Pięćdziesiąt imion deszczu ebook

Polog

Pro­log

Pre­fek­tura Kioto, Japo­nia, lato 1948

Pierw­szym rze­czy­wi­stym wspo­mnie­niem Nori było zatrzy­ma­nie się samo­chodu pod tam­tym domem. Przez wiele kolej­nych lat pró­bo­wała posze­rzyć gra­nice pamięci, przy­po­mnieć sobie, co działo się wcze­śniej. Wie­le­kroć leżała na wznak w noc­nej ciszy i wytę­żała umysł. Cza­sem mignęły jej jaskra­wo­żółte ściany maleń­kiego miesz­kanka. Obraz ten zni­kał rów­nie szybko, jak się poja­wiał, nie pozo­sta­wia­jąc po sobie żad­nego uko­je­nia. Gdyby ktoś zapy­tał, odpar­łaby, że jej życie ofi­cjal­nie roz­po­częło się w dniu, gdy spoj­rzała na oka­załą posia­dłość siel­sko poło­żoną mię­dzy zie­lo­nymi grzbie­tami dwóch wzgórz. Piękno tego miej­sca zachwy­cało – nie można było odmó­wić mu urody – a mimo to dziew­czynka czuła gnie­ce­nie w dołku, jej żołą­dek wywró­cił się zaś do góry nogami. Matka rzadko ją dokąd­kol­wiek zabie­rała. Siódmy zmysł pod­po­wia­dał Nori, że wyda­rzy się tam coś, co jej się nie spodoba.

Nie­bie­ski samo­chód z wybla­kłym lakie­rem zaha­mo­wał i zatrzy­mał się na ulicy naprze­ciwko zbu­do­wa­nej w tra­dy­cyj­nym stylu posia­dło­ści oto­czo­nej wyso­kim bia­łym murem. Pierw­sza brama stała otwo­rem, co pozwa­lało na podzi­wia­nie sta­ran­nie zaaran­żo­wa­nego dzie­dzińca, ale wrota domu były szczel­nie zamknięte. Zło­cony napis nad głów­nym wej­ściem zwra­cał uwagę, jed­nak Nori nie potra­fiła go odcy­fro­wać. Umiała prze­czy­tać i napi­sać wła­sne imię No-ri-ko, nic wię­cej. W tam­tej chwili poża­ło­wała, że nie posia­dła umie­jęt­no­ści roz­szy­fro­wa­nia każ­dego słowa napi­sa­nego w każ­dym języku, od morza do morza. Fru­stro­wało ją to w nie­po­ję­tym stop­niu. Zwró­ciła się do matki:

– Oka­asan, co mówią te znaki?

Sie­dząca obok kobieta wes­tchnęła z powścią­ganą iry­ta­cją. Nie­gdyś musiała być praw­dziwą pięk­no­ścią. Na­dal wyglą­dała wspa­niale, ale na mło­dej twa­rzy zaczy­nały odbi­jać się trudy życia. Ciemne, gęste włosy splo­tła z tyłu w war­kocz, który nie­ustan­nie pró­bo­wał się roz­pleść. Łagodne szare oczy patrzyły w dół. Uni­kała spoj­rze­nia córki.

– Kamiza – oparła wresz­cie. – Tam jest napi­sane Kamiza.

– To nasze nazwi­sko, prawda? – zaszcze­bio­tała Nori, ponie­waż odpo­wiedź matki natych­miast roz­bu­dziła jej cie­ka­wość.

Z ust kobiety wyrwał się zdła­wiony chi­chot, który zje­żył Nori włosy na karku. Kie­rowca samo­chodu, męż­czy­zna, któ­rego dziew­czynka ni­gdy wcze­śniej nie widziała, rzu­cił im w lusterku wstecz­nym zlęk­nione spoj­rze­nie.

– Tak – przy­znała cichym gło­sem, a w jej oczach poja­wił się dziwny błysk, któ­rego dys­po­nu­jąca ogra­ni­czo­nym zaso­bem słów Nori nie umiała nazwać. – To nasze nazwi­sko rodowe. Tu miesz­kają moi rodzice, dziecko. Twoi dziad­ko­wie.

Serce Nori zabiło szyb­ciej. Matka ni­gdy dotąd nie wspo­mi­nała o krew­nych ani bliż­szej rodzi­nie. Prawdę mówiąc, obie tak długo dry­fo­wały w samot­no­ści, że zako­twi­cze­nie w jakimś kon­kret­nym miej­scu wyda­wało się dziwne.

– Ty też tu miesz­ka­łaś, Oka­asan?

– Kie­dyś – ucięła oschłym tonem. – Zanim się uro­dzi­łaś. Dawno temu.

Nori zmarsz­czyła czoło.

– Dla­czego się wypro­wa­dzi­łaś?

– Dość pytań, Noriko. Weź swoje rze­czy. Idziemy.

Dziew­czynka posłu­chała i przy­gry­zła wargę, żeby powstrzy­mać się przed dal­szymi docie­ka­niami. Matka tego nie lubiła. Za każ­dym razem, kiedy Nori o coś pytała, otrzy­my­wała w odpo­wie­dzi spoj­rze­nie pełne dez­apro­baty. Lepiej było trzy­mać język za zębami. Przy rzad­kich oka­zjach, gdy uda­wało się jej zado­wo­lić matkę, dosta­wała w zamian chłodny pół­u­śmiech. Cza­sami, kiedy zacho­wy­wała się wyjąt­kowo grzecz­nie, matka nagra­dzała ją sło­dy­czami albo nową wstążką. Jak dotąd przez osiem lat życia Nori zgro­ma­dziła dwa­na­ście wstą­żek, jedną za każdy raz, gdy zdo­łała usa­tys­fak­cjo­no­wać matkę.

– Kobieta powinna nauczyć się mil­czeć – powta­rzała. – Jeśli nie potrafi niczego innego, niech umie mil­czeć.

Nori wysia­dła na chod­nik i spraw­dziła, czy zabrała wszyst­kie swoje rze­czy. Brą­zowa wali­zeczka z postrzę­pio­nymi paskami i jedwabną fio­le­tową chu­s­teczką zawią­zaną na uchwy­cie – jest. I nie­bie­ski tor­ni­ster ze srebrną sprzączką, który dostała na ostat­nie uro­dziny. To był cały jej doby­tek. Wcale nie uwa­żała, że potrze­buje cze­goś wię­cej.

Po raz pierw­szy od czasu pobudki o świ­cie zauwa­żyła, że matka nie ma żad­nych bagaży. Stała w taki spo­sób, jakby jej bla­do­ró­żowe saty­nowe pan­to­fle wro­sły w nie­na­tu­ral­nie biały chod­nik. Jasne oczy utkwiła w jakimś punk­cie, któ­rego Nori nie potra­fiła zlo­ka­li­zo­wać.

Zwró­ciła uwagę na strój matki: paste­lowa nie­bie­ska sukienka do kolan z krót­kim ręka­wem. Beżowe poń­czo­chy. Na szyi malutki srebrny krzy­żyk z bry­lan­ci­kiem w środku. Dło­nie sple­cione z przodu tak cia­sno, że przez deli­katną skórę prze­zie­rały cie­niut­kie nie­bie­skie żyłki.

Nori dotknęła nie­śmiało ramie­nia matki.

– Oka­asan…

Ta gwał­tow­nie zamru­gała powie­kami, roz­plo­tła dło­nie, zwie­siła ramiona wzdłuż boków. Wciąż jed­nak nie ode­rwała oczu od bli­żej nie­okre­ślo­nego punktu.

– Noriko – powie­działa gło­sem tak prze­sy­co­nym nie­spo­ty­kaną czu­ło­ścią, że Nori nie dowie­rzała wła­snym uszom. – Chcę, żebyś mi coś obie­cała.

Dziew­czynka pod­nio­sła wzrok, sta­ra­jąc się wyglą­dać na miłą i układną, żeby matka była zado­wo­lona. Nie zepsuje tej chwili nie­zręcz­nym sło­wem.

– Tak, Oka­asan?

– Obie­caj, że będziesz posłuszna.

Ta prośba zbiła ją z pan­ta­łyku. Nie dla­tego, że się jej nie spo­dzie­wała; po pro­stu przez całe życie ani razu nie oka­zała nie­po­słu­szeń­stwa. Pro­sze­nie o coś takiego wyda­wało się zbędne. Kon­ster­na­cja dziew­czynki musiała być aż nadto widoczna, ponie­waż matka odwró­ciła się do niej i uklę­kła, nie­mal zrów­nu­jąc się z nią wzro­kiem.

– Noriko – powtó­rzyła z nie­zna­nym Nori naci­skiem. – Obie­caj. Obie­caj, że będziesz się pod­po­rząd­ko­wy­wać we wszyst­kich spra­wach. Nie zada­waj pytań. Nie sta­wiaj oporu. Nie sprze­ci­wiaj się. Nie myśl, jeśli myśle­nie mia­łoby zapro­wa­dzić cię tam, gdzie być nie powin­naś. Po pro­stu się uśmie­chaj i rób, co każą. Od posłu­szeń­stwa waż­niej­sze jest tylko twoje życie. Powie­trze, któ­rym oddy­chasz. Obie­caj mi to.

Nori pomy­ślała, że to bar­dzo dziwna roz­mowa. Miała na końcu języka tysiące pytań, ale zdu­siła je w sobie.

– Tak, Oka­asan. Yaku­soku shi­masu. Obie­cuję.

Matce zadrżał oddech. Wes­tchnęła z ulgą prze­mie­szaną z roz­pa­czą.

– A teraz posłu­chaj. Wej­dziesz za tę bramę. Dziad­ko­wie zapy­tają, jak się nazy­wasz. Co im powiesz, Nori?

– Noriko, Oka­asan. Noriko Kamiza.

– Tak. A potem zapy­tają, ile masz lat. Co odpo­wiesz?

– Osiem, Oka­asan.

– Spy­tają, dokąd poszłam. Powiesz im, że ci nie mówi­łam. Że nie wiesz. Rozu­miesz?

Nori poczuła, jak zasy­cha jej w ustach. Serce trze­po­tało niczym ptak usi­łu­jący wydo­stać się z klatki.

– Oka­asan, dokąd idziesz? Nie wej­dziesz tam ze mną?

Matka nie odpo­wie­działa. Wypro­sto­wała się, się­gnęła do kie­szeni i wyjęła z niej grubą szarą kopertę.

– Weź to – przy­ka­zała, wci­ska­jąc ją w spo­coną dłoń dziew­czynki. – Daj im to, kiedy będą zada­wać pyta­nia.

– Oka­asan, dokąd idziesz? – zapy­tała Nori, a w jej gło­sie poja­wiła się panika.

Matka odwró­ciła wzrok.

– Cicho, Nori. Nie płacz. Prze­stań natych­miast!

Poczuła, jak łzy, które już zebrały się w oczach, cof­nęły się z zastra­sza­jącą pręd­ko­ścią. Tak jakby i one musiały być posłuszne.

– Noriko – cią­gnęła matka, zni­ża­jąc głos do szeptu. – Grzeczna z cie­bie dziew­czynka. Rób, co każą, a wszystko będzie dobrze. Nie płacz już. Nie ma powodu do pła­czu.

– Tak, Oka­asan.

Matka się zawa­hała, długo szu­kała słów. Wresz­cie uznała, że nie ma nic wię­cej do powie­dze­nia, i poprze­stała na dwu­krot­nym pokle­pa­niu córki po gło­wie.

– Pocze­kam tu, aż odej­dziesz. Zabierz swoje rze­czy.

Noriko wzięła walizkę oraz tor­ni­ster i wol­nym kro­kiem ruszyła do góru­ją­cej nad nią bramy. Im była bli­żej, tym mniej­sze sta­wiała kroki.

Raz po raz oglą­dała się za sie­bie, chcąc się upew­nić, że matka wciąż tam jest. Była. Noriko gło­śno prze­łknęła ślinę.

Gdy wresz­cie dotarła pod wiel­kie wrota, zatrzy­mała się, nie bar­dzo wie­dząc, co dalej. Stały otwo­rem, a mimo to Nori uznała, że nie powinna tam wcho­dzić. Cze­kała na instruk­cje od matki, ta jed­nak stała na chod­niku i patrzyła na nią w mil­cze­niu.

Krok po kroku Nori posu­wała się naprzód. Dotarł­szy do połowy drogi, przy­sta­nęła, nie była w sta­nie iść dalej. W despe­ra­cji odwró­ciła się do matki, która wra­cała już do samo­chodu.

– Oka­asan! – załkała. Wcze­śniej­szy spo­kój opu­ścił ją w jed­nej prze­raź­li­wej chwili. Chciała pobiec z powro­tem do matki, lecz coś przy­gwoź­dziło ją do ziemi.

To coś trzy­mało ją nie­ubła­ga­nie w bez­li­to­śnie sil­nym uści­sku. Nie pozwa­lało się poru­szyć, pła­kać ani oddy­chać, gdy patrzyła, jak matka posyła jej ostat­nie, dziw­nie pogodne spoj­rze­nie, a następ­nie wsiada do samo­chodu i zatrza­skuje za sobą drzwi. Nie mogła nawet mru­gnąć okiem, obser­wu­jąc, jak auto nabiera pręd­ko­ści, skręca za róg i znika z pola widze­nia.

Nori nie wie­działa, jak długo stoi w miej­scu, kom­plet­nie spa­ra­li­żo­wana. Gdy wresz­cie pod­jęła na nowo mozolną wędrówkę, słońce stało już wysoko na nie­bie. Wciąż odrę­twiała, pod­nio­sła drobną rączkę i lekko zapu­kała w bramę, która zasła­niała dom. Zza ogro­dze­nia wyła­niały się tylko pię­tra i dach. Nikt nie otwie­rał. Pchnęła wrota z nadzieją, że może nie ustą­pią. Nie ustą­piły. I były zde­cy­do­wa­nie za cięż­kie, dla­tego wię­cej nie pró­bo­wała.

Usia­dła. I cze­kała. Na co? Tego w zasa­dzie nie wie­działa.

Po pew­nym cza­sie brama się otwo­rzyła, poru­szana jakąś nie­wi­dzialną siłą. Wyło­nili się zza niej dwaj rośli męż­czyźni w gar­ni­tu­rach, spo­glą­da­jąc na dziecko z pogardą.

– Odejdź stąd, dziew­czynko. Żebra­ków nie wpusz­czamy.

– Nie jestem żebraczką – zapro­te­sto­wała Nori, wsta­jąc z ziemi. – Jestem Noriko.

Patrzyli na nią w osłu­pie­niu. Drżącą ręką wycią­gnęła w ich stronę kopertę, którą wrę­czyła jej matka.

– Kamiza Noriko desu.

Męż­czyźni wymie­nili nie­zro­zu­miałe dla niej spoj­rze­nia. Potem bez słowa zni­kli za bramą.

Nori cze­kała. Krę­ciło się jej w gło­wie, ale zmu­siła się do sta­nia.

Po dłu­giej chwili powró­cił jeden z nich. Kiw­nął na nią pal­cem.

– Wejdź.

Chwy­cił jej bagaże i poma­sze­ro­wał przed sie­bie, zosta­wia­jąc dziew­czynkę w tyle.

Dom był piękny, bar­dziej przy­po­mi­nał pałac, jed­nak Nori sku­piła uwagę na sto­ją­cej przed nią postaci.

Star­sza kobieta o oczach jej matki, ze sre­brzy­stymi pasmami sta­ran­nie ucze­sa­nych wło­sów, spo­glą­dała na nią z góry z abso­lut­nym nie­do­wie­rza­niem.

Nori postą­piła tak, jak kazała matka, nie pozo­stało jej bowiem nic innego.

– Kon­banwa, Oba­asama. Mam na imię Nori.

Część I

Część I

Roz­dział 1

Roz­dział 1

Pieśń wody

Kioto, Japo­nia, lato 1950

Ból nad­szedł szybko, z alar­mu­ją­cymi fan­fa­rami. Nic nie mogło go zatrzy­mać, gdy już pod­jął swoją maka­bryczną wędrówkę.

Nad­szedł szybko. Dłu­żej trwało, nim odszedł.

Nori nie­mal się ucie­szyła, wie­dząc, że to naj­lep­sze ze wszyst­kiego, co ją jesz­cze czeka. Naj­pierw poja­wiło się mro­wie­nie, jakby ktoś deli­kat­nym piór­kiem wystu­ki­wał rytm na jej skó­rze. Póź­niej stop­niowe pie­cze­nie. Każdy nerw jej ciała zaczy­nał krzy­czeć, jeden po dru­gim, aż w końcu wszyst­kie wrzesz­czały uni­sono w pro­te­ście. Następne w kolej­no­ści były łzy. We wcze­snym dzie­ciń­stwie Nori nauczyła się przed nimi nie bro­nić, ponie­waż wtedy zaczy­nały pły­nąć jesz­cze obfi­ciej.

Tłu­mie­nie łez dopro­wa­dzało do utraty tchu, spa­zma­tycz­nego wcią­ga­nia ich przez noz­drza i uczu­cia ści­ska­nia w żebrach. Kapa­łoby jej z nosa, wydzie­lina mie­sza­łaby się ze łzami, two­rząc ohydną mik­sturę, która czę­sto ście­kała do otwar­tych ust.

Lepiej je zaak­cep­to­wać z naj­więk­szym moż­li­wym wdzię­kiem i god­no­ścią. Będą cichutko toczyły się po policz­kach, chłod­nym, sta­łym stru­mie­niem, niczym szem­rzący poto­czek.

Wtedy można przy­naj­mniej zacho­wać dla sie­bie tro­chę sza­cunku.

– Na dzi­siaj koniec, Ojo­sama.

Pomimo pie­ką­cych oczu Nori z tru­dem sku­piła wzrok na roz­mów­czyni: trzy­dzie­sto­kil­ku­let­niej słu­żą­cej o okrą­głej, weso­łej twa­rzy i cie­płym uśmie­chu.

– Dzię­kuję, Akiko-san.

Słu­żąca deli­kat­nie pomo­gła Nori wstać, wycią­ga­jąc rękę, żeby dzie­się­cio­latka miała się na czym wes­przeć.

Nori wydała cichy okrzyk, gdy ostry podmuch powie­trza sma­gnął jej nagą skórę. Ugięły się pod nią kolana. Akiko zapo­bie­gła upad­kowi i ze zdu­mie­wa­jącą jak na swoją fili­gra­nową posturę siłą wycią­gnęła Nori z por­ce­la­no­wej wanny, sadza­jąc na krze­śle obok.

Nori powoli koły­sała się w przód i w tył, licząc, że ten jed­no­stajny ruch uspo­koi drżące ciało. Po chwili ból osłabł na tyle, że zdo­łała otwo­rzyć oczy. Obser­wo­wała, jak Akiko wylewa do odpływu mie­sza­ninę cie­płej wody i środka wybie­la­ją­cego, w któ­rym pły­wały mętne dro­binki skóry o bar­wie mig­dała – jej skóry.

– Czy to działa? Jak uwa­żasz? – zapy­tała, nie­za­do­wo­lona z prze­ję­tego tonu, jaki wkradł się do jej głosu. – Akiko-san, myślisz, że to działa?

Słu­żąca odwró­ciła się do dziecka, które powie­rzono jej opiece. Nori nie potra­fiła odczy­tać wyrazu jej twa­rzy. Po chwili jed­nak Akiko nie­znacz­nie się uśmiech­nęła, a Nori doznała ulgi.

– Tak, panienko, myślę, że działa. Bab­cia panienki będzie zado­wo­lona.

– A myślisz, że dostanę nową sukienkę?

– Być może. Jeśli da mi pie­nią­dze na mate­riał, uszyję panience let­nią yukatę. Ze sta­rej już panienka wyro­sła.

– Chcia­ła­bym nie­bie­ską. To szla­chetny kolor, prawda, Akiko-san?

Słu­żąca spu­ściła wzrok i zaczęła ubie­rać Nori w świeżą baweł­nianą koszulę.

– W nie­bie­skim będzie panience bar­dzo do twa­rzy.

– To ulu­biony kolor Oba­asama.

– Tak. A teraz zmy­kaj. Za godzinę przy­niosę posi­łek.

Nori zmu­siła swoje koń­czyny do ruchu, nie zwa­ża­jąc na tępy ból. Dzia­łały, wie­działa, że te codzienne kąpiele dzia­łają. Babka spro­wa­dziła aż z Tokio naj­lep­sze magiczne mydło, jakie można było kupić. Nori bez skargi zno­siła ból, rozu­miała bowiem, że uzy­skany z cza­sem efekt okaże się wart każ­dego cier­pie­nia. Gdyby Akiko jej na to pozwa­lała, sie­dzia­łaby w wan­nie cały dzień, ponie­waż jed­nak jej skóra oka­zała się skłonna do opa­rzeń, jedna kąpiel nie mogła trwać dłu­żej niż dwa­dzie­ścia minut. Na lewej nodze pozo­stał fio­le­towy cęt­ko­wany ślad po opa­rze­niu, który musiała ukry­wać pod dłu­gimi spód­ni­cami, ale nie prze­szka­dzało jej to ani tro­chę, ponie­waż skóra wokół podraż­nio­nego miej­sca stała się cudow­nie jasna i pro­mienna.

Chciała, żeby tak wyglą­dała skóra na całym jej ciele.

Prze­mknęła na palusz­kach przez kory­tarz, uwa­ża­jąc, by nie hała­so­wać. Było popo­łu­dnie, a babka lubiła zaży­wać popo­łu­dnio­wych drze­mek. Zwłasz­cza zimą, gdy chłód ogra­ni­czał wizyty towa­rzy­skie, a słońce wcze­śnie zacho­dziło.

Czmych­nęła ku scho­dom na pod­da­sze, uni­ka­jąc kon­taktu wzro­ko­wego ze służbą, która gapiła się na nią za każ­dym razem, gdy ich ścieżki się prze­ci­nały. Nawet po spę­dzo­nych pod tym dachem dwóch latach jej obec­ność wciąż ich uwie­rała.

Jak zapew­niała Akiko, nie cho­dziło o to, że jej nie lubią. Po pro­stu nie przy­wy­kli do dzieci w tym domu.

Tak czy owak Nori z ulgą wra­cała na pod­da­sze, gdzie miesz­kała z dala od wszyst­kich i wszyst­kiego. Gdy zja­wiła się w posia­dło­ści, babka naka­zała wysprzą­tać pod­da­sze i prze­ro­bić je na pomiesz­cze­nia miesz­kalne.

Pod­da­sze było prze­stronne, pełne roz­ma­itych przed­mio­tów i sprzę­tów. Nori ni­gdy nie miała tylu rze­czy. Łóżko, stół jadal­niany, trzy krze­sła, biblio­teczka, kosz wypeł­niony mate­ria­łami do szy­cia i dzier­ga­nia, ołta­rzyk do modli­twy, pie­cyk na chłodne zimowe mie­siące oraz szafa na ubra­nia. Stała tu też toa­letka z tabo­re­tem, który według Akiko nale­żał kie­dyś do matki Nori. A także brą­zowa walizka z uchwy­tem obwią­za­nym chu­s­teczką z fio­le­to­wego jedwa­biu oraz bla­do­nie­bie­ski tor­ni­ster ze srebrną kla­merką. Trzy­mała te dwie rze­czy w kącie pokoju, żeby zawsze mieć je pod ręką.

Naj­bar­dziej lubiła usy­tu­owane nad łóż­kiem okno w kształ­cie pół­księ­życa z wido­kiem na ogród za domem. Gdy sta­wała na łóżku (czego nie powinna robić, ale robiła), widziała oto­czony pło­tem ogród poro­śnięty zie­loną trawą i sta­rymi roz­ło­ży­stymi drze­wami brzo­skwi­nio­wymi. Widziała sadzawkę z pły­wa­ją­cymi i roz­pry­sku­ją­cymi wodę koi oraz nie­wy­raźne zarysy dachów w sąsiedz­twie. W swoim odczu­ciu widziała cały świat.

Ileż to nocy spę­dziła z nosem przy­ci­śnię­tym do chłod­nej, wil­got­nej szyby? Z pew­no­ścią bar­dzo wiele i uwa­żała się za praw­dziwą szczę­ściarę, że ni­gdy jej na tym nie przy­ła­pano. Z pew­no­ścią dosta­łaby wtedy lanie.

Od dnia, w któ­rym tutaj przy­była, nie wolno jej było opusz­czać domu. Nie uwa­żała tego za jakieś straszne poświę­ce­nie, wcale nie, ponie­waż z miesz­ka­nia, które dzie­liła z matką, też bar­dzo rzadko pozwa­lano jej wycho­dzić.

W tym domu obo­wią­zy­wały zasady. Całe mnó­stwo zasad.

Naczelna zasada brzmiała: schodź wszyst­kim z oczu, chyba że zosta­niesz wezwana. Siedź na pod­da­szu. Zacho­wuj się bez­gło­śnie. Posiłki przy­no­szono jej trzy razy dzien­nie o usta­lo­nych porach. Akiko zabie­rała ją na dół do łazienki. Pod­czas tej wycieczki w środku dnia Nori brała kąpiel.

Trzy razy w tygo­dniu na pod­da­szu zja­wiał się stary, zgar­biony i nie­do­wi­dzący męż­czy­zna, który uczył ją czy­ta­nia, pisa­nia, licze­nia oraz histo­rii. Tego aku­rat nie trak­to­wała jak narzu­co­nego jej obo­wiązku – Nori lubiła lek­cje. I, prawdę mówiąc, miała talent do nauki. Zawsze pro­siła Saotome-sen­sei o nowe książki. W minio­nym tygo­dniu przy­niósł jej powieść napi­saną po angiel­sku, zaty­tu­ło­waną Oli­ver Twist. Nie potra­fiła prze­czy­tać ani słowa, ale posta­no­wiła się nauczyć. Książka była śliczna, opra­wiona w skórę, błysz­cząca.

Takie obo­wią­zy­wały reguły. Nie były jakieś, jej zda­niem, wyma­ga­jące. Nie rozu­miała ich, ale i nie sta­rała się zro­zu­mieć.

Nie myśl.

Nori wśli­znęła się do nie­wiel­kiego łóżka z bal­da­chi­mem i przy­tknęła twarz do chłod­nej poduszki. Pozwo­liło jej to odwró­cić uwagę od upo­rczy­wego mro­wie­nia skóry. Instynk­towne pra­gnie­nie ucieczki przed bólem wkrótce uko­ły­sało ją do męczą­cego snu.

Śniło się jej to samo co zwy­kle.

Wołała matkę, bie­gła za odda­la­ją­cym się błę­kit­nym samo­cho­dem, ale ni­gdy nie mogła go dogo­nić.

Jak daleko się­gała pamię­cią, jej koń­czyny od zawsze wyka­zy­wały skłon­ność do nie­po­słu­szeń­stwa. Zaczy­nały się trząść ni z tego, ni z owego, w nie­kon­tro­lo­wany spo­sób, przy naj­drob­niej­szej zapo­wie­dzi kło­po­tów. Musiała wtedy z całej siły otu­lać ciało ramio­nami, żeby drże­nie ustą­piło.

Kiedy więc Akiko poin­for­mo­wała, że babka złoży jej wizytę, Nori poczuła, że cała jest jak z waty. Osu­nęła się na drew­niane krze­sło przy stole, nie ufa­jąc, że wła­sne nogi zdo­łają ją utrzy­mać.

– Przyj­dzie tu Oba­asama?

– Tak, panienko.

Babka zwy­kle odwie­dzała ją raz w mie­siącu, cza­sem dwa razy, by skon­tro­lo­wać porzą­dek na pod­da­szu i jej roz­wój oso­bi­sty.

Wyda­wało się, że czego Nori by nie zro­biła, babka i tak ni­gdy nie była zado­wo­lona. Star­sza kobieta miała nie­na­ganne maniery i wyso­kie wyma­ga­nia, a jej bystre szare oczy ni­gdy niczego nie prze­oczyły. Napeł­niało to Nori zarówno rado­sną eks­cy­ta­cją, jak i lękiem.

Usa­tys­fak­cjo­no­wa­nie babki stało się praw­dzi­wym wyczy­nem, któ­rego pra­gnęła doko­nać. W jej mnie­ma­niu ucho­dziło to za naj­szla­chet­niej­sze dąże­nie.

Nori omio­tła wzro­kiem pokój, nagle bole­śnie zda­jąc sobie sprawę z panu­ją­cego w nim bała­ganu. Z łóżka wysta­wał rąbek jasno­żół­tej pościeli. Na lam­pie naf­to­wej na noc­nym sto­liku leżała dro­binka kurzu. Drewno pło­nące w pie­cyku strze­lało i trzesz­czało. Ten odgłos z pew­no­ścią nie­któ­rych ziry­tuje.

Słu­żąca w mil­cze­niu zaczęła krzą­tać się po pod­da­szu, porząd­ku­jąc i odkła­da­jąc rze­czy na prze­zna­czone im miej­sce. Akiko przy­wy­kła do wyma­gań pani tego domu. Pra­co­wała tu od dziecka.

Co oczy­wi­ście ozna­czało, że znała matkę Nori. Pew­nie dla­tego wytwo­rzyła się mię­dzy nimi oso­bliwa rela­cja: Nori zawsze chciała zapy­tać, Akiko zawsze chciała powie­dzieć, obie były jed­nak na to zbyt posłuszne.

– W co powin­nam się ubrać? – wychry­piała Nori, zła, że znie­nacka zadrżał jej głos. – Jak uwa­żasz?

Od razu zaczęła gło­wić się nad stro­jem. Miała gra­na­tową sukienkę w groszki, z krót­kim ręka­wem i koron­ko­wym koł­nie­rzy­kiem. Miała zie­lone kimono prze­pa­sane bla­do­ró­żową szarfą. Miała jasno­żółtą yukatę, ale to był strój na lato. I jesz­cze ciem­no­fio­le­towe kimono. To wszystko.

Zaczęła deli­kat­nie przy­gry­zać lewy poli­czek.

– Czarne – zde­cy­do­wała, odpo­wia­da­jąc sama sobie. Akiko pode­szła do szafy, a następ­nie roz­ło­żyła kimono na łóżku.

Decy­zja przy­szła sto­sun­kowo łatwo. Jej skóra, kon­tra­stu­jąc z ciem­nym stro­jem, wyda się jaśniej­sza. Akiko zaczęła ubie­rać Nori, któ­rej myśli powę­dro­wały gdzie indziej.

Nie­pew­nie prze­cze­sała dło­nią włosy. Boże, jakże ona ich nie zno­siła. Były gęste i nie­sforne, krę­ciły się upar­cie pomimo codzien­nych prób poskra­mia­nia ich za pomocą szczotki. W dodatku miały dzi­waczny odcień ciem­nego brązu, który Nori porów­ny­wała do kory dębu. Nie mogła roz­pu­ścić ich swo­bod­nie na ramiona, tak jak robiły to jej matka i babka.

Ale gdy mocno je wyszczot­ko­wała, wygła­dzały się na tyle, że mogła spleść je w długi war­kocz i sta­ran­nie zwią­zać z tyłu. Się­gały pra­wie do pasa, koń­cówkę war­kocza ozda­biała kolo­rową wstążką. Wów­czas włosy pre­zen­to­wały się pra­wie nor­mal­nie.

Tym razem wybrała czer­woną, jedną z dwu­na­stu, które miała. Tę lubiła naj­bar­dziej, ponie­waż uwa­żała, że pod­kre­śla blask jej zło­ci­stych oczu. To, co lubiła w swo­jej twa­rzy, to wła­śnie oczy – nawet babka zauwa­żyła kie­dyś, że są „naprawdę inte­re­su­jące”.

Miały deli­katny kształt mig­dała, taki, jaki mieć powinny. Przy­naj­mniej pod tym wzglę­dem zanadto nie odsta­wała.

Gdy Nori była już ubrana, Akiko wyszła.

Dziew­czynka sta­nęła na środku pokoju, pro­sto, jakby połknęła kij, i cze­kała. Sta­rała się nie wier­cić. Sta­ran­nie splo­tła ręce na wyso­ko­ści piersi, z lekką pogardą lustru­jąc odcień skóry. Popra­wiał się. Dwa lata kąpieli i wresz­cie zaczy­nała dostrze­gać zmianę. Sza­co­wała, że po dwóch kolej­nych cera roz­ja­śni się na tyle, że będzie mogła opu­ścić pod­da­sze.

W prze­ci­wień­stwie do babki, która odwie­dzała ją od czasu do czasu, dzia­dek robił abso­lut­nie wszystko, by uni­kać jej cał­ko­wi­cie, a poza tym i tak więk­szość czasu spę­dzał w Tokio, gdzie peł­nił funk­cję cesar­skiego doradcy. Przy nie­zwy­kle rzad­kich oka­zjach, gdy ich ścieżki mimo wszystko się prze­ci­nały, patrzył na nią wzro­kiem twar­dym jak kamień. To spoj­rze­nie nie­odmien­nie ją mro­ziło. Cza­sem pod­py­ty­wała o niego słu­żącą. Wów­czas twarz Akiko smut­niała i padała lako­niczna odpo­wiedź: „To bar­dzo ważny czło­wiek. I bar­dzo wpły­wowy”. A potem słu­żąca pospiesz­nie zmie­niała temat.

Choć Nori była cie­kawa, miała dość oleju w gło­wie, by nie poru­szać tej kwe­stii z babką. Dobrze zapa­mię­tała radę matki i mimo że wciąż nie­wiele z niej rozu­miała, prze­stroga oka­zy­wała się bar­dzo przy­datna. Oczy­wi­ście nie wyni­kało z niej, gdzie jest matka ani kiedy wróci. Nori sta­rała się o tych rze­czach nie myśleć.

Odgłos kro­ków oznaj­mił przy­by­cie babki. Zamiast pod­nieść wzrok, Nori wbiła oczy w pod­łogę i zło­żyła niski ukłon.

Sto­jąca przed nią kobieta przez chwilę mil­czała. A potem wes­tchnęła.

– Noriko.

Był to znak, że udzie­lono pozwo­le­nia na powsta­nie. Nori powoli się wypro­sto­wała, pamię­ta­jąc o skrom­nie spusz­czo­nym wzroku.

Star­sza kobieta pode­szła do Nori żwa­wym kro­kiem i jed­nym zwin­nym ruchem smu­kłego palca unio­sła jej pod­bró­dek.

Nori patrzyła pro­sto w twarz babki, która pomimo zna­mion upływu czasu wciąż nosiła ślady wiel­kiej urody. Deli­katne zmarszczki zdo­biły gładką cerę o bla­dym odcie­niu żółci, tak jasnym, że bli­żej mu było do zła­ma­nej bieli. Miała cechy kla­sycz­nej pięk­no­ści: długą szyję, drobne dło­nie, zwę­ża­jące się ku koń­cowi palce. Ciemne włosy, z każ­dym rokiem coraz bar­dziej przy­pró­szone siwi­zną, opa­dały lśniącą kaskadą poni­żej talii. Deli­katny nos i przej­mu­jące oczy o pięk­nym kształ­cie miały ude­rza­jąco sza­ro­czarny odcień, znak szcze­gólny rodu Kamiza, i z wcale nie sub­tel­nym ukłu­ciem bólu przy­po­mi­nały Nori matkę.

Oczy­wi­ście babka miała w sobie tę łabę­dzią ele­gan­cję i gra­cję, które w tak fru­stru­jący spo­sób omi­nęły Nori, a któ­rymi obda­rzone zostały dwa poko­le­nia kobiet przed nią. Widok ten był zara­zem piękny i nie­zno­śny.

– Kon­ni­chiwa, Oba­asama – powie­działa Nori, sta­ra­jąc się nie kur­czyć pod inten­syw­nym i gniew­nym spoj­rze­niem babki. – Niech Bóg obda­rzy cię zdro­wiem, pomyśl­no­ścią i rado­ścią.

Yuko ski­nęła głową, jak gdyby odha­czała w myślach listę. Lekko się cof­nęła, a Nori wydała pra­wie nie­sły­szalne wes­tchnie­nie ulgi. Star­sza kobieta pobież­nie omio­tła wzro­kiem pod­da­sze i ponow­nie ski­nęła głową.

Uprze­dza­jąc kolejny ruch babki, Nori odsu­nęła od stołu krze­sło. Ale babka nie ruszyła się z miej­sca.

– Chyba tro­chę uro­słaś.

Nori o mało nie wysko­czyła ze skóry. Na takie stwier­dze­nie nie była przy­go­to­wana.

– Odro­binę, Oba­asama.

– Ile masz teraz lat?

Nori przy­gry­zła wargę, sta­ra­jąc się zepchnąć emo­cje w głąb ich pie­czary, gdzieś na samym dnie żołądka.

– Dzie­sięć.

– Dzie­sięć. Czy już krwa­wi­łaś?

Nori ogar­nęła panika. Czy krwa­wiła? Miała krwa­wić?

– Prze­pra­szam… nie rozu­miem.

Zamiast zare­ago­wać pogardą albo furią, jak można się było spo­dzie­wać, babka i tym razem jedy­nie kiw­nęła głową. Wła­śnie takich odpo­wie­dzi ocze­ki­wała.

– Jak idzie nauka?

Nori natych­miast się roz­pro­mie­niła. I na chwilę się zapo­mniała.

– Och, wspa­niale. Saotome-sen­sei jest bar­dzo dobrym nauczy­cie­lem. Mówi, że powin­nam dostać wię­cej ksią­żek, gdy nauczę się tro­chę lepiej czy­tać. Mam już dwie nowe książki, obie po angiel­sku. Mówi, że mam natu­ralną zdol­ność do…

Yuko posłała Nori zimne spoj­rze­nie, od któ­rego ugięły się pod nią kolana. Od razu zamil­kła i poczuła w ustach smak żółci.

Dobrze, by kobieta umiała mil­czeć.

Nori spu­ściła głowę. Wpa­try­wała się w wybla­kłą drew­nianą pod­łogę pod sto­pami, marząc, by zapaść się pod zie­mię. Ku swemu naj­wyż­szemu prze­ra­że­niu poczuła, jak pod powie­kami zaczy­nają zbie­rać się łzy. Gwał­tow­nie zamru­gała oczami, by je cof­nąć.

Po dłu­gim mil­cze­niu, które zda­wało się trwać wiecz­ność, babka prze­mó­wiła ponow­nie.

– Ile ważysz?

Na szczę­ście Nori znała odpo­wiedź na to pyta­nie. Ważyła się codzien­nie przed kąpielą.

– Osiem­na­ście kilo­gra­mów, bab­ciu.

Babka po raz kolejny kiw­nęła głową.

– Włosy rosną ład­nie. Cera lekko się popra­wiła. Posła­łam po nowy pro­dukt. Spo­dzie­wam się go nie­ba­wem.

– Dzię­kuję, bab­ciu.

– Możesz kie­dyś być ładna, Noriko. Bar­dzo ładna.

– Dzię­kuję.

Daw­niej to stwier­dze­nie prze­peł­ni­łoby Nori rado­ścią, dało nadzieję, poczu­cie, że jest dla niej przy­szłość poza tym pod­da­szem. Przy­szłość napa­wała ją nie­ustan­nym nie­po­ko­jem. Nie wie­działa, co ją czeka, nie miała żad­nych pla­nów. Jed­nak pew­nego dnia ona nadej­dzie, spoj­rzy jej pro­sto w oczy, a Nori nie będzie miała nic do powie­dze­nia. Uwaga babki powinna więc stać się dla Nori powo­dem do rado­ści.

I choć te słowa tchnęły w nią odro­binę opty­mi­zmu, wie­działa już, co nastąpi po tej obiet­nicy jutra.

Babka bez słów wyjęła z fał­dów rękawa drew­nianą łyżkę kuchenną. Pomimo dosko­na­łej zna­jo­mo­ści tej rutyny Nori poczuła, że zaczyna się trząść nie­mal jak w kon­wul­sjach. Znów zawio­dła. Znów odda­liła się o krok od opusz­cze­nia pod­da­sza i dołą­cze­nia do cywi­li­zo­wa­nego świata. Nie była jesz­cze gotowa. I może ni­gdy nie będzie.

Yuko obli­zała cien­kie usta.

– Dziew­czyna musi mieć dys­cy­plinę. Uczysz się, to prawda. Dostaję raporty od Akiko-san i two­jego nauczy­ciela. Jed­nak wciąż zacho­wu­jesz się zbyt imper­ty­nencko. Jesteś nazbyt zuchwała. Jak twoja pro­sty­tu­ująca się matka.

Nori zaci­snęła dło­nie na opar­ciu drew­nia­nego krze­sła. Pochy­liła się, nie cze­ka­jąc na pole­ce­nie.

– Nauka dobrze ci idzie – cią­gnęła babka – ale to nie jest aż tak istotne. Brak ci wytwor­no­ści, gra­cji. Cały dom trzę­sie się od two­ich kro­ków. Cho­dzisz jak zou. Nale­żymy do rodziny kró­lew­skiej. Nie stą­pamy jak chłopi upra­wia­jący ryż.

Nori nie pod­nio­sła wzroku, ale wyczuła, że babka zbliża się do krze­sła, przy któ­rym stała pochy­lona.

– Dys­cy­plina to pod­stawa. Musisz się tego nauczyć.

Ręka star­szej kobiety zadarła jej kimono oraz koszulę, tak że Nori stała nie­mal obna­żona, w samych majt­kach z cien­kiej bawełny. Zamknęła oczy.

– Jesteś nędzną, prze­klętą istotą – oznaj­miła babka niskim gło­sem.

Pierw­szy cios spadł z szo­ku­jącą szyb­ko­ścią. Nori bar­dziej zasko­czył dźwięk, ostry i dono­śny, niż sam ból. Zaci­snęła zęby i poczuła, jak przy­gryza dolną wargę.

Drugi i trzeci cios zostały zadane z więk­szym impe­tem niż pierw­szy. Szczu­płe ciało Nori było pozba­wione tłusz­czu, który zamor­ty­zo­wałby siłę ude­rzeń. Jak zwy­kle zaczęła liczyć otrzy­my­wane razy. Cztery. Pięć. Sześć.

Plecy powoli obej­mo­wał głę­boki ból. Mogłaby przy­siąc, że sły­szy jego ryt­miczne, głu­che pul­so­wa­nie. Łopatki drżały z wysiłku przy pró­bach utrzy­ma­nia wypro­sto­wa­nego grzbietu. Sie­dem. Osiem. Dzie­więć.

Tłu­mie­nie łez stało się zada­niem bez­na­dziej­nym. Pozwo­liła im pły­nąć, zacho­wu­jąc przy tym tyle dumy, ile potra­fiła z sie­bie wykrze­sać. Ale do łka­nia się nie posu­nęła. Nawet gdyby musiała prze­gryźć wargę na wylot, nie wyda z sie­bie żad­nego dźwięku. Dzie­sięć. Jede­na­ście. Dwa­na­ście.

Pomimo huku w uszach sły­szała, jak babka zaczyna dyszeć z wysiłku. Trzy­na­ście. Czter­na­ście.

Tyle miało wystar­czyć. Obie zasty­gły na chwilę w przy­bra­nych pozach. Żadna się nie poru­szała. Ciszę zakłó­cało jedy­nie powolne, nie­równe posa­py­wa­nie babki.

Nori nie musiała się odwra­cać, żeby wie­dzieć, co nastąpi za chwilę. Nie była pewna, czy jest naocz­nym świad­kiem roz­woju wyda­rzeń, czy po pro­stu widzi je oczyma wyobraźni. Babka pomału opu­ściła ramię, pamię­ta­jąc o popra­wie­niu stroju. Potem spoj­rze­nie: surowe, nieco prze­pra­sza­jące. Może nawet z odro­biną współ­czu­cia. Wkrótce pozo­sta­nie tylko uprzejma obo­jęt­ność. Myśli Yuko powę­dro­wały już dalej. Nori wypro­sto­wała się dopiero wtedy, gdy usły­szała odda­la­jące się kroki babki na skrzy­pią­cych scho­dach.

Roz­po­czy­nał się trzeci akt sztuki.

Ciało zare­ago­wało gwał­tow­nie na zmianę pozy­cji kłu­ją­cym bólem w boku. Nori się skrzy­wiła. Wdech. Wydech.

Przy­ło­żyła dłoń do twa­rzy i bez­ce­re­mo­nial­nie ocie­rała łzy. Za mniej wię­cej godzinę zjawi się Akiko z cie­płym ręcz­ni­kiem na obo­lałe pośladki. Do tego czasu naj­le­piej uni­kać sia­da­nia. Ślady po ude­rze­niach na udach i sie­dze­niu znikną za kilka dni. Teraz, gdy została sama, ból obja­wił się w pełni. Żołą­dek, jakby obra­żony, że go pomi­nięto, kur­czył się i roz­kur­czał. Mimo wszystko trzy­mała jed­nak głowę wysoko i mil­czała.

Wła­ści­wie nie wie­działa, przed kim odgrywa swoją rolę.

Cza­sem myślała, że przed nie­wi­dzial­nymi oczami, które babka – Nori była gotowa przy­siąc – wsz­cze­piła w ściany. Innym razem, że przed Bogiem. Uwa­żała, że jeśli Bóg widzi, jaka jest dzielna sama przed sobą, wyna­gro­dzi jej to jakimś cudem.

Ostroż­nie zdjęła kimono, zosta­jąc tylko w baweł­nia­nej koszulce. Rzu­ciła je na pod­łogę, choć wie­działa, że nie powinna. Akiko się nim zaj­mie. Nori sądziła, że słu­żąca nie mel­do­wała o wszyst­kich jej postęp­kach – wów­czas z pew­no­ścią zbie­ra­łaby cięgi o wiele czę­ściej.

Lubiła myśleć, że Akiko nie wyko­nuje przy­dzie­lo­nych jej obo­wiąz­ków z odrazą. Choć opieka nad bękar­tem była znie­wagą, nie wyma­gała wiel­kiego wysiłku. Nori sta­rała się uła­twić pracę tej nie­szczę­snej kobie­cie tyleż z poczu­cia winy, co i z posłu­szeń­stwa.

Małymi krocz­kami, tak małymi, że zaczy­nały wyda­wać się jej komiczne, dro­biła do ołta­rzyka po prze­ciw­nej stro­nie pokoju. Modli­twa trzy razy dzien­nie nale­żała do jej obo­wiąz­ków, a Nori nie miała nic prze­ciwko temu. W grun­cie rze­czy nawet to lubiła.

Ołta­rzyk był jej ulu­bio­nym przed­mio­tem, choć w zasa­dzie nawet do niej nie nale­żał. Sta­no­wił porzu­coną wła­sność matki. Niczym się nie wyróż­niał – zwy­kły drew­niany sto­li­czek z roz­ło­żo­nym kawał­kiem aksa­mitu o bar­wie kró­lew­skiej pur­pury. Brzegi tka­niny zostały obszyte złotą nicią. Stał na nim misterny srebrny kru­cy­fiks w oto­cze­niu dwóch świec. Nori zapa­liła je, a następ­nie uklę­kła na uło­żo­nej na pod­ło­dze poduszce.

Świa­tło zalało ją koją­cym cie­płem, opu­ściła powieki.

Dobry Boże,

prze­pra­szam za moją imper­ty­nen­cję. Zapy­tam Saotome-sen­sei, co to słowo ozna­cza, żebym wię­cej tego nie robiła. Prze­pra­szam za moje włosy. Prze­pra­szam za moją skórę. Prze­pra­szam za kło­poty, które spra­wiam innym. Mam nadzieję, że bar­dzo się na mnie nie gnie­wasz?

Pro­szę, opie­kuj się moją matką. Na pewno bar­dzo się smuci, że jesz­cze nie może mnie stąd zabrać.

Pro­szę, pomóż mi się przy­go­to­wać.

Amen,

Nori

Jak czę­sto po modli­twie, tak i tym razem pozo­stała przy ołta­rzyku. Naj­bar­dziej lubiła w Bogu to, że był jedyną osobą, któ­rej mogła zada­wać pyta­nia. Ten przy­wi­lej zachwy­cał ją do tego stop­nia, że nawet nie­szcze­gól­nie jej prze­szka­dzało, że ni­gdy nie dosta­wała odpo­wie­dzi.

Zimowe mie­siące, w któ­rych nie­wiele się działo, dobie­gały końca. Dni płyn­nie zle­wały się ze sobą. W tym cza­sie babka odwie­dziła Nori jesz­cze dwu­krot­nie, czego rezul­tat sta­no­wiło odpo­wied­nio dwa­na­ście i szes­na­ście cię­gów. W pew­nym momen­cie matriar­chalna głowa rodziny napo­mknęła, że ze względu na bli­zny może trzeba będzie wpro­wa­dzić w przy­szło­ści nowe metody wymie­rza­nia kary.

Wraz ze zbli­ża­niem się wio­sny Nori obser­wo­wała zmiany w ota­cza­ją­cym ją świe­cie. Dzień trwał coraz dłu­żej, ocią­gał się z odej­ściem. Widziała z okna, jak w ogro­dzie kwiaty roz­kwi­tają i nasy­cają się bar­wami. I choć z początku nie była pewna, zaczęła także zauwa­żać zmiany zacho­dzące w niej samej. Pierś, dotych­czas pła­ska jak deska, nabie­rała odro­biny krą­gło­ści. Bio­dra się posze­rzały, acz­kol­wiek tylko nie­znacz­nie.

A waga, utrzy­mu­jąca się przez ostat­nie dwa lata na sta­łym pozio­mie około osiem­na­stu kilo­gra­mów, rosła powoli, lecz upar­cie. To naj­bar­dziej ją zaalar­mo­wało. Popro­siła Akiko o mniej­sze por­cje jedze­nia, lecz słu­żąca odmó­wiła.

– Już i tak jesz jak pta­szek, Nori-sama. Roz­cho­ru­jesz się.

– Będę gruba, tak się to skoń­czy.

– Panienko, to rzecz natu­ralna. Sta­jesz się kobietą. Dość wcze­śnie roz­kwi­tasz. Gdy nadej­dzie czas, babka wyja­śni, co się z tobą dzieje. To nie moja rola.

To nie moja rola.

Akiko zawsze tak mówiła, gdy nie chciała o czymś roz­ma­wiać. Cza­sem lito­wała się nad Nori i odpo­wia­dała na jej spo­ra­dyczne pyta­nia, dla­czego jest tak, jak jest. Ale tylko frag­men­ta­rycz­nie. Póź­niej sznu­ro­wała usta, oba­wia­jąc się, że i tak powie­działa zbyt wiele, i Nori musiała samo­dziel­nie roz­wią­zy­wać pozo­stałą część łami­główki.

Dowie­działa się, że jest bękar­tem, wła­śnie od Akiko. To ozna­czało, że ni­gdy nie będzie mogła być peł­no­praw­nym człon­kiem rodu Kamiza i jej babka potrze­buje innej dzie­dziczki.

Samo­dziel­nie wywnio­sko­wała, że nie może nią być jej matka, ponie­waż jest kimś, kogo nazywa się dziwką.

Pomimo wielu nocy spę­dzo­nych na kola­nach i modli­twie o boską inter­wen­cję w jej życiu, Nori uznała, że wcale nie podo­bają się jej zacho­dzące zmiany.

Jakież to okrop­nie nie­przy­jemne czuć, jak czas nagli i popy­cha naprzód, bez­ce­re­mo­nial­nie, zupeł­nie nie zwa­ża­jąc na to, czy jest gotowa.

Postępy w nauce prze­bie­gały rów­nie szybko. Poza nauką nie miała nic. Czy­tała całymi nocami, aż pie­kły ją oczy, ponie­waż poza tym nie miała nic do roboty.

Saotome-sen­sei reago­wał nie­do­wie­rza­niem. Wyda­wało się, że każdą przy­nie­sioną przez niego książkę zawsze koń­czyła w jeden dzień, naj­wy­żej dwa. Kiedy mu o tym powie­działa, nie chciał uwie­rzyć.

– To nie­moż­liwe – powta­rzał – jak na dziecko w twoim wieku. W dodatku dziew­czynkę.

– Mówię prawdę, Sen­sei. Prze­czy­ta­łam wszyst­kie.

Wtedy marsz­czył czoło, tak że bruzdy zwi­jały się w har­mo­nijkę.

– Nie prze­czy­ta­łaś, jak należy.

Nori nie odpo­wia­dała, tylko wbi­jała wzrok w kolana.

Nie kłóć się.

Temat porzu­cano, a nauczy­ciel mówił dalej mono­ton­nym gło­sem. Ale Nori już go nie słu­chała. Przy­po­mniała sobie Pieśń dwóch bie­da­ków, a jej myśli odpły­nęły do odle­głych miejsc.

Yono­naka wo

Ushi to yasa­shi to omoe domo

Tobi­ta­chi kanetsu

Tori ni shi arane ba

Czuję, że to życie

jest pełne smutku i trudne do znie­sie­nia,

nie mogę jed­nak uciec,

gdyż nie jestem pta­kiem.

Roz­dział 2

Roz­dział 2

Chło­piec ze skrzyp­cami

Kioto, Japo­nia, zima 1951

Pew­nego smęt­nego poranka pod koniec stycz­nia babka zja­wiła się nie­spo­dzie­wa­nie i oznaj­miła, że Nori ma brata i że ów brat z nimi zamieszka.

Ma brata.

Nori zamru­gała powie­kami, nie­wiele z tego rozu­mie­jąc, i zamarła z igłą w powie­trzu. Szma­cianą lalkę, któ­rej przy­szy­wała oczy z guzi­ków, porzu­ciła na kola­nach.

– Nan­de­sutte? – zapy­tała w osłu­pie­niu, nie­zdolna do wymy­śle­nia niczego mądrzej­szego. – Słu­cham?

Yuko gniew­nie zmarsz­czyła brew, wyraź­nie wzbu­rzona, że musi powtó­rzyć.

– Nie mówi­łam ci o tym wcze­śniej, ale czas, żebyś się dowie­działa. Twoja matka była mężatką, zanim się zhań­biła… Zanim się uro­dzi­łaś. Z tam­tego mał­żeń­stwa miała syna. Wła­śnie zmarł jego ojciec, dla­tego przy­jeż­dża i u nas zamieszka. Prawdę mówiąc, powi­nien zja­wić się tu lada chwila.

Nori kiw­nęła głową w nadziei, że jeśli wykona ten ruch, jej umysł przy­swoi jakoś tę sen­sa­cję. Infor­ma­cja o matce i o prze­szło­ści, do któ­rych tak bar­dzo tęsk­niła, nie wia­domo dla­czego wydała się jej teraz śmiesz­nie nie­istotna.

– Przy­jeż­dża dzi­siaj – powtó­rzyła jak papuga. – I tu zamieszka.

Babka sztywno ski­nęła głową i kon­ty­nu­owała, wyraź­nie nie­za­do­wo­lona, że jej prze­rwano.

– Ma pięt­na­ście lat. Nauczy­ciele i człon­ko­wie rodziny jego ojca poin­for­mo­wali mnie, że jest wyjąt­kowo uta­len­to­wany. Przy­nie­sie nam wielki zaszczyt. – Prze­rwała, cze­ka­jąc na reak­cję Nori. Ponie­waż się nie docze­kała, wes­tchnęła poiry­to­wana. – Noriko, to są dosko­nałe wie­ści. Wszy­scy powin­ni­śmy się cie­szyć.

– Tak, Oba­asama. Bar­dzo się cie­szę.

Ni­gdy dotąd nie wypo­wie­działa tych słów.

Babka prze­szyła ją lodo­wa­tym spoj­rze­niem. Jak na kobietę, która ma powód do rado­ści, wyda­wała się rów­nie ponura jak zwy­kle.

– Powie­dziano mu o two­jej… obec­no­ści – dodała z kwa­śną miną.

O ile babka zazwy­czaj zda­wała się trak­to­wać ist­nie­nie Nori z obo­jęt­no­ścią, choć cza­sem, para­dok­sal­nie, zdra­dzała jakieś prze­wrotne zain­te­re­so­wane jej osobą, teraz jakby stra­ciła resztki cier­pli­wo­ści. Nori mogła jedy­nie zakła­dać, że nie­uchronne przy­by­cie tego chłopca spra­wiło, że zno­śny dotąd wstyd spo­wo­do­wany obec­no­ścią bękarta w rodzi­nie stał się tym więk­szą hańbą.

Babka zaczerp­nęła powie­trza i mówiła dalej.

– Zapew­ni­łam go, że nie będziesz mu prze­szka­dzać. Jeśli posta­nowi cię zauwa­żyć, to dobrze. Ale nie wolno ci się do niego odzy­wać, chyba że on uczyni to pierw­szy. Jest spad­ko­biercą tego domu. Masz mu oka­zy­wać sza­cu­nek i ule­głość, od mil­cze­nia począw­szy. Waka­ri­masu ka? Rozu­miesz?

Zwy­kle Nori ski­nę­łaby głową albo spu­ściła oczy bądź wyko­nała inne gesty, by oka­zać swoją goto­wość do posłu­szeń­stwa, w darem­nej nadziei, że jakimś cudem widzi to jej matka, gdzie­kol­wiek jest.

Miała zacho­wać się jak zawsze, lecz nagle coś w niej pękło. Słowo wyrwało się z zasznu­ro­wa­nych ust.

– Nie!

Pokój spo­wiła mar­twa cisza. Nori rozej­rzała się w poszu­ki­wa­niu osoby, która wydała ten okrzyk. Prze­cież musiał zro­bić to ktoś inny.

Spoj­rzała na babkę, która zda­wała się rów­nie wstrzą­śnięta. Bystre oczy otwo­rzyły się sze­rzej ze zdu­mie­nia, ścią­gnięte usta zwiot­czały. Ona także omio­tła wzro­kiem pod­da­sze, spraw­dza­jąc, czy nie czai się tam przy­pad­kiem jakiś duch.

Nori pró­bo­wała wyco­fać się z tej buń­czucz­nej reak­cji, lecz zamiast tego brnęła dalej.

– Mia­łam na myśli, że… muszę z nim roz­ma­wiać. Muszę. One­gai shi­masu, Oba­asama. Pro­szę.

Tym razem nie było jej dane sko­rzy­stać ze spóź­nio­nego refleksu babki, która w sekundę poko­nała dzie­lącą je odle­głość. Nori nie tyle poczuła wymie­rzony jej poli­czek, co usły­szała trzask. Głowa obró­ciła się w bok i przez kilka sekund oczy widziały tylko biel, póki nie spo­częły na innym obiek­cie. Lalka osu­nęła się na pod­łogę, a wraz z nią Nori.

Babka opu­ściła rękę, jej twarz nie zdra­dzała żad­nych emo­cji. Żad­nego gniewu. Nic. Naj­zwy­czaj­niej w świe­cie powtó­rzyła swoje pyta­nie, powoli i spo­koj­nie, tak jak roz­ma­wia się z osobą ułomną.

– Rozu­miesz?

W jed­nej przy­tła­cza­ją­cej chwili powró­cił lęk przed Bogiem. Prze­łącz­nik w gło­wie usta­wił się we wła­ści­wej pozy­cji. Świat ponow­nie nabrał ostro­ści. Cichy głos prze­mó­wił gdzieś z daleka.

– Tak, bab­ciu. Oczy­wi­ście. Jak sobie życzysz.

Odpo­wiedź została skwi­to­wana zdaw­ko­wym ski­nie­niem głowy.

– Dobrze. Przy­ślę po cie­bie, kiedy się tu zjawi. Akiko-san kupiła ci z tej oka­zji nowe ubra­nie.

Nori nie dostała żad­nego ele­mentu gar­de­roby od ponad sze­ściu mie­sięcy. Żyła dla pre­zen­tów: byle dostać coś poły­skli­wego, coś, co mogłaby wpleść we włosy albo zawią­zać w kokardę na szyi. Były to w jej życiu główne atrak­cje. A mimo to nie potra­fiła w tej chwili zna­leźć w sobie rado­ści na myśl o nowej sukience. Nawet nie zasta­na­wiała się, jaki ma kolor.

Wie­działa, że powinna wyra­zić wdzięcz­ność, ale nie potra­fiła wykrztu­sić słowa.

Klę­czała, może przez minutę, może przez godzinę, pod­czas gdy babka oma­wiała szcze­góły doty­czące sto­sow­nego zacho­wa­nia.

– Na litość boską, tylko nie zada­waj żad­nych absur­dal­nych pytań… Żad­nego gło­śnego, pro­stac­kiego tupa­nia… Nie garb się… Oczy spusz­czone i uśmiech na twa­rzy… Wyglą­dasz, jak­byś zja­dła cytrynę… God­ność… Sza­cu­nek… Gra­cja… Ogłada… Honor…

Nori jakimś cudem uda­wało się kiwać raz po raz głową, choć łomot jej wła­snego serca zagłu­szał perorę babki. Pomimo cie­pła na pod­da­szu dostała gęsiej skórki.

Miała wra­że­nie, jakby ktoś zapchał jej usta tro­ci­nami.

Dopiero kiedy babka odwró­ciła się i zaczęła odda­lać, Nori uświa­do­miła sobie, o czym zapo­mniała. Zro­biła dwa nie­śmiałe kroki i wycią­gnęła przed sie­bie drżącą rękę, nie bar­dzo wie­dząc, co usi­łuje zła­pać.

– Och… Oba­asama?

Babka zatrzy­mała się i obej­rzała za sie­bie, jedwa­bi­sta kur­tyna wło­sów zasze­le­ściła przy tym ruchu. Jej twarz przy­po­mi­nała gra­dową chmurę.

– Jego imię… – wyją­kała Nori, mru­ga­jąc powie­kami jak sza­lona. – Jak on ma na imię?

– Akira.

I babka wyszła żwa­wym kro­kiem, naj­wy­raź­niej poświę­ciw­szy tej roz­mo­wie znacz­nie wię­cej czasu, niż zamie­rzała.

Nori została sama w ciszy. Jej nogi trzę­sły się jak gala­reta, co zresztą czę­sto się zda­rzało – ale nie ze stra­chu. Nie z nie­zno­śnego nie­po­koju, który przy­gnia­tał ją w każ­dej chwili na jawie.

Trzę­sła się z cał­ko­wi­cie innego powodu, choć nie wie­działa jesz­cze jakiego. Nie potra­fiła nazwać tego uczu­cia. Nagle surowy nakaz babki, że nie wolno jej odzy­wać się do brata jako pierw­szej, wydał się bez zna­cze­nia. Po raz pierw­szy w życiu zdała sobie sprawę, czym naprawdę jest roz­kaz: zbio­rem słów. Niczym wię­cej.

Może to nie­znane uczu­cie to nadzieja. Praw­dziwa, uchwytna nadzieja.

Przy­ło­żyła palec wska­zu­jący do ust i obry­so­wy­wała ich kon­tury, syla­bi­zu­jąc imię. A – ki – ra…

– Akira.

Pogodne, kla­rowne.

Wypu­ściła powie­trze z płuc, dopiero teraz zauwa­ża­jąc, że wstrzy­my­wała oddech. Oddech, który wyda­wał się więk­szy od niej samej. A potem jesz­cze raz wypo­wie­działa jego imię:

– Akira.

Mogła powta­rzać je bez­u­stan­nie, codzien­nie, do końca swo­ich dni i ni­gdy nie zmę­czyć się jego brzmie­niem.

Nie uzmy­sła­wiała sobie, że się śmieje, póki nie poczuła bólu policz­ków. Przy­gry­zła palec, pró­bu­jąc poha­mo­wać chi­chot, lecz nic to nie pomo­gło. Wymy­kał się na­dal i roz­cho­dził echem po całym pod­da­szu z wyso­kim stro­pem. Jeśli potrwa to dłu­żej i ktoś ją usły­szy, wkrótce przyj­dzie jej za to słono zapła­cić. Mimo takiej per­spek­tywy nie prze­sta­wała się śmiać.

Sukienka miała prze­piękny odcień bzu, bufia­ste krót­kie rękawy i koł­nie­rzyk obla­mo­wany białą koronką. Taką samą koronką obszyto rąbek się­ga­jący tuż nad kostkę. Nori dostała także białe skar­pety, które dało się pod­cią­gnąć do samych kolan. Dobie­rze do tej sukienki wstążkę w kolo­rze błę­kitu. Łamała sobie głowę, co zro­bić z wło­sami. Zale­żało jej, żeby aku­rat tego dnia były pro­ste.

Bez­li­to­śnie szczot­ko­wała krę­coną czu­prynę, wyry­wa­jąc całe kępki brą­zo­wych wło­sów, które lądo­wały na pod­ło­dze. Akiko zmarsz­czyła czoło.

– Może ja powin­nam to zro­bić, panienko.

– Pora­dzę sobie.

Kiedy Nori skoń­czyła szczot­ko­wa­nie, Akiko sta­ran­nie splo­tła jej włosy w dwa war­ko­cze z tyłu, a następ­nie zwi­nęła je razem i upięła w niski kok.

Nori skon­tro­lo­wała swoje odbi­cie w lustrze. Musi tak zostać. Nie da się nic wię­cej zro­bić. Nie ma sensu zło­ścić się na coś, czego nie można zmie­nić.

Jakoś się z tym pogo­dzi, przy­naj­mniej na razie.

– Już jest?

– Nic się nie zmie­niło, odkąd panienka pytała o to samo pięć minut temu.

Nori przy­gry­zła wargę. Na dwo­rze zapa­dał zmrok. Powi­nien już tu być. Naprawdę powi­nien już przy­je­chać.

Gdzie on się podziewa?

– Skąd przy­jeż­dża, Akiko-san?

– Chyba z Tokio.

– To tam bab­cia posyła po nowe rze­czy, prawda? Do sto­licy?

– Tak.

– Musi być bar­dzo wytworny.

Akiko się roze­śmiała, choć Nori nie bar­dzo rozu­miała, co ją tak roz­śmie­szyło.

– Nie wszy­scy w Tokio są wytworni, panienko. Ale twój brat z pew­no­ścią tak. Pocho­dzisz z bar­dzo zna­mie­ni­tej rodziny.

– Dzia­dek pra­cuje w sto­licy – wymam­ro­tała Nori bar­dziej do sie­bie niż do Akiko. – Dla cesa­rza. Dla­tego tak rzadko zja­wia się w domu.

– Tak – potwier­dziła Akiko, cho­ciaż już to mówiła. – Przy­nieść kola­cję?

– Nie, dzię­kuję.

Nie przy­stoi witać Akiry z reszt­kami jedze­nia mię­dzy zębami. I bez tego była pełna obaw – nie miała abso­lut­nie żad­nego doświad­cze­nia w kwe­stii roz­mów z chłop­cami. Oczy­wi­ście wie­działa, jak wyglą­dają. Oglą­dała w swo­ich książ­kach foto­gra­fie wielu rze­czy, mię­dzy innymi wspa­nia­łych zamor­skich budowli. Widziała jeziora, góry i stawy. Wymy­ślała roz­ma­ite zabawy, żeby umieć dopa­so­wać słowo do obrazu, gdy w końcu nadej­dzie czas na opusz­cze­nie tego domu.

A jej brat z pew­no­ścią to wszystko już widział. Nie miała naj­mniej­szego zamiaru wyka­zać się igno­ran­cją pod­czas roz­mowy.

Nori znów przy­gry­zła dolną wargę.

– Myślisz… myślisz, że mnie polubi?

Twarz Akiko zła­god­niała. Wsu­nęła luźny kosmyk wło­sów za ucho Nori.

– Mam taką nadzieję, kochana.

Następne pyta­nie było jesz­cze bar­dziej nie­bez­pieczne. Ale Nori musiała je zadać.

– Myślisz, że wie, gdzie jest moja matka?

Słu­żąca zesztyw­niała i ukrad­kiem zer­k­nęła na drzwi.

– Panienko…

Wię­cej nie musiała mówić. Chwila bli­sko­ści minęła. W końcu zawsze wygry­wały zobo­wią­za­nia Akiko wobec babki.

A jed­nak Nori pozwa­lała sobie na poufa­łość.

Akira zechce z nią roz­ma­wiać, na pewno. Z jakiego powodu miałby jej nie­na­wi­dzić? Nie zro­biła mu nic złego, nic go nie kosz­to­wała. Kosz­to­wała wła­sną matkę utratę należ­nego jej miej­sca – teraz to rozu­miała – i kosz­to­wała wła­sną babkę skazę na hono­rze. Ale Aki­rze nie wyrzą­dziła żad­nej krzywdy.

I może w tym rzecz. Ta myśl ude­rzyła ją znie­nacka. Może przy­jazd tego jej dziw­nego star­szego brata, o któ­rym ni­gdy nie sły­szała, to przy­go­to­wany dla niej przez matkę spraw­dzian. Oczy­wi­ście, na pewno. Z doświad­cze­nia Nori wyni­kało, że nie ist­nieje coś takiego jak szczę­śliwy zbieg oko­licz­no­ści.

Wresz­cie roz­ja­śniło się jej w gło­wie. Musi tylko zdać jesz­cze jeden egza­min. Musi, ponie­waż wtedy – dopiero wtedy – matka tutaj wróci. I zabie­rze stąd ich oboje. I zamiesz­kają we trójkę gdzieś, gdzie będzie rosła wysoka trawa i kwiaty, takie duże, jak te, które pora­stają zbo­cza gór. I będzie tam też staw. Praw­do­po­dob­nie. Nori będzie się plu­skać i nur­ko­wać w czy­stej wodzie, póki nie poczuje potrzeby powrotu na powierzch­nię. Po kąpieli będzie się wyle­gi­wać w słońcu. Godzi­nami, aż dło­nie i stopy zaczer­wie­nią się i zaczną szczy­pać. A brat, kim­kol­wiek jest, jaki­kol­wiek jest, będzie wyle­gi­wał się razem z nią. I będą się śmiać z tego, jaka była głu­pia, że w ogóle się go bała.

AKIKO

Jest już dobrze po pół­nocy, kiedy wresz­cie spro­wa­dzam panienkę z pod­da­sza na dół. Zgod­nie z instruk­cjami trzy­mam ją za rękę. Bole­śnie wątłą w mojej dłoni – wyczu­wam każdą kosteczkę. Scho­dzi po scho­dach z pewną trwogą, popra­wia sukienkę, jakby z obawy, że się pognie­cie pod­czas tej krót­kiej drogi z pod­da­sza do westy­bulu. Jeśli dobrze się zasta­no­wić, ma wszel­kie powody, by zacho­wać ostroż­ność. Przez ponad dwa lata nie było jej wolno zapusz­czać się dalej niż do łazienki na dru­gim pię­trze. Gdy prze­cho­dzimy obok niej, sły­szę cichutki świst. Myślę, że to oddech ulgi. Ale może i stra­chu. Ner­wowe z niej dziecko.

Dziew­czynka nie mówi dużo, ale jej ciało zdra­dza wiele. Czę­sto widzę, jak wpa­truje się w prze­strzeń, gry­zie wargę, która już i tak jest obrzmiała i popę­kana do krwi. Zasta­na­wiam się, czy ona to czuje.

Nie potra­fię roz­strzy­gnąć, czy jest inte­li­gentna, czy ciemna jak tabaka w rogu. Pew­nego dnia przy­ła­pa­łam ją na czy­ta­niu książki po angiel­sku – wska­zy­wała jakieś obrazki i mru­czała coś pod nosem. Spło­szyła się, gdy zauwa­żyła, że na nią patrzę. Jestem cie­kawa, czy uczy się sama, czy w ogóle jest do tego zdolna. Może tak. Może w jej żyłach pły­nie krew zdrajcy, która uła­twia jej ucze­nie się tego, czego my nie potra­fimy nauczyć.

Trzeba oddać jej spra­wie­dli­wość: to nie­kło­po­tliwa pod­opieczna. Ni­gdy się nie skarży i rzadko o coś prosi. Jest zado­wo­lona ze swo­jej „kura­cji”, jak kazano mi nazy­wać kąpiele. Ow­szem, pła­cze, ale nie kaprysi.

Ma w sobie natu­ralną cie­ka­wość – tyle mogę powie­dzieć na pewno. Mil­cze­nie przy­cho­dzi jej z tru­dem. Widzę, jak się z nim zmaga. Pod tym wzglę­dem bar­dzo przy­po­mina swoją matkę. Lady Seiko ni­gdy nie zaak­cep­to­wała roli szla­chet­nej, peł­nej maje­statu damy.

Matka Nori-samy popa­dła w nie­ła­skę z powodu swo­jej samo­woli i nie­po­słu­szeń­stwa. Lady Yuko twier­dzi, że wszy­scy zbyt­nio jej pobła­ża­li­śmy, a ja mam dopil­no­wać, by drugi raz nie popeł­niono tego błędu.

Dziew­czynka jest naprawdę uro­cza, łapię się na tym, że pozwa­lam jej na zbyt wiele.

Nori-sama cią­gnie mnie za rękę, jakby chciała spro­wa­dzić mnie na zie­mię.

Nawet gdy nie otwiera ust, jej dziwne oczy błysz­czą jak sztuczne ognie. Widzę, ile wkłada sta­rań we wszystko, co robi, nawet przy pro­stych rze­czach, które nie powinny wyma­gać takiego wysiłku.

I znów trudno mi powie­dzieć, czy to oznaka inte­li­gen­cji, czy głu­poty. W każ­dym razie to dziecko ma piękne oczy, cie­płe, jasne i pro­mienne, w odcie­niu bursz­tynu. Ni­gdy takich nie widzia­łam. To bez­względ­nie naj­więk­szy atut jej urody, ale zdra­dzają każdą myśl.

Gdy docie­ramy do głów­nych scho­dów, zastyga. Wolną ręką kur­czowo chwyta się porę­czy z jakąś despe­ra­cją, któ­rej nie poj­muję. Lustruje par­ter, czujna i drżąca. Przy­pusz­czam, że szuka wzro­kiem dziadka, lorda Kohei. Nie ma go tam, a ja odczu­wam z tego powodu taką samą ulgę jak ona.

Pan jest trud­nym czło­wie­kiem. Wszy­scy wie­dzą, że w przy­pły­wie furii bije służbę. Narzeka na jedze­nie i rzuca kucha­rzom w twarz potrawy, które mu nie sma­kują. Widzia­łam nawet, jak ude­rzył żonę pod­czas sprzeczki, choć rzadko ośmiela się to robić. Yuko-sama ma o wiele szla­chet­niej­szą krew. To z pie­nię­dzy jej ojca wybu­do­wano ten dom, a jego pozy­cja zaskar­biła lor­dowi Kohei miej­sce w gro­nie cesar­skich dorad­ców. Jest kobietą onie­śmie­la­jącą, księż­niczką krwi, kuzynką cesa­rza. Rzą­dzi domem sta­now­czą, pewną ręką i wszy­scy wiemy, kto pil­nuje, by zostało zro­bione to, co powinno. Choć jest rów­nie wyma­ga­jąca jak jej mąż, wszy­scy, któ­rzy tu pra­cują, darzą ją sza­cun­kiem. Jest spra­wie­dliwą panią. Tchnie kró­lew­skim maje­sta­tem od czubka głowy po koniuszki pal­ców i trudno się jej nie kła­niać.

Pozwo­li­łam temu dziecku stać tu wystar­cza­jąco długo niczym spło­szone źre­bię. Cią­gnę ją za sobą. Nie opiera się, tak jak się spo­dzie­wa­łam. Scho­dzi po scho­dach na nogach jak z waty, a ja mocno trzy­mam ją za rękę, bojąc się, że upad­nie.

Spro­wa­dzam ją na dół do głów­nego holu, ona wykręca szyję, żeby jak naj­wię­cej ogar­nąć wzro­kiem. Dobrze wie, że może upły­nąć dużo czasu, nim znów zoba­czy tę część domu. W mil­cze­niu podzi­wia bogac­two wnę­trza, wspa­niałe dywany, tapi­se­rie i obrazy.

Drży jak osika, gdy zbli­żamy się do westy­bulu. Sły­szę, jak mam­ro­cze coś pod nosem, jakąś man­trę. Jakby na wpół postra­dała zmy­sły. Może po tak dłu­gim zamknię­ciu na pod­da­szu rze­czy­wi­ście tak się stało.

Zawsze się zasta­na­wiam nad sta­nem psy­chicz­nym tego bie­dac­twa. Czy­ta­łam, że dzieci z nie­pra­wego łoża mają z natury nie­sta­bilny cha­rak­ter. Nie mówiąc o Murzy­nach, któ­rzy rze­komo nie rokują od uro­dze­nia i są jak dzi­kie zwie­rzęta.

Skrę­camy za róg i wresz­cie go widzimy, cho­ciaż stoi odwró­cony do nas tyłem: szczu­pła syl­wetka mło­dego męż­czy­zny patrzą­cego w roz­tar­gnie­niu przez duże okno. Ona się zatrzy­muje, staje zupeł­nie nie­ru­chomo, jakby pora­żona jakimś bez­li­to­snym świa­tłem.

Chło­pak się odwraca, naj­wy­raź­niej poru­szony inten­syw­no­ścią ema­nu­jącą z tej drob­nej istoty obok mnie.

Na tym koń­czy się moja misja.

Pozo­sta­wiam tych dwoje ich wła­snym spra­wom.

W latach, które nadejdą, tylko nie­liczne rze­czy pozo­sta­wią po sobie wyraźny obraz. Upływ czasu zepchnie wspo­mnie­nia z pobytu w domu babki, podob­nie jak te wcze­śniej­sze, w miej­sce zbyt cia­sne, by mogło je wszyst­kie pomie­ścić, gdzie zmie­szają się ze sobą jak akwa­rele na papie­rze.

Jed­nak wspo­mnie­nie tej chwili pozo­sta­nie, bez znie­kształ­ceń, nie­na­dwą­tlone.

Miał twarz w kształ­cie serca i oczy tego samego koloru co jej matka. Dłu­gie, nie­mal kobiece rzęsy. Usta deli­kat­nie pełne, skórę tak bladą, że przy czar­nych wło­sach kon­trast był dla oka nie­mal szo­kiem. Ale naj­bar­dziej ze wszyst­kiego Nori spodo­bał się jego nos, ponie­waż wyglą­dał jak jej wła­sny. Był ubrany w luźną białą koszulę z odpię­tymi pod szyją dwoma guzi­kami oraz czarne spodnie. Poza, jaką przy­brał, świad­czyła o tym, że przy­wykł do sta­nia przed grupą ludzi, nie­znaczne opusz­cze­nie ramion wska­zy­wało na swo­bodną obo­jęt­ność wobec oto­cze­nia.

Nori umknęła wzro­kiem, gwał­tow­nie zamru­gała powie­kami i spu­ściła oczy. Czuła na sobie jego spoj­rze­nie.

Zapra­gnęła nagle stać się kimś innym, obiek­tem bar­dziej god­nym oglą­da­nia. Pod jego bacz­nym, inten­syw­nym wej­rze­niem poczuła się naga, choć dłoń kur­czowo zaci­śnięta na fał­dach sukienki dawała jej pew­ność, że tak nie jest.

Ponie­waż nie miała co ze sobą zro­bić, a pustka w gło­wie nie pozwa­lała na wymy­śle­nie cze­goś wystar­cza­jąco donio­słego jak na tę chwilę, postą­piła tak, jak jej kazano.

Zło­żyła niski, sztywny ukłon.

Wydało się jej wręcz nie­wia­ry­godne, że w ogóle posia­dła kie­dyś zdol­ność mówie­nia, umie­jęt­ność ta była bowiem teraz nie­do­stępna, tak bar­dzo poza jej zasię­giem. Jedyne, co mogła zro­bić, to cze­kać: sekundy lub lata, zależ­nie od jego upodo­ba­nia.

– Ty jesteś Noriko?

Wypro­sto­wała się, lecz mimo to dopiero po chwili w pełni zare­je­stro­wała, że do niej prze­mó­wił. Głos był nie­zna­jomy, zupeł­nie nie przy­sta­wał do zna­nej jej biblio­teki dźwię­ków. Deli­katny, cichy, lecz wystar­cza­jąco jedwa­bi­sty, co świad­czyło, że czę­sto go uży­wał. Nie potra­fiła go do niczego przy­rów­nać, nie znaj­do­wała nic, co zła­go­dzi­łoby jego siłę oddzia­ły­wa­nia na zmy­sły. Jej umysł nie miał innego wyboru, jak tylko nie­chęt­nie przy­swoić sobie to obce brzmie­nie i powoli, lecz zde­cy­do­wa­nie nadać mu nazwę: głos Akiry. Głos brata.

– Tak – zdo­łała odpo­wie­dzieć gło­sem tak czy­stym, że aż zasko­czył ją samą. – To ja.

W pew­nym momen­cie w jej ciele wyczer­pała się zdol­ność do paniki. W rezul­ta­cie prze­stało reago­wać na bodźce. Poczuła bło­gie odrę­twie­nie.

Akira lekko zmarsz­czył czoło, ale nie spra­wiał wra­że­nia poiry­to­wa­nego. Zda­wało się, że był to zwy­kły nawyk, a nie reak­cja na coś, co zro­biła lub powie­działa.

– Podobno jesteś moją sio­strą.

Przez mate­riał sukienki Nori poczuła, jak paznok­cie wbi­jają się jej w dło­nie. Mimo to nie potra­fiła wykrze­sać z sie­bie jakich­kol­wiek uczuć, ponie­waż żadne nie byłyby ade­kwatne.

– Jesteś do niej podobna – zauwa­żył swo­bod­nym tonem. Zro­bił krok w jej stronę, ale nagle jakby się roz­my­ślił i zatrzy­mał. – W każ­dym razie na tyle, na ile to moż­liwe.

– Nie pamię­tam – wykrztu­siła. – Nie pamię­tam jej twa­rzy. Sta­ram się, ale na próżno.

Chło­pak chciał coś powie­dzieć, ale ugryzł się w język. Zbli­żył się o kolejne dwa kroki. Nori czuła, jak nad nią góruje. Był od niej wyż­szy o co naj­mniej pół metra.

Tyka­nie ścien­nego zegara wydało się jej nagle nie­przy­zwo­icie gło­śne. Wdzie­rało się w uszy, samo­lub­nie sku­pia­jąc na sobie ich uwagę.

– W któ­rym roku się uro­dzi­łaś?

Zasko­czona Nori aż się zakrztu­siła. Akira cier­pli­wie cze­kał na odpo­wiedź, na pozór nie­po­ru­szony jej jąka­niem. Potrze­bo­wała chwili na doko­na­nie obli­czeń, na cof­nię­cie się do począt­ków.

– W tysiąc dzie­więć­set czter­dzie­stym – wywnio­sko­wała wresz­cie, rumie­niąc się z dumy, że udała się jej rachuba. Uro­dziny były jedną z tych rze­czy, o któ­rych zbyt czę­sto nie myślała. Wie­działa, że zbie­gają się z nadej­ściem cie­płych mie­sięcy, ale nie przy­kła­dała do nich wagi.

– W tysiąc dzie­więć­set czter­dzie­stym – powtó­rzył ponu­rym gło­sem. – Tuż przed tym, jak wszystko się posy­pało. Zga­dza się.

Nara­sta­jąca kon­ster­na­cja Nori musiała mocno rzu­cać się w oczy, ponie­waż Akira wzru­szył ramio­nami, co było wybit­nie zachod­nim gestem. Wie­działa, czy­tała o tym w jed­nej z ksią­żek o zacho­wa­niu i oby­cza­jach.

– Zasta­nów się. Nic ci nie powie­dzieli, tak? O tym, co się wyda­rzyło, kiedy się uro­dzi­łaś?

Nori była zupeł­nie nie­przy­go­to­wana na ten rodzaj pytań. Stała bez­rad­nie z roz­chy­lo­nymi ustami i wpa­try­wała się w niego, łamiąc sobie głowę nad odpo­wie­dzią, która by go zado­wo­liła. Jak nale­żało się spo­dzie­wać, jej wysiłki speł­zły na niczym.

– Prze­pra­szam… Nie rozu­miem.

Akira znów wzru­szył ramio­nami. Nori miała wra­że­nie, że jej serce pró­buje wyrwać się z piersi i scho­wać w skar­pet­kach.

– Umiem czy­tać – wypa­liła. Na jej policzki wpeł­znął rumie­niec wstydu. Miała nadzieję, że uda jej się nieco dłu­żej ukry­wać swój wro­dzony talent do dener­wo­wa­nia wszyst­kich wokół.

Akira zamru­gał powie­kami.

– Słu­cham?

– Umiem czy­tać – powtó­rzyła jak głu­pie cielę. Kom­plet­nie wszystko skno­ciła. Jedy­nym sen­sow­nym wyj­ściem było teraz brnąć dalej. – Czy­ta­łam książki o Tokio. Wiem, że tam miesz­ka­łeś. Oba­wiam się, że Kioto w porów­na­niu z tym miej­scem nie jest zbyt inte­re­su­jące. Ale wła­ści­wie to nie wiem, ponie­waż ni­gdy nie byłam w mie­ście. Tak naprawdę to ni­gdy ni­gdzie nie byłam, ale jak się chce, można zna­leźć tu jakieś atrak­cje. Wie­dzia­łeś, że zbliża się letni festi­wal? Akiko-san jest tutaj jedną ze słu­żą­cych, jest bar­dzo miła… Wszy­scy, któ­rzy tu pra­cują, bar­dzo się ucie­szą, że z nami zamiesz­kasz. Bab­cia zawsze się mar­twiła, że w domu nie ma chłopca, będzie zachwy­cona. A tak w ogóle Akiko przy­nosi mi cza­sem gazetę, kiedy już wszy­scy prze­czy­tają. Wiem, że zanim się uro­dzi­łam, trwała wojna… i kiedy byłam mała. Wiem… że mię­dzy innymi z tego powodu wyglą­dam, jak wyglą­dam. Mam jakiś zwią­zek z wojną. Ale ogól­nie dobra ze mnie dziew­czyna. Oka­asan tak powie­działa. Och, a w ogro­dzie mamy staw z rybami i w ogóle. To zna­czy chcia­łam powie­dzieć, że wcale nie jest tu tak źle. Nie jest źle.

W końcu odwa­żyła się pod­nieść na niego wzrok. Jego oczy patrzyły ze spo­ko­jem, wyraz por­ce­la­no­wej twa­rzy był nie­od­gad­niony. Miał w sobie jakąś wewnętrzną har­mo­nię, któ­rej nie potra­fiła ogar­nąć rozu­mem. Jego spo­sób bycia, pozy­cja… To wszystko zwy­kle by ją zatrwa­żało. A przy nim się tak nie czuła.

– Umiesz czy­tać – powtó­rzył za nią. Wyda­wało się, że jest lekko roz­ba­wiony, ale chyba tak nie było.

Policzki pie­kły ją tak bar­dzo, że zasta­na­wiała się, czy Akira nie czuje biją­cego od niej żaru.

– Tak – wyszep­tała.

Wyczuła obec­ność Akiko w pokoju. Słu­żąca sta­nęła posłusz­nie za jej ple­cami, nie­mal przy­kle­jona do drzwi. Nie­wpraw­nemu obser­wa­to­rowi mogłoby się wyda­wać, że czeka na dogodny dla Nori moment. Ale Akiko ni­gdy nie dzia­łała z wła­snej woli. Potęż­niej­sza ręka pocią­gała za sznurki i prze­kaz był jasny.

Czas się skoń­czył.

Nori miała ochotę poma­ru­dzić, ale oparła się poku­sie. Nie mogła wie­dzieć, kiedy znów będzie jej wolno zoba­czyć Akirę. Fakt, że jest pod tym samym dachem, lecz ona nie ma do niego dostępu, co naj­mniej jakby znaj­do­wał się po nie­wi­docz­nej stro­nie księ­życa, wydał się jej jakimś prze­wrot­nym żar­tem.

Ukło­niła się, uwa­ża­jąc, by przy pod­no­sze­niu się na niego nie patrzeć. Nie ufała samej sobie.

– Oyasumi nasai. Dobra­noc, Oboc­chama.

– Dobra­noc.

Nori prze­łknęła żółć, która nagle zebrała się jej w ustach. Odwró­ciła się, pode­szła do Akiko i bez słowa wycią­gnęła rękę. Opie­kunka posłała jej prze­pra­sza­jący pół­u­śmiech.

Nori go nie odwza­jem­niła. Pozwo­liła się wypro­wa­dzić.

– A, Noriko? – zawo­łał za nią Akira, jakby o czymś sobie przy­po­mniał.

Odwró­ciła się do niego. Jej prze­ję­cie musiało wyglą­dać wręcz komicz­nie.

– Tak?

– Nie musisz zwra­cać się do mnie „pani­czu”. To dzi­waczne.

Powie­trze zeszło z niej jak z prze­kłu­tego balo­nika. Tylko jakimś cudem nie osu­nęła się bez­wład­nie na pod­łogę.

– Hai. Wobec tego jak mam się zwra­cać?

Akira lekko zmarsz­czył brew i po raz któ­ryś z kolei wzru­szył ramio­nami.

– Jak chcesz.

Akiko sta­now­czo pocią­gnęła Nori za rękę. Gdyby dłu­żej ocią­gały się z odej­ściem, obie popa­dłyby w tara­paty. Zde­cy­do­wa­nym kro­kiem zapro­wa­dziła ją scho­dami naj­pierw na pierw­sze pię­tro, potem na dru­gie, a wresz­cie na pod­da­sze. I wyszła, zosta­wia­jąc Nori samą.

Pod­da­sze wydało się jej teraz o wiele mniej­sze niż przed­tem.

Zdjęła z sie­bie ubra­nie. Zro­biła to bły­ska­wicz­nie, nie podzi­wia­jąc tym razem zna­ko­mi­tego kunsztu kra­wiec­kiego. Już jej nie inte­re­so­wał.

Eks­cy­to­wa­nie się nowymi sukien­kami, które od czasu do czasu dosta­wała od babki, wyda­wało się teraz strasz­nie głu­pie. Prze­cież to tylko przed­mioty – bele far­bo­wa­nych tka­nin. Za mało, by wypeł­nić życie.

Się­gnęła rękoma do tyłu, roz­plo­tła włosy i zawią­zała na szyi wstążkę, którą dostała od matki. Cza­sem tak robiła. Lubiła mieć te wstążki pod ręką. Zna­jąc jej szczę­ście, gdyby tylko spu­ściła je z oczu, po obu­dze­niu się rano następ­nego dnia już by ich nie miała.

Wgra­mo­liła się na łóżko, sta­nęła na mate­racu i przy­ci­snęła twarz do chłod­nej szyby. Za oknem było zbyt ciemno, by cokol­wiek zoba­czyć, ale zapa­mię­tała ogród za domem w takich szcze­gó­łach, że nie potrze­bo­wała posił­ko­wać się wzro­kiem. Małym pal­cem kre­śliła na zapa­ro­wa­nej szy­bie swoje imię, robiła to już setki razy.

No – ri – ko.

Ryso­wała znak po znaku, wciąż od nowa, aż wresz­cie zabra­kło miej­sca. Ta powta­rzal­ność koły­sała ją do snu. Czuła, jak rze­czy­wi­stość zaczyna nie­po­strze­że­nie się wymy­kać, i od razu doznała ulgi.

Lubiła spać, choć sen czę­sto ją omi­jał. Dawał jej coś, czego czas spę­dzony na jawie nie­ustan­nie jej odma­wiał: wol­ność.

Wśli­znęła się pod cie­płą koł­drę. Gdy zapa­dała już w sen, przy­szła jej do głowy pewna myśl. Nie­śmiało nakre­śliła na oszro­nio­nym szkle inne słowo, tuż poni­żej wła­snego imie­nia. Onii­chan. Star­szy brat.

Roz­dział 3

Roz­dział 3

Hikari (świa­tło)

Kioto, Japo­nia, sty­czeń 1951

Nori czy­tała kie­dyś w pod­ręcz­niku do fizyki o zja­wi­sku gra­wi­ta­cji. Wów­czas poj­mo­wała z tego nie­wiele, ale zro­zu­miała pod­sta­wową zasadę: mniej­sze krąży wokół więk­szego. Zie­mia obraca się wokół Słońca. Księ­życ obraca się wokół Ziemi. To część wiel­kiej hie­rar­chii ist­nie­nia.

Żeby nie wia­domo jak bar­dzo czuła się samotna, prze­stra­szona czy nie­szczę­śliwa, ni­gdy nawet nie pomy­ślała, żeby samo­wol­nie opu­ścić pod­da­sze. Przeni­gdy. Babka nie widziała potrzeby zamy­ka­nia drzwi na klucz, tak wiel­kie było bowiem jej prze­ko­na­nie, że pod­opieczna nie ośmieli się zapu­ścić ani kroku dalej.

Po przy­jeź­dzie Akiry posłu­szeń­stwo Nori trwało dokład­nie sześć dni, sześć godzin i dwa­dzie­ścia sie­dem minut. Gdyby nie wyjąt­kowa nie­chęć do sprze­nie­wie­rze­nia się poże­gnal­nym sło­wom matki, trwa­łoby o połowę kró­cej. Pełny tydzień był więc wyni­kiem doprawdy impo­nu­ją­cym.

Nawet ści­słe posłu­szeń­stwo w końcu ule­gnie przed potrzebą. To tak jakby kazać wygło­dzo­nemu psu pozo­stać na miej­scu i posta­wić miskę z karmą na dru­gim końcu pokoju. Zwie­rzę prę­dzej czy póź­niej cał­ko­wi­cie zapo­mni o roz­ka­zie.

Matka powie­działa jej, że jedyną rze­czą waż­niej­szą od posłu­szeń­stwa jest powie­trze, któ­rym oddy­cha. A w domu na wzgó­rzu poja­wił się nowy śro­dek cięż­ko­ści i wyssał całe powie­trze poza obsza­rem o pew­nym pro­mie­niu. Aby prze­trwać, trzeba po okre­ślo­nym cza­sie powró­cić do cen­trum.

Z punktu widze­nia Nori zaczy­nało bra­ko­wać powie­trza.

Przez sześć dni krą­żyła po pod­da­szu tam i z powro­tem, odma­wia­jąc wszyst­kiego poza jedze­niem i kąpie­lami. Książki leżały nie­tknięte na półce, włosy były roz­czo­chrane i ster­czały na wszyst­kie strony jak liście na drze­wie.

Jadła tylko tyle, by nie dopusz­czać do gło­do­wych skur­czów żołądka. Nie­ustan­nie odtwa­rzała w myślach spo­tka­nie z Akirą, sub­li­mu­jąc każdą naj­drob­niej­szą nie­do­sko­na­łość. Odgry­wa­nie wyima­gi­no­wa­nych roz­mów sta­no­wiło jedną z jej ulu­bio­nych roz­ry­wek.

Następne spo­tka­nie z Akirą będzie per­fek­cyjne. Następ­nym razem się przy­go­tuje. Akira musi ją zaak­cep­to­wać. To spraw­dzian, przed któ­rym posta­wiła ją matka. Ale to nie dla­tego czuła się tak, jakby ciało oddzie­lało się od kości, cią­gnęło w stronę Akiry, byle tylko zna­leźć się bli­żej niego. Nie bar­dzo rozu­miała tę natych­mia­stową więź. Może miało to jakiś zwią­zek z pokre­wień­stwem. A może Bóg pró­bo­wał jej wresz­cie coś powie­dzieć.

Szó­stego dnia cze­kała, aż Akiko przy­nie­sie jej kola­cję, by uczy­nić pierw­szy krok. Sta­ran­nie przy­go­to­wany.

– Dzi­siaj na kola­cję hama­chi? Czy to jakaś spe­cjalna oka­zja?

Słu­żąca pokrę­ciła głową.

– Nie wydaje mi się, panienko. Myślę, że twoja babka jest ostat­nio w dobrym nastroju.

– Mam nadzieję, że mój brat przy­zwy­czaja się do nowego domu. Czy wszystko mu odpo­wiada?

– Tak sądzę. Na tyle, na ile to moż­liwe. Musi być mu trudno.

Nori umil­kła, po raz pierw­szy przy­po­mi­na­jąc sobie smutny powód, dla któ­rego Akira się tu zna­lazł. Żało­wała, że nie potrafi wzbu­dzić w sobie więk­szych wyrzu­tów sumie­nia. Nie przy­stoi cie­szyć się z obec­no­ści brata, skoro wia­domo, że spro­wa­dziła go tutaj śmierć ojca.

– Jak umarł? – zapy­tała, gdy Akiko nale­wała jej cie­płe mleko. Pierw­szy raz kusiło ją, żeby się przy­znać, jak bar­dzo nie znosi cie­płego mleka, lecz po namy­śle zmie­niła zda­nie. Odpo­wie­dzią na pyta­nie była zakło­po­tana mina słu­żą­cej.

Zapraszamy do zakupu pełnej wersji książki