Witaj, cukrzyco! Rok z życia taty młodego cukrzyka ebook i audiobook

Witaj, cukrzyco! Rok z życia taty młodego cukrzyka

Copyright © by Jacek Kujawa, Bydgoszcz 2022

Copyright © by Fundacja Z cukrzycą na Ty

Redakcja merytoryczna

Artur Rydosz

Wioletta Zych-Haglauer www.diabetmed.pl/author/wwzych-93/

Redakcja językowa

Monika Malita-Bekier www.malita-bekier.pl

Korekta

Aleksandra Juryszczak www.olajuryszczak.com

Dominika Surma @pani.redaktorka

Konsultacja wydawnicza

Dominka Steciak

Wydawnictwo Mały diabetyk www.malydiabetyk.pl

Konsultacja dietetyczna

Alicja Wiszniowska www.alezdrowodietetyk.pl

Katarzyna Nęga-Witulska facebook.com/Przecinkiikropki

Wersja elektroniczna

Mateusz Cichosz @magik.od.skladu.ksiazek

Projekt okładki

Paulina Gawin @paulinagawin.ilustracje

Grafiki

Paulina Gawin

Fundacja Z cukrzycą na Ty, Lesko, ul. Unii Brzeskiej 3/2

Prezes fundacji Artur Rydosz

www.zcukrzycanaty.pl@zcukrzycanaty

ISBN 978-83-964131-3-0

Bydgoszcz 2022

Wstęp

Cześć, je­stem Ja­cek, tata mło­dego cu­krzyka typu 1 – Antka, zdia­gno­zo­wa­nego w grud­niu 2020 roku. Je­stem zwy­czaj­nym fa­ce­tem, który skoń­czył szkołę sa­mo­cho­dową. Przed dia­gnozą syna pra­co­wa­łem w ma­ga­zy­nie. To, co tu na­pi­sa­łem, jest hy­brydą pa­mięt­nika i mi­ni­po­rad­nika w jed­nym.

Je­śli czy­tasz tę książkę, to zna­czy, że zde­rzy­łeś się wła­śnie z cię­ża­rówką. Ale nie z praw­dziwą, tylko z cu­krzycą typu 1 – praw­do­po­dob­nie wy­kryto ją u jed­nego z Two­ich dzieci, wnu­ków lub ma­ło­let­nich bli­skich. A po­rów­na­nie świeżo zdia­gno­zo­wa­nej cu­krzycy u dziecka do zde­rze­nia z cię­ża­rówką (do­dał­bym jesz­cze na­wet, że z roz­pę­dzoną) jest od­po­wied­nie i ide­al­nie uka­zuje Twoje uczu­cia. Wiem to, bo sam to prze­ży­łem.

Czu­łem, że wal­nęła we mnie wielka, ciężka cię­ża­rówka… po czym zwa­liła na mnie swój ła­du­nek o na­zwie cu­krzyca i ka­zała nieść da­lej do mo­mentu, aż mój syn sam się tym zaj­mie. Wszystko jed­nak się do­brze uło­żyło, choć oczy­wi­ście nie samo. Ży­cie z mło­dym cu­krzy­kiem wy­maga dużo pracy i sa­mo­za­par­cia. Czego na wstę­pie Ci ży­czę!

Ta książka po­wstała… No wła­śnie – po co ona po­wstała? Po zde­rze­niu z cię­ża­rówką, tfu! to zna­czy z cu­krzycą syna, czu­łem się pa­skud­nie, choć to zbyt ła­godne słowo, ale nie chcę uży­wać wul­ga­ry­zmów. By­łem prze­ra­żony, stra­ci­łem wiarę we wła­sne umie­jęt­no­ści i w sa­mego sie­bie. Szu­ka­łem po­mocy – pod­ręcz­nika o cu­krzycy dla ro­dzi­ców cu­krzy­ków; o tym, jak so­bie z tym wszyst­kim po­ra­dzić. I choć ist­nieją ta­kie książki, to pi­sane są zwy­kle ję­zy­kiem me­dycz­nym. Ja szu­ka­łem cze­goś prost­szego i zro­zu­mia­łego. I nie­stety nic ta­kiego nie zna­la­złem. Po­sta­no­wi­łem więc na­pi­sać taką książkę, jaką sam chciał­bym prze­czy­tać chwilę po dia­gno­zie syna.

Dla kogo za­tem po­wstała ta książka? Na pewno dla mnie, by dać upust emo­cjom, po­dzie­lić się lę­kami, suk­ce­sami i po­raż­kami. Jed­nak głów­nie po­wstała dla Cie­bie – mamy, taty lub opie­kuna mło­dego cu­krzyka.

Prze­czy­tasz w niej o mo­jej „przy­go­dzie” z cu­krzycą i o tym, ile mnie i mo­jej ro­dzi­nie na­psuła krwi. Ale nie tylko, bo ta cho­roba ma też do­bre strony (sam nie wie­rzę, że to pi­szę). Czy ta książka Ci po­może? Tego nie wiem, ale za­war­łem w niej moje prze­ży­cia, emo­cje (głów­nie lęki), suk­cesy, po­rażki, wnio­ski i rady. Na po­czątku chcę za­zna­czyć, że nie je­stem eks­per­tem! Skoń­czy­łem byd­go­ską sa­mo­cho­dówkę. Nie będę Cię za­nu­dzać twar­dymi fak­tami w me­dycz­nym ję­zyku o tym, co się dzieje z trzustką Two­jego „sło­dziaka”. Je­śli czy­tasz tę książkę w szpi­talu, to za­raz do­wiesz się tego od swo­jej pie­lę­gniarki edu­ka­torki, je­śli po wyj­ściu ze szpi­tala, to zna­czy, że już to wszystko wiesz.

Je­żeli masz już cu­krzy­cowe do­świad­cze­nie, pewne roz­działy – ta­kie jak „No­wo­cze­sne sys­temy do mo­ni­to­ro­wa­nia gli­ke­mii – wady i za­lety” czy „Po­rady” – mogą oka­zać się dla Cie­bie nu­żące. Po pro­stu je omiń.

Za­pra­szam Cię za­tem w po­dróż do prze­szło­ści. Nie­stety nie srebr­nym de­lo­re­anem z Po­wrotu do przy­szło­ści, zo­sta­wia­ją­cym po so­bie pło­nące ślady opon na as­fal­cie… Ale za to prze­każę Ci w pro­sty spo­sób, jak wy­glą­dał mój pierw­szy rok z cu­krzycą syna. Mam na­dzieję, że bę­dzie to dla Cie­bie po­mocne.

Cie­kawy? To je­dziemy.

1Objawy

Teraz, nie­mal rok po dia­gno­zie, znam już do­sko­nale ob­jawy, które mogą świad­czyć o cu­krzycy, ale w wa­ka­cje 2020 roku nie mia­łem o nich bla­dego po­ję­cia, mimo iż moja mama cho­ro­wała na cu­krzycę typu 1. By­li­śmy wtedy nad mo­rzem, spa­nie w na­mio­cie – to miała być nie­zła przy­goda. I była…

Pierwsze objawy

Ta noc była straszna! An­tek miał wów­czas chyba pierw­szy po­waż­nie wy­soki cu­kier i jego or­ga­nizm sta­rał się go po­zbyć każdą moż­liwą drogą. Mam na­dzieję, że po la­tach, gdy mój syn prze­czyta tę książkę, wy­ba­czy mi tych kilka zdań.

Zdzi­wi­łem się wtedy, że dziecko jest w sta­nie od­dać tyle mo­czu. Oczy­wi­ście w spodnie – pro­sto na dmu­chany ma­te­rac, na któ­rym spa­li­śmy we troje. I to trzy razy… Wię­cej nie mu­szę pi­sać, sam ro­zu­miesz! Po wa­ka­cjach ten in­cy­dent nie po­wtó­rzył się. Do czasu… Nie­ba­wem po­ja­wiło się zwięk­szone pra­gnie­nie, ale było wtedy jesz­cze późne lato, więc nas to nie za­nie­po­ko­iło.

W li­sto­pa­dzie było już go­rzej, zmo­czone łóżko zda­rzało się czę­ściej, a syn miał pra­gnie­nie do­słow­nie jak wiel­błąd. Za­sta­na­wia­łem się wtedy, o co cho­dzi. Prze­cież nie krzy­czymy na niego za czę­sto (kto ni­gdy nie krzyk­nął na dziecko, niech pierw­szy rzuci książką), nie le­jemy po tyłku, nie do­star­czamy stre­sów, które mo­głyby po­wo­do­wać nocne mo­cze­nie. Za­czą­łem się za­drę­czać, że może je­stem dla niego zbyt su­rowy. Nie po­łą­czy­łem wtedy fak­tów, że An­tek od dawna pije hek­to­li­try pły­nów i jest od­wod­niony, bo jego ciało po­zbywa się nad­miaru cu­kru z or­ga­ni­zmu. Bie­gał siku czę­sto, ale nikt z nas o tym nie po­my­ślał. Wtedy, za­miast szu­kać przy­czyny, po­sta­no­wi­łem wsta­wać w nocy na siku z sy­nem. Od tego czasu nie prze­spa­łem ciur­kiem ca­łej nocy. Dla­czego? Bo je­stem per­fek­cjo­ni­stą i pewne rze­czy mu­szę ro­bić sam.

Naj­pierw wsta­wa­łem raz, ba! do­kład­nie wie­dzia­łem, ile czasu mi­nie od za­śnię­cia do od­da­wa­nia mo­czu. Nie­stety z cza­sem pro­blem po­ja­wiał się co­raz czę­ściej, a ja do­kład­nie wie­dzia­łem, kiedy wstać, by nie zmo­czył łóżka. Tak! Idio­tyzm! Już wtedy, przy jed­nym si­ka­niu w nocy, trzeba było biec do le­ka­rza. Ale czło­wiek za­wsze znaj­dzie wy­mówkę, a ja szcze­gól­nie. Trwała pan­de­mia, tylko te­le­fo­niczne kon­sul­ta­cje z le­ka­rzami, po co dzwo­nić? – po­my­śla­łem. To i tak prze­cież gu­zik da! Ko­niec roku za pa­sem, więc w pracy ciężki okres. Świą­teczna za­wie­ru­cha w du­żym ma­ga­zy­nie trwa zwy­kle już od po­czątku paź­dzier­nika, by sklepy miały wy­star­cza­jący za­pas pro­duk­tów na li­sto­pad i gru­dzień. Więc wy­mó­wek było aż nadto, a to prze­cież tylko nocne si­ka­nie, prawda?

Przebudzenie

Prze­ra­zi­łem się do­piero, gdy za­uwa­ży­łem, że An­tek schudł w bar­dzo szyb­kim tem­pie, do­słow­nie w kilka dni. Zwró­ci­łem na to uwagę, gdy go prze­bie­ra­łem po jed­nym z wielu zmo­czeń łóżka. Miał tak chude nóżki, że wy­glą­dały jak pa­tyczki. Zo­ba­czy­łem też jego za­pad­nięte oczy, które nie­stety przy­po­mniały mi dzień śmierci mo­jej mamy. Jego twarz była po­dobna do tej, którą wi­dzia­łem w ostatni dzień ży­cia babci Antka. Moja mama zmarła w po­twor­nych cier­pie­niach na raka trzustki. Wi­dok jego buźki późną nocą, gdy prze­bie­ra­łem go w su­chą pi­żamę, wstrzą­snął mną do­głęb­nie. Wtedy po­wie­dzia­łem żo­nie, że pora pójść z nim do le­ka­rza. Ka­ro­lina umó­wiła go na te­le­po­radę za kilka dni, ale los spra­wił, że do tej kon­sul­ta­cji nie do­szło…

No wła­śnie! Co z mamą Antka? Oczy­wi­ście, że jest i ma się do­brze, a ja nie je­stem sa­mot­nym oj­cem. Ale, jak wia­domo, gdy coś się wali, to wali się na ca­łej li­nii. Ka­ro­lina aku­rat też miała na­wał pracy i in­nych obo­wiąz­ków.

Nasz dom… jest może tro­chę nie­stan­dar­dowy. Zwy­kle to męż­czy­zna ha­ruje na dwa etaty, by utrzy­mać ro­dzinę, a ko­bieta przej­muje więk­szość do­mo­wych obo­wiąz­ków i pra­cuje na jed­nym eta­cie. U nas było od­wrot­nie. Jak już wspo­mi­na­łem, je­stem pro­stym fa­ce­tem po sa­mo­cho­dówce (ni­komu nie umniej­sza­jąc), a Ka­ro­lina jest ar­tystką w naj­bar­dziej po­zy­tyw­nym zna­cze­niu tego słowa. Poza tym po­cho­dzę z ro­dziny dys­funk­cyj­nej i za­bra­łem z niej ze sobą syn­drom bo­ha­tera ro­dziny, choć moja sio­stra bliź­niaczka na­zy­wała to syn­dro­mem św. Matki Te­resy z Kal­kuty. Wi­dzisz już ob­raz mo­jej ro­dziny?

I gdzieś tam, mię­dzy nami, do­ra­sta An­tek…

Późną je­sie­nią An­tek miał już wszyst­kie ob­jawy na naj­wyż­szych ob­ro­tach – czę­sto si­kał, miał ogromne pra­gnie­nie, da­lej chudł, z jego buzi wy­do­by­wał się za­pach ace­tonu, do tego był mar­kotny, ospały, bez swo­jej ener­gii. Szkoda, że nie wie­dzie­li­śmy wtedy, że są to ty­powe ob­jawy cu­krzycy (zob. tab. 1), i długo je igno­ro­wa­li­śmy (Ty tego nie rób i od razu skon­tak­tuj się z le­ka­rzem!). Ciężko było nam się z nim do­ga­dać i gdzieś w środku cie­szy­łem się na tę nad­cho­dzącą te­le­po­radę…

Tabela 1. Typowe objawy cukrzycy

OB­JAWY, KTÓRE PO­WINNY CIĘ ZA­NIE­PO­KOIĆ

CZĘ­STE OD­DA­WA­NIE MO­CZU

WZMO­ŻONE PRA­GNIE­NIE

SPA­DEK MASY CIAŁA

ZA­PACH ACE­TONU Z UST

OSŁA­BIE­NIE

CIĄ­GŁE ZMĘ­CZE­NIE

CZĘ­STE WY­STĘ­PO­WA­NIE IN­FEK­CJI I STA­NÓW ZA­PAL­NYCH

Ta­bela 1 zo­stała opra­co­wana na pod­sta­wie: Za­le­ce­nia kli­niczne do­ty­czące po­stę­po­wa­nia u cho­rych z cu­krzycą 2021 Sta­no­wi­sko Pol­skiego To­wa­rzy­stwa Dia­be­to­lo­gicz­nego, www.jo­ur­nals.via­me­dica.pl (28.12.2021).

2Dzień, w którym zatrzymał się nasz świat

To miał być zwy­kły, ru­ty­nowy dzień w pracy. Mia­łem po­po­łu­dniową zmianę, Ka­ro­lina, po dro­dze do pracy, za­wio­zła Antka do przed­szkola, a ja pla­no­wa­łem „ode­spać” mi­nione mie­siące bez snu. Na­gle za­dzwo­nił te­le­fon z przed­szkola. An­toś źle się czuje. To so­bie po­spa­łem! Do dzie­wią­tej! – po­my­śla­łem i po­je­cha­łem po niego. W tym cza­sie umó­wi­łem się z bab­cią Antka, że od razu przy­wiozę go do niej. Mnie i tak zo­stało już wtedy tylko kilka go­dzin do pój­ścia do pracy, więc nie było sensu jeź­dzić dwa razy.

Witaj, cukrzyco

An­tek wy­glą­dał bar­dzo źle, mó­wił po­woli, był blady jak ściana i chciał się zdrzem­nąć. U babci po­ło­żył się spać, a ja wró­ci­łem do domu. Prze­ło­ży­li­śmy te­le­po­radę na ten sam dzień. Pani dok­tor po usły­sze­niu ob­ja­wów, mimo sza­le­ją­cej pan­de­mii, ka­zała nam się po­ja­wić w przy­chodni na­tych­miast. Do­je­cha­łem do domu i za­dzwo­niła spa­ni­ko­wana bab­cia, na­wet nie spa­ni­ko­wana, była prze­ra­żona, i po­wie­działa: „Nie mogę obu­dzić An­to­sia, śpi jak su­seł, a za pół go­dziny mam z nim iść do przy­chodni”.

Świet­nie… – po­my­śla­łem so­bie znowu, choć na po­trzeby tej książki zmie­ni­łem to słowo na nieco ła­god­niej­sze, niż to, które na­prawdę przy­szło mi wtedy do głowy.

Za­wró­ci­łem do babci Antka, wpa­dłem do środka. Zo­ba­czy­łem, że te­ściowa się z nim si­łuje, by wstał z łóżka i wło­żył buty i kurtkę. Nie spał już, był zły i ma­rudny. Ja nie­stety, nie­wiele my­śląc, ubra­łem go siłą i sam za­bra­łem do przy­chodni. Li­czy­łem na to, że uwinę się z tym w miarę szybko i w naj­gor­szym wy­padku spóź­nię się tro­chę do pracy. Jakże się my­li­łem…

Le­karka w przy­chodni wie­działa już do­sko­nale, z czym ma do czy­nie­nia, i po wej­ściu do izo­latki (czas pan­de­mii) wzięła glu­ko­metr i zwy­czajną igłę od strzy­kawki (w pol­skim sys­te­mie ochrony zdro­wia na­kłu­wa­cze są za dro­gie).

Krzyk, płacz, kro­pla krwi na glu­ko­metr, a tam 489 mg/dl1 (normy gli­ke­mii – zob. tab. 2). Pani dok­tor po­ka­zała mi tylko wy­nik i z nie­kry­tym smut­kiem po­wie­działa, że to cu­krzyca. Ugięły się pode mną nogi, bo tro­chę zna­łem tę cho­robę, i oczami wy­obraźni już wi­dzia­łem igły i peny2.

Tabela 2. Normy cukru we krwi

Gli­ke­mia przy­godna – ozna­czona w próbce krwi po­bra­nej o do­wol­nej po­rze dnia, nie­za­leż­nie

od pory ostat­nio spo­ży­tego po­siłku

Gli­ke­mia na czczo – ozna­czona w próbce krwi po­bra­nej

8–14 go­dzin

od ostat­niego po­siłku

Gli­ke­mia w 120 min do­ust­nego te­stu

to­le­ran­cji glu­kozy (OGTT)

we­dług WHO

≥200 mg/dl – moż­liwa cu­krzyca

70–99 mg/dl – pra­wi­dłowa gli­ke­mia na czczo

<140 mg/dl – pra­wi­dłowa to­le­ran­cja glu­kozy

100–125 mg/dl – nie­pra­wi­dłowa gli­ke­mia na czczo

140–199 mg/dl – nie­pra­wi­dłowa to­le­ran­cja glu­kozy

≥126 mg/dl – moż­liwa cu­krzyca

≥ 200 mg/dl – moż­liwa cu­krzyca

Ta­bela 2 zo­stała opra­co­wana na pod­sta­wie: Za­le­ce­nia kli­niczne do­ty­czące po­stę­po­wa­nia u cho­rych z cu­krzycą 2021 Sta­no­wi­sko Pol­skiego To­wa­rzy­stwa Dia­be­to­lo­gicz­nego, www.jo­ur­nals.via­me­dica.pl (28.12.2021).

Obec­nie już nie­wiele pa­mię­tam z dal­szego prze­biegu roz­mowy z le­karką w przy­chodni, ale tych słów ni­gdy nie za­po­mnę: „Wzy­wać ka­retkę czy ma pan sa­mo­chód? To po­ważna kwa­sica, stan ciężki, mu­si­cie na­tych­miast je­chać do dzie­cię­cego”.

W ta­kich mo­men­tach świat do­słow­nie się za­trzy­muje. Na­gle trzeba prze­war­to­ścio­wać wszyst­kie prio­ry­tety. Wspo­mnie­nia cu­krzycy mo­jej mamy i póź­niej­szego raka trzustki sta­nęły mi przed oczami. W no­sie mia­łem już pój­ście do pracy, ukła­da­łem w gło­wie plan po­bytu w szpi­talu. Za­dzwo­ni­łem do babci, by szy­ko­wała ubra­nia dla Antka, który obec­nie le­dwo się ru­szał i był po­twor­nie zły, że ktoś zro­bił mu dużą igłą dziurkę w pa­luszku.

Za­bra­łem ubra­nia i po­je­cha­li­śmy. Po dro­dze wy­tłu­ma­czy­łem sy­nowi, że ciężko za­cho­ro­wał i ta­kich ukłuć w pa­lu­szek zro­bią mu tego dnia wię­cej, i że to tylko dla jego do­bra.

Szpital w trakcie pandemii

Le­ka­rze, pie­lę­gniarki, ob­sługa szpi­tala – wszy­scy za­kuci w pla­sti­kowo-gu­mowe zbroje, które ni­kogo nie na­pa­wały opty­mi­zmem, a szcze­gól­nie pra­wie pię­cio­let­niego dziecka. Zresztą ja też sze­dłem tam z peł­nymi stra­chu ga­ciami.

Le­karz, który nas przy­jął, ze spo­ko­jem po­wie­dział, że nie mamy się czym mar­twić, bo wi­dział gor­sze przy­padki kwa­sicy i że za­raz unor­mują syna. Po chwili do­dał, że od dziś na­sze ży­cie znacz­nie się zmieni. To aku­rat wie­dzia­łem. Na­wet uspo­ko­iłem się tro­chę i za­czą­łem za­sta­na­wiać, czy le­karz zgłod­niał, czy o co mu cho­dzi? Na obiad tro­chę za wcze­śnie, z ja­kie­goś po­wodu zupa kwa­sica mu w gło­wie. Może An­tek do­sta­nie taką zupę? On jej na pewno nie zje! Nie­ważne! Wró­ci­łem do ra­cjo­nal­nego my­śle­nia po py­ta­niu: „W szpi­talu zo­staje pan czy żona? Cze­kamy, aż się z żoną wy­mie­ni­cie, czy je­dziemy od razu na od­dział?”.

Świat po­now­nie się za­trzy­mał, a ja za­czą­łem kal­ku­lo­wać na zimno: Ja mam je­den, mniej płatny etat, Ka­ro­lina za­ra­bia wię­cej. Wi­dzę,w ja­kim sta­nie jest An­tek, mam nieco więk­szy au­to­ry­tet. Mam też zwy­czaj­nie siłę, któ­rej mogę użyć przy na­stęp­nym po­bo­rze krwi, co na­wet zro­bi­łem przed chwilką przy dru­gim po­mia­rze glu­ko­me­trem.

Koszty – zy­ski – straty. Na­wet nie po­my­śla­łem wtedy, że sa­mo­chód zo­sta­wi­łem na płat­nym przy­szpi­tal­nym par­kingu i ten koszt bę­dzie duży.

– Ja zo­stanę! – od­po­wie­dzia­łem po na­my­śle.

– To przy­go­tuj­cie się na ty­go­dniowy po­byt, a te­raz pój­dzie­cie na wy­maz.

– ILE?! – wy­dar­łem się przy­pad­kiem.

– To nie­stety tyle trwa, trzeba go usta­bi­li­zo­wać. – Le­karz spoj­rzał na Antka, który wziął wła­śnie du­żego łyka z bu­telki po soku Ku­buś, i do­dał: – Pan się musi sporo na­uczyć, to tro­chę zaj­mie. Ten sok pro­szę wy­rzu­cić, syn nie może już pić wię­cej słod­kich na­po­jów.

Na szczę­ście to nie był sok, tylko woda wlana przez bab­cię na drogę do szpi­tala. Na en­do­kry­no­lo­gii też ka­zano nam się po­zbyć tego soczku, ale ja spie­szy­łem z wy­ja­śnie­niem, że to tylko woda, ze­rwa­łem też ko­lo­rową ety­kietę, od­sła­nia­jąc za­war­tość.

Izolatka

I się za­częło… Cała se­ria po­bo­rów krwi, po­mia­rów glu­ko­me­trem, za­kła­da­nie kro­plówki, za­kła­da­nie pompy do­żyl­nej, wielki sto­jak z wielką pi­ka­jącą pompą. Mnie prze­ra­żał ten wi­dok, a co do­piero pię­cio­latka. Wpa­dłem wtedy w dziwny stan i sam nie umia­łem tego do­kład­nie wy­ja­śnić, póź­niej ktoś mi po­wie­dział, co się ze mną stało. Wy­glą­dało to tak:

Przez wszyst­kie dni w izo­latce nie zja­dłem nic kon­kret­nego. Prak­tycz­nie nie spa­łem.

Sta­łem się ro­bo­tem. Nie słu­cha­łem pie­lę­gnia­rek, że mogę so­bie za­mó­wić pełne wy­ży­wie­nie, a po­dobno mó­wiły mi o tym kilka razy. Żona do­star­czyła mi je­dze­nie, ale ja na­wet nie zaj­rza­łem do torby (a było z czego wy­bie­rać – ka­ba­nosy, su­che prze­ką­ski, cze­ko­lada).

Li­czył się wtedy tylko syn i to, by wy­zdro­wiał lub się usta­bi­li­zo­wał. Trze­ciego dnia do­sta­łem po­rządną re­pry­mendę od wspa­nia­łej pie­lę­gniarki, „cioci” Ma­rioli, że jak za­raz cze­goś nie zjem, to pod­łą­czy mi kro­plówkę (wszyst­kie pie­lę­gniarki na od­dziale są dla dzieci cio­ciami, dla­tego też i my, ro­dzice, tak się do nich zwra­ca­li­śmy). Trzy­mała wtedy ta­lerz z kil­koma wła­sno­ręcz­nie przy­go­to­wa­nymi ka­nap­kami dla mnie. Wy­ja­śniono mi, że stało się ze mną to, co czę­sto dzieje się z mło­dymi mat­kami po pierw­szym po­ro­dzie. Taka mama zwy­kle za­nie­dbuje swoje po­trzeby (je­dze­nie, pi­cie, pój­ście do to­a­lety) i wszyst­kie po­kłady do­stęp­nej ener­gii po­żyt­kuje na opiekę nad no­wo­rod­kiem. Na od­dzia­łach po­łoż­ni­czych per­so­nel szyb­ciej wy­ła­puje ta­kie sy­tu­acje i prę­dzej in­ter­we­niuje. Kto by po­my­ślał, że ja­kiś fa­cet na en­do­kry­no­lo­gii bę­dzie miał tak samo? Cio­ciu, dzię­kuję za to, że na mnie na­krzy­cza­łaś! Usły­sza­łem wtedy, że jak ja się te­raz nie na­uczę ży­cia z cu­krzycą, to nikt nam póź­niej nie po­może. To tra­fiło do mo­jej głowy. Na szczę­ście wtedy też wy­cho­dzi­li­śmy z izo­latki. Choć od­dział w pan­de­mii i tak przy­po­mi­nał jedną wielką izo­latkę, tyle że z trzema pa­cjen­tami w sali i za­ka­zem jej opusz­cza­nia.

Rodzynek

Wyj­ście z izo­latki wią­zało się z od­pię­ciem wiel­kiej pi­ka­ją­cej pompy i pierw­szymi za­strzy­kami z pe­nów. I tu dzię­kuję Bogu za pie­lę­gniarki z od­działu, nie­sa­mo­wite ko­biety pra­cu­jące z po­wo­ła­nia. Gdyby nie one, to pew­nie przez rok nie wy­szedł­bym ze szpi­tala!

By­łem je­dy­nym męż­czy­zną na od­dziale świeżo przy­ję­tych mło­dych cu­krzy­ków. To zna­czy był jesz­cze je­den pan, ale z roz­mowy z nim wy­ni­kło, że był ze swoim dwu­lat­kiem na trzy­dnio­wym szko­le­niu do ży­cia z pompą. I jak po­wie­dział – nie wy­obraża so­bie, żeby sie­dzieć tu dłu­żej.

Nie prze­szka­dzało mi to, że by­łem je­dyny. Uwa­żam to na­wet za za­letę. Jak się czuły mamy in­nych dzieci ze mną? Nie mam bla­dego po­ję­cia i szcze­rze, na­wet się nad tym nie za­sta­na­wia­łem.

Dla­czego uwa­żam, że jako fa­cet mia­łem prze­wagę? Nie chcę tu wrzu­cać wszyst­kich do jed­nego wora, ale w więk­szo­ści pol­skich do­mów to tata jest tym sta­now­czym ro­dzi­cem, a mama jest od przy­tu­la­sów i ca­łu­sów. Je­śli się mylę i ko­goś tym ura­zi­łem, to szcze­rze prze­pra­szam. Jed­nak wi­dzia­łem, ja­kie pro­blemy mie­wały mamy (nie wszyst­kie) z po­da­niem in­su­liny. Ja się z tym spe­cjal­nie nie szczy­pa­łem. Nie­stety ro­bi­łem to cza­sem krzy­kiem, a cza­sem bru­tal­nie siłą. Nie je­stem ty­ra­nem, nie uży­wam prze­mocy, ale wi­dzia­łem, jaki pro­blem miały ko­biety, by spra­wić swo­jemu dziecku ból. Nie ma się co oszu­ki­wać – pen, czyli wstrzy­ki­wacz, spra­wia ból, a my, ro­dzice, mu­simy na­uczyć się z niego ko­rzy­stać i przy­sto­so­wać na­sze słod­kie dziecko do co­dzien­nych za­strzy­ków.

Bezradność, smutek, złość i strach

Od początku po­bytu w szpi­talu tłu­ma­czy­łem sy­nowi, na czym po­lega jego cho­roba i że za­strzyki będą jego co­dzien­no­ścią, glu­ko­metr też. Nie mia­łem naj­mniej­szych opo­rów, by (nie­stety) spra­wić mu ból ukłu­ciem z pena. To jest chyba wina (albo za­sługa) jed­nej z mo­ich cech – dzia­łam zwy­kle zero-je­dyn­kowo, w waż­nych spra­wach nie uży­wam pół­środ­ków. Jak coś trzeba, to trzeba! I ko­niec kropka. Był płacz, bunt, była złość, ale były też ko­chane pie­lę­gniarki. Stu­dziły moje za­pędy do krzyku na dziecko, gdy tra­ci­łem pa­no­wa­nie nad sobą, i po­tra­fiły prze­tłu­ma­czyć sy­nowi, że to ko­nieczne. I znowu mo­żesz mnie źle oce­niać, ale nie wiem, czy znajdę ro­dzica, który w ta­kim mo­men­cie nie stra­ciłby pa­no­wa­nia nad sobą i się nie wy­darł. Wy­obraź to so­bie tak: je­steś prze­ra­żony, nie wiesz, ile tej in­su­liny po­dać. Niby masz wszystko na­pi­sane w ja­dło­spi­sie, przed chwilą Twoja edu­ka­torka wy­ja­śniła wszystko, ale Ty i tak nie wiesz, o co cho­dzi, bo to, co tłu­ma­czyła, brzmiało tak, jakby mó­wiła co naj­mniej po fiń­sku.

Idźmy da­lej. Wy­obraź so­bie, że przez mi­nione trzy dni w izo­latce przej­rza­łeś w In­ter­ne­cie wiele ar­ty­ku­łów o cu­krzycy, do­dat­kowo pie­lę­gniarka przy­nio­sła „kse­rówkę” ja­kiejś książki o tej cho­ro­bie. Wiesz aż nadto, co się sta­nie, je­śli sło­dziak zje po­si­łek bez in­su­liny. Już wi­zu­ali­zu­jesz so­bie ciężką kwa­sicę, śpiączkę i śmierć. No wła­śnie, kwa­sica to po­wi­kła­nie cu­krzy­cowe po­le­ga­jące na za­bu­rze­niu rów­no­wagi kwa­sowo-za­sa­do­wej w or­ga­ni­zmie czło­wieka, a nie kwa­śna zupa z ka­pu­sty… Ale! Re­asu­mu­jąc, w gło­wie Ci hu­czy od my­śli na te­mat moż­li­wych po­wi­kłań, je­steś wku­rzony na sie­bie, że tego do ja­snej cia­snej nie ro­zu­miesz! A do tego dziecko nie chce współ­pra­co­wać, co prze­cież jest dla Cie­bie zro­zu­miałe. I jesz­cze przy­cho­dzi or­dy­na­tor z uśmie­chem na ustach, mó­wiąc, że jak bę­dzie tak da­lej, to przez mie­siąc nie wyj­dzie­cie. I jak tu nie zwa­rio­wać?

Po­ziom wku­rze­nia wyż­szy niż Mont Eve­rest. Bez­rad­ność, smu­tek i złość na to, że to wła­śnie moje dziecko cho­ruje. Tak się czu­łem w pierw­szych dniach „na wol­no­ści” poza izo­latką.

Akceptacja

To, co za­raz prze­czy­tasz, za­brzmi ab­sur­dal­nie. Będą to słowa po­ja­wia­jące się w wielu do­stęp­nych na rynku po­rad­ni­kach do roz­woju oso­bi­stego, słowa typu: „uwierz w sie­bie”. Mnie po­mo­gła… moja bez­sil­ność. A do­kład­nie uzna­nie swo­jej bez­sil­no­ści wo­bec cho­roby syna. I jesz­cze cio­cia Gabi, moja edu­ka­torka z od­działu. Po­mo­gła mi jedną roz­mową.

Cio­cia, wi­dząc moją bez­rad­ność i to­talne za­gu­bie­nie, któ­re­goś dnia wzięła mnie na bok, tak aby An­tek nie sły­szał, i po­wie­działa, pa­ra­fra­zu­jąc: „Tato, chodź ze mną. Ja wiem, że Ty nic obec­nie nie wiesz i nie­wiele jesz­cze ro­zu­miesz, ale wraz z prak­tyką po­jawi się zro­zu­mie­nie. DASZ RADĘ! Jesz­cze dzień lub dwa i zro­zu­miesz. Ja Ci w tym po­mogę”.

Jak już pi­sa­łem wcze­śniej, je­stem pro­stym fa­ce­tem i wła­śnie te pro­ste słowa wy­po­wie­dziane bez ofi­cjal­nego „pan”, skie­ro­wane bez­po­śred­nio do mnie, po­mo­gły zro­zu­mieć mi moją sy­tu­ację.

Uzna­łem, że jesz­cze nie ro­zu­miem, ale z cza­sem zro­zu­miem. I co naj­waż­niej­sze – na od­dziale można, a na­wet trzeba py­tać o wszystko, bo po­dobno nie ma głu­pich py­tań (py­ta­nia za­czną się do­piero, jak wyj­dziesz z dziec­kiem ze szpi­tala, o czym wię­cej opo­wiem w roz­dziale „Py­ta­nia, które usły­szysz naj­czę­ściej”). Nie zmie­niło to faktu, iż na­dal było po mnie wi­dać kom­pletny brak pew­no­ści sie­bie (choć przy­znaję, że za­zna­łem wtedy chwili spo­koju). Jed­nak jesz­cze długo by­łem kłęb­kiem ner­wów.

Sala szpitalna