Księga zdrowia mózgu ebook

REDAKCJA: Mariusz Warda

SKŁAD: Tomasz Piłasiewicz

PROJEKT OKŁADKI: Piotr Pisiak

TŁUMACZENIE: Juliusz Poznański

Wydanie I

Białystok 2023

ISBN 978-83-8272-422-6

Tytuł oryginału:The Better Brain Book:

The Best Tool for Improving Memoryand Sharpness and Preventing Aging of the Brain

Copyright © 2004 by David Perlmutter, M.D., and Carol Colman

© Copyright for the Polish edition by Wydawnictwo Vital, Białystok 2014

All rights reserved, including the right of reproduction in whole or in part in any form.

Wszelkie prawa zastrzeżone. Bez uprzedniej pisemnej zgody wydawcy żadna część tej książki nie może być powielana w jakimkolwiek procesie mechanicznym, fotograficznym lub elektronicznym ani w formie nagrania fonograficznego. Nie może też być przechowywana w systemie wyszukiwania, przesyłana lub w inny sposób kopiowana do użytku publicznego lub prywatnego – w inny sposób niż „dozwolony użytek” obejmujący krótkie cytaty zawarte w artykułach i recenzjach.

Dołożono wszelkich starań, by upewnić się, że informacje zawarte w tej publikacji są kompletne i poprawne. Jednak ani wydawca, ani autorzy nie udzielają niniejszym profesjonalnych porad indywidualnym czytelnikom. Idee, zabiegi i porady zawarte w tej książce nie mają zastąpić porady lekarskiej. Wszystkie zagadnienia dotyczące Państwa zdrowia wymagają nadzoru lekarza. Wydawca ani autorzy nie ponoszą odpowiedzialności za szkody odniesione na zdrowiu, domniemanie wynikające z zastosowania się do porad lub informacji zawartych w niniejszej książce.

Do przepisów kulinarnych zawartych w tej książce należy się ściśle stosować. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za specyficzne wymogi zdrowotne czy alergiczne czytelnika, wymagające nadzoru lekarskiego. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za skutki uboczne mogące wyniknąć ze stosowania przepisów kulinarnych zawartych w tej książce.

Zarówno autorzy jak i wydawca dołożyli wszelkich starań, by w czasie publikacji niniejszej książki numery telefonów i adresy internetowe były aktualne, jednak ani autorzy, ani wydawca nie ponoszą odpowiedzialności za błędy ani zmiany w tych danych, dokonane po opublikowaniu książki. Wydawca nie kontroluje stron internetowych autora ani stron trzecich i nie ponosi odpowiedzialności za treści zawarte na ich stronach.

Opinie wyrażone w niniejszej publikacji reprezentują osobiste poglądy autora, a nie wydawcy.

15-762 Białystok

ul. Antoniuk Fabr. 55/24

85 662 92 67 – redakcja

85 654 78 06 – sekretariat

85 653 13 03 – dział handlowy – hurt

85 654 78 35 – www.vitalni24.pl – detal

strona wydawnictwa: www.wydawnictwovital.pl

Więcej informacji znajdziesz na portalu www.odzywianie24.pl

Podziękowania

Dziękuję Amy Hertz za energię, inteligencję i wkład w to dzieło. Towarzyszyła nam na wszystkich etapach pracy nad książką, która bez jej pomocy nie powstałaby. Mamy dług wdzięczności wobec Susan Petersen Kennedy za wsparcie, wobec Marylin Ducksworth, Erinn Hartman, Steve’a Oppenheimera oraz zespołu redakcyjnego za kreatywność i ciężką pracę. Dziękuję bardzo Marcowi Haeringerowi za pomoc – zawsze był z nami, gdy go potrzebowaliśmy. Specjalne podziękowania kieruję do Janis Vallely, której ciężka praca i entuzjazm pomogły zrealizować nasz projekt.

Dziękuję mgr Gabrielle Rabner, dyplomowanej dietetyczce, za opracowanie planu żywieniowego i drogocenne porady.

Dziękuję również Billowi Kelleyowi, który nauczył mnie, że nawet dorośli mogą mieć kumpli. I wreszcie dziękuję mojej żonie, Leize, za jej stałą obecność, serce i duszę.

Czy twój mózg jest zagrożony?

ROZDZIAŁ 1Czy ja tracę mózg?

• JESTEŚ W BIURZE LUB NA PRZYJĘCIU i właśnie zostałeś komuś przedstawiony. Sekundę później chcesz przedstawić tę osobę swojemu znajomemu, ale nagle zdajesz sobie sprawę, że... nie pamiętasz jej imienia.

• Stoisz naprzeciw tuzina współpracowników, którzy zebrali się, by wysłuchać twojej prezentacji. Chcesz zabłysnąć, ale... zatrzymujesz się w pół zdania. Ku swemu wielkiemu zażenowaniu pytasz zgromadzonych: „O czym to ja mówiłem?”.

• Idziesz do kuchni po okulary do czytania, wchodzisz tam i... masz w głowie białą plamę. Zastanawiasz się: „Po co tu przyszedłem?”.

• Nie pamiętasz, gdzie zostawiłeś okulary do czytania... po raz kolejny.

• Bierzesz telefon i dziś po raz trzeci chcesz wybrać pewien numer, ale... wybierasz inny.

• Zawsze potrafiłeś łatwo obliczyć w pamięci wielkość napiwku. Jesteś w restauracji i nagle zdajesz sobie sprawę, że... przychodzi ci to z trudem.

Brzmi znajomo? Masz problemy z koncentracją w pracy, zapamiętywaniem imion, terminów spotkań i miejsc, w których zostawiłeś klucze albo okulary? Łatwo się rozpraszasz i masz obniżoną zdolność skupiania się na wykonywaniu zadania? Przysypiasz na długich spotkaniach? Czujesz, że nie jesteś już tak bystry umysłowo, jak kiedyś? Zdarza ci się być w złym humorze częściej niż kiedyś? Martwisz się, że „wypadasz z obiegu” i następny awans zgarnie ci sprzed nosa jakiś dzieciak prosto po szkółce? Martwisz się, że „skoro jesteś taki teraz, to co będzie za dziesięć lat”? Męczą cię żarty na temat „wpadek seniorów”?

Czy w chwilach desperacji zadajesz sobie pytanie: „Czy ja tracę mózg”?

Zgodnie z konwencjonalnym podejściem zapominanie, zmienność nastrojów, a nawet bycie nieco otępiałym to „normalne” symptomy procesu starzenia się, występujące u wszystkich, więc nie ma się czym martwić. Co więcej, możesz być przekonany, że skoro twój mózg już zmienia się w papkę, nie możesz nic z tym zrobić, chyba że usiąść i z zażenowaniem i przerażeniem obserwować, jak z każdym kolejnym dniem stajesz się coraz bardziej umysłowo spowolniony i otępiały.

Jednak konwencjonalne podejście jest przestarzałe i skandalicznie błędne. Spowolnienie pracy mózgu rozpoczynające się w wieku średnim – problemy z pamięcią, koncentracją, przymglenie świadomości, drażliwość, utrata lotności umysłu i koordynacji ruchowej – nie jest „normalnym” elementem procesu starzenia. To początek spirali, po której wolno i podstępnie stacza się twoja zdolność do zdrowego funkcjonowania i pozostawania w szczytowej formie.

Uwierz mi – jest się czym martwić. Proces pogarszania się funkcjonowania mózgu, leżący u podstaw problemów typu „gdzie zostawiłem klucze?” czy „co ja miałem zrobić?”, to ten sam proces, który może prowadzić do tak poważnych chorób, jak choroba Alzheimera, choroba Parkinsona czy udar mózgu. Co gorsza, większość z nas nieświadomie prowadzi taki tryb życia, który jeszcze pogarsza ów niszczycielski proces. Przyczyniamy się do uśmiercania naszych mózgów. Zastanów się:

• Jeżeli regularnie zażywasz jakiekolwiek leki bez recepty lub na receptę, być może narażasz zdrowie swojego mózgu. Liczne powszechnie stosowane leki, w tym leki zobojętniające kwas żołądkowy, antykoncepcja doustna, leki przeciwbólowe niezawierające aspiryny i leki przeciwcholesterolowe pozbawiają twój mózg ważnych substancji, utrzymujących jego funkcjonowanie na właściwym poziomie i zapobiegających jego starzeniu się.

• Jeżeli nie masz w nawyku czytania składu produktów spożywczych, by unikać substancji szkodliwych dla mózgu, istnieje prawdopodobieństwo, że spożywasz produkty wywołujące ociężałość umysłu i spowolniające czas reakcji.

• Jeżeli pijesz niefiltrowaną wodę z kranu, rozpylasz w domu lub ogrodzie środki owadobójcze, używasz dezodorantu pod pachy albo szamponu przeciwłupieżowego, być może narażasz mózg na działanie toksyn przyspieszających jego starzenie się.

• Jeżeli masz stresującą pracę lub przeżywasz stresujące sytuacje w domu, twój mózg jest systematycznie „karmiony” hormonami stresu, uszkadzającymi ośrodek pamięci i wpływającymi negatywnie na twoje samopoczucie.

To zła wiadomość. Dobra jest taka, że degeneracja mózgu nie jest nieuchronna. Możesz ten proces zatrzymać, odwrócić i odrobić straty. Twój mózg ma niewiarygodne zdolności do regeneracji, z których możesz skorzystać, jeżeli dostarczysz organizmowi odpowiednich surowców. Nie musisz rezygnować z życiowych marzeń ani zaniżać oczekiwań wobec życia tylko dlatego, że uważasz, iż twój mózg nie funkcjonuje poprawnie od A do Z. Opracowany przeze mnie program pod nazwą Zdrowszy mózg dostarczy ci sposobów na ożywienie, ochronę i utrzymanie mózgu w zdrowiu. Przedstawię ci program terapii naturalnych o naukowo udowodnionej skuteczności, w tym Gimnastykę mózgu, stymulującą pamięć i szybkość myślenia, strategie dietetyczne odmładzające ociężałe komórki mózgu oraz suplementy diety dostarczające mózgowi paliwa niezbędnego do jazdy na wszystkich cylindrach.

Jestem specjalistą neurologiem, fachowcem od mózgu i układu nerwowego z ponaddwudziestoletnią praktyką lekarską. W moim gabinecie w Perlmutter Health Center w Naples na Florydzie przyjąłem tysiące pacjentów z całego świata, cierpiących na różne dolegliwości – od łagodnych zaników pamięci przez przymglenie świadomości aż do ciężkich deficytów neurologicznych spowodowanych chorobami. Ci z was, których martwi niebezpieczeństwo wystąpienia problemów neurologicznych – czy to z przyczyn genetycznych, czy z powodu prowadzonego stylu życia, czy też odczuwanego spowolnienia pracy mózgu – dowiedzą się, jak im zapobiec i zabezpieczyć funkcjonowanie mózgu. Natomiast ci z was, u których już zdiagnozowano choroby neurologiczne, dowiedzą się, w jaki sposób zatrzymać ich progresję, odwrócić ten proces i przywrócić zdrowe funkcjonowanie mózgu.

Program Zdrowszy mózg dzieli się na trzy poziomy, dostosowane do stopnia ryzyka:

• Poziom 1. Profilaktyka i podtrzymanie – program suplementacji dla tych, którzy poddani są kilku czynnikom ryzyka, ale chcą do końca życia podtrzymać funkcjonowanie mózgu na optymalnym poziomie. Należysz do tej grupy pod warunkiem, że jeszcze nie doświadczasz problemów typu „gdzie zostawiłem klucze?”. Jeżeli będziesz przestrzegał zaleceń tego programu, masz szansę całkowicie uniknąć takich doświadczeń. Chociaż mogłeś być dotąd mniej wyczulony na punkcie swojej diety, to przynajmniej na razie powinieneś przez większość czasu przestrzegać planu żywieniowego z programu Zdrowszy mózg. Korzyść może również przynieść ci wykonywanie Gimnastyki mózgu 2-3 razy w tygodniu. Dodatkowo poprawi ona kondycję twojego mózgu.

• Poziom 2. Profilaktyka, naprawa i wzmocnienie – program suplementacji dla tych, którzy znajdują się w grupie umiarkowanego ryzyka i chcą poprawić jakość funkcjonowania mózgu oraz zapobiec dalszemu pogorszeniu. Jeżeli należysz do tego grona, to w ciągu kilku tygodni wrócisz do takiej ostrości i czujności umysłu, jaką miałeś, gdy słowa i idee pojawiały się bez wysiłku, a energii umysłu miałeś w nadmiarze. Jeżeli chcesz uniknąć dojścia do poziomu 3, gorąco namawiam, byś przestrzegał planu żywieniowego i codziennie wykonywał Gimnastykę mózgu.

• Poziom 3. Regeneracja i wzmocnienie – program suplementacji dla tych, którzy należą do grupy wysokiego ryzyka, w tym tych, którzy już doświadczają znaczącego spadku sprawności intelektualnej. Jeżeli zaliczasz się do tej grupy, poziom 3 w sposób bardzo intensywny pomoże ci przywrócić wyższą wydajność mózgu i zapobiec dalszemu pogorszeniu. Absolutnie niezbędne jest tu przestrzeganie planu żywieniowego i codzienne wykonywanie Gimnastyki mózgu.

Który poziom jest odpowiedni dla ciebie?

Powinieneś stosować się do poziomu 1, 2, czy 3? Przeprowadzenie Audytu mózgu znajdującego się w rozdziale 2 wskaże ci, który z tych programów najdokładniej wychodzi naprzeciw twoim potrzebom. Audyt mózgu składa się z 45 pytań dotyczących funkcjonowania twojego umysłu, prowadzonego stylu życia, diety, otoczenia, zażywanych leków, intensywności doświadczanego stresu i historii choroby. Wykonanie Audytu mózgu zajmie ci tylko kilka minut, ale dostarczy ogromu informacji na temat stanu zdrowia twojego mózgu. Większość ludzi zupełnie nie zdaje sobie sprawy ze zwykłych, obecnych na co dzień czynników „podkopujących” moc mózgu, przyspieszających jego starzenie się i czyniących go podatnym na choroby neurologiczne. Dzięki Audytowi mózgu rozpoznasz czynniki ryzyka obecne w twoim życiu, narażające zdrowie twojego mózgu, a dzięki temu rozpoznaniu będziesz mógł rozpocząć proces pozytywnych zmian. Pamiętaj, by przed wprowadzeniem jakiejkolwiek diety, włączeniem suplementu lub podjęciem programu ćwiczeń skonsultować się z lekarzem.