie po­wie­dział kle­piąc się po brzu­chu.

Miał dość mocno za­okrą­glony brzuch. Brzuch typu ob­że­ram-się-w-ta­jem­nicy.

Dzieci też będą po­ścić spy­ta­łam. Oczy­wi­ście od­parł. Im wcze­śniej za­czną się uczyć tym mniej w ży­ciu na­grze­szą.

Co jesz­cze jest grze­chem chcia­łam wie­dzieć. Prze­pra­szam że tak wy­py­tuję ale ma­jąc na uwa­dze aatkę.

Mógł­bym zre­zy­gno­wać z wielu rze­czy gdy­bym miał na co dzień w ży­ciu tak przy­jem­nie prze­rwał mi bror.

Pa­stor­si­las uśmiech­nął się od­sła­nia­jąc rów­niut­kie zęby re­kina. Za­sta­nów się więc może czy nie chciał­byś zo­stać jed­nym z nas po­wie­dział. Po­trze­bu­jemy sil­nych męż­czyzn. Rów­nież dla na­szych mło­dych ko­biet. Świe­żej krwi dla przy­szłych po­ko­leń.

Naj­star­sza córka anja miała około czter­na­stu lat. Czer­wie­niła się za każ­dym ra­zem kiedy zer­kała na brora i mó­wiła przy­ci­szo­nym gło­sem.

Czy ja wiem od­parł bror. Cho­ciaż chyba za­cho­wa­łem jesz­cze w so­bie tę dzie­cięcą wiarę. Ale w sma­lån­ger mam pracę i dziew­czynę.

Psa sio­strę przy­ja­ciół koło ło­wiec­kie i dom wy­li­czy­łam.

Tak dziew­czyna tu nie przej­dzie po­wie­dział pa­stor­si­las. Pracę cie­śli zna­la­zł­byś jed­nak bez więk­szego trudu. Miał­byś też szansę po­znać krew­nych. U nas wszy­scy się na­wza­jem wspie­rają.

Prawda marto do­dał i po­kle­pał żonę po dłoni.

Tak to prawda po­twier­dziła. My­ślę że spodo­ba­łoby ci się we wspól­no­cie. Wielu po­trze­buje tu po­mocy przy bu­do­wie domu. Miał­byś pełne ręce ro­boty.

Tak czy ina­czej przy­je­cha­li­śmy tylko na po­grzeb i za kilka dni wra­camy do sie­bie po­psu­łam tę wspa­niałą at­mos­ferę.

Z tego co wiem bliź­nięta czę­sto mó­wią jed­nym gło­sem ode­zwał się pa­stor­si­las. Czy nie jest wtedy ła­two za­po­mnieć o tym co się sa­memu my­śli.

Coś w tym jest po­wie­dział bror.

Nic po­dob­nego po­wie­dzia­łam ja.

Wspól­nota robi z chłop­ców męż­czyzn cią­gnął pa­stor­si­las.

A nie ma nic lep­szego niż by­cie męż­czy­zną we wła­snym domu.

Czyż nie tho­ma­sie pa­stor­si­las zwró­cił się do ku­zy­na­tho­masa który przez więk­szą część wie­czoru sie­dział ci­cho.

Tho­mas po­pa­trzył na żonę. Je­ste­śmy dla sie­bie wszyst­kim po­wie­dział. Prawda le­eno.

Le­ena była w pełni po­chło­nięta uspo­ka­ja­niem ich naj­młod­szego dziecka. Po­pa­trzyła na męża i ski­nęła głową. Tak po­twier­dziła. Oczy­wi­ście.

Za­nim się po­zna­li­śmy miesz­ka­łem w eskil­stu­nie. Prze­nio­słem się tu bo chcia­łem być bli­żej boga.

Chcesz po­wie­dzieć że bóg mieszka w nor­r­bot­ten.

Bar­dzo śmieszne skar­cił mnie bror. Tho­mas pró­buje dojść do głosu.

No co święty mi­ko­łaj mieszka prze­cież w ro­va­niemi więc czemu by nie ob­ru­szy­łam się.

Dzię­kuję bro­rze po­wie­dział tho­mas. I nie jano nie to mia­łem na my­śli. Chcia­łem się z tobą po­dzie­lić swoim świa­dec­twem. Mia­łem na­dzieję że to utwier­dzi was w prze­ko­na­niu że warto do­łą­czyć do na­szej wspól­noty. Nie po­ża­łu­je­cie tego.

Moje ży­cie wglą­dało kie­dyś mniej wię­cej tak jak twoje zwró­cił się do brora. Mia­łem ko­bietę i dom. Pracę i przy­ja­ciół.

Było to do­bre dzie­sięć lat temu. W mię­dzy­cza­sie zdą­żyło się nam uro­dzić sied­mioro dzieci. Wkrótce po­jawi się ósme. Le­ena spo­dziewa się go na wio­snę.

Nie dało się nie za­uwa­żyć jego mi­ło­ści do żony. Le­ena z ko­lei zda­wała się zmę­czona. Z tru­dem wsta­wała żeby ze­brać ta­le­rze.

Tho­mas po­chy­lił się do brora i mru­gnął.

Po ca­łym dniu pracy miło się wraca do domu do wy­po­czę­tej żonki która tylko czeka żeby za­jąć się swoim mę­żem po­wie­dział kiedy le­ena wy­szła do kuchni.

Wie­czór do­biegł końca. Po­dzię­ko­wa­li­śmy bogu za jego dary a kiedy zmó­wi­li­śmy już mo­dli­twę za spo­żyty po­si­łek ży­czy­li­śmy so­bie żeby pan był z nami i ro­ze­szli­śmy się do do­mów.

Zde­cy­do­wa­li­śmy się pójść na spa­cer bo mi­nęła do­piero ósma.

W po­wie­trzu wy­czu­wało się póź­no­let­nią wil­goć. Szli­śmy drogą. Mgła kła­dła się na po­lach. Nie dało się doj­rzeć ko­lej­nego za­krętu do­póki czło­wiek się na nim nie zna­lazł.

Na mi­łość bo­ską ale by­łaś nie­miła skar­cił mnie bror. Za­pro­sili nas prze­cież w go­ści. Co oni so­bie te­raz o nas po­my­ślą.

Nic mnie to nie ob­cho­dzi prych­nę­łam. Ich po­dej­ście do ko­biet jest kom­plet­nie do bani. Ro­bią z chłop­ców męż­czyzn zmu­sza­jąc ko­biety do ro­dze­nia dzieci rok w rok. Jak ci się wy­daje co o tym my­ślą same za­in­te­re­so­wane spy­ta­łam. Ta cała le­ena na przy­kład wkrótce uro­dzi ósme dziecko.

Uwa­żam że to ro­man­tyczne po­wie­dział bror.

Ro­man­tyczne żach­nę­łam się. Nie są­dzi­łam że znasz ta­kie słowo.

Z mgły wy­ło­nił się neon ni­czym znak nie­bios.

Pizza ca­pric­ciosa i duże piwo sto dwa­dzie­ścia ko­ron.

Kiedy wcho­dzi­li­śmy ode­zwał się dzwo­nek.

Dzie­sięć par oczu śle­dziło na­szą wę­drówkę do kon­tu­aru.

Co chcesz za­py­ta­łam i za­mó­wi­łam duże piwo.

Jesz­cze dwa po­wie­dział.

Roz­po­zna­łam ten wzrok. Spra­gniony.

Za­ję­li­śmy sto­lik. Kel­nerka za­pa­liła świeczkę i za­py­tała czy po­dać orzeszki.

Na koszt firmy po­wie­działa. Są eko­lo­giczne.

Bror wy­pił dusz­kiem jedno piwo.

Od razu prze­szedł do dru­giego. Zo­sta­wił na dnie tylko łyk. Ski­nął do kel­nerki i do­stał ko­lejne dwa.

Na­pi­łam się.

W mo­jej kie­szeni za­sze­le­ścił list.

Bror po­grze­bał w mi­seczce z orzesz­kami. Ob­li­zał palce z soli.

Po­pa­trzył na lu­dzi wkoło któ­rzy prze­stali na chwilę roz­ma­wiać żeby przyj­rzeć się pa­rze oso­bli­wych przy­by­szów.

Może po­win­ni­śmy ina­czej się ubie­rać.

Może za­czął­byś od ścię­cia wło­sów za­uwa­ży­łam.