Uzyskaj dostęp do ponad 250000 książek od 14,99 zł miesięcznie
KOŁO CZASU OBRACA SIĘ…
I ZACZYNA SIĘ EPICKA PRZYGODA
Rand al'Thor i jego przyjaciele wyruszają na Wielkie Polowanie, by zdobyć upragniony Róg Valere,
a wraz z nim sławę i władzę nad światem. Szlak wyprawy wiedzie przez nieznane miasta i krainy,
krzyżujące się i rozchodzące drogi, gdzie czekają go potyczki ze Sprzymierzeńcami Ciemności i
trollokami. Walka o Róg toczy się w aurze magii, reliktów innych Wieków, eksperymentów z
jedyną Mocą, ale również w atmosferze przyjaźni i miłości.
DRUGI TOM CYKLU, KTÓRY ZAINSPIROWAŁ TWÓRCÓW
SERIALU PRIME VIDEO
"Monumentalny i zadziwiający fabularnym rozmachem cykl Koło Czasu na zawsze zmienił
oblicze współczesnej fantasy".
Geroge R.R. Martin, autor Gry o tron
Ebooka przeczytasz w aplikacjach Legimi na:
Liczba stron: 1250
Proszę, by książkę tę zechciały przyjąć następujące osoby: Lucinda Culpin, Al Dempsey, Tom Doherty, Susan England, Dick Gallen, Cathy Grooms, Marisa Grooms, Wilson i Janet Grooms, John Jarrold, Chłopcy z Johnson City (Mike Leslie, Kenneth Loveless, James D. Lund, Paul R. Robinson), Karl Lundgren, William McDougal, Gang z Montany (Eldon Carter, Ray Grenfell, Ken Miller, Rod Moore, Dick Schmidt, Ray Sessions, Ed Wiley, Mike Wildey i Sherman Williams), Charlie Moore, Louisa Cheves Popham Raoul, Ted i Sydney Rigneyowie, Bryan i Sharon Webb oraz Heather Wood.
Przyszli mi z pomocą, kiedy Bóg szedł po wodzie, a prawdziwe Oko Świata przemknęło się nad moim domem.
Robert Jordan Charleston, SC — luty 1990
I stanie się, że co ludzie uczynili, zostanie strzaskane, a Cień zalegnie na Wzorze Wieku i Czarny raz jeszcze położy swą dłoń na świecie człowieczym. Kobiety łkać będą, a mężczyźni skamienieją ze zgrozy, gdy ludy ziemi rozpadną się niczym zetlała tkanina. Nikt się nie przeciwstawi, nikt nie wytrwa...
A jednak urodzi się taki, co stanie do walki z Cieniem, zrodzony ponownie, jak to było przedtem i będzie znowuż, bez końca. Smok się Odrodzi, a narodzinom jego towarzyszyć będzie płacz i zgrzytanie zębów. We włosienice i popiół lud swój odzieje, a przyjście jego raz jeszcze sprowadzi Pęknięcie Świata, rozrywając wszystkie łączące dotąd więzi. Niczym brzask rozszalały oślepi nas i spali, a przecie to właśnie Smok Odrodzony stawi czoło Cieniowi w czas Ostatniej Bitwy, a krew jego przywróci nam Światłość. Lej łzy rzęsiste, o ty, ludu świata. Łkaj, czekając na zbawienie.
z Proroctw Smoka, Cykl Karaethoński
przetłumaczone przez Ellaine Marise’idin Alshninn,
Pierwszego Kustosza Biblioteki Dworu Arafel,
W Roku Stwórcy 231
Nowa Era, Trzeci Wiek
Człowiek, który kazał nazywać się Bors, w każdym razie w tym miejscu, krzywił się drwiąco, słysząc głuchy szmer, który w sklepionej komnacie brzmiał jak dalekie gęganie gęsi. Drwinę kryła czarna, jedwabna maska, niczym nie różniąca się od masek zakrywających twarze setki innych ludzi zgromadzonych w pomieszczeniu. Sto czarnych masek i sto par oczu usiłujących wypatrzyć, co kryją pozostałe zasłony.
Komuś, kto nie rozglądałby się nazbyt uważnie, mogło się wydawać, że olbrzymia sala, z jej wysokimi marmurowymi kominkami i złotymi lampami zwisającymi z kopuły sufitu, barwnymi gobelinami i skomplikowanymi mozaikami posadzki, należy do jakiegoś pałacu. Ale tylko komuś, kto nie rozglądałby się nazbyt uważnie. Bo, po pierwsze, przecież chłodem wiało z kominków. Na kłodach grubych jak męskie udo tańczyły wprawdzie płomienie, nie dawały jednak ciepła. Mury skryte za gobelinami, wysokie sklepienie nad lampami, wszystko z nieociosanego, nieomal czarnego kamienia. Żadnych okien i tylko dwoje drzwi po przeciwległych końcach komnaty. Jakby ktoś sobie umyślił, że wszystko ma wyglądać jak w pałacowej sali przyjęć, ale nie chciało mu się zaprzątać głowy niczym więcej, jak tylko ogólnym planem i odrobiną szczegółów.
Człowiek, który kazał nazywać się Bors, nie wiedział, gdzie znajduje się ta komnata, nie sądził też, by pozostałym to było wiadome. Nie miał ochoty się zastanawiać, gdzie jest. Wystarczało, że go tutaj wezwano. Nad tym też nie miał ochoty się zastanawiać, jednakże na takie wezwania stawiał się nawet on.
Poprawił płaszcz, wdzięczny, że ognie na kominkach nie dają ciepła, inaczej bowiem byłoby mu za gorąco w czarnej wełnianej materii spowijającej go od stóp do głów. Cały jego ubiór miał czarną barwę. Sute fałdy płaszcza kryły przygarbienie maskujące wzrost, w ich gęstwie trudno się było połapać co do jego tuszy. Niemniej nie on jeden spośród zgromadzonych owinął swą postać w płachty długości całych piędzi.
W milczeniu obserwował swych towarzyszy. Nieomal całe jego życie zbudowane było na cierpliwości. Zawsze, gdy dostatecznie długo czekał i patrzył, ktoś w końcu popełniał błąd. Większość obecnych tu mężczyzn i kobiet wyznawała być może tę samą filozofię; obserwowali i słuchali w milczeniu tych, którzy musieli mówić. Niektórzy zaś nie potrafili znieść ani czekania, ani milczenia i w ten sposób zdradzali więcej, niż powinni.
Wśród gości kręciła się służba, szczupła, złotowłosa młodzież, okraszając oferowane wino ukłonem i milczącym uśmiechem. Młodzi mężczyźni i kobiety, ubrani jednako w białe spodnie i obszerne białe koszule. Jednaki też, niezależny od płci, był niepokojący wdzięk ich ruchów. Każde z nich przypominało lustrzane odbicie pozostałych, młodzieńcy nie ustępowali urodą dziewczętom. Wątpił, czy umiałby któreś z nich odróżnić, a wszak miał oko i pamięć do twarzy.
Uśmiechnięta, odziana w biel dziewczyna podsunęła mu tacę zastawioną kryształowymi pucharami. Wziął jeden, nie mając jednak zamiaru pić. Odmowa poczęstunku mogła być poczytana za nieufność — lub coś jeszcze gorszego, a każde uchybienie mogło tutaj skończyć się śmiercią. Jednakże w napoju mogło się coś znajdować. Z pewnością paru spośród jego towarzyszy bez zmrużenia oka patrzyłoby, jak zmniejsza się rzesza pretendentów do władzy, i nie miało znaczenia dla nich, kto reprezentowałby szeregi pechowców.
Bors beznamiętnie zastanawiał się, czy po tym spotkaniu służący zostaną spisani na straty. Służba przecież wszystko słyszy. Gdy usługująca mu dziewczyna wyprostowała ciało schylone w ukłonie, ponad promiennym uśmiechem napotkał jej oczy. Oczy pozbawione wyrazu. Puste oczy. Oczy lalki. Oczy bardziej martwe niż śmierć.
Zadygotał, gdy oddaliła się pełnymi gracji ruchami, i mimowolnie przyłożył puchar do ust. Jednak wbrew pozorom nie przejął się tym, co się stanie z dziewczyną. Teraz chodziło o coś innego — zawsze, gdy już myślał, że wykrył jakąś słabość u tych, którym aktualnie służył, przekonywał się, że go uprzedzono, że ową domniemaną słabość wyeliminowano, z bezlitosną precyzją, która wprawiała go w zdumienie. I niepokój. Naczelną zasadą, którą posiłkował się w życiu, było doszukiwanie się słabości, wszelka bowiem słabość stanowiła szczelinę, w której mógł tropić, węszyć i działać. Jeżeli jednak jego obecni panowie, ci, którym służył w tej chwili, nie mieli żadnych słabości...
Marszcząc skryte za maską czoło, przypatrywał się swoim towarzyszom. Przynajmniej tu mógł się dopatrzyć całego mnóstwa słabości. Zdradzało ich zdenerwowanie, nawet tych, którym roztropność nakazywała strzec przynajmniej języka. Sztywność, z jaką obnosił się jeden, niezborne ruchy, z jakimi tamta miętosiła rąbek spódnicy.
Zgodnie z jego rachubami co najmniej jedna czwarta zebranych ograniczyła swe przebranie jedynie do czarnych masek, za którymi skryli oblicza. Ich ubiory wiele mówiły; na przykład kobieta przed złoto-purpurowym gobelinem, rozmawiająca cicho z inną osobą — nie sposób było określić, czy to mężczyzna, czy kobieta — ubraną w szary płaszcz z kapturem. Najwyraźniej dlatego wybrała to miejsce, gdyż barwy kobierca dodawały urody jej przyodziewkowi. W dwójnasób głupio przyciągała uwagę swą szkarłatną suknią, z głęboko wyciętym stanikiem, odsłaniającym za dużo ciała, i wysokim krajem spódnicy, spod której wyzierały złote trzewiki; widać było, że pochodzi z Illian i że jest kobietą bogatą, być może nawet szlachetnie urodzoną.
Nieopodal mieszkanki Illian stała inna kobieta, samotna i chwalebnie milcząca, z łabędzią szyją i lśniącą kaskadą czarnych włosów spadającą do pasa. Stała wsparta plecami o kamienną ścianę, bacznie wszystko obserwując. Żadnego zdenerwowania, jedynie spokój i równowaga. Niby godna wszelkich pochwał, a jednak ta miedziana skóra i kremowa szata z wysokim kołnierzem — zakrywająca wszystko prócz dłoni, a przy tym obcisła i z lekka opalizująca, sugerująca, co kryje, niczego przy tym nie ujawniając — zdradzała wyraźnie najlepszą krew z Arad Doman. I o ile człowiek, który kazał nazywać się Bors, nie chybiał całkowicie swymi domysłami, na szerokiej złotej bransolecie, którą nosiła na lewym nadgarstku, widniały symbole jej Domu, żadna rodowita mieszkanka Domani nie poskromiłaby swej wyniosłej dumy, nosząc godło innego Domu. Byłby to akt gorszy niż głupota.
Minął go mężczyzna ubrany w błękitny jak niebo, shienarański płaszcz z wysokim kołnierzem, mierząc go od stóp do głów czujnym spojrzeniem zza otworów w masce. Postawa mężczyzny zdradzała żołnierza: układ ramion, wzrok, który nigdy nie zatrzymywał się na długo w jednym miejscu, ręka gotowa pomknąć do miecza, którego nie miał przy sobie. Mieszkaniec Shienaru niewiele zmitrężył czasu, by ocenić człowieka, który kazał nazywać się Bors; przygarbione ramiona i pochylone plecy nie kryły w sobie żadnej groźby.
Człowiek, który kazał nazywać się Bors, parsknął pogardliwie; mieszkaniec Shienaru szedł dalej, zaciskając prawą dłoń i już wypatrując niebezpieczeństwa gdzie indziej. Potrafił uszeregować ich wszystkich wedle pochodzenia i krain. Kupca i wojownika, człowieka z gminu i szlachetnie urodzonego. Mieszkańca Kandoru i Cairhien, Saldaei i Ghealdan. Z wszystkich krajów i prawie wszystkich nacji. Zmarszczył nos, nagle owładnięty obrzydzeniem na widok Druciarza w jaskrawozielonych spodniach i jadowicie żółtym płaszczu.
„Poradzimy sobie bez takich wraz z nastaniem dnia”.
Przebrani na ogół nie wyglądali lepiej, mimo wszystkich swoich płaszczy i kirów. Pod rąbkiem czyjejś burej szaty wypatrzył zdobne w srebro buty Wysokiego Lorda Łzy, pod inną błysk złotych ostróg zakończonych lwimi głowami; takie nosili jedynie najwyżsi rangą oficerowie w służbie Gwardii Królowej Andoru. Niepozorny jegomość — niepozorny mimo wlokącej się za nim po podłodze czarnej szaty i stonowanego szarego płaszcza, spiętego zwykłą srebrną spinką — wyglądał spod cienia swego głębokiego kaptura. Mógł być kimkolwiek, obojętnie skąd... gdyby nie sześcioramienna gwiazda wytatuowana na skórze między kciukiem a palcem wskazującym prawej dłoni. Wywodził się zatem z Ludu Morza i starczyło jedno spojrzenie na jego lewą dłoń, by rozpoznać oznakowania klanu i rodu. Człowiekowi, który kazał nazywać się Bors, nawet nie chciało się sprawdzać.
Nagle zwęził oczy utkwione w kobiecie tak otulonej w czerń, że nie było widać nic prócz palców. Na prawej dłoni nosiła złoty pierścień w kształcie węża pożerającego własny ogon. Aes Sedai albo kobieta wyszkolona w Tar Valon przez Aes Sedai. Takiego pierścienia nie mógł nosić nikt inny. Dla niego to jednak nie miało żadnego znaczenia. Odwrócił wzrok, zanim zdążyła zauważyć, że na nią patrzy, i prawie natychmiast spostrzegł drugą kobietę odzianą od stóp do głów w czerń i noszącą pierścień z Wielkim Wężem. Dwie wiedźmy niczym nie zdradziły, że się znają. W Białej Wieży siedziały jak pająki pośrodku sieci, pociągając za sznurki, które zmuszały królów i królowe do tańca, wtrącając się w nie swoje sprawy.
„Oby wszystkie zdechły na wieki!”.
Przyłapał się na tym, że zgrzyta zębami. Skoro szeregi miały się przerzedzić — a przed Dniem musiały — niejednego tu żałować przyjdzie jeszcze mniej niż Druciarzy.
Rozległ się głos dzwonu, pojedyncza, drżąca nuta, która dobiegła nie wiadomo skąd, bez ostrzeżenia i niczym nóż ucięła wszystkie rozmowy.
Wysokie drzwi przy przeciwległym końcu sali otwarły się z rozmachem na oścież i do środka weszły dwa trolloki. Ich czarne sięgające kolan kolczugi zdobiły kolce. Wszyscy pośpiesznie umykali na bok. Nawet człowiek, który kazał nazywać się Bors.
Przewyższając o głowę, albo nawet o więcej, najwyższego z obecnych mężczyzn, stanowili przyprawiające o mdłości skrzyżowanie człowieka ze zwierzęciem; ich ludzkie twarze były wykrzywione i zniekształcone. Jednemu, w miejscu, w którym powinny znajdować się usta i nos, wyrastał wielki, spiczasty dziób, głowę zamiast włosów porastały pióra. Drugi miał kopyta, twarz wydętą w kształcie włochatego ryja, za uszami sterczały kozie rogi.
Ignorując ludzi, trolloki stanęły twarzami w stronę drzwi, po czym skłoniły się, służalcze i uniżone. Pióra na głowie jednego uniosły się, tworząc koguci grzebień.
Do sali wkroczył Myrddraal i wszyscy padli na kolana. Był odziany w czerń, na tle której kolczugi trolloków i maski ludzi wydawały się jaskrawe, cały jego strój zwisał nieruchomo, bez żadnej zmarszczki, kiedy z gracją jadowitego węża przemierzał salę.
Człowiek, który kazał nazywać się Bors, poczuł, że jego wargi unoszą się, obnażając zęby, częściowo w gniewnym grymasie, a częściowo, co wstyd mu było przyznać nawet przed samym sobą, ze strachu. Myrddraal nie zasłonił twarzy. Blada jak ciasto, ludzka, lecz pozbawiona oczu, przypominała jajo albo zamieszkującą groby larwę.
Ta gładka, biała twarz obróciła się, jakby lustrowała wszystkich po kolei. Widać było, jak pod wpływem bezokiego spojrzenia dreszcz przeszywa zgromadzonych. Wąskie, bezkrwiste wargi wykrzywiło coś na kształt uśmiechu, gdy zamaskowane postaci, jedna za drugą, usiłowały wcisnąć się głębiej w tłum, przygniatając się wzajem, byle tylko uniknąć potwornego spojrzenia. Wzrok Myrddraala sprawił, że utworzyli półokrąg ustawiony naprzeciwko drzwi.
Człowiek, który kazał nazywać się Bors, z trudem przełknął ślinę.
„Nadejdzie dzień, Półczłowieku. Gdy znowu powróci Wielki Władca Ciemności, obierze sobie nowych Władców Strachu i ty będziesz pełzał przed nimi. Będziesz pełzał przed ludźmi. Przede mną! Czemu on nic nie mówi? Przestań się tak we mnie wgapiać i przemów!”.
— Nadchodzi wasz władca. — Głos Myrddraala skrzypiał niczym szeleszcząca, wyschła wężowa skóra. — Na brzuchy, robaki! Czołgajcie się, bo inaczej jego jasność oślepi was i spali!
Furia ogarnęła mężczyznę, który kazał nazywać się Bors, zarówno pod wpływem tonu, jak i słów. Jednakże w tym właśnie momencie powietrze nad głową Półczłowieka zalśniło i wtedy pojął treść tego, co usłyszał.
„To niemożliwe! To niemoż...!”
Trolloki padły już na brzuchy, skręcały się, jakby chcąc wryć się pod posadzkę.
Nie czekając na to, co zrobią inni, człowiek, który kazał nazywać się Bors, padł na twarz, głuchym sapnięciem przyjmując bolesne uderzenie o kamień. Z ust wytrysnął potok słów, jakby zaklęcie w obronie przed niebezpieczeństwem — to było zaklęcie, tyle że przeciwko temu, czego tak się bał, równie skutecznie obroniłaby go cienka trzcina — i wtedy usłyszał sto innych głosów, sto oddechów przepełnionych strachem, te same słowa wymawiane do posadzki.
— Wielki Władca Ciemności jest moim panem i służę mu wiernie, każdym strzępem mojej duszy.
Jakiś głos szepczący gdzieś w zakamarkach jego umysłu zawodził ze strachem.
„Czarny i wszyscy Przeklęci są uwięzieni...”
Dygocząc, zmusił głos do milczenia. Nie słyszał go już od niepamiętnych czasów.
— Pan mój jest Panem śmierci. Nie prosząc o nic, służył mu będę aż do dnia jego nadejścia, a służba ma przepełniona jest ufnością i nadzieją na wieczne życie.
„...uwięzieni w Shayol Ghul, uwięzieni przez Stwórcę w chwili stworzenia. Nie, służę teraz innemu panu”.
— Wierni z pewnością zostaną wywyższeni na ziemi, wyniesieni ponad niewiernych, wyniesieni ponad trony, a ja jednako służył mu będę kornie aż do Dnia jego Powrotu.
„Dłoń Stwórcy strzeże nas wszystkich, a Światłość przed Cieniem ochrania. Nie, nie! Inny pan”.
— Oby Dzień Powrotu nastał jak najszybciej. Oby jak najszybciej Wielki Władca Ciemności poprowadził nas i na zawsze objął władzę nad światem.
Człowiek, który kazał nazywać się Bors, ciężko dysząc, dokończył credo, tak się czując, jakby miał za sobą dziesięciomilowy bieg. Otaczające go chrapliwe oddechy mówiły mu, że nie tylko on znajduje się w takim stanie.
— Powstańcie! Powstańcie wszyscy.
Słodka barwa głosu zaskoczyła go. Z pewnością nie mógłby tego powiedzieć żaden z jego towarzyszy leżących na brzuchach, z twarzami przyciśniętymi do mozaikowej posadzki, jednakże takiego brzmienia głosu nie mógł się spodziewać po... Ostrożnie uniósł głowę na tyle, by móc zerknąć jednym okiem.
W powietrzu ponad Myrddraalem wisiała sylwetka człowieka, brzeg jego krwistoczerwonej szaty zwieszał się nad głową Myrddraala. Twarz przykrywała maska koloru równie krwistej czerwieni. Czy Wielki Władca Ciemności miałby się im ukazać pod postacią człowieka? I na dodatek zamaskowanego? A jednak Myrddraal, jego strach był niemalże widoczny, trząsł się, prawie kulił, gdy tak stał w cieniu postaci. Człowiek, który kazał nazywać się Bors, uczepił się odpowiedzi, jaką mógł znieść jego umysł. Przypuszczalnie jeden z Przeklętych.
Ta myśl była niewiele mniej bolesna. Oznaczałoby to, że Dzień, gdy Czarny powróci, jest już blisko, skoro jeden z Przeklętych wydostał się na wolność. Przeklęci, trzynastu najpotężniejszych władających Jedyną Mocą, w Wieku, który obfitował w takich, zamknięci zostali wraz z Czarnym w Shayol Ghul, wygnani ze świata ludzi i zapieczętowani tam przez Smoka oraz Stu Towarzyszy. A kontruderzenie, będące efektem tego wygnania, skaziło męską połowę Prawdziwego Źródła i wszyscy mężczyźni Aes Sedai, ci przeklęci władcy Mocy, oszaleli i spowodowali Pęknięcie Świata, roztrzaskując go jak gliniany dzbanek ciśnięty na skały i kończąc tym samym Wiek Legend, zanim sami pomarli, gnijąc jeszcze za życia. Wedle jego przekonania najbardziej odpowiednia śmierć dla Aes Sedai. Zbyt lekka dla nich. Żałował tylko, że kobiety zostały oszczędzone.
Powoli, boleśnie zepchnął trwogę w głąb swego umysłu, zamykając ją i trzymając najściślej, jak potrafił, chociaż krzykiem domagała się uwolnienia. To była najlepsza rzecz, jaką mógł zrobić. Żaden z leżących na brzuchu nie wstał jeszcze, nieliczni poważyli się podnieść głowy.
— Powstańcie! — W głosie czerwono zamaskowanej postaci zabrzmiał oschły ton. Wykonała gest obiema dłońmi. — Wstać!
Człowiek, który kazał nazywać się Bors, gramolił się niezręcznie, lecz w połowie drogi, klęcząc na kolanach, zawahał się. Dłonie wykonujące gesty były straszliwie poparzone, poprzecinane czarnymi szczelinami, spomiędzy których wyzierało surowe mięso, czerwone jak szaty, w które odziana była postać.
„Czy Czarny pojawiałby się w taki sposób? Lub choćby jeden z Przeklętych?”.
Dziury na oczy w krwistoczerwonej masce powoli przesuwały się po nim, wyprostował się więc pośpiesznie. Pomyślał, że niemalże czuje w tym spojrzeniu gorąco otwartego paleniska.
Inni poddali się rozkazowi z nie większym wdziękiem i nie mniejszym strachem. Kiedy wszyscy już stali, postać unosząca się w powietrzu przemówiła:
— Znany jestem pod wieloma imionami, lecz wy powinniście znać mnie pod imieniem Ba’alzamon.
Człowiek, który kazał nazywać się Bors, zacisnął zęby, aby powstrzymać ich szczękanie. Ba’alzamon. W języku trolloków oznaczało to Serce Mroku, a nawet niewierzący wiedzieli, że trolloki nazywały tak Wielkiego Władcę Ciemności. Tego Którego Imienia Nie Wolno Wymawiać. Nie było to Prawdziwe Imię, Shai’tan, a jednak nadal zakazane. Dla tych, którzy zgromadzili się tutaj, podobnie jak dla innych z ich rodzaju, splamienie któregokolwiek z obu imion ludzkim językiem oznaczało bluźnierstwo. Oddech świszczał mu w nozdrzach i słyszał, jak pozostali sapią pod swymi maskami. Służba gdzieś zniknęła, podobnie trolloki, choć nie zauważył, kiedy wyszły.
— Miejsce, w którym się znajdujecie, leży w cieniu Shayol Ghul.
Podniósł się lament wielu głosów. Człowiek, który kazał nazywać się Bors, nie był pewien, czy i jego głosu nie było pośród nich. Delikatny ton czegoś, co niemalże mogłoby być nazwane kpiną, wplótł się w słowa Ba’alzamona, gdy rozpostarł dłonie:
— Nie bójcie się, albowiem Dzień ustanowienia waszego Pana nad światem zbliża się. Dzień Powrotu nadciąga skrzydłem burzy. Czy nic wam nie mówi to, że jestem tutaj, że wyróżnieni spośród wszystkich waszych braci i sióstr możecie mnie oglądać? Wkrótce Koło Czasu zostanie skruszone. Już wkrótce Wielki Wąż umrze, a nasycony potęgą tej śmierci, śmierci samego Czasu, wasz Pan przekształci ten świat wedle obrazu swego, na ten Wiek i wszystkie, które przyjdą po nim. A ci, którzy służą mi wiernie i wytrwale, usiądą u moich stóp ponad gwiazdami na niebie i rządzić będą światem ludzi na zawsze. Tak wam obiecałem i tak będzie, bez końca. Będziecie żyli i władali na zawsze.
Szmer antycypowanej radości przemknął w tłumie słuchaczy, niektórzy nawet postąpili krok naprzód, w kierunku kołyszącego się szkarłatnego kształtu, oczy entuzjastycznie uniosły się w górę. Nawet człowiek, który kazał nazywać się Bors, poczuł siłę przyciągania tej obietnicy, obietnicy, za którą przehandlował po stokroć swą duszę.
— Dzień Powrotu jest coraz bliższy — rzekł Ba’alzamon. — Lecz wiele jeszcze zostało do zrobienia. Wiele do zrobienia.
Powietrze po lewej ręce Ba’alzamona zalśniło i skrzepło, pojawiła się w nim postać młodego mężczyzny, nieco odeń niższego. Człowiek, który kazał nazywać się Bors, nie potrafił zdecydować, czy jest to rzeczywista istota, czy nie. Sądząc z ubioru, wiejski chłopiec z psotnymi ognikami w brązowych oczach i cieniem uśmiechu w kącikach ust, jakby przypominał sobie lub planował jakąś psotę. Skóra jakby żyła i była ciepła, jednak piersi nie poruszał oddech, oczy nie mrugały.
Powietrze po prawej ręce Ba’alzamona zamigotało jakby z gorąca i druga z wiejska ubrana postać zawisła w powietrzu, odrobinę poniżej niego. Młodzieniec o kręconych włosach, umięśniony potężnie jak kowal. I miał osobliwy dodatek: przy boku wisiał mu bojowy topór, wielki stalowy półksiężyc, którego ciężar równoważył gruby szpic po przeciwnej stronie trzonka. Człowiek, który kazał nazywać się Bors, nagle pochylił się naprzód, pochłonięty czymś zdecydowanie bardziej zadziwiającym. Oczy młodzieńca były żółte.
I po raz trzeci powietrze zestaliło się w kształt młodego człowieka, tym razem dokładnie przed Ba’alzamonem, niemalże u jego stóp. Podobny do poprzednich, wysoki, o oczach zmieniających barwę od szarości do błękitu, w zależności od kąta padania światła, o ciemnych, zrudziałych włosach. Następny wieśniak albo rolnik. Człowiek, który kazał nazywać się Bors, patrzył. Jeszcze jedna rzecz odstająca od powszedniości, chociaż dziwił się, jak w tym miejscu mógł oczekiwać zwyczajnych rzeczy. Przy pasie postaci przytroczony był miecz, miecz z brązową czaplą wygrawerowaną na pochwie i jeszcze jednym znakiem czapli na długim, dwuręcznym jelcu.
„Wieśniak ze znakiem czapli na ostrzu? Niemożliwe! Co to wszystko ma znaczyć? I chłopak z żółtymi oczami”.
Zauważył, że Myrddraal zadrżał na widok postaci i o ile nie sądził błędnie, drżenie nie wyrażało strachu, lecz nienawiść.
Zapadła głęboka cisza, której Ba’alzamon pozwolił jeszcze pogłębić się, nim przemówił:
— Oto jest ten, który przemierza świat, który był i który będzie, lecz którego jeszcze nie ma, oto Smok.
Przestraszony szept rozniósł się wśród słuchaczy.
— Smok Odrodzony! Mamy go zabić, Wielki Panie?
Ręka człowieka z Shienaru łapczywie podążyła do pasa, gdzie powinien wisieć miecz.
— Być może — prosto odrzekł Ba’alzamon. — A może nie. Być może da się go jakoś wykorzystać. Wcześniej czy później musi to nastąpić, w tym Wieku lub innym.
Człowiek, który kazał nazywać się Bors, zamrugał.
„W tym Wieku lub innym? Myślałem, że Dzień Powrotu jest blisko. Jakie ma dla mnie znaczenie, co wydarzy się w innym Wieku, skoro zestarzeję się i umrę, zanim obecny dobiegnie końca?”.
Lecz Ba’alzamon przemówił znowu:
— Już formuje się węzeł we Wzorze, jeden z wielu punktów, gdzie ten, który zostanie Smokiem, może być poddany mej władzy. Musi zostać poddany! Lepiej, żeby służył mi żywy niźli martwy. Lecz żywy lub martwy służyć mi musi i będzie! Tych trzech musicie zapamiętać, gdyż każdy z nich stanowi wątek we wzorze, który ja umyśliłem sobie upleść, od was zaś będzie zależało, czy te wątki wpasują się tak, jak rozkazałem. Przypatrzcie się im uważnie, byście ich zapamiętali.
Nagle wszelkie głosy umilkły. Człowiek, który kazał nazywać się Bors, poruszył się niespokojnie i stwierdził, że inni zachowują się podobnie. Wszyscy prócz kobiety z Illian. Z rękoma przyciśniętymi do łona, jakby chciała przykryć odsłonięty krąg skóry, z rozszerzonymi oczyma, na poły przerażona, na poły pogrążona w ekstazie gorliwie kiwała głową, niby do kogoś stojącego twarzą w twarz z nią. Czasami zdawała się odpowiadać, ale człowiek, który kazał nazywać się Bors, nie słyszał ani słowa. W pewnym momencie przechyliła się do tyłu, drżąc i unosząc się na palcach. Nie rozumiał, dlaczego nie upadła, musiało podtrzymywać ją coś niewidzialnego. Wtem, równie niespodziewanie, stanęła na powrót normalnie i ponownie skinęła głową, kłaniając się i dygocząc. W tej samej chwili jedna z kobiet noszących Wielkiego Węża wpadła w podobny trans, też zaczęła kiwać głową.
„Tak więc każdy z nas słyszy przeznaczone dla niego instrukcje, a nikt nie słyszy cudzych”.
Człowiek, który kazał nazywać się Bors, zamruczał zawiedziony. Gdyby wiedział, co polecono uczynić choćby jednemu z zebranych, mógłby wykorzystać tę wiedzę, ale w taki sposób... Niecierpliwie czekał na swoją kolej, zapominając się do tego stopnia, że porzucił nawet wyprostowaną postawę.
Zebrani, jedno po drugim, otrzymywali swe polecenia, każde otoczone murem milczenia, zdradzając jednak dręczące wskazówki. Gdyby tylko potrafił je odczytać. Człowiek z Atha’an Miere, z Ludu Morza aż zesztywniał ze wstrętu, gdy potakiwał. Z kolei Shienaranin całą swoją postawą wyrażał pomieszanie nawet wówczas, gdy wyrażał zgodę. Druga kobieta z Tar Valon wzdrygnęła się, jakby była w szoku, a szaro odziana postać, której płci nie potrafił określić, potrząsnęła głową, zanim padła na kolana, potakując gwałtownymi ruchami głowy. Niektórych przeszywały podobne konwulsje jak kobietę z Illian, niczym z bólu przenikającego po czubki palców.
— Bors.
Człowiek, który kazał nazywać się Bors, drgnął nerwowo, gdy czerwona maska wypełniła mu oczy. Wciąż widział komnatę, wciąż postrzegał unoszącą się figurę Ba’alzamona i zawieszone przed nim trzy postacie, lecz jednocześnie był w stanie patrzeć tylko na zamaskowaną czerwono twarz. Na wpół omdlały czuł, jakby rozłupywano mu czaszkę, jakby gałki oczne wypychano mu z głowy. Przez chwilę wydawało mu się, że widzi płomienie prześwitujące przez oczy maski.
— Jesteś wierny... Bors?
Ślad kpiny w głosie spowodował, że dreszcz przeszył go do szpiku kości.
— Jestem wierny, Wielki Panie. Nie potrafiłbym nic przed tobą ukryć.
„Jestem wierny! Przysięgam!”.
— Nie, nie potrafiłbyś.
Pewność w głosie Ba’alzamona sprawiła, że zaschło mu w ustach, lecz zmusił się, by odpowiedzieć.
— Rozkazuj mi, Wielki Panie, ja posłucham.
— Po pierwsze, musisz wrócić do Tarabonu i dalej prowadzić tam swą działalność. W rzeczy samej, nakazuję ci podwoić wysiłki.
Patrzył na Ba’alzamona w zmieszaniu, lecz nagle ognie rozbłysły za maską, skorzystał więc z tego, iż znajdował się w pokłonie, by odwrócić wzrok.
— Jak rozkazujesz, Wielki Panie, tak też będzie.
— Po wtóre, będziesz wypatrywał trzech młodych mężczyzn i twoi ludzie będą wypatrywać ich również. Ale uważaj, są niebezpieczni.
Człowiek, który kazał nazywać się Bors, spojrzał na trzy postacie zawieszone w powietrzu przed Ba’alzamonem.
„Jak miałbym to zrobić? Widzę ich, ale tak naprawdę nie widzę nic prócz jego twarzy”.
Miał wrażenie, że pęka mu głowa. Pot zlał ukryte w cienkich rękawiczkach dłonie, koszula przylepiła się do pleców.
— Niebezpieczni, Wielki Panie? Wiejscy chłopcy? Czy jeden z nich jest...
— Miecz jest niebezpieczny dla człowieka wystawionego na sztych, nie dla trzymającego jelec. Pod warunkiem oczywiście, że człowiek trzymający miecz nie jest głupi, nieostrożny lub niewyćwiczony, w którym to przypadku miecz jest dla niego bardziej niebezpieczny niż dla kogokolwiek innego. Wystarczy, że kazałem ci ich zapamiętać. Wystarczy, że posłuchasz rozkazu.
— Jak rozkażesz, Wielki Panie, tak też będzie.
— Po trzecie, co się tyczy tych, którzy wylądowali na Głowie Tomana, oraz Domańczyków. O nich nie będziesz z nikim rozmawiał. Kiedy wrócisz do Tarabonu...
Człowiek, który kazał nazywać się Bors, zdał sobie sprawę, że słucha z rozdziawionymi ustami. Instrukcje nie miały sensu.
„Gdybym wiedział, co powiedziano pozostałym, być może mógłbym poskładać to w jakąś całość”.
Nagle poczuł, że coś pochwyciło jego głowę, jakby gigantyczna dłoń ściskała skronie. Coś uniosło go w powietrze, świat rozprysnął się tysiącem gwiazd, a każdy rozbłysk światła był obrazem, który przelatywał przez jego umysł, przez przędzę myśli i ginął w oddali, zanim zdążył choćby na moment go pochwycić. Niemożliwe niebo pręgowanych chmur, czerwonych, żółtych i czarnych, pędzących, poganianych przez najsilniejszy wiatr, jaki kiedykolwiek widział świat. Kobieta — dziewczyna? — ubrana w biel, wycofała się w czerń i zniknęła w chwili, w której się pojawiła. Kruk popatrzył mu w oczy, poznając go, i zniknął. Mężczyzna w zbroi i zwierzęcym hełmie, uformowanym, pomalowanym i pozłoconym tak, by przypominał łeb jakiegoś monstrualnego, jadowitego owada, uniósł miecz, po czym zatopił go w czymś, co znajdowało się poza polem widzenia. Róg, złoty i kręty, nadleciał z wielkiej odległości. Jedna jedyna świdrująca nuta, jaką rozbrzmiewał, lecąc, ugodziła jego duszę. W ostatniej chwili rozbłysnął, przemieniając się w oślepiający złoty pierścień światła, które przeniknęło go, przeszywając mrozem, przerażającym bardziej niż śmierć. Wilk wyskoczył z cieni utraconego wzroku i rzucił mu się do gardła. Nie był w stanie nawet krzyczeć. Strumień płynął dalej, zatapiając go, grzebiąc. Z trudem przypominał sobie, kim właściwie jest, albo czym. Niebiosa płakały ognistym deszczem, księżyc spadał i gwiazdy, rzeki spływały krwią, ziemia pękała, wypluwając fontanny płynnej skały...
Człowiek, który kazał nazywać się Bors, zorientował się, że leży skulony w komnacie wraz z pozostałymi ludźmi, większość patrzyła na niego, panowała całkowita cisza. Gdziekolwiek spojrzał, w górę czy w dół, czy w jakimkolwiek innym kierunku, zamaskowana twarz Ba’alzamona zawsze wypełniała oczy. Obrazy przelatujące przez jego umysł zniknęły. Niepewnie wyprostował się. Ba’alzamon wciąż był przed nim.
— Wielki Panie, co...?
— Niektóre rozkazy są zbyt ważne, by były znane nawet temu, komu zostały powierzone.
Człowiek, który kazał nazywać się Bors, niemalże na pół zgiął się w ukłonie.
— Jak rozkażesz, Wielki Panie — wyszeptał ochryple. — Tak też będzie.
Kiedy wyprostował się, na powrót zatonął w milczącej samotności. Kolejny z obecnych, Wysoki Lord Łzy, giął się w ukłonach i potakiwał komuś, kogo nie widział nikt. Człowiek, który kazał nazywać się Bors, przyłożył dłoń do czoła, starając się pochwycić to, co eksplodowało w przestrzeniach jego umysłu, aczkolwiek nie był całkowicie pewien, czy rzeczywiście chciałby to zapamiętać. Ostatnie pozostałości zamigotały, zniknęły i nagle nie wiedział już, co właściwie stara się zapamiętać.
„Wiem, że coś było, ale co? Było coś! Musiało być!”.
Splótł ręce. Skrzywił się, czując oblewający je pot, i zwrócił swą uwagę na trzy postacie zawieszone przed unoszącym się w powietrzu Ba’alzamonem.
Muskularny, kędzierzawy młodzieniec, rolnik z mieczem i chłopak o psotnej twarzy. Pamiętając już ich twarze i sylwetki, człowiek, który kazał nazywać się Bors, nadał im imiona: Kowal, Szermierz i Błazen.
„Jakie jest ich miejsce w tej układance?”.
Musieli być ważni, inaczej Ba’alzamon nie uczyniłby ich centralną kwestią spotkania. A jednak każdy z nich mógł w każdej chwili zostać zgładzony — to przynajmniej wynikało z jego rozkazów, a nie sądził, by inni uczestnicy spotkania otrzymali rozkazy mniej śmiercionośne.
„Na ile są ważni?”.
Niebieskie oczy mogą oznaczać szlachtę Andoru — nie do pomyślenia w tym ubiorze — również ludzie z Pogranicza mają jasne oczy, a także niektórzy Tairenianie, nie wspominając o mieszkańcach Ghealdan i oczywiście... Nie, w ten sposób niczego się nie osiągnie. Lecz żółte oczy?
„Kim oni są? Kim oni są?”.
Poczuł dotknięcie na ramieniu i obejrzawszy się, zobaczył jednego z biało odzianych służących, młodzieńca stojącego obok. Inni również pojawili się na powrót, w większej liczbie niż poprzednio, na każdego zamaskowanego człowieka przypadał teraz jeden służący. Zamrugał. Ba’alzamon odszedł. Myrddraal również zniknął i tylko szorstki kamień znaczył miejsce, gdzie znajdowały się drzwi, którymi tu wszedł. Jednak trzy postacie wciąż jeszcze wisiały w powietrzu. Miał takie wrażenie, jakby spoglądały wprost na niego.
— Jeśli można, lordzie Bors, pokażę ci drogę do komnaty.
Unikając tych martwych oczu, raz jeszcze spojrzał na trzy postacie, potem ruszył w ślad za służącym. Pełen niepokoju zastanawiał się, skąd młodzieniec wiedział, jakiego użyć imienia. Kiedy dziwnie rzeźbione drzwi zamknęły się za nim i uszedł kilkanaście kroków, zdał sobie sprawę, że są sami w korytarzu. Brwi podejrzliwie opadły mu pod maską, lecz zanim otworzył usta, służący przemówił:
— Pozostali również udali się do swych pokoi, mój panie. Jeśli wolno, mój panie? Czasu zostało mało, a nasz Władca jest niecierpliwy.
Człowiek, który kazał nazywać się Bors, zgrzytnął zębami, zarówno ze względu na brak informacji, jak i implikacje, jakie pociągało za sobą zrównanie statusu ich obu, poszedł jednak posłusznie w milczeniu. Jedynie głupiec dyskutuje ze służącym, a co gorsza, kiedy przypomniał sobie jego oczy, nie był pewien, czy wyniknęłoby z tego coś dobrego.
„Ale skąd wiedział, jak się do mnie zwracać?”.
Służący uśmiechnął się.
Człowiek, który kazał nazywać się Bors, ani przez chwilę nie zaznał spokoju, dopóki nie znalazł się z powrotem w izbie, w której oczekiwał za pierwszym przybyciem, nawet tam zresztą nie zaznał go wiele. Upewnił się, że pieczęcie na jego torbach są nienaruszone, była to jednak niewielka pociecha.
Służący nie wszedł do środka, tylko pozostał w korytarzu.
— Możesz przebrać się we własną odzież, jeśli chcesz, mój panie. Nikt tutaj nie będzie świadkiem twojego odjazdu. Nikt nie wybiera się w twoim kierunku, toteż najlepiej byłoby już ubrać się odpowiednio. Ktoś przyjdzie, by pokazać ci drogę.
Nietknięte żadną widzialną ręką drzwi zatrzasnęły się.
Człowieka, który kazał nazywać się Bors, nieoczekiwanie przeszył dreszcz. Pośpiesznie zerwał pieczęcie i sprzączki toreb, po czym wyciągnął z nich swój zwykły płaszcz. Na dnie umysłu cichy głos wątpił, czy obiecana moc, nawet nieśmiertelność, warta była jeszcze jednego takiego spotkania, lecz natychmiast zagłuszył go śmiechem.
„Za taką moc mógłbym wysławiać Wielkiego Pana Mroku pod Kopułą Prawdy”.
Pamiętając o rozkazach danych mu przez Ba’alzamona, pogładził dłonią rozjarzone, złote słońce naszyte na piersi jego białego płaszcza oraz czerwoną laskę pasterza, wyhaftowaną pod słońcem, symbol jego urzędu w świecie ludzi, i niemalże roześmiał się w głos. Czekała go praca. Dużo pracy było do wykonania w Tarabonie i na Równinie Almoth.
Koło Czasu obraca się, a Wieki nadchodzą i mijają, pozostawiając wspomnienia, które stają się legendą. Legenda staje się mitem, ale nawet mit jest już dawno zapomniany, kiedy nadchodzi Wiek, który go zrodził. W jednym z Wieków, zwanym przez niektórych Trzecim Wiekiem, Wiekiem, który dopiero nadejdzie, Wiekiem dawno już minionym, w Górach Przeznaczenia podniósł się wiatr. Wiatr ten nie był prawdziwym początkiem. Nie istnieją początki ani zakończenia w obrotach Koła Czasu. Niemniej był to jakiś początek.
Zrodzony wśród czarnych, ostrych jak ostrza szczytów i wysokich przełęczy, gdzie błąkała się śmierć, a rzeczy jeszcze bardziej od niej niebezpieczne czaiły się w ukryciu, wiatr wiał na wschód, przez potargany las porastający Wielki Ugór, las skażony i zniekształcony dotykiem Czarnego. Mdlący, słodkawy odór zepsucia zelżał, nim wiatr pokonał tę niewidzialną linię, którą ludzie nazywali granicą Shienaru, gdzie wraz z nadejściem wiosny kwiaty grubą warstwą oblepiły gałęzie drzew. Powinno już było nadejść lato, jednakże wiosna nastała późno i goniąca czas ziemia oszalała. Każdy krzak jeżył się młodą jasną zielenią, koniuszki gałązek na drzewach zaczerwieniły się nowym przyrostem. Wiatr marszczył powierzchnię farmerskich pól, upodabniając je do kwitnących na zielono stawów, jako że przyszłe plony zaczynały już wybijać z gleby.
Woń śmierci zdążyła się już rozwiać, o wiele wcześniej, nim wiatr dotarł do wzgórz otoczonego kamiennym murem miasta Fal Dara i jął smagać wieżę fortecy pobudowanej w samym jego sercu. Na samym szczycie wieży znajdowało się dwóch mężczyzn, ich ruchy przywodziły na myśl taniec. Fal Dara, ukryte za solidnym i wysokim murem, warownia i zarazem gród, nigdy pokonane, nigdy zdradzone. Lament wiatru wdarł się między kryte drewnianymi gontami dachy, kamienne kominy i wyższe od nich wieże, lament, co przypominał pogrzebową pieśń.
Obnażony do pasa Rand al’Thor zadrżał, gdy poczuł lodowatą pieszczotę wiatru, zacisnął palce na długiej rękojeści ćwiczebnego miecza. Palące promienie słońca gładziły jego tors, sklejone potem ciemnokasztanowe włosy przywarły mu do czaszki. Zmarszczył nos, czując wątły zapach w zmąconym powietrzu, nie skojarzył jednak tej woni z obrazem świeżo otwartego, starego grobowca, który zamigotał mu w myślach. Ten zapach i obraz ledwie dotarły do jego świadomości, ze wszech sił dążył do zachowania pustki w umyśle, jednakże mężczyzna, który mu towarzyszył na wieży, natrętnie tę pustkę nachodził. Mierzący dziesięć kroków szczyt wieży otaczał sięgający do piersi, zakończony blankami mur. Tyle miejsca nie wywoływało uczucia ciasnoty, o ile nie znajdował się tam Strażnik.
Mimo młodego wieku Rand był wyższy od większości mężczyzn, Lan jednak dorównywał mu wzrostem, a poza tym był mocniej umięśniony, mimo że nie miał równie szerokich barków. Strażnik obwiązał czoło przepaską ze splecionych rzemieni, dzięki czemu włosy nie opadały mu na twarz, twarz, która zdawała się składać z płaszczyzn i załamań jakby wykutych w kamieniu, twarz, której gładkość zadawała kłam siwym pasmom na skroniach. Mimo upału i zmęczenia pierś i ramiona Strażnika pokrywała jedynie cieniutka warstewka potu. Rand łowił wzrokiem lodowaty błękit oczu Lana, usiłując znaleźć tam jakikolwiek ślad jego zamierzeń. Strażnik wydawał się w ogóle nie mrugać, płynnie zmieniał kolejne pozycje, sprawnie i gładko poruszając mieczem.
Ćwiczebny miecz, składający się z wiązki cienkich, luźno związanych szczap zamiast ostrza, wywoływał głośny trzask za każdym razem, gdy w coś trafił, a na ciele pozostawiał pręgę. Rand wiedział o tym aż za dobrze. Swędziały go trzy wąskie, czerwone linie na żebrach, jedna na ramieniu bardzo piekła. Musiał dokładać wszelkich starań, by uniknąć dalszych tego typu ozdób. Na ciele Lana nie było ani jednego śladu od miecza.
Zgodnie z tym, czego go uczono, Rand ukształtował pojedynczy płomień w umyśle i skupił się na nim, starając się wlać weń wszelkie uczucia i emocje, utworzyć w swoim wnętrzu pustkę, otoczoną zrównoważoną myślą. Pustkę w końcu osiągnął, lecz — jak to się często zdarzało — zbyt późno, więc nie była to pustka doskonała; płomień wciąż płonął lub raczej było to wrażenie światła zakłócającego bezruch. Przynajmniej tyle. Oplótł go chłodny spokój pustki i wtedy zjednoczył się z mieczem, z gładkimi kamieniami pod podeszwami butów, nawet z Lanem. Wszystko stało się jednością, poruszał się niewiedziony żadną myślą, zharmonizowany z każdym krokiem i ruchem Strażnika.
Znowu wzbił się wiatr, przynosząc z sobą brzmienie miejskich dzwonów.
„Ktoś jeszcze się cieszy, że wreszcie nastała wiosna”.
Uboczna myśl zatrzepotała w pustce, unosząc się na falach światła, zakłócając jej przestrzeń, a miecz w rękach Lana zawirował, zupełnie jakby Strażnik potrafił czytać w myślach Randa.
Przez chwilę na szczycie wieży rozbrzmiewała długa seria szybkich klapnięć. Rand nie próbował dosięgnąć przeciwnika, potrafił jedynie uchylać się przed jego ciosami. Odparowywał atak tak długo, jak się dało, lecz w końcu musiał się wycofać. Wyraz twarzy Lana ani razu nie uległ zmianie, za to miecz zdawał się żyć w jego rękach. Zupełnie znienacka szeroki wymach zmienił się w pchnięcie. Wzięty z zaskoczenia Rand zrobił krok do tyłu, krzywiąc się z góry, bo zdawał sobie sprawę, że tym razem nie uniknie trafienia.
Na szczycie wieży zawył wiatr... i nagle poczuł, że jest jego więźniem. Zgęstniałe powietrze oplatało go jak kokon. Pchało do przodu. Czas i ruch zwolniły, zdjęty trwogą patrzył na miecz Lana płynący prosto na jego pierś. Jednakże momentowi trafienia nie towarzyszyła ani powolność, ani łagodność. Żebra zatrzeszczały jak uderzone młotem. Stęknął głucho, a wiatr wciąż go nie puszczał, nadal niósł go do przodu. Szczapy w ćwiczebnym mieczu Lana ugięły się — wciąż powoli, jak się Randowi zdawało — a potem rozpadły, ostre drzazgi trysnęły w stronę jego serca, poszarpane końce rozorały skórę. Ból przeszył ciało, skóra wydawała się zupełnie posiekana. Cały płonął, jakby to słońce znienacka eksplodowało płomieniem, próbując go spalić niczym płat bekonu na patelni.
Krzycząc, zatoczył się gwałtownie w tył i padł na kamienny mur. Trzęsącymi dłońmi zbadał rany na piersi i z niedowierzaniem podniósł zakrwawione palce do swych szarych oczu.
— Co miał znaczyć ten głupi ruch, pasterzu? — spytał zgrzytliwym głosem Strażnik. — Przecież już coś umiesz, chyba że zapomniałeś wszystko, czego cię próbowałem nauczyć. Mocno jesteś...? — Urwał, napotkawszy wzrok Randa.
— Wiatr. — Randowi zaschło w ustach. — On... on mnie popchnął! Był... Był twardy jak mur!
Strażnik popatrzył na niego w milczeniu, potem podał mu rękę. Rand ujął ją i pozwolił się podźwignąć na nogi.
— Dziwne rzeczy mogą się dziać tak blisko Ugoru — powiedział w końcu Lan, jednak w tych pozornie beznamiętnie dobranych słowach słychać było niepokój. To samo w sobie było dziwne. Strażnicy, na poły legendarni wojownicy służący Aes Sedai, rzadko kiedy zdradzali jakieś emocje, a Lan okazywał ich jeszcze mniej. Cisnął połamany miecz na bok i oparł się o ścianę, pod którą ułożyli swe prawdziwe miecze, by nie przeszkadzały w ćwiczeniach.
— Ale nie takie — zaprotestował Rand. Przykucnął obok Lana, dzięki czemu szczyt muru znalazł się powyżej jego głowy, chroniąc go niejako przed wiatrem. O ile to w ogóle był wiatr. Żaden wiatr nigdy nie był... taki... oporny. — Pokój! Może nawet w samym Ugorze!
— W przypadku kogoś takiego jak ty... — Lan wzruszył ramionami, jakby to wszystko wyjaśniało. — Kiedy masz zamiar wyjechać, pasterzu? Miesiąc temu powiedziałeś, że jedziesz, i mnie się wydawało, że nie powinno cię tu być już od trzech tygodni.
Rand zagapił się na niego ze zdumieniem.
„On się zachowuje tak, jakby nic nie było!”. Marszcząc brwi, odstawił miecz ćwiczebny, wziął swój prawdziwy miecz i ułożył go sobie na kolanach, gładząc palcami długą, owiniętą rzemieniem rękojeść ozdobioną wizerunkiem czapli. Druga taka sama czapla zdobiła pochwę i jeszcze jedną wytrawiono na schowanym w niej ostrzu. Nadal nie mógł się nadziwić, że jest posiadaczem takiego miecza. Że w ogóle ma jakiś miecz, a co dopiero taki ze znakiem mistrza. Był zwykłym farmerem z Dwu Rzek, tak teraz dalekich. Może już na zawsze. Był pasterzem, jak jego ojciec. „Byłem pasterzem. Kim jestem teraz?” — i to ojciec dał mu ten miecz ze znakiem czapli. „Moim ojcem jest Tam, choćby nie wiadomo co mówili inni”. Zapragnął, by to, co myśli, nie brzmiało tak, jakby próbował przekonywać samego siebie.
Lan znowu wydawał się czytać w jego myślach.
— W Ziemiach Granicznych, pasterzu, każde dziecko należy do tego, kto się zajmuje jego wychowaniem, i nikt nie może powiedzieć, że jest inaczej.
Rand zignorował słowa Strażnika z chmurną miną. To była wyłącznie jego sprawa.
— Chcę się nauczyć nim posługiwać. Muszę.
Noszenie miecza ze znakiem czapli przysparzało mu wielu kłopotów. Nie każdy wiedział, co oznacza ów znak, nie wszyscy nawet go zauważali, jednak takie ostrze, szczególnie w rękach młodzieńca ledwie zasługującego na miano mężczyzny, wciąż było przedmiotem niepożądanej uwagi.
— Czasami, kiedy nie mogę uciekać, udaje mi się komuś zamydlić oczy, a poza tym mam szczęście. Ale co się stanie, gdy nie będę mógł ani uciekać, ani udawać, a mój zapas szczęścia się wyczerpie?
— Możesz go sprzedać — powiedział ostrożnie Lan. — Jest czymś rzadkim nawet wśród innych mieczy ze znakiem czapli. Osiągnąłby wysoką cenę.
— Nie!
Na taki pomysł wpadał już nieraz, teraz jednak odrzucił go z tego samego powodu co zawsze, i to bardziej zapalczywie, bo pochodził od kogoś innego. „Dopóki należy do mnie, dopóty mogę nazywać Tama swym ojcem. On mi go podarował i to jemu zawdzięczam to prawo”.
— Myślałem, że wszystkie miecze ze znakiem czapli są czymś rzadkim.
Lan spojrzał na niego z ukosa.
— Tam nic ci nie powiedział, co? A musiał o tym wiedzieć. Chyba że nie wierzył. Wielu w to nie wierzy. — Ujął własny miecz, nieomal bliźniaczo podobny do miecza Randa, gdyby nie brak wizerunków czapli, i wyciągnął go z pochwy. Ostrze, lekko zakrzywione, jednosieczne, zalśniło srebrzyście w blasku słońca.
To był miecz królów Malkier. Lan o tym nie mówił — nie lubił nawet cudzego o tym gadania — a wszak al’Lan Mandragoran był Władcą Siedmiu Wież, Władcą Jezior i niekoronowanym królem Malkier. Siedem Wież leżało w gruzach, a Tysiąc Jezior przerodziło się w matecznik plugastwa. Ugór zżerał Malkier, a ze wszystkich władców ludu Malkier przeżył tylko ten jeden.
Niektórzy powiadali, że Lan został Strażnikiem i zgodził się na służbę u Aes Sedai, by móc szukać śmierci w Ugorze i podzielić los członków swego rodu. Rand widział na własne oczy, jak Lan staje na drodze niebezpieczeństwu, zupełnie się nie troszcząc o własną skórę, najwyżej jednak stawiał życie i bezpieczeństwo Moiraine, Aes Sedai, której służył. Zdaniem Randa dopóki żyła Moiraine, dopóty Lan nie chciał tak naprawdę szukać śmierci.
Obracając swe ostrze w słońcu, Lan powiedział:
— Podczas Wojny z Cieniem walczono za pomocą Jedynej Mocy i wyrabiano też z niej broń. Niektóre gatunki broni korzystały z Jedynej Mocy, jednym ciosem zdolne zniszczyć miasto, przemienić całe ligi ziemi w pustkowia. Wszystka ta broń zaginęła podczas Pęknięcia; nikt też nie pamięta, jak się ją wyrabia. Istniały też prostsze odmiany broni, dla tych, którzy nie wahali się zmierzyć z Myrddraalami i jeszcze gorszymi istotami, stworzonymi przez Władców Strachu, ostrzem odpowiadając ostrzu.
Aes Sedai z pomocą Jedynej Mocy czerpały żelazo i inne metale z ziemi, przetapiały je, formowały i przekuwały. Wszystko za pomocą Mocy. Miecze, a także inne gatunki broni. Wiele tych okazów, które przetrwały Pęknięcie Świata, zniszczyli ludzie, którzy bali się i nienawidzili dzieł Aes Sedai, inne zaś zniknęły na całe lata. Niewiele się uratowało i niewielu ludzi wie, czym one naprawdę są. Powstawały legendy na ten temat, wydumane baśnie o mieczach, które rzekomo miały własną moc. Słyszałeś opowieści bardów. Wystarczy rzeczywistość. Ostrza, które nigdy się nie rozpadają i nie łamią, nigdy nie tracą swej ostrości. Widywałem ludzi, którzy je ostrzyli, a raczej bawili się w ostrzenie, bo nie potrafili uwierzyć, że użyty miecz tego nie wymaga. Udawało im się jedynie stępić osełki.
Broń tę stworzyły Aes Sedai i to już się nigdy nie powtórzy. Po wszystkim, gdy razem z wojną zakończył się Wiek, gdy świat rozpadł się na kawałki, więcej było martwych domagających się pochówku niźli żywych, a ostatni żywi uciekali, usiłując znaleźć jakieś miejsce, jakiekolwiek miejsce, byle bezpieczne, gdy co druga kobieta płakała, bo już nigdy nie miała ujrzeć swego męża lub synów, po tym wszystkim te Aes Sedai, które ocalały, przysięgły, że już nigdy nie wykonają broni, za pomocą której jeden człowiek będzie mógł zabić drugiego. Przysięgły to wszystkie Aes Sedai i od tego czasu każda kobieta należąca do ich społeczności przysięgi tej dotrzymała. Nawet Czerwone Ajah, a wszak one najmniej się troszczą o losy mężczyzn.
Pewien typ tych mieczy, prosty żołnierski miecz — Strażnik schował swoje ostrze do pochwy, a słowom towarzyszyło lekkie skrzywienie, nieledwie smutku, jakby wreszcie zdecydował się zdradzić jakieś emocje — bardzo się wyróżniał. Wykonane dla lordów generałów, miały te miecze ostrza tak twarde, że żaden płatnerz nie potrafił ich oznakować, uprzednio jednak oznaczone już były znakiem czapli i wielu poszukiwało ich wyjątkowo usilnie.
Rand gwałtownie oderwał ręce od wspartego o kolana miecza i natychmiast złapał go odruchowo, gdy już miał upaść na kamienną posadzkę.
— Twierdzisz, że wykonały go Aes Sedai? Myślałem, że rozmawiamy o twoim mieczu.
— Nie wszystkie ostrza ze znakiem czapli są dziełem Aes Sedai. Niewielu mężczyzn posługuje się mieczem z wprawą, dzięki której zasługiwaliby na miano mistrza i mogli być nagradzani ostrzem ze znakiem czapli, a nadto tych mieczy wykonanych przez Aes Sedai pozostała już tylko garść. Inne na ogół są dziełem mistrzów płatnerskich, wykonanym z najdoskonalszej stali, jaką potrafi wytopić człowiek, a jednak przekutej przez ludzkie dłonie. Ten zaś miecz, pasterzu... ten miecz mógłby wyśpiewać opowieść liczącą trzy tysiące lat i więcej.
— Nie mogę przed nimi uciec, prawda? — spytał Rand. Bawił się mieczem, próbując go ustawić pionowo na czubku skórzanej pochwy; miecz wyglądał dokładnie tak samo jak przedtem, gdy jeszcze nic o nim nie wiedział. — Dzieło Aes Sedai.
„Ale dał mi go Tam. Dał mi go mój ojciec”.
Za nic nie chciał się zastanawiać, w jaki sposób prosty pasterz z Dwu Rzek wszedł w posiadanie miecza ze znakiem czapli. W takich myślach mógł się natknąć na niebezpieczne prądy, głębie, których wcale nie pragnął badać.
— A czy naprawdę chcesz uciec, pasterzu? Zapytam raz jeszcze. Czemu więc nie odszedłeś? Miecz? W ciągu pięciu lat mógłbym sprawić, byś stał się go wart, uczyniłbym cię mistrzem ostrza. Masz szybkie nadgarstki, dobrze zachowujesz równowagę i nie popełniasz dwa razy tych samych błędów. Ale nie mogę poświęcić pięciu lat na uczenie ciebie, a ty nie masz pięciu lat na naukę. Nie masz nawet jednego roku i wiesz o tym. Na razie z pewnością nie pokaleczysz nim sobie stóp. Nosisz się tak, jakby ten miecz należał do twego pasa, pasterzu, i większość wiejskich zbirów to wyczuje. Ale to miałeś w sobie niemal od tego dnia, w którym go przypasałeś. Czemu więc jeszcze tu jesteś?
— Mat i Perrin nadal tu są — mruknął Rand. — Nie chcę wyjeżdżać przed nimi. Już nigdy... być może już nigdy ich nie zobaczę, może przez wiele lat. — Oparł głowę o mur. — Krew i popioły! Oni przynajmniej myślą, że ja zwariowałem, bo nie chcę wracać z nimi do domu. A taka Nynaeve patrzy na mnie albo jak na sześcioletnie dziecko, któremu trzeba opatrzyć otarte kolano, albo jak na kogoś obcego. Na kogoś, kogo mogłaby obrazić, gdyby przypatrywała mu się zbyt otwarcie. Jest Wiedzącą, a poza tym chyba w ogóle niczego się nie boi, a jednak... — Potrząsnął głową. — I Egwene. Niech sczeznę! Ona wie, dlaczego muszę odejść, ale za każdym razem, jak o tym wspominam, patrzy na mnie, a mnie wtedy zatyka i... — Zamknął oczy, przyciskając rękojeść miecza do czoła, jakby w ten sposób mógł wypchnąć rojące się myśli. — Chciałbym... chciałbym...
— Chciałbyś, żeby wszystko zostało tak, jak było, pasterzu? A może wolałbyś, żeby ta dziewczyna ruszyła w drogę razem z tobą, zamiast jechać do Tar Valon? Myślisz, że ona zamieni możliwość stania się Aes Sedai na tułacze życie? Z tobą? Gdybyś przedstawił jej całą rzecz w ten sposób, być może tak by postąpiła. Miłość to dziwna rzecz. — W głosie Lana nagle zabrzmiało zmęczenie. — Doprawdy dziwna.
— Nie. — Tego właśnie chciał, chciał, żeby ona zechciała mu towarzyszyć. Otworzył oczy, wyprostował się i nadał swemu głosowi stanowcze brzmienie. — Nie, nie pozwoliłbym jej jechać ze mną, nawet gdyby prosiła.
Nie mógłby jej tego zrobić.
„Ale, na Światłość, czy nie byłoby cudownie, choć przez krótką chwilę, gdyby powiedziała, że tego chce?”.
— Ona się robi uparta jak muł, zawsze jak się jej wydaje, że próbuję za nią decydować, ale nadal umiem ją przed tym bronić. — Naprawdę wolał, by Egwene wróciła do Pola Emonda, ale od dnia, w którym do Dwu Rzek przybyła Moiraine, nie mógł sobie roić takich nadziei. — Nawet gdyby naprawdę miała zostać Aes Sedai! — Kątem oka dostrzegł uniesioną brew Lana i się zaczerwienił.
— I to jedyne powody? Chcesz spędzić jak najwięcej czasu z przyjaciółmi, zanim oni odjadą? Dlatego właśnie się ociągasz? Ty dobrze wiesz, co cię trzyma.
Rand poderwał się na równe nogi.
— W porządku, chodzi o Moiraine! Nie byłoby mnie tutaj, gdyby nie ona, a ona nie chce nawet ze mną rozmawiać!
— Już byś nie żył, gdyby nie ona, pasterzu — zauważył Lan obojętnym tonem. Rand jednak pośpiesznie mówił dalej:
— Ona mi mówi... ona mi mówi straszne rzeczy o mnie samym. — Palce zaciśnięte na rękojeści miecza zbielały.
„Że popadnę w obłęd i umrę!”.
— A potem ni stąd, ni zowąd nie przemówi do mnie bodaj jednym słowem. Tak się zachowuje, jakbym od dnia, w którym mnie znalazła, nic się nie zmienił, i to też paskudnie pachnie.
— Chcesz, żeby cię traktowała zgodnie z tym, kim jesteś?
— Nie! Nie o to mi chodzi. Niech sczeznę, przez połowę czasu nie wiem, o co mi chodzi. Tego nie chcę, tamtego się boję. A teraz ona gdzieś wyjechała, zniknęła...
— Mówiłem ci, że ona czasem musi być sama. Nie przystoi ani tobie, ani nikomu innemu kwestionować jej postępków.
— ...nie mówiąc nikomu, dokąd jedzie, kiedy wróci, ani w ogóle, czy wróci. Ona musi mi powiedzieć coś takiego, co mi pomoże, Lan. Cokolwiek. Musi. O ile w ogóle wróci.
— Już wróciła, pasterzu. Ubiegłej nocy. Ale moim zdaniem powiedziała ci już wszystko, co mogła. Poprzestań na tym. Dowiedziałeś się od niej wszystkiego. — Lan pokręcił głową, a jego głos nabrał życia. — Z pewnością nie uczysz się niczego, tak tu stojąc. Czas trochę popracować nad utrzymywaniem równowagi. Przećwicz Rozdzieranie Jedwabiu, zaczynając od Czapli Brodzącej w Sitowiu. Pamiętaj, że forma zwana Czaplą to tylko ćwiczenie równowagi. Wykonując taką formę w walce, odkrywasz się; możesz wymierzyć cios, jeśli poczekasz na pierwszy ruch przeciwnika, ale z pewnością nie unikniesz jego ostrza.
— Ona musi mi coś powiedzieć, Lan. Ten wiatr. To nie był zwykły wiatr i nie obchodzi mnie, jak blisko jesteśmy Ugoru.
— Czapla Brodząca w Sitowiu, pasterzu. Nie zapominaj o nadgarstkach.
Z południa dobiegło ich stłumione brzmienie trąb, triumfalne fanfary z wolna rosły w siłę, pospołu z jednostajnym łomotem bębnów. Rand i Lan patrzyli chwilę na siebie, po czym huk bębnów przyciągnął ich do południowej strony muru otaczającego szczyt wieży.
Miasto pobudowano na wysokich wzgórzach, przestrzeń na milę otaczająca jego mury, w którą stronę nie spojrzał, robiła się nieomal zupełnie gładka, niemal niczym nie porośnięta, twierdza zaś zajmowała najwyższe ze wzniesień. Ze szczytu wieży Rand widział wszystko wyraźnie, pomiędzy kominami i dachami aż do samego lasu. Pierwsi spośród drzew wyłonili się dobosze, kilkanaście bębnów kołysało się zgodnie z rytmem kroków, pod migoczącymi pałkami. Za nimi szli trębacze, unoszący długie, połyskliwe rogi, na moment nie przestając pohukiwać. Z tej odległości Rand nie potrafił rozpoznać ogromnego, kwadratowego proporca trzepoczącego na wietrze. Lan natomiast chrząknął coś niezrozumiale, miał wzrok jak śnieżny orzeł.
Rand spojrzał w jego stronę, ale Strażnik nic nie mówił, pochłonięty bacznym lustrowaniem kolumny wyłaniającej się z lasu. Spomiędzy drzew wypadły konie niosące odzianych w zbroje mężczyzn i jadące na oklep kobiety. A potem pojawił się palankin ze spuszczonymi zasłonami, dźwigały go dwa konie, jeden z przodu, drugi z tyłu. I znowu jeźdźcy, szeregi piechurów, wzniesione nad głowami piki stroszyły się niczym długie ciernie, łucznicy z łukami przewieszonymi przez pierś, wszyscy maszerowali zgodnie z rytmem dyktowanym przez bębny. Raz jeszcze zahuczały trąby. Kolumna, podobna do rozśpiewanego węża, wijąc się, torowała sobie drogę do Fal Dara.
Wiatr targał fałdami sztandaru wystającego ponad ludzkie głowy i rozkładał jego płachtę na jedną stronę. Znajdował się już tak blisko, że Rand widział go dokładnie: nic niemówiąca gmatwanina barw, lecz w samym środku widniał kształt podobny do śnieżnobiałej łzy. Oddech uwiązł mu w gardle. Płomień Tar Valon.
— Jest z nimi Ingtar. — Lan wymówił to takim tonem, jakby myślami był zupełnie gdzie indziej. — Nareszcie wrócił ze swych łowów. Długo to trwało. Ciekaw jestem, czy mu się poszczęściło?
— Aes Sedai — wyszeptał Rand, gdy wreszcie był do tego zdolny. Wszystkie te kobiety... Moiraine była Aes Sedai, to prawda, ale on z nią podróżował i nawet jeśli nie ufał do końca, to przynajmniej ją znał. Albo tak mu się wydawało. Lecz ona była jedna. A tu tyle Aes Sedai naraz i przybywały w ten sposób; to było coś całkiem innego. Musiał kaszlnąć, a gdy przemówił, jego głos skrzypiał.
— Czemu ich aż tyle, Lan? W ogóle po co? I te trąby, bębny i sztandar zapowiadający ich przybycie.
W Shienarze ludzie szanowali Aes Sedai, nieomal wszyscy, a reszta darzyła je pełnym szacunku strachem; Rand jednak poznał miejsca, w których bywało inaczej, gdzie był tylko strach i często nienawiść. Tam, gdzie dorastał, niektórzy ludzie mówili o „wiedźmach z Tar Valon” takim tonem, jakby mówili o Czarnym. Usiłował policzyć kobiety, lecz one nie trzymały się ani rangi, ani żadnego porządku, stale manewrowały swymi końmi, odbywając rozmowy między sobą albo z osobą ukrytą w palankinie. Cały pokrył się gęsią skórką. Podróżował z Moiraine, poznał też jeszcze jedną Aes Sedai i już zaczynał się uważać za bywałego w świecie. Nikt nigdy nie wyjeżdżał z Dwu Rzek, albo raczej prawie nikt, a on wyjechał. Widział rzeczy, na które nikt z Dwu Rzek nie miał okazji nawet zerknąć, dokonywał czynów, o których tamtym co najwyżej się marzyło, o ile oni w ogóle mieli jakieś marzenia. Widział królową Andoru i poznał jej córkę, Dziedziczkę Tronu, spotkał się twarzą w twarz z Myrddraalem i podróżował Drogami, a jednak po tym wszystkim wcale nie był przygotowany na taką chwilę.
— Czemu ich aż tyle? — wyszeptał raz jeszcze.
— Jest z nimi sama Zasiadająca na Tronie Amyrlin. — Lan popatrzył na niego, jego twarz była równie twarda i nieprzenikniona jak skała. — Twoje lekcje dobiegły końca, pasterzu.
Umilkł, a Randowi wydało się, że widzi nieomal sympatię na jego twarzy. Naturalnie musiał się mylić.
— Szkoda, żeś nie wyjechał tydzień temu. — Z tymi słowami Strażnik chwycił koszulę i zniknął na drabinie wiodącej w głąb wieży.
Rand poruszył ustami, próbując uzyskać trochę wilgoci. Wbijał wzrok w kolumnę zbliżającą się do Fal Dara, jakby to naprawdę był wąż, wąż, którego jad zabija. Uszy wypełniało mu głośne pohukiwanie bębnów i trąb. Tak, to ona, Zasiadająca na Tronie Amyrlin, ta, która rządziła Aes Sedai. „Ona jest tu z mojego powodu”. Nic innego nie przychodziło mu do głowy.
One wiedziały różne rzeczy, posiadały wiedzę, która mogła mu pomóc, tego był pewien. I nie miał odwagi pytać żadnej z nich. Bał się, że przybywały tu, by go poskromić.
„O tak, boję się również, że jest przeciwnie — przyznał z niechęcią. — Światłości, nie wiem, czego boję się bardziej”.
— Nie chciałem korzystać z Mocy — wyszeptał. — To był przypadek! Światłości, nie chcę mieć z nią nic wspólnego. Przysięgam, że już nigdy więcej jej nie dotknę! Przysięgam!
Drgnął nerwowo, widząc, że grupa Aes Sedai wjeżdża już w bramy miasta. Wiatr zawirował jak wściekły, zamieniając pot na jego ciele w grudki lodu, upodabniając ryk trąb do podstępnego śmiechu. Miał wrażenie, że w powietrzu unosi się silny odór otwartego grobu.
„Mojego grobu, jeśli będę tak tu sterczał”.
Chwycił koszulę, zszedł na dół po drabinie i poderwał się do biegu.
Komnaty warowni Fal Dara, o gładkich, kamiennych murach, z rzadka udekorowanych prostymi, acz wytwornymi gobelinami i malowidłami, wręcz wrzały od wieści o rychłym przybyciu Zasiadającej na Tronie Amyrlin. Odziani w czerń i złoto słudzy uwijali się jak w ukropie, szykując w biegu pokoje albo zanosząc polecenia do kuchni, skarżąc się płaczliwymi głosami, że nie uprzedzeni zawczasu nie zdążą przygotować wszystkiego na przybycie tak ważnej osobistości. Ciemnoocy wojownicy z kępkami włosów związanych rzemieniami na czubkach wygolonych czaszek nie biegali wprawdzie, lecz w krokach dostrzegało się pośpiech, a twarze błyszczały podnieceniem normalnie zarezerwowanym dla bitew. Kilku zagadnęło mijającego ich pośpiesznie Randa.
— Ach, tu jesteś, Randzie al’Thor. Oby pokój miał w łasce twój miecz. Idziesz się myć? Bez wątpienia chcesz prezentować się jak najgodniej, gdy będą cię przedstawiali Zasiadającej. Możesz być pewien, że zechce poznać ciebie i twych dwóch przyjaciół, jak również wasze kobiety.
Dopadł pędem do ogromnych schodów, tak szerokich, że zmieściłoby się na nich dwudziestu ludzi idących pierś w pierś. Wiodły do pokoi mężczyzn.
— Sama Amyrlin przybywa bez ostrzeżenia, zupełnie jak jakaś wędrowna handlarka? To pewnie z powodu Moiraine Sedai i was, południowców, co? No bo cóż innego?
Szerokie, obite żelazem drzwi wiodące do tej części twierdzy stały otworem, przejście zagradzali kolejni mężczyźni z kępkami na czubkach wygolonych głów, rozprawiający z podnieceniem o przyjeździe Amyrlin.
— Hej tam, południowcze! Zasiadająca już jest. Przybywa tu, jak mniemam, dla ciebie i twych przyjaciół. Pokój, wielki to dla was zaszczyt! Rzadko opuszcza Tar Valon, a jeśli mnie pamięć nie zawodzi, na Ziemiach Granicznych nie była nigdy.
Odprawił ich wszystkich kilkoma słowami. Musiał się umyć. Znaleźć czystą koszulę. Nie miał czasu na rozmowy. Im się wydało, że wiedzą, o co chodzi, więc go przepuścili. Żaden z nich nie miał o niczym pojęcia, wiedzieli tylko, że on i jego przyjaciele podróżowali w towarzystwie Aes Sedai, że jego dwie przyjaciółki wybierają się do Tar Valon, bo chcą zostać Aes Sedai, lecz ich słowa ukłuły go do żywego, jakby wiedzieli o wszystkim.
„Ona tu przybyła z mojego powodu”.
Pokonał pędem korytarze męskiej części warowni, wpadł do izby, którą dzielił z Matem i Perrinem... i zdumiony zastygł w miejscu. Pokój wypełniała grupa kobiet ubranych na czarno i złoto, wszystkie zapracowane jak mrówki. Nie była to duża izba, a służące jej za okna dwa wysokie i wąskie otwory strzelnicze, wychodzące na wewnętrzne podwórce, nie sprawiały, by wydawała się większa. Trzy łoża na wykładanych czarno-białymi kaflami postumentach, kufry u stóp każdego z nich, umywalka przy drzwiach i wysoka, szeroka szafa zastawiały ją w całości. Grupa ośmiu kobiet wyglądała w tym wnętrzu jak ryby w saku.
Kobiety ledwie raczyły na niego spojrzeć, zajęte wyjmowaniem jego rzeczy — a także rzeczy Mata i Perrina — z szafy i zastępowaniem ich nowymi. Wszystko, co znalazły w kieszeniach, układały na wiekach kufrów, a stare ubrania ciskały niedbale na podłogę, jakby to były zwykłe szmaty.
— Co wy robicie? — spytał podniesionym tonem, gdy wreszcie odzyskał oddech. — To są moje rzeczy!
Jedna z kobiet pociągnęła nosem, przepchnęła palec przez dziurę w rękawie jego jedynego kaftana i dorzuciła go do sterty na podłodze.
Czarnowłosa kobieta z wielkim pękiem kluczy u pasa utkwiła w nim wzrok. Była to Elansu, shatayan twierdzy. W myślach traktował tę kobietę o ostrej twarzy jak gospodynię, mimo że gospodarstwo, którym się opiekowała, było fortecą, a jej rozkazy wypełniały dziesiątki służących.
— Moiraine Sedai powiedziała, że wasze ubrania są zniszczone i lady Amalisa kazała wam uszyć nowe. Po prostu nam nie przeszkadzaj — dodała stanowczym tonem — a szybciej się z tym uporamy.
Niewielu było mężczyzn, których shatayan nie potrafiła tak zagadać, by robili to, co chciała — niektórzy powiadali, że należał do nich nawet lord Agelmar — i najwyraźniej nie spodziewała się żadnych problemów z jednym mężczyzną, tak młodym, że mógł być jej synem.
Przełknął to, co miał zamiar powiedzieć, nie było czasu na kłótnie. Zasiadająca na Tronie Amyrlin mogła przysłać po niego w każdej chwili.
— Ukłony dla lady Amalisy za jej podarunek — wykrztusił zgodnie z shienarańskim obyczajem — ukłony dla ciebie, Elansu Shatayan. Proszę, przekaż me słowa lady Amalisie, powiedz, że przyrzekam jej służyć całym sercem i duszą. — Obie kobiety winny uznać, że tym zaspokoił ich typowe dla mieszkańców Shienaru upodobanie do dworskich ceremonii. — A teraz, jeśli mi wybaczysz, chciałbym się przebrać.
— Znakomicie — odparła bez śladu zmieszania Elansu. — Moiraine Sedai kazała usunąć stąd wszystkie stare rzeczy. Co do ostatniego guzika. Również bieliznę.
Parę kobiet zerknęło na niego ukradkiem. Żadna nie wykonała nawet jednego ruchu w stronę drzwi.
Musiał ugryźć się w język, żeby nie wybuchnąć histerycznym śmiechem. Wiele obyczajów w Shienarze różniło się od tych, do których przywykł, a niektórych nie potrafiłby przyjąć nawet do końca życia. Nauczył się brać kąpiel o świcie, gdy w wielkich, wykładanych kafelkami basenach nie było ludzi, po tym, jak odkrył, że o innych porach potrafi wraz z nim wskoczyć do wody jakaś kobieta. Mogła to być pomywaczka albo lady Amalisa, siostra samego lorda Agelmara — w Shienarze łaźnie traktowano jako miejsca, w których nie obowiązywały tytuły — oczekując, że będzie mył jej plecy w zamian za tę samą przysługę i pytając przy tym, dlaczego ma taką zaczerwienioną twarz, czyżby za długo wystawiał ją na słońce? Wkrótce zaczęły się domyślać, co jest prawdziwą przyczyną tych rumieńców, i nie było mieszkanki twierdzy, której by nie fascynowały.
„Za godzinę umrę, albo jeszcze gorzej, a one tu chcą zobaczyć, jak się czerwienię!”.
Chrząknął.
— Gdybyście tak zechciały poczekać na zewnątrz, to zaraz wam oddam resztę rzeczy. Słowo daję.
Jedna z kobiet cicho zachichotała i nawet wargi Elansu drgnęły. Niemniej jednak shatayan skinęła głową i nakazała pozostałym kobietom pozbierać powiązane w tobołki rzeczy. Wychodziła na końcu, w drzwiach zatrzymała się, by dodać:
— Buty też. Moiraine powiedziała, że mamy zabrać wszystko.
Otworzył usta i zaraz je zamknął. Przecież te buty na pewno nadawały się jeszcze do noszenia, wykonał je Alwyn al’Van, szewc z Pola Emonda, były rozchodzone i wygodne. Ale skoro dzięki nim shatayan godziła się zostawić go samego, to on odda jej te buty i wszystko, co tylko zechce. Nie miał czasu.
— Tak, tak, oczywiście. Daję słowo. — Stanął w drzwiach, wypychając ją na zewnątrz.
Nareszcie sam usiadł ciężko na łóżku, żeby ściągnąć buty — naprawdę były jeszcze dobre, trochę zniszczone, skóra popękała tu i ówdzie, ale nadal dawały się nosić, były dobrze dopasowane do kształtu stóp — po czym pośpiesznie się rozebrał, rzucając wszystko na jeden stos, i równie szybko umył przy umywalce. Woda była zimna, w izbach mężczyzn woda zawsze była zimna.
Szafa miała troje szerokich drzwi, ozdobionych oszczędnymi rzeźbieniami, typowymi dla shienarańskiej mody, które przywodziły na myśl wodospady i stawy wśród skał. Otwarł środkowe drzwi i przez chwilę wgapiał się oniemiały w to, co zastąpiło kilka sztuk odzieży, które z sobą przywiózł. Kilkanaście kaftanów z wysokimi kołnierzami, uszytych z najlepszej wełny i skrojonych równie zgrabnie jak te, które widywał na grzbietach kupców albo lordów, hafty zdobiły większość, jakby miały służyć za przyodziewek od święta. Kilkanaście! Do każdego kaftana dodano po trzy koszule, lniane i jedwabne, z szerokimi rękawami i obcisłymi mankietami. Dwa płaszcze. Dwa, podczas gdy on musiał przez całe życie obywać się jednym. Jeden płaszcz był zwyczajny, z szorstkiej, ciemnozielonej wełny, drugi granatowy, ze sztywnym, stojącym kołnierzem haftowanym w złote czaple... a wysoko na piersi, tam, gdzie lordowie noszą swój znak...
Ręka sama powędrowała do płaszcza. Palce, jakby niepewne tego, co poczują, pogładziły skręconego w niedomknięty krąg węża, węża z czterema nogami i złotą, lwią grzywą, purpurowymi i złotymi łuskami, każda łapa kończyła się pięcioma złotymi pazurami. Oderwał gwałtownie dłoń, jakby się oparzył.
„Światłości, dopomóż! Amalisa kazała to uszyć czy Moiraine? Ilu ludzi to widziało? Ilu ludzi wie, co to jest, co to oznacza? Nawet jeden to za wielu. Niech sczeznę, ona chce, żeby mnie ktoś zabił. Ta przeklęta Moiraine nawet ze mną nie rozmawia, a teraz jeszcze dała mi to piękne ubranie, żebym w nim umarł!”.
Pukanie do drzwi sprawiło, że omal nie wyskoczył ze skóry.
— Skończyłeś? — dobiegł go głos Elansu. — Co do guzika. Może lepiej...
Trzask, jakby naciskała klamkę.
Rand podskoczył w miejscu, przypomniawszy sobie, że nadal jest nagi.
— Skończyłem — krzyknął. — Pokój, nie wchodź tu!
Pośpiesznie zgarnął to wszystko, co dotychczas nosił, buty i całą resztę.
— Już idę! — Ukryty za drzwiami, uchylił je na tyle, by móc wcisnąć tobołek w ramiona shatayan. — To wszystko.
Usiłowała zajrzeć przez szparę.
— Jesteś pewien? Moiraine Sedai powiedziała, że wszystko. Może jednak rzucę okiem...
— To wszystko — warknął. — Słowo daję! — Zatrzasnął ramieniem drzwi, tuż przed jej twarzą, z drugiej strony usłyszał śmiech.
Mrucząc do siebie, ubrał się pośpiesznie. Nie chciał, by któraś z nich znalazła sobie wymówkę, by móc się jednak wcisnąć do pokoju. Szare spodnie okazały się bardziej obcisłe niż wszystkie, które przedtem nosił, lecz nie mniej wygodne, a koszula z bufiastymi rękawami swą białością zadowoliłaby w dniu prania wszystkie gospodynie z Pola Emonda. Wysokie do kolan buty pasowały tak, jakby je nosił od roku. Miał nadzieję, że to dzieło dobrego szewca, a nie Aes Sedai.
Z wszystkich tych rzeczy można było zrobić tłumok wielki jak on sam. Jednakże zdążył na nowo przywyknąć do wygody czystych koszul, nienoszenia tych samych spodni dzień po dniu, aż w końcu od potu i brudu robiły się tak sztywne jak buty. Wyjął z komody sakwy, wepchnął do nich tyle, ile się dało, po czym niechętnie rozłożył wymyślny płaszcz na łóżku i rzucił na niego jeszcze kilka sztuk koszul i spodni. Złożony w tobołek, z niebezpiecznym znakiem węża ukrytym w środku, i obwiązany sznurkiem zakończonym pętlą, dzięki czemu można go było zawiesić na ramieniu, niczym się nie różnił od pakunków, jakie widywał w drodze na grzbietach innych młodych ludzi.
Przez otwory strzelnicze dobiegły go głosy trąb, tych, które brzmiały triumfalnie za murami miast i tych, które im odpowiedziały z wież twierdzy.
— Wypruję te hafty, jak będę miał czas — mruknął.
Widywał kobiety wypruwające hafty, gdy popełniły błąd albo postanowiły zmienić wzór i nie wyglądało to na coś specjalnie trudnego.
Resztę ubrań, a właściwie ich większość, wepchnął z powrotem do szafy. Lepiej nie zostawiać śladów ucieczki, oczywistych dla pierwszej lepszej osoby, która wetknie tu głowę po jego wyjściu.
Wciąż marszcząc czoło, ukląkł przy łożu. W wykładanych kaflami postumentach, na których wspierały się łoża, mieściły się niewielkie paleniska, w najzimniejsze shienarańskie noce rozpalano w nich ogień ogrzewający śpiącego. Noce o tej porze roku były nadal zimniejsze, niż przywykł, ale koce wystarczały, żeby się ogrzać. Otworzył drzwiczki paleniska i wyjął z niego tobołek, którego nie mógł tu zostawić. Ucieszył się, że Elansu nie przyszło do głowy, że ktoś mógłby tam trzymać jakieś rzeczy.
Ułożył tobołek na łożu i rozwiązawszy sznurek z jednej strony, częściowo go rozwinął. Płaszcz barda, wywrócony na lewą stronę, by ukryć setki pokrywających go łatek, łatek o wszelkich kolorach i rozmiarach, jakie można było sobie wyobrazić. Sam płaszcz był w dobrym stanie, łatki wskazywały, że to własność barda. Że była to kiedyś własność barda.
Płaszcz chronił dwie skrzynki z twardej skóry. W większej mieściła się harfa, której nigdy nie dotknął.
„Harfa nigdy nie była przeznaczona dla niezdarnych palców farmera, chłopcze”.