Kochanek dziewicy ebook

Po­le­camy także tej sa­mej au­torki

Cykl „Wojna Dwu Róż”:

Wład­czyni rzek

Biała kró­lowa

Czer­wona kró­lowa

Córka Twórcy Kró­lów

Biała księż­niczka

Klą­twa Tu­do­rów

Esej hi­sto­ryczny:

Ko­biety Wojny Dwu Róż: księżna, kró­lowa i kró­lowa matka

„Cykl Tu­do­row­ski”:

Wieczna księż­niczka

Ko­cha­nice króla

Dwie kró­lowe

Bła­zen kró­lo­wej

Ko­cha­nek dzie­wicy

Uwię­ziona kró­lowa

Ostat­nia żona Tu­dora

Trzy sio­stry, trzy kró­lowe

Zmierzch Tu­do­rów

Po­wie­ści hi­sto­ryczne z róż­nych okre­sów:

Cza­row­nica

Żona ofi­cera

No­bliwy pro­ce­der

Mo­kra­dła

Mroczne wody

„Saga Rodu La­ceyów”:

Dzie­dzic­two

Dziecko szczę­ścia

Me­ri­don

Po­wieść oby­cza­jowa:

Dom cu­dzych ma­rzeń

Dla An­thony’ego

Je­sień 1558 roku

Wszyst­kie dzwony w Nor­folku roz­brzmiały ku czci Elż­biety jed­no­cze­śnie, od­bi­ja­jąc się bo­le­snym echem w gło­wie Amy; naj­pierw roz­krzy­czał się świ­dru­ją­cym so­pra­nem naj­mniej­szy z nich, wkrótce do­łą­czył doń chór dzwo­nów wszel­kiej ma­ści, brzę­czą­cych me­ta­licz­nie i płacz­li­wie za­wo­dzą­cych bez ja­kiej­kol­wiek nuty prze­wod­niej, aż w końcu roz­legł się głu­chy od­głos bi­cia naj­więk­szego dzwonu ob­wiesz­cza­ją­cego, że cały ten zgiełk za­raz roz­pocz­nie się od nowa. Amy przy­kryła głowę po­duszką, usi­łu­jąc od­ciąć się od har­mi­dru, nada­remno jed­nak. Dźwięk na­dal prze­są­czał się do jej uszu, do­no­śny tak, że zdo­łał wy­pło­szyć z gniazd gaw­rony, które wzbiły się w po­wie­trze i ko­ło­wały na nie­bie ni­czym zły omen, a na­wet wy­bu­dził ze snu nie­to­pe­rze za­miesz­ku­jące za­ka­marki dzwon­nicy, po­sy­ła­jąc je w świa­tło dnia, jak gdyby świat sta­nął na gło­wie, jak gdyby dzień miał za­mie­nić się w wieczną noc.

Amy nie miała wąt­pli­wo­ści, co jest przy­czyną rej­wa­chu. „Umarła kró­lowa, niech żyje kró­lowa!” Du­cha Bogu od­dała biedna chora kró­lowa Ma­ria, na tron wstę­po­wała do­tych­cza­sowa księż­niczka Elż­bieta nie ma­jąca ry­wali do ko­rony. Chwalmy Pana, na wieki wie­ków... Każdy pod­dany w An­glii po­wi­nien się ra­do­wać. Nowy władca od­wróci się od pa­pie­skiego Rzymu, znów wbi­ja­jąc lud w dumę. Jak kraj długi i sze­roki roz­le­gną się ko­ścielne dzwony, na ulice zo­staną wy­to­czone beczki z pi­wem, otwo­rzą się bramy lo­chów i kar­ce­rów, ga­wiedź bę­dzie tań­czyć na ryn­kach. An­glicy od­zy­skali swoją pro­te­stancką kró­lową, do­bie­gły końca krwawe dni pa­no­wa­nia ka­to­lic­kiej Ma­rii. Hip, hip, hurra! Wi­wat Elż­bieta!...

Cie­szyli się wszy­scy z wy­jąt­kiem Amy.

Roz­gwar za oknem, który w końcu spra­wił, że mu­siała wy­śli­zgnąć się z ob­jęć snu i sta­wić czoło rze­czy­wi­sto­ści, nie wy­wo­łał w jej du­szy ra­do­ści. Ona jedna nie miała po­wo­dów do świę­to­wa­nia zwy­cię­stwa księż­niczki Elż­biety, od dawna dą­żą­cej do prze­ję­cia berła. W jej uszach dźwięk dzwo­nów bi­ją­cych na chwałę no­wej kró­lo­wej brzmiał jak krzyk wście­kło­ści, szloch roz­pa­czy, wark­nię­cie za­zdro­ści po­rzu­co­nej i opusz­czo­nej ko­biety.

– Niech Bóg ją po­kara! – Amy prze­klęła wstę­pu­jącą na tron kró­lową Elż­bietę, czu­jąc, jak głowa puch­nie jej od ha­łasu. – Niech sczeź­nie w mło­do­ści, w kwie­cie wieku. Niech nie­biosa od­biorą jej urodę, uczy­nią ją łysą i szczer­batą, niech spra­wią, że bę­dzie żyła w sa­mot­no­ści. Jak ja...

Mi­nął dzień, po­tem ty­dzień. Amy nie do­stała żad­nej wia­do­mo­ści od swego nie­obec­nego w domu męża i po praw­dzie żad­nej się nie spo­dzie­wała. Do­my­ślała się, że na wieść o śmierci kró­lo­wej Ma­rii opu­ścił Lon­dyn i po­gnał co koń wy­sko­czy do pa­łacu kró­lew­skiego w Hat­fiel­dzie, żeby być pierw­szym – tak jak to so­bie dawno temu za­pla­no­wał – który uklęk­nie przed księż­niczką i po­wie jej, że zo­stała kró­lową.

Amy po­dej­rze­wała także, iż księż­niczka Elż­bieta od rów­nie dłu­giego czasu ma przy­go­to­waną mowę na tę oka­zję i wy­braną pozę, w ja­kiej przyj­mie wy­cze­ki­waną wia­do­mość, Ro­bert zaś w skry­to­ści du­cha li­czył na so­witą na­grodę za swą wier­ność i od­da­nie. Być może wła­śnie w tej chwili, kiedy Amy o tym my­ślała, oboje – jej mał­żo­nek Ro­bert i księż­niczka Elż­bieta – wspól­nie świę­to­wali wy­wyż­sze­nie, ja­kiego za­znali od losu i sie­bie na­wza­jem.

Idąc ku rzece, aby przy­pro­wa­dzić z łąki krowy, które trzeba było jak każ­dego ranka wy­doić i opo­rzą­dzić (Amy mu­siała zro­bić to sama, gdyż pa­ro­bek za­cho­rzał, a w jej ro­dzin­nej po­sia­dło­ści za­wsze bra­ko­wało rąk do pracy), za­trzy­mała się i za­pa­trzyła na po­łu­dniowy za­chód, w kie­runku Hat­fieldu, do­kąd gnany je­sien­nym wi­chrem Ro­bert po­dą­żył, żeby zło­żyć hołd swo­jej kró­lo­wej. Wi­dok prze­sło­niła jej lekka mgiełka w oczach oraz wir żół­to­brą­zo­wych li­ści ze­rwa­nych z po­bli­skiego wiel­kiego dębu i po­nie­sio­nych wia­trem ku ziemi ni­czym naj­gęst­sza śnie­życa.

Wie­działa oczy­wi­ście, iż po­winna być wdzięczna Opatrz­no­ści, że tron obej­muje kró­lowa, która bę­dzie przy­chyl­nym okiem pa­trzeć na jej mał­żonka. Zda­wała so­bie sprawę, iż po­zy­cja jej ro­dziny i jej wła­sna wzro­śnie wraz z wy­nie­sie­niem Ro­berta do god­no­ści, o ja­kich wcze­śniej na­wet nie mo­gło mu się śnić. Była świa­doma, iż być lady Du­dley to nie byle co, zwłasz­cza że wią­zało się z tym od­zy­ska­nie po­sia­dło­ści, miej­sce na dwo­rze, być może na­wet ty­tuł hra­biny. A jed­nak nie po­tra­fiła z sie­bie wy­krze­sać ra­do­ści. O wiele bar­dziej cie­szy­łoby ją, gdyby okrzyk­nięty zdrajcą Ro­bert spę­dzał dnie i noce u boku swej pra­wo­wi­tej mał­żonki, za­miast bry­lo­wać na dwo­rze nowo ko­ro­no­wa­nej kró­lo­wej jako jej nie­ziem­sko przy­stojny mi­ło­śnik. Amy była za­zdro­sną żoną, mimo że za­zdrość w oczach Boga ja­wiła się grze­chem.

Otrzą­snęła się z po­nu­rych my­śli i ru­szyła da­lej przed sie­bie, ku le­żą­cej w dole łące, na któ­rej przez cały ra­nek pa­sły się krowy, nie­zgrab­nymi ko­py­tami za­mie­nia­jące wil­gotną zie­mię ko­loru se­pii i le­żące w niej białe ka­mie­nie w jed­no­litą burą masę.

– I na co nam przy­szło? – wy­szep­tała, wie­dząc, że usły­szy ją tylko ciemne niebo na­brzmiałe od cięż­kich chmur gro­ma­dzą­cych się nad Nor­fol­kiem. – Mimo że ko­cha­li­śmy się jak nikt inny na świe­cie, mimo że by­li­śmy dla sie­bie wszyst­kim... Jak mógł mnie zo­sta­wić tu­taj samą, że­bym zma­gała się z tru­dami co­dzien­nego ży­cia, po to tylko, by być z n i ą? Jak moje ży­cie mo­gło roz­po­cząć się tak wspa­niale, w bo­gac­twie i sła­wie, by za­koń­czyć się w bie­dzie i sa­mot­no­ści?...

Po­nad dwa­na­ście mie­sięcy wcze­śniej:lato 1557 roku

Raz jesz­cze we śnie zo­ba­czył gołe de­ski pod­łogi w pu­stej kom­na­cie, obu­do­wany pia­skow­cem otwarty ko­mi­nek, wy­rze­zane w ka­mie­niu ich imiona i umiesz­czone wy­soko okno z szyb­kami po­łą­czo­nymi oło­wiem. Przy­cią­ga­jąc do ściany długi stół ja­dalny, wspi­na­jąc się nań i wy­krę­ca­jąc so­bie szyje, pię­ciu mło­dych męż­czyzn zdo­łało wy­pa­trzeć w dole skra­wek zie­leni, któ­rym kro­czył wła­śnie ich oj­ciec zmie­rza­jący ku pod­wyż­sze­niu z de­sek, gdzie już cze­kał na niego kat.

Panu ojcu to­wa­rzy­szył ksiądz nowo przy­wró­co­nego w An­glii Ko­ścioła ka­to­lic­kiego. To jemu wy­znał swoje ziem­skie grze­chy, przed nim się uko­rzył, jego wziął za świadka, wy­rze­ka­jąc się swej wiary i za­sad. Uko­rzył się i bła­gał o li­tość, za­po­mi­na­jąc o zło­żo­nych przy­się­gach. Li­czył na zmi­ło­wa­nie. Cały czas ner­wowo się roz­glą­dał, prze­pa­tru­jąc twa­rze zgro­ma­dzo­nych lu­dzi i szu­ka­jąc wzro­kiem tego, kto w ostat­niej chwili zjawi się, by da­ro­wać mu winy.

Miał wszel­kie pod­stawy ży­wić na­dzieję. W ży­łach mo­nar­chini pły­nęła krew Tu­do­rów, a Tu­do­ro­wie wielką wagę przy­kła­dali do po­zo­rów. Poza tym kró­lowa była głę­boko wie­rząca i co za tym idzie, nie mo­gła po­zo­stać nie­wzru­szona w ob­li­czu tak jaw­nie oka­za­nej skru­chy. Wresz­cie co naj­waż­niej­sze, Ma­ria była ko­bietą. Istotą o mięk­kim sercu i nie­wiel­kim ro­zu­mie. Z pew­no­ścią nie star­czy jej od­wagi – my­ślał ska­za­niec – aby pod­trzy­mać de­cy­zję o stra­ce­niu ko­goś tak znacz­nego jak ja. To po pro­stu nie­moż­liwe...

– Wstań, oj­cze – szep­nął Ro­bert. – Akt ła­ski zo­sta­nie od­czy­tany lada mo­ment, nie po­ni­żaj się w ta­kiej chwili, jaw­nie go wy­pa­tru­jąc...

Drzwi za jego ple­cami otwarły się na­gle i do po­miesz­cze­nia wszedł straż­nik. Ro­ze­śmiał się chra­pli­wie, wi­dząc pię­ciu mło­dych męż­czyzn sto­ją­cych na czub­kach pal­ców i wy­glą­da­ją­cych przez okno z przy­sło­nię­tymi dłońmi oczyma w ochro­nie przed ra­żą­cym let­nim słoń­cem.

– Tylko nie skacz­cie – za­re­cho­tał. – Nie po­zba­wiaj­cie za­ję­cia kata, moi piękni. Za­raz przyj­dzie wa­sza ko­lej, ca­łej piątki, i tej mło­dej la­dacz­nicy...

– Nie za­po­mnę tego, co po­wie­dzia­łeś – oznaj­mił drżą­cym gło­sem Ro­bert – i zro­bię z twych słów uży­tek po tym, jak zo­sta­niemy uła­ska­wieni i wy­pusz­czeni na wol­ność.

Nie za­szczy­ca­jąc straż­nika ani jed­nym spoj­rze­niem wię­cej, od­wró­cił się znów do okna. Su­mienny pod­dany kró­lo­wej spraw­dził kraty w oknie, upew­nił się, że więź­nio­wie nie mają ni­czego, co mo­głoby stłuc szyby, po czym wciąż pod­śmie­wa­jąc się na głos, opu­ścił kom­natę i za­mknął sta­ran­nie drzwi.

Po­ni­żej, na pod­wyż­sze­niu z de­sek, ksiądz zbli­żył się do ska­zańca i od­czy­tał mu frag­ment z Bi­blii na­pi­sa­nej po ła­ci­nie. Ro­bert nie mógł nie za­uwa­żyć, że strojne szaty du­chow­nego roz­wiewa co­raz sil­niej­szy wiatr, a poły na­rzu­co­nej na su­tannę pe­le­ryny wy­dy­mają się ni­czym ża­gle nad­cią­ga­ją­cej wro­giej ar­mady. Ksiądz od­stą­pił od ojca mło­dzia­nów rów­nie na­gle, jak się doń przy­bli­żył, pier­wej wy­cią­gnąw­szy rękę z kru­cy­fik­sem, który ska­zany męż­czy­zna na­boż­nie uca­ło­wał.

Ro­berta z na­gła ogar­nął chłód i roz­prze­strze­niał się na całe ciało od czoła i dłoni, któ­rymi w trzech miej­scach opie­rał się o okno – jak gdyby cie­pło opusz­czało go wy­sy­sane przez scenę roz­gry­wa­jącą się w dole. Jego oj­ciec wła­śnie klę­kał przed wiel­kim drew­nia­nym klo­cem. Kat po­stą­pił krok do przodu i za­wią­zał ofie­rze opa­skę na oczach, rów­no­cze­śnie coś mó­wiąc. Męż­czy­zna od­wró­cił głowę i po­ru­szył ustami w od­po­wie­dzi. Wy­da­wało się, że ten ruch go zdez­o­rien­to­wał, bo nie­ocze­ki­wa­nie ode­rwał ręce od kloca i za­czął ma­cać na oślep, nie ma­jąc się czego uchwy­cić. Kat, pod­no­szący w tej sa­mej chwili to­pór, za­stał więc ska­zańca bli­skiego upad­kowi, prze­su­wa­ją­cego się na ko­la­nach ni­czym jał­muż­nik.

Mistrz ma­ło­do­bry krzyk­nął ostrze­gaw­czo, chcąc osa­dzić swoją ofiarę na miej­scu, ta jed­nak jęła szar­pać za opa­skę na oczach. Oj­ciec Ro­berta i jego czte­rech braci za­wo­łał, że po omacku nie umie od­na­leźć kloca, że nie jest jesz­cze go­tów, że kat i jego to­pór mu­szą dać mu wię­cej czasu...

– Oj­cze, prze­stań się krę­cić jak opę­tany! – wy­krzyk­nął Ro­bert, ude­rza­jąc czo­łem o szybę. – Na mi­łość bo­ską, nie kręć się tak!

– Nie, jesz­cze nie!... – wo­łała tym­cza­sem po­stać na spłach­ciu zie­leni po­ni­żej, ma­jąc za ple­cami ro­słą syl­wetkę kata.

– Nie mam się o co oprzeć! Nie je­stem go­tów, nie je­stem na to przy­go­to­wany! To za wcze­śnie!...

John Du­dley peł­zał w roz­ło­żo­nej wkoło kloca sło­mie, jedną ręką pró­bu­jąc po­lu­zo­wać mocno za­ci­śniętą na twa­rzy opa­skę, drugą zaś – wy­pro­sto­waną, acz drżącą – usi­łu­jąc wy­ma­cać drew­niany klo­cek.

– Nie do­ty­kaj mnie! Do­stanę uła­ska­wie­nie! Nie je­stem got... – Głos urwał się w pół słowa, kiedy kat wziąw­szy za­mach, z im­pe­tem opu­ścił to­pór na od­sło­niętą szyję. Gej­zer krwi try­snął w górę, ska­za­niec od­chy­lił się na bok i za­chwiał.

– Oj­cze! – wrza­snął Ro­bert. – Mój oj­cze!...

Krew wy­le­wała się z ciała sze­ro­kim stru­mie­niem, John Du­dley jed­nak wciąż żył. Prze­su­wał się na czwo­ra­kach ni­czym za­rzy­nana świ­nia, usi­łu­jąc po­wstać, mimo że nogi od­ma­wiały mu już po­słu­szeń­stwa, pró­bu­jąc na­ma­cać so­lidny kształt drew­nia­nego kloca, mimo że dło­nie już mu za­czy­nały drę­twieć... Kat, klnąc wła­sną nie­zdar­ność, uniósł to­pór raz jesz­cze.

– Oj­cze! – za­wył Ro­bert w tej sa­mej chwili, w któ­rej to­pór ru­nął w dół.

– O-o-oj­cze...! – jęk­nął prze­cią­gle.

– Ro­ber­cie? Mój pa­nie? – Czy­jaś ręka de­li­kat­nie nim po­trzą­snęła.

Ro­bert Du­dley otwo­rzył jedno oko i uj­rzał przed sobą Amy. Dłu­gie lśniące brą­zowe włosy miała sple­cione w war­ko­cze, jak za­wsze do snu, piwne oczy sze­roko otwarte, jak za­wsze gdy się bała. Wy­glą­dała nad­zwy­czaj pięk­nie i re­al­nie roz­świe­tlona bla­skiem świecy w mrocz­nej poza tym sy­pial­nej izbie.

– Do­bry Boże! Co za kosz­mar! – po­skar­żył się jej. – Śniło mi się... – urwał. – Boże, chroń mnie przed ta­kimi snami.

– Czy to był ten sam sen co za­wsze? – spy­tała go Amy. – Ten o śmierci twego ojca?

Z tru­dem zno­sił choćby naj­lżej­szą wzmiankę o eg­ze­ku­cji, dla­tego wark­nął:

– Po pro­stu zły sen! – Roz­bu­dził się już, te­raz pró­bo­wał od­zy­skać nad sobą pa­no­wa­nie.

– Ale ten sam co za­wsze? – do­cie­kała Amy.

Ro­bert wzru­szył ra­mio­nami.

– Chyba nic w tym dziw­nego, prawda? Mo­gła­byś przy­nieść mi piwa?

Bę­dąc po­słuszną żoną, Amy od­rzu­ciła przy­kry­cie i wstała z łóżka, cia­śniej owi­ja­jąc się gie­złem. Nie po­zwo­liła jed­nak, by Ro­bert zmie­nił te­mat roz­mowy.

– To znak – po­wie­działa głu­cho, na­le­wa­jąc piwa do ku­fla, i rze­czowo spy­tała: – Mam je pod­grzać?

– Może być zimne – od­parł.

Po­dała mu więc na­czy­nie, a on wy­pił zło­ci­sty płyn do dna. Pot, który zro­dził się na jego ple­cach za sprawą snu, ochłódł na­gle, wzbu­dza­jąc dresz­cze na ca­łym ciele i wstyd w głębi du­szy.

– To ostrze­że­nie – do­dała Amy po chwili mil­cze­nia.

Chciał zbyć obawy żony lek­ce­wa­żą­cym uśmie­chem, lecz nie po­tra­fił się na niego zdo­być. Prze­ra­ża­jąca śmierć ro­dzi­ciela, smu­tek i nie­po­wo­dze­nia ści­ga­jące go od tam­tego czar­nego dnia – to wszystko go prze­ro­sło.

– Prze­stań – rzu­cił pro­sząco.

– Nie po­wi­nie­neś ju­tro ni­g­dzie je­chać.

Zaj­rzał do pu­stego ku­fla, nie chcąc, by uj­rzała strach w jego oczach.

– Zły sen to ostrze­że­nie – mó­wiła da­lej Amy. – Je­stem pewna, że na wy­pra­wie z kró­lem Fi­li­pem grozi ci nie­bez­pie­czeń­stwo.

– Oma­wia­li­śmy to już ty­siące razy – od­pa­ro­wał. – Do­sko­nale wiesz, że nie mam wyj­ścia. Mu­szę po­je­chać.

– Nie! Nie te­raz! Nie te­raz, kiedy znów przy­śniła ci się śmierć twego ojca... Cóż in­nego może to zna­czyć, jak nie to, że­byś się opa­mię­tał?! John Du­dley zmarł jak zdrajca tuż po tym, jak za­pra­gnął osa­dzić na tro­nie An­glii swego syna. A te­raz cie­bie także zżera duma...

Tym ra­zem Ro­bert zdo­łał się uśmiech­nąć.

– Nie­wiele mi jej po­zo­stało. Mogę ze sobą za­brać tylko swego ko­nia i brata. Mi­zerne to za­gro­że­nie, da­leko mu do siły naj­mniej­szego choćby ba­ta­lionu.

– Wła­sny oj­ciec ostrzega cię zza grobu, Ro­ber­cie! – wbiła w niego oskar­ży­ciel­ski wzrok.

Ro­bert po­trzą­snął ze znu­że­niem głową.

– Amy, nie wy­wo­łuj du­cha mo­jego ojca, to zbyt bo­le­sne. Nie pró­buj też go cy­to­wać. Nie zna­łaś go tak do­brze jak ja. On ni­gdy by mnie nie po­wstrzy­my­wał. Jego ży­cze­niem by­łoby przy­wró­cić na­szemu na­zwi­sku chwałę. Za­wsze za­le­żało mu na tym, by­śmy ro­śli w siłę. Bądź do­brą żoną, skar­bie. Nie znie­chę­caj mnie do czynu, bo oj­ciec na pewno by tego nie ro­bił.

– Nie, Ro­ber­cie – za­pe­rzyła się Amy – to ty bądź do­brym mę­żem. Nie zo­sta­wiaj mnie sa­mej. Gdzie mam się po­dziać, kiedy ty po­że­glu­jesz do Ni­der­lan­dów? Co ze mną bę­dzie?...

– Udasz się do Chi­che­steru – oświad­czył Ro­bert – i za­miesz­kasz z Phi­lip­sami. Zgod­nie z na­szymi usta­le­niami. A je­śli kam­pa­nia się prze­cią­gnie i nie wrócę do domu tak szybko, jak bym chciał, prze­nie­siesz się do domu ro­dzin­nego w Stan­fiel­dzie, do swej ma­co­chy.

Amy tup­nęła nogą.

– Ale ja chcę po­je­chać do swo­jego domu w Sy­der­stone! Chcę, że­by­śmy na­resz­cie za­częli żyć jak mąż i żona.

Choć mi­nęły już dwa lata, od­kąd okrył się nie­sławą, Ro­bert wciąż zgrzy­tał zę­bami na samo wspo­mnie­nie utraty ma­jątku. Z ża­lem mu­siał przy­po­mnieć o tym Amy:

– Skar­bie, wiesz do­sko­nale, że nasz ma­ją­tek zo­stał skon­fi­sko­wany. Nie mamy pie­nię­dzy, Sy­der­stone prze­pa­dło. Nie mo­żemy tam wró­cić tylko dla­tego, że ty tego pra­gniesz!

– Mo­gli­by­śmy po­pro­sić moją ma­co­chę, żeby wzięła Sy­der­stone w dzier­żawę. Upra­wia­li­by­śmy wła­sną zie­mię. Nie mu­szę ci chyba udo­wad­niać, że je­stem pra­co­wita. Wspól­nymi si­łami, ciężko pra­cu­jąc, od­zy­ska­li­by­śmy ma­ją­tek i po­zy­cję. Po co ła­ska ja­kie­goś ob­cego króla? Po co ci nad­sta­wiać karku za obce sprawy?

– Wiem, że je­steś pra­co­wita, Amy – przy­znał Ro­bert. – Wiem, że wsta­wa­ła­byś skoro świt i była w polu przed wscho­dem słońca. Tyle że ja nie chcę, żeby moja żona pra­co­wała w polu jak pierw­sza lep­sza chłopka! Nie po to się uro­dzi­łem! Obie­ca­łem twemu ojcu, że bę­dziesz żyła w do­statku. Po co nam tu­zin akrów i krowa, skoro mo­żemy mieć pół An­glii?

– Wszy­scy po­my­ślą, że mnie zo­sta­wi­łeś, bo ci się znu­dzi­łam. – Amy spró­bo­wała in­nej tak­tyki. – Le­d­wie wró­ci­łeś do domu, znów wy­jeż­dżasz, i to jak da­leko! – rze­kła z wy­rzu­tem.

– By­łem w domu dwa lata! – za­krzyk­nął z roz­pa­czą w gło­sie Ro­bert. – Dwa lata! – Opa­no­wał się i już spo­koj­niej cią­gnął: – Amy, zro­zum, to nie jest ży­cie dla mnie. Ostat­nie mie­siące dłu­żyły mi się w nie­skoń­czo­ność. Od­kąd na na­zwi­sko Du­dleyów spa­dła nie­sława, nie mogę ni­czego po­sia­dać. Nie mam prawa nic ku­po­wać ani sprze­da­wać. Wszystko co nie­gdyś na­le­żało do mo­jej ro­dziny, obec­nie jest w po­sia­da­niu Ko­rony. Tak, wiem... – wes­tchnął, wi­dząc, że Amy chce coś po­wie­dzieć. – Wszystko co ty wnio­słaś w po­sagu, rów­nież prze­pa­dło: spa­dek po ojcu, for­tuna matki. Stra­ci­li­śmy nie tylko mój, ale i twój ma­ją­tek. Wła­śnie dla­tego nie wolno mi sie­dzieć bez­czyn­nie. Mu­szę dzia­łać, mu­szę od­zy­skać wszystko do ostat­niego pensa. Dla cie­bie, dla nas...

– Ale nie za wszelką cenę! – za­pro­te­sto­wała Amy.

– Za­wsze po­wta­rzasz, że ro­bisz to dla nas, lecz wiedz, że mnie wcale na tym nie za­leży. Nie ob­cho­dzi mnie, że nic nie mamy, że mu­simy żyć na gar­nuszku u mo­jej ma­co­chy... – za­czerp­nęła tchu. – Nic mnie nie ob­cho­dzi, by­le­by­śmy tylko mo­gli być ra­zem. By­le­byś był w domu u mego boku...

– Amy, na li­tość bo­ską! Nie wy­obra­żam so­bie, żeby wy­ko­rzy­sty­wać wiel­ko­dusz­ność two­jej ma­co­chy! To jak­bym co dzień wkła­dał na stopy buty, które są na mnie za małe. Kiedy mnie po­ślu­bia­łaś, by­łem sy­nem naj­po­tęż­niej­szego czło­wieka w kraju. Jego za­mie­rze­niem... na­szym za­mie­rze­niem było, aby nasz brat oże­nił się z Jane Grey, którą chcie­li­śmy osa­dzić na tro­nie, by osią­gnąć w ten spo­sób wszystko, co czło­wiek może osią­gnąć na tym pa­dole. Tak się jed­nak nie stało. Nie na­leżę do ro­dziny kró­lew­skiej, choć go­tów by­łem po­ło­żyć na szali swoje ży­cie. No bo dla­czego nie? Nasz ród ma ta­kie samo prawo do ko­rony jak ród Tu­do­rów. Tyle że oni nas uprze­dzili, ro­biąc do­kład­nie to, co my chcie­li­śmy zro­bić, trzy po­ko­le­nia wcze­śniej. Nie patrz tak na mnie – rzu­cił groź­nie. – Du­dley­owie mo­gli być na­stępną dy­na­stią w An­glii. Mimo że od­nie­śli­śmy po­rażkę, mimo że nas po­ko­nano...

– I upo­ko­rzono – wpa­dła mu w słowo Amy.

– I upo­ko­rzono jak ni­gdy przed­tem w hi­sto­rii – zgo­dził się Ro­bert – po­zo­sta­łem Du­dleyem do szpiku ko­ści. Zro­dzi­łem się do wiel­kich czy­nów, wiel­kich za­szczy­tów i je­dyne co mu­szę zro­bić, to wy­cią­gnąć po nie rękę. A to ozna­cza także walkę, za ro­dzinę i za kraj. Choć może nie zda­jesz so­bie z tego sprawy, nie chcesz, że­bym był mę­żem jak dzie­siątki in­nych, go­spo­da­ru­ją­cym na pa­ru­na­stu czy na­wet stu nędz­nych akrach ziemi. Nie chcesz, bym sie­dział w domu, grze­jąc ko­ści przy pa­le­ni­sku...

– Ależ wła­śnie tego chcę, Ro­ber­cie! – za­prze­czyła ży­wio­łowo Amy. – Jest coś, czego nie do­strze­gasz, mój mężu. Go­spo­da­ro­wać na stu akrach ziemi upraw­nej, zna­czy czy­nić An­glię po­tęż­niej­szą, i to o wiele udat­niej, niż wal­cząc i in­try­gu­jąc na dwo­rze kró­lew­skim, bo to ostat­nie przy du­żej do­zie szczę­ścia może wyjść na do­bre tylko to­bie i ni­komu in­nemu.

Ro­bert ro­ze­śmiał się.

– To twoja opi­nia, Amy. Nie za­po­mi­naj, że ja my­ślę ina­czej, że je­stem inny. Ani prze­grana, ani na­wet strach przed utratą ży­cia nie zmieni mnie w go­spo­da­rza, który nie wi­dzi da­lej niż ko­niec jego pola. Wy­wo­dzę się z wiel­kiego rodu, przez całe ży­cie by­łem przy­go­to­wy­wany do ob­ję­cia zna­czą­cego urzędu. Może na­wet naj­znacz­niej­szego ze wszyst­kich. Do­ra­sta­łem u boku kró­lew­skich dzieci, bę­dąc im równy. I ja, j a! mam za­ko­pać się w ja­kiejś dziu­rze w Nor­folku i od­dać go­spo­darce? Da­ruj so­bie!... Mu­szę jak naj­szyb­ciej zmyć hańbę ze swego na­zwi­ska, dać się po­znać kró­lowi Fi­li­powi, od­zy­skać wszystko od kró­lo­wej Ma­rii. Mu­szę coś osią­gnąć!

– A je­śli osią­gniesz tylko tyle, że zgi­niesz w walce, co wtedy?

Ro­bert Du­dley za­mru­gał.

– Amy, za­milcz! Wy­ru­szę ju­tro, tak jak za­mie­rza­łem, i nic mnie nie po­wstrzyma. Na­wet twój nie­wy­pa­rzony ję­zyk! Na­prawdę tak źle mi ży­czysz w tę ostat­nią wspólną noc przed wy­prawą? To zły znak!

– Złym zna­kiem był twój sen! – za­krzyk­nęła z pa­sją Amy. Opa­dła ko­la­nami na łóżko, wy­jęła z rąk Ro­berta pu­sty ku­fel, od­sta­wiła na­czy­nie na pod­łogę, po czym po­chwy­ciła obie dło­nie męża w swoje i mó­wiła da­lej, jakby stro­fo­wała nie­sforne dziecko: – Pa­nie mój i mężu, ten sen był złym zna­kiem – po­wtó­rzyła z mocą. – Moje słowa są zna­kiem. Za­kli­nam cię, nie jedź!

– Mu­szę – od­parł Ro­bert, oswo­ba­dza­jąc się z uści­sku. – Wolę być mar­twy i sza­no­wany, niż żyć da­lej jak zdrajca wsty­dzący się wła­snego na­zwi­ska w An­glii pod pa­no­wa­niem kró­lo­wej Ma­rii.

– A co? – syk­nęła Amy, przy­mie­rza­jąc się do rzu­ce­nia mu w twarz wy­zwa­nia. – Może wo­lał­byś żyć w An­glii pod pa­no­wa­niem tej swo­jej Elż­biety?

Po­mimo jaw­nej zdrady stanu kry­ją­cej się za jego sło­wami Ro­bert od­parł:

– Ow­szem, tego wła­śnie bym chciał. Ca­łym ser­cem.

Wzbu­rzona Amy gwał­tow­nie zdmuch­nęła świecę, opa­dła na wznak i okryła się na­rzutą. Parę chwil póź­niej ob­ró­ciła się na bok, ple­cami do męża. Przez długi czas oboje le­żeli w ciem­no­ściach, wpa­tru­jąc się w nie­prze­nik­niony mrok ich sy­pialni i przy­szło­ści i nie mó­wiąc ani słowa.

– To się ni­gdy nie sta­nie – wy­rzu­ciła z sie­bie na­gle Amy. – Ona ni­gdy nie za­sią­dzie na tro­nie An­glii! Kró­lowa może już ju­tro no­sić w ło­nie dzie­dzica tronu, syna Fi­lipa Hisz­pań­skiego, chłopca, który bę­dzie kró­lem An­glii i Hisz­pa­nii! A ona po­zo­sta­nie do końca swo­ich dni księż­niczką, któ­rej los ni­kogo nie ob­cho­dzi, którą wyda się za pierw­szego lep­szego za­mor­skiego księ­cia, byle prę­dzej móc o niej za­po­mnieć.

– Bę­dzie tak, jak mó­wisz – ode­zwał się ci­chym gło­sem Ro­bert – albo cał­kiem ina­czej. Ma­ria może umrzeć bez­po­tom­nie, a na tron po niej wstąpi moja księż­niczka, która z pew­no­ścią bę­dzie pa­mię­tać, kto po­zo­stał jej wierny w chwili próby.

Na­za­jutrz rano nie od­zy­wała się do niego. W mil­cze­niu zje­dli śnia­da­nie, zszedł­szy do ogól­nej sali go­ścińca, po czym Ro­bert zo­stał na dole, ona zaś udała się z po­wro­tem na górę, aby spa­ko­wać ich rze­czy. Kiedy upy­chała do po­dróż­nej sa­kwy ostat­nie dro­bia­zgi, za­wo­łał do niej, sto­jąc u pod­stawy scho­dów, że spo­tkają się na przy­stani. Po­tem po­śpiesz­nie wy­szedł w gwar i za­duch ulicy.

Mia­steczko Do­ver po­grą­żone było w cha­osie z po­wodu przy­go­to­wań do wy­prawy króla Fi­lipa na kon­ty­nent. Wszel­kiej ma­ści rze­mieśl­nicy i kupcy han­dlu­jący czym po­pad­nie wy­krzy­ki­wali na­zwy i ceny ofe­ro­wa­nych dóbr, przy­czy­nia­jąc się do jesz­cze więk­szego zgiełku. Za­kli­naczki pod­ty­kały mi­ja­ją­cym je żoł­nie­rzom swoje amu­lety i de­kokty, ma­jąc na­dzieję na ła­twy zysk. Stra­ga­nia­rze za­chwa­lali bły­skotki, za­pew­nia­jąc, że w sam raz na­dają się na po­że­gnalny po­da­ru­nek, bal­wie­rze pra­co­wali w po­cie czoła pod mu­rami do­mów, uwal­nia­jąc uda­ją­cych się na wo­jaczkę od nad­miaru wło­sów, w któ­rych za­lę­głyby się wszy, i zę­bów, które nie miały szans po­wró­cić wraz z wła­ści­cie­lem na zie­mię oj­czy­stą. Po­śród ciżby zna­la­zło się na­wet paru księży prze­myśl­nych na tyle, by wprost na ulicy usta­wić prze­no­śne kon­fe­sjo­nały i spo­wia­dać drżą­cych o los wła­snej du­szy wier­nych pod­da­nych jej wy­so­ko­ści Ma­rii i kró­lew­skiego mał­żonka Fi­lipa, oba­wia­ją­cych się wy­ru­szyć na wojnę bez od­pusz­cze­nia win. Naj­bar­dziej jed­nak wy­róż­niały się wsze­tecz­nice za­cho­wu­jące się wy­zy­wa­jąco, śmie­jące się chra­pli­wie i obie­cu­jące męż­czy­znom wszel­kiego ro­dzaju ucie­chy cie­le­sne, póki jesz­cze wciąż są żywi.

Na na­brzeżu tło­czyły się także za­cne nie­wia­sty że­gna­jące swo­ich mę­żów i uko­cha­nych, spy­chane na bok przez kwa­ter­mi­strzów do­pil­no­wu­ją­cych, żeby na stat­kach zna­la­zły się wozy i ar­maty. Obok ze swymi końmi wal­czyli sta­jenni, usi­łu­jący prze­ko­nać prze­stra­szone zwie­rzęta, które ner­wowo tań­czyły na tra­pach i rżały prze­raź­li­wie, że wejść na łu­pinkę ko­ły­szącą się na fa­lach to naj­zwy­klej­sza rzecz pod słoń­cem dla woj­sko­wego ru­maka. Ko­nie były wi­dać od­mien­nego zda­nia, gdyż każ­dego mu­siało prze­ko­ny­wać co naj­mniej dwóch do­rod­nych ko­niu­szych – je­den opie­rał się całą swoją mocą o zad zwie­rzę­cia i pchał ile wle­zie, drugi na­to­miast cią­gnął za uzdę, po­sa­pu­jąc z wy­siłku.

Le­d­wie Ro­bert zna­lazł się na ze­wnątrz, zła­pał go za ra­mię jego młod­szy brat.

– Hen­ryku! Na­resz­cie! – za­krzyk­nął Ro­bert, za­my­ka­jąc w niedź­wie­dzim uści­sku dzie­więt­na­sto­let­niego mło­dziana. – Już stra­ci­łem na­dzieję, że od­naj­dziemy się przed wy­prawą. Spo­dzie­wa­łem się cie­bie ze­szłego wie­czora...

– Nie z wła­snej winy się spóź­ni­łem, bra­cie. Am­broży nie po­zwo­lił mi opu­ścić domu, za­nim mój koń nie zo­stał na nowo pod­kuty. Wiesz, jaki on jest. Jak so­bie coś po­sta­nowi, nie ma na niego moc­nego. Na­gle ode­zwały się w nim bra­ter­skie, by nie rzec: oj­cow­skie uczu­cia. Wy­obraź so­bie, że mu­sia­łem mu skła­dać obiet­nice, iż będę na sie­bie uwa­żał, a i to­bie nie dam zgi­nąć na polu walki!

Ro­bert ro­ze­śmiał się ru­basz­nie.

– Cóż, mam na­dzieję, że po­dej­dziesz po­waż­nie do swego za­da­nia...

– Przy­by­łem z sa­mego rana i cały czas cię szu­ka­łem – rzekł Hen­ryk, po­stę­pu­jąc krok do tyłu i przy­glą­da­jąc się uważ­nie bratu.

Ro­bert był odeń za­le­d­wie o cztery lata star­szy, jed­nakże wy­da­wał się doj­rza­łym męż­czy­zną ze swą nie­zwy­kle przy­stojną twa­rzą i mu­sku­lar­nym cia­łem. Je­śli kie­dy­kol­wiek ota­czała go aura ze­psu­tego dzie­dzica for­tuny i dziecka szczę­ścia, ule­ciała wraz z cier­pie­niami, które stały się jego udzia­łem. W ostat­nich la­tach zmęż­niał, utra­cił nie­wie­ściość dwo­raka, coś w jego oczach i po­sta­wie ka­zało wszyst­kim się z nim li­czyć. Kiedy wszakże uśmie­chał się do Hen­ryka, jego srogi wi­ze­ru­nek zni­kał.

– Jakże się cie­szę, bra­ciszku, że w końcu się po­ja­wi­łeś! Po­myśl tylko, co za przy­goda nas czeka!...

– Dwór także już jest na miej­scu – po­in­for­mo­wał go nie mniej pod­eks­cy­to­wany Hen­ryk. – Mi­ło­ściwy pan spraw­dza, czy jego sta­tek zo­stał wy­po­sa­żony jak na­leży, jej wy­so­kość kró­lowa Ma­ria szy­kuje się nas po­że­gnać, jest tu na­wet księż­niczka...

– Elż­bieta? – wpadł mu w słowo Ro­bert. – Na­prawdę jest tu­taj? Mia­łeś oka­zję z nią po­roz­ma­wiać?

– Wszy­scy są na no­wym statku, „Fi­li­pie i Ma­rii” – za­pew­nił brata Hen­ryk. – Jed­na­ko­woż naj­ja­śniej­sza pani nie try­ska hu­mo­rem.

Ro­bert ro­ze­śmiał się.

– Za­tem księż­niczka Elż­bieta jest we­soła jak szczy­gie­łek.

– Za­iste – po­twier­dził Hen­ryk i na­gle się za­fra­so­wał. – Księż­niczkę za­wsze cie­szą tro­ski mi­ło­ści­wej pani. Czy to prawda, że Fi­lip wziął ją so­bie na swoją na­łoż­nicę?... – za­py­tał, ści­sza­jąc głos i roz­glą­da­jąc się ner­wowo na boki.

– Ją? Skądże znowu! – za­prze­czył z wielką pew­no­ścią sie­bie Ro­bert Du­dley, który księż­niczkę Elż­bietę znał od naj­młod­szych lat i wie­dział o niej pra­wie wszystko. – Acz­kol­wiek cho­dzi u niej na pa­sku, w czym nie ma nic dziw­nego. Tylko w ten spo­sób Elż­bieta może so­bie za­pew­nić bez­pie­czeń­stwo na dwo­rze przy­rod­niej sio­stry. Po­łowa pa­nów rady pod­pi­sa­łaby się z ra­do­ścią pod wy­ro­kiem skró­ce­nia jej o głowę, gdyby nie to, że Fi­lip za nią prze­pada. Ale Elż­bieta na pewno nie jest w nim za­ko­chana. Ob­róci tę sy­tu­ację na swoją ko­rzyść, lecz ni­gdy nie po­zwoli mu się po­siąść. To za­cna i mą­dra nie­wia­sta. Jakże chciał­bym ją zo­ba­czyć, nim wy­ru­szymy za mo­rze...

– Ona pew­nie czuje to samo. Za­wsze jest dla cie­bie miła... – wy­szcze­rzył się Hen­ryk. – Cie­kawe, czy zdo­łasz przy­ćmić mi­ło­ści­wie nam pa­nu­ją­cego króla Fi­lipa.

– Być może, lecz nie wcze­śniej, nim będę miał jej coś do za­ofe­ro­wa­nia – od­parł Ro­bert z po­nu­rym gry­ma­sem na twa­rzy. – To prze­bie­gła sztuka, niech Bóg ją pro­wa­dzi. – Ro­zej­rzał się wo­kół, do­strze­ga­jąc jesz­cze więk­sze niż do­tąd po­ru­sze­nie. – No, bra­cie, go­to­wyś wsiąść na po­kład?

– Cze­kam tylko na cie­bie, bra­cie – od­po­wie­dział z prze­kor­nym bły­skiem w oku Hen­ryk. – Mój koń już zo­stał za­okrę­to­wany, przy­sze­dłem po two­jego, a po­tem już pora na nas...

– Za­tem chodźmy!

Dwaj mło­dzi męż­czyźni prze­szli pod łu­kową bramą, uda­jąc się na tyły go­ścińca, gdzie stała drew­niana staj­nia dla koni po­dróż­nych.

– Kiedy ostat­nio ją wi­dzia­łeś? Mam na my­śli księż­niczkę – uści­ślił Hen­ryk.

– Kiedy oboje by­li­śmy nie­mal u szczytu chwały – od­parł w za­my­śle­niu Ro­bert. – Były święta Bo­żego Na­ro­dze­nia... Mi­ło­ściwy król Edward pod­upa­dał na zdro­wiu i całe dnie spę­dzał w za­ciem­nio­nej kom­na­cie sy­pial­nej, pod­czas gdy nasz oj­ciec spra­wo­wał fak­tyczną wła­dzę w An­glii, choć bra­ko­wało mu ty­tułu króla. Elż­bieta była uko­chaną sio­strą naj­ja­śniej­szego pana, w chwale prak­ty­ku­jącą pro­te­stantką. Oboje try­ska­li­śmy en­tu­zja­zmem i opty­mi­zmem, a Ma­rii nie było ni­g­dzie wi­dać... – wes­tchnął do wła­snych wspo­mnień. – Tak było, bra­cie, pa­mię­tasz?

– Le­dwo, le­dwo – wzru­szył ra­mio­nami Hen­ryk. – By­łem wtedy bar­dzo młody, a poza tym ja­koś nie mam głowy do dwor­skich gie­rek...

– Za­pew­niam cię, Hen­ryku – oznaj­mił nad­spo­dzie­wa­nie po­waż­nym gło­sem Ro­bert – że gdyby nie na­gła od­miana losu, wszyst­kiego byś się na­uczył. Mu­siał­byś się na­uczyć, je­śliby na­sza ro­dzina po­zo­stała u wła­dzy.

– Pa­mię­tam za to – mó­wił Hen­ryk, nie słu­cha­jąc słów brata – że księż­niczkę Elż­bietę uwię­ziono w To­wer za zdradę w tym sa­mym cza­sie, kiedy my­śmy tam prze­by­wali. – Przez jego twarz prze­mknął mroczny cień.

– Ale za­raz ją uwol­niono – przy­po­mniał Ro­bert.

– Jak za­wsze po­szczę­ściło jej się... Cza­sem my­ślę, że za­warła pakt z dia­błem...

Jego ostat­nie słowa za­głu­szyło rże­nie wiel­kiego czar­nego ogiera. Ro­bert pod­szedł doń szyb­kim kro­kiem i po­gła­dził zwie­rzę po chra­pach.

– Już do­brze, mój śliczny – prze­mó­wił ła­god­nym to­nem – już do­brze, Ra­tunku.

– Jak go na­zwa­łeś? – zdzi­wił się Hen­ryk, za­chwy­ca­jąc się wspa­nia­łym ko­niem.

– Ra­tu­nek – od­po­wie­dział Ro­bert. – Bo wiesz, jak nas wy­pusz­czono z To­wer i wró­ci­łem z Amy do domu, to zna­czy do domu jej ma­co­chy, a ona się do­wie­działa, że stra­ci­łem wszystko, co po­sia­da­łem, usły­sza­łem od niej, że nie wolno mi na­wet ku­pić czy choćby po­ży­czyć ko­nia, na któ­rym mógł­bym jeź­dzić...

Hen­ryk gwizd­nął ci­cho.

– My­śla­łem, że w Stan­fiel­dzie żyje się cał­kiem nie­źle.

– Nie zię­ciowi, który wła­śnie wy­szedł z lo­chu. – Ro­bert po­krę­cił głową. – Za­tem nie mia­łem in­nego wy­boru, jak udać się pie­szo na naj­bliż­szy koń­ski jar­mark, gdzie go zwy­czaj­nie wy­gra­łem. Na­zwa­łem go Ra­tu­nek, po­nie­waż ura­to­wał mnie od po­pad­nię­cia w czarną roz­pacz. Był pierw­szym kro­kiem na dłu­giej dro­dze od­zy­ski­wa­nia na­leż­nej mi po­zy­cji – za­koń­czył wy­ja­śnie­nia.

– A ta wy­prawa bę­dzie dru­gim. Dla nas obu – za­uwa­żył przy­tom­nie Hen­ryk.

Ro­bert po­tak­nął.

– Je­śli uda nam się wkraść w ła­ski króla Fi­lipa, bę­dziemy mo­gli wró­cić na dwór. Wszel­kie prze­winy pójdą w nie­pa­mięć, o ile po­mo­żemy mu utrzy­mać Ni­der­landy dla Ko­rony hisz­pań­skiej, a może na­wet za­jąć więk­szy ka­wa­łek Fran­cji.

– Du-dley! Du-dley! – za­krzyk­nął Hen­ryk, na­śla­du­jąc za­pa­mię­tany z dzie­ciń­stwa ro­dzinny okrzyk bo­jowy. Po­tem otwo­rzył drzwi stajni i wy­pro­wa­dził ogiera brata na dzie­dzi­niec.

Idąc ra­mię w ra­mię, po­wie­dli zde­ner­wo­wane zwie­rzę ulicz­kami Do­ver wprost ku przy­stani, gdzie usta­wili się w ko­lejce męż­czyzn i koni cze­ka­ją­cych na za­okrę­to­wa­nie. Fale roz­bi­jały się z plu­skiem o de­ski po­mo­stu, a Ra­tu­nek wy­dy­mał chrapy, pró­bu­jąc uchwy­cić nie­znany mu za­pach mor­skiej wody. Kiedy przy­szła ich ko­lej, czarny ru­mak po­sta­wił pew­nie przed­nią nogę na tra­pie, po czym za­marł bez ru­chu.

Woj­skowy sta­jenny pod­biegł od tyłu z unie­sio­nym bi­czem.

– Nie!! – za­bro­nił do­no­śnym gło­sem Ro­bert, prze­krzy­ku­jąc ogólną wrzawę.

– Aleć, pa­nie... On ni­jak nie wli­zie na sta­tek, jak go nie sma­gnem.

Ro­bert po­krę­cił sta­now­czo głową. Po­tem wy­mi­nął ko­nia i ru­szył przed sie­bie. Ra­tu­nek strzygł uszami i rzu­cał głową na boki, pa­trząc za swoim pa­nem. Prze­stę­po­wał przy tym z nogi na nogę, wsze­lako nie zro­bił ani kroku da­lej. Kiedy Ro­bert znik­nął w przy­bu­dówce na statku, za­gwiz­dał gło­śno. Ra­tu­nek roz­luź­nił się i do­stoj­nie prze­szedł przez trap, ufa­jąc, że jego pan nie wy­sta­wiłby go na nie­bez­pie­czeń­stwo. Zo­stał wy­na­gro­dzony za od­wagę piesz­czo­tami, po czym Ro­bert wła­sno­ręcz­nie przy­wią­zał lejce, ogra­ni­cza­jąc ru­chy zwie­rzę­cia w i tak cia­snym po­miesz­cze­niu.

Na przy­stani po­ja­wiła się Amy nio­sąca jego sa­kwo­jaż. Zbiegł do niej po tra­pie, wo­ła­jąc:

– Je­ste­śmy już pra­wie go­towi do drogi! – Ujął jej małą chłodną dłoń i przy­ło­żył do swo­ich warg. – Wy­bacz mi – po­pro­sił. – Zły sen uczy­nił mnie ner­wo­wym, nie po­wi­nie­nem był tak na cie­bie na­ska­ki­wać. Nie walczmy już wię­cej, roz­stańmy się jak przy­ja­ciele.

W jej oczach wez­brały łzy.

– Och, Ro­ber­cie, pro­szę, nie jedź – szep­nęła.

– Amy – wy­pu­ścił jej rękę – do­sko­nale wiesz, że mu­szę. Ale będę przy­sy­łał ci cały swój żołd, że­byś mo­gła mą­drze za­in­we­sto­wać te pie­nią­dze w imię na­szej wspól­nej przy­szło­ści. Je­śli nie wrócę szybko, sama ro­zej­rzyj się za ja­kimś go­spo­dar­stwem do ku­pie­nia. Im prę­dzej sta­niemy na nogi, tym le­piej. Li­czę na cie­bie, Amy...

Uśmiech­nęła się przez łzy.

– Ro­ber­cie, wiesz prze­cież, że ni­gdy cię nie za­wiodę. Ale...

– Barka kró­lew­ska! – krzyk­nął Hen­ryk i w tej sa­mej chwili każda nie­wia­sta i każdy męż­czy­zna sto­jący na przy­stani wy­ko­nali głę­boki ukłon.

– Po­zwól, Amy...

Ro­bert i Hen­ryk wbie­gli na sta­tek, chcąc le­piej wi­dzieć prze­pły­wa­jącą w po­bliżu barkę. Wład­czyni sie­działa na ru­fie pod bal­da­chi­mem w bar­wach kró­lew­skich, księż­niczka Elż­bieta zaś, w ra­do­snych ko­lo­rach Tu­do­rów bę­dą­cych wszel­kimi od­cie­niami zie­leni i bieli, stała na dzio­bie, wy­glą­da­jąc jak nie­by­wa­łej urody ga­lion, który przy­cią­gał wzrok wszyst­kich i spra­wiał, że serca męż­czyzn za­mie­rały, a oczy ko­biet po­tniały. Nie­odrodna córa Tu­do­rów uśmie­chała się i ma­chała ręką do zgro­ma­dzo­nego na na­brzeżu tłumu.

Wio­śla­rze bar­dzo się sta­rali, żeby barka pły­nęła sta­tecz­nie; kiedy zrów­nała się ze stat­kiem, na któ­rym stali Du­dley­owie, Ro­bert i Hen­ryk mo­gli po­pa­trzeć na nią z góry, jako że była o wiele niż­sza od okrętu wo­jen­nego.

Jakby czu­jąc na so­bie ich spoj­rze­nia, Elż­bieta za­darła głowę i za­wo­łała:

– Du­dley! – Jej głos od­bił się dźwięcz­nym echem od wody, a uśmiech stał się jesz­cze szer­szy, kiedy spo­glą­dała na Ro­berta.

– Wa­sza ksią­żęca wy­so­kość – skło­nił głowę, po czym szybko zwró­cił ją ku kró­lo­wej, która igno­ro­wała jego obec­ność. – Wa­sza kró­lew­ska mość...

Do­piero te­raz Ma­ria unio­sła dłoń w chłod­nym ge­ście po­wi­ta­nia. Na szyi miała kilka sznu­rów pe­reł, w jej uszach po­bły­ski­wały ogromne bry­lanty, a kor­net był przy­stro­jony im­po­nu­ją­cej wiel­ko­ści szma­rag­dami, jed­nakże z przy­mru­żo­nych oczu i za­cię­tych ust wy­zie­rał ból. Kró­lowa wy­glą­dała tak, jakby nie pa­mię­tała, jak to jest uśmie­chać się.

Nie zwa­ża­jąc na po­wagę naj­ja­śniej­szej pani, Elż­bieta pod­bie­gła do burty i wciąż za­dzie­ra­jąc głowę, za­wo­łała:

– Ro­ber­cie, wy­bie­rasz się na wojnę? Masz za­miar zo­stać bo­ha­te­rem?

– Tak! – od­krzyk­nął. – Będę słu­żył mi­ło­ści­wej pani, wal­cząc pod roz­ka­zami jej kró­lew­skiego mał­żonka w za­mor­skich do­mi­niach, ma­jąc na­dzieję, że oboje spoj­rzą na mnie z więk­szą ła­ską.

Ogniki w oczach Elż­biety za­tań­czyły.

– Och, je­stem pewna, że nie ma w kró­le­stwie bar­dziej lo­jal­nego pod­da­nego! – Za­śmia­łaby się gło­śno, gdyby nie su­rowe spoj­rze­nie sio­stry.

– Ani bar­dziej uro­kli­wej pod­da­nej! – zre­wan­żo­wał się jej kom­ple­men­tem Ro­bert. Elż­bieta za­krztu­siła się ze śmie­chu i z naj­więk­szym tru­dem za­pa­no­wała nad sobą. – Czy wa­sza ksią­żęca wy­so­kość cie­szy się do­brym zdro­wiem?... – za­py­tał z tro­ską.

Wie­działa, co ma na my­śli.

Po pierw­sze: czy nic jej nie do­lega. Dla­tego, że gdy się bała, roz­wi­jała się u niej pu­chlina ata­ku­jąca szcze­gól­nie palce u rąk i kostki u nóg, tak że nie­raz by­wała zmu­szona uciec przed wścib­skimi oczyma do wła­snej kom­naty, gdzie czuła się jak wię­zień.

Po dru­gie: czy jest bez­pieczna. Dla­tego, że po­zo­sta­jąc w cie­niu kró­lo­wej, rów­nie bli­sko miała do tronu jak do ka­tow­skiego pieńka, zwłasz­cza kiedy jej je­dyny so­jusz­nik na dwo­rze, król Fi­lip, wy­ru­szał na wy­prawę wo­jenną poza gra­nice An­glii.

Po trze­cie wresz­cie – i naj­waż­niej­sze: czy tak jak on cze­kała na lep­sze czasy, mo­dląc się, by na­de­szły jak naj­prę­dzej.

– Ależ tak! – od­po­wie­działa. – Nie na­rze­kam, jak ni­gdy zresztą. Pewne rze­czy ni­gdy się nie zmie­niają. A co u cie­bie, Ro­ber­cie?

Wy­szcze­rzył się do niej w szel­mow­skim uśmie­chu.

– Święte słowa, wa­sza ksią­żęca wy­so­kość. Pewne rze­czy ni­gdy się nie zmie­niają. Po­dob­nie jak ja.

Nie mu­sieli so­bie nic wię­cej mó­wić.

– Niech Bóg cię bło­go­sławi, Ro­ber­cie, i za­chowa w do­brym zdro­wiu!

– Cie­bie rów­nież, księż­niczko! – od­krzyk­nął, w du­chu do­da­jąc: i niech nam obojgu przy­nie­sie to, na co za­słu­gu­jemy.

Psotny błysk w jej oku po­wie­dział mu, że do­sko­nale wie, o czym on my­śli.

Jak za­wsze zresztą.

Al­bo­wiem pewne rze­czy ni­gdy się nie zmie­niają.

Zima 1557 roku

Za­le­d­wie pół roku póź­niej Amy Du­dley stała na przy­stani w Gra­ve­send w to­wa­rzy­stwie swo­jej przy­ja­ciółki i po­wier­niczki, Liz­zie Od­ding­sell. Obie nie­wia­sty spo­glą­dały w kie­runku otwar­tego mo­rza, gdzie z gę­stej mgły wy­ła­niały się ko­lejne statki przy­bi­ja­jące nie­zgrab­nie do brzegu i wy­pusz­cza­jące ze swych trzewi tych, któ­rzy prze­żyli wy­prawę. Żywi wy­no­sili ran­nych, umie­ra­ją­cych i mar­twych i kła­dli ich wprost na de­ski po­mo­stu, a za ich ple­cami wiatr tar­gał roz­chwie­ru­ta­nymi masz­tami, szar­pał po­dziu­ra­wio­nymi ża­glami, ko­ły­sał nad­we­rę­żo­nymi kon­struk­cjami stat­ków. Wszy­scy mieli nosy spusz­czone na kwintę i wzrok wbity w zie­mię – tak wielki czuli wstyd z po­wodu od­nie­sio­nej po­rażki.

Okręt, na któ­rym pły­nął Ro­bert Du­dley, przy­bił do brzegu ostatni. Amy i Liz­zie stały na mro­zie bite trzy go­dziny, z każdą mi­nutą tra­cąc na­dzieję, że kie­dy­kol­wiek jesz­cze uj­rzą męża i przy­ja­ciela. Wszakże w końcu i jego sta­tek wy­nu­rzył się z mgły i nie­chęt­nie dał się za­cu­mo­wać, jak gdyby wo­lał po­zo­stać na otwar­tym mo­rzu, nie zaś sta­nąć u brzegu zhań­biony prze­graną.

Amy wy­tę­żała wzrok i prze­pa­try­wała po­kład, tak jak to so­bie wy­obra­żała w ciągu ostat­nich sze­ściu mie­sięcy. Wsze­lako nie łkała ani nie rwała wło­sów z głowy, tylko spo­koj­nie prze­śli­zgi­wała się wzro­kiem po licz­nych twa­rzach, wie­dząc, że je­śli nie od­naj­dzie tej, którą tak do­brze zna i ko­cha, bę­dzie to zna­czyło, iż jej mał­żo­nek po­legł lub do­stał się do nie­woli.

Znie­nacka jej wy­si­łek zo­stał wy­na­gro­dzony. Ro­bert Du­dley stał oparty o maszt w sa­mym środku okrętu, jakby wcale mu się nie śpie­szyło, by uj­rzeć zie­mię oj­czy­stą, by zbiec po tra­pie na ląd i po­rwać w ra­miona wier­nie cze­ka­jącą nań żonę. Obok niego stało kil­koro cy­wili, w tym ja­kaś ko­bieta z nie­mow­lę­ciem opar­tym o bio­dro, jed­nakże jego brata Hen­ryka ni­g­dzie nie było wi­dać.

Gdy tylko sta­tek do­bił burtą do po­mo­stu, Amy wy­rwała do przodu, chcąc jak naj­szyb­ciej zna­leźć się na jego po­kła­dzie i wziąć mał­żonka w ob­ję­cia. Liz­zie, star­sza i bar­dziej do­świad­czona, po­wstrzy­mała ją w ostat­niej chwili, mó­wiąc:

– Stąd od razu się prze­ko­nasz, w ja­kim sta­nie wró­cił.

Amy ode­pchnęła jej rękę, lecz zo­stała po­słusz­nie w tym sa­mym miej­scu. Wstrzy­mu­jąc od­dech, ob­ser­wo­wała, jak Ro­bert scho­dzi po­woli z trapu. Jest ranny, po­my­ślała.

– Ro­ber­cie...

– Amy.

– Bogu niech będą dzięki, że ży­jesz! – łzami dała upust prze­peł­nia­ją­cym ją uczu­ciom. – Sły­sze­li­śmy, że było ob­lę­że­nie i że Ca­lais prze­pa­dło, ale to prze­cież nie­moż­liwe...

– To prawda, Amy.

– Utra­ci­li­śmy Ca­lais?! – Coś ta­kiego po pro­stu nie mie­ściło się jej w gło­wie.

Ca­lais było za­mor­ską pe­rełką kró­le­stwa. Na uli­cach mia­sta roz­brzmie­wała an­giel­ska mowa, po­datki pły­nęły sze­ro­kim stru­mie­niem do skarbca w Lon­dy­nie, han­del kwitł w naj­lep­sze, roz­prze­strze­nia­jąc po kon­ty­nen­cie do­sko­na­łej ja­ko­ści wełnę i spro­wa­dza­jąc na Wy­spy przed­niej ja­ko­ści ma­te­rie na odzie­nie. To z po­wodu Ca­lais za­sia­da­jący w West­min­ste­rze władca okre­ślał się mia­nem „z Bo­żej ła­ski króla An­glii, Fran­cji i Ir­lan­dii...”. To ono było do­wo­dem na nie­słab­nącą po­tęgę An­glii. Port na fran­cu­skiej ziemi rów­nie an­giel­ski jak Bri­stol. Jego utrata rów­nała się...

– Ow­szem – po­twier­dził z po­nurą miną Ro­bert.

– A Hen­ryk? – spy­tała trwoż­li­wie Amy. – Ro­ber­cie, gdzie jest twój młod­szy brat?

– Nie żyje – oznaj­mił krótko. – Zo­stał ra­niony pod Sa­int Qu­en­tin, zmarł w mo­ich ra­mio­nach. – Za­śmiał się gorzko. – Ja zaś zo­sta­łem w tej sa­mej bi­twie za­uwa­żony przez króla Fi­lipa! Wspo­mniał na­wet o mnie w swym li­ście do mi­ło­ści­wej pani kró­lo­wej Ma­rii. Po­czy­ni­łem drugi krok na dłu­giej dro­dze do od­zy­ska­nia na­leż­nej mi po­zy­cji, lecz kosz­to­wało to ży­cie mo­jego brata. Ni­gdy nie są­dzi­łem, że koszt bę­dzie aż tak wy­soki... A te­raz wra­cam na czele ar­mii, która po­nio­sła po­rażkę, i szcze­rze wąt­pię, aby kró­lowa jesz­cze pa­mię­tała o mo­ich za­słu­gach na polu bi­twy pod Sa­int Qu­en­tin, skoro po­zwo­li­łem, by Ca­lais wy­mknęło nam się z rąk.

– Co za róż­nica? – sap­nęła Amy. – Naj­waż­niej­sze, że ży­jesz! Że znów je­ste­śmy ra­zem... Jedźmy do domu, Ro­ber­cie. Za­po­mnijmy o kró­lach, bi­twach, na­wet o utra­co­nym Ca­lais. Po co nam ono, skoro te­raz mo­żemy wy­ku­pić Sy­der­stone? Za­bierz mnie do domu i prze­ko­naj się, jaki mo­żesz być ze mną szczę­śliwy.

Po­trzą­snął w od­po­wie­dzi głową.

– Mam za­wieźć wia­do­mość do mi­ło­ści­wej pani – oznaj­mił.

– Głu­piec z cie­bie! – tup­nęła nogą roz­ża­lona Amy. – Niech kto inny prze­każe jej złe wie­ści!

Jego ciemne oczy roz­ja­rzyły się na mo­ment.

– Przy­kro mi, że uwa­żasz mnie za głupca – skon­tro­wał obe­lgę rzu­coną mu w twarz pu­blicz­nie, i to przez wła­sną żonę, po czym cią­gnął z jesz­cze więk­szym upo­rem: – Jego wy­so­kość król Fi­lip oso­bi­ście zle­cił mi po­in­for­mo­wa­nie o wszyst­kim mi­ło­ści­wej pani i mam za­miar wy­wią­zać się z za­da­nia. Je­śli chcesz, jedź sama do Chi­che­steru, do Phi­lip­sów. Tam cię od­najdę. Wraz z tą nie­szczę­sną nie­wia­stą, którą na­ka­zuję ci za­brać ze sobą, i dzie­cię­ciem, nad któ­rym po­win­naś roz­to­czyć opiekę. Oboje stra­cili swój dom w Ca­lais, a ja pod­ją­łem się dać im schro­nie­nie w An­glii.

– Nie zro­bię tego! – za­pro­te­sto­wała żywo Amy. – Kimże ona dla mnie jest? Kim jest dla cie­bie?...

– Zwie się Hanna Green. Nie­gdyś była bła­znem kró­lo­wej i moją lo­jalną i po­słuszną sługą, a także przy­ja­cie­lem w cza­sach, gdy mało kto miał od­wagę przy­znać się do zna­jo­mo­ści ze mną. Okaż serce, Amy. Za­bierz ją i jej dziecko do Chi­che­steru. Ja w tym cza­sie za­re­kwi­ruję ja­kie­goś ko­nia i udam się do Lon­dynu.

– Och, czyż­byś stra­cił też ko­nia? – na­igra­wała się z niego Amy. – Zja­wiasz się bez brata, bez ko­nia, bez pie­nię­dzy, w grun­cie rze­czy jesz­cze bied­niej­szy niż wtedy, gdy wy­ru­sza­łeś na wy­prawę. Prze­wi­działa to moja ma­co­cha, lady Rob­sart...

Du­dley prze­rwał jej bru­tal­nie.

– Zga­dza się, stra­ci­łem Ca­lais, brata i na­wet ko­nia. Mój śliczny czarny ogier zo­stał za­bity pod­czas bi­twy. Tra­fiła go kula ar­mat­nia, prze­wró­cił się na bok i jego ciało ochro­niło mnie przed na­wałą po­ci­sków wroga. Zmarł chwa­lebną śmier­cią, ale ja mam wy­rzuty su­mie­nia, po­nie­waż obie­ca­łem mu, że będę dlań do­brym pa­nem, a tym­cza­sem po­wio­dłem go wprost w ra­miona śmierci. Na­zwa­łem go Ra­tun­kiem i rze­czy­wi­ście oka­zał się nim dla mnie, choć ja nie zdo­ła­łem go oca­lić. Nie mam zła­ma­nego pensa przy du­szy ani krzty na­dziei na przy­szłość. To ko­niec nas, Du­dleyów. Po­win­naś być za­do­wo­lona, Amy, bo wy­gląda na to, że speł­nią się twoje ma­rze­nia o go­spo­da­rze­niu na paru nędz­nych akrach ziemi.

Ro­bert i Amy roz­stali się i każde po­je­chało w swoją stronę – on na dwór kró­lew­ski, gdzie spo­tkał się z nad wy­raz chłod­nym przy­ję­ciem jako po­sła­niec przy­no­szący złe wie­ści, ona zaś do ich przy­ja­ciół w Chi­che­ste­rze z nie­za­mie­rze­nie długą wi­zytą. Póź­niej jed­nak oboje udali się do domu ro­dzin­nego Amy, w któ­rym twardą ręką wła­dała jej ma­co­cha. Stan­field Hall było je­dy­nym miej­scem, gdzie mo­gli się schro­nić w cięż­kiej go­dzi­nie.

– W go­spo­dar­stwie bra­kuje pa­rob­ków – oznaj­miła lady Rob­sart su­cho, kiedy spo­ży­wali pierw­szą wspólną wie­cze­rzę.

Ro­bert z nie­do­wie­rza­niem uniósł głowę znad pu­stej mi­ski.

– Słu­cham?

– Trzeba za­orać łączkę – kon­ty­nu­owała nie­zra­żona nie­wia­sta. – Te­raz, daje tyle siana co kot na­pła­kał, a można z niej wy­ci­snąć znacz­nie wię­cej. Ostat­nio zwol­ni­łam kilku pa­rob­ków, więc na gwałt szu­kamy każ­dej wol­nej pary rąk do pracy. Dla­tego po­mo­żesz ju­tro w polu.

W dal­szym ciągu spo­glą­dał na nią, jakby mó­wiła doń po grecku, a nie w jego ro­dzi­mym ję­zyku.

– Ja mam pra­co­wać w polu?...

W tym mo­men­cie do roz­mowy włą­czyła się Amy.

– Pani matka miała na my­śli to – ła­go­dziła kon­flikt – że świet­nie na­da­jesz się na nad­zorcę. Nie­praw­daż?

– Cie­kawe, jak wy­obra­żasz so­bie Ro­berta w roli nad­zorcy ora­czy – prych­nęła lady Rob­sart. – Prze­cież on nie ma po­ję­cia o orce! Wi­dzia­łam go ra­czej w roli po­wo­żą­cego wo­łami. Skoro ma rękę do koni, po­wi­nien też so­bie po­ra­dzić ze zwie­rzę­tami po­cią­go­wymi.

Amy od­wró­ciła się do Ro­berta.

– Brzmi nie­źle, nie są­dzisz?

Nie od razu uzy­skała od­po­wiedź. Ro­bert był tak obu­rzony, że po pro­stu stra­cił głos. Do­piero po pew­nej chwili wy­du­sił z sie­bie:

– Chce­cie, że­bym pra­co­wał w polu? Jak chłop?

– A co in­nego chcesz ro­bić, żeby za­słu­żyć so­bie na wikt i opie­ru­nek pod moim da­chem? – za­py­tała rze­czowo ma­co­cha Amy. – Na ra­zie je­steś jak ten chwast, z któ­rego nie ma żad­nego po­żytku!

Krew od­pły­nęła z twa­rzy Ro­berta, czy­niąc jego lica bla­dymi jak kreda.

– Nie mogę pra­co­wać w polu – oświad­czył głu­cho.

– A to dla­czego? – zdzi­wiła się star­sza nie­wia­sta. – Zresztą ja nie za­mie­rzam trak­to­wać cię jak wiel­kiego pana. Twój ty­tuł, twój ma­ją­tek, twoje szczę­ście... wszystko to dawno cię opu­ściło i nie po­wróci.

Wy­pro­wa­dzony z rów­no­wagi Ro­bert za­czął się ją­kać.

– D-d-dla­tego, że na­wet je­śli utra­ci­łem swoją po­zy­cję i ni­gdy mam jej nie od­zy­skać, nie po­zwolę, by trak-k-to­wano mnie jak po­py­cha­dło i umniej­szano memu na­zwi­sku!

– Ale ty je­steś po­py­cha­dłem, Ro­ber­cie, upa­dłeś tak ni­sko, jak ni­sko może upaść męż­czy­zna. – Lady Rob­sart nie prze­sta­wała się z niego na­trzą­sać. – Po­myśl tylko: twój rze­komy sprzy­mie­rze­niec król Fi­lip zo­stał za gra­nicą, kró­lowa Ma­ria, niech Bóg ją za­chowa w zdro­wiu, ma cię w nie­ła­sce, twoje imię jest zhań­bione, ma­ją­tek roz­dany. Zo­stała ci tylko mi­łość Amy i mój gar­nu­szek.

– Twój gar­nu­szek!... – wy­krzyk­nął zbul­wer­so­wany Du­dley.

– A tak – po­twier­dziła. – Zna­la­złeś się na moim utrzy­ma­niu. Skoro więc mam cię ży­wić, po­my­śla­łam so­bie, że mógł­byś za­ro­bić na swoje je­dze­nie. Każdy tu­taj pra­cuje. Amy zaj­muje się ku­rami i na­pra­wia odzie­nie, a także po­maga w pra­cach do­mo­wych. Ja za­rzą­dzam ma­jąt­kiem, moi sy­no­wie pasą by­dło i sieją w polu...

– Nad­zo­rują pa­stu­chów i ora­czy – spro­sto­wał Ro­bert.

– Tylko dla­tego, że znają się na rze­czy. Ty nie masz po­ję­cia o pracy na roli, więc bę­dziesz wy­peł­niał ich po­le­ce­nia.

– Lady Rob­sart – za­czął wolno, pod­no­sząc się ze swo­jego miej­sca – ostrze­gam cię, byś nie po­su­nęła się za da­leko. To, że obec­nie je­stem na prze­gra­nej po­zy­cji, nie ozna­cza jesz­cze, iż na­leży mnie upo­ka­rzać.

– Do­prawdy? A cze­muż to? – Zda­wała się co­raz le­piej ba­wić tą sy­tu­acją. – Ja­koś nie po­tra­fię so­bie wy­obra­zić, że­byś kie­dy­kol­wiek mógł mi od­pła­cić pięk­nym za na­dobne.

– Nie po­win­naś tego ro­bić choćby dla­tego, że ta­kie za­cho­wa­nie nie przy­stoi da­mie – od­parł z god­no­ścią. – To prawda, że upa­dłem bar­dzo ni­sko. Po­nio­słem klę­skę na woj­nie, wła­śnie stra­ci­łem uko­cha­nego brata, a wcze­śniej jesz­cze dwóch. Męż­czyź­nie nie­ła­two jest się z czymś ta­kim po­go­dzić. Mo­gła­byś więc, pani, oka­zać mi nieco li­to­ści, je­śli już nie stać cię na współ­czu­cie po­grą­żo­nemu w ża­ło­bie czło­wie­kowi. Przy­po­mnij so­bie, że gdy by­łem lor­dem Ro­ber­tem, ani ty, ani oj­ciec Amy nie po­zwa­la­li­ście so­bie wy­stę­po­wać prze­ciwko mnie.

Lady Rob­sart zbyła jego prze­mowę wzgar­dli­wym mil­cze­niem.

– Chodźmy stąd, Amy – po­wie­działa, wsta­jąc.

– Za chwi­leczkę – rzu­ciła spło­szona Amy. Jej ma­co­cha ukryła uśmiech zwy­cię­stwa.

– Amy, idziemy – rzekł Ro­bert, wy­cią­ga­jąc do niej rękę.

– Mu­szę naj­pierw po­sprzą­tać ze stołu i za­mieść ja­dal­nię – po­dała pierw­szą lep­szą wy­mówkę, czu­jąc, że zna­la­zła się mię­dzy mło­tem a ko­wa­dłem. Jak­kol­wiek by po­stą­piła, mo­gła na tym bo­le­śnie ucier­pieć.

Ro­bert nie za­mie­rzał jej dwa razy pro­sić. Od­su­nął krze­sło od stołu, wstał i okrę­ciw­szy się na pię­cie, ru­szył w stronę drzwi.

– Ju­tro z sa­mego rana masz być na dzie­dzińcu go­towy do pracy – krzyk­nęła za nim lady Rob­sart.

Ostat­nie słowa zlały się w jedno z gło­śnym trza­skiem drzwi.

Amy od­cze­kała, aż kroki w holu ucichną, po czym zwró­ciła się do ma­co­chy:

– Jak mo­głaś!

– A niby co mia­łam zro­bić?

– Co­kol­wiek, byle nie od­stra­szać go od tego miej­sca! – wy­buch­nęła Amy.

– Ja go tu wcale nie chcę.

– Ale ja ow­szem! Je­śli Ro­bert opu­ści Stan­field, pójdę za nim.

– Och, Amy – wes­tchnęła lady Rob­sart. – Przej­rzyj wresz­cie na oczy. Ro­bert stra­cił swoją szansę, o ile kie­dy­kol­wiek ją miał. Daj so­bie z nim spo­kój. Wróci do swego króla albo uda się na inną wojnę i prę­dzej czy póź­niej zgi­nie pod­czas ja­kiejś bi­twy, zwal­nia­jąc cię z przy­sięgi mał­żeń­skiej. To, że­ście się po­brali, było błę­dem, wierz mi. Masz oka­zję za­cząć ży­cie na nowo, nie prze­ocz jej.

– Co ty opo­wia­dasz! – syk­nęła Amy, tra­cąc pa­no­wa­nie nad sobą i za­po­mi­na­jąc o do­brych ma­nie­rach. – Je­steś sza­lona, je­żeli my­ślisz, że mo­gła­bym zdra­dzić Ro­berta, moją mi­łość do niego. Je­śli ka­żesz mu orać w polu, ja też będę orała. Je­śli uczy­nisz z niego swego wroga, bę­dziesz miała wroga i we mnie. Po­ślu­bi­łam go, na­leżę do niego, a on do mnie. Ko­chamy się i nic ani nikt tego nie zmieni!

Lady Rob­sart w zdu­mie­niu pa­trzyła na pa­sier­bicę.

– Amy, nie po­znaję cię...

– My­lisz się. Taka wła­śnie za­wsze by­łam, tylko ty tego nie wi­dzia­łaś! Nie po­zwolę, byś przy mnie ob­ra­żała mego mał­żonka. Chcesz nas po­róż­nić, bo my­ślisz, że bar­dziej niż jego ko­cham swój dom ro­dzinny. Ale to nie­prawda! Za­pa­mię­taj to so­bie: je­żeli Ro­bert stąd wy­je­dzie, ja rów­nież opusz­czę Stan­field Hall i na­wet się nie obej­rzę. Nie ma na świe­cie waż­niej­szego dla mnie czło­wieka niż on. Lord Ro­bert jest dla mnie wszyst­kim! – za­bra­kło jej na chwilę tchu. Za­czerp­nęła głę­boko po­wie­trza i do­koń­czyła: – Więc je­śli na­wet nie masz dla niego sza­cunku, po­win­naś mieć sza­cu­nek dla mnie.

– Wiel­kie me­cyje – po­krę­ciła głową lady Rob­sart, w głębi du­cha pełna po­dziwu dla ogni­sto­ści swo­jej pa­sier­bicy. – Wiele ha­łasu o nic...

– Nie o nic! – za­prze­czyła za­pe­rzona Amy.

– Za­raz zo­ba­czymy... – Ma­co­cha wy­cią­gnęła dłoń do zgody. – Oca­li­łaś go przed pracą w polu, więc sama mu­sisz wy­brać dla niego za­ję­cie. Nie może nic nie ro­bić ca­łymi dniami.

– Spra­wię mu ko­nia – oznaj­miła Amy w przy­pły­wie elo­kwen­cji. – Ta­niego mło­dego ko­nia, któ­rego Ro­bert bę­dzie mógł oswoić i ujeź­dzić, a po­tem sprze­dać za wyż­szą cenę. Po­tem już sam kupi na­stęp­nego... Mój mał­żo­nek zna się na ko­niach jak nikt inny, nie­mal po­trafi z nimi roz­ma­wiać. – Co­raz bar­dziej za­pa­lała się do swo­jego po­my­słu.

– A czym za­pła­cisz za pierw­sze zwie­rzę? – ostu­dziła jej za­pał lady Rob­sart. – Ja nie dam ci zła­ma­nego pensa!

– W ta­kim ra­zie sprze­dam me­da­lion po ojcu – po­wie­działa bez wa­ha­nia.

– Prze­cież to twoja je­dyna po nim pa­miątka!

– Dla Ro­berta zro­bi­ła­bym wszystko – rze­kła Amy z po­czu­ciem try­umfu.

Star­sza nie­wia­sta za­wa­hała się wy­raź­nie.

– Nie sprze­da­waj me­da­lionu – rze­kła w końcu. – Po­ży­czę ci te pie­nią­dze.

– Dzię­kuję – od­parła Amy, uśmie­cha­jąc się zwy­cię­sko.

Dała Ro­ber­towi go­dzinę na ochło­nię­cie, po czym po­szła na górę do ich cia­snej kom­natki, gdzie miała na­dzieję za­stać go w wą­skim mał­żeń­skim łóżku i po­wie­dzieć mu, że wy­grała swoją bi­twę na słowa z ma­co­chą, uzy­sku­jąc dlań wy­ba­wie­nie od pracy w polu i obiet­nicę za­kupu ko­nia, by mógł go uło­żyć i sprze­dać z zy­skiem, być może roz­po­czy­na­jąc w ten spo­sób ho­dowlę, z któ­rej w przy­szło­ści bę­dzie dumny.

Kiedy zna­la­zła się w sy­pial­nej kom­na­cie, zwy­kła lniana po­ściel na ich łóżku była ide­al­nie gładka, wy­glą­dała tak samo jak ran­kiem, kiedy ją wstrzą­snęła i uło­żyła pła­sko na sien­niku, i nie no­siła na­wet śladu mó­wią­cego o tym, że ktoś na niej za dnia le­żał. Amy ro­zej­rzała się wo­kół. Kom­nata była pu­sta, bra­ko­wało przed­mio­tów na­le­żą­cych do jej męża i sa­kwo­jażu.

Wszystko wska­zy­wało na to, że Ro­bert wy­je­chał.

Lato 1558 roku

Ro­berta Du­dleya, kiedy po­ja­wił się w Lon­dy­nie, prze­peł­niała de­ter­mi­na­cja. Po­znał, co zna­czy po­garda naj­bliż­szych, i są­dził, że to naj­gor­sze, co go może spo­tkać. Tym­cza­sem w Rich­mon­dzie, naj­now­szym z kró­lew­skich pa­ła­ców, w któ­rym czuł się tak do­brze jak we wła­snym domu, prze­ko­nał się, jak to jest być upo­ka­rza­nym co­dzien­nie, i to przez po­sta­wio­nych wy­żej. Do­łą­czył do licz­nego grona pe­ten­tów za­wsze krę­cą­cych się przy władcy, być może na­wet tych sa­mych, któ­rych nie­gdyś mi­jał, le­d­wie ich za­uwa­ża­jąc i my­śląc so­bie, czemu lu­dzie po­ni­żają się, nie­mal otwar­cie że­brząc o choćby cień za­in­te­re­so­wa­nia. Te­raz był jed­nym z nich. Tak jak oni po­kor­nie cze­kał, aż wzrok ko­goś znacz­nego pad­nie nań, obie­cu­jąc więk­sze lub mniej­sze wy­wyż­sze­nie. W osta­tecz­no­ści jed­nak wszel­kie ła­ski za­wsze po­cho­dziły od Ko­rony, roz­dzie­la­ją­cej ty­tuły, ma­jątki i kosz­tow­no­ści i przy­dzie­la­ją­cej po­zy­cję w or­szaku dwo­rzan. Wła­dza, po­tęga i bo­gac­two – sce­do­wane przez kró­lową na mę­żów wy­wo­dzą­cych się z naj­zna­mie­nit­szych ro­dów – pły­nęły wą­ską strużką ku łak­ną­cym jej ni­czym wody i po­wie­trza co­raz niż­szym szar­żom. Źle za­rzą­dzany skar­biec pu­sto­szał, wy­py­cha­jąc kabzy co spryt­niej­szych, i trzeba było zna­leźć się w kręgu za­in­te­re­so­wa­nia jed­nego z nich, aby i sa­memu coś uszczk­nąć z nie­wy­obra­żal­nej for­tuny.

Ro­bert, który nie­dawno był kimś znacz­nym na dwo­rze, ustę­pu­jąc w po­tę­dze tylko swemu ojcu, do­ra­dza­ją­cemu mło­demu kró­lowi i prak­tycz­nie wła­da­ją­cemu kró­le­stwem, jak mało kto orien­to­wał się w sub­tel­no­ściach dwor­skiej gry. Tyle że znał ją od dru­giej – wyż­szej strony. Te­raz mu­siał się na­uczyć, jak so­bie ra­dzić, bę­dąc na sa­mym dole.

Za­miesz­kał w skrzy­dle przy­dzie­lo­nym ro­dzi­nie przy­ja­ciela jego szwa­gra, ko­rzy­sta­jąc z go­ścin­no­ści nie­ja­kiego Hen­ryka Sid­neya, i całe dnie spę­dzał, snu­jąc się po ogól­nie do­stęp­nych kom­na­tach w ocze­ki­wa­niu na łut szczę­ścia: na­głe wy­róż­nie­nie w po­staci nada­nia, przy­ję­cia na służbę czy cho­ciażby przy­chyl­nego spoj­rze­nia jed­nego z wiel­kich pa­nów. Nic ta­kiego wszakże nie na­stę­po­wało. Nikt nie chciał mieć z nim do czy­nie­nia. Nie­któ­rzy na­wet uni­kali roz­mów z nim. Po­mniej­sze oso­bi­sto­ści nie wy­obra­żały so­bie, aby wziąć na służbę zna­ją­cego trzy ję­zyki mło­dzieńca po to tylko, by pro­wa­dził in­wen­tarz i spi­sy­wał li­stę po­trzeb­nych przed­mio­tów, które na­leży ścią­gnąć z ma­jątku ro­dzin­nego do kwa­ter w pa­łacu. Inni, głów­nie ci, któ­rzy po­mimo prze­ciw­no­ści po­zo­stali wierni Ko­ścio­łowi ka­to­lic­kiemu, gar­dzili nim za to, że wraz ze swoim oj­cem stał na czele pro­te­stanc­kiej re­wolty prze­pro­wa­dza­nej pod bo­kiem sła­bu­ją­cego króla Edwarda. Nie nada­wał się na­wet na pod­cza­szego czy ko­niu­szego, gdyż był zbyt wy­nio­sły i wy­bitny do tak pro­za­icz­nych za­jęć, a za­ra­zem zbyt­nio sku­pia­jący uwagę wszyst­kich, by jego pan mógł od­nieść ja­ką­kol­wiek ko­rzyść z jego obec­no­ści. Mało kto chciałby za­ry­zy­ko­wać, że przy­ćmi go nowy sługa. Żadna dama nie na­ci­skała mał­żonka, by dał Ro­ber­towi po­sadę, ża­den mąż i oj­ciec nie do­pusz­czał my­śli o tym, że młody Du­dley mógłby zna­leźć się w po­bliżu jego żony i có­rek. Ten, który po­zo­stał wierny Elż­bie­cie i szu­kał swego miej­sca na dwo­rze Ma­rii, roz­ta­czał na­zbyt duży, czy­sto fi­zyczny charme, by kto­kol­wiek po­czciwy mógł mu za­ufać. Skoń­czyło się więc na tym, że nie­by­wale przy­stojny ciem­no­włosy by­stry Ro­bert nie zy­skał ani jed­nego so­jusz­nika. Każdy chro­nił przed nim swoją pry­wat­ność, a rów­no­cze­śnie na wszelki wy­pa­dek, dmu­cha­jąc na zimne, nie spusz­czał zeń oka.

Prze­mie­rzał dwor­skie kom­naty i ko­ry­ta­rze, czu­jąc się jak trę­do­waty. Przy­zwy­czaił się, że na każ­dym kroku spo­tyka go od­mowa, któ­rej roz­ma­ite tony i wy­dźwięki po­znał, ni­gdy wcze­śniej nie po­dej­rze­wa­jąc, że może ich być aż tyle. Bo­le­śnie uświa­do­mił so­bie, że ci, któ­rzy mie­nili się jego przy­ja­ciółmi w cza­sach, gdy był jesz­cze lor­dem Ro­ber­tem, te­raz naj­chęt­niej uda­wa­liby, że ni­gdy go w ogóle nie znali. Ludzka pa­mięć jest krótka i wy­biór­cza, my­ślał z gro­bową miną, a ja sta­łem się wy­rzut­kiem we wła­snym kraju.

To, że jesz­cze nie­dawno cie­szył się fa­wo­rami jego wy­so­ko­ści Fi­lipa, prze­stało mieć ja­kie­kol­wiek zna­cze­nie, wy­glą­dało bo­wiem na to, że kró­lew­ski mał­żo­nek opu­ścił za­równo An­glię, jak i po­ślu­bioną mu Ma­rię. Po­noć pła­wił się w luk­su­sach na swoim ni­der­landz­kim dwo­rze, a czas uprzy­jem­niała mu młoda i chętna me­tresa. Co­raz gło­śniej po­szep­ty­wano, że mi­ło­ściwy pan już ni­gdy nie wróci do kraju. Po­rzu­cona Ma­ria mu­siała w końcu przy­znać, że i tym ra­zem się po­my­liła – oznaki, że nosi w ło­nie na­stępcę tronu, oka­zały się mylne, a jej na­dzieje, że zdoła dać An­glii króla, płonne. Gdy do­tarło do niej, że jest bez­płodna, za­mknęła się w so­bie i za­częła skry­wać w pry­wat­nych kom­na­tach ni­czym kró­lowa wdowa, a nie wła­da­jąca mo­nar­chini.

Du­dley, po­zba­wiony prawa do na­by­wa­nia dóbr i ma­jąt­ków, za­cią­ga­nia dłu­gów, a na­wet zwy­kłego przy­stą­pie­nia do spółki ku­piec­kiej, póki nie spad­nie z niego odium zdrady na­ło­żone edyk­tem kró­lew­skim, do­brze wie­dział, że jak mało który pod­dany po­zo­staje w ca­ło­ści za­leżny od jej wy­so­ko­ści Ma­rii Re­giny. Zde­spe­ro­wany po­ży­czył pew­nego dnia od swego szwa­gra nowy ka­pe­lusz i pe­le­rynę, po czym udał się do kom­naty au­dien­cyj­nej kró­lo­wej. Był zimny wil­gotny ra­nek i wielu ta­kich jak on, drżąc z chłodu i ner­wów, stało w ko­ry­ta­rzu, któ­rym mi­ło­ściwa pani mu­siała prze­cho­dzić, uda­jąc się na jutrz­nię. Na­resz­cie otwarły się drzwi strze­żone przez gwar­dzi­stów i ich oczom uka­zała się odziana na czarno kró­lowa Ma­ria w oto­cze­niu kilku naj­wier­niej­szych dam dworu. Głowę miała spusz­czoną, to­też Ro­bert oba­wiał się, że mi­nie go, na­wet nie doj­rzaw­szy, jed­na­ko­woż jakby wy­czuła go szó­stym zmy­słem, po­pa­trzyła nań i przy­sta­nąw­szy, spy­tała:

– Ro­bert Du­dley tu­taj?

– Tak, wa­sza mi­łość – skło­nił się dwor­nie.

– Czyż­byś chciał mnie o coś pro­sić? – Wy­da­wała się znu­żona, mimo że dzień le­d­wie się roz­po­czął.

Czu­jąc, że to jego je­dyna szansa, po­sta­no­wił wy­ło­żyć kawę na ławę.

– Wa­sza mi­łość, kor­nie upra­szam się o twą ła­skę i od­da­le­nie ode mnie za­rzutu zdrady – rzekł, spo­glą­da­jąc jej pro­sto w oczy. – Wier­nie słu­ży­łem twemu kró­lew­skiemu mał­żon­kowi pod Sa­int Qu­en­tin i Ca­lais, co kosz­to­wało mnie utratę tych resz­tek ma­jątku, które jesz­cze mi po­zo­stały, oraz naj­młod­szego brata. Jako zdrajcy ani mi nie przy­stoi cho­dzić z wy­soko unie­sioną głową, ani mi nie wolno za­ra­biać na utrzy­ma­nie swoje i swo­jej ro­dziny. Moja żona przeze mnie utra­ciła swój mały ma­ją­tek w Nor­folku, ja zaś zo­sta­łem po­zba­wiony dzie­dzic­twa mego świę­tej pa­mięci ojca. Jako szlach­cic nie mogę znieść my­śli, że nie­wia­sta, która mnie po­ślu­biła, musi żyć w bie­dzie, cier­piąc za nie swoje grze­chy...

– Taki już los nie­wia­sty, że za­wsze dzieli los męża – od­parła po­ucza­ją­cym to­nem kró­lowa. – W zdro­wiu i w cho­ro­bie, w do­statku i w bie­dzie – za­cy­to­wała frag­ment przy­sięgi mał­żeń­skiej. – Ale to prawda, co mó­wisz... Zły mąż to istne prze­kleń­stwo dla za­cnej nie­wia­sty.

– Mi­ło­ściwa pani – pod­jął Ro­bert. – Moja żona nie zdą­żyła na­wet za­znać do­statku, który jej obie­cy­wa­łem, klę­cząc na ślub­nym ko­biercu. Zresztą na­wet jej na tym nie za­le­żało. Od sa­mego po­czątku pra­gnęła tylko za­miesz­kać na wsi i od­dać się go­spo­da­rze­niu na wła­snym ka­wałku ziemi. My­ślę, że oboje by­li­by­śmy szczę­śliwsi, gdy­bym jej wtedy po­słu­chał... A te­raz do­szło do tego, że na­wet nie miesz­kamy ra­zem. Mnie nie wy­pada ob­cią­żać swoją osobą jej ro­dziny, na­to­miast na to, by za­pew­nić jej dom z praw­dzi­wego zda­rze­nia, zwy­czaj­nie mnie nie stać. Czuję, że nie sta­ną­łem na wy­so­ko­ści za­da­nia jako mąż, i to bo­le­śnie rani moje su­mie­nie, wa­sza wy­so­kość.

– By­łeś w Ca­lais, gdy upa­dło – przy­po­mniała so­bie.

Ro­bert od­wza­jem­nił jej pu­ste spoj­rze­nie, mó­wiąc:

– Ni­gdy tego nie za­po­mnę. Cała kam­pa­nia zo­stała źle po­pro­wa­dzona. Ka­nały po­winny były ulec za­la­niu, two­rząc coś w ro­dzaju fosy, nie­stety nikt nie po­my­ślał o tym, by otwo­rzyć śluzy. Fort nie był wy­po­sa­żony w sprzęt i lu­dzi, tak jak nam obie­cy­wano. Wszy­scy ro­bili co mo­gli, ja rów­nież wy­cho­dzi­łem z sie­bie, by tymi si­łami, które mia­łem do dys­po­zy­cji, za­pew­nić An­glii zwy­cię­stwo, ale Fran­cuzi prze­wyż­szali nas pod każ­dym wzglę­dem. Nie za­wio­dłem cię, kró­lowo, z braku chęci czy umie­jęt­no­ści – za­koń­czył pom­pa­tycz­nie. – Naj­lep­szym do­wo­dem, że nie brak mi jed­nych i dru­gich, jest po­chwała pod moim ad­re­sem z ust sa­mego króla Fi­lipa, który na wła­sne oczy wi­dział, jak ra­dzę so­bie w bi­twie pod Sa­int Qu­en­tin.

– Wy, Du­dley­owie, umie­cie cza­ro­wać – stwier­dziła w od­po­wie­dzi i uśmiech­nęła się słabo. – Z pew­no­ścią zdo­ła­cie prze­ko­nać sa­mego świę­tego Pio­tra, żeby was wpu­ścił do Raju.

– Mam taką na­dzieję, mi­ło­ściwa pani – skło­nił głowę – zwłasz­cza że mój oj­ciec, trzej bra­cia i trzy sio­stry już są po tam­tej stro­nie... A było nas w su­mie dwa­na­ścioro, kiedy by­łem dzie­cię­ciem. Na do­da­tek ci z nas, któ­rzy po­zo­stali na tym pa­dole łez, do­prawdy ni­sko upa­dli...

– Ja też nie mam lekko, Ro­ber­cie – wtrą­ciła kró­lowa Ma­ria. – Kiedy po­ko­na­łam twego ojca i za­sia­dłam na tro­nie, my­śla­łam, że to już ko­niec mo­ich kło­po­tów. Tym­cza­sem ko­niec oka­zał się po­cząt­kiem.

– Ża­łuję, mi­ło­ściwa pani, że wła­dza dała ci tak mało ra­do­ści. Ale cóż, ko­rona to cięż­kie brze­mię, zwłasz­cza dla nie­wia­sty...

Ku jego prze­ra­że­niu w oczach kró­lo­wej po­ja­wiły się łzy, które za­częły ka­pać na jej po­marsz­czone po­liczki.

– Zwłasz­cza dla sa­mot­nej nie­wia­sty, Ro­ber­cie – do­dała ci­chym gło­sem. – Je­śli taka bę­dzie wola Boga, moja sio­stra Elż­bieta rów­nież się o tym prze­kona i przy­zna ra­cję moim sło­wom, mimo że te­raz jest bar­dzo za­do­wo­loną z sie­bie panną. Wła­dać kra­jem sa­mo­dziel­nie jest nie­mal nie­moż­liwe, lecz jak można po­dzie­lić się z kimś wła­dzą? Jaki męż­czy­zna jest go­dzien za­ufa­nia na tyle, by zro­bić mu miej­sce obok sie­bie na tro­nie? Czyż każdy z nich nie ma­rzy tylko o tym, by po­siąść nie­wia­stę i wła­dzę? Nie znam ta­kiego, który po­zwo­liłby rzą­dzić mał­żonce, sam bę­dąc ko­ro­no­wany.

Ro­bert opadł na jedno ko­lano, ujął drobną dłoń kró­lo­wej i wy­ci­snął na niej po­ca­łu­nek.

– Klnę się na Boga – za­pew­nił ją – że ża­łość mnie ogar­nia, gdy pa­trzę na twój smu­tek, mi­ło­ściwa pani. Ni­gdy bym sie­bie o to nie po­dej­rze­wał.

Stała przez chwilę bez ru­chu, pod­nie­siona na du­chu przez jego do­tyk i słowa. Wresz­cie ode­zwała się:

– Dzię­kuję, Ro­ber­cie. – Za­darł głowę i na­dal klę­cząc, ob­da­rzył ją prze­cią­głym spoj­rze­niem, a ona na­gle zdała so­bie sprawę, jaki wciąż jest młody i przy­stojny, ciem­no­włosy ni­czym ro­do­wity Hisz­pan, ale z ro­dzącą się po­mię­dzy brwiami głę­boką zmarszczką od­ci­śniętą przez cięż­kie do­świad­cze­nia, ja­kich nie szczę­dziła mu Opatrz­ność i ona sama. – Wszystko przed tobą, chłop­cze – do­dała. – Je­steś młody, przy­stojny i zdrowy, mo­żesz żyć na­dzieją, że po mnie tron obej­mie Elż­bieta, która przy­wróci cię do łask i wy­na­gro­dzi z na­wiązką wszel­kie upo­ko­rze­nia. Ale na ra­zie mu­sisz ko­chać swoją żonę. Żadna nie­wia­sta nie za­słu­guje na to, by mał­żo­nek ją za­nie­dby­wał.

Po­wstał jed­nym zgrab­nym ru­chem.

– Bę­dzie, jak mó­wisz, naj­ja­śniej­sza pani – obie­cał bez wa­ha­nia.

Kiw­nęła głową.

– I na­wet nie pró­buj spi­sko­wać prze­ciwko mnie – po­gro­ziła mu pal­cem.

To przy­rze­cze­nie wy­ma­gało już za­sta­no­wie­nia.

– Dni, kiedy by­łem prze­ciwko to­bie, mi­ło­ściwa pani, już dawno mi­nęły. Te­raz je­steś pra­wo­witą mo­nar­chi­nią, kró­lową wszyst­kich An­gli­ków i moją. Chylę przed tobą czoło, Ma­rio Re­gino, i szcze­rze ża­łuję swej py­chy.

– Za­tem – prze­mó­wiła wolno – co­fam oskar­że­nie o zdradę. Przy­wra­cam ci zie­mie two­jej żony i twój ty­tuł. Mar­sza­łek dworu przy­dzieli ci kom­naty w Rich­mon­dzie. Masz moje bło­go­sła­wień­stwo – wy­ko­nała nad jego po­chy­loną głową znak krzyża.

Le­d­wie zdo­łał się opa­no­wać i nie pod­sko­czyć z ra­do­ści.

– Dzię­kuję – po­wie­dział, z tru­dem ha­mu­jąc eks­cy­ta­cję. – Będę się za cie­bie mo­dlił, naj­ja­śniej­sza pani.

– Po co zwle­kać? Za­pra­szam cię do mo­jej ka­plicy.

I Ro­bert Du­dley, syn czło­wieka, który wspie­rał re­for­ma­cję i wzmoc­nił Ko­ściół an­gli­kań­ski, udał się za kró­lową do jej pry­wat­nej ka­plicy, gdzie uklęk­nął przed oł­ta­rzem upstrzo­nym wi­ze­run­kami Boga. Wy­star­czyłby mo­ment wa­ha­nia, jedno rzu­cone w bok spoj­rze­nie, a w mgnie­niu oka zo­stałby oskar­żony o he­re­zję. Dla­tego Ro­bert ani nie spoj­rzał w bok, ani się nie za­wa­hał. Wie­dząc, że zdra­dza wpo­jone mu przez ro­dzi­ciela prze­ko­na­nia oraz wiarę, którą uznał za swoją, prze­że­gnał się za­ma­szy­ście i za­siadł w ła­wie za kró­lową, która już za­to­piła się w mo­dli­twie, ocze­ku­jąc na roz­po­czę­cie ka­to­lic­kiej mszy.

Splot wy­pad­ków do­pro­wa­dził Ro­berta do tego miej­sca, rzu­cił go na ko­lana, otwo­rzył mu oczy na wiele spraw.

Je­sień 1558 roku