Siedmiopiętrowa pagoda ebook

Zespół tłumaczy języka chińskiego:

Marcin Jacoby

Maria Jarosz

Kacper Kamiński

Katarzyna Sarek

Andrzej Swoboda

Agnieszka Walulik

Nota transkrypcyjna

Wszystkie imiona oraz terminy chińskie zapisane są zgodnie z obowiązującą obecnie transkrypcją pinyin:

sh, ch, zh

czytamy jak polskie sz, cz, dż

x, q, j

czytamy jak polskie ś, ć, dź

w

czytamy jak polskie ł

r

czytamy jak polskie ż

-ui

czytamy jak polskie -łej (nazwisko Kui należy wymawiać „Kłej”)

-ong

czytamy jak polskie -ung (nazwę dynastii Song należy wymawiać „Sung”)

-iu

czytamy jak polskie -oł (nazwisko Liu wymawiać należy „Lioł”).

Yan Jingming

Bogactwo i rozmaitość chińskich opowieści

przełożyła M. Kosakowska

Wprowadzenie

Literacka Nagroda im. Lu Xuna, nazwana tak na cześć jednego z najwybitniejszych pisarzy Kraju Środka (żył w latach 1881–1936), to prestiżowe wyróżnienie przyznawane przez Stowarzyszenie Pisarzy Chińskich. Po wprowadzeniu polityki otwarcia Chin na świat oraz licznych reform dokonanych w różnych dziedzinach, Literacka Nagroda Lu Xuna, a także kolejne jej podobne, znacząco wsparły rozwój literatury oraz odegrały istotną rolę zarówno w kreowaniu nowych trendów literackich, jak i w promowaniu klasycyzacji współczesnej literatury chińskiej. Do dziś odbyło się siedem edycji przyznania Literackiej Nagrody im. Lu Xuna, a wyróżnienie to otrzymały łącznie 264 dzieła literackie. Dotychczasowi laureaci oraz ich utwory to absolutna czołówka literatury chińskiej. Nagroda cieszy się ogromnym prestiżem zarówno w chińskich kręgach literackich, jak i wśród rzesz czytelników. To najlepsze świadectwo rozkwitu i bogactwa współczesnej literatury Kraju Środka.

Dziesięć spośród opowiadań zebranych w niniejszym tomie uhonorowanych zostało Literacką Nagrodą im. Lu Xuna – trudno o lepsze świadectwo osiągnięć twórczych współczesnej literatury chińskiej ostatniego dziesięciolecia oraz poziomu artystycznego chińskich opowiadań. Te utwory o bardzo różnej tematyce mają wspólny mianownik – ilustrują olbrzymie przemiany, jakie obecnie zachodzą w Chinach, ukazują życie przeciętnego człowieka w obliczu tychże przemian, proces przeobrażania się ludzkich uczuć i poglądów, ale także dążenie do oddania prawdziwego piękna przy pomocy sztuki słowa. Dla czytelników dzieła te mogą stanowić umysłowy pokarm, pozwalający pogłębić oraz poszerzyć wiedzę o życiu codziennym w Chinach.

Opowiadania te pochylają się nad światem przeżyć wewnętrznych zwyczajnych ludzi. „Na wstecznym biegu” autorstwa Huang Yongmei to utwór pisany z perspektywy lusterka wstecznego kierowcy ciężarówki – ojca rodziny, bohatera opowiadania. Odzwierciedla specyfikę pracy i drogę zawodową kierowcy na tle zachodzących w ogromnym tempie przemian. Z kolei motywem przewodnim opowiadania Ma Jianlian „Rok 1987: zupa jiangshui i kiszone warzywa”, są dwie pozornie proste, tradycyjne domowe potrawy. Utwór ten bardzo blisko wiąże się z ziemią, uchwytuje, opisuje i doskonale ilustruje obraz życia prostych ludzi zamieszkujących wiejskie tereny zachodnich Chin; wyraża zarówno ich codzienny trud przetrwania, jak i blask i ciepło głębi ludzkiej natury.

Opowiadania te napisane zostały w nurcie realizmu. „Siedmiopiętrowa pagoda” autorstwa Zhu Hui wyraziście nakreśla ekonomiczne, kulturowe i etyczne nurty przedstawione poprzez sąsiedzkie konflikty na chińskiej wsi, widziane z perspektywy siedemdziesięcioletniego literata. Feng Jicai w „Niezwykłych ludziach codziennego życia” powraca do tradycji opowiadań traktujących o chińskich legendach, lokalnej wiedzy i zwyczajach. Opowiada o relacjach międzyludzkich oraz mądrości ludowej. „Pasy rosyjskich żołnierzy” autorstwa Ma Xiaoli opisuje z kolei, jak to różnice dotyczące bagażu kulturowego, obyczajów oraz tradycji wojskowych prowadziły do nieporozumień w kontaktach pomiędzy żołnierzami armii chińskiej i rosyjskiej podczas wspólnych ćwiczeń. Świetnie ukazuje dylematy moralne w sytuacji, gdy sztywne wojskowe zasady stają w sprzeczności ze zwykłą ludzką etyką.

Opowiadania te stawiają kluczowe pytania dotyczące natury ludzkiej. „Patrol” Yan Zhou wprowadza nas w codzienne ludzkie zmagania przedstawione z perspektywy policjanta, który nie unikając tematu mroku oraz pustki w sercu człowieka, z uporem i cierpliwością posługuje się każdym przejawem życia do wyjaśnienia własnej natury, aby całościowo ocenić nasz świat. Uczy się wiele na temat odpowiedzialności, ocalenia duszy... oraz że nie wszystko jest wyłącznie czarne lub białe. „Kadzielnica” Ye Mi jest natomiast zupełnie innym w swym wyrazie, poetyckim, trafiającym prosto do serca dziełem. Odkrywa bogaty, głęboki świat kobiecego wnętrza, subtelnie dryfując po emocjach; pyta o tajemnicę ukrytą na dnie ludzkich serc. W opowiadaniu zawarta jest nadzieja autorki, że natura ludzka ukaże w końcu swe ciepłe i piękne oblicze. „Piękna noc” autorstwa Zhang Chu w skrupulatny i jednocześnie prosty sposób opisuje z kolei poruszającą, głęboką więź pomiędzy pewną znużoną wzlotami i upadkami życia staruszką ze sporym bagażem doświadczeń a chorującym na AIDS chłopcem, który stracił rodziców. W relację między samotnymi bohaterami stopniowo wkrada się coraz silniejsze uczucie, wyłania się też coraz rzadziej okazywana dziś szlachetność.

Każde z opowiadań ukazuje, że człowiek skrycie dąży nie tylko do spełnienia swych codziennych potrzeb, ale także zaspokojenia potrzeb duchowych. Xu Zechen w „Jeśli śnieg zasypie drzwi”, posługując się szczegółowym, ozdobnym językiem oraz nieprzeciętną wyobraźnią, opowiada historię o przeplatających się wzajemnie snach i rzeczywistości, ciepłych uczuciach i krzywdzie, wolności i ograniczeniach. Z przedstawionej rzeczywistości wyłania się silne pragnienie przemian, tak jak wybrakowana, zabałaganiona ulica oczekująca na przykrycie białym śniegiem, tak jak wyciągnięte na ziemi, martwe ciała gołębi, niby oczekujące ponownie na rozwinięcie skrzydeł... Na opowiadanie „W moim namiocie zamieszka pokój” autorstwa Ye Zhou składają się natomiast wzajemnie uzupełniające się, drobiazgowe opisy krajobrazu płaskowyżu oraz wyrafinowane portrety mentalności opisanych postaci, pełne dziecięcych, ale coraz to bardziej dojrzałych uczuć oraz niezwykle uduchowionego świata, gdzie wędrówka dusz to po prostu kolejna droga w życiu. Każde z opowiadań zgromadzonych w tym zbiorze jest swoistą wizytówką literatury chińskiej. Obecnie znajduje się ona na etapie prężnego rozwoju. Pisarze pragną tworzyć coś nowego, coś wyjątkowego. Współczesna literatura chińska jest nieustannie otwarta na czerpanie z esencji obcych kultur, nowe koncepcje literackie czy metody tworzenia. Jednocześnie jednak chińscy pisarze coraz bardziej zagłębiają się w klasykę rodzimej literatury, doceniają wagę jej charakterystycznych cech i wyjątkowych motywów. Dzisiejsze czasy obfitują w błyskawiczne zmiany. Czytając te opowiadania, uświadamiamy sobie, jak olbrzymie przemiany zachodzą we współczesnych Chinach, i to w zaskakującym tempie. Wprowadzane są śmiało, często z rozmachem. Jednocześnie można dzięki nim odczuć, jaką otwartością cechują się umysły współczesnych chińskich autorów, jaki podniosły i wyrafinowany charakter mają ich opisy codziennych chińskich doświadczeń. Utwory te pozwolą także uświadomić sobie, jak olbrzymi wkład w dzieje i losy ludzkości mają duchowe dążenia Chińczyków. Tłumaczenie literatury jest ważnym kanałem wymiany literackiej. Przekład tych wybitnych chińskich opowiadań, dzięki któremu Czytelnik w odległej Polsce będzie miał okazję posmakować naszych perełek literackich, jest przedsięwzięciem budzącym radość. Sam Lu Xun z zaangażowaniem tłumaczył wiele wspaniałych europejskich dzieł; wyjątkowo uwielbiał polską literaturę, osobiście tłumaczył dzieła znanych polskich pisarzy, takich jak Henryk Sienkiewicz czy Adam Mickiewicz, a także przedstawił ówczesnym chińskim czytelnikom dzieła Władysława Reymonta, Adama Asnyka, Marii Konopnickiej, Juliusza Słowackiego, Zygmunta Krasińskiego, Bolesława Prusa, Stefana Żeromskiego i innych polskich autorów. Jednocześnie opowiadania Lu Xuna są najwcześniej przetłumaczonymi i zaprezentowanymi w Europie dziełami współczesnej literatury chińskiej. Nakładem Wydawnictwa Dialog ukazały się m.in. dwujęzyczne, polsko-chińskie, zbiory opowiadań tego wybitnego twórcy.

Wierzę, że z biegiem czasu chińscy autorzy z pewnością będą tworzyć jeszcze bardziej treściwą, wieloaspektową, pełną wyrazu, wybitną literaturę, chiński głos będzie jeszcze wyraźniej słyszany, a chiński system wartości – lepiej wyjaśniony. Mamy nadzieję, że dzięki pomostowi, jakim są tłumaczenia, coraz więcej wybitnych dzieł literatury chińskiej będzie znanych na świecie, oraz że przypadną one do gustu polskim czytelnikom.

Niech zaprezentowane w niniejszym tomie opowiadania przybliżą Polakom dalekie Chiny – zwłaszcza w przypadającą właśnie 70. rocznicę nawiązania polsko-chińskich stosunków dyplomatycznych, z okazji której pragnę złożyć Polakom wyrazy szacunku!

Adnotacja: Yan Jingming jest wiceprzewodniczącym oraz sekretarzem Stowarzyszenia Pisarzy Chińskich, a także znanym krytykiem literackim.

WYDAWNICTWO AKADEMICKIE

DIALOG

Wydawnictwo Akademickie Dialog00-112 Warszawa, ul. Bagno 3/218tel.: 22 620 32 11, 22 654 01 49e-mail: [email protected]

www.wydawnictwodialog.pl

Odwiedź nas na Twitterze, YouTube, Facebooku!

www.facebook.com/WydawnictwoDialog

www.youtube.com: Wydawnictwo Akademickie Dialog

www.twitter.com/WydawDialog

www.instagram.com/wydawnictwodialog